Sessie B. Francesco Franchimon. John Bergs. Sander Holm. Kantoren: beheer, onderhoud en investeringen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sessie B. Francesco Franchimon. John Bergs. Sander Holm. Kantoren: beheer, onderhoud en investeringen"

Transcriptie

1 Sessie B. Kantoren: beheer, onderhoud en investeringen Francesco Franchimon Promovendus Public Health Engineering for Built Environment, TU Eindhoven en Medewerker Deerns raadgevende ingenieurs John Bergs Adviseur, BenR Sander Holm Kwaliteitsadviseur, BAM Advies & Engineering

2 Kantoren: beheer, onderhoud en investeringen Ir. F. Franchimon Promovendus Leerstoel Public Health Engineering for Built Environments Faculteit Bouwkunde Technische Universiteit Eindhoven Expertisegroep Onderzoek, Bouwfysica en Energie (OBE) Penningmeester ISIAQ.nl

3 Productiviteit (1): Luchtkwaliteit 5 veld studies (Call Centres) 2 laboratorium studies (Bureau taken) Bron: Seppanen et al, 2006 Bron: Wargocki et al, maart 2008 Ir. F. Franchimon

4 Productiviteit (2): Thermisch Comfort Ervaren thermisch comfort correlaties/associaties: (i) werknemers stress (ii) werknemers overcommitment met werk (iii) werknemers ervaren privacy Bron: Derksen et al, Geaccepteerde publicatie (gebaseerd op Afstudeerwerk) Bron: Saari et al, maart 2008 Ir. F. Franchimon

5 Life Cycle Costing (LCC) Luchtbehandeling Jaarlijke kosten Luchtbehandeling 70,00 60,00 Kosten per werknemer per jaar 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 annuïteit energie onderhoud 0, Ventilatievoud Bron: Deerns LCC Model Levensduur 25 jaar Rente 5% 6 maart 2008 Ir. F. Franchimon

6 Opbrengsten in LCC LCC&Y (Yields) 1.600,00 Jaarlijke Kosten en Opbrengsten 3% 2% Kosten/Opbrengsten per werknemer per jaar 1.400, , ,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0, Ventilatievoud Bron: Deerns LCC Model Extra Jaarkosten Productiviteitswinst Loonkosten (CBS) 6 maart 2008 Ir. F. Franchimon

7 Bouwproces Ontwerp Installatie Onderhoud & beheer Concept Voorlopig Ontwerp Definitief Ontwerp Bestek Aanbesteding Uitvoering Oplevering Gebruik Adviseurs Bewoners Installateur I Installateur II Opdrachtgever Facilitair Bedrijf 6 maart 2008 Ir. F. Franchimon

8 Ontwerp (1): Schimmels Sebastian Gommers, Technische Universiteit Eindhoven, Opleiding Building Services Minimal water activity aw > 0.65 (xerohygrophilic species) aw > 0.80 (mesohygrophilic species) aw > 0.90 (hydrophillic species) microorganism Aspergillus fumigatus group A. repens goup Penicillium brevicompactum Wallemia sebi Aspergillus candidus A. flavus A. versicolor Cladosporium cladosporioides Fusarium spp Gliocladium roseum Mucor spp Penicillium spp Stachybotrys chartarum Trichothecium roseum Bronnen: Schleibinger et al, 2004 Bronswijk van, 1981 Cladosporium sphaerospremum Penicillium chrysogenum P. cyclopium P. frequentans P. piceum Scopulariopsis brevicaulis Absidia corymbifera Acremonium murorum Alternaria alternata duct_cleaning.html 6 maart 2008 Ir. F. Franchimon Setpoints in zomer 18C / winter 20C Percentiel Filter Bron: Nederlands Referentiejaar uit ISO Kanalen

9 Jaap Balvers, Technische Universiteit Eindhoven, Opleiding Building Services Ontwerp (2): Fijnstof Median Ratio µm during Workdays 1,0 Alle ratiovrschillen zijn significant (P<0.001) 0,8 0,7 0,6 0,5 Workplace A Workplace B before maintenance 6 maart 2008 range: 0-0,80 0,0 range: 0-0,86 0,1 range: 0-0,90 0,2 range: 0-1,96 0,3 range: 0-0,69 0,4 range: 0-2,74 Ratio µm [-] 0,9 Workplace C after maintenance Ir. F. Franchimon

10 Ontwerp (2): Fijnstof Jaap Balvers, Technische Universiteit Eindhoven, Opleiding Building Services Indoor and Outdoor PM10 during Workdays Indoor and Outdoor PM10 during Weekend PM10 (µg/m 3 ) PM10 (µg/m 3 ) ,0 6:00 12:00 18:00 0,0 6:00 12:00 18:00 Time (hr) Time (hr) Outdoor, workdays before maintenance Indoor, workdays before maintenance Outdoor, weekend, before maintenance Indoor, weekend before maintenance Outdoor, worksdys after maintenance Indoor, workdays after maintenance Outdoor, weekend after maintenance Indoor, weekend after maintenance Indoor and Outdoor µm during Workdays Indoor and Outdoor µm during Weekend µm (particles/l) µm (particles/l) ,0 6:00 12:00 18:00 0,0 6:00 12:00 18:00 Time (hr) Time (hr) Outdoor, workdays before maintenance Outdoor, worksdys after maintenance Indoor, workdays before maintenance Indoor, workdays after maintenance Outdoor, weekend, before maintenance Outdoor, weekend after maintenance Indoor, weekend before maintenance Indoor, weekend after maintenance 6 maart 2008 Ir. F. Franchimon

11 Installatie Clean 0,2 g/m 2 Clean 0,2 g/m 2 0,4 g/m2 0,7 g/m2 Significant verschil P1 en P2 (P <0,008) 1,0 g/m 2 1,3 g/m 2 0,4 g/m2 0,7 g/m2 1,0 g/m 2 1,3 g/m 2 Bron:Holopainen et al, 2002 P1 P2 : laag olie residu en afgedekt vervoer en opslag op bouwplaats : geen eisen 6 maart 2008 Ir. F. Franchimon Bron: Ineke Thierauf

12 Onderhoud & Beheer VDI 6022 (Hygiene requirements for ventilation and air-conditioning systems and units) Filters: Bron: Weschler CJ, 2003 Bron: Bekoe et al, maart 2008 Ir. F. Franchimon

13 Toekomst Volledig geautomatiseerd kwaliteitssysteem Bio-sensoren (Anthrax sensoren) Ambient Intelligent environments (Koppeling van alle technologie incl. PDA etc) Persuavive Technology (interactie systeem bewoner/beheerder) 6 maart 2008 Ir. F. Franchimon

14 Bouwproces Ontwerp Installatie Onderhoud & beheer Concept Voorlopig Ontwerp Definitief Ontwerp Bestek Aanbesteding Uitvoering Oplevering Gebruik Adviseurs Bewoners Installateur I Installateur II Opdrachtgever Facilitair Bedrijf 6 maart 2008 Ir. F. Franchimon

15 Dank voor uw aandacht Tot ziens bij Thematafel J: KWALITEITSBORGING 6 maart 2008 Ir. F. Franchimon

16 Referenties Bekoe G, Clausen G, Weschler CJ, Sensory pollution from bag filters, carbon filters and combinations. Indoor Air 18(1): Bronswijk, J. E. M. H. (1981). House dust biology for allergists, acarologists, and mycologists." NIB Publishers, Zoelmond; Zeist, The Netherlands Derksen T, Franchimon F, Bronswijk van JEMH, manuscript submitted for publication Holopainen R, Tuomainen M, Asikainen V, Pasanen P, Sateri J, Seppanen O, The effect of cleanliness control during installation work on the amount of accumulated dust in ducts of new HVAC installations. Indoor Air 12 (3): Saari A, Tissari T, Valkama E, Seppanen O, The effect of a redesigned floor plan, occupant density and the quality of indoor climate on the cost of space, productivity and sick leave in an office building A case study. Building and Environment 41(12): Seppanen O, Fisk WJ, Lei QH, Ventilation and performances in office work. Indoor Air 16(1): Schleibinger H, Keller R, Rüden H, Indoor Air Pollution by Microorganisms and Their Metabolites. IN: The Handbook of Environmental Chemistry, Springer Berlin / Heidelberg, Germany: VDI 6022 Hygiene requirements for ventilation and air-conditioning systems and units. 2006, Berlijn, Duitsland Wargocki P, Wyon DP, Sundell J, Clausen G, Fanger PO, The effects of outdoor air supply rate in an office on perceived air quality, Sick Building Syndrome (SBS) symptoms and productivity. Indoor Air 12(2): Weschler CJ, Indoor/outdoor connections exemplified by processes that depend on an organic compound's saturation vapor pressure. Atmospheric Environment 37(39-40): maart 2008 Ir. F. Franchimon

17 Ir. John Bergs Directeur/adviseur BenR Gezonde en productieve kantoren; beoordeling met GreenCalc+

18 Aanleiding Gezondheid en productiviteit als kwaliteitsaspect Integraal onderdeel van duurzaamheidbeoordeling Toevoeging module aan GreenCalc+ Initiatief BenR i.s.m. Nibe In opdracht van Wereldhave en Rijksgebouwendienst Onder verantwoordelijkheid St. Sureac

19 Uitgangspunten Kantoren: ontwerp en bestaand Systematiek ook geschikt voor andere gebouwtypen Op basis van bestaande kennis (onderzoek) en recente inzichten Basis: gezondheidsmodule binnen Duurzaam Vastgoedrendement Model Wereldhave Vooralsnog geen directe koppeling met database GreenCalc+ Vooralsnog separaat prototype in Excel (DGMR)

20 Model 6 hoofdaspecten, 16 deelaspecten 39 agentia, waarvan 11 beheer-gerelateerd Bepaling a.d.h.v. tekeningen, bestek, PvE, foto s, informatie over beheer en onderhoud Hoofdaspect Deelaspect Agens Indicator Criterium Bepaling Binnenlucht Bouwmaterialen Radon Ventilatie getal bestek PvE Materialen soort bestek hoeveelheid tekening

21 Agentia Per agens gewicht toegekend Gezondheid Productiviteit Voorbeelden Agens Gewicht Gewicht gezondheid productiviteit Radon 90 0 Te hoge temperatuur Belemmering uitzicht Hoogspanningslijnen Te weinig ruimte 10 70

22 Bepaling kwaliteit gebouw/beheer per agens Classificatie: Klasse D: voldoet niet aan Bb of algemeen geaccepteerde minimum normen (0 punten) Klasse C: voldoet aan Bb of algemeen geaccepteerde minimum normen (1 punt) Klasse B: goed (2 punten) Klasse D: best mogelijke (3 punten) Op basis van criteria (prestaties, kenmerken gebouw, elementen, installatie en beheer, bouwjaar)

23 Voorbeeld classificatie kwaliteit Emissies wegverkeer Zone luchtkwaliteit Filterkwaliteit binnen buiten geen filter D C F6 en lager D B F7 D A F8 C A actief kool of elektrostatisch B A

24 Werkwijze Bepaal per agens de gebouw/beheer kwaliteit Kwaliteitscijfer (0 tot 3) Eventueel weging van gebouwdelen naar gebruiksoppervlakte Vermenigvuldig met wegingsfactor gezondheid en productiviteit per agens Score Gezondheid en score Productiviteit per agens Sommatie per hoofdaspect en totaal

25 Verdeling punten over hoofdaspecten Hoofdaspect Productiviteit Gezondheid Binnenlucht 27% 59% Thermisch comfort 18% 9% Geluid 20% 6% Licht en uitzicht 15% 6% Straling 1% 7% Gebruiksveiligheid en bruikbaarheid 20% 14%

26 Van score naar Index Referentie gebouw en beheer: standaard kantoorgebouw Rijksgebouwendienst 1990 Index = (score project / score referentie) x 100 PI te vertalen naar productiviteitsverlies ( of %) Productiviteitsverlies [%] 12 D C B A Kwaliteitsklasse Productiviteitsscore

27 Praktijkresultaten Gebouw PI GI Opmerkingen Duiven Ventilatie > 60 m3/hr.pp, IB Apeldoorn Matig onderhoud installatie (o.a. filtervervanging) Haarlem Geen aanvullende ventilatie rookkamer, printers/copiers Leeuwarden Recirculatie, geen aparte ruimte aparatuur Groningen oudbouw Natuurlijke ventilatie, sporadisch afzuiging Groningen renovatie Gegarandeerde ventilatie, betonkernactivering Lelystad Beoordeling Rgd Terneuzen Beoordeling Rgd Almere, ontwerp State of the art, 2007 Almere, ontwerp Geoptimaliseerd ontwerp

28 Mogelijk vervolg Verbetering prototype v.02 (lay out, help files) Praktijkervaring (externe) betrouwbaarheid; werkwijze beoordeling Onderzoek naar validiteit: relatie tussen berekeningsresultaat en ervaren gezondheid/productiviteit (building in use onderzoek) Integratie in GreenCalc+ Uitbreiding naar andere gebouwtypen

29 about over Nationaal Congres Gezond Binnen B. Kantoren: Beheer, Onderhoud en Investeringen 6 maart 2008 ir. Sander Holm, Milieucoördinator Utiliteitsbouw

30 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen People - gezondheid - arbeidsproductiviteit - veiligheid - persoonlijke ontwikkeling - communicatie (attente bouwer) - verantwoorde inkoop synergie Planet Profit - voorkomen negatieve milieueffecten - duurzaam rendement MVO

31 BAM Utiliteitsbouw Verschillende petten: - Aannemer - Ontwikkelende bouwer - Architect en ingenieursdiensten - Technisch beheer - Office Up (revitalisering) - Facilicom Duet (samenwerking tussen hard en soft services) - BAM Vastgoed (ontwikkeling) - BAM PPP (publiekprivate-samenwerkingsprojecten) - BAM Duurzaam (leveren energie en financiering van additionele kosten)

32 Wie? Trigger? idealisten / eigen ontwikkeling - persoonlijke overtuiging, weten wat ze willen 'grote' gebruiker/eigenaar - corporate social responsibility 'kleine' gebruiker/eigenaar - exploitatieberekeningen/terugverdientijden - vaste prijs beheer en onderhoud overheid - PPS - voorbeeldfunctie beleggers - duurzaam vastgoedrendement - huurdersbinding

33 Afspraken voor ontzorging Valkuilen - ontwikkelingen bijhouden als gebruiker - na oplevering verslapt het onderhoud Vastomlijnde dienstverlening - sterke inkoopkracht - planning en kwaliteit

34 Maatregelen in praktijk Ontwerp - afstemming luchttoevoer en filtering op locatie - bereikbaarheid ventilatiesystemen - voorkomen vocht in kanalen - stofarme detaillering en materiaalgebruik - voorkomen tocht - reinigbaarheid afwerkingsniveau Vooraf nadenken over facility management!

35 Maatregelen in praktijk Schoonmaak - afspraken maken over schoonmaak, onderhoudsintervallen - opvoeding van de gebouwgebruiker - efficiëntieslag Catering - informeer over gezonde artikelen en subsidieer Inrichting/arbo - voorkom stofnesten (b.v. op kasten) - restafvalprullenbakken op arbo hoogte - inrichting tochtplekken (entree) - (tevredenheids)onderzoek

36 Office Quality Scan Integraal informatieve huisvestingsanalyse voor de bestaande kantorenmarkt - snel, praktisch en laagdrempelig - Brengt op sympathieke manier balans - of disbalans - tussen organisatie en gebouw in beeld

37 Huisvestingsanalyse: Technische aspecten Gebruikersaspecten Financiële aspecten Office Quality Scan BAM's huisvestingsanalyse voor bedrijven MRI-scan van een bedrijfsgebouw - bouwkundige conditie - klimaatconcept en installaties - energieverbruik - duurzaamheid en flexibiliteit - locatie - bedrijfsproces - imago - comfort - gezondheidsaspecten - wet- en regelgeving - verbruikskosten - onderhoudskosten - arbeidsproductiviteit - werkplekkosten

38 Bestaand kantoor Vragen: - regelgeving? - energieverbruik? - technische staat?

39 Bestaand kantoor Vragen: - regelgeving? - energieverbruik? - technische staat? Pijnpunten: - ventilatie - temperatuur - tocht - condens - reiniging - losliggende kabels Vervolg: Renovatie gericht op het verbeteren van gezondheidsaspecten

40 Bestaand kantoor Maatregelen - mechanische ventilatie - isolatie en nieuwe kozijnen met HR++ - voorkomen condensplekken - aanpassingen kabelgoten - onderhoudsplan en monitoring

41 Bedankt voor de aandacht

Rekenen aan duurzaam vastgoed

Rekenen aan duurzaam vastgoed Rekenen aan duurzaam vastgoed Ir. John Bergs BenR Adviseurs voor duurzaamheid VOGON studiemiddag, 3 april 2008 Inhoud Duurzaamheid en gezondheid Gezondheidsmodule GreenCalc+ Aanleiding en uitgangspunten

Nadere informatie

Impact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit

Impact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit Duco seminar SCOREN MET NATUURLIJKE VENTILATIE - juni 2014 ir. Atze Boerstra, BBA Binnenmilieu / DGMR Impact van natuurlijke ventilatie op comfort, gezondheid en productiviteit Opbouw lezing Deel A / algemeen:

Nadere informatie

! " " ###$ #$%#$ & ' %()* +, -' +. " % ""& &! /$$, $$, 0$$, &1 ' ()* " "*, 55/0 (), 556' 3 888) 3$* %$$%,, % & $0 8

!   ###$ #$%#$ & ' %()* +, -' +.  % & &! /$$, $$, 0$$, &1 ' ()*  *, 55/0 (), 556' 3 888) 3$* %$$%,, % & $0 8 ###$ #$%#$ ' %()* +, -' +. % /$$, $$, 0$$, $*% ' ()* + 3$* %$$%,, %0-.045667 $0 8 /%%$$ :, * )(3+$* + -. $$: ; $* $, -. 04* ) 45667-. 04+* ) /$$, +$-69- %.?) )0;$ %:% 55/-%:)$

Nadere informatie

Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid

Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ISSO-studiedag - 'Luchtfilters voor comfortinstallaties 6 oktober 2005 MediaPlaza te Utrecht Luchtfilters, binnenmilieu & gezondheid ir. Atze Boerstra BBA Boerstra Binnenmilieu Advies bba@binnenmilieu.nl

Nadere informatie

Naar een gezonde school? Naar een gezonde school?

Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Naar een gezonde school? Gert Harm ten Bolscher DWA installatie- en energieadvies Binnenmilieu en gezondheid (1) Binnenmilieu en gezondheid (2) Steeds meer mensen met luchtwegklachten

Nadere informatie

Monitoren van werknemersproductiviteit in kantoren

Monitoren van werknemersproductiviteit in kantoren Auteurs Thoen, H. 1, Roelofsen, P. 2, Mishra, A. 1, Loomans, M. 1, Hoes, P. 1, Hensen, J. 1 1. Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven 2. BAM Energy Systems, Bunnik Monitoren van werknemersproductiviteit

Nadere informatie

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler

Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Lang leven het Smart Grid! Nu het gebouw nog! Wim Zeiler Context 40% van alle energie wordt in de westerse wereld gebruikt in gebouwen [1] Elektriciteit is een duurzame energie drager Een nieuw type elektriciteitsnet

Nadere informatie

Workshop vuistregels micro-organismen op de werkplek

Workshop vuistregels micro-organismen op de werkplek Workshop vuistregels micro-organismen op de werkplek Aanleiding: bijeenkomst contactgroep 1 okt 2018 Initiatief: contactgroep Biologische factoren Ineke Thierauf, Ruud Konings, Ruud Hennep, Dick Verduin,

Nadere informatie

Persoonlijke beïnvloeding van het binnenklimaat: effect op comfort, gezondheid & productiviteit

Persoonlijke beïnvloeding van het binnenklimaat: effect op comfort, gezondheid & productiviteit Bouwfysica Kennisdag NVBV 14 juni 2017 Persoonlijke beïnvloeding van het binnenklimaat: effect op comfort, gezondheid & productiviteit dr.ir. Atze Boerstra HOE HET BEGON IN AUTO S BIJNA NOOIT BINNENKLIMAATKLACHTEN,

Nadere informatie

Introductie 4/25/2013. Impacts of climate change on the indoor environmental and energy performance of buildings Klimaatadaptatiemaatregelen op

Introductie 4/25/2013. Impacts of climate change on the indoor environmental and energy performance of buildings Klimaatadaptatiemaatregelen op 4/25/2013 Kennisconferentie Deltaprogramma 2013 Impacts of climate change on the indoor environmental and energy performance of buildings op Part of Climate Proof Cities consortium of the gebouwniveau:

Nadere informatie

Inleiding prestatieborging / commissioning

Inleiding prestatieborging / commissioning Inleiding prestatieborging / commissioning 1 2 1. Waarom prestatieborging 2. Wat is commissioning 3. Wat levert commissioning op 4. De markt en commissioning 1. Waarom prestatieborging Maar goed dat de

Nadere informatie

Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s

Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s Fellow Symposium Building Physics and Services 20-03-2013 Toekomstgericht renoveren op basis van scenario s Wim Maassen Fellow Life Cycle Performance Design CV Wim Maassen Fellow Technische Universiteit

Nadere informatie

Wat je moet weten over klimaatinstallaties

Wat je moet weten over klimaatinstallaties Wat je moet weten over klimaatinstallaties Het hoe en waarom van klimaatinstallaties in een notendop Philomena M. Bluyssen COLOFON Tekst Deze gids is geschreven door Philomena M. Bluyssen van de Technische

Nadere informatie

Building4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda

Building4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda Wilt u weten hoe? Ga stap voor stap door onze aanpak: - Kennismaking Building4life - De Building4life werkwijze - Uitgewerkte case Amarant Tilburg Building4life Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus

Nadere informatie

Slimbouwen, werk in proces!

Slimbouwen, werk in proces! Slimbouwen, werk in proces! Presentatie WVTTK architecten Eindhoven Joost van t Klooster 1 november Nieuwegein, 11 november Zwolle en 18 november Berkel-Enschot 15h45-16h30 VMRG-regiobijeenkomsten november

Nadere informatie

Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid

Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid Provinciekantoor Houtplein te Haarlem Duurzaamheid Van ambitie naar werkelijkheid 15 juni 2013 Ir. J.W. (Jack) Ponsteen Cauberg-Huygen raadgevende ingenieurs BV Even voorstellen ir. Jack Ponsteen Vestigingsmanager

Nadere informatie

Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland?

Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland? brings concepts to life Hoe krijg je het eerste volledig WELL gecertificeerde gebouw van Nederland? Bastiaan Beerens Peter Buurman Adviseur Bouwfysica en Gezonde Gebouwen - WELL AP Sustainability Director

Nadere informatie

Betonkernactivering.... voorbeeldprojecten

Betonkernactivering.... voorbeeldprojecten Betonkernactivering... voorbeeldprojecten Betonkernactivering thermisch comfort energiezuinig schoon, gezond verwarmen én koelen O.S.G. Piter Jelles, Leeuwarden... Jeanne Dekkers architectuur breedplaatvloeren

Nadere informatie

ert Harm ten Bolscher

ert Harm ten Bolscher Bent u toeschouwer of doet u mee? ert Harm ten Bolscher 21-3- Inhoud Trends voor de bouw-/ vastgoedwereld? Anders denken Aanpak vanuit F2F-/Citadel-netwerk Wat betekenen trends voor de vastgoed- en bouwwereld?

Nadere informatie

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING

NIEUWE VISIE OP ZONREGELING NIEUWE VISIE OP ZONREGELING Zon en daglicht regeling als deel van de energieprestaties in gebouwen Peter Winters President of the European Solar Shading Organization Director Shading & Building Dickson

Nadere informatie

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Aannemers Architectenbureaus Ingenieurs- en Adviesbureaus Installateurs

Nadere informatie

0219 Warmte Kracht Koppeling centrale, de Uithof - Utrecht. 0219 Power Heat Plant, de Uithof - Utrecht

0219 Warmte Kracht Koppeling centrale, de Uithof - Utrecht. 0219 Power Heat Plant, de Uithof - Utrecht 0219 Warmte Kracht Koppeling centrale, de Uithof - Utrecht 0219 Power Heat Plant, de Uithof - Utrecht Photo: Hoekstra Photo: Dok architecten Photo: Jan Derwig Photo: Dok architecten EEN HUID VAN STAAL

Nadere informatie

Een nieuw topklinisch ziekenhuis

Een nieuw topklinisch ziekenhuis Een nieuw topklinisch ziekenhuis Onze zorg steunt op drie belangrijke pijlers: klantvriendelijk, deskundig en betrouwbaar; Daar hoort een modern gebouw bij: een healing environment van licht, lucht en

Nadere informatie

READER BUILDING SERVICES TOWNHALL MEPPEL

READER BUILDING SERVICES TOWNHALL MEPPEL READER BUILDING SERVICES TOWNHALL MEPPEL Stadhuis te Meppel Delft University of Technology Faculty of Architecture and The Built Environment Department Architectural Engineering + Technology Climate Design

Nadere informatie

BIM bouwen doe je samen. Ir. Marco van der Ploeg Manager BIM

BIM bouwen doe je samen. Ir. Marco van der Ploeg Manager BIM BIM bouwen doe je samen Ir. Marco van der Ploeg Manager BIM ABT bv Sinds 1953 290 medewerkers Vestigingen Nederland: Velp en Delft België: Antwerpen Adviesgroepen Constructies Civiele techniek Bouwmanagement

Nadere informatie

ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016

ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016 ATLAS - TU/E DUURZAAMHEID EN GEZONDHEID 27 SEPTEMBER 2016 VOORSTELLEN Olaf Oosting Peter van Mierlo ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE GEBOUWEN ONGEZONDE

Nadere informatie

Optimalisatie door Resultaatgerichte Samenwerking

Optimalisatie door Resultaatgerichte Samenwerking Optimalisatie door Resultaatgerichte Samenwerking Waardecreatie in de keten Bart Eissens Strategische vastgoedadviseur Sigma Coatings bouwdivisie Stof tot nadenken Het belang van de prestaties van vastgoed

Nadere informatie

Steek Energie in je huis

Steek Energie in je huis Steek Energie in je huis 9 oktober 2012 Breda 1 Bouwbedrijf Boot B.V. Bouwbedrijf Boot is actief in de woningbouw (particulier, ontwikkeling), zorg huisvesting en utiliteit (scholen, kantoren, bedrijfsgebouwen).

Nadere informatie

Productiviteit = output per medewerker, per tijdseenheid gedeeld door input

Productiviteit = output per medewerker, per tijdseenheid gedeeld door input $% &' ( )!! " # * Productiviteit in relatie tot binnenmilieu in kantoren Nadruk op thermisch binnenklimaat, luchtkwaliteit, geluid en licht Ziekteverzuim effecten worden meer summier behandeld dan productiviteit

Nadere informatie

Trends in duurzaam bouwen

Trends in duurzaam bouwen Trends in duurzaam bouwen De ontwikkeling naar energie neutraal bouwen en duurzaam materiaalgebruik auteur ir. W.D. Wormgoor ZOETERMEER - MOOK - GRONINGEN - ROERMOND - DÜSSELDORF - BONN - BERLIJN - PARIJS

Nadere informatie

Methodiek Binnenmilieuprofiel

Methodiek Binnenmilieuprofiel Methodiek Binnenmilieuprofiel ISSO Landelijke Informatiedag Binnenmilieuprofiel 17 februari 2011 ir. Jaap Balvers BBA Binnenmilieu Tel 010-2447025 jb-bba@binnenmilieu.nl Inhoud Uitgangspunten Benodigdheden

Nadere informatie

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen

Nadere informatie

Woningventilatie en renovatie

Woningventilatie en renovatie Woningventilatie en renovatie Bouwbesluit, bewoners en de praktijk Workshop Energie Nul73 Ir. H.J.J. (Harm) Valk Nieman Raadgevende Ingenieurs BV 19 mei 2015 Ventilatie Waarom ventileren? Kwaliteit en

Nadere informatie

Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015

Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015 Bepaal je bestemming vóórdat je vertrekt! Kennisdag Grip op Kwaliteit, 10 november 2015 Introductie Bernd Karstenberg, LCC adviseur André van den Hoek, Projectmanager onderwijshuisvesting (o.a. voor Lucas

Nadere informatie

Welkom Themabijeenkomst Gezond Wonen

Welkom Themabijeenkomst Gezond Wonen Welkom Themabijeenkomst Gezond Wonen Gezond Wonen Jetske Thielen Programma Themabijeenkomst Gezond Wonen 12.30 Project Gezond Binnenklimaat (Jetske Thielen) 13.30 Gezond Wonen GGD (Ad Dilven) 14.00 Workshops

Nadere informatie

Snelle transitie van de bestaande gebouwen

Snelle transitie van de bestaande gebouwen Urban Energy research agenda for TU Delft Snelle transitie van de bestaande gebouwen Inleider: Henk Visscher TUDelft Bouwkunde Referent: Ronald Franken Portaal 30 Mei, 2018 1 Het Doel Hoe kunnen we grootschalige

Nadere informatie

BIM Congres Anders denken anders doen Bouw Compleet 10 oktober 2013

BIM Congres Anders denken anders doen Bouw Compleet 10 oktober 2013 BIM Congres Anders denken anders doen Bouw Compleet 10 oktober 2013 de adviseur de opdrachtgever de aannemer de architect 1 INHOUD Op zijn BrugVB s Beeld gelijk richten Eisen aan modellen en Fasering Opleveren

Nadere informatie

Frank Krommenhoek. Smart LED

Frank Krommenhoek. Smart LED Frank Krommenhoek Smart LED Achtergrond Agenda Trends in (LED) verlichting Concept Smart LED Case Total Smart Building ICT neemt een steeds belangrijkere rol in als backbone van de organisatie ook voor

Nadere informatie

OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN MEERVOUDIGE OPBRENGST

OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN MEERVOUDIGE OPBRENGST OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN investeren in MEERVOUDIGE OPBRENGST WILGENSTAMSUSTINNODUURZAAMESCHOOL Aanleiding Ambitie om kennis duurzaam bouwen toe te passen op concreet project. Geheel vrijblijvend

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE

OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.4 Comfortcriteria LENTE 2013 Stéphan Truong Beheerder van de opleiding voor rekening van Leefmilieu Brussel TRAINING.IBGEBIM@ecorce.be 2

Nadere informatie

STEEK ENERGIE IN JE WONING! UNIEK AANBOD VOOR WIPPOLDER

STEEK ENERGIE IN JE WONING! UNIEK AANBOD VOOR WIPPOLDER STEEK ENERGIE IN JE WONING! UNIEK AANBOD VOOR WIPPOLDER INLEIDING WAT STAAT ER OP HET PROGRAMMA? 19:30 uur Energiebesparende maatregelen (Energieloket) 20:15 uur Pauze met koffie en thee 20:30 uur Informatiemarkt:

Nadere informatie

Thermische prestatie contracten

Thermische prestatie contracten 10 november 2005 Thermische prestatie contracten Conform ISSO-publicatie 74 Bert Elkhuizen Chrit Cox TNO Bouw en Ondergrond te Delft Contactgegevens: 015 276 33 10 Bert.Elkhuizen@tno.nl Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Ervaringen van Duurzaam Beheer en Onderhoud in relatie tot de implementatie nieuwe wetgeving. En dan ook nog duurzame energie en energiebesparing

Ervaringen van Duurzaam Beheer en Onderhoud in relatie tot de implementatie nieuwe wetgeving. En dan ook nog duurzame energie en energiebesparing Ervaringen DBO Praktijkseminar Nieuwe wetgeving Duurzame energie en energiebesparing Consequenties voor installateurs en gebouwbeheerders 11 oktober 2011 Ronald van Nattem Hoofd B&O Vastgoed DH Aart de

Nadere informatie

Gezonde kantoren Facts and #alternative facts

Gezonde kantoren Facts and #alternative facts Cradle to Cradle Café Gezonde kantoren Facts and #alternative facts ir. Tim Beuker, WELL AP BBA Binnenmilieu Introductie BBA Binnenmilieu Adviesbureau gespecialiseerd in binnenmilieu en gezondheid Opgericht

Nadere informatie

Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje

Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje Bouwadviesburo van Niekerk, Emile Niekerk Gespreksleider: Steven van der Lelie (GGD Gelre- Ijssel) inhoudsopgave Inleiding Voorbeeld

Nadere informatie

Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT

Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT Evenwicht vinden tussen people, planet & profit DUURZAAM VASTGOEDBEHEER & FACILITY MANAGEMENT WAAROM INVESTEREN IN DUURZAAMHEID? 1. Omdat bedrijven een betekenisvolle bijdrage willen leveren aan een leefbare

Nadere informatie

Cognitieve prestaties in de werkomgeving. Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen

Cognitieve prestaties in de werkomgeving. Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen Cognitieve prestaties in de werkomgeving Atze Boerstra Kasper Janssen Wim Pullen Hebt u al zo n spiegel? Zo werkt het www.semeoticons.eu Gezondheid & vitaliteit zijn hot Het Nieuwe Werken was hot Waar

Nadere informatie

Bouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol. Theun Toering

Bouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol. Theun Toering 1 Bouwlokaal Energielabel, een kans voor u Kies je rol Theun Toering Even voorstellen Theun Toering ComforTrend Samenwerkingsverband 40 installateurs Centrale organisatie tbv Commerciële ondersteuning

Nadere informatie

Uw gebouw: het ontwerp en de exploitatie. De ontwerpmethodiek van

Uw gebouw: het ontwerp en de exploitatie. De ontwerpmethodiek van Uw gebouw: het ontwerp en de exploitatie De ontwerpmethodiek van Is beheer relevant voor u? U bent opdrachtgever 1 Eigen gebruik Voor een ander Woning Overig Woning Overig Een ander is beheerder U bent

Nadere informatie

PERSOONLIJKE BEINVLOEDING VAN HET BINNENKLIMAAT alias POWER TO THE PEOPLE!

PERSOONLIJKE BEINVLOEDING VAN HET BINNENKLIMAAT alias POWER TO THE PEOPLE! NVVA, 14 april 2016 PERSOONLIJKE BEINVLOEDING VAN HET BINNENKLIMAAT alias POWER TO THE PEOPLE! Atze Boerstra BBA Binnenmilieu Powerrrr Promotie-onderzoek TU Eindhoven Primair doel: het onderzoeken van

Nadere informatie

tim.dejonge@winket.nl 1

tim.dejonge@winket.nl 1 NVBK 17 CEEC: Cost Planning of Sustainable Housing Projects Kostenbegeleiding duurzaam bouwen Doel bijeenkomst: Oprichting Doel werkgroep: Naar een open source methodiek voor kosteneffectieve duurzaamheid

Nadere informatie

Blok voor Blok. Energiezuinigheid en binnenmilieu. Geregeld BV. Piet van Luijk

Blok voor Blok. Energiezuinigheid en binnenmilieu. Geregeld BV. Piet van Luijk Blok voor Blok Energiezuinigheid en binnenmilieu Piet van Luijk Geregeld BV September 26, 2014 Inhoud presentatie 1. Energiezuinigheid en binnenmilieu 2. Welke kwaliteitsaspecten spelen bij binnenmilieu

Nadere informatie

VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN

VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN VERBETER UW RESULTAAT MET COMFORTABEL BOUWEN Sept. - Nov. 2015 ir. Atze Boerstra BBA Binnenmilieu ab-bba@binnenmilieu.nl www.binnenmilieu.nl ing. Joost Valk Vital Places jvalk@vitalplaces.eu www.vitalplaces.nl

Nadere informatie

RIVM en CBG. sluit menu menu. Nederlands. Engels. Strukton. Strukton en werkmaatschappijen

RIVM en CBG. sluit menu menu. Nederlands. Engels. Strukton. Strukton en werkmaatschappijen Nederlands Engels Strukton Strukton en werkmaatschappijen Strukton Naar strukton.nl Strukton Civiel Naar struktonciviel.nl Strukton Rail Naar struktonrail.nl Strukton Integrale ProjectenStrukton Integrale

Nadere informatie

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Seminar Swegon Air Academy 11 november 2008 ir. Froukje van Dijken BBA Binnenmilieu 010-2447025 www.binnenmilieu.nl Dagelijks 20.000 leerlingen

Nadere informatie

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB

Toelichting vanuit het gezichtspunt Ingenieur Speciale technieken en EPB Energiezuinige zwembaden: Case Study Bart Callens is Senior Project Engineer bij VK Engineer. Daar leidt hij het projectteam van ingenieurs en design assistants, zowel voor sportinfrastructuur, maar eveneens

Nadere informatie

Duurzaam Vastgoed. Roy Bruggeman

Duurzaam Vastgoed. Roy Bruggeman Duurzaam Vastgoed Roy Bruggeman Ingenieursbureau Archicom Multidisciplinair ingenieursbureau gericht op: Consultancy: logistiek & supply chain advies, Architectuur en detail engineering, Bouwmanagement

Nadere informatie

Nieuwe wegen in comfort van kantoorgebouwen. Door: ir. E.N. t Hooft

Nieuwe wegen in comfort van kantoorgebouwen. Door: ir. E.N. t Hooft Nieuwe wegen in comfort van kantoorgebouwen Door: ir. E.N. t Hooft 1 INHOUD PRESENTATIE Inleiding Binnenmilieu Thermisch comfort Beoordelingsmethoden Consequenties ATG-methode Conclusie 2 FASEN IN BOUWPROCES

Nadere informatie

DUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR

DUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR DUURZAAMHEID EN HET IDEALE KANTOOR WAT IS HET IDEALE KANTOOR? AKOESTIEK LICHT LUCHTKWALITEIT THERMISCH COMFORT BUSINESS CASE WAT IS EEN IDEAAL KANTOOR? Een ideaal kantoor is een plaats waar op lange termijn

Nadere informatie

Het Binnenmilieuprofiel voor woningen

Het Binnenmilieuprofiel voor woningen Het Binnenmilieuprofiel voor woningen Snelle METHODE om het binnenmilieu van een woning (incl. verbetermogelijkheden) in kaart te brengen, bij NIEUWBOUW maar vooral ook bij groot ONDERHOUD en RENOVATIES

Nadere informatie

WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren

WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren WK 2020 Praktijkprogramma Woningcorporaties Programma en Voor een goed begrip Masterclass Duurzaam Onderhouden en Renoveren Ad Straub Delft University of Technology Challenge the future Programma 9.45

Nadere informatie

1. Meten van duurzaamheid 2. Het instrument BREEAM 3. BREEAM: hoe werkt het? 4. Proces en kwaliteitsborging 13-10-2015 3

1. Meten van duurzaamheid 2. Het instrument BREEAM 3. BREEAM: hoe werkt het? 4. Proces en kwaliteitsborging 13-10-2015 3 1 2 Meten is weten 1. Meten van duurzaamheid 2. Het instrument BREEAM 3. BREEAM: hoe werkt het? 4. Proces en kwaliteitsborging 13-10-2015 3 Waarde duurzaam gebouw JLL nov 2013: Twee-derde van ondervraagden

Nadere informatie

RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE

RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE SAMENVATTING 0. INLEIDING 1. ISOLATIE 2. INSTALLATIE 3. RAMEN EN KOZIJNEN 4. ZONWERING EN KOELING 5. VERLICHTING DIA duurzame auteur:

Nadere informatie

Verduurzamen van monumentaal vastgoed. Rianne Koster 30 juni 2011

Verduurzamen van monumentaal vastgoed. Rianne Koster 30 juni 2011 Verduurzamen van monumentaal vastgoed Rianne Koster 30 juni 2011 1 Agenda 1. Inleiding Triodos Bank 2. Triodos & Duurzaam Vastgoed 3. Villa Rusthoek Baarn 4. Uitgangspunten vastgoedfinanciering door Triodos

Nadere informatie

Innovatief aanbesteden: fase A-B-C contract. Aronsohn Management raadgevende ingenieurs. 9 mei 2017

Innovatief aanbesteden: fase A-B-C contract. Aronsohn Management raadgevende ingenieurs. 9 mei 2017 Innovatief aanbesteden: fase A-B-C contract 9 mei 2017 Aronsohn Management raadgevende ingenieurs Aronsohn Management raadgevende ingenieurs bv 2 - onafhankelijk ingenieursbureau op het gebied van bouwprojectmanagement

Nadere informatie

SIG HCB. Hoe functioneel specificeren, samenwerking en life cycle costing bijdragen aan succesvolle ontwikkeling van complexe gebouwen

SIG HCB. Hoe functioneel specificeren, samenwerking en life cycle costing bijdragen aan succesvolle ontwikkeling van complexe gebouwen SIG HCB Hoe functioneel specificeren, samenwerking en life cycle costing bijdragen aan succesvolle ontwikkeling van complexe gebouwen LCC zoeken naar overeenkomsten LCC Doel zoeken naar overeenkomsten.

Nadere informatie

Apeldoorn, de meest vernieuwende opdrachtgever

Apeldoorn, de meest vernieuwende opdrachtgever Apeldoorn, de meest vernieuwende opdrachtgever Sander Lubberhuizen Jos van Nuenen Teamleiders afdeling Ingenieursbureau Keuze voor nieuwe contractvormen Projectspecifieke omstandigheden Geen systematische

Nadere informatie

Presentatie Het morfologisch ontwerpproces in het project Vroomshoop Carl-peter Goossen

Presentatie Het morfologisch ontwerpproces in het project Vroomshoop Carl-peter Goossen Oog voor samenhang In samenwerking met Presentatie Het morfologisch ontwerpproces in het project Vroomshoop Carl-peter Goossen 1 22 Zorgappartementen te Vroomshoop 3 Duurzaamheid Moeten we het glas verduurzamen

Nadere informatie

Het effect van een goede geluidsomgeving

Het effect van een goede geluidsomgeving Het effect van een goede geluidsomgeving Activiteit gerelateerd akoestisch design Yvette Tietema Concept Developer Office Wat kunnen we horen? 35-80dB A O U E B M R V Y P F S T 125-8000 Hz Wanneer is

Nadere informatie

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN

HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN HET BOUWDEEL TUSSEN LEVENSDUUR EN KOSTEN VAN STICHTINGSKOSTEN NAAR EXPLOITATIEKOSTEN Janssen REM Consulting INTRODUCTIE EN KENNISMAKING ONS AANBOD Uitvoeren van Levensduur analyses Het bieden van softwareoplossingen

Nadere informatie

Hoe gaan zorginstellingen om met het energievraagstuk?

Hoe gaan zorginstellingen om met het energievraagstuk? Hoe gaan zorginstellingen om met het energievraagstuk? Conclusies nav onderzoek in Opdracht van agentschap NL Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Dit rapport is bestemd voor de organisatie

Nadere informatie

Van DO tot oplevering, Cleanroom Combination Group. Materialisatie. Vraagstelling

Van DO tot oplevering, Cleanroom Combination Group. Materialisatie. Vraagstelling Van DO tot oplevering Van DO tot oplevering, het realisatietraject van een cleanroom Michiel van Kooten Cleanroom Combination Group Detail Design Cleanroom Combination Group realiseert schone ruimten,

Nadere informatie

rdelijk zijn, Adres Bruto van basisschool verduurzaming van

rdelijk zijn, Adres Bruto van basisschool verduurzaming van Verduurzaming basisschool De Handreiking Schoolbestuur SKPO wil de schoolgebouwen waarvoor zij verantwoorv rdelijk zijn, systematisch verduurzamen op basis van een eigen uniforme (kwaliteit) standaard

Nadere informatie

Business as an engine for change.

Business as an engine for change. Business as an engine for change. In the end, the success of our efforts will be measured against how we answered what we have found to be the fundamental question: how do we love all the children, of

Nadere informatie

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief

Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Luchtkwaliteit: een Europees perspectief Conferentie Luchtkwaliteit Brussel, 5 december 2014 Dr Hans Bruyninckx Executive Director European Environment Agency EEA rapporten 2014 Luchtverontreiniging een

Nadere informatie

Vervuilde lucht in huis ligt vaak aan gedrag bewoners. We ventileren veel slechter dan we denken

Vervuilde lucht in huis ligt vaak aan gedrag bewoners. We ventileren veel slechter dan we denken Vervuilde lucht in huis ligt vaak aan gedrag bewoners We ventileren veel slechter dan we denken We denken dat ventilatie in huis vanzelf goed gaat, maar onderzoek na onderzoek wijst uit dat systemen verkeerd

Nadere informatie

Prestatiegericht samenwerken bij onderhoud

Prestatiegericht samenwerken bij onderhoud Prestatiegericht samenwerken bij onderhoud Jaap Hogeling Directeur ISSO Onderzoek van Dr. ir. Ad Straub (OTB / TU Delft) in opdracht SBR Onderwerpen Wat, wie en hoe? Procesmodellen Lange-termijn samenwerking

Nadere informatie

Optimalisatie vastgoedexploitatie door RGS

Optimalisatie vastgoedexploitatie door RGS Optimalisatie vastgoedexploitatie door RGS Waardecreatie in de keten Bart Eissens Strategische vastgoedadviseur Sigma Coatings bouwdivisie Stof tot nadenken Wie zorgt voor het optimaliseren van de processen

Nadere informatie

Definitie. Wat is Duurzaamheid?

Definitie. Wat is Duurzaamheid? Duurzaamheid Definitie Wat is Duurzaamheid? Waarom is duurzaamheid belangrijk? Bevolkingsgroei 7naar 9Miljard Waarom is duurzaamheid belangrijk? Grondstofschaarste Waarom is duurzaamheid belangrijk? Ontbossing

Nadere informatie

HARTELIJK WELKOM BIJ. UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit. Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten?

HARTELIJK WELKOM BIJ. UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit. Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten? HARTELIJK WELKOM BIJ UITBESTEDEN, van laagste prijs naar kwaliteit Wilt u uw mobiele telefoon op STIL zetten? Programma 13.00 uur Uitbesteding: bezint eer gij begint zaal Milaan Pauze 14.15 uur Uitbesteding

Nadere informatie

Bestaat dé balans tussen isolatie en ventilatie?

Bestaat dé balans tussen isolatie en ventilatie? Bestaat dé balans tussen isolatie en ventilatie? Even voorstellen Simon van der Kamp Brink Climate Systems Adviseur installatieconcepten Brink Customize Lizette Koorn IsoBouw Systems Project manager woningbouw

Nadere informatie

Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy

Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy Wie van de drie? Ir. W.A.C. de Vries Robbé PAC Project Analyse & Consultancy BREEAM Greencalc GPR GPR BREEAM ecologie 10% vervuiling 10% management 12% gezondheid 15% afval 7.5% Ambitie: outstanding

Nadere informatie

Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET

Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET Contouren van de Value Case EET-café 27 mei 2014 Machiel Karels Lid van het EET Value Case 2 Value Case 3 Value Case 4 Value Case 5 Value Case 6 Value Case 7 Status: VALUE CASE Van ambitie naar realisatie

Nadere informatie

Introductie IP-Solutions Uw Technisch Management service provider

Introductie IP-Solutions Uw Technisch Management service provider Introductie IP-Solutions Uw Technisch Management service provider IP-Solutions : Wij maken Asset Management eenvoudig en praktisch Passie voor Asset Management. Resultaat gedreven. Toegepaste filosofieën:

Nadere informatie

Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat?

Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat? Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat? Donderdag 10 november Jan Kadijk, Hoofd DGBC Academy 2 3 4 6 7 8 9 DGBC: Onze rollen Stimuleren Communiceren Verbinden Inspireren Opleiden Certificeren BREEAM:

Nadere informatie

BBA BINNENMILIEU. Literatuuronderzoek gebouwgebonden gezondheid, comfort, productiviteit en ziekteverzuim in relatie tot energiegebruik SenterNovem

BBA BINNENMILIEU. Literatuuronderzoek gebouwgebonden gezondheid, comfort, productiviteit en ziekteverzuim in relatie tot energiegebruik SenterNovem 1 e CONCEPT BBA BINNENMILIEU Literatuuronderzoek gebouwgebonden gezondheid, comfort, productiviteit en ziekteverzuim in relatie tot energiegebruik SenterNovem Onderzoekers: ir. A.C. Boerstra drs. J.L.

Nadere informatie

Verduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen

Verduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen Verduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen Workshop 8 Gezonde scholen Congres GEZONDRONDOM 15 mei 2013 ir. Henk Versteeg Onafhankelijk advies- en ingenieursbureau te Nieuwegein met veertig jaar ervaring

Nadere informatie

Duurzaam bouwen, betere toekomst

Duurzaam bouwen, betere toekomst Duurzaam bouwen, betere toekomst Welke keuzes kunt u vandaag maken Jeannette Levels Directeur Stichting MRPI, www.mrpi.nl Vennoot LBP SIGHT Duurzaam bouwen in 30 minuten Waarom? Wat? Hoe? Wie? Waarom?

Nadere informatie

Uiverweg 2-6 SCHIPHOL AIRPORT

Uiverweg 2-6 SCHIPHOL AIRPORT Uiverweg 2-6 SCHIPHOL AIRPORT INFORMATION WITHOUT OBLIGATION Project: Office space in the DC-2 Building. Location: The complex is situated along the highway A4. It is within reach of the bus stop which

Nadere informatie

Standaardisering..Waarom? Vanuit het oogpunt van de installateur. Alexander Hoos 09 mei 2016

Standaardisering..Waarom? Vanuit het oogpunt van de installateur. Alexander Hoos 09 mei 2016 Standaardisering..Waarom? Vanuit het oogpunt van de installateur Alexander Hoos 09 mei 2016 Even voorstellen Alexander Hoos Informatiemanager Technisch dienstverlener Kuijpers (www.kuijpers.nl) Kerntaken:

Nadere informatie

Nieuwe CSA MUMC+ in de praktijk

Nieuwe CSA MUMC+ in de praktijk Nieuwe CSA MUMC+ in de praktijk Yvo Amkreutz projectmanager y.amkreutz@rogroep.nl RO groep Wilheminasingel 58 Postbus 3086 6202 NB Maastricht 043 350 00 50 www.rogroep.nl Welkom. Gregor de Kort adviseur

Nadere informatie

Ook namens mij Welkom

Ook namens mij Welkom Ook namens mij Welkom Fijn dat er wat tijd voor de techniek is ingeruimd Historische gebouwen Vanzelfsprekend ligt de nadruk op het gebouw (intern en extern) Mijn techniek ziet u liever niet Toch van belang

Nadere informatie

TOTAL COST OF OWNERSHIP

TOTAL COST OF OWNERSHIP Nieuwe perspectieven op TOTAL COST OF OWNERSHIP INTELLIGENT BUILDING SPECIALS Investeren in comfort en energiebesparing loont Ondernemingen en overheidsorganisaties zijn zich er steeds meer van bewust

Nadere informatie

TE HUUR LE HAVRE 118 EINDHOVEN

TE HUUR LE HAVRE 118 EINDHOVEN TE HUUR LE HAVRE 118 EINDHOVEN Accelerating success. OPPERVLAKTE GEBOUW Het gebouw is in totaliteit circa 400 m² groot. SURFACE BUILDING The total building is approx. 400 sq.m. BESCHIKBAARHEID Kamer 1.1:

Nadere informatie

Service Offer SMART building. Van SMART technologie naar SMART gebouwbeheer

Service Offer SMART building. Van SMART technologie naar SMART gebouwbeheer Service Offer SMART building Van SMART technologie naar SMART gebouwbeheer Herken je deze situatie? En het wordt nog complexer 1 2 3 4 5 6 Het is moeilijk om te bepalen welke van de laatste SMART technologieën

Nadere informatie

EEN VAN ONZE EXPERTS. For every situation, there is a suitable line from a song

EEN VAN ONZE EXPERTS. For every situation, there is a suitable line from a song EEN VAN ONZE EXPERTS For every situation, there is a suitable line from a song Een netwerk van hoog opgeleide, ervaren zelfstandig FM-professionals. Wij zijn gepassioneerd bezig met ons vakgebied, zijn

Nadere informatie

EPC/ECSo gemeente Zutphen en Van Dorp Installaties: beheer en onderhoudsuitdagingen. Hedwig Tummers, mei 2013 senior adviseur aanbesteden & bouw

EPC/ECSo gemeente Zutphen en Van Dorp Installaties: beheer en onderhoudsuitdagingen. Hedwig Tummers, mei 2013 senior adviseur aanbesteden & bouw EPC/ECSo gemeente Zutphen en Van Dorp Installaties: beheer en onderhoudsuitdagingen Hedwig Tummers, mei 2013 senior adviseur aanbesteden & bouw Wat wil ik met u bespreken? Casus Zutphen Strategie en uitgangspunten

Nadere informatie

JBo/ /NRe Rotterdam, 29 januari 2003

JBo/ /NRe Rotterdam, 29 januari 2003 Notitie 20021236-4: Het ClimaRad ventilatieconcept en het thermische binnenklimaat in de zomerperiode. JBo/20021236-4/NRe Rotterdam, 29 januari 2003 1. Inleiding. In opdracht van Brugman Radiatoren is

Nadere informatie

Doing Well by Doing Good - Green Office Buildings

Doing Well by Doing Good - Green Office Buildings Doing Well by Doing Good - Green Office Buildings Nils Kok Piet Eichholtz Maastricht University John Quigley UC Berkeley VOGON Studiemiddag April 2008 Duurzaamheid in vastgoed is noodzakelijk Vastgoedsector

Nadere informatie