Agenda Algemene Vergadering NOC*NSF

Transcriptie

1 Agenda Algemene Vergadering NOC*NSF 14 mei 2013, uur, Hotel- en congrescentrum Papendal (Athenezaal) aan van Leden NOC*NSF en genodigden Bestuur NOC*NSF agendapunten 1. Opening en mededelingen 2. Verslag Algemene Vergadering 20 november Rapportage 2012 a. Jaarverslag NOC*NSF 2012 b. Jaarrekening NOC*NSF 2012 c. Verslag Financiële Commissie d. Decharge bestuur NOC*NSF e. Evaluatie Sportagenda Bestedingsplan Sportagenda a. Verantwoording toekenningscyclus 2013 b. Compensatie Regeling Marketingrechten 2012 c. Bestedingsplan en Richtlijnen 2014 d. Advies CRBS 5. Samenstelling AV-commissies a. CRBS b. Financiële Commissie 6. Legacy Olympisch Vuur 7. Naar een Veiliger Sport Klimaat 8. Toetsdocumenten Kwalificatiestructuur Sport 9. Lidmaatschap Stichting Sportonderscheidingen 10. Uitreiking Pahud de Mortanges Trofee 11. Uitreiking Van Tuyll Beker 12. EYOF Rondvraag 14. Sluiting bijlage bijlage bijlage bijlage bijlage bijlage bijlage bijlage bijlage Ter informatie Rapportage Auditcommissie Doping Rapportage Auditcommissie Seksuele Intimidatie bijlage bijlage

2

3 VERSLAG ALGEMENE VERGADERING D.D. 20 november 2012 Aanwezig NOC*NSF-bestuur H. Been A. Bolhuis (voorzitter) T. Bartels-de Vries W. Ludeke J.W. Maas J. Straathof T. Rombouts L. van Wijk A. van Zanen-Nieberg (penningmeester) Aanwezig NOC*NSF directie G. Dielessen Afwezig IOC-leden ZKH de Prins van Oranje Aanwezige Ereleden E. van Breda Vriesman Commandeur W.F. Cornelis E. Terpstra Aanwezig genodigden M. Fleuren J. Fransoo M. de Graaff J. van der Hulst W. Idema J. van Kouterik T. Nelissen H. Ram R. Toet E. Verheijen F. Ververgaert-Doesborgh F. Vrijlandt T. van Wimersma Greidanus Aanwezig aspirant-lid Sportvisserij Nederland J. Bongers, M. Knip Aanwezig leden Aikido Nederland W. Vriesman, G.B. Dielissen Atletiekunie Th. Hoex, F. Koomen, M. Veenker Badminton Nederland C. Wortel Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond H. Meijer, M. Struijve Nederlandse Basketball Bond F. Ravestein Koninklijke Nederlandse Biljart Bond M. Ceulen, W. la Rivière Nederlandse Bowling Federatie Nederlandse Bridge Bond G. van der Scheer Nederlandse Curling Bond M. van der Sluis, G.J. Scholten 1

4 Koninklijke Nederlandse Dam Bond J. Haijtink Nederlandse Algemene Danssport Bond B. Kester, R. Reget Nederlandse Darts Bond E. Bressers, N. de Ruiter Nederlandse Floorball & Unihockey Bond R. van Rijsselt Nederlandse Go Bond H. Ellenbroek Nederlandse Golf Federatie J. Stevens Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie J. Geukers, J. Wals Nederlands Handbal Verbond H. Landa, S. Rottger Nederlandse Handboog Bond P. Schellekens, S. Stolwerk Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie T.Ploegmakers,J. Bierling,W. Luiten,T. v.d. Meulen Stichting Homosport Nederland/Gay Union Through Sports A. Wiersma Nederlandse Indoor en Outdoor Bowls Bond J. Lenselink Nederlandse Jeu de Boules Bond A. Frankfort, B. Lammerts Judo Bond Nederland J. Hell, Th. Fledderus Koninklijke Nederlandse Kaats Bond R. Ahlers, E. Seerden Koninklijke Nederlandse Kegel Bond G. Korthuis Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging F. Demmers Federatie van Klootschieters en Kogelwerpers C. van der Sluis, I. Egbers, H. Scholtenhave Koninklijke Nederlandse Kolf Bond M. Aberkrom, P. de Swart Koninklijk Nederlands Korfbal Verbond R. Meijer, B. Filius, K. Rodenburg Koninklijke Nederlandse Krachtsport en Fitnessfederatie M. Scholten Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart F. Brink, R. Termaat Koninklijke Nederlandse Motorboot Club A. Kwak, D. Baas Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging P. Assendelft Nederlandse Vereniging van Olympische Deelnemers C. Kranenberg Federatie Oosterse Gevechtskunsten G.B. Dielissen Reddingsbrigades Nederland P. de Winter, J. van Dalen, R. van Mourik Koninklijke Nederlandsche Roei Bond E.F.Ch. Niehe, M. Visser Koninklijke Nederlandse Schaak Bond A. Rongen Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond P. Sanders Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond K. Greven Nederlandse Ski Vereniging R. Blondel, F. Avis Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen R. Boer Nederlands Genootschap voor Sportmassage F. Friederichs Stichting Sportonderscheidingen E. Woudenberg Vereniging voor Sport en Recht M. van Dijk Squash Bond Nederland H. Arends, M. Borst Studentensport Nederland J. van Rooijen, D. Eijsinga, S. Kustermans Taekwondo Bond Nederland F. Buitenhuis Nederlandse Tafeltennis Bond F. Berteling Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond R. Thung, C. Varossieau, O. Takx Nederlandse Triathlon Bond H. van Lint, R. Groenman Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond A. Binnenmars, J.W. Landré Nederlandse Volleybal Bond H. Nieukerke, J. Staps KNBLO Wandelsportorganisatie NL M. Termont, H. Bronkhorst Nederlandse Wandelsport Bond T. Verhoeven, G. van Egerschot, H. Stammes Nederlandse Waterski en Wakeboard Bond H. Klarenbeek, H. Middeljans Watersportverbond M. Leeser, H. Snoekc Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie M. Wintels Nederlandse IJshockey Bond A. van Berkel Koninklijke Nederlandse Zwem Bond E. van Heijningen, J. Kossen, A. Bouma 2

5 Afwezig leden American Football Bond Nederland Atletencommissie Nederlandse Beugel Bond Nederlandse Christelijke Sport Unie Nederlandse Culturele Sportbond Nederlandse Minigolf Bond Nederlandse Politie Sport Bond Nederlandse Rollersports Bond 3

6 1, Opening en mededelingen De voorzitter, de heer André Bolhuis, opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom. Een bijzonder welkom voor de aanwezige ereleden, mevrouw Erica Terpstra, mevrouw Els van Breda Vriesman, de heer Cornelis, alsmede voor de aanwezige vertegenwoordigers uit de politiek en de pers. De voorzitter verzoekt degenen die zich nog niet hebben geregistreerd dit alsnog te doen. Dit is van belang om te kunnen bepalen of het vereiste quorum wordt gehaald in geval van stemming. De voorzitter vraagt aandacht voor de beelden van de Papendal Sport Parade. Daarnaast geeft de voorzitter aan dat voor de Auditcommissie Seksuele Intimidatie beoogd commissieleden zijn benaderd. De benoeming van deze commissieleden vindt waarschijnlijk plaats in de bestuursvergadering van december. Daarna vindt communicatie hierover plaats. De vergadering heeft, naast de stukken voor de Algemene Vergadering, kennis kunnen nemen van de definitieve verklaring van de Commissie Registratie Persoonsgegevens KISS. De commissie heeft hiermee uitstekend werk geleverd. De voorzitter dankt de commissie voor haar inzet. Vervolgens geeft hij het woord aan de heer Jan Willem Maas om een toelichting te geven op Olympisch Vuur. Deze gaat in op de huidige stand van zaken, na de teleurstellende alinea in het Regeerakkoord. Het Kabinet onderschrijft het versterken van de sport maar wil de Olympische Spelen niet meer naar Nederland halen. Dit Kabinet gaat deze regeerperiode geen activiteiten (meer) ontplooien gericht op het binnenhalen van de Spelen van De doelen waar wij allen de Spelen, en de weg ernaar toe, voor hadden willen gebruiken bestaan echter nog steeds. De middelen die voor deze activiteiten tot en met 2013 zijn toegewezen zullen ook voor deze doelen ingezet worden. Duidelijk is dat de Alliantie Olympisch Vuur en de Program Office opgeheven worden. De samenwerking op de thema s tussen de alliantiepartners zal uiteraard niet verdwijnen. Juridisch is het Program Office onderdeel van NOC*NSF. NOC*NSF zal dan ook met behulp van de andere Olympisch Vuur alliantiepartners de afronding van dit organisatiedeel op een zorgvuldige wijze op zich nemen. De komende maanden wordt gewerkt aan een goed overzicht van alle resultaten die het Olympisch Plan heeft opgeleverd. Dit zal aan u worden voorgelegd in de voorjaarsvergadering van De heer van Heijningen, KNZB, sluit zich aan bij de woorden van de heer Jan Willem Maas en betreurt het teleurstellende besluit van dit Kabinet. 2, Verslag Algemene Vergadering 15 mei 2012 Het verslag wordt zonder op- of aanmerkingen onder dankzegging aan de notulist goedgekeurd. 3. Jaarplan en begroting a. Jaarplan 2013 De voorzitter geeft aan dat voor 2013 wederom een jaarplan is opgesteld in de lijn van de vastgestelde kerntaken van NOC*NSF. Nieuw dit jaar is de toevoeging van een aantal afspraken die in het kader van het Bestedingsplan Sportagenda voor 2013 met een aantal partijen zijn gemaakt. Daarnaast is vorig jaar een tevredenheidsonderzoek gehouden onder leden en medewerkers. Uit de resultaten hiervan komen een aantal acties voort die in dit jaarplan zijn terug te vinden. De vergadering stemt in met het Jaarplan b. Begroting 2013 Mevrouw Van Zanen licht de begroting toe. De inkomsten zijn op hoogte gehouden en op diverse vlakken vindt goed overleg plaats met het Ministerie van VWS. Dit alles geeft vertrouwen voor de toekomst. Uiteraard zijn er enkele aandachtspunten te noemen, zoals fiscaliteit. In de afgelopen periode heeft intensief overleg met de fiscus plaatsgevonden. Afgesproken is dat over het verleden niets meer afgerekend hoeft te worden en dat voor de toekomst horizontaal toezicht plaats zal vinden. Daarnaast bestaat de zorg over de inkomsten in De verwachting is dat deze zullen dalen maar dit is uiteraard niet vooraf in te schatten. Naast de zorg over de inkomsten 4

7 zullen ook de sponsorinkomsten, de verzelfstandiging van Papendal en de situatie met Olympisch Vuur invloed hebben op de begroting. Dit wordt besproken en toegelicht in de Algemene Vergadering in mei c. Verslag Financiële Commissie De heer Van Kouterik neemt namens de Financiële Commissie het woord. In aanvulling op de toelichting van de penningmeester geeft hij aan dat de begroting in de huidige opzet helderder en leesbaarder is dan voorheen. De Financiële Commissie geeft dan ook een positief advies en stelt de vergadering voor in te stemmen met de voorliggende documenten. 3d. Vaststelling contributie 2013 De voorzitter wordt door de heer Kossen, Koninklijke Nederlandse Zwem Bond, opmerkzaam gemaakt op het feit dat helaas een onjuistheid te vinden is in de cijfers onder contributie Bij het nieuwe bedrag voor buitengewone leden is de komma op een verkeerde plek terechtgekomen. Het juiste bedrag moet zijn: 23,16. De voorzitter verzoekt de vergadering in te stemmen met de contributieverhoging, met bovengenoemde aanpassing, zoals opgenomen in het vergaderboek. Voorts gaat de voorzitter over tot besluitvorming: Punt 3B; begroting 2013 De vergadering stemt in met de begroting. Punt 3C; Verslag Financiële Commissie De vergadering stemt in met het verslag van de Financiële Commissie. Punt 3D; Vaststelling contributie De vergadering stemt in met de voorstelde contributieverhoging. 4. Verzelfstandiging Papendal De voorzitter geeft aan dat het benodigde quorum om over dit punt tot besluitvorming te komen aanwezig is. Hij geeft het woord aan de penningmeester, mevrouw Van Zanen. Mevrouw Van Zanen geeft aan dat NOC*NSF zich meer wil richten op de kerntaken. De beoogde afsplitsing van wordt gezien als een gevolg daarvan. De Financiële Commissie heeft haar advies gegeven. Dit advies is toegevoegd aan de stukken. De voorzitter gaat over tot besluitvorming en vraagt de Algemene Vergadering toestemming voor: Afsplitsing van het Sportcentrum Papendal van NOC*NSF in een op te richten besloten vennootschap; Oprichting van de betreffende besloten vennootschap; Oprichting van de Stichting Administratiekantoor, houder van de aandelen in de besloten vennootschap; Verdere handelingen te verrichten om de beoogde afsplitsing te realiseren. De vergadering bij acclamatie in met de afsplitsing van Sportcentrum Papendal. 5. Optimalisatie Governance Verdelen Middelen 5a. Wijzigingen Reglement CRGB De voorzitter geeft aan dat een ieder de wijzigingen in het reglement CRGB tot zich heeft kunnen nemen en vraagt de Algemene Vergadering dan ook in te stemmen met de wijzigingen in het Reglement Commissie Richtlijnen en Globaal Bestedingsplan. De vergadering stemt bij acclamatie in. 5

8 5b. Vervallen Reglement TAC Aansluitend vraagt de voorzitter om instemming voor het laten vervallen van het reglement Toekennings- en Afrekencommissie (TAC.) De vergadering stemt hiermee in.. 5c. Wijzigingen Reglement BCB Voorts vraagt de voorzitter om instemming voor de wijzigingen in het reglement Beroepscommissie Bestedingsplan (BCB.) Ook hiermee stemt de vergadering in. 5d. Benoeming nieuwe leden CRGB De voorzitter gaat dan over tot benoeming van 2 nieuwe leden van de CRGB/CRBS. Gevraagd wordt om de volgende personen per 20 november 2012 voor een termijn van 4 jaar te benoemen als lid van de CRGB: o De heer Henk van Lint, voorzitter Nederlandse Triathlon Bond o De heer Jan Kossen, directeur Koninklijke Nederlandse Zwem Bond. De vergadering stemt bij acclamatie in met deze benoemingen. 5e. Benoeming leden BCB De voorzitter geeft aan dat de CRGB de Algemene Vergadering vraagt de volgende personen per 20 november 2012 voor een termijn van 4 jaar te benoemen als lid van de BCB: o De heer Michiel van Dijk, o.m. advocaat/partner CMS Derks Star Busmann, voorzitter Auditcommissie Doping o Mevrouw Marjan Olfers, hoogleraar Sport & Recht Vrije Universiteit De vergadering stemt bij acclamatie in met deze benoemingen. 6. Richtlijnen 2013: Host Broadcasting De voorzitter geeft aan dat in de Algemene Vergadering van mei 2012 de Richtlijnen Bestedingsplan 2013 e.v. zijn vastgesteld. Daarbij ontbrak destijds nog een richtlijn met betrekking tot de rubriek Host Broadcasting. Dit omdat toe nog verwacht werd dat per 1 januari 2013 het nieuwe Evenementenbeleid door het Ministerie van VWS van kracht zou worden. Dit is echter uitgesteld tot, naar verwachting, 1 januari Daarom is het noodzakelijk om binnen het Bestedingsplan, voor 2013, een richtlijn door de Algemene Vergadering te laten vaststellen. De CRGB heeft een positief advies hierover afgegeven. De vergadering stemt bij acclamatie in. 7. Statusreglement topsporters De voorzitter geeft aan dat een onjuiste datum is opgenomen in het Statusreglement. Eén van de vervaldata, genoemd in artikel 10, is onjuist. Genoteerd is 31 oktober, dit moet echter 30 september zijn. Vervolgens geeft hij het woord aan de heer de heer Straathof. Deze licht toe dat de voorgestelde aanpassingen hoofdzakelijk voortvloeien uit de Sportagenda Mevrouw Van Dalen, Reddingsbrigade Nederland, vraagt of de toekenning van een A, B of High Potential status geldt voor de categorieën 1, 2, 3 en 4A en B en niet voor de categorieën 5A en B. Dit is niet goed terug te vinden in het statusreglement. Reddingsbrigade Nederland zou dit graag bevestigd willen zien. De heer Straathof geeft aan dat dit geldt voor de categorieën 1 tot en met 4. Daarnaast geeft mevrouw Van Dalen aan dat bonden gevraagd worden hun sporters te informeren over de besluitvorming over hun status. Echter, sporters hebben voor het komende jaar al besluiten genomen en daar ook hun schema op aangepast. Voor de sporters waarvan hun status verandert, is daar een overgangsperiode voor? De heer Straathof geeft aan dat in dergelijke gevallen een overgangsperiode is bepaald tot 1 juli De vergadering stemt vervolgens in met het statusreglement. 6

9 8. Ledencijfers NOC*NSF De voorzitter geeft het woord aan de heer Lenselink. De heer Erik Lenselink geeft de belangrijkste ontwikkelingen weer aan de hand van een presentatie. In 2011 zijn de sportbonden met 1% gegroeid. Wanneer de periode wordt bekeken is de totale groei 2,4%. In deze periode zijn 32 bonden gegroeid en 39 bonden zijn in ledental gedaald. Deze gegevens zijn te vinden in het informatieboekje KISS. Het KISS systeem is van grote waarde. Het levert veel informatie op over in welke gebieden welke sport wordt beoefend en in welke leeftijdscategorieën. Ter vergadering laat de heer Lenselink enkele voorbeelden zien. 9. Ledendefinitie NOC*NSF De voorzitter geeft het woord aan de heer Dielessen. De heer Dielessen licht toe dat het voorliggende document een eerste verkenning is en dat hiermee een concreet en compact voorstel wordt een gedaan voor een nieuwe lidmaatschapstructuur voor NOC*NSF, inclusief de beoogde effecten hiervan. Het betreft een denkrichting, die na vaststelling in 2013 nader uitgewerkt zal worden. De vergadering stemt bij acclamatie in met de uitgewerkte denkrichting. 10. Voordracht lidmaatschap Sportvisserij NL De voorzitter licht toe dat het bestuur van NOC*NSF lang heeft gesproken over de eventuele aansluiting van Sportvisserij Nederland. Dit omdat aansluiting financieel grote gevolgen zou kunnen hebben. Daarom is een uitdrukkelijke voorwaarde aan deze mogelijke toetreding toegevoegd: Sportvisserij Nederland zal de komende periode tot 2016 niet mee doen in de verdeling van Lotto-gelden. Dit moet in de komende discussie over de lidmaatschapsstructuur nader uitgedacht worden. Het bestuur is dan ook van mening dat een organisatie als deze past binnen de gelederen van NOC*NSF met daarbij de financiële kanttekening. De vergadering stemt bij acclamatie in met de voordracht van Sportvisserij Nederland. De voorzitter vraagt de heren Knip en Bongers naar voren. De heer Knip dankt de Algemene Vergadering voor de instemming en geeft aan dat na de vergadering bij de uitgang voor een ieder een jaarverslag van Sportvisserij Nederland en daarbij een dvd Vissen klaarligt. 11. Bestuursverkiezing NOC*NSF De voorzitter geeft aan dat het bestuur van NOC*NSF de heer Ludeke voordraagt voor een nieuwe en laatste termijn van 4 jaar. De vergadering stemt hiermee in. Voorts deelt de voorzitter mee dat de heer Van Wijk per 1 januari 2013 zijn bestuursfunctie neer zal leggen. De voorzitter betreurt maar respecteert dit besluit. De heer Van Wijk heeft veel werk binnen het bestuur van NOC*NSF verzet. Daarbij trad hij niet veel op de voorgrond maar bracht met zijn gedachten en opmerkingen veel wijsheid mee. De heer Van Wijk licht toe dat hij vanaf zijn aantreden in 2007 zijn bestuursfunctie binnen NOC*NSF met veel enthousiasme heeft uitgevoerd. Daarbij heeft hij zijn actieve carrière gepoogd te beëindigen. In 2011 is hij toch weer actief betrokken geraakt bij Air France/KLM. Daardoor is er te weinig tijd beschikbaar om deze bestuursfunctie op een juiste wijze uit te voerden. De heer Van Wijk beschrijft zijn bestuursperiode als een dynamische en boeiende periode waarin grote stappen gezet zijn. De voorzitter dankt de heer Van Wijk voor zijn grote inzet en wenst hem alle goeds voor de toekomst. 12. Terugblik Olympische en Paralympische Spelen De voorzitter geeft het woord aan de heer Dielessen. De heer Dielessen blikt terug op de periode voorafgaand en tijdens de Olympische en Paralympische Spelen in Londen aan de hand van een presentatie. 7

10 Vervolgens licht de heer Hendriks de sportieve prestaties van de Olympische Spelen toe. Voorts neemt de heer Cats het woord om met de vergadering terug te blikken op de prestaties tijdens de Paralympische Spelen in Londen. Na deze presentaties vraagt de heer Van Heijningen, Koninklijke Nederlandse Zwem Bond, aandacht voor het feit dat er nauwelijks medailles behaald zijn in de teamsporten. De KNZB heeft middels een brief aan NOC*NSF aandacht hiervoor gevraagd. De bond stelt het op prijs wanneer deze brief ter harte wordt genomen en actie wordt ondernomen. De heer Nieukerke, Nederlandse Volleybal Bond, sluit zich bij deze woorden aan. Meerdere bonden zien het risico van teamsporten en vraagt ook vanuit zijn bond aandacht voor dit onderwerp. De voorzitter geeft aan dat de discussie over teamsporten zeker gevoerd moet worden en dankt beide heren voor hun inbreng. Voorts geeft de voorzitter aan dat in een Olympisch en Paralympisch jaar de traditie bestaat om de Pahud de Mortanges trofee uit te reiken. Echter, degene die dit jaar deze prijs in ontvangst zou moeten nemen was op deze datum niet beschikbaar. Daarom is gekozen om deze prijs op een later moment uit te reiken. 13. Rondvraag De heer Ploegmakers, Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie, komt terug op het betoog van de voorzitter over de voordracht van Sportvisserij Nederland. Sportvisserij Nederland heeft leden waarvan sportvissers. De bond telt tot 2016 niet mee voor de verdeling van de Lotto gelden. In 2016 zal dit opnieuw worden gekeken mede in het kader van de nieuwe lidmaatschapsstructuur. Is dit een opmaat naar een nieuwe definiëring van sport en haar bonden of is dit dan eenmalig voor de sportvisserij? De voorzitter geeft aan dat hierover met Sportvisserij Nederland duidelijk is afgesproken dat zij actief zullen participeren in de discussie over de lidmaatschapsstructuur. In deze discussie zal worden gesproken over sport/geen sport, in aanmerking komen voor financiële ondersteuning en nog vele andere onderwerpen. Sportvisserij Nederland heeft toegezegd hierin te participeren en zich hieraan te committeren. Dit geldt echter voor alle bonden, elke bond kan participeren in deze discussie. De heer Van Heijingen, Koninklijke Nederlandse Zwem Bond, geeft aan zeer geschokt te zijn over alle doping perikelen. De doortraptheid van geraffineerdheid van systemen is eens te meer gebleken. De heer Van Heijningen geeft aan groot respect te hebben voor de voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Wielren Unie en de wijze waarop hij dit traject ingaat en aanpakt. Daarnaast wil de heer Van Heijningen graag op een ander moment en in een andere vorm verder kunnen praten over het dopingvraagstuk omdat dit naar zijn mening alleen het wielrennen overstijgt. De voorzitter dankt de heer Van Heijningen voor zijn woorden en sluit zich aan bij het compliment aan de heer Wintels. Daarnaast is NOC*NSF uiteraard bezig met het dopingvraagstuk. Samen met Dopingautoriteit Nederland en de KNWU wordt gekeken waar wij elkaar kunnen ondersteunen. 14. Sluiting De voorzitter geeft aan dat met het einde van 2012 het 100 jarig jubileum van NOC*NSF wordt beëindigd. De activiteiten daaromtrent worden nogmaals benoemd: uitgave van de jubileumpostzegel, het 100 jaar medaille gala, het jubileumdiner en de Papendal Sport Parade. Eind november staat nog de IOC Conference on Education, Culture and Sport gepland. Voorts spreekt de voorzitter felicitaties uit aan de heer Vrijlandt en de heer Albers die beiden voor een internationale functie zijn gekozen en herkozen. Daarnaast is de organisatie van de Life Saving World Cup 2016 aan Nederland toegewezen. De voorzitter feliciteert Reddingsbrigade Nederland van harte. Niets meer aan de orde zijnde sluit hij vervolgens, onder dankzegging voor ieders aanwezigheid, de vergadering. 8

11 Notitie Ter besluitvorming Agendapunt 3 aan van Algemene Vergadering NOC*NSF Bestuur NOC*NSF betreft Rapportages 2012 datum behandeling 14 mei 2013 gevraagd besluit De Algemene Vergadering wordt gevraagd om in te stemmen met: het Jaarverslag NOC*NSF 2012 (agendapunt 3a) de Jaarrekening NOC*NSF (3b) de Rapportage Eindresultaten Sportagenda (3e) Tevens wordt gevraagd om het bestuur décharge te verlenen voor het gevoerde financiële beleid in 2012 (agendapunt 3d) toelichting Het inhoudelijke en financiële jaarverslag van NOC*NSF 2012 zijn samengevoegd tot één integrale rapportage (bijlage A). Tevens is het verslag c.q. advies van de Financiële Commissie in de stukken opgenomen (bijlage B). Eind 2012 is de looptijd van de Sportagenda Sport groeit verstreken. In 2012 is inmiddels de nieuwe Sportagenda Sport inspireert vastgesteld. Deze nieuwe sportagenda is mede totstand gekomen op basis van een grondige (tussen)evaluatie van de lopende sportagenda. Daarom is er niet voor gekozen om (opnieuw) een uitgebreide evaluatie uit te voeren, maar voor een overzicht van de realisatie van alle geformuleerde ambities en doelstellingen in de Sportagenda 2012 (bijlage C). bijlagen A. Jaarverslag NOC*NSF 2012 B. Verslag Financiële Commissie C. Rapportage Sportagenda

12 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF FINANCIEEL JAARVERSLAG NOC * NSF 2012 Arnhem, 24 april 2013 Vereniging Nederlands Olympisch Comité * Nederlandse Sport Federatie Papendallaan VD Arnhem KVK Pagina 1 / 73

13 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF INHOUDSOPGAVE blz. 1. JAARVERSLAG Profiel Bestuurs- en directieverslag Vooraf : een uniek jaar jaar NOC Ontwikkelingen binnen de vereniging Kerntaak Behartiging Belangen Leden Kerntaak Topsport Kerntaak Sportontwikkeling Kerntaak Marketing Kerntaak Verdelen Middelen Kerntaak Staftaken Overige taken NOC*NSF Financiële informatie Doorkijk naar Corporate governance Verantwoordingsverklaring JAARREKENING Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde staat van baten en lasten over Categoriale indeling Functionele indeling Doelstellingsindeling Financieringsindeling Geconsolideerd kasstroomoverzicht over Toelichting Algemeen Toegepaste standaarden en algemene grondslagen Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzicht Toelichting op posten in de balans Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Toelichting op posten van de staat van baten en lasten Toelichting op het kasstroomoverzicht Transacties met verbonden partijen Kengetallen Enkelvoudige jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Categoriale indeling Functionele indeling Kasstroomoverzicht over Toelichting Algemeen Toelichting op posten van de balans Toelichting op posten van de staat van baten en lasten OVERIGE GEGEVENS Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Controleverklaring van de onafhankelijke accountant BIJLAGEN Overzicht (neven)functies bestuursleden en directie 71 Pagina 2 / 73

14 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF 1. JAARVERSLAG Pagina 3 / 73

15 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF 1.1 Profiel Algemeen De Vereniging Nederlands Olympisch Comité* Nederlandse Sport Federatie (NOC*NSF) is de bundeling van de georganiseerde sport in Nederland. De 92 aangesloten landelijke sportorganisaties vertegenwoordigen samen ongeveer verenigingen met in totaal ruim 4,7 miljoen georganiseerde sporters. Naam en zetel De Vereniging draagt de naam: Nederlands Olympisch Comité * Nederlandse Sport Federatie. Zij heeft haar zetel te Arnhem. Doelstelling Volgens artikel 3.b van de statuten heeft NOC*NSF ten doel: - het bevorderen dat zoveel mogelijk inwoners van Nederland naar eigen keuze op verantwoorde wijze sport kunnen beoefenen, dan wel daarbij betrokken kunnen zijn; - het uitdragen van de betekenis van de sport voor de maatschappij; - het behartigen van de belangen van haar leden; het uitdragen en bevorderen van de Olympische Beweging en haar doelstellingen in overeenstemming met de door het Internationaal Olympisch Comité vastgestelde en vast te stellen regelingen. Missie Sport inspireert en verbindt. Sport levert een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van de samenleving en ieder individu. Vanuit deze kracht van sport wil NOC*NSF als Nationaal Olympisch Comité en als dé Nederlandse belangenorganisatie van de georganiseerde sport, de sport in Nederland op Olympisch niveau brengen. Visie NOC*NSF is de federatie van sportbonden die samen staan voor een open, gezonde, aantrekkelijke, pluriforme en verantwoordelijke sportbranche die toegankelijk is voor iedere Nederlander. NOC*NSF realiseert haar doelstellingen door gerichte ondersteuning, onderlinge samenwerking en belangenbehartiging van de aangesloten sportbonden. NOC*NSF zorgt voor de uitzending van topteams naar Olympische en Paralympische (Jeugd)Spelen en voor een ambitieus topsportprogramma. NOC*NSF draagt als expertisecentrum bij aan de kwaliteit van de sport en vertegenwoordigt de Nederlandse sport nationaal en internationaal in diverse samenwerkingsrelaties. Waarden Kernwaarden voor NOC*NSF zijn (intern): Olympische kernwaarden voor NOC*NSF zijn (extern): * verbindend leiderschap * excelleren * laten schitteren * respect * betrouwbare partner * vriendschap * standvastig Pagina 4 / 73

16 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF 1.2 Bestuurs- en directieverslag Vooraf Het inhoudelijk jaarverslag en het financiële jaarverslag over 2012 zijn in vergaande mate geïntegreerd. Enerzijds omdat inhoud en financiën aan elkaar zijn verbonden, anderzijds omdat de eisen aan de jaarverslaggeving (Richtlijn 650, eisen CBF) dit in toenemende mate vereisen. Het inhoudelijke deel bestaat uit: - - Verslag van de belangrijkste uitgevoerde activiteiten en behaalde resultaten, met het vastgestelde jaarplan 2012 als grondslag Specifieke verantwoording(seisen) door bestuur en directie. Het jaarverslag is opgebouwd langs de ordening van de vastgestelde kerntaken van NOC*NSF. Vanuit deze kerntaken geeft NOC*NSF vanuit haar rol invulling en uitvoering aan de Sportagenda, het Olympisch Plan 2028 en haar specifieke opdracht als Nationaal Olympisch Comité. Naast dit formele jaarverslag zal NOC*NSF tevens een journalistieke terugblik op 2012 in digitaal magazinevorm uitgeven : een uniek jaar Het jaar 2012 was zeer bijzonder. Het 100-jarig jubileum van het Nederlands Olympisch Comité, de Olympische en Paralympische Spelen in onze achtertuin en de totstandkoming van de nieuwe Sportagenda 2016 vielen samen. Tussendoor was er ook nog sprake van een nieuw kabinet en regeerakkoord, met invloed op de sport en het sportbeleid in Nederland. De combinatie van deze dominante thema s heeft in 2012 een grote claim gelegd op de tijd, beschikbaarheid en inzet van veel bestuurders, medewerkers en vrijwillige functionarissen van zowel NOC*NSF als sportbonden. Terugkijkend mogen we concluderen dat dit de genoemde investering waard is geweest: we hebben gezamenlijk in 2012 iets fantastisch neergezet! Sportagenda : Sport inspireert Nederland in de mondiale top-10 en verhoging van de sportparticipatie naar 75%. In een extra Algemene Vergadering op 24 januari is de Sportagenda Sport inspireert met overgrote meerderheid vastgesteld. De eerste uitwerkingen van deze Sportagenda, bestaande uit het Bestedingsplan, Richtlijnen Bestedingsplan en de Optimalisatie Governance Verdelen Middelen zijn vervolgens in de Algemene Vergaderingen van 15 mei en 20 november unaniem vastgesteld. Daarmee is het gehele fundament neergelegd voor de uitvoering van de Sportagenda 2016 door sportbonden, NOC*NSF en diverse andere partijen vanaf Olympische en Paralympische Spelen Londen 2012 In het land dat grondlegger is geweest van veel takken van sport vonden de afgelopen zomer de 27 e Olympische en de 14 e Paralympische Spelen plaats. De Britse hoofdstad Londen toonde zich een bijzonder vriendelijke gastheer van wat IOC-president Jacques Rogge happy and glorious Games noemde. Tijdens de Olympische Spelen wist Nederland in totaal 20 medailles (6 goud, 6 zilver, 8 brons) te behalen. Daarmee werd de doelstelling van 17 medailles (aantal medailles in ) ruimschoots overtroffen en werd de 13 e plaats in de medaillespiegel behaald. Olympische titels waren er voor: - Gymnastiek Epke Zonderland - Hockey Nationaal team - Wielrennen Marianne Vos - Zeilen Dorian van Rijsselberghe - Zwemmen Ranomi Kromowidjojo - Zwemmen Ranomi Kromowidjojo Rek mannen Dames Wegwedstrijd vrouwen RS:X (windsurfen) 50m vrije slag vrouwen 100m vrije slag vrouwen Pagina 5 / 73

17 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Tijdens de Paralympische Spelen reikte Nederland tot de 10 e plaats in het medailleklassement. Zowel deze positie als het aantal van 39 medailles (10 goud, 10 zilver, 19 brons) betekende een enorme verbetering ten opzichte van de Spelen in De eveneens grote toename in media-aandacht in Nederland stemde tot tevredenheid. Paralympische titels waren er voor: - Atletiek Marlou van Rhijn - Tafeltennis Kelly van Zon - Rolstoeltennis Esther Vergeer - Rolstoeltennis Marjolein Buis/Esther Vergeer - Wielrennen Kathrin Goeken/Kim van Dijk - Zeilen Hessels/Rossen/Van de Veen - Zwemmen Michael Schoenmaker - Zwemmen Marc Evers - Zwemmen Lisette Teunissen - Zwemmen Mirjam de Koning-Peper 200 m vrouwen T44 Enkelspel vrouwen klasse 7 Enkelspel vrouwen Dubbelspel vrouwen Tijdrit tandem vrouwen Sonar 50m schoolslag mannen SB3 100m rugslag mannen S14 50m rugslag vrouwen S4 50m vrije slag vrouwen S6 Van de gehele Olympische en Paralympische operatie, zowel het sportieve als niet-sportieve deel, is door NOC*NSF een uitgebreide evaluatie gehouden. Het rapport is in zijn geheel opvraagbaar en in samengevatte vorm beschikbaar: Regeerakkoord kabinet Rutte II Het kabinet onderschrijft de ambitie om de Nederlandse sport op Olympisch niveau te brengen, zonder de Olympische Spelen naar Nederland te willen halen. Deze boodschap in het regeerakkoord zorgde voor gemengde gevoelens. Teleurstelling, verrassing, maar ook begrip voor de argumenten liepen door elkaar. Daar waar we conform het Olympisch Plan 2028 in 2016 een afweging zouden maken voor het al of niet ontwikkelen van een bid, werd bij de totstandkoming van het nieuwe kabinet anders besloten. Het regeerakkoord kent echter ook tal van positieve aangrijpingspunten, die (blijven) passen bij onze ambitie om de sport in Nederland op Olympisch niveau te brengen. Het regeerakkoord bevestigt het belang van sport voor de ontwikkeling van sociale samenhang en vaardigheden, het bevorderen van de gezondheid en de inrichting van de openbare ruimte. Het kabinet streeft daarbij naar uitbreiding van het aantal gymuren in het primair onderwijs, omarmt de waarde (economisch en imago) van topsportevenementen in Nederland en wil werk maken van extra kansspelinkomsten t.b.v. de sport. Als gevolg van het regeerakkoord is eind 2012 besloten om de alliantie Olympisch Vuur en de Program Office OP2028 op te heffen per 1 januari 2013 (zie ook verder in het jaarverslag). Pagina 6 / 73

18 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF jaar NOC In het kader van het 100-jarig jubileum van het Nederlands Olympisch Comité heeft een groot aantal festiviteiten en acties plaatsgevonden. In het jubileumjaar is de website gelanceerd, dat een overzicht biedt van de collectie Olympisch sporterfgoed dat sinds de oprichting in 1912 is opgebouwd. In het Holland Heineken Huis, tijdens het jubileumdiner en de Papendal Sport Parade werden 10 panelen getoond met de hoogtepunten in en de bestuurlijke geschiedenis van de afgelopen 100 jaar. De opbrengst van de diverse acties die in het kader van 100 jaar NOC hebben plaatsgevonden zijn ten goede gekomen aan het Jeugdsportfonds. In totaal is een bedrag van gerealiseerd, waarmee het Jeugdsportfonds 333 kinderen een jaar lang in staat kan stellen om te sporten. Sport Dinner en Sport Conventie, 20 april Enschede Deze twee activiteiten luidden de Nationale Sport Week 2012 in. De conventie stond in het teken van Sport en Jeugd. Hier werd het eerste deel van de genoemde opbrengst gerealiseerd voor het Jeugdsportfonds ( ). Medaillegala, 29 mei Den Haag Tijdens dit feest stonden de sporters en met name de gouden medaillewinnaars uit de 100-jarige Nederlandse Olympische geschiedenis centraal. Dit gala is verwerkt in twee TV-show specials die werden uitgezonden in juli. TV-serie Road to London IDTV maakte in de aanloop naar Londen een serie van vijf televisieprogramma s. programma s uit in de week voor de opening van de Olympische Spelen. Omroep Max zond de Jubileum postzegels PostNL heeft in opdracht van NOC*NSF een heus collectors item ontwikkeld: 10 postzegels met daarop gouden medailles en succesvolle Nederlandse Olympische sporten afgebeeld. Jubileumdiner, 11 september Amsterdam Exact 100 jaar na oprichting werd op de oprichtingslocatie in Grand Hotel Krasnapolsky het jubileumdiner georganiseerd onder andere in aanwezigheid van het bestuur en management van NOC*NSF, voorzitters van de Olympische sportbonden, oud Chef de Missions, huidige en voormalige Nederlandse IOC-leden. De rijke bestuurlijke historie van NOC*NSF stond deze avond centraal. Papendal Sport Parade, 3 november Het grote jubileumfeest, de Papendal Sport Parade was een groot succes. Ondanks het slechte weer werd het publieksevenement door ruim bezoekers bezocht. Nagenoeg alle sportbonden leverden een bijdrage in de vorm van sprekers, clinics en demonstraties. Mede door de aanwezigheid van ZKH de Prins van Oranje, IOC-voorzitter Jacques Rogge, Epke Zonderland en ruimtevaarder André Kuipers was het voor de bezoekers een speciale ervaring. Tijdens de Papendal Sport Parade werd het boek 100 jaar Nederland op de Olympische Spelen gepresenteerd en door ZKH de Prins van Oranje en IOC voorzitter Jacques Rogge in ontvangst genomen, gesigneerd en daarna ter veiling aangeboden. 21 Journalisten (be)schreven vanuit verschillende invalshoeken belangrijke en opzienbarende momenten uit 100 jaar Nederlandse Olympische sport. IOC Congres, 25 t/m 27 november, Amsterdam Sluitstuk van het 100-jarig jubileum was het IOC-congres in Amsterdam, Het congres droeg het thema Olympism: empowerd by you(th) and education. Zo n 400 internationale gasten en 100 Nederlanders namen deel aan dit congres. Daarmee droeg het congres bij aan de positionering van Nederland en NOC*NSF in de internationale Olympische Beweging en het IOC. Pagina 7 / 73

19 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Ontwikkelingen binnen de vereniging Leden(tal)ontwikkeling binnen de vereniging In 2012 zijn Nederland Lacrosse en Sportvisserij Nederland toegelaten als leden van NOC*NSF. Daarmee komt het aantal aangesloten sportbonden op 76. Het ledental van de bij NOC*NSF aangesloten sportbonden[bron: Ledencijfers NOC*NSF 2011] kende een toename van , een stijging van 1,0 procent. Het totaal aantal leden van de bij NOC*NSF aangesloten sportbonden komt hiermee op leden. De stijging in het gezamenlijke ledental van de sportbonden komt voor een groot deel voor rekening van de Koninklijke Nederlandse Schaatsenrijders Bond, de Nederlandse Wandelsport Bond en de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond. Niet alle bonden kenden een stijging, 41 sportbonden zagen hun ledenaantal teruglopen. De stijging van de sportbonden wordt voor een groot deel veroorzaakt door een toename van het aantal sportende vrouwelijke senioren. Ook het aantal mannelijke senioren is toegenomen. Dit is opvallend, omdat de senioren-leden jarenlang een dalende trend vertoonde. Het aantal junioren is ook toegenomen, zowel jongens als meisjes. Het totale aantal verenigingen eind 2011 is en loopt daarmee nog steeds gestaag terug. Ledendefinitie NOC*NSF De Algemene Vergadering van NOC*NSF heeft ingestemd met de uitgangspunten voor een nieuwe ledendefinitie van aangesloten organisaties bij NOC*NSF. Deze uitgangspunten zijn een aanzet om, naast de (huidige) gewone leden van NOC*NSF te komen tot aspirant-leden en geassocieerden. De huidige buitengewone leden zouden onderdeel van deze laatste groep worden. In 2013 zullen de uitgangspunten verder worden uitgewerkt. Ledentevredenheidsonderzoek (LTO) In 2012 heeft NOC*NSF een zeer uitgebreid tevredenheidsonderzoek uitgevoerd onder de gewone leden c.q. sportbonden onder leiding van het bureau &Samhoud. 84% van de sportbonden heeft hieraan deelgenomen. De overall-tevredenheid van NOC*NSF scoorde 6,9 (op 10-puntsschaal). De tevredenheid over de professionele werkorganisatie scoorde 7,1 en viel daarmee hoger uit dan een eerder onderzoek in 2009 (6,5). Hierbij wel aangetekend dat het onderzoek uit 2009 anders van opzet was. De meeste waardering is er voor de relatie met de medewerkers van NOC*NSF (9,1) en het informatiegehalte vanuit NOC*NSF via de nieuwsbrieven (7,9). De minst scorende onderdelen betrof de positie van bonden in het sponsoring- en activatiebeleid van NOC*NSF en de wijze waarop (de eigen) sport wordt gepromoot in sporttak overstijgende campagnes vanuit NOC*NSF. Het onderzoek heeft zowel voor NOC*NSF als voor sportbonden geleid tot veel inzicht in de wederzijdse relatie, activiteiten en dienstverlening. Geconstateerd is dat de perceptie over en waardering voor NOC*NSF bij verschillende functionarissen binnen een sportbond zeer varieert. Het LTO heeft geleid tot een aantal interventies en verbeteracties. Deze zijn expliciet (met symbool LTO ) opgenomen in het jaarplan 2013 van NOC*NSF. Pagina 8 / 73

20 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Kerntaak Behartiging Belangen Leden Belangenbehartiging is de typische koepelkerntaak van NOC*NSF, draagt bij aan het (kunnen) bereiken van de topsport- en sportparticipatie-ambities en kent een aantal dimensies: Representatie: Internationale en nationale vertegenwoordiging Beïnvloeding/lobby op 3 niveaus: Internationaal (IOC, IPC, ANOC, EOC, EU, IF s met sportbonden) Nationaal (kabinet, politiek, departementen, maatschappelijke organisaties) Regionaal/lokaal (provincies, gemeenten) Platformfunctie voor leden van NOC*NSF t.a.v. kennisuitwisseling, beleidsontwikkeling binnen de vereniging Relatiebeheer met de leden en algemene advisering en ondersteuning bij de ontwikkeling en uitvoering van hun beleid De kerntaak Behartiging Belangen Leden is in het LTO gewaardeerd met een 6,7. Het betreft een overalltevredenheid, waarbij de internationale activiteiten het laagst en de platformfunctie en het relatiebeheer het hoogst worden gewaardeerd. Internationale vertegenwoordiging Voordracht Femke Dekker voor IOC Atleten Commissie waarvoor tijdens de Olympische Spelen in London Voordracht van Elvira Stinissen voor de IPC Atleten Commissie waarvoor tijdens de Paralympische Spelen 6 nieuwe leden zijn gekozen. Stinissen is gekozen als lid in de IPC AC. Organisatie van de 8th World Conference for Sport, Culture and Education in samenwerking met het IOC en de Gemeente Amsterdam (500 deelnemers, 20 IOC leden). Voordracht van de stad Rotterdam als kandidaat oor de Youth Olympic Games en uitwerking van het bid samen met Gemeente Rotterdam, Ministerie van VWS en Stichting YOG Coördinatie gezamenlijk deelname (G5) aan SportAccord 2012 onder de noemer Holland Moves en besluit van Rijk (Buitenlandse Zaken, VWS) om samen met de vijf gemeenten deel te nemen aan de 2013 editie. Internationale stage bij LOCOG, met ondersteuning van Olympic Solidarity, waarmee kennis, expertise en relaties op het gebied van Olympic Games en Olympic legacy zijn uitgebreid. Bilaterale ondersteuning van deelnemers aan de masterclass internationale bestuurders. Aanwezigheid tijdens internationale vergaderingen en evenementen binnen de Olympische Beweging (ANOC GA, EOC Seminar en EOC GA, World Conference on Women and Sport, Olympic Education Europe Conference, Innsbruck 2012, London 2012). Resterende Olympic Solidarity aanvraagmogelijkheden (ca. USD , inclusief bijdrage voor deelname aan London 2012) benut. Deelname aan Olympic Solidarity internationale adviesgroep t.b.v. ontwikkeling RAT (Readiness Assessment Tool). 4 nieuwe leden zijn gekozen. Van de 21 kandidaten werd Dekker 7 de, waarmee zij dus niet is gekozen. Bijdrage aan Ambassadeursconferentie en ontvangst delegatie High Potentials op verzoek van Ministerie van Buitenlandse Zaken. Realisatie Engelstalig jaarverslag en Engelstalige website. Lobby inspanningen gericht op een bijdrage van 1M voor EYOF 2013 vanuit Special Events (EU), helaas zonder het gewenste resultaat. Beïnvloeding/lobby Sport is goed geland in de verschillende verkiezingsprogramma s en vervolgens ook in het regeerakkoord. Voor de Top 10-ambitie is een instellingssubsidie van VWS gerealiseerd per 2013 (ca. 18M) en toegevoegd aan het Bestedingsplan Sportagenda. Voorstel ontwikkeld voor toekomstig kansspelbeleid bij Justitie. Extra NWO gelden voor sport en onderzoek gerealiseerd ( 10M). Nieuwe site Belastingdienst voor sport (als enige branche!). BTW forfaitair percentage verenigingen vastgesteld op 11,5% per januari 2013 (i.p.v. 12%). Elektronische VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) voor sport gratis. Collectieve afspraak met SENA; geen afspraken met BUMA. Financiering en daarmee uitrol Evenement assistent (via ministerie van Binnenlandse Zaken). Voor sport gunstige modelverordening Drank en Horeca Wet gerealiseerd. Resultaat van de BOB campagne: minder sporters rijden onder invloed. Daling administratieve lasten t.a.v. RI&E. Versterking contacten met VWS, Onderwijs, Justitie, Financiën, BUZA, EL&I, G5, G32 en Kamerleden sport, onderwijs en kansspelbeleid. Organisatie en betrokkenheid bij veel bijeenkomsten met (genodigde) bewindslieden en Kamerleden, zoals: Sportieve Opening Parlementair Jaar, Teamoverdracht Olympisch en Paralympisch Team, Programma Overheden tijdens Londen 2012, Huldiging Olympische en Paralympische medaillewinnaars, Nationale Sportweek, Sportgala, diverse festiviteiten in het kader van 100 jaar NOC en Algemene Vergadering NOC*NSF. Ontwikkeling convenant VWS en afstemming Sportagenda en Rijkssportbeleid. Participatie in Goede Doelen Platform en Expertgroup Europese Commissie sustainable sport funding. Advisering/begeleiding bezwaarprocedure ANBI-status voor KNZB en Atletiekunie. Ondersteuning en agendasetting Taskforce Belemmeringen SBIB. Actualisering Sport Subsidiewijzer. Herijking en doorontwikkeling Olympische Netwerken. G32- en G4 bijeenkomsten t.b.v. versterking sport op lokaal niveau. Pagina 9 / 73

21 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Platformfunctie De volgende platformen zijn door Accountmanagement voor de leden van NOC*NSF georganiseerd: - 6 klankbordgroepen MT NOC*NSF en sportbonden - 4 Bondsdirecteuren Overleggen voor bondsdirecteuren van sportbonden - 2 Intervisies Voorzitters voor voorzitters van sportbonden - 2 1* bonden overleggen voor directeuren en/of voorzitters van 1* bonden - 2 kennisdiners, voorafgaand aan de Algemene Vergadering. De thema s in 2012 betroffen public affairs en kwaliteit van besturen - 3 introductie-bijeenkomsten Besturen in de sport voor nieuwe bondsbestuursleden - 2 introductiedagen Werken in de sport voor nieuwe medewerkers van sportbonden en NOC*NSF - In samenwerking met Public Affairs de bijeenkomst Sport en Gemeenten Er zijn 23 nieuwsbrieven voor de directie van sportbonden verstuurd. In 2012 is Ledennet, het extranet voor de leden van NOC*NSF gelanceerd. Relatiebeheer en advisering Sportbonden zijn naast het reguliere relatiebeheer en advisering in 2012 tevens geadviseerd over: - Richtlijnen Sportagenda 2016 en de collectieve en individuele impact. - Algemene afrekening 2011, het indienen van de ledencijfers in de Ledenmodule en KISS. - Ontwikkeling van meerjarenbeleidsplannen voor de beleidsperiode , zodat deze aansluiten bij en in lijn liggen met de Sportagenda Een aantal sportbonden met gemelde of gesignaleerde financiële problemen is pro-actief geadviseerd. Er is daarbij extra inspanning gepleegd op een aantal bonden (5) welke in (acuut) financieel zwaar weer verkeren. De producten- en dienstenportfolio van NOC*NSF is niet ontsloten in 2012 maar dit gebeurt in 2013, vanwege een latere oplevering van Ledennet. SportAssist is succesvol geherpositioneerd in 2012 met een nieuwe werkwijze en minder mensen in de vaste formatie. In totaal zijn er 38 projecten uitgevoerd met een gemiddelde klanttevredenheid van een 7,9. 16 projecten zijn uitgevoerd door medewerkers van SportAssist, 13 projecten door andere medewerkers van NOC*NSF en 9 projecten door medewerkers van sportbonden. Pagina 10 / 73

22 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Kerntaak Topsport Om topsport in Nederland op Olympisch niveau te krijgen is het nodig om het al krachtige topsportprogramma op wereldniveau te brengen. En te houden. Benchmark leert dat de landen waarmee Nederland concurreert meer investeren in de kwaliteit van hun programma s. Om de aansluiting niet te verliezen is een hoogwaardig Top 10-programma nodig dat Nederland in Sochi 2014 en Rio 2016 naar een mondiale top 10-positie leidt. Hiertoe ontwikkelt NOC*NSF tak van sport overstijgende kennis en beleid, adviseert zij over het topsportbeleid en programma s van bonden, realiseert zij optimale omgevingen voor topsporters en talenten, realiseert en biedt zij collectieve voorzieningen aan topsporters en zendt NOC*NSF topsportteams uit. De waardering voor de kerntaak Topsport was in het LTO een 6,8. Over de gehele linie is grote waardering voor de kwaliteit van de logistieke en organisatorische voorbereiding van multisport-evenementen, zowel op het sportieve als niet-sportieve deel. Ook de expertisefunctie van NOC*NSF op veel topsportthema s scoort goed, waarbij bij relatief nieuwe onderdelen zoals technologie, voeding en wetenschappelijke ondersteuning ruimte voor verbetering is. Uitzendingen topsportteams Onder leiding van Chef de Mission Maurits Hendriks nam Nederland met 178 sporters deel aan de Olympische Spelen in London. Olympic Team Netherlands eindigde op een 13 e plaats in het medailleklassement met in totaal 20 medailles waarvan 6 gouden, 6 zilveren en 8 bronzen medailles. Daarmee voldeed Olympic Team Netherlands ruimschoots aan de doelstelling die Maurits Hendriks voor de Spelen had gelegd op Voor het eerst was er tijdens de Olympische Spelen een High Performance Centre (HPC). Deze tijdelijke, maar multifunctionele ruimte (op loopafstand van het Olympisch Dorp), werd door alle betrokken als een zeer waardevolle aanvulling op de faciliteiten bestempeld. Na afloop van de Olympisch Spelen werd het HPC in korte tijd omgebouwd tot het Holland House voor de Paralympische Spelen. Onder leiding van Chef de Mission André Cats nam Nederland met 91 sporters deel aan de Paralympische Spelen in Londen. Paralympic Team Netherlands eindigde op een 10 e plaats in het medailleklassement met in totaal 39 medailles (16 meer dan in Beijing), waarvan 10 gouden, 10 zilveren en 19 bronzen medailles. Daarmee presteerde Paralympic Team Netherlands ruim boven de doelstelling Beijing+1. Het bestuur van NOC*NSF heeft Maurits Hendriks benoemd tot Chef de Mission voor de Olympische Winterspelen 2014 in het Russische Sochi. André Cats zal dezelfde rol vervullen voor de Paralympische Winterspelen. Ook verzorgde NOC*NSF de afvaardiging naar de Jeugd Olympische Winterspelen die voor het eerst gehouden werden in Innsbruck. Onder leiding van Chef de Mission Carl Verheijen behaalden 17 atleten 4 gouden, 1 zilveren en 2 bronzen medailles. Het bestuur van NOC*NSF benoemde voormalig judoka Mark Huizinga tot Chef de Mission voor de Jeugd Olympische Spelen die in augustus 2014 plaatsvinden in Nanjing (China). Voorbereidingen op Olympische en Paralympische Spelen van Sochi 2014 waren in 2012 al in volle gang (Chef de Mission seminars, vrijwel dagelijks contact met organisatiecomité LOCOG/IOC/IPC, Overeenkomsten OS/PS, etc, etc). Hetzelfde geldt voor de voorbereiding van de deelname van een Nederlands Team aan het Europees Jeugd Olympisch Winter Festival in Brasov en het Europees Jeugd Olympisch Festival dat in juli 2013 in Utrecht plaatsvindt. Eind 2012 is het Evaluatierapport Olympische en Paralympische Spelen London 2012 opgeleverd. Voor het eerst zijn de Olympische en Paralympische Spelen integraal geëvalueerd. Daarnaast is de sporttechnische evaluatie gekoppeld aan de evaluatie van de niet-sportieve activiteiten die in verband met de Spelen hebben plaatsgevonden. Tenslotte is de evaluatie van London 2012 aangegrepen om de eenmalige evaluaties van de Spelen om te vormen tot een structureel feedbacksysteem, dat ten dienste staat van de verdere ontwikkeling van de topsport in Nederland. Voorzieningen Eind 2012 waren er 601 A-sporters, 328 B-sporters en 26 HP-sporters. Hiervan hadden 464 sporters (A en HP) een stipendium. In 2012 is binnen het kader van de werkgroep Top 10 van de Sportagenda gestart met het project doorontwikkeling positie topsporters. De eerste stap in dit project was de herziening van de huidige, in 2011, ingevoerde stipendiumregeling. Het Gedifferentieerd stipendium is leeftijdsafhankelijk gemaakt en alle A-sporters in de Podium-, Potential- en Talentenprogramma s komen in aanmerking voor het Stipendium. Voor de sporters die afvallen is een afbouwregeling van een half jaar gerealiseerd. Pagina 11 / 73

23 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Topsportbeleid Ook in 2012 bleven als laatste jaar de regelingen Coaches aan de Top, Talentcoaches en Technisch Directeuren van kracht. In het kader van de Leergang Technisch Directeuren zijn er 2 bijeenkomsten gehouden. Daarnaast is de Leergang Talentcoaches afgerond. In 2012 is verder gestart met het inrichten van een Masterplan Coaches, dat vanaf 2013 zal worden aangeboden aan alle technisch directeuren, bondcoaches en talentcoaches van de Podium-, Potential- en Talentprogramma s. In 2012 vonden het 72 e (thema: Performance on Demand) en 73 e (thema: Lessons from London) Nationaal Coach Platform plaats. In 2012 zijn 22 aanvragen ontvangen voor een trainingsstage gefinancierd uit het Leo van der Kar Sportfonds. Hiervan kon de technische staf van NOC*NSF er 4 honoreren (atletiek, baseball, schaken en schaatsen). NOC*NSF introduceerde in 2012 het Talent Program Review (TPR) als opvolger van het certificeringsinstrument voor opleidingsprogramma s Met het TPR wil NOC*NSF bonden de kans bieden om samen met een hoogwaardige groep deskundigen hun opleidingsprogramma door te lichten en punten voor verbetering en/of optimalisering te signaleren. In 2012 vond er bij drie programma s een TPR plaats, namelijk waterpolo, judo en watersport. In 2012 is bij een zevental bonden (wielrennen, roeien, tafeltennis, volleybal, rugby sevens, waterpolo en honkbal) het project Talentidentificatie gestart. Dit project geeft de betreffende sporten de kans om samen met een vaste groep deskundigen de mate van talent van hun sporters vast te stellen. De Auditcommissie Doping heeft haar 18 e rapportage gepresenteerd over het aanbrengen en afhandelen van dopingzaken in de periode 1 januari t/m 31 december Het aantal gemelde zaken is stabiel gebleven vergeleken met de afgelopen drie jaar, maar komt in 2012 wel voort uit meldingen van relatief veel verschillende bonden. Het overgrote deel van de zaken is tijdig aangebracht door de bonden. Twee zaken zijn inhoudelijk niet juist afgehandeld. Namens Nederland hebben de Dopingautoriteit, VWS, NOC*NSF en de NOC*NSF Atletencommissie in 2012 twee keer een gezamenlijke reactie bij WADA ingediend in het kader van de herziening van de WADA Code. Kern van de Nederlandse inbreng is de wenselijkheid van meer flexibiliteit en proportionaliteit. Eind 2013 wordt de nieuwe WADA Code vastgesteld. In augustus 2012 werden de uitkomsten bekend van de 3-meting van het topsportklimaat in Nederland (Van Bottenburg). De algemene tevredenheid van sporters, coaches en topsportcoördinatoren over NOC*NSF werd gescoord met een 7,0. De sporters waardeerden de voor hen geleverde voorzieningen met een 8,6. De waardering voor het topsportklimaat in Nederland daalde van 6,6 naar 6,2. In 2012 konden alle bonden met erkende topsportprogramma s investeringsplannen indienen om in aanmerking te komen voor Top 10 financiering vanaf Eind december heeft na een intensief proces van besluitvorming de toewijzing plaatsgevonden. In totaal zijn 54 investeringsplannen van 33 bonden toegekend. Zes bonden hebben voor in het totaal 7 topsportprogramma s beroep aangetekend tegen de (afwijzings)besluiten. Deze beroepen dienen in maart/april Pagina 12 / 73

24 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Kerntaak Sportontwikkeling Sportontwikkeling valt uiteen in Sportparticipatie en Organisatie-ontwikkeling. Het is een kerntaak van NOC*NSF om op deze gebieden meerwaarde te leveren voor haar leden, vanuit de uitdaging om zoveel mogelijk mensen zo lang mogelijk te laten genieten van sport. De behoefte van de sporter in zijn eigen (lokale) omgeving centraal staat. De Sportagenda 2016 is daarbij leidend en geeft de kaders aan. Sportparticipatie NOC*NSF ontwikkelt tak van sport overstijgende kennis en beleid op het gebied van sportparticipatie en adviseert sportbonden over hun sportparticipatie-beleid. Sporttak overstijgende projecten worden uitgevoerd als deze aantoonbaar leiden tot de realisatie van de Sportagenda. Sportpromotie ( storytelling van goede voorbeelden) streeft naar het lokaal generen van vraag naar implementatie van succesvolle sportprogramma s. Organisatie-ontwikkeling NOC*NSF streeft naar sterke bonden, om samen de collectieve topsport- en sportparticipatie ambities te realiseren. Daarom ontwikkelt NOC*NSF tak van sport overstijgende kennis en beleid op het gebied van organisatieontwikkeling van bonden en adviseert bonden over hun organisatie-ontwikkeling. De kerntaak Sportparticipatie is in het LTO gewaardeerd met een 6,7. Dit cijfer was zowel van toepassing op sportparticipatie als organisatieontwikkeling. Hoog gewaardeerd wordt de inzet van NOC*NSF op het gebied van sportkader (ASK), de verenigingsmonitor, Veilig Sportklimaat en (vertrouwenspersonen) Seksuele Intimidatie. Veel ruimte voor verbetering wordt o.a. geconstateerd op thema s zoals Olympische netwerken, de specifieke bijdrage van de Nationale Sportweek aan lokale promotie voor individuele sporttakken en de wijze waarop NOC*NSF verbindingen legt tussen sportbonden en gemeentes. Sportparticipatie In de Sportagenda is een bredere visie op sportparticipatie ontwikkeld. Voorbereidend op deze start is gedurende 2012 actief met sportbonden opgetrokken om er voor te zorgen dat de jaarplannen 2013 en de meerjarenplannen van de sportbonden maximaal aansluiten bij de Sportagenda. Mede door de Masterclass Sportparticipatie voor managers breedtesport en overige specialistische sportbonden werkgroepen hebben de sportbonden elkaar geïnspireerd met het doornemen van goede voorbeelden en andere praktische succes verhalen. Het door de rijksoverheid gefinancierde programma naar een Veiliger Sportklimaat heeft in 2012 zijn eerste volledige uitvoeringsjaar gehad. Dit eerste jaar stond vooral in het teken van het betrekken van de relevante sportbonden in de verschillende uitvoeringslijnen. Sportbonden hebben zich ingeschreven op de voor hun relevante onderdelen van het actieprogramma. Grote aantallen trainingsprogramma s om lokale bestuurders en trainers bij te scholen zijn opgezet. De voorlopende trajecten Sportiviteit en Respect en Masterplan Arbitrage zijn succesvol ingebed in het programma Veilig Sportklimaat. De theatershow voor sportvereniging is voor volle zalen zeer enthousiast ontvangen. Tijdens deze show wordt de vraag beantwoord: Hoe kun je met elkaar een cultuur neerzetten waarin prestaties verbeteren, sportiviteit toeneemt, meer pubers lid blijven en het aantal vrijwilligers groeit? Het overlijden van de scheidrechter heeft de sportwereld helaas met de neus op de feiten en de relevantie van het programma gedrukt. Ook het door de rijksoverheid gefinancierde 2016 programma Sport en Bewegen in de Buurt is in 2012 gestart. Het programma heeft als hoofddoel om met bestaand aanbod nieuwe doelgroepen aan het sporten te krijgen. NOC*NSF voert binnen dit programma het project Sportimpuls uit. Met ondersteuning van ZonNW wordt jaarlijks 10 miljoen geïnvesteerd in de opstart van lokale sportimpulsen via krachtige sportaanbieders. Door een stevige overvraag en een duidelijk kader van criteria zijn de circa 200 meest kwalitatieve en relevante aanvragen gehonoreerd. De sportdeelname-doelstellingen uit de Sportagenda is vertaald naar een communicatieve Plus10- ambitie. De bijdrage van NOC*NSF aan de Plus10-ambitie is als een programma uitgewerkt. De doelen voor 2016 zijn benoemd en de bijbehorende inspanningen zijn hieraan gekoppeld. De plannen van aanpak achter de zeven NOC*NSF expertises, jeugd, volwassenen, gehandicapten, maatschappelijke kwaliteit van sport, kader, accommodaties en sportaanbieders zijn integraal uitgewerkt en in samenhang gebracht met de twee rijksoverheid programma s Vellig Sportklimaat en Sport en Bewegen in de Buurt. Daarnaast zijn de inspanning achter sportpromotie (o.a. Nationale Sportweek) gedurende 2012 volledig geïntegreerd in de Plus10-ambitie. De Nationale Sportweek 2012 was succesvol met 161 gemeenten, ruim activiteiten, deelnemers en 25-30% nieuwe bezoekers bij sportaanbieders. Het aantal deelnemende bonden is dit jaar gegroeid van 21 naar 28. Voor 2013 zijn reeds 38 sportbonden actief betrokken. Alle mogelijkheden zijn aangegrepen om op nationaal, regionaal en lokaal niveau sportbonden, sportaanbieders, bedrijven en gemeenten te inspireren. Dit hebben we gedaan door workshops te organiseren en Plus10 presentaties te houden. Zo zijn onder andere op de Nationale Balanstop, het Hockeycongres, de nationale kennisdag Buurtsportcoaches, de Papendal Sport Parade en de NOC*NSF Sport Conventie tal van intermediairs en landelijke lokale beslissers aangezet om meer sportinclusief te denken en te werken. Pagina 13 / 73

25 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Organisatie-ontwikkeling De Sportbondenmonitor 2011 is ontwikkeld. De uitkomsten en publicatie zijn gedeeld en uitgereikt rond de Algemene Vergadering van 20 november Onder de 1* bonden is de interesse voor participatie in een Shared Service Centre (SSC) geïnventariseerd. 13 bonden hebben aangegeven serieus geïnteresseerd te zijn in een model waarbinnen standaard-diensten centraal af te nemen zijn. De verwachting is dat het SSC in de eerste helft van 2013 tot stand komt. In het kader van de platformfunctie voor leden zijn op het gebied van organisatie-ontwikkeling de volgende bijeenkomsten georganiseerd: - Congres Integriteit in de sport in samenwerking met Transparency International waarbij in drie paneldiscussies gedebatteerd is over de impact van maatschappelijke ontwikkelingen op ethiek en integriteit van Goed Sportbestuur - Het 1 e Talentprogramma Werken in de Sport voor medewerkers van sportbonden en NOC*NSF is afgesloten (gestart september 2011). In diezelfde maand is het 2 de Talentprogramma met een nieuwe lichting gestart - Sessie Coaching Finance & Control in samenwerking met Sport&Zaken voor 17 financiële specialisten (zowel professioneel als bestuurlijk) van sportbonden waarbij goed financieel beheer centraal stond Met het team Accountmanagement is in een strategisch overleg prioriteit en focus bepaald voor organisatieontwikkeling en samenwerking. Bij 7 bonden is in 2012 extra geïnvesteerd in ondersteuning (en indien nodig maatwerk budget uit de Sportagenda) om een doorbraak in de ontwikkeling van de organisatie te realiseren. Vanuit het project HR in de Sport is gestart met Strategische Personeelsplanning bij het Cluster Zoetermeer (Squash, NTTB, KNAS), KNHS, NOC*NSF, NISB, WOS en Randstad. Dit project gaat om het afstemmen van personeelsplanning nu en in de toekomst op visie, ambities en strategie van de organisatie. Er is een generiek competentieprofiel voor sportbestuurders gemaakt door de ASK als basis voor bestuurlijke ontwikkeling. Onderzoek In 2012 is het NWO-onderzoeksprogramma sport gestart. Dit programma is vormgegeven in samenwerking met het ministerie van VWS, NWO en SIA. Verdeeld over de pijlers Meedoen, Presteren en Vitaal is er tot en met ,75M beschikbaar voor toegepast wetenschappelijk sportonderzoek. Ook is in 2012 een start gemaakt met de doorontwikkeling van de stichting Innosport naar het Netherlands Institute of Sport Science and Innovation (NISSI). Vanaf medio 2013 zal deze organisatie een initiërende en verbindende rol spelen in het netwerk van sportonderzoek en innovatie. Pagina 14 / 73

26 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Kerntaak Marketing Kerntaak Marketing De kerntaak Marketing heeft een belangrijke focus op het genereren van middelen voor het realiseren van de ambities van de Sportagenda (top 10 en sportparticipatie) Deze kerntaak bestaat enerzijds uit het genereren van voornamelijk sponsoring inkomsten bij bedrijven en media en anderzijds uit branding, activatie en media/marketing intelligence. Stevige partnerships met bonden (en hun sponsoren), media (zoals mediapartners), bedrijven (Partners, Suppliers) en andere samenwerkingspartners (Lotto inzake marketingrechten en bijv. Jeugdsportfonds, Fonds Gehandicapten Sport) zijn daarbij noodzakelijk. De kerntaak Marketing is in het LTO gewaardeerd met een 6,5. De uitwisseling van kennis en expertise op het gebied van marketing, sponsoring en media wordt hoog gewaardeerd, net als de Sport&TV-monitor. Zoals eerder vermeld is er ruimte voor verbetering in de positie van sportbonden in de marketing- en activatie-activiteiten van(uit) NOC*NSF. De nieuwe sponsorpropositie en aanpak Mission 2016 speelt hier gericht op in. Genereren van Inkomsten Nieuwe sponsorpropositie Mission2016 is ontwikkeld met als doelstelling 18% groei aan sponsorinkomsten t.o.v. Ambition2012. In de nieuwe sponsorpropositie Mission (2016) zijn tailormade afspraken gerealiseerd met Partners. Eind 2012 liepen de contracten met 6 Partners, 11 Suppliers, 6 Mediapartners, het Olympisch Stadion en het IOC af. 3 Suppliers zijn gepromoveerd tot Partner in Sport (Pon, NUON/Vattenfall, Rabobank). 3 bestaande Partner in Sport-contracten zijn verlengd (Randstad, Ernst & Young en Lotto). DSM, NS en Unilever zijn gestopt als Partner in Sport. Tot op heden is met de volgende Projectpartners minimaal 4 jaar verlengd: ATP, Suitsupply, Asics, Neptunus, NS, Coca Cola, Heineken en is met de huidige 6 Mediapartners een verlenging afgesproken: NOS, Radio538, Hyves, Telegraaf, Sanoma en CBS Outdoor. Twee nieuwe Mediapartners zijn toegevoegd: Arko Sports Media en Interbest. Met het IOC zijn nieuwe afspraken gemaakt over het beschermen van het merkenrecht in Nederland, het uitdragen van de Olympische gedachte en over de IOC TOP-sponsoren. Onder de titel Geven aan Sport is in samenwerking met de KNVB en de stichting Meer dan Voetbal een plan ontwikkeld gericht op het vergroten van de geldstroom uit giften en nalatenschappen voor de sport. Twee van onze partners wonnen in 2012 een SponsorRing: Partner in Sport Randstad voor Goud op de Werkvloer en projectpartner Coca-Cola Nederland voor Mission Olympic, beiden voor exclusieve sponsoractivaties die in samenwerking met NOC*NSF zijn ontwikkeld. Bouwen van Partnership Op basis van voorlopige resultaten wordt geconstateerd dat de sponsortevredenheid over NOC*NSF hoog is. In goede samenwerking met Lotto brachten 43 sportbonden vrijwillig hun marketingrechten in voor Lotto binnen de Regeling Marketingrechten Sportbonden. De Algemene Aanvraagvoorwaarde Zichtbaarheid Lotto is binnen de Richtlijnen Bestedingsplan Sportagenda geïmplementeerd. Alle activatie plannen van de in totaal ruim 20 Olympische sponsoren zijn begeleid. Merkbeleid Campagne uitgevoerd rond OS en PS t.b.v. het versterken van de Olympische gedachte. De Olympische London 2012 App is succesvol gelanceerd. Olympic Day en de lespakketen Olympische Educatie hebben bijgedragen aan versterking van het merk en Olympisch gedachtengoed. In de aanloop naar en rond de OS/PS is het anti-ambushbeleid uitgevoerd. De merksterkte van het merk NOC*NSF is ten opzichte van 2011 gegroeid. Dit blijkt uit de meest recente meting van de Brand Asset Valuator. NOC*NSF heeft deelgenomen aan het 3e International Marketing Seminar van IOC Television- en Marketingservices en de grootste 10 NOC s. Communicatie en activatie De uitvoering van diverse Olympische evenementen is zeer hoogwaardig geweest met een breed bereik,, zoals de Teamoverdracht OS/PS, Holland Heineken House, Holland House PS, Welkom Thuis OS/PS, Huldiging OS/PS en de Golden Clinic. De niet-olympische evenementen zijn gegroeid in waardering en publieke belangstelling zoals Nationale Sportweek en de Olympic Day. Het sportjaar werd afgesloten met het NOS/ NOC*NSF Sportgala. Welkom Thuis evenement in Den Bosch realiseerde bezoekers. Mission Olympic vierde haar 10-jarig bestaan. Pagina 15 / 73

27 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Marketing competenties Sportnext en het sportmarketingplatform voor bonden is in 2012 verder gegroeid qua omvang en betekenis. De jaarlijkse Sport- en TV monitor met overzicht van publiekscijfers per sport is ook in 2012 verschenen. Verdieping van de samenwerking gerealiseerd met partners door intensievere afstemming sportbonden en interne units Kerntaak Verdelen Middelen NOC*NSF staat voor het transparant, efficiënt en zorgvuldig verdelen van de collectieve middelen die centraal aan de georganiseerde sport ter beschikking worden gesteld (Lotto, Ambition, VWS). Samen met bonden, VWS en andere organisaties worden regels/grondslagen ontwikkeld voor: * de verdeling van middelen * het beoordelen van aanvragen van bonden * het controleren van de juiste besteding * het beheer van de collectieve middelen De uitvoering van de kerntaak Verdelen Middelen werd in het LTO gewaardeerd met een 6,5. In het onderzoek is ruimte voor verbetering geconstateerd m.b.t. de gebruiksvriendelijkheid van de (inmiddels voormalige) subsidiesite en meer transparantie en betere functiescheiding in het verdeelproces. Op beide aandachtspunten is inmiddels geacteerd. In het verlengde van de Sportagenda heeft de Algemene Vergadering in 2012 achtereenvolgens vastgesteld: - Bestedingsplan Richtlijnen Optimalisatie Governance In 2012 is het Lotto-deel van het Bestedingsplan Sportagenda 2013 vastgesteld op , verdeeld over 3 hoofdrubrieken: Sportparticipatie, Top-10 en Branche-ontwikkeling. Naast Lottomiddelen zijn vanaf 2013 ook VWS-middelen (Veilig Sportklimaat, Top 10) en een deel van de Missionopbrengsten (Top 10) opgenomen in het Bestedingsplan Sportagenda. De Toekennings- en Afrekencommissie (TAC) heeft in de Algemene Vergadering van 15 mei 2012 schriftelijk verantwoording afgelegd over de toekenningscyclus Het Bestedingsplan (Lotto) bedroeg over Op basis van dit Bestedingsplan zijn (excl. Incidentele onttrekkingen) voor in totaal 48,9M toekenningen gedaan. Ruim 36M hiervan betrof directe toekenningen aan sportbonden. Indien de Mission- en VWS-gelden die via het Bestedingsplan Sportagenda liepen worden inbegrepen, is sprake van een totale toekenning van ruim 55M. Met het vaststellen van de notitie Optimalisatie Governance is de Toekennings- en Afrekencommissie (TAC) komen te vervallen. De bevoegdheid m.b.t. toekenningen en vaststellingen is eind 2012 ondergebracht bij het bestuur van NOC*NSF. Samenhangend met dit besluit is de Beroepscommissie Bestedingsplan (BCB) per dezelfde datum een onafhankelijke rechtsprekende commissie geworden, door de Algemene Vergadering benoemd. In 2012 is de aanvraag- en verantwoordingssite sportsubsidies.nl vervangen door de volledig nieuwe Portal Verdelen Middelen. Pagina 16 / 73

28 Aantal Aantal Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Kerntaak Staftaken In dit jaarverslag wordt beperkt tot een aantal HR-kerngegevens. Voor overige financieel-organisatorische informatie wordt verwezen naar het financieel deel (1.2.11) van het jaarverslag 2012 van NOC*NSF Formatie Fte (totaal) 158,7 157,6 162,3 Onbepaalde tijd 121,2 116,2 129,6 Bepaalde tijd/tijdelijk 37,5 41,4 32,7 Personeelsleden Mannen Vrouwen Dienstverbanden Fulltime Mannen Vrouwen Parttime Mannen Vrouwen Bovenstaande cijfers zijn inclusief de formatie binnen de niet-kerntaken van NOC*NSF (o.a. Sportcentrum Papendal, Olympisch Vuur). Het betreft in totaal 66,3 fte, waarvan het merendeel in/na 2013 niet meer tot de formatie van NOC*NSF behoort. Van de 92,4 fte binnen de kerntaken van NOC*NSF wordt 54,3 fte (2011: 55,2) gefinancierd vanuit de basisfinanciering en 38,2 fte (2011: 35,9) uit projectfinanciering. Het ziekteverzuim over 2012 bedroeg 3,50% (2011: 4,21%). Het korte (<7 dagen) verzuim steeg licht t.o.v Het langdurige verzuim daalde ten opzichte van de voorgaande jaren. In 2012 is een uitgebreid medewerkersonderzoek uitgevoerd onder leiding van het bureau &Samhoud. Het betrof grotendeels hetzelfde onderzoek als in De algemene tevredenheid steeg naar 7,3 (2009: 7,1). Belangrijke onderdelen zoals werkplezier, betrokkenheid en bevestiging/waardering stegen eveneens. Uiteraard leverde het onderzoek ook specifieke aandachtspunten (soms t.b.v. individuele afdelingen) op. Dit heeft geleid tot een aantal specifieke acties, die zijn opgenomen in het jaarplan 2013 (met symbool MTO ) Leeftijdsopbouw < >60 Man Vrouw Duur dienstverband < > 35 Aantal jaar Man Vrouw Pagina 17 / 73

29 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Overige taken NOC*NSF Olympisch Vuur Het regeerakkoord dat in het najaar van 2012 is gesloten, heeft tot gevolg gehad dat Olympisch Vuur per 1 januari 2013 is opgeheven. In de rol van huismeester heeft NOC*NSF de verantwoordelijkheid om tot een zorgvuldige afwikkeling te komen op het gebied van: Veiligstellen inhoudelijk erfgoed c.q. legacy Voortzetten samenwerking voormalige alliantiepartners en platforms Personele en financiële afwikkeling Sportcentrum Papendal In de Algemene Vergadering van 20 november 2012 is het besluit genomen om het Sportcentrum Papendal af te splitsen van de vereniging NOC*NSF. Per 31 december 2012 is Sportcentrum Papendal BV opgericht, dat net als het Hotel- en Congrescentrum Papendal een 100% dochter is van NOC*NSF. Het besluit van de Algemene Vergadering is een gevolg van de discussie en besluitvorming inzake de kerntaken van NOC*NSF die in 2010 en 2011 heeft plaatsgevonden. Het beheer en exploitatie van sportaccommodaties is destijds als niet-kerntaak vastgesteld. Alle beheer en exploitatie van de op Papendal gehuisveste sportaccommodaties vallen onder de nieuwe BV. Dit geldt dus ook voor de in december geopende Arnhemhal en alle activiteiten in het kader van het CTO Papendal. Na de afsplitsing heeft de vereniging NOC*NSF twee dochterondernemingen te weten, Sportcentrum Papendal BV en BV Exploitatie Nationaal Sport Centrum Papendal (Hotel- en Congrescentrum Papendal). Overzicht overige verbonden organisaties Naast de hiervoor genoemde organisatie hebben de volgende organisaties een financieel en/of organisatorische verbondenheid met NOC*NSF: Bestuurlijke participatie Innosport NL Fonds voor de Topsporter SESAM (Olympisch Stadion) Stichting EYOF 2013 Stichting YOG 2018 Stichting Sport & Zaken Stichting Nationale Sportplatform Stichting National Paralympic Committee of the Netherlands Begunstigden in het Bestedingsplan Sportagenda Centra voor Topsport en Onderwijs (CTO s) Olympische netwerken Dopingautoriteit NL Sporter NL Coach Instituut Sportrechtspraak Stichting Sport & Zaken In het vastgestelde jaarplan 2013 van NOC*NSF zijn de zogenaamde set van afspraken met deze begunstigden integraal onderdeel. Pagina 18 / 73

30 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Financiële informatie Resultaat en resultaatbestemming 2012 is afgesloten met een positief resultaat van + 32K, nader te specificeren in een resultaat van de werkorganisatie ad 105K en een resultaat van projecten ad -/- 73K. De toerekening van dit resultaat aan reserves en fondsen, evenals de specificatie van die toerekening, worden hierna besproken. Het resultaat ad 32K is toegevoegd aan het Bestemmingsfonds Lotto. In de projecten wijkt de realisatie op een aantal punten af van de begroting. Dit betreft met name een surplus van 9,2M, vooral veroorzaakt door de niet in de begroting opgenomen projecten Veilig Sportklimaat (ad 6,95M), Sportimpuls (ad 1,0M) en Verklaring Omtrent Gedrag (ad 1,2M). De 3 grote subsidiebedragen zijn pas na het opstellen van de begroting toegewezen. In de hierna weergegeven tabel is een cijfermatig overzicht gegeven van alle mutaties per reserve en fonds. Saldo Resultaatbestemmincering Herrubri- Saldo 1/1/ /12/2012 x x x x Continuïteitsreserve (CR) Bestemmingsreserves (BR) Best.reserve Activa Best.reserve Uitzending Teams Best.reserve Ambition Best.reserve Deelnemingen Best.reserve Huisvesting Best.reserve Organisatieontwikkeling Bestemmingsfonds Lotto (BF) RESERVES EN FONDSEN Continuïteitsreserve Volgens het reglement van het CBF kan een continuïteitsreserve gevormd worden voor twee functies: 1. om zeker te stellen dat de organisatie in de toekomst aan haar doelstellingsverplichtingen kan voldoen; 2. ter dekking van risico s op korte termijn. De eerste continuïteitsfunctie wordt gerealiseerd door het Bestemmingsfonds Lotto. Dit fonds vormt een buffer voor een belangrijk deel van de jaarlijkse uitgaven in het kader van het bestedingsplan, waarin NOC*NSF een jaarlijks aandeel heeft. Voor de tweede functie is de Continuïteitsreserve gevormd. Om een verantwoorde buffer te vormen voor de dekking van risico s op korte termijn wordt een bedrag van 3.500K toereikend geacht. Bestemmingsreserves De mutatie aan de Bestemmingsreserve Activa ad 4,7M bestaat hoofdzakelijk uit de ontvangen investeringssubsidie voor de Arnhemhal. Deze post is in verband met de oprichting van SCP geherrubriceerd naar Langlopende schulden / Investeringssubsidies. Aan de Bestemmingsreserve Uitzending Teams is per saldo 1,9M onttrokken als gevolg van het afsluiten van de meerjarige projecten. Aan de Bestemmingsreserve Ambition is per saldo 3,5M onttrokken in verband met het afronden van meerjarige projecten. Aan de Bestemmingsreserve Deelnemingen werd uit het resultaat een bedrag van 231K toegevoegd als gevolg van het positieve resultaat van HCP. Vanaf eind 2012 heeft NOC*NSF een tweede deelneming namelijk SCP. Voor deze deelneming wordt - gezien de waarde van de aanwezige bezittingen (met name onroerend goed) het niet nodig geacht een bestemmingsreserve aan te houden. De Bestemmingsreserve Huisvesting (ultimo ,1M) is omgezet in een Voorziening groot onderhoud bij SCP. In het boekjaar is aan deze post 0,4M onttrokken. Aan de Bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling is 0,2M onttrokken met name voor de ontwikkeling van de financiële functie. Bestemmingsfonds Lotto Aan het Bestemmingsfonds Lotto is 328K toegevoegd, dit ondanks een fors lagere Lotto-afdracht. In 2011 werd nog 4,4M meer ontvangen, die toen voornamelijk is besteed aan een dotatie aan het fonds. Pagina 19 / 73

31 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Meerjarenoverzichten Ter wille van het inzicht in de financiën van NOC*NSF zijn 2 meerjarenoverzichten opgenomen: a) één betreffende de baten en lasten van NOC*NSF (enkelvoudig) gedurende de olympische cyclus ; b) één betreffende de geconsolideerde baten en lasten (werkelijk en begroot) en de geconsolideerde balans. De cijfers worden verder in detail toegelicht in de jaarrekening. a) NOC*NSF Olympische cyclus (enkelvoudig) Realisatie Realisatie Realisatie Realisatie Realisatie x x x x x Enkelvoudige staat van baten en lasten BATEN Lottogelden Sponsorgelden Subsidies overheden Contributies Overige baten Mutatie onderhanden projecten Financieringsresultaat LASTEN (CATEGORIAAL) Personeelskosten Afschrijvingskosten Huisvestingskosten Organisatiekosten Marketing- en communicatiekosten Specifieke projectkosten Bestedingsplan sportorganisaties LASTEN (FUNCTIONEEL) Topsport top Brancheversterking Levenlang sporten Belangenbehartiging leden Verdelen middelen Specifieke doelstellingen Overige doelstellingen Marketing/Werving baten Algemeen/Beheer en administratie LASTEN SALDO VAN BATEN EN LASTEN Resultaat deelnemingen RESULTAAT Bestemmingsfonds Lotto Bestemmingsreserves Continuiteïtsreserve RESULTAATBESTEMMING Uit dit overzicht blijkt onder andere dat in 4 jaar bijna 400M aan baten is gerealiseerd, waarvan de helft aan Lottogelden en een kwart aan subsidiegelden. In de Olympische cyclus is 220M via het Bestedingsplan aan sportorganisaties uitgegeven. Aan Topsport is 149M besteed, aan de overige speciale doelstellingen 154M. In de 4-jaarscyclus is per saldo 8,5M gedoteerd aan het Bestemmingsfonds Lotto en 1,2M onttrokken aan de Continuiteïtsreserve. Pagina 20 / 73

32 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF b) NOC*NSF geconsolideerd Realisatie Begroting Realisatie (31.12.) (31.12.)2012 x x x Geconsolideerde staat van baten en lasten BATEN Lottogelden Sponsorgelden Subsidies overheden Contributies Overige baten Mutatie onderhanden projecten Financieringsresultaat LASTEN (CATEGORIAAL) Personeelskosten Afschrijvingskosten Huisvestingskosten Organisatiekosten Marketing- en communicatiekosten Kostprijs verkopen Specifieke projectkosten Belastingen resultaat Bestedingsplan sportorganisaties LASTEN (FUNCTIONEEL) Topsport top Brancheversterking Levenlang sporten Belangenbehartiging leden Verdelen middelen Specifieke doelstellingen Exploitatie vastgoed Exploitatie hotel- en congrescentrum Olympisch Plan Marketing/Werving baten Algemeen/Beheer en administratie LASTEN SALDO VAN BATEN EN LASTEN Resultaat deelnemingen RESULTAAT Bestemmingsfonds Lotto Bestemmingsreserves Continuiteïtsreserve RESULTAATBESTEMMING Geconsolideerde balans Vaste activa Vlottende activa ACTIVA Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfonds Lotto Reserves en Fondsen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden PASSIVA Pagina 21 / 73

33 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Doorkijk naar 2013 Dat 2013 rustiger zal zijn dan 2012 is waarschijnlijk een illusie. Er is een start gemaakt met de uitvoering van de Sportagenda De ambities in de Sportagenda 2016 zijn onverminderd groot en vereisen van NOC*NSF en sportbonden een continue (door)ontwikkeling. Dit in een tijd waarbij diverse omgevingsfactoren van grote invloed zijn, zoals: Economische recessie, inkomsten staan onder druk (o.a. Lotto, diverse bezuinigingen bij overheid en bedrijfsleven, vooral ook op lokaal niveau) Verslechterende (financiële) positie van een groot aantal sportbonden (kwaliteit, slagvaardigheid, bindingskracht) i.r.t. ambitie Sportagenda 2016 Sport staat en blijft in de spotlights. Enerzijds door de successen en helden, anderzijds door excessen (veilig sportklimaat, doping, matchfixing) In 2013 is Utrecht gastheer van het European Youth Olympic Festival. Voor het eerst in zeer lange tijd mag Nederland een groot multisport-evenement hosten. Onder het motto Celebrate Talent, zullen naar verwachting jonge sporters in 9 takken van sport met elkaar de strijd aangaan in dit voorportaal van de Olympische Spelen. Aan de EYOF is ook een groot aantal side-events verbonden om de zichtbaarheid en binding van sport onder de jeugd te vergroten, zoals de Achmea High Five Challenge. Het is begin 2013 duidelijk geworden dat de huidige Prins van Oranje eind 2013 terugtreedt als IOC-lid. In samenwerking en afstemming met het huidige IOC-lid zal het bestuur van NOC*NSF zich inzetten om de positie van Nederland in het IOC te continueren en waar mogelijk te versterken. Inmiddels (medio februari) is duidelijk geworden dat Nederland niet in aanmerking komt voor de organisatie van de Youth Olympic Games in Het IOC heeft het Rotterdam-bid niet op de shortlist geplaatst. Belangrijkste reden voor het IOC-besluit is het ontbreken van de noodzakelijke financiële garanties. In 2013 zal het bid geëvalueerd worden met betrokken partijen en zal bepaald moeten worden hoe we (Nederland, de Nederlandse sport, NOC*NSF) in de toekomst vorm en inhoud willen geven aan de evenementenambitie in het Olympisch Plan Pagina 22 / 73

34 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Corporate governance Samenstelling Bestuur Het bestuur van NOC*NSF kende op 31 december 2012 de volgende samenstelling: * Mevrouw M.M.A.A. (Tineke) Bartels - de Vries lid * De heer H.M. (Harry) Been lid * De heer J.H.A. (André) Bolhuis voorzitter * De heer W. (Wim) Ludeke lid * De heer J.W. (Jan Willem) Maas lid * De heer A.G.J.M. (Ton) Rombouts vicevoorzitter * De heer J.N.M. (Jeroen) Straathof lid * Mevrouw J.M. (Anneke) van Zanen-Nieberg penningmeester In de Algemene Vergadering van 15 mei 2012 is ingestemd met diverse statutenwijzigingen van NOC*NSF. Ruim een jaar daarvoor had de Algemene Vergadering al toestemming gegeven voor een aantal wijzigingen, maar deze konden lange tijd nog niet op een goedkeurende verklaring van het IOC rekenen. In de nieuwe statuten is de maximale termijn van bestuursleden van NOC*NSF verlengd naar 12 jaar. Op basis daarvan heeft de Algemene Vergadering achtereenvolgens de bestuursleden Ton Rombouts (tevens vicevoorzitter) en Wim Ludeke herbenoemd voor een nieuwe en laatste termijn van 4 jaar. De heer Harry Been werd in de Algemene Vergadering van 15 mei 2012 benoemd als bestuurslid van NOC*NSF per 1 september In de Algemene Vergadering van 20 november kondigde de heer L.M. (Leo) van Wijk zijn afscheid aan als bestuurslid van NOC*NSF per 31 december Vergaderingen Bestuur Het Bestuur vergaderde in het verslagjaar 2012 plenair op de navolgende data: 19 januari, 16 februari, 22 maart, 23 april, 7 juni, 12 juli, 23 augustus, 1 oktober, 1 november, 3 december en 20 december. De vergadering van 3 december 2012 betrof een extra vergadering van het bestuur in haar (nieuwe) rol als toekenningsorgaan inzake het Bestedingsplan Sportagenda Aan de vergadering van 16 februari was tevens de algemene vergadering van aandeelhouders van het Hotel- en Congrescentrum gekoppeld. Ook participeerden leden van het bestuur van NOC*NSF namens deze in diverse andere overleggen van de vereniging. Enkele onderwerpen die tijdens de plenaire vergaderingen geagendeerd en besproken zijn: Jaarrekening 2011 Jaarplan en Begroting 2013 Voorbereiding Algemene Vergaderingen Olympische en Paralympische Spelen 2012 Sport Bewegen in de Buurt Bestedingsplan, Richtlijnen en Governance Verdelen Middelen 2013 Bestuurssamenstelling Internationale zaken (o.a. IOC) Afsplitsing Sportcentrum Papendal Fiscale risicoscan NOC*NSF Topstructuur NOC*NSF Normen & limieten OS/PS 2014 (Sochi) Youth Olympic Games 2018 (Rotterdam-bid) Olympisch Vuur Ledentevredenheidsonderzoek Ledendefinitie NOC*NSF Strategische evenementenkalender Benoemingen & rapportages diverse (bestuursadvies)commissies In 2013 heeft overleg plaatsgevonden met de accountant. Het Bestuur is geïnformeerd over de bevindingen van de accountant bij het opstellen van de jaarrekening Jaarrekening De jaarrekening wordt ter goedkeuring voorgelegd aan het Bestuur in de vergadering van 18 april 2013 en ter vaststelling aan de Algemene Vergadering in de vergadering van 14 mei Pagina 23 / 73

35 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Goed Sportbestuur, Minimale Kwaliteitseisen en CBF-keurmerk Oorspronkelijk was gepland dat NOC*NSF in 2012 de meting Goed Sportbestuur opnieuw zou uitvoeren, als onderdeel van een 2-jarige cyclus. Besloten is om dit uit te stellen naar het voorjaar van 2013 in verband met: Overvolle bestuurlijke agenda in het jubileumjaar 2012 Integratie met een uitgebreide bestuursevaluatie in de eerste helft van 2013 Hertoetsing in het kader van het CBF-keurmerk in 2012 De toetsing in het kader van het CBF-keurmerk kent grote overlap met de thema s in de Code Goed Sportbestuur en de Minimale Kwaliteitseisen NOC*NSF. In het afgelopen najaar heeft het CBF (Centraal Bureau Fondsenwerving) op basis van de hertoetsing het CBF-keurmerk voor NOC*NSF verlengt tot en met NOC*NSF beschikt sinds eind 2007 over het CBF-keurmerk. Het CBF is een onafhankelijke organisatie die toezicht houdt op de inzameling van geld voor goede doelen, waarbij zij o.a. fondsenwervende instellingen periodiek beoordeeld. Ten opzichte van 2007 is een aantal criteria door het CBF aangescherpt, hetgeen tot een aantal (kleine) wijzigingen leidt in de jaarverslaggeving van NOC*NSF over 2012 en de daaropvolgende jaren. Samenstelling Directie- en Management Team Op 31 december 2012 had de directie en het MT de volgende bezetting: * De heer Gerard Dielessen Algemeen Directeur, voorzitter MT * De heer Jeroen Duyster (vanaf 1 september 2012) Manager Financiën & Automatisering * Mevrouw Esther Roelofs Manager Commerciële Zaken * De heer Erik Lenselink Manager Sportontwikkeling * De heer Jeroen Bijl Manager Topsport * De heer Maurits Hendriks Technisch Directeur De overeenkomst voor bepaalde tijd (t/m 31 december 2012) van Maurits Hendriks werd eind 2012 omgezet in een overeenkomst voor onbepaalde tijd. Pagina 24 / 73

36 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Verantwoordingsverklaring In deze verantwoordingsverklaring zet NOC*NSF in beknopte vorm uiteen hoe zij invulling geeft aan: 1. Scheiding van uitvoering, bestuur en toezicht 2. Omgang met belanghebbenden 3. Effectiviteit en efficiëntie van de bestedingen 1. Scheiding van uitvoering, bestuur en toezicht Taken en verantwoordelijkheden Algemene Vergadering, bestuur en directie Het Bestuur is belast met het besturen van de Vereniging NOC*NSF en is als bestuur, eindverantwoordelijk voor het totaal van de activiteiten van NOC*NSF. Het Bestuur heeft een groot deel van haar taken gedelegeerd aan de directie en het management team (MT) in een directiestatuut. Het Bestuur is verantwoordelijk voor de kwaliteit van haar eigen functioneren en legt voor het gevoerde bestuur verantwoording af aan de Algemene Vergadering (AV) van NOC*NSF die toezicht houdt op het Bestuur. Formele advies- en besluitvormingsorganen NOC*NSF kent een aantal formele adviesorganen in de vorm van commissies die door de Algemene Vergadering of het bestuur zijn ingesteld. De Algemene Vergadering kent vijf adviescommissies, te weten de Auditcommissie Doping, Auditcommissie Seksuele Intimidatie, Commissie Registratie Persoonsgegevens, Financiële Commissie (FC) en Commissie Richtlijnen en Bestedingsplan Sportagenda (CRBS). De eerste 3 commissies adviseren de Algemene Vergadering over de wijze waarop NOC*NSF en sportbonden invulling geven aan respectievelijk de afhandeling van dopingzaken, tuchtrechtspraak op het gebied van seksuele intimidatie en de wijze waarop omgegaan wordt met persoonsgegevens binnen het Kennis- en Informatie Systeem Sport (KISS). De Financiële Commissie adviseert de AV over de jaarrekening en (meerjaren)begroting van NOC*NSF en is daarnaast bevoegd aan het bestuur en de AV gevraagd en ongevraagd advies uit te brengen. De CRBS brengt aan de AV advies uit over het Globaal bestedingsplan en de Richtlijnen op basis waarvan de Sportagenda-gelden worden toegekend aan de leden en NOC*NSF. Het bestuur kent vier adviescommissies, te weten de Atletencommissie, Auditcommissie, Remuneratiecommissie en de Auditcommissie Verdelen Middelen. De inrichting en het functioneren van deze adviescommissies laat de collectieve verantwoordelijkheid van het bestuur onverlet. De Atletencommissie adviseert NOC*NSF en organisaties van invloed op het topsportbeleid van NOC*NSF in het maken van topsportvriendelijk beleid. De Auditcommissie adviseert het bestuur over onderwerpen aangaande het financiële beleid en de administratieve organisatie/interne controle. De Remuneratiecommissie adviseert het bestuur over benoeming- en beloningsbeleid en gedeclareerde kosten en uitgaven van bestuur, directie en MT. De Auditcommissie VMS is door het bestuur ingesteld als adviesorgaan inzake de uitvoering van de kerntaak Verdelen Middelen. Tevens beoordeelt deze commissie de aanvraag van NOC*NSF binnen het Bestedingsplan. Sinds de Algemene Vergadering van 20 november 2012 heeft het bestuur van NOC*NSF de functie van toekennings- en vaststellings orgaan inzake de Sportagenda-gelden teruggekregen. Tot de genoemde datum was deze rol gedelegeerd aan de Toekennings- en Afrekencommissie (TAC). Tegen de toekenning en vaststelling van de Sportagenda-gelden kunnen (de leden van) NOC*NSF in beroep gaan bij de onafhankelijke door de Algemene Vergadering ingestelde en benoemde Beroepscommissie Bestedingsplan (BCB). Benoeming, bezoldiging en aftreden bestuur en directie Het bestuur bestaat uit tenminste zeven doch maximaal twaalf natuurlijke personen. De persoon die lid is van het IOC en in overeenstemming met het Olympisch Handvest ambtshalve deel uitmaakt van het Bestuur van een Nationaal Olympisch Comité, is tevens bestuurslid. De leden van het bestuur ontvangen in hun hoedanigheid van bestuurslid geen bezoldiging. Een redelijke vergoeding voor de door hen ten behoeve van NOC*NSF gemaakte kosten is toegestaan en is zichtbaar gemaakt in de jaarrekening. Bestuursleden worden benoemd voor een periode van ten hoogste vier jaar en zijn tweemaal herbenoembaar. De directie bestaat uit een Algemeen, tevens Statutair, directeur die wordt benoemd door het Bestuur en heeft een dienstverband bij NOC*NSF voor bepaalde tijd. Het Bestuur stelt op voordracht van de remuneratiecommissie de beloning van de Directie vast. Het beloningsbeleid van NOC*NSF gaat uit van passende beloning voor de zwaarte en omvang van de directiefunctie. Hierbij wordt kennis genomen van marktomstandigheden, de VFI richtlijnen en de uitgangspunten van het beloningskader geformuleerd in de code Wijffels en de "Wet normering topfunctionarissen (semi-)publieke sector". Pagina 25 / 73

37 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF 2. Omgang met belanghebbenden NOC*NSF streeft naar een open dialoog met alle belanghebbenden, die te verdelen zijn in: Leden Lotto (Top)sporters Partners en suppliers Coaches Ministerie van VWS Het Nederlandse publiek Overige overheden Medewerkers, inclusief OR Internationaal Olympisch Comité Overige internationale organisaties Belanghebbenden worden waar mogelijk betrokken bij de voorbereiding, vorming en indien nodig bijstelling van het beleid. NOC*NSF legt op zo transparant mogelijke wijze verantwoording af over de besteding van de middelen, conform de verantwoordingseisen die volgens het CBF keurmerk gelden voor kansspelbegunstigden. Het jaarverslag en de jaarrekening met accountantsverklaring zijn opvraagbaar en staan volledig op de website van NOC*NSF. 3. Effectiviteit en efficiëntie van de bestedingen Plan do check act is de centrale gedachte die ten grondslag ligt aan de planning en control cyclus. Binnen NOC*NSF is hier op verschillende niveaus (vereniging, bestuurlijke organisatie, werkorganisatie) invulling aan gegeven. Allereerst kent de vereniging aan de hand van de 4-jaarlijkse Sportagenda, waarbij de cyclus parallel loopt aan de Olympische Spelen een vierjaarlijkse P&C-cyclus. De Sportagenda is het fundament voor het meerjarenbeleidsplan (strategisch plan), jaarplan, meerjarenbegroting en jaarbegroting van NOC*NSF. Zowel na 4 jaar, als tussentijds worden de doelen van de Sportagenda gemonitord en geëvalueerd. Dit is de grondslag voor enerzijds bijsturing en bijstelling (bijv. van het Bestedingsplan of programma s/activiteiten) en anderzijds het fundament voor de ontwikkeling van de volgende Sportagenda. Het instrumentarium, bestaande uit Sportagenda, Bestedingsplan en Richtlijnen, wordt vastgesteld door het hoogste orgaan van NOC*NSF, de Algemene Vergadering. Vanuit de kerntaak Verdelen Middelen vragen NOC*NSF, sportbonden en overige partijen op basis van de Richtlijnen jaarlijks Sportagenda-gelden aan. De werkorganisatie van NOC*NSF is belast met de beoordelingscyclus, waarna het bestuur van NOC*NSF als toekenningsorgaan Sportagenda-gelden toewijst. Het bestuur van NOC*NSF legt hierover jaarlijks verantwoording af aan de Algemene Vergadering (voorheen werd dit gedaan door de TAC). Na afloop van een bestedingsjaar worden de toegekende gelden inhoudelijk en financieel verantwoord. Hiervoor wordt een vergelijkbare beoordelingscyclus uitgevoerd door NOC*NSF, met het bestuur van NOC*NSF als uiteindelijk vaststellingsorgaan. In deze cyclus vindt dus de beoordeling van doelmatigheid plaats. Bij niet uitgevoerde activiteiten zullen begunstigden gelden dienen te restitueren. Bij onvoldoende effectiviteit en efficiency zal dit consequenties hebben voor de beoordeling en toekenning van toekomstige aanvragen. Ook over de vaststellingscyclus zal het bestuur van NOC*NSF jaarlijks verantwoording afleggen. Jaarlijks wordt een beleidsplan en een begroting voor de werkorganisatie NOC*NSF opgesteld en wordt de meerjarenbegroting geactualiseerd. Het beleidsplan en de (meerjaren-) begroting worden goedgekeurd door het bestuur en vastgesteld door de AV. Middels de vaststelling door de AV en de goedkeuring door het bestuur is de algemeen directeur bevoegd het beleid uit te voeren binnen de kaders van het beleidsplan en de begroting. De algemeen directeur rapporteert vier keer per jaar aan het bestuur over de voortgang van het beleidsplan en de begroting. Zowel in de begrotingscyclus als jaarrekeningscyclus worden zowel de Auditcommissie (adviesorgaan bestuur) als de Financiële Commissie (adviesorgaan Algemene Vergadering) betrokken en geraadpleegd. Ter ondersteuning van de hiervoor genoemde inhoudelijke en financiële rapportages maakt de directie c.q. het MT van NOC*NSF gebruik van 3 interne tools, die samenhangen met het Jaarplan van NOC*NSF, te weten: Speerpunten bestuur/directie; een beperkte lijst van strategische dossiers die specifiek gemonitord in interactie tussen bestuur en directie Dashboard Strategisch Plan; een overzicht met (de ontwikkeling van) diverse kritische prestatieindicatoren, opgenomen in het Strategisch Plan en Jaarplan NOC*NSF Projecten- en dossierkaart NOC*NSF; een overzicht met alle grotere projecten en belangrijke (integrale) dossiers binnen NOC*NSF Pagina 26 / 73

38 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Arnhem, 24 april 2013 Dr. J.H. André Bolhuis G. Dielessen Voorzitter Bestuur Algemeen Directeur Pagina 27 / 73

39 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF 2. JAARREKENING 2.1 Geconsolideerde jaarrekening Pagina 28 / 73

40 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Geconsolideerde balans per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) A C T I V A Ref. 31 december december 2011 x x Immateriële vaste activa (1) Oprichtingskosten Materiële vaste activa (2) Gebouwen en terreinen Machines en installaties Inventaris en overige activa Activa in ontwikkeling Financiële vaste activa Deelnemingen (3) - - VASTE ACTIVA Voorraden (4) Vorderingen en overlopende activa Belastingen (5) Debiteuren (6) Overige vorderingen/overl.activa (7) Effecten (8) Liquide middelen (9) VLOTTENDE ACTIVA P A S S I V A Reserves en Fondsen Continuïteitsreserve (10) Bestemmingsreserves (11) Reserves Bestemmingsfonds Lotto (12) Fondsen Voorzieningen Groot onderhoud (13) Jubileumverplichtingen (14) Langlopende schulden Investeringssubsidies (15) Hypothecaire leningen (16) Vooruitontvangen gelden (17) Kortlopende schulden Kortlopend deel langl. schulden (15-17) Bestedingsplan sportorganisaties (18) Onderhanden projecten (19) Belastingen en sociale verz. (20) Pensioenen (21) Crediteuren (22) Overige schulden/overl.passiva (23) Pagina 29 / 73

41 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Geconsolideerde staat van baten en lasten over Categoriale indeling Ref. Realisatie Begroting Realisatie x x x BATEN Lottogelden (24) Sponsorgelden (25) Subsidies overheden (26) Contributies (27) Overige baten (28) Mutatie onderhanden projecten (29) Financieringsresultaat (30) LASTEN Personeelskosten (33) Afschrijvingskosten (34) Huisvestingskosten (35) Organisatiekosten (36) Marketing- en communicatiekosten (37) Kostprijs verkopen (38) Specifieke projectkosten (39) Bestedingsplan sportorganisaties (40) Belastingen resultaat (41) SALDO VAN BATEN EN LASTEN Resultaat deelnemingen (44) RESULTAAT RESULTAATBESTEMMING 3.1 Bestemmingsfonds Lotto (12) Bestemmingsreserves (11) Continuïteitsreserve (10) Pagina 30 / 73

42 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Functionele indeling Ref. Realisatie Begroting Realisatie x x x BATEN Lottogelden (24) Sponsorgelden (25) Subsidies overheden (26) Contributies (27) Overige baten (28) Mutatie onderhanden projecten (29) Financieringsresultaat (30) LASTEN Besteed aan specifieke doelstellingen * Topsport top * Brancheversterking * Levenlang sporten * Belangenbehartiging leden * Verdelen middelen Besteed aan overige doelstellingen * Exploitatie vastgoed * Exploitatie hotel/congrescentrum * Olympisch Plan Werving baten Beheer en administratie SALDO VAN BATEN EN LASTEN Resultaat deelnemingen (44) RESULTAAT RESULTAATBESTEMMING 3.1 Bestemmingsfonds Lotto (12) Bestemmingsreserves (11) Continuïteitsreserve (10) Pagina 31 / 73

43 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Doelstellingsindeling Ref. Topsport Levenlang sporten Brancheversterking Belangenbehartiging leden Verdelen middelen SPECIFIEKE DOEL- STELLINGEN Exploitatie vastgoed Exploitatie hotel- en congrescentrum Olympisch Plan 2028 x x x x x x x x x x x x x x x x OVERIGE DOEL- STELINGEN WERVING BATEN BEHEER EN ADMINI- STRATIE eliminaties Realisatie 2012 Begroting 2012 Realisatie 2011 BATEN Lottogelden (24) Ambition (25) Subsidies overheden (26) Contributies (27) Overige baten (28) Mutatie onderhanden projecten (29) Financieringsresultaat (30) Budgettoewijzing (31) Strategische toekenningen (32) LASTEN Personeelskosten (33) Afschrijvingskosten (34) Huisvestingskosten (35) Organisatiekosten (36) Marketing- en communicatiekosten (37) Kostprijs verkopen (38) Specifieke projectkosten (39) Bestedingsplan sportorganisaties (40) Belastingen resultaat (41) Doorbelaste kantoorkosten (43) Doorbelaste overheadkosten (43) SALDO VAN BATEN EN LASTEN Resultaat deelnemingen (44) RESULTAAT RESULTAATBESTEMMING Bestemmingsfonds Lotto (12) Bestemmingsreserves (11) Continuïteitsreserve (10) Pagina 32 / 73

44 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Financieringsindeling Ref. BASIS-FINANCIERING PROJECT-FINANCIERING Realisatie 2012 Begroting 2012 Realisatie 2012 Begroting 2012 OVERIGE DOELSTELLINGEN Realisatie 2012 Begroting 2012 BESTEDINGSPLAN SPORTORGANISATIES Realisatie 2012 Begroting 2012 Realisatie 2012 Begroting 2012 Realisatie 2011 x x x x x x x x x x x x eliminaties TOTAAL BATEN Lottogelden (24) Ambition (25) Subsidies overheden (26) Contributies (27) Overige baten (28) Mutatie onderhanden projecten (29) Financieringsresultaat (30) Budgettoewijzing (31) Strategische toekenningen (32) LASTEN Personeelskosten (33) Afschrijvingskosten (34) Huisvestingskosten (35) Organisatiekosten (36) Marketing- en communicatiekosten (37) Kostprijs verkopen (38) Specifieke projectkosten (39) Bestedingsplan sportorganisaties (40) Belastingen resultaat (41) Doorbelaste kantoorkosten (43) Doorbelaste overheadkosten (43) SALDO VAN BATEN EN LASTEN Resultaat deelnemingen (44) RESULTAAT RESULTAATBESTEMMING Bestemmingsfonds Lotto (12) Bestemmingsreserves (11) Continuïteitsreserve (10) Pagina 33 / 73

45 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2012 Ref. Realisatie Realisatie x x Saldo van baten en lasten Afschrijvingskosten CASH FLOW Aanpassing voor: * mutatie voorraden * mutatie vorderingen * mutatie effecten * ontvangen dividend - 68 * mutatie voorzieningen 6-7 * mutatie onderhanden projecten * mutatie kortlopende schulden Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen materiële vaste activa Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Aflossingen langlopende leningen Ontvangsten langlopende leningen - - Vooruitontvangen huur - - Kasstroom uit financieringsactiviteiten Kasstroom Pagina 34 / 73

46 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Toelichting Algemeen Geconsolideerde jaarrekening Dit financieel jaarverslag bevat de geconsolideerde jaarrekening van NOC*NSF, derhalve met de cijfers (zowel gerealiseerd als begroot) van zowel NOC*NSF als de 100% dochter HCP (Hotel- en Congrescentrum Papendal) alsook de eind december 2012 opgerichte dochter SCP (Sport Centrum Papendal). Tot en met 2011 werd geen geconsolideerde jaarrekening opgesteld. Ter wille van de vergelijkbaarheid zijn in deze jaarrekening wel de geconsolideerde cijfers over 2011 opgenomen. In deze geconsolideerde jaarrekening is - ter wille van het inzicht - ook een (pro forma) geconsolideerde begroting van baten en lasten opgenomen. Deze geconsolideerde begroting is samengesteld vanuit de afzonderlijke goedgekeurde enkelvoudige begrotingen van enerzijds NOC*NSF en anderzijds HCP. Groepsverhoudingen/groepsmaatschappijen De vereniging staat aan het hoofd van een groep van de volgende rechtspersonen, die beiden zijn meegeconsolideerd: * HCP Handelsnaam: Hotel- en Congrescentrum Papendal Statutaire naam: BV Exploitatie Nationaal Sport Centrum Papendal Zetel: Arnhem Oprichting: 22 maart 1999 Belang: 100% 100% Activiteiten: Hotel- en congrescentrum, restaurant en cafébedrijf * SCP Handelsnaam: Sportcentrum Papendal Statutaire naam: Sportcentrum Papendal BV Zetel: Arnhem Oprichting: Belang: 27 december 2012 (economisch eigendom, geen juridisch eigendom) 100% n.v.t. Activiteiten: Opmerking: Beheer en exploitatie van het complex sportcentrum pappende De aandelen SCP zijn gecertificeerd aan Stichting Administratiekantoor Sportcentrum Papendal Groepsstructuur De groepsstructuur op balansdatum is als volgt: Vereniging NOC*NSF 100% 100% STAK Stichting Administratiekantoor Sportcentrum Papendal 100% HCP B.V. Exploitatie Nationaal Sportcentrum Papendal SCP Sportcentrum Papendal B.V. Deelneming ISA De 35% deelneming ISA (Instituut voor Sportaccommodaties BV) is medio 2011 verkocht. Het verkoopresultaat is in 2011 verantwoord onder Resultaat deelnemingen. Juridische splitsing Sportcentrum Papendal Eind 2012 is de exploitatie van onroerend goed/sportaccommodaties ondergebracht in een zelfstandige vennootschap. De exploitatie van vastgoed is namelijk geen kerntaak van NOC*NSF. Het onroerend goed, de daarop betrekking hebbende/mee samenhangende leningen en dergelijke zijn hiertoe juridisch afgesplitst van NOC*NSF naar de nieuw opgerichte vennootschap Sportcentrum Papendal BV. CBF-keurmerk Het CBF-keurmerk is door NOC*NSF in november 2007 verworven. De vereniging is hierbij aangemerkt als kansspelbegunstigde. Het CBF-Keurmerkcertificaat is onlangs verlengd en geldig tot 1 november 2015 (onder voorwaarde dat NOC*NSF blijft voldoen aan de CBF-criteria). Pagina 35 / 73

47 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Fiscale status Algemeen De aard van de activiteiten van NOC*NSF brengt met zich mee, dat redelijk complexe fiscale situaties kunnen ontstaan. NOC*NSF acht het van groot belang om daarin zorgvuldig op te treden en de fiscale weten regelgeving nauwgezet en op verantwoorde wijze toe te passen. Om die reden is het afgelopen jaar een project opgestart om alle voor NOC*NSF relevante fiscale onderwerpen in kaart te brengen en daarover in contact te treden met de belastingdienst. Doel van deze aanpak is om tot afstemming van de fiscale behandeling van diverse onderwerpen met de belastingdienst te komen en uiteindelijk te komen tot een vorm van horizontaal toezicht. Inmiddels zijn, in prettige samenwerking met de belastingdienst, afspraken gemaakt over diverse onderwerpen. In 2013 wordt de afronding van het project verwacht. De ervaringen hebben echter geleerd dat een permanente aandacht voor dit onderwerp van groot belang is. Met het instellen van een fiscaal coördinator zal deze aandacht geborgd worden. Omzetbelasting NOC*NSF verricht voor de omzetbelasting zowel belaste als vrijgestelde prestaties. Naar analogie hiervan wordt voor de betreffende lasten met voordruk rekening gehouden. NOC*NSF en deelneming HCP vormen tezamen een fiscale eenheid voor de omzetbelasting. Vennootschapsbelasting De belastingdienst heeft bevestigd dat NOC*NSF tot en met 2012 niet belastingplichtig is geweest voor de Vennootschapsbelasting. De deelnemingen HCP en SCP zijn zelfstandig belastingplichtig. ANBI NOC*NSF is in het bezit van de ANBI-status Toegepaste standaarden en algemene grondslagen Toegepaste standaarden voor verslaggeving NOC*NSF is een kansspelbegunstigde; zij werft geen fondsen onder het publiek, maar ontvangt gelden van de kansspelorganisaties. De (geconsolideerde) jaarrekening van NOC*NSF is opgesteld volgens de Richtlijn 650 Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen, zoals gepubliceerd door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Voor kansspelbegunstigden gelden hierbij - overeenkomstig artikel 17 van het Reglement CBF-Keur - enkele vrijstellingen. Deze inrichting is één van de voorwaarden voor het verkrijgen en behouden van het CBF-keurmerk. Algemene grondslagen voor de opstelling van de jaarrekening De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij in de toelichting anders wordt vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Verliezen en risico's die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Toewijzingen van de Lotto en het Ministerie van VWS worden voor het bruto bedrag opgenomen onder de baten. Lasten die financieel zijn gedekt door bestemmingsreserves en/of fondsen, worden ook in de staat van baten en lasten opgenomen. Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening van de vereniging zijn de financiële gegevens verwerkt van de tot de groep behorende maatschappijen. De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld met toepassing van de grondslagen voor de waardering en de resultaatbepaling van de vereniging. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen zijn volledig in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen, onder eliminatie van onderlinge verhoudingen en transacties. Grondslagen voor de verwerking van vreemde valuta Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta's worden omgerekend tegen de koers per balansdatum. Transacties in vreemde valuta's gedurende de verslagperiode worden in de jaarrekening verwerkt tegen de koers van afwikkeling. De uit de omrekening per balansdatum voortvloeiende koersverschillen worden opgenomen in de staat van baten en lasten. Schattingen Bij de totstandkoming van de jaarrekening van NOC*NSF maakt het bestuur bepaalde schattingen en aannames. Deze schattingen een aannames kunnen van invloed zijn op de gerapporteerde activa en passiva, de vermelding van niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen op balansdatum en/of op de baten en lasten in de periode waarover wordt gerapporteerd. De belangrijkste schattingen zijn met name die vereist zijn voor de afschrijvingen en bijzondere waardevermindering op (im)materiële vaste activa, voorzieningen en overlopende passiva. De werkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen en aannames. Financiële instrumenten NOC*NSF houdt geen financiële instrumenten voor handelsdoeleinden en geeft deze ook niet uit. De in de balans opgenomen opgenomen financiële instrumenten worden, voor zover niet anders vermeld, gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, die overeenkomt met de nominale waarde. Er is geen sprake van afgeleide financiële instrumenten (derivaten). Pagina 36 / 73

48 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Ref. (1) (2) Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de bestede kosten, verminderd met de afschrijvingen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschaffingswaarde, verminderd met afschrijvingen, gebaseerd op de ingeschatte economische levensduur. Er wordt afgeschreven vanaf het kwartaal volgend op de ingebruikneming. (3) Financiële vaste activa Deelnemingen waarbij invloed van betekenis op het zakelijke en financieel beleid kan worden uitgeoefend, worden gewaardeerd op de netto vermogenswaarde, die is bepaald volgens dezelfde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling als NOC*NSF. (4) Voorraden De voorraden worden gewaardeerd tegen inkoopprijzen, rekening houdend met eventuele incourantheid. (5-7) Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd op nominale waarde onder aftrek van een voorziening wegens vermoedelijke oninbaarheid. Deze voorziening wordt bepaald op basis van een individuele beoordeling van de vorderingen. (9) Effecten De waardering van de effecten vindt plaats tegen beurswaarde. (10-12) Reserves en Fondsen Het vermogen van NOC*NSF bestaat uit reserves en fondsen, beiden bedoeld voor aanwending in overeenstemming met de doelstellingen van de vereniging. Reserves De reserves bestaan uit een Continuïteitsreserve en uit Bestemmingsreserves. De Continuïteitsreserve is bedoeld om de korte termijn verplichtingen af te dekken, waarbij als maximum het CBF criterium van 1,5 * de kosten van de werkorganisatie geldt. Bestemmingsreserves zijn door het Bestuur afgezonderde delen van het vermogen voor een speciaal doel. Mutaties (toevoegingen dan wel onttrekkingen) in deze reserves vinden plaats via de resultaatbestemming. Fondsen Een Fonds betreft middelen waaraan door derden een specifieke besteding is gegeven en waarover door NOC*NSF niet vrij kan worden beschikt. (13) Voorziening Groot onderhoud De voorziening groot onderhoud dient ter egalisatie van de kosten van groot onderhoud aan het onroerend goed. (14) Voorziening Jubileumverplichtingen De voorziening jubileumverplichtingen betreft de geschatte kosten voor jubilarissen. De voorziening wordt berekend op basis van een model waarin ook rekening wordt gehouden met personeelsverloop en sterftecijfers. (15) Investeringssubsidies Investeringssubsidies worden verantwoord in de Staat van baten en lasten en vervolgens toegevoegd aan de Bestemmingsreserve Activa. In verband met de oprichting van SCP heeft een herrubricering naar langlopende schulden plaatsgevonden. Deze passiefpost valt vrij ten gunste van het resultaat naar rato van de afschrijvingen van het betreffende actief. (17) Vooruitontvangen gelden De vooruitontvangen huur valt vrij ten gunste van het resultaat naar rato van de huurtermijnen. Pagina 37 / 73

49 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Grondslagen voor de bepaling van het resultaat (24-44) Bepaling resultaat Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en alle daarmee verband houdende en aan het jaar toe te rekenen lasten. De lasten worden bepaald op basis van de verkrijgingsprijzen Functionele indeling staat van baten en lasten Op basis van RJ wordt de staat van baten en lasten ook getoond op basis van een functionele indeling. De richtlijn VFI is leidraad geweest voor de kostentoerekening. Elk personeelslid hoort bij c.q. draagt bij aan één van de volgende doelstellingen en wordt geheel of gedeeltelijk daaraan toegerekend: Specifieke doelstellingen Topsport top 10 Brancheversterking Levenlang sporten Belangenbehartiging leden Verdelen middelen Overige doelstellingen Exploitatie vastgoed Exploitatie hotel- en congrescentrum Olympisch Plan 2028 Algemeen Werving baten Beheer en administratie De personeels- en overige kosten worden zo rechtstreeks mogelijk toegerekend aan deze doelstellingen. (43) De ICT-, huisvestings- en facilitaire kosten worden op basis van aantallen fte's doorbelast aan de diverse doelstellingen (kostendragers). Datzelfde geldt voor de overheadkosten (Administratie en Beheer). (21 & 33) Pensioenen NOC*NSF is aangesloten bij het bedrijfstakpensioenfonds van Zorg & Welzijn, HCP bij dat van de Horeca & Catering. Het betreft toegezegde pensioenregelingen, maar NOC*NSF en HCP hebben geen verplichting tot eventueel aanvullende betalingen anders dan hogere toekomstige premies. Slechts de aan de fondsen betaalde pensioenpremies worden derhalve in de staat van baten en lasten verantwoord. (41) Belastingen resultaat De belastingen over het resultaat worden berekend door toepassing van het geldende tarief op het resultaat van het boekjaar, rekening houdend met tijdelijke en permanente verschillen tussen de commerciële en fiscale winstberekening. (3 & 44) Resultaat deelnemingen De niet-geconsolideerde deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financiële beleid wordt uitgeoefend, worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde, maar niet lager dan nihil. Deze nettovermogenswaarde wordt berekend op basis van de grondslagen van de Vereniging NOC*NSF Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Financieringsresultaten worden opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Pagina 38 / 73

50 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Toelichting op posten in de balans (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x Ref. (1) Immateriële vaste activa Specificatie Oprichtingskosten Verloopoverzicht Saldo 1 januari - - Oprichtingskosten SCP Afschrijvingen - - Mutaties boekjaar Saldo 31 december Afschrijvings% 20% Toelichting Deze post betreft de oprichtingskosten (met name advieskosten) voor SCP. (2) Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Machines en installaties Inventaris en overige activa Activa in ontwikkeling Totaal x x x x x Verloopoverzicht Cum. Aanschafwaarde Cum. Afschrijvingen Boekwaarde 1 januari Investeringen Ingebruikneming/herrubricering (34) Afschrijvingskosten Mutaties Cum. Aanschafwaarde Cum. Afschrijvingen Boekwaarde 31 december Specificatie naar gebruik Voor bedrijfsvoering Voor verhuur Specificatie/groepsmaatschappijen NOC*NSF SCP HCP Afschrijvings% 3%-15% 10% 0-33% 0% Olympische collectie: 0% Inventaris: 20% Automatisering: 33% Toelichting Gebouwen en terreinen: Eind 2012 is de Arnhemhal geopend; begin 2013 is deze in gebruik genomen. De gebouwen en terreinen zijn bezwaard met een hypotheeklast ultimo boekjaar van 6,1 miljoen. De taxatiewaarde van de gebouwen en terreinen ter bepaling van de WOZ (gecorrigeerde vervangingswaarde) bedraagt ultimo boekjaar (peildatum 1 januari 2011) 38,8 miljoen. De verzekerde waarde van de gebouwen en terreinen voor 2012 bedraagt volgens opgave van de assuradeur 108 miljoen. (15) Investeringen In het boekjaar is voor ruim 15M geïnvesteerd in met name de Arnhemhal. Deze Arnhemhal is voor 15 miljoen gefinancierd met investeringssubsidies, te weten van het Ministerie van VWS ( 5 miljoen), de Provincie Gelderland ( 7,5 miljoen) en de Gemeente Arnhem ( 2,5 miljoen). Deze subsidie is via de resultaatbestemming verantwoord in de Bestemmingsreserve Activa, die met de verzelfstandiging van Sportcentrum Papendal is omgezet in een Langlopende post Investeringssubsidies. Bij ingebruikneming van de hal (begin 2013) valt deze post vrij ten gunste van het resultaat naar rato van de afschrijvingen. Pagina 39 / 73

51 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x (3) Financiële vaste activa/deelnemingen Specificatie Deelnemingen - - Verloopoverzicht Saldo 1 januari Aandeel resultaat boekjaar - 84 Dividend boekjaar Verkopen boekjaar Mutaties boekjaar Saldo 31 december - - Toelichting Deze post betrof de 35% deelneming ISA (Instituut voor Sportaccommodaties). Medio 2011 is de deelneming verkocht. Het verkoopresultaat is in 2011 verantwoord onder Resultaat deelnemingen. (4) Voorraden Specificatie naar soort Voorraden Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF - - SCP - - HCP Toelichting Dit betreft met name de voorraden food en beverage alsmede emballage. (5) Belastingen Specificatie naar soort Omzetbelasting Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP - - HCP Toelichting De vordering omzetbelasting betreft onder andere terug te vorderen BTW op investeringen in de gebouwen en terreinen, waaronder met name de begin 2013 in gebruik genomen Arnhemhal. (6) Debiteuren Specificatie Vorderingen nominaal Voorziening voor oninbaarheid Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP - - HCP Toelichting De openstaande debiteuren op balansdatum betreffen met name toegezegde sponsorbijdragen, toegezegde overige bijdragen en nog te ontvangen overige baten. Nog te ontvangen subsidies worden separaat verantwoord onder de Overige vorderingen. Pagina 40 / 73

52 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x (7) Overige vorderingen en overlopende activa Specificatie Subsidiënten Vooruitbetaalde kosten Nog te ontvangen rente Vordering in escrow (i.v.m. verkoop ISA) Overige vorderingen Waarborgsommen Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP 94 - HCP Toelichting De nog te ontvangen subsidiegelden betreffen het saldo van toegewezen en ontvangen subsidiegelden, onder verrekening van eventueel terug te betalen subsidiegelden. In deze post is mede begrepen het restant investeringssubsidie betreffende de Arnhemhal ad 1,5M. De vooruitbetaalde kosten betreffen verzekeringen, pensioenpremies en dergelijke. De nog te ontvangen rente betreft grotendeels de rentebaten op deposito's en spaarrekeningen. De vordering in escrow ontstond uit de verkoop van ISA in 2011 en zal medio 2013 worden ontvangen. (8) Effecten Verloopoverzicht Saldo 1 januari Verkopen effecten Ongerealiseerde koersresultaten Mutaties boekjaar Saldo 31 december (30) Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP - - HCP Toelichting De effecten zijn in 2012 verkocht. Het verkoopresultaat is verantwoord onder het Financieringsresultaat. (9) Liquide middelen Specificatie Deposito's en spaarrekeningen ING RABOBANK ABN AMRO SNS Betaalrekeningen RABOBANK ING BINCKBANK Kas Kruisposten Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP - - HCP Toelichting De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de vereniging. Pagina 41 / 73

53 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF (10-12) Reserves en Fondsen Een totaaloverzicht van de saldi Reserves en Fondsen luidt als volgt: (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x (10) Continuïteitsreserve (CR) (11) Bestemmingsreserves (BR) (11a) Bestemmingsreserve Activa (11b) Bestemmingsreserve Uitzending Teams (11c) Bestemmingsreserve Ambition (11d) Bestemmingsreserve Deelnemingen (11e) Bestemmingsreserve Huisvesting (11f) Bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling (12) Bestemmingsfonds Lotto (BF) (10) Continuïteitsreserve Mutatie-overzicht Saldo 1 januari Resultaat basis/projectfinanciering Overige mutaties: * Van Bestemmingsreserve Deelnemingen * Naar Bestemmingsreserve Org.ontwikkeling * Naar Bestemmingsfonds Lotto Saldo 31 december Toelichting De zekerstelling, dat de organisatie in de toekomst aan haar doelstellingsverplichtingen kan voldoen wordt gegeven door de omvang van het Bestemmingsfonds Lotto. De Continuïteitsreserve is aanvullend en dient conform het reglement van het CBF ter dekking van risico's op korte termijn. De Continuïteitsreserve blijft ruim onder het CBF-maximum van 1,5 * de kosten van de werkorganisatie. (11) Bestemmingsreserves (11a) Bestemmingsreserve Activa Specificatie Arnhemhal Sport & Innovatie Centrum (SIC) Mutatie-overzicht Saldo 1 januari Baten: (15 & 26) * Investeringssubsidie Arnhemhal Lasten: * Afschrijvingen Overige mutaties: (30) * Toegerekende rente (15) Naar Investeringssubsidies/kortl. Schulden Saldo 31 december Toelichting De Bestemmingsreserve Activa betreft de ontvangen bestemmingsgelden voor eerder gedane investeringen. De bestemmingsgelden worden verantwoord als bate in het jaar van ontvangst en via de resultaatbestemming verwerkt in de bestemmingsreserve. Uitputting van deze reserve vindt plaats overeenkomstig de afschrijvingstermijn van de betreffende activa in de resultaatbestemming. (15) Deze post is in verband met de verzelfstandiging van SCP geherrubriceerd naar Investeringssubsidies (Langlopende schulden) en Kortlopende schulden. Pagina 42 / 73

54 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x (11b) Bestemmingsreserve Uitzending Teams Mutatie-overzicht Saldo 1 januari Baten: * Lotto * St. Nationaal Fonds Gehandicapten * Overig Lasten: * Kosten uitzendingen * Bijdragen overige projecten Overige mutaties: (30) * Toegerekende rente Saldo 31 december Toelichting Deze bestemmingsreserve is bestemd voor de uitgaven ten behoeve van de uitzendingen van teams naar de Olympische en Paralympische Spelen, het Europese Jeugd Olympische Festival (EJOF), de Jeugd Olympische Spelen (JOS) en dergelijke. De inkomsten over een periode van vier jaar moeten voldoende zijn om de kosten betreffende de uitzending van de teams aan de diverse topsportevenementen te financieren. (11c) Bestemmingsreserve Ambition Mutatie-overzicht Saldo 1 januari Baten: * Partners * Suppliers * IOC (25) * Sponsorgelden Lasten: * Breedte- en topsportactiviteiten * Kosten eigen fondsenwerving Overig: (30) * Toegerekende rente Saldo 31 december Toelichting Ambition 2012 is er op gericht Nederland qua medailles structureel in de landen top-10 te krijgen en te houden. Hiermee draagt dit programma bij aan de realisatie van de topsport doelstellingen. Ook marketing activiteiten worden uit deze reserve betaald. Ter financiering van Ambition worden contracten in principe alleen voor een hele Olympische cyclus van vier jaar afgesloten. Zes Partners in Sport hebben gekozen voor Ambition 2012: DSM, Lotto, Ernst & Young, Nederlandse Spoorwegen, Randstad en Unilever. Vanaf 2011 is tevens Vattenfall official partner. Deze partners, tezamen met een aantal suppliers, steunen financieel het Ambition programma van NOC*NSF over een Olympische cyclus van 4 jaar. De niet bestede middelen in enig jaar worden als bestemmingsreserve opgenomen en aangewend in de komende jaren van de cyclus. Pagina 43 / 73

55 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x (11d) Bestemmingsreserve Deelnemingen Specificatie HCP SCP Mutatie-overzicht Saldo 1 januari (Aandeel) Resultaat deelnemingen: * Resultaat HCP * Resultaat ISA Dividend deelnemingen: * Dividend ISA Overige mutaties: (10) * Naar Continuïteitsreserve Saldo 31 december (3) Toelichting NOC*NSF houdt voor haar deelneming HCP (en voorheen ISA) een reserve aan bestaande uit het aandeel in het vermogen van deze deelnemingen. Voor SCP wordt geen bestemmingsreserve aangehouden gezien de aanwezige bezittingen (met name onroerend goed). De mutatie in het boekjaar betreft het resultaat na belastingen van de deelneming HCP. (11e) Bestemmingsreserve Huisvesting Mutatie-overzicht Saldo 1 januari Baten: * Lotto bijdrage Lasten: * Exploitatieresultaat Sportcentrum Papendal (35) * Gepleegd groot onderhoud (13) Naar voorziening Groot onderhoud Saldo 31 december (13) Toelichting Vanaf 2010 wordt de Bestemmingsreserve Huisvesting gebruikt als egalisatiereserve voor het groot onderhoud. Voorheen werd gebruik gemaakt van een Voorziening groot onderhoud. De basis voor de berekening van de reserve is een onderhoudsplan voor de terreinen en het onroerend goed die eigendom zijn van NOC*NSF. Eind 2012 is deze reserve omgezet in een Voorziening groot onderhoud (in verband met de juridische splitsing van SCP). (11f) Bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling Mutatie-overzicht Saldo 1 januari Lasten: * Ontwikkeling financiële functie * Kosten professionalisering Overige mutaties: (10) * Van Continuïteitsreserve Saldo 31 december Toelichting De Bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling wordt aangehouden ter egalisatie van de kosten voor de verdere ontwikkeling en professionalisering van de vereniging. Pagina 44 / 73

56 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x (12) Bestemmingsfonds Lotto Mutatie-overzicht Saldo 1 januari (24) Baten: Lottogelden Bestedingsplaplan Realisatie Bestedings- Realisatie Lasten: 1.1 Programmafinanciering Lang Leven Sporten a Toptrainings- en wedstrijdprogramma's b Deelname Technisch directeuren Anti-Doping Voorzieningen Topsporters Fonds Uitzendingen Teams CTO's/NTC Certificering talentontwikkeling a Algemeen functioneren b Tussentijdse verhoging a Fonds Ontwikkeling Bonden b Fonds Ontwikkeling Bonden extra budget Stimulering Samenwerking Bonden 2*3* (24) 3.4 Algemeen functioneren NOC*NSF Collectieve projecten Algemeen functioneren kenniscentra Olympisch Plan Instituut Rechtspraak * Bestedingsplan boekjaar (24) Indexatie Algemeen functioneren NOC*NSF EJOF Olympisch netwerk Tryfonds * Bestedingsplan boekjaar aangepast Olympische Sport jaar NOC*NSF (24) Indexatie Algemeen functioneren NOC*NSF KNGU Overgangsmaatregel 50 - Host broadcasting Dopingautoriteit Instituut Gehandicaptensport - 86 NL Sporter - 33 Atletencommissie - 20 Diversen/vorige jaren Saldo baten en lasten (30) Rente Resultaat werkorganisatie/projecten 32 - (10) Vrijval Continuïteitsreserve M u t a t i e s Saldo 31 december Toelichting In de Algemene Vergadering van 18 mei 2010 is de code Bestemmingsfonds Lotto aangenomen, waarin aan dit fonds de volgende doelstellingen zijn gekoppeld: * continuïteitsreserve voor het collectieve bestedingsplan, de financiële paragraaf voor de realisatie van de sportagenda; * liquiditeitsbuffer voor het uitbetalen van de verplichtingen uit het bestedingsplan; * mogelijke financieringsbron voor incidentele uitgaven om de mogelijke financiële obstakels achter beleidsverandering weg te nemen (o.a. overgangsmaatregelen). Als ondergrens voor het bestemmingsfonds Lotto wordt een reservebedrag van het totale verplichte jaarbedrag gewenst. Pagina 45 / 73

57 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x (13) Voorziening groot onderhoud Mutatie-overzicht Saldo 1 januari - - (10e) Vrijval Bestemmingsreserve Huisvesting Kosten groot onderhoud Saldo 31 december (14) Voorziening jubileumverplichtingen Mutatie-overzicht Saldo 1 januari Dotatie ten laste van resultaat Uitkeringen Saldo 31 december Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP 23 - HCP Toelichting De voorziening jubileumverplichtingen betreft de geschatte kosten voor jubilarissen en heeft een voornamelijk langlopend karakter. (15) Investeringssubsidies Specificatie Investeringssubsidies Arnhemhal: * Provincie Gelderland * Ministerie van VWS * Gemeente Arnhem Investeringssubsidies Sport- & Innovatiecentrum: - * Provincie Gelderland * Gemeente Arnhem Kortlopende deel > 5 jaar Mutatie-overzicht (langlopend deel) Saldo 1 januari - - (12a) Overboeking van Bestemmingsreserve Activa Saldo 31 december Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF - - SCP HCP Toelichting Deze post betreft de voor de Arnhemhal (begin 2013 in gebruik genomen) en het SIC-gebouw (in 2007) ontvangen investeringssubsidies van de Provincie Gelderland, het Ministerie van VWS, en de Gemeente Arnhem. De post valt vrij overeenkomstig de afschrijvingstermijnen van de betreffende activa (gebouwen en machines/installaties, respectievelijk 3% en 10%). Pagina 46 / 73

58 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x (16) Hypothecaire leningen Specificatie 1) Lening vleugel NOC*NSF-pand ) Lening Hotel Totaal Kortlopend deel Langlopend deel > 5 jaar Mutatie-overzicht (langlopend deel) Saldo 1 januari Aflossingen Saldo 31 december Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Specificatie/lening langlopend kortlopend rente 1) Lening vleugel NOC*NSF-pand RABOBANK ,7% 2) Lening Hotel 4 RABOBANK m euribor + 1,6% Zekerheden 1) Lening vleugel NOC*NSF-pand 2) Lening Hotel 4 Eerste bankhypotheek ad 8,2M op het bedrijfs/kantoorpand aan de Papendallaan 60 te Arnhem. Eerste bankhypotheek ad 6,5M op horecagelegenheid aan de Papendallaan 3-5 te Arnhem; afstanddoening huurrechten en verpanding huurpenningen. (17) Vooruitontvangen gelden Mutatie-overzicht Saldo 1 januari Vrijval: huur boekjaar Saldo 31 december Kortlopend deel Langlopend deel > 5 jaar Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting Halverwege 2010 heeft Pim Mulier het destijds nieuwe pand voor Sport en Onderwijs betrokken. De huur van dit pand is toen voor 10 jaar vooruitbetaald. Pagina 47 / 73

59 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x (15-17) Kortlopend deel langlopende schulden (15) Kortlopend deel investeringssubsidies (16) Kortlopend deel hypothecaire leningen (17) Kortlopend deel vooruitontvangen gelden (18) Bestedingsplan sportorganisaties Specificatie Sportagenda boekjaar Sportagenda vorig boekjaar Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP - - HCP Toelichting De post (Nog te betalen) Bestedingsplan sportorganisaties betreft het saldo van toekenningen en voorschotten aan de sportbonden vanuit het Bestedingsplan, de financiële vertaling van de Sportagenda. Zoals uit de specificatie blijkt bij de Sportagenda vorig boekjaar, is ook gedurende 2012 voortgang gemaakt met de afwikkeling van deze posten. NOC*NSF is hiervoor afhankelijk van de tijdige oplevering van gegevens door de bonden zelf. (19) Onderhanden projecten Specificatie naar soort projecten Sportontwikkeling Topsport Olympisch Vuur Centrum Topsport en Onderwijs (CTO) Diverse projecten Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP - - HCP Toelichting De onderhanden projecten betreffen activiteiten met projectfinanciering die over meerdere jaren lopen. De projecten met debet- en creditsaldi zijn gesaldeerd opgenomen op de balans. Het saldo Onderhanden projecten heeft vooral betrekking op de volgende projecten: * Combinatiefuncties/Sportimpuls ( 1M) looptijd t/m * Verklaring Omtrent Gedrag ( 1,1M ) looptijd t/m * Veilig Sportklimaat ( 5,6M) looptijd t/m 2016 Voor alle projectsubsidies wordt het OHW veroorzaakt door vooruit ontvangen subsidiegelden, waarvan de uitgaven in 2013 veelal zullen worden gemaakt. (20) Belastingen en premies sociale verzekeringen Specificatie Loonheffing Crisisheffing Vennootschapsbelasting Toeristenbelasting Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP - - HCP Pagina 48 / 73

60 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x (21) Pensioenen Specificatie Pensioenfonds Zorg&Welzijn PGGM (NOC*NSF) Pensioenfonds Horeca & Catering (HCP) Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP - - HCP De schuld pensioenen bij NOC*NSF betreft de in december 2012 ontvangen nota voor pensioenpremies voor 2013-Q1. (22) Crediteuren Specificatie Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP - - HCP Toelichting De toename van het crediteurensaldo ten opzichte van het vorige jaar heeft vooral te maken met de bouw (2) van de Arnhemhal. (23) Overige schulden en overlopende passiva Specificatie Vakantiegeld Vakantiedagen Overige personeelskosten Nog te betalen personeelskosten Nog te betalen projectkosten Nog te betalen overige kosten Subsidiënten Vooruitgefactureerde bedragen Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Pagina 49 / 73

61 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Niet uit de balans blijkende rechten * Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) In 1999, 2004 en 2007 zijn door NOC*NSF bijdragen verstrekt aan Stichting Waarborgfonds Sport (SWS) ad in totaal 4,1 miljoen vanuit het Bestemmingsfonds Lotto als kapitaalstorting. Indien SWS de ontvangen gelden niet meer voor haar doelstelling nodig heeft, zal dit geld terugvloeien naar het Bestemmingsfonds Lotto. * Stichting Fonds voor de Topsporter In voorgaande jaren is vanuit het Bestemmingsfonds Lotto 5,0 miljoen kapitaal gestort door NOC*NSF in Stichting Fonds voor de Topsporter. Indien deze Stichting wordt opgeheven, vloeit het kapitaal terug naar het Bestemmingsfonds Lotto. * Actieve belastinglatentie i.v.m. Sportcentrum Papendal De fiscale waarde van de in SCP (door middel van juridische splitsing) ingebrachte activa en passiva wordt nog afgestemd met de belastingdienst. Een eventuele (actieve) belastinglatentie die hieruit ontstaat is nog niet bekend en derhalve niet in de balans opgenomen. Niet uit de balans blijkende verplichtingen * Fiscale eenheid NOC*NSF vormt een fiscale eenheid voor de omzetbelasting met B.V. Exploitatie Nationaal Sport Centrum Papendal. Uit hoofde van deze fiscale eenheid is NOC*NSF hoofdelijk aansprakelijk voor de eventuele omzetbelasting schulden van de fiscale eenheid als geheel. * Leaseverplichtingen Het jaarlijkse bedrag inzake aangegane leaseverplichtingen voor auto s bedraagt in totaal 0,4 miljoen. De leaseovereenkomsten variëren in looptijd van 2011 tot en met * Europees Jeugd Olympisch Festival (EJOF/EYOF) NOC*NSF staat garant jegens de Stichting Europees Jeugd Olympisch Festival (EJOF) voor: - 50% van de begrote inkomsten uit sponsoring en supplying, zijnde een bedrag van 0,75 miljoen; inmiddels is dit risico gedaald tot 0,375 miljoen en kan, in aanloop van het evenement, nog verder dalen. De garantstelling is gebaseerd op verbetering van de positie van Nederland voor de sport in zijn algemeenheid. Pagina 50 / 73

62 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Toelichting op posten van de staat van baten en lasten Realisatie Begroting Realisatie x x x (24) Lottogelden Specificatie (12) Ontvangsten Olympische Sport (Ambition) Specificatie/doel Bestedingsplan sportorganisaties Projecten Overige doelstellingen Algemeen functioneren Mutatie Bestemmingsfonds Lotto Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting De Lottogelden betreffen de in het boekjaar ontvangen bedragen van de Lotto (exclusief Ambition sponsorgelden). De Lotto noemt zelf in uitingen de bruto afdracht aan NOC*NSF. Het verschil is de verenigingsprovisie en de bijdrage aan de bonden die door de Lotto zelf wordt betaald. In vergelijking met de begroting, is 0,6M minder ontvangen, ten opzichte van ,4M minder. De bestedingen ad 49,7M waren 1,0M hoger dan de ontvangsten en worden gedekt uit het Bestemmingsfonds Lotto. (25) Sponsorgelden Specificatie/soort Partners Suppliers IOC Specificatie/doel Bestedingsplan sportorganisaties Projecten (11c) Mutatie Bestemmingsreserve Ambition (11c) Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting Dit betreft de sponsorpropositie voor de voorbereiding voor de Para/Olympische Spelen. Voor de periode heet deze propositie Ambition, voor Mission. Opgenomen zijn de gefactureerde bedragen op basis van de afgesloten contracten met de Partners (DSM, Lotto, Ernst & Young, Nederlandse Spoorwegen, Randstad, Unilever en Vattenfall), Suppliers en het IOC. Ten opzichte van de begroting is 1,4M meer ontvangen, ten opzichte van ,3M meer. In de begroting waren alleen de destijds zekere ontvangsten opgenomen. De hogere baten zijn voorts veroorzaakt door de jaarlijkse indexatie van de contractbedragen, een hogere dollarkoers en een contractverhoging van de Lotto. Pagina 51 / 73

63 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Realisatie Begroting Realisatie x x x (26) Subsidies overheden Specificatie/subsidient Ministerie van VWS Overige ministeries Provincies/gemeenten Specificatie/soort Bestedingsplan sportorganisaties Projecten Subtotaal (11a) Investeringssubsidies Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting De subsidies van overheden betreffen zowel project- als investeringssubsidies. Projectsubsidies worden verstrekt voor het Bestedingsplan maar ook voor eigen projecten. De investeringssubsidie betreft de bouw van de Arnhemhal; deze subsidie wordt toegevoegd aan de Bestemmingsreserve Activa. Aan subsidies van overheden is 30,1M verantwoord, waarvan 4,75M als investeringssubsidie voor de Arnhemhal. In vergelijking met de begroting betreft dit een surplus van 10,7M, vooral veroorzaakt door het niet in de begroting opgenomen projecten Veilig Sportklimaat (ad 7,0M) en Sportimpuls (ad 1,0M) en Verklaring omtrent Gedrag (ad 1,2M). (27) Contributies Specificatie Contributies leden Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting De post contributies betreft de contributie van de bij NOC*NSF aangesloten leden/sportbonden. Deze contributie is gebaseerd op het aantal leden, onderscheiden in jeugdleden en senioren, en op de vastgestelde tarieven per lid. Door herijking van het ledental bij een bond, betreft de post in 2012 ook een (niet begrote) correctie op het contributiebedrag van voorgaande jaren. Pagina 52 / 73

64 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Realisatie Begroting Realisatie x x x (28) Overige baten Specificatie Verhuur vergaderaccommodaties Verhuur hotelkamers Verhuur gebouwen en accommodaties Verhuur binnensportfaciliteiten Verhuur buitensportfaciliteiten Servicekosten Food & beverage Detachering Facilitaire ondersteuning Bijdragen en subsidies Diversen Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting Ten opzichte van de begroting en 2011, zijn de overige baten gestegen door (niet begrote) baten/bijdragen bij NOC*NSF voor 100 jaar NOC en de Olympische/Paralympische Spelen. (29) Mutatie onderhanden projecten Specificatie (19) Balanspositie Onderhanden projecten 31/ (19) Balanspositie Onderhanden projecten 1/ Mutatie onderhanden projecten boekjaar Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting De post Mutatie onderhanden projecten betreft de toe- of afname van de balanspost Onderhanden projecten bij de Kortlopende schulden. Een toename van de Onderhanden projecten ontstaat door vooruitontvangen projectbaten. Door uitgaven en afronding van projecten neem de post Onderhanden projecten weer af. Pagina 53 / 73

65 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Realisatie Begroting Realisatie x x x (30) Financieringsresultaat Specificatie * Rentebaten banken * Rentebaten overig (8) * Baten beleggingen Financiële baten * Rentelasten hypotheken * Bankkosten 10-8 * Rentelasten overig * Lasten beleggingen Financiële lasten Financieringsresultaat Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Verrekening via resultaatbestemming (12) Bestemmingsfonds Lotto (11a) Bestemmingsreserve Activa (11b) Bestemmingsreserve Uitzending teams (11c) Bestemmingsreserve Ambition (11d) Bestemmingsreserve Deelnemingen Resteert basisfinanciering Toelichting Het financieringsresultaat betreft het saldo van de financiële baten (grotendeels rentebaten op deposito's en spaarrekeningen) en financiële lasten (grotendeels rentelasten op hypotheken). Daarnaast worden de resultaten op effecten onder deze post verantwoord (dividenden en koers/verkoopresultaten). Het begrote financieringsresultaat over 2012 ( 67K) betreft het resultaat na toerekening van rentebaten aan de bestemmingsreserves. In de realisatie is het financieringsresultaat ( 1.173K) vóór toerekening in de staat van baten en lasten verantwoord. Het grote verschil wordt veroorzaakt doordat niet alle rentebaten begroot worden. De gerealiseerde rentebaten worden toegevoegd aan fondsen en reserves. Het financieringsresultaat in de basisfinanciering ( 220K) is hoger dan begroot ( 67K) onder andere in verband met het verkoopresultaat op de effecten. (31) Budgettoewijzing De post budgettoewijzing betreft intern toegewezen gelden op basis van formatieplaatsen en dergelijke. Per saldo bedraagt deze post (voor alle doelstellingen) nihil. (32) Strategische toekenningen Strategische toekenningen zijn intern toegewezen gelden voor nieuwe ontwikkelingen en onvoorziene omstandigheden. Pagina 54 / 73

66 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Realisatie Begroting Realisatie x x x (33) Personeelskosten Specificatie/soort Salarissen Sociale lasten Pensioenen Reis- en verblijfkosten Telefoonkosten Mutatie voorziening jubileumverplichtingen Overige personeelskosten Inhuur derden Organisatieontwikkeling Specificatie/financieringsbron Basisfinanciering Specifieke doelstellingen (projectfinanciering) Overige doelstellingen Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP FTE (stand per 31/12) NOC*NSF 158,7 159,1 157,5 SCP HCP 90,2 85,1 90,6 248,9 244,2 248,1 Gemiddeld aantal werknemers NOC*NSF 160,0 161,0 SCP - - HCP 134,0 132,0 294,0 293,0 Toelichting De totale personeelskosten zijn hoger dan begroot (+ 0,3M) als gevolg van extra inzet in verband met de Olympische/Paralympische Spelen. De personeelskosten in de basisfinanciering zijn 119K lager dan begroot en 750K lager dan Bezoldiging directie (algemeen directeur) Het Bestuur stelt de beloning van de Directie vast op voordracht van de Renumeratie- en Nominatiecommissie. Het beloningsbeleid van NOC*NSF gaat uit van een passende beloning voor de zwaarte en omvang van de directiefunctie. Hierbij worden in acht genomen de marktomstandigheden, de VFI-richtlijnen en de uitgangspunten van het beloningskader geformuleerd in de code Wijffels. De bestuursleden ontvingen over 2012 geen salaris (2011: idem). Dienstverband: Aard tijdelijk (t/m ) Uren (voltijds werkweek) Periode 01/01-31/12 01/01-31/12 Bezoldiging: Bruto loon Vakantiegeld Eindejaarsuitkering/13e maand Totaal jaarinkomen Sociale lasten (werkgeversdeel) 9 8 Pensioenlasten (werkgeversdeel) Crisisheffing 9 - Overige beloningen 1 1 Totaal overige lasten en vergoedingen Totaal bezoldiging Pagina 55 / 73

67 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Realisatie Begroting Realisatie x x x (34) Afschrijvingskosten Specificatie Gebouwen en terreinen Machines en installaties Inventaris en overige activa (2) Correctie i.v.m. herrubricering (HCP) Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting De afschrijvingskosten 2012 zijn iets lager dan begroot (- 153K), voor al door uitgestelde investeringen in automatiseringsprojecten. (35) Huisvestingskosten Specificatie Beveiliging, schoonmaak en catering Onderhoud en ontwikkeling Huur en lease Energie en servicekosten Belastingen en heffingen Overige huisvestingskosten (11e) Gepleegd groot onderhoud Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting (11e) De kosten van groot onderhoud van NOC*NSF worden via de resultaatbestemming ten laste van de Bestemmingsreserve Huisvesting gebracht. Pagina 56 / 73

68 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Realisatie Begroting Realisatie x x x (36) Organisatiekosten Specificatie Automatiseringskosten Kantoorbenodigdheden Accountants- en advieskosten Bestuurskosten Garantie EYOF Telefonie Contributies Congressen Overige organisatie kosten Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Accountants- en advieskosten * Controle jaarrekening * Controle jaarrekening vorig jaar * Fiscale en juridische adviezen * Overige controles en adviezen Toelichting De organisatiekosten zijn 0,5M hoger dan begroot, en 0,8 miljoen hoger dan De bestuurskosten zijn mede begroot onder de personeelskosten (ad 125K), en hebben voor een belangrijk deel betrekking op de Olympische/Paralympische Spelen. De garantie EYOF betreft een niet begrote garantstelling voor huisvestingskosten van het EYOF, zoals bij de Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen nader is toegelicht. De fiscale en juridische adviezen hebben mede betrekking op de uitgevoerde fiscale risico-inventarisatie. (37) Marketing- en communicatiekosten Specificatie Campagnes Digitale media Printed media Relatiemarketing Overige marketingkosten Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting De marketingkosten zijn bijna 0,9M hoger dan begroot en ook aanzienlijk hoger ( 1,6M) dan De redenen hiervan zijn met name gelegen in het Olympische jaar en in het 100-jarig jubileum van NOC. (38) Kostprijs verkopen Specificatie Kostprijs food & beverage Kostprijs verhuur vergaderaccommodaties Kostprijs verhuur hotelkamers Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting De kostprijs verkopen (HCP) zijn conform begroot. Pagina 57 / 73

69 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Realisatie Begroting Realisatie x x x (39) Specifieke projectkosten Specificatie Evenementen en congressen Reis- en verblijfkosten Advieskosten projecten Voorzieningen topsporters Overige specifieke kosten Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting Deze post betreft specifieke kosten van activiteiten binnen de projectfinanciering en de overige doelstellingen. Deze kosten zijn fors toegenomen door de uitvoering van niet begrote projecten met VWS subsidie en door evenementen als de Olympische/Paralympische Spelen en 100 jaar NOC. (40) Bestedingsplan sportorganisaties Specificatie 1.1 Programmafinanciering Leven Lang Sporten a Sportopleidingen bonden a Sportaanbod onderwijs a Programma aanbod sportaanbod onderwijs a Uitdagend sportaanbod gehandicapten b Progr.mgt. sportaanbod gehandicapten Veilig Sportklimaat a Toptrainings- & wedstrijdprogramma s** b Deelname** Technisch directeuren Anti-doping CTO s/ NTC Coaches aan de Top Gezond aan de Top Talentcoaches Certificering talentontwikkeling** a Algemeen functioneren b Tussentijdse verhoging bestedingsplan a Fonds Ontwikkeling Bonden b Fonds Ontwikkeling Bonden extra budget Stimulering samenwerking bonden 2* en 3* Alg. functioneren kenniscentrum koepels Instituut Sport Rechtspraak Additionele middelen Host broadcasting Tryfonds Diversen incl. onderbesteding vorige jaren Sportorganisaties sportagenda NOC*NSF sportagenda Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Toelichting Dit betreft de aan sportorganisaties uitgekeerde gelden in het kader van het bestedingsplan. Tegenover deze lasten staan baten uit Lottogelden, subsidies (met name VWS) en sponsorgelden (Ambition). De lasten Bestedingsplan sportorganisaties zijn hoger dan begroot, vooral door de niet begrote lasten in het kader van het Veilig Sportklimaat ( 3,9M). Pagina 58 / 73

70 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Realisatie Begroting Realisatie x x x (41) Belastingen resultaat Specificatie/groepsmaatschappij NOC*NSF SCP HCP Berekening Commercieel resultaat Gemengde/niet-aftrekbare kosten Fiscaal resultaat Vennootschapsbelasting (20-25%) Toelichting De aanslagen Vennootschapsbelasting zijn definitief geregeld tot en met (44) Resultaat deelnemingen Specificatie Aandeel resultaat ISA Verkoopresultaat aandeel ISA Resultaatverschil HCP Toelichting In deze post zijn mede opgenomen de verschillen in de enkelvoudige jaarrekeningen dan wel begrotingen van NOC*NSF en HCP betreffende het resultaat na belastingen van HCP. Pagina 59 / 73

71 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Toelichting op het geconsolideerde kasstroomoverzicht Realisatie Realisatie x x Saldo liquide middelen 31 december Saldo liquide middelen 1 januari Mutatie = kasstroom Transacties met verbonden partijen Transacties met verbonden partijen (inclusief deelnemingen) vinden plaats op basis van marktconforme tarieven. Een overzicht van de omvang van de transacties met belangrijke verbonden partijen luidt als volgt: Baten / Debiteuren Lasten / Crediteuren * miljoen * miljoen Fonds voor de Topsporter 0,3 dienstverlening 1,0 bijdragen kostenvergoedingen Stichting Olympisch Stadion - 0,2 exploitatiebijdragen&olymp.educatie European Youth Olympic Festival - 0,5 bijdrage incl. garantie Innosport 0,1 dienstverlening 0,4 projectbijdragen Jeugdsportfonds - n.v.t. 0,0 bijdragen/donaties Sport en Zaken 0,0 dienstverlening 0,1 partnershipbijdrage 0,5 2,2 Pagina 60 / 73

72 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Kengetallen Realisatie Begroting Realisatie x x x % Besteed aan doelstellingen Lasten specifieke doelstellingen Lasten overige doelstellingen Besteed aan doelstellingen (22-28) Baten (24) Af: Investeringsbijdragen Baten exclusief investeringsbijdragen % Besteed aan doelstellingen/baten 95% 95% 88% Toelichting Het % lasten besteed aan doelstellingen is iets hoger dan begroot, namelijk 96% (+1%). % Lasten beheer en administratie Lasten Beheer en administratie Lasten % Lasten Beheer en administratie 3,2% 3,0% 3,9% Toelichting De lasten beheer en administratie in een % van de totale lasten schommelen rond de 3%. Pagina 61 / 73

73 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF 2.2 Enkelvoudige jaarrekening Pagina 62 / 73

74 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Balans per 31 december 2012 (na resultaatbestemming) A C T I V A Ref. 31 december december 2011 x x Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen Machines en installaties Inventaris en overige activa Activa in ontwikkeling Financiële vaste activa Deelnemingen (1) Leningen u/g deelnemingen (2) VASTE ACTIVA Vorderingen en overlopende activa Leningen u/g deelnemingen (2) Vorderingen deelnemingen (3) Belastingen Debiteuren Overige vorderingen Effecten Liquide middelen VLOTTENDE ACTIVA P A S S I V A Reserves en Fondsen Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Reserves Bestemmingsfonds Lotto Fondsen Voorzieningen Jubileumverplichtingen Langlopende schulden Hypothecaire leningen Vooruitontvangen gelden Kortlopende schulden Kortlopend deel langlopende schulden Groepsmaatschappijen Bestedingsplan Onderhanden projecten Belastingen en sociale verz Pensioenen Crediteuren Overige schulden Pagina 63 / 73

75 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Staat van baten en lasten over Categoriale indeling Ref. Realisatie Begroting Realisatie x x x BATEN Lottogelden Sponsorgelden Subsidies overheden Contributies Overige baten Mutatie onderhanden projecten Financieringsresultaat LASTEN Personeelskosten Afschrijvingskosten Huisvestingskosten Organisatiekosten Marketing- en communicatiekosten Specifieke projectkosten Bestedingsplan sportorganisaties SALDO VAN BATEN EN LASTEN Resultaat deelnemingen (4) RESULTAAT RESULTAATBESTEMMING Bestemmingsfonds Lotto Bestemmingsreserves Continuïteitsreserve Pagina 64 / 73

76 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Functionele indeling Ref. Realisatie Begroting Realisatie x x x BATEN Lottogelden Sponsorgelden Subsidies overheden Contributies Overige baten Mutatie onderhanden projecten Financieringsresultaat LASTEN Besteed aan specifieke doelstellingen Topsport top Brancheversterking Levenlang sporten Belangenbehartiging leden Verdelen middelen Besteed aan overige doelstellingen Exploitatie vastgoed Olympisch Plan Werving baten Beheer en administratie SALDO VAN BATEN EN LASTEN Resultaat deelnemingen (4) RESULTAAT RESULTAATBESTEMMING Bestemmingsfonds Lotto Bestemmingsreserves Continuïteitsreserve Pagina 65 / 73

77 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Kasstroomoverzicht over 2012 Ref. Realisatie Realisatie x x Saldo van baten en lasten Afschrijvingskosten CASH FLOW Aanpassing voor: * mutatie vorderingen * mutatie effecten * ontvangen dividend - 68 * mutatie voorzieningen 23-4 * mutatie onderhanden projecten * mutatie kortlopende schulden Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa Investeringen financiële vaste activa (1) Desinvesteringen financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Aflossingen langlopende leningen Vooruit ontvangen huur - - Verstrekken lang. leningen (2) Aflossingen lang. leningen u/g Herrubricering BR Huisv./Investeringssubsidies Kasstroom uit financieringsactiviteiten Kasstroom Pagina 66 / 73

78 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Toelichting Algemeen Enkelvoudige jaarrekening Voor de toelichting op de enkelvoudige jaarrekening van NOC*NSF wordt grotendeels verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde jaarrekening. Juridische splitsing Sportcentrum Papendal (SCP) Eind 2012 is Sportcentrum Pappende juridisch afgesplitst in een nieuwe besloten vennootschap. Afgesplitst zijn met name al het onroerend goed en de daarbij behorende machines/installaties, inventaris en overige bezittingen/vorderingen en bijbehorende schulden (waaronder de hypotheekschulden en de vooruitontvangen huurgelden). De enkelvoudige balans van NOC*NSF is als gevolg hiervan niet goed vergelijkbaar met die van eind vorig boekjaar. (2) (2b) Financiële vaste activa Leningen u/g deelnemingen Leningen worden voor de nominale waarde opgenomen. Voor (deels) oninbaar geachte leningen wordt een voorziening voor oninbaarheid opgenomen. Pagina 67 / 73

79 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF Toelichting op posten van de balans (31 december) 2012 (31 december) 2011 x x VASTE ACTIVA Financiële vaste activa Specificatie (1) Deelnemingen (2) Leningen u/g deelnemingen Verloopoverzicht HCP SCP Totaal x x x (1) Deelnemingen Saldo 1 januari Resultaat boekjaar Juridische splitsing Saldo 31 december (2) Leningen u/g deelnemingen Saldo 1 januari Juridische splitsing Subtotaal Af: kortlopend deel Saldo 31 december Totaal Toelichting leningen u/g deelnemingen Rente% Hoofdsom Aflossing/jr. SCP: Lening SOG 3 mnd. euribor+1% SCP: Lening Arnhemhal 3 mnd. euribor+1% VLOTTENDE ACTIVA (3) Vorderingen deelnemingen Specificatie HCP Toelichting De vorderingen HCP betreffen debiteurensaldi betreffende huur van bedrijfsruimten en geleverde diensten Toelichting op de staat van baten en lasten Realisatie Begroting Realisatie x x x (4) Resultaat deelnemingen Specificatie HCP aandeel resultaat SCP aandeel resultaat ISA aandeel resultaat ISA verkoop resultaat Toelichting Het resultaat deelnemingen bestaat uit het (aandeel in het) resultaat van de deelnemingen alsmede - indien van toepassing - uit het resultaat bij verkoop van (een aandeel in) deze deelnemingen. De eind 2012 opgerichte vennootschap SCP heeft nog geen resultaat behaald. In 2011 is het resterende aandeel ISA (35%) verkocht. Pagina 68 / 73

80 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF 3. OVERIGE GEGEVENS 3.1 Resultaatbestemming x x Resultaat boekjaar Dit resultaat wordt als volgt bestemd: (11) Bestemmingsreserves: (11a) (11b) (11c) (11d) (11e) Bestemmingsreserve Activa Investeringssubsidie Vrijval afschrijvingen Toegerekende rente Bestemmingsreserve Uitzending Teams Baten Lasten Toegerekende rente Bestemmingsreserve Ambition Baten (sponsorgelden) Lasten Toegerekende rente Bestemmingsreserve Deelnemingen (Aandeel) Resultaten Dividenden ISA Naar Continuïteitsreserve Bestemmingsreserve Huisvesting Baten Exploitatieresultaat SCP Groot onderhoud (11f) Bestemmingsreserve Organisatieontwikkeling Lasten Van Continuïteitsreserve (12) Bestemmingsfonds Lotto: Baten Lasten Toegerekende rente Resultaat basis- en projectfinanciering 32 - Van Continuïteitsreserve (10) Continuïteitsreserve: Resultaat werkorganisatie Van Bestemmingsreserve Deelnemingen Naar Bestemmingsreserve Org.ontwikkeling Naar Bestemmingsfonds Lotto (10-12) Voor een gedetailleerde toelichting op de mutaties wordt verwezen naar de toelichting op de betreffende balansposten. 3.2 Gebeurtenissen na balansdatum Er zijn geen belangrijke gebeurtenissen na balansdatum te melden. Pagina 69 / 73

81 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF 3.3 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: Het bestuur en de directie van Vereniging Nederlands Olympisch Comité * Nederlandse Sport Federatie VERKLARING BETREFFENDE DE JAARREKENING Wij hebben de in dit verslag op pagina's 28 tot en met 68 opgenomen jaarrekening 2012 van Vereniging Nederlands Olympisch Comité * Nederlandse Sport Federatie te Arnhem gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2012 en de geconsolideerde en enkelvoudige staat van baten en lasten over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de vereniging is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuurs- en directieverslag, beide in overeenstemming met het reglement van het CBF Keurmerk voor kansspelbegunstigden, waaronder begrepen de van toepassing zijnde artikelen volgens Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 "Fondsenwervende instellingen". Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vereniging. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de vereniging gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Vereniging Nederlands Olympisch Comité * Nederlandse Sport Federatie per 31 december 2012 en van het saldo van baten en lasten over 2012 in overeenstemming met de eisen die het CBF reglement voor kansspelbegunstigden stelt, met inbegrip van de van toepassing zijnde artikelen van Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 "Fondsenwervende instellingen". VERKLARING BETREFFENDE OVERIGE BIJ OF KRACHTENS DE WET GESTELDE EISEN Op grond van de wettelijke verplichtingen ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder f BW melden wij dat het bestuurs- en directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Arnhem, 24 april 2013 ACCON AVM CONTROLEPRAKTIJK BV was getekend drs. G. Veenvliet Registeraccountant Pagina 70 / 73

82 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF 4. BIJLAGEN 4.1 Overzicht (neven)functies bestuursleden en directie B E S T U U R S L E D E N M.M.A.A. (Tineke) Bartels - de Vries Geboortedatum 2 juni 1951 Functie algemeen Nevenfuncties algemeen Functies NOC*NSF Technisch directeur Academy Bartels, Hoog Mierde Bondscoach KNHS Jong Oranje Bestuurslid, aandachtsveld Topsport H.M. (Harry) Been Geboortedatum 23 januari 1949 Functie algemeen - Nevenfuncties algemeen Voorzitter RvC Sportstad Heerenveen Diverse (commissie)functies binnen UEFA en FIFA Functies NOC*NSF Bestuurslid, aandachtsveld Evenementen J.H.A. (André) Bolhuis Geboortedatum 4 oktober 1946 Functie algemeen Nevenfuncties algemeen Tandarts, werkzaam in de Kliniek voor Tandheelkunde Utrecht Lid Raad van Advies Universitair Centrum Sportgeneeskunde Utrecht Voorzitter Universiteitsfonds Utrecht Commissaris Nederlandse Vereniging van Golvende Journalisten Functies NOC*NSF Voorzitter Lid Raad van Bestuur EYOF 2013 Voorzitter Stichting Fonds voor de Topsporter W. (Wim) Ludeke Geboortedatum 25 april 1952 Functie algemeen Nevenfuncties algemeen Voorzitter College van Bestuur Stichting De Onderwijsspecialisten, Arnhem Voorzitter Regionaal Expertise Centrum Groot Gelre (samenwerkingsverband speciaal onderwijs) Lid Algemeen Bestuur van de PO-Raad (branche organisatie voor het primair en speciaal onderwijs) Diverse bestuursfuncties binnen lokale- en regionale samenwerkingsverbanden onderwijs Voorzitter Jeugdsportfonds Arnhem Lid Stuurgroep Special Heroes (landelijk sportstimuleringsproject gehandicapte jeugd) Voorzitter Stichting Hersenletselteam Gelderland Lid Adviescommissie Revalidatiefonds Functies NOC*NSF Bestuurslid, aandachtsveld Gehandicaptensport Lid Auditcommissie Voorzitter NPC (National Paralympic Committee of the Netherlands) Pagina 71 / 73

83 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF J.W. (Jan Willem) Maas Geboortedatum 27 februari 1959 Functie algemeen Nevenfuncties algemeen Functies NOC*NSF Senior partner & managing director Boston Consulting Group (BCG) Amsterdam Lid Utrecht Development Board (UDB) (adviesorgaan gemeente Utrecht inzake stadsontwikkeling) Bestuurslid, aandachtsveld Sportparticipatie Voorzitter Renumeratiecommissie A.G.J.M. (Ton) Rombouts Geboortedatum 2 juli 1951 Functie algemeen Nevenfuncties algemeen Burgemeester van de gemeente s-hertogenbosch Voorzitter Veiligheidsregio Brabant-Noord Voorzitter algemeen bestuur Stadsgewest 's-hertogenbosch Voorzitter Gegevensautoriteit Natuur, Ministerie LNV Voorzitter Stichting E-laad.nl Voorzitter Kennisplatform Elektromagnetische velden en Gezondheid, Ministerie VROM Voorzitter Nederlandse Dans Dagen Lid Algemeen Bestuur Stichting Amici Almae Matris, Katholieke Universiteit Leuven Lid Comité van de Regio s, Europese Unie, Brussel Bestuurslid Stichting Jan Schröderfonds Functies NOC*NSF Vicevoorzitter Bestuurslid, aandachtsveld Breedtesport Lid Renumeratiecommissie J.N.M. (Jeroen) Straathof Geboortedatum 18 november 1972 Functie algemeen - Nevenfuncties algemeen - Functies NOC*NSF Bestuurslid Voorzitter Atletencommissie (en daarmee bestuurslid qualitate qua) J.M. (Anneke) van Zanen- Nieberg Geboortedatum 30 december 1963 Functie algemeen Nevenfuncties algemeen Algemeen Directeur Audit Dienst Rijk Voorzitter Stichting Fonds Arbeidsaangelegenheden in de Sport (FAS) Voorzitter SV Hellas (handbal), Den Haag Bestuurslid Stichting Werkgever Sportclubs Den Haag Lid Sportadviesraad gemeente Den Haag Functies NOC*NSF Penningmeester bestuur Voorzitter Auditcommissie Lid Renumeratiecommissie Pagina 72 / 73

84 Financieel jaarverslag 2012 NOC * NSF D I R E C T I E G. (Gerard) Dielessen Geboortedatum 20 januari 1955 Functie algemeen Functies NOC*NSF Algemeen directeur NOC*NSF Voorzitter RvC Hotel- en Congrescentrum Papendal (HCP) Bestuurslid Stichting Administratiekantoor Sportcentrum Papendal Beneficiantenraad De Lotto RvA Jeugdsportfonds Bestuurslid EYOF 2013 Bestuurslid Stichting YOG 2018 Lid RvT SESAM (Olympisch Stadion) Bestuurslid Innosport Bestuurslid Sport en Zaken Pagina 73 / 73

85 BIJLAGE BIJ AGENDAPUNT 3: Verslag Financiële Commissie Het verslag van de Financiële Commissie wordt zo spoedig mogelijk separaat toegezonden.

86 BIJLAGE BIJ AGENDAPUNT 3: EINDRESULTATEN SPORTAGENDA Inleiding Sinds 1 januari 2013 is de Sportagenda Sport inspireert van kracht. Belangrijke basis voor de nieuwe Sportagenda is een uitgebreide tussenevaluatie van de lopende Sportagenda (2012) geweest, alsmede voortschrijdend inzicht en additionele onderzoeken en informatie, zoals de Studie Top 10 en de Rapportage Sport Hoewel het gezamenlijke vizier al een tijdje op de nieuwe Sportagenda 2016 is gericht is het goed om gezamenlijk ook de Sportagenda Sport groeit af te ronden. Er is voor gekozen om dit niet op basis van een (nieuwe) uitgebreide evaluatie te doen, maar op relatief eenvoudige wijze. In dit document wordt een overzicht gegeven van de (al of niet) realisatie van de doelstellingen en resultaten, zoals geformuleerd in de Sportagenda Opbouw Sportagenda De Sportagenda 2012 is in de Algemene Vergadering van 20 november 2007 vastgesteld. Centraal thema betrof de (verdere) groei van de (georganiseerde) sport, uitgewerkt in 3 bouwstenen en hoofdambities: Meer mensen sporten een leven lang Nederland in de top 10 van de wereld Bonden verzilveren kansen In de Algemene Vergadering van 20 november 2008 is op basis van de Sportagenda 2012 een Realisatieplan Investeren in groei vastgesteld. Uit zowel de Sportagenda als het Realisatieplan zijn de hieronder vermelde ambities en doelstellingen afgeleid. Meer mensen sporten een leven lang Hoofdambitie Realisatie Toelichting Ledengroei +2% Nee Gebaseerd op de jaarlijkse Ledencijfers NOC*NSF is in sprake van een jaarlijkse groei van 1,0%. Van de grote sporten in NL zijn er acht sportbonden die structureel zijn gegroeid tussen 2009 en Dit zijn Golf, Voetbal, Atletiek, Hockey, Motorsport, Paardensport, Wandelen en Bridge. (Sub)doelstellingen fte nieuwe betaalde sporttechnische banen Ja De nieuwe betaalde banen in de sport zijn voor 80% ontstaan door de regeling combinatiefunctionarissen / buurtsportcoaches fte (65.000) extra vrijwilligers Gedeeltelijk De Academie voor Sportkader is verder doorontwikkeld. Gezamenlijk met sportbonden worden jaarlijks duizenden trainers, coaches en bestuurders opgeleid ha extra sportruimte Nee De financiële ontwikkelingen op gemeentelijk niveau hebben er toe geleid dat alle gemeenten in Nederland scherper en efficiënter omgaan om investeringen in sportaccommodaties. Zowel het lokale 1

87 gemeentelijke accommodatie beleid als ook de nieuwe Sportagenda 2016 richten zich nu op bundelen van voorzieningen en effectief ruimte gebruik. Dit leidt tot investeringen in multi-functionele accommodaties en verduurzaming extra sterke sportverenigingen Gedeeltelijk De sportbonden waarbij de meeste sportverenigingen zijn aangesloten zijn zeer actief geweest in het verder doorontwikkelingen van de kracht van hun eigen achterban. Dit heeft er toe geleid dat er duizenden sportverenigingen zijn versterkt. Leven Lang Sport-aanpak per tak van sport Ja Alle sportbonden die sporten vertegenwoordigen met meer dan beoefenaren anno 2013 een hebben een Leven Lang Sporten plan welke volledig geïntegreerd is in hun formele jaarplan / meerjarenbeleidplan. Deze zijn gebaseerd op concrete aanpakken en keuzes per doelgroep. Meer dan ooit staat de vraag van de (potentiële) sporter centraal bij het aanbieden van sport. Nederland in de top 10 van de wereld Hoofdambitie Realisatie Toelichting Top 10 positie in Vancouver en Londen (OS) Gedeeltelijk In Vancouver 2010 is een top-10 positie gerealiseerd. In Londen 2012 eindigde Nederland op de 13 e positie. Wel werden tijdens de OS meer medailles (20) behaald dan in Beijing 2008 (16). Voor specifiekere (evaluatieve) informatie wordt verwezen naar het Evaluatierapport London 2012 (OS en PS). (Sub)doelstellingen Progressie op PS Ja In Londen 2012 is een top 10-positie gerealiseerd (39 medailles) en daarmee werd veel beter gepresteerd dan in Grotere spreiding van successen (aantal disciplines, zowel Olympisch/niet- Olympisch, mannen/vrouwen, team/individueel) Gedeeltelijk Tijdens de OS in London werden in meer disciplines medailles behaald dan in Beijing. Ook eindigden meer sporters in de Top 8. Hetzelfde beeld geldt ook voor de PS. Overall presteerden de vrouwen beter dan de mannen in het medailleklassement. Qua teamsporten presteerde Nederland ook goed. Naast OS medailles in hockey, werd ook goud behaald door de korfballers en baseballers. Ook werden in meerdere niet-os sporten wereldtitels behaald. Ontwikkeling World Sports Nations Index Nee De WSNI is niet (door)ontwikkeld, omdat het vooralsnog niet de internationale erkenning en waarde heeft gekregen/behouden. NOC*NSF heeft wel additionele prestatie-indicatoren ontwikkeld m.b.v. het Infostrada Podium Programma. Realisatie meerjarenfinanciering & één Ja Met ingang van de Sportagenda

88 subsidieloket gerealiseerd. 150 dagenplan (doorstart naar 2012) Ja Is conform realisatieplan uitgevoerd Realisatie technisch directeuren (35) Gedeeltelijk Door middel van de regeling Technisch Directeuren konden in de periode fulltime Technisch Directeuren worden aangesteld binnen topsportprogramma s die bijdragen aan de Top 10 ambitie. Daarnaast is in een inhoudelijke leergang Technisch Directeuren georganiseerd. Gedifferentieerde beloningsstructuur topsporters Ja Per juli 2011 is met behulp van extra financiën van het Ministerie van VWS het gedifferentieerd stipendium ingevoerd. A- sporters van 27 jaar en ouder konden hierdoor aanspraak maken op een uitkering van 140% van het minimumloon (was 70%). De bijdrage vanuit VWS is omhoog gegaan van 5,6 naar 7,8 miljoen euro per jaar. Continuering en uitbouw Coaches aan de Top Ja De regeling Coaches aan de top is in de loop van 2010 gecontinueerd richting Hierdoor was er jaarlijks 4,5 miljoen euro beschikbaar voor aanstelling en kwaliteitsverbetering (o.a. NCP s, Mastercoach in Sports) van topcoaches bij bonden. Aanstelling 75 talentcoaches Gedeeltelijk In de periode konden met behulp van financiële ondersteuning van VWS 40 fulltime talentcoaches vanuit de regeling (pilot) talencoaches bij bonden worden aangesteld. Door gebrek aan additionele financiering kon het aantal van 75 niet worden gerealiseerd. Wel is er binnen de pilot uitgebreid aandacht besteed aan de persoonlijke en kennis ontwikkeling van de talentcoaches zelf (o.a. door een collectief opleidingsprogramma en fieldtrips in binnenen buitenland). Deelname talenten aan multisportevenementen Ja Er is door diverse Nederlandse teams deelgenomen aan zomer- en winter EJOF s en aan de zomer- en winter Youth Olympic Games 50 talenten met HP-status Gedeeltelijk Eind 2012 waren er 23 sporters met een HPstatus. 25 opleidingsprogramma s bonden met 4*-certificering Gedeeltelijk Eind 2012 waren er.. opleidingsprogramma s met een 4*-certificering. Optimaliseren opleidingsroutes talenten Ja De samenwerking tussen sport en onderwijs is de afgelopen jaren geïntensiveerd (hele onderwijskolom, samenwerking Topsport Talent scholen). Vanuit VWS zijn meer middelen beschikbaar gesteld om onderwijs op CTO s te optimaliseren. Daarnaast is een begin gemaakt met een actieplan voor het mogelijk maken van flexibel onderwijs voor topsporters (actieplan FLOT) Realisatie 2-3 CTO s en additioneel enkele NTC s Ja In de periode zijn in Nederland door middel van een accreditatiesysteem 4 Centra voor Topsport en Onderwijs (CTO s) geaccrediteerd. Deze CTO s bevinden zich in 3

89 Meerjarenprogramma Gezond aan de Top Jaarlijkse uitvoering van dopingcontroles Ja Gedeeltelijk Amsterdam, Arnhem (Papendal), Eindhoven en Heerenveen. Daarnaast zijn er Nationale Topsportcentra geaccediteerd voor beachvolleybal en watersport in Den Haag, voor waterpolo in Zeist en voor Triathlon en Polstokhoogspringen (inmddels gestopt) in Sittard. Het meerjarenprogramma Gezond aan de Top is ontwikkeld en jaarlijks was 1,25 miljoen euro beschikbaar (vanuit VWS). Daarnaast zijn er in de loop van 2011 extra financiële middelen beschikbaar gesteld vanuit VWS ter verbetering van medische voorzieningen op CTO s. Vanwege kostenstijgingen en teruglopende inkomsten van de Dopingautoriteit is het aantal controles geleidelijk verlaagd naar per jaar. Bonden verzilveren kansen Hoofdambitie Realisatie Toelichting Een effectief en efficiënt functionerende branche Niet eenduidig vast te stellen In is geen meetbare en eenduidige indicator vastgesteld. Conclusies kunnen dus alleen getrokken worden o.b.v. de (combinatie van) sub-doelstellingen (Sub)doelstellingen Alle bonden voldoen aan Minimale Kwaliteitseisen 70% van de bonden heeft 2- of 3- sterrenstatus Realisatie organisatieontwikkelinstrument Afhankelijkheid subsidies gemiddeld (max) 40% Aantoonbare kwaliteitsontwikkeling bureaumedewerkers door toename specialisatie en differentiatie Grotendeels De MKE worden jaarlijks gemonitord als onderdeel van de Algemene Aanvraagvoorwaarden in het kader van het Bestedingsplan Sportagenda. 2 bonden voldoen (bewust) niet aan de MKE. Nee In 2012 had 37% van de bonden 2 of 3 sterren, een toename van 9 bonden t.o.v. de start van de systematiek in In de nieuwe Sportagenda is de sterrensystematiek vervallen. Grotendeels Instrument is ontwikkeld. Is d.m.v. pilot bij 4 bonden ingezet. Daarna zijn er weinig bonden geweest die het instrument in willen zetten t.b.v. hun eigen ontwikkeling. Ja Gemiddelde afhankelijkheid (Bondenmonitor 2011) ligt op 35%. Bij 30 van de 73 bonden ligt de afhankelijkheid boven de 40%. Niet eenduidig vast te stellen Functiespecialisatie is nog niet voldoende in beeld voor trendmeting. Wel zijn binnen het project HR in de sport veel instrumenten ontwikkeld, zoals: modernisering arbeidsvoorwaarden CAO Sport, Talentprogramma, AFAS-portal. 40 1*-bonden doen mee aan clustering Gedeeltelijk 46 van de 53 bonden hebben LLS-middelen ingezet voor organisatie-ontwikkeling, maar niet altijd gericht op clustervorming. Naar 30 bondslocaties (d.m.v. clustering) Gedeeltelijk Eind 2012 is er sprake van 36 bondslocaties, een vermindering van 5 t.o.v In de 4

90 Ontwikkeling managementinformatiesysteem voor de sport(branche) Frequente rapportages o.g.v. leden, verenigingen, topsporters, accommodaties, evenementen en sportbonden Ja Grotendeels periode zijn 3 nieuwe clusters gerealiseerd, hebben 3 fusies plaatsgevonden en zijn 8 samenwerkingsvervanden (nieuw en bestaand) structureel geborgd. Het Kennis- en Informatiesysteem Sport (KISS) is operationeel. Ledencijfers, Verenigingsmonitor, Sportersmonitor en Bondenmonitor (sinds 2012) gepubliceerd. Daarnaast zijn additionele gegevens in KISS geïntegreerd. Conclusies Leven Lang Sporten Hoewel dit nog lang niet overal leidt tot meer binding (=ledengroei) bij sportbonden is er in de periode een grote slag gemaakt met sportaanbod op maat en de hiervoor benodigde facilitering, bewustwording en deskundigheidsbevordering van bestuurlijk, sporttechnisch en arbitrerend kader (via de Academie voor Sportkader en het programma Naar een Veiliger Sportklimaat). In de Sportagenda 2016 is er voor gekozen om de ingeslagen weg verder uit te bouwen, waarbij niet alleen wordt gericht op de traditionele structuur van de georganiseerde sport. Het begrip sportverenigingen wordt verbreed naar sportaanbieders en in plaats van focus op ledengroei is gekozen voor ambitie om de sportparticipatie in Nederland te verhogen. Met de toegenomen kennis van de achterban van sportbonden, het sportaanbod van bonden, sportdeelname- en demografische gegevens (via KISS) kunnen richting 2016 sportparticipatieverhogende interventies gedefinieerd worden. Top 10 De topsportlat ligt hoog. Ondanks de forse ambities is vanuit de Sportagenda veel gerealiseerd. De ambities in de Sportagenda 2016 blijven onverminderd hoog. Dit bleek al uit de in 2010 uitgevoerde Studie Top 10. Omdat de wereld niet stil zit, moeten wij ons in Nederland ook door blijven ontwikkelen, wetende dat in de periode t/m 2016 de beschikbare middelen nauwelijks vergroot zullen worden. Het nog efficiënter en effectiever inzetten van schaarse middelen loopt als een rode draad door naar de Sportagenda Een toenemende sturing op kwaliteit en prestatiepotentie van topsportdisciplines heeft geleid tot een toenemende focusgedachte in de Sportagenda Branche-ontwikkeling De meeste regelingen in de Sportagenda 2012 zijn succesvol ingezet, al is nog niet van alle regelingen duidelijk of ze het gewenste (lange termijn) effect hebben. De segmentatie heeft veel werk opgeleverd, maar heeft wel een beweging in gang gezet voor de meeste bonden om de eigen organisatie te ontwikkelen. Zo goed als alle 1* bonden hebben een ontwikkelplan geschreven. De meesten hebben de ambitie onderschreven om uiteindelijk gebruik te gaan maken van een werkorganisatie op 2** niveau. Omdat de uitgangspunten functiespecialisatie en differentiatie inmiddels breed gedragen worden, zullen er initiatieven om te komen tot versterking van werkorganisatie (o.a. door samenwerking) blijven. Op het gebied van organisatie-ontwikkeling en HR in de sport is een goede basis gelegd voor de toekomst. Het mobiliseren van expertise op verschillende gebieden is van groot belang voor de ontwikkeling van kwaliteit binnen bonden. Met het instellen van de Minimale Kwaliteitseisen op basis van de code Goed Sportbestuur andermaal een basis gelegd voor duurzame ontwikkeling van sportbonden. In de Sportagenda 2012 is veel aandacht besteed aan de inrichting van organisaties, alsmede het afdwingen van kwaliteitsontwikkeling. NOC*NSF bundelt kennis en ontsluit deze naar de 5

91 achterban. Waar bonden zelfstandig de nodige ontwikkeling niet (zelfstandig) kunnen maken, moet de helpende hand blijvend geboden kunnen worden. In de Sportagenda is voor het onderdeel brancheontwikkeling het instellen van een continue verbetercyclus als belangrijkste voorwaarde voor een sterke branche omschreven. Er is een goede basis van minimale kwaliteit neergelegd en goede beweging in gang gezet. Veel projecten hebben een bijdrage geleverd aan de inrichting van organisaties. Het doortrekken van deze ontwikkeling(en) is geformuleerd en daarmee geborgd in de Sportagenda

92 Notitie Ter besluitvorming Agendapunt 4 aan van betreft Algemene Vergadering NOC*NSF Bestuur NOC*NSF Bestedingsplan Sportagenda datum behandeling 14 mei 2013 gevraagd besluit De Algemene Vergadering wordt gevraagd om in te stemmen met: Verantwoordingsrapportage toekenningscyclus 2013 (agendapunt 4a) De Compensatie Regeling Marketingrechten 2012 (4b) Bestedingsplan en Richtlijnen 2014 (4c) toelichting Ad 4a) Verantwoording toekenningscyclus 2013 Conform de uitgangspunten uit de notitie Optimalisatie Governance (vastgesteld in de AV van 20 november 2012) legt het bestuur van NOC*NSF in de rol van toekennings- en vaststellingsorgaan periodiek verantwoording af over de uitgevoerde toekenningscyclus (voorjaars-av) en vaststellingscyclus (najaars-av). In de bijgevoegde rapportage (bijlage A) beschrijft het bestuur van NOC*NSF de wijze waarop de beoordelings- en toekenningsprocedures hebben plaatsgevonden. Tevens wordt inzage gegeven in de wijze waarop gelden o.b.v. door de Algemene Vergadering vastgestelde Bestedingsplan en Richtlijnen zijn verdeeld over de begunstigden (NOC*NSF, Sportbonden en Overigen). Belangrijk is om te melden dat instemming met de rapportage uitsluitend betekent dat het bestuur décharge wordt verleend voor de wijze waarop zij de beoordelings- en toekenningscyclus heeft uitgevoerd. Dit betekent niet automatisch instemming met de uitkomsten van de verdeelbesluiten, aangezien hiervoor separate beroepsprocedures (en lopende beroepen) van kracht zijn via de onafhankelijke Beroepscommissie Bestedingsplan (BCB). Ad 4b) Compensatie Regeling Marketingrechten sportbonden hebben deelgenomen aan de Regeling Marketingrechten 2012, zoals deze in 2011 door de Algemene Vergadering is vastgesteld. Door het inbrengen van rechten konden

93 deze bonden profiteren van een (eventuele) hogere Lotto-afdracht over Inmiddels is duidelijk dat de afdracht van Lotto over 2012 t.o.v is gedaald, waarmee er vanuit de Regeling geen vergoedingen uitgekeerd kunnen worden vanuit de meeropbrengst. 2/3 Op advies van de deelnemende bonden en de Klankbordgroep Sport heeft de oorspronkelijke werkgroep zich gebogen over de afwikkeling van de regeling 2012 en navolgende jaren. Deze voorstellen zijn besproken binnen het bestuur van NOC*NSF en het Ledenberaad op 27 maart jl. Het bestuur van NOC*NSF stelt de Algemene Vergadering voor om uit het Bestemmingsfonds Lotto een bedrag van vrij te maken ter compensatie van de ingebrachte marketingrechten van sportbonden ter grootte van 50% van de vastgestelde waarde. In de komende maanden zal een oriëntatie plaatsvinden over de noodzaak/wenselijkheid om ook over 2013 tot een compensatievoorstel te komen (AV mei 2014), alsmede de wijze waarop de Regeling voor 2014 e.v. wordt voortgezet. Ad 4c) Bestedingsplan en Richtlijnen 2014 Het bestuur van NOC*NSF stelt de Algemene Vergadering voor om: Het Bestedingsplan (Lotto) Sportagenda 2014 vast te stellen op De (voorgestelde wijzigingen in de) Richtlijnen 2014 vast te stellen Het Bestedingsplan 2014 is opgenomen onder bijlage B. De wijzigingen in de Richtlijnen 2014 (t.o.v. 2013) zijn opgenomen onder bijlage C. Het advies van de CRBS op de voorstellen van het bestuur van NOC*NSF is opgenomen onder bijlage D. In de afgelopen maanden is met u tijdens diverse overleggen de zorg m.b.t. de omzet- en afdrachtsontwikkeling van de Lotto gedeeld. Na een aantal jaren van groei is door diverse omstandigheden vanaf 2012 sprake van een forse daling. De verwachting is dat de afdracht van de Lotto over 2013 onder de kritische grens van 45 mln komt, die in de Sportagenda 2016 is opgenomen. Voor slechte tijden is het Bestemmingsfonds Lotto aangelegd. De daling in opbrengstontwikkeling van de Lotto is echter van dien aard dat het bestuur van NOC*NSF het niet verantwoord acht om het Bestedingsplan 2014 op hetzelfde niveau van 2013 te handhaven. Voorgesteld wordt om het Bestedingsplan 2014 met 3,0 miljoen te reduceren door de rubriek Olympisch Vuur (3.8) te laten vervallen en een korting toe te passen van 5% op nagenoeg alle overige rubrieken. Het vervolg van dit jaar zullen we met elkaar (moeten) benutten om vanuit een zorgvuldige analyse een brede discussie met elkaar te voeren over het Bestedingsplan vanaf 2015 en de mogelijke consequenties hiervan voor de Sportagenda 2016.

94 3/3 De reductie van 5% is niet van toepassing op de: Rubrieken 2.2 (voorzieningen topsporters), 2.5 (host broadcasting) en 3.7 (onderzoek&monitoring), vanwege het feit dat er rond deze geldstromen sprake is van bestuurlijke en/of contractuele afspraken met co-financiers. Mission-bijdrage aan het Bestedingsplan, aangezien dit budget t/m 2016 is vastgelegd in overeenkomsten met Partners en Suppliers (incl. Lotto in de rol van Partner) Afbouwregeling Top-10, aangezien deze financiering niet loopt via het Bestedingsplan en in de recente toekenningscyclus al toegekend is t/m 2014 (conform Sportagenda 2016). De generieke aanpassing van het Bestedingsplan 2014 heeft tot gevolg dat de Richtlijnen 2014 op hoofdlijnen ongewijzigd kunnen blijven t.o.v De belangrijkste wijzigingen zijn opgenomen als bijlage C en zijn vooral doorgevoerd naar aanleiding van de adviezen van de Expertpanels en de Auditcommissie VMS in de toekenningscyclus bijlagen A. Verantwoordingsrapportage toekenningscyclus 2013 B. Bestedingsplan 2014 C. Wijzigingsvoorstellen Richtlijnen 2014 D. Advies CRBS

95 BIJLAGE BIJ AGENDAPUNT 4: VERANTWOORDINGSRAPPORTAGE TOEKENNINGSCYCLUS BESTEDINGSPLAN 2013 Inleiding Op basis van de besluitvorming in de Algemene Vergadering van 20 november 2012 heeft het bestuur van NOC*NSF de rol en bevoegdheid gekregen als toekennings- en vaststellingsorgaan voor de (verdeling van) gelden uit het Bestedingsplan Sportagenda. T/m de toekenningscyclus 2012 en de vaststellingscyclus 2011 was deze rol gedelegeerd aan de Toekennings- en Afreken Commissie (TAC). In de vastgestelde notitie Optimalisatie Governance is opgenomen dat het toekenningsorgaan 2 keer per jaar een verantwoordingsrapportage zal opstellen t.b.v. de Algemene Vergadering. In de voorjaars-av zal verantwoording worden afgelegd over de toekenningscyclus, in de najaar-av over de vaststellingscyclus. Deze verantwoordingsrapportage omvat de toekenningscyclus 2013 en is gericht aan de Algemene Vergadering van 14 mei Deze notitie bestaat uit de volgende bouwstenen: Formele kaders Beoordelingscyclus Toekenningen (c.q. verdeelbesluiten) Beroepsprocedures Overall beeld en consequenties naar 2014 e.v. Formele kaders De formele kaders waarbinnen het bestuur van NOC*NSF in de rol van toekenningsorgaan handelt, worden bepaald door achtereenvolgens: De Sportagenda 2016 (vastgesteld in de AV van 24 januari 2012) Het Bestedingsplan 2013 (vastgesteld in de AV van 15 mei 2012) De Richtlijnen Bestedingsplan Sportagenda, bestedingsjaar 2013 (vastgesteld in de AV van 15 mei 2012) Inzake het Bestedingsplan en Richtlijnen laat de Algemene Vergadering zich adviseren door de Commissie Richtlijnen en Bestedingsplan Sportagenda (CRBS). Bij besluit van de Algemene Vergadering op 20 november 2012 participeert het bestuur van NOC*NSF niet meer als formeel lid van deze commissie. Tot die tijd bekleedde de penningmeester van NOC*NSF de rol van voorzitter van de commissie (toen nog CRGB genaamd). Tegen besluiten van het toekennings- of vaststellingsorgaan kan beroep worden aangetekend bij de Beroepscommissie Bestedingsplan (BCB), welke is ingesteld door de Algemene Vergadering. Conform de besluitvorming in de Algemene Vergadering van 20 november jl. heeft het Bestuur van NOC*NSF een onafhankelijke bestuursadviescommissie (Auditcommissie VMS) ingesteld, die belast is met het toezicht op het proces Verdelen Middelen Sportagenda (VMS). De positie, taken en werkwijze van de commissie is beschreven in een door het bestuur vastgesteld reglement. De commissie toetst (steekproefsgewijs of op specifieke onderwerpen gericht) of de Richtlijnen correct zijn toegepast, voldoende inhoudelijk zijn onderbouwd en hiertoe de juiste expertise is geraadpleegd. De Auditcommissie VMS bestaat uit 3 leden: Dhr. J.A. (Joost) van der Hulst RE RA, woonachtig te Delft Dhr. F.A. (Freke) de Boer RC, woonachtig te Sneek 1

96 Dhr. A.B.C. (Bram) de Klerck, woonachtig te Den Haag Dhr. van der Hulst, tot 20 november 2012 onafhankelijk voorzitter van de Toekennings- en Afrekencommissie (TAC) fungeert als voorzitter van de Auditcommissie VMS. Beoordelingscyclus De beoordelingscyclus c.q. de beoordeling van alle in het kader van het Bestedingsplan ingediende aanvragen, is in opdracht van het bestuur uitgevoerd onder leiding van de algemeen directeur van NOC*NSF. Het merendeel van de beoordelingen is uitgevoerd door de werkorganisatie van NOC*NSF, met de volgende uitzonderingen: De aanvragen van NOC*NSF in de rubrieken 2.2 (Voorzieningen topsporters), 2.3 (Uitzendingen teams), 3.4 t/m 3.7 (Collectieve projecten) maken onderdeel uit van het Jaarplan en Begroting 2013 van NOC*NSF, zoals deze in de Algemene Vergadering van 20 december zijn vastgesteld. De aanvragen door NOC*NSF ten behoeve van overige begunstigden in de rubrieken 2.4 (Anti-dopingbeleid) en 3.8 t/m 3.13 zijn tevens onderdeel van het Jaarplan NOC*NSF 2013, betreffende een set van afspraken met iedere begunstigde. Daarnaast heeft NOC*NSF voor iedere begunstigde een toets op de Algemene Aanvraagvoorwaarden uitgevoerd. De Klankbordgroep MT NOC*NSF en Sportbonden Integraal (bijeenkomst 30 oktober 2012) heeft als adviseur/expertpanel gefungeerd m.b.t. de hiervoor genoemde onderdelen uit het Jaarplan NOC*NSF De Auditcommissie VMS heeft de toets op de Algemene Aanvraagvoorwaarden van NOC*NSF uitgevoerd, aangezien NOC*NSF deze toets zelf niet kan uitvoeren. Bij de (maatwerk)rubrieken 1.1 t/m 1.3 (Sportparticipatie) is m.b.t. de inhoudelijke beoordeling gebruik gemaakt van een Expertpanel Sportparticipatie, onder voorzitterschap van Prof. Maarten van Bottenburg. Dit Expertpanel heeft tevens advies gegeven m.b.t. de aanvraag van NOC*NSF binnen de rubriek 1.3 (Veilig Sportklimaat) Bij de maatwerkrubriek 2.1 (Maatwerkfinanciering Top 10) is m.b.t. de inhoudelijke beoordeling gebruik gemaakt van een Expertpanel Top 10, onder voorzitterschap van mr. Jan Loorbach. Dit Expertpanel heeft tevens een advies geven m.b.t. de aanvraag van NOC*NSF binnen deze rubriek (High Performance Services, CTO/Infrastructuur en Maatwerkbudget Technisch Directeur) Bij de maatwerkrubriek 3.2 (Organisatieontwikkeling sportbonden) is m.b.t. de inhoudelijke beoordeling gebruik gemaakt van een Expertpanel Organisatieontwikkeling, onder voorzitterschap van dr. Edwin Kaats. De hiervoor genoemde Expertpanels zijn ingesteld en benoemd door de algemeen directeur van NOC*NSF in zijn eindverantwoordelijkheid voor de beoordelingscyclus. Deze panels toetsen de inhoudelijke beoordeling binnen de genoemde rubrieken en rapporteren aan de algemeen directeur. De beoordelingscyclus inzake rubriek 2.1 (Maatwerkfinanciering Top 10) liep van 2 oktober (aanvraagdeadline) t/m 3 december 2012 (besluitvorming in bestuur NOC*NSF). Het Expertpanel Top 10 is m.b.t. haar specifieke inhoudstoetsende taak bijeen gekomen op 16 november De Auditcommissie VMS (toen nog i.o.) heeft op 30 november haar audit- en adviestaak invulling gegeven. De beoordelingscyclus inzake de overige rubrieken in Bestedingsplan heeft plaatsgevonden van 1 december 2012 (aanvraagdeadline) t/m 14 februari 2013 (besluitvorming in het bestuur NOC*NSF). 2

97 De Expertpanels Sportparticipatie en Organisatieontwikkeling hebben hun taak vervuld op respectievelijk 25 januari en 23 januari De Auditcommissie VMS is ten behoeve van haar specifieke taak bijeen gekomen op 8 februari Toekenningen (c.q. verdeelbesluiten) Het bestuur van NOC*NSF is in 2 extra vergaderingen op 3 december 2012 (inzake Maatwerkfinanciering Top 10) en 14 februari 2013 (inzake de overige rubrieken) tot besluitvorming gekomen. Basis voor de besluitvorming werd in beide vergaderingen gevormd door: 1. Definitieve verdeelvoorstellen door de algemeen directeur 2. Adviesrapportage van de Auditcommissie VMS 3. Mondelinge toelichting ter vergadering door de algemeen directeur en verantwoordelijke MT-leden De sportbonden en overige begunstigden zijn op respectievelijk 4 december 2012 en 15 februari 2013 geïnformeerd over de genomen besluiten via de Portal Verdelen Middelen. Alvorens een weergave te geven over de verdeelbesluiten per (hoofd)rubriek is het goed om de overall-bevindingen van de Auditcommissie VMS te delen (uit het verslag van de Auditcommissie VMS d.d. 11 februari 2013): De commissie heeft veel waardering voor de tijdigheid, overzichtelijkheid en compleetheid van de aan haar ter beschikking gestelde documenten. Dit getuigt van een professionele en planmatige aanpak binnen de werkorganisatie van NOC*NSF. De toekenningscyclus 2013 is de eerste cyclus die plaatsvindt op basis van de uitgangspunten en uitwerking in de notitie Optimalisatie Governance. Hoewel deze vernieuwde governance de komende jaren haar duurzaamheid nog moet bewijzen, is de commissie van mening dat de vernieuwde governance-principes goed zijn toegepast en over de gehele linie ook goed hebben gefunctioneerd. De commissie constateert dat de expertpanels in hun beoordelingsrol strenger en strikter zijn dan de werkorganisatie van NOC*NSF. De commissie acht dit voor een eerste jaar geen probleem en deels te wijten aan een nog beperkt ontwikkeld normenkader inzake enkele rubrieken. Uit een aantal voorstellen blijkt dat zowel de werkorganisatie van NOC*NSF als de ingestelde expertpanels in de opgestelde richtlijnen nog wel belemmeringen ervaren. Dit betreft enerzijds de inhoudelijke beoordelingscriteria en anderzijds de wijze waarop rechthebbenden aanvraaginformatie dienen aan te leveren, waaronder deadlines. De commissie adviseert om op die onderdelen de Richtlijnen (vanaf) 2014 verder aan te scherpen en te optimaliseren. De Auditcommissie stelt dat, met inachtneming van in haar rapportage opgenomen bevindingen en uitgevoerde beoordeling, de voorliggende voorgenomen besluiten van de directie voldoende inhoudelijk zijn onderbouwd en hiertoe de juiste expertise is geraadpleegd. Algemene Aanvraagvoorwaarden De toetsing van de Algemene Aanvraagvoorwaarden heeft geleid tot de volgende besluiten 1 : NOC*NSF geel Sportbonden 25x groen, 34x geel, 14x oranje, 2x rood 2 1 Op moment van besluitvorming d.d. 14 februari

98 Overige begunstigden allen groen Het relatief grote aantal statussen geel of oranje wordt vooral veroorzaakt door: - Minimale kwaliteitseisen op het gebied van tuchtrecht (SI) - Kwaliteit aangeleverde KISS-gegevens - Zichtbaarheidseisen Lotto De verwachting is dat in de loop van het voorjaar het merendeel van de geel/oranje-statussen zijn gewijzigd naar groen. De ontwikkeling zal door het bestuur en de directie van NOC*NSF periodiek gemonitord worden. Hoofdrubriek 1: Sportparticipatie Rubriek Budget Toegekend/ Gereserveerd Uit (-)/naar (+) Meerjarenbudget Uit (-) /naar (+) Bestemmingsfonds / / Totaal De verdeling van het totaal toegekende bedrag in rubriek 1 is als volgt: Sportbonden Nog te besteden maatwerk (sportbonden) Tak van sport overstijgende projectfinanciering (via NOC*NSF) Overige begunstigden (via NOC*NSF) - Totaal Het toekenningsorgaan heeft besloten om vanuit rubriek 1.3 (Veilig Sportklimaat) het beschikbare budget uit het Bestedingsplan 2013 te overschrijden. Reden hiervoor is het naar voren halen van een aantal activiteiten uit het meerjarenprogramma VSK, vooral vanwege de trieste gebeurtenissen in Almere, eind 2012 en de hierop volgende afspraken die gemaakt zijn in een speciale conferentie met/tussen een aantal ministers en sportvertegenwoordigers. Het financieel risico van het toekenningsbesluit 2013 is nihil, aangezien het een verschuiving van activiteiten/budgetten betreft binnen een vastomlijnd en volledig gefinancierd meerjarenprogramma De toekenningen per bond vanuit rubriek 1 zijn opgenomen in de bijlage. Hoofdrubriek 2: Top 10 Rubriek Budget Toegekend/ Gereserveerd Uit (-)/naar (+) Meerjarenbudget Totaal Uit (-) /naar (+) Bestemmingsfonds 2 Groen = voldoet aan alle voorwaarden; Geel = kleine aanvullingen nodig, geen consequenties voor bevoorschotting; Oranje = diverse (grote) aanvullingen noodzakelijk, toekenningen worden gereserveerd en nog niet bevoorschot; Rood = voldoet definitief niet aan de voorwaarden. 3 Verwacht wordt dat o.b.v. definitief gerealiseerde outputgegevens de definitieve vaststelling lager zal zijn dan en er dus een bedrag terugvloeit naar het Bestemmingsfonds Lotto 4 Het totaalbudget voor 2013 bestaat uit Lotto ( k), Mission ( 7.100k) en VWS ( ) 5 Hiervan is een bedrag van 115k benut t.b.v. toekenningen in De netto-toevoeging aan het meerjarenbudget t/m 2016 bedraagt derhalve 285k. 4

99 De verdeling van het totaal toegekende bedrag in rubriek 2 is als volgt: Sportbonden Nog te besteden maatwerk (sportbonden) Tak van sport overstijgende projectfinanciering (via NOC*NSF) Overige begunstigden (via NOC*NSF) Totaal Bij de hiervoor genoemde toekenningen dienen de volgende opmerkingen gemaakt te worden: De weergegeven bedragen uit rubriek 2.1 aan sportbonden zijn exclusief additionele toekenningen/correcties die na 4 december 2012 hebben plaatsgevonden uit het budget Nog te besteden maatwerk. Dit budget valt onder de supervisie van de technisch directeur NOC*NSF en wordt periodiek gemonitord door het toekenningsorgaan. De weergegeven bedragen uit rubriek 2.1 aan sportbonden zijn inclusief toekenningen aan 4 Nationale Trainingscentra (NTC s). Eventuele mutaties o.b.v. de besluiten van de Beroepscommissie Bestedingsplan zijn in dit toekenningen-overzicht niet verwerkt, daar de besluiten op moment van opstellen niet bekend waren. Financiering van de afbouwregeling (Lotto) 2013 en 2014 vindt conform de Sportagenda 2016 en Richtlijnen plaats uit het Bestemmingsfonds Lotto. De toekenningen o.b.v. de afbouwregelingen komen aan de orde onder Incidentele onttrekkingen, verderop in deze rapportage. Één bond (Taekwondo Bond Nederland) is niet akkoord gegaan met de investeringsvoorwaarden en prestatieafspraken, die zijn gekoppeld aan toekenning uit rubriek 2.1. Dit betekent naar verwachting dat de toekenning aan de discipline taekwondo sparring ( ) vervalt en dat de discipline terugvalt naar de afbouwregeling ( in 2013). Vanuit rubriek 2.1 is een bedrag van aan NOC*NSF toegekend voor de realisatie van high performance services, overkoepelende en centrale hoogwaardige faciliteiten voor alle topsportdisciplines. Een bedrag van is binnen rubriek 2.1 beschikbaar voor de financiering van CTO s, NTC s, Olympische netwerken en Stichting LOOT. Besloten is dat de huidige financiering van deze organisaties doorloopt t/m 30 juni ( ). Voor de financiering vanaf 1 juli loopt een separate beoordelings- en toekenningsprocedure tussen 1 april en 1 juni Tevens is uit het genoemde budget een toekenning gedaan aan 4 sportbonden, betreffende een NTC ( , zie 2 e bullet). De toekenningen per bond vanuit rubriek 2 (o.b.v. besluitvorming 4 december 2012) zijn opgenomen in de bijlage. Hoofdrubriek 3: Branche-ontwikkeling / Algemeen Rubriek Budget Toegekend/ Gereserveerd Uit (-)/naar (+) Meerjarenbudget Uit (-)/naar (+) Bestemmingsfonds n.t.b Totaal In de Algemene Vergadering van 14 mei 2013 ligt separaat een compensatie-voorstel voor. 5

100 De verdeling van het totaal toegekende bedrag in rubriek 3 is als volgt: Sportbonden Nog te besteden maatwerk (sportbonden) - NOC*NSF (basisfinanciering) Tak van sport overstijgende projectfinanciering (via NOC*NSF) Overige begunstigden (via NOC*NSF) Totaal Bij de hiervoor genoemde toekenningen dienen de volgende opmerkingen gemaakt te worden: Inzake rubriek 3.3 (Regeling Marketingrechten Sportbonden) ligt in de Algemene Vergadering van 14 mei 2013 een separaat compensatie-voorstel voor m.b.t. de ingediende marketingrechten van sportbonden over Financiering van dit voorstel komt uit het Bestemmingsfonds Lotto. Het bestuur van NOC*NSF heeft, in afstemming met medefinancier VWS, besloten om het beschikbare bedrag uit rubriek 3.8 ( ) deels in te zetten t.b.v. de afwikkeling van Olympisch Vuur en de Program Office. Na afwikkeling zal uit de totale exploitatie van Olympisch Vuur een bedrag resteren, dat ingezet zal worden t.b.v. de EYOF 2013, de TVmonitor t.b.v. sportbonden en een extra impuls aan het programma Naar een Veiliger Sportklimaat. Pas in de loop van 2013 kan hiertoe een exacte verdeling worden bepaald. Deze zal meegenomen/vermeld worden in de verantwoordingsrapportage inzake de vaststellingscyclus 2013 en het financieel jaarverslag over De toekenningen per bond vanuit rubriek 3 zijn opgenomen in de bijlage. Incidentele onttrekkingen Buiten de hiervoor genoemde (mogelijke) compensatieregeling Marketingrechten Sportbonden zal de afbouwregeling Top-10 in 2013 en 2014 aan het Bestemmingsfonds Lotto worden onttrokken. Dit betreft (inclusief taekwondo sparring) in 2013 een bedrag van Daarnaast is per besluit van de Algemene Vergadering op 20 november 2012 een jaarlijkse bijdrage algemeen functioneren toegezegd aan Sportvisserij Nederland, aangezien zij t/m 2016 niet in aanmerking komen voor gelden uit het Bestedingsplan Sportagenda. Het overeengekomen bedrag is jaarlijks even hoog als de door Sportvisserij Nederland verschuldigde contributie aan NOC*NSF. In 2013 betreft dit een bedrag van Het totaaloverzicht aan onttrekkingen is opgenomen in de bijlage. Beroepsprocedures De toekenningsbesluiten hebben geleid tot 8 beroepsprocedures, ingediend door 7 bonden. In alle gevallen betreft het beroepen inzake rubriek 2.1 (Maatwerkfinanciering Top 10). De beroepen liggen ter behandeling bij de onafhankelijke Beroepscommissie Bestedingsplan (BCB). Uitspraken van de BCB en eventuele consequenties in relatie tot het Bestedingsplan 2013 zullen via de nieuwsbrief met de leden worden gedeeld. Overallbeeld en consequenties voor 2014 e.v. Het Bestedingsplan Sportagenda 2013 omvatte een totaalbedrag van , bestaande uit: Lotto Mission VWS (inzake VSK) VWS (inzake Top 10)

101 Het bestuur van NOC*NSF heeft in haar rol van toekenningsorgaan een totaalbedrag van toegekend inclusief de hiervoor genoemde onttrekkingen uit het Bestemmingsfonds Lotto. De totale toekenningen zijn als volgt verdeeld: Begunstigde/Type Bestedingsplan Uit Totaal 2013 Bestemmingsfonds Sportbonden Nog te besteden maatwerk (sportbonden) NOC*NSF (basisfinanciering) Tak van sport overstijgende projectfinanciering (via NOC*NSF) Overige begunstigden (via NOC*NSF) Totaal De toekenningen 2013 zijn per bond geanalyseerd, waarbij deze zijn vergeleken met de toekenningen in de periode Daar waar sprake is van een (forse) toename of (fikse) daling in toegekende middelen, zijn deze nagenoeg overal terug te herleiden naar de hoofdrubriek Top 10. Hieraan ligt de beleidsmatige keuze om binnen de Top 10-ambitie (verder) te focussen ten grondslag. Daar waar financiering wegvalt, is in de Sportagenda 2016 een afbouwregeling vastgelegd. Dit faciliteert de desbetreffende disciplines de komende 2 jaar, zodat voorgesorteerd kan worden op de nieuwe (financierings)situatie. Op basis van de analyse en informatie uit het werkveld zien bestuur en directie van NOC*NSF vooralsnog geen aanleiding om additionele overgangsregelingen te creëren. Uiteraard zullen de bonden in kwestie de komende periode gemonitord worden, zowel vanuit algemeen relatiebeheer (via de afdeling Accountmanagement) als vanuit topsportperspectief (unit Topsport, prestatiemanagers). In de Algemene Vergadering van 14 mei 2013 zal worden voorgesteld om: Het Bestedingsplan 2014 ten opzichte van 2013 met 3,0 miljoen te verlagen. Daarnaast zal gezien de ontwikkeling van het Bestemmingsfonds Lotto in 2013 gestart (moeten) worden met een discussie over de hoogte van het Bestedingsplan vanaf De Richtlijnen 2014 binnen enkele rubrieken verder te optimaliseren. Veelal betreft het verduidelijking van de teksten en nadere beschrijving van het beoordelingskader. In nagenoeg alle gevallen liggen de bevindingen en adviezen van de Expertpanels en de Auditcommissie VMS hieraan ten grondslag. In beide gevallen verwijzen wij u naar de separate voorstellen in de Algemene Vergadering van 14 mei

102 Bijlage: Toekenningen per bond 2013 Het onderstaande overzicht bevat toekenningen (incl. reserveringen) o.b.v. van besluiten d.d. 3 december 2012 en 14 februari Additionele correcties en toekenningen uit Nog te besteden maatwerk sportbonden zijn hierin niet verwerkt. Aan de onderstaande gegevens kunnen geen rechten worden ontleend. Formele toekenningen in de toekenningsbrieven van 4 december 2012 en 15 februari 2013 en additionele gegevens in de Portal Verdelen Middelen zijn leidend. Bond Onttrekking TOTAAL Aikido Nederland Algemene Nederlandse Sjoelbond American Football Bond Nederland Atletiekunie Badminton Nederland Bob en Slee Bond Nederland Federatie Oosterse Gevechtskunsten Federatie van Klootschieters en Kogelwerpers Gehandicaptensport Nederland Holland Surfing Association Judo Bond Nederland Karate-Do Bond Nederland Knac Nationale Autosport Federatie KNBLO Wandelsportorganisatie Nederland Koninklijke Nederlands Korfbal Verbond Koninklijke Nederlandsche Kegel Bond Koninklijke Nederlandsche Motorboot Club Koninklijke Nederlandsche Roei Bond Koninklijke Nederlandse Algemene Scherm Bond Koninklijke Nederlandse Baseball en Softball Bond Koninklijke Nederlandse Biljartbond Koninklijke Nederlandse Cricket Bond Koninklijke Nederlandse Dambond Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie Koninklijke Nederlandse Hockey Bond Koninklijke Nederlandse Kaats Bond Koninklijke Nederlandse Klim- en Bergsportvereniging Koninklijke Nederlandse Kolf Bond Koninklijke Nederlandse Krachtsport en Fitnessfederatie Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging Koninklijke Nederlandse Schaak Bond Koninklijke Nederlandse Schaatsenrijders Bond Koninklijke Nederlandse Schietsport Associatie Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond Koninklijke Nederlandse Wielren Unie Koninklijke Nederlandse Zwembond Nederland Lacrosse Nederlands Handbal Verbond Nederlandse Algemene Danssport Bond Nederlandse Basketball Bond Nederlandse Beugel Bond Nederlandse Boksbond Nederlandse Bowling Federatie Nederlandse Bridge Bond Nederlandse Curling Bond Nederlandse Darts Bond Nederlandse Draken Boot Federatie Nederlandse Floorball en Unihockey Bond Nederlandse Frisbee Bond Nederlandse Go Bond Nederlandse Golf Federatie Nederlandse Handboog Bond Nederlandse IJshockey Bond Nederlandse Indoor en Outdoor Bowls Bond Nederlandse Jeu de Boules Bond Nederlandse Kruisboog Bond Nederlandse Minigolf Bond Nederlandse Onderwatersport Bond Nederlandse Racquetball Associatie Nederlandse Rollersports Bond Nederlandse Rugby Bond Nederlandse Ski Vereniging Nederlandse Tafeltennis Bond Nederlandse Toerfiets Unie Nederlandse Triathlon Bond Nederlandse Volleybal Bond Nederlandse Wandelsport Bond Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond Reddingsbrigade Nederland Sportvisserij Nederland Squash Bond Nederland Taekwondo Bond Nederland Watersportverbond TOTAAL

103 BIJLAGE BIJ AGENDAPUNT 4: BESTEDINGSPLAN 2014 Rubrieken Lotto (2013) Lotto (2014) Mission VWS Aanvrager Begunstigde I) SPORTPARTICIPATIE 1.1 Basisbijdrage Sportparticipatie Sportbonden Sportbonden 1.2 Kwaliteitsbevordering Kader Sportbonden Sportbonden 1.3 Veilig Sportklimaat NOC*NSF NOC*NSF en Sportbonden II) TOP Maatwerkfinanciering Top NOC*NSF NOC*NSF, Sportbonden, CTO's/NTC's 2.2 Voorzieningen topsporters NOC*NSF NOC*NSF t.b.v. (status)topsporters 2.3 Fonds Uitzendingen Teams NOC*NSF NOC*NSF t.b.v. uitzendingen 2.4 Uitvoering anti-dopingbeleid NOC*NSF Dopingautoriteit 2.5 Host Broadcasting NOC*NSF Sportbonden III) BRANCHE-ONTWIKKELING/ALGEMEEN Sportbonden 3.1 Algemeen functioneren Sportbonden Sportbonden Sportbonden 3.2 Organisatie-ontwikkeling NOC*NSF Sportbonden 3.3 Marketingrechten sportbonden t.b.v. Lotto 0 0 Sportbonden Sportbonden NOC*NSF 3.4 Algemeen functioneren kernorganisatie NOC*NSF NOC*NSF NOC*NSF 3.5 Collectieve activiteiten sportkader NOC*NSF NOC*NSF 3.6 Collectieve projecten NOC*NSF NOC*NSF 3.7 Collectieve monitoring & onderzoek NOC*NSF NOC*NSF Overig 3.8 Olympisch Vuur vervallen vervallen 3.9 Uitvoering tuchtrecht NOC*NSF Instituut Sportrechtspraak 3.10 Olympische netwerken NOC*NSF Olympisch netwerken 3.11 NL Sporter & NL Coach NOC*NSF NL Sporter / NL Coach 3.12 Classificatie-instituut gehandicaptensport NOC*NSF Gehandicaptensport Nederland 3.13 Sport&Zaken NOC*NSF Stichting Sport&Zaken

104 BIJLAGE BIJ AGENDAPUNT 4: WIJZIGINGSVOORSTELLEN RICHTLIJNEN 2014 In 2012 zijn de Richtlijnen 2013 vastgesteld als vertaling van de nieuwe Sportagenda Ten opzichte van de destijds vastgestelde Richtlijnen worden voor 2014 de volgende wijzigingen voorgesteld: Onderdeel/ Rubriek Bestedingsplan Algemene Aanvraagvoorwaarden 1.1 Basisbijdrage Sportparticipatie 1.2 Kwaliteitsbevordering Kader Aanpassing Verwezen wordt naar de separate bijlage inzake (de aanpassing van) het Bestedingsplan Het (Lotto-) budget van nagenoeg alle rubrieken zullen wijzigen t.o.v M.b.t. de KISS-gegevens is de minimaal vereiste kwaliteit van de gegevens opgenomen (advies Auditcommissie VMS) De inhoudelijke componenten van de richtlijnen zijn (beter) geclusterd en de inhoudelijke verbinding met de Sportagenda 2016 is verbeterd (mede op advies van het Expertpanel Sportparticipatie). Tevens is op advies van de Auditcommissie VMS het beoordelingskader opgenomen. Binnen (sporttechnisch) zijn naast trainer/coach ook instructeurs en deelcertificaten toegevoegd, waarmee aansluiting is gevonden met de KSS Er blijft sprake van een outputsubsidie, maar niet meer op basis van een inschatting vooraf, maar o.b.v. een opgave van definitief gerealiseerde aantallen (per 15 januari) (bestuurlijk) is gewijzigd in een outputsubsidie o.b.v. het voorliggende Bestedingsjaar i.p.v. het afgelopen Bestedingsjaar. Dit omdat dit in de 2013-cyclus lastig bleek toe te passen (voor bonden). 1.3 Veilig Sportklimaat Het totaal beschikbare bedrag is lager t.o.v Dit i.v.m. de budgetverdeling binnen het gehele programma ( 35 mln totaal). In de richtlijn wordt voorgesorteerd op borging na 2016, vertalend in een geleidelijk lagere bijdrage in de coördinatie (2013: 8%, 2014: 6%). Bijlage C is t.o.v. de Richtlijnen 2013 vervallen. 2.1 Maatwerkfinanciering Top 10 De indeling van disciplines heeft t.b.v. de Sportagenda 2016 plaatsgevonden, alsmede ook de besluitvorming o.b.v. investeringsplannen en subsidie-aanvragen. Er is dus geen sprake meer van een nieuwe aanvraag-cyclus, maar zijn wijzigingen in toegekende gelden nog mogelijk o.b.v. monitoring van investerings- en prestatieafspraken en/of expertise calls van het topsportmanagement (vanuit vrij besteedbaar maatwerkbudget). 2.5 Host Broadcasting De regeling is ongewijzigd t.o.v Er is nog steeds geen volledige duidelijkheid over de (nieuwe) Evenementenregeling van VWS. Derhalve is het voorbehoud gemaakt om in de najaars-av eventueel met een aangepaste (of vervallen) rubriek 2.5 voor te leggen. 3.2 Organisatieontwikkeling Op advies van zowel het Expertpanel en de Auditcommissie VMS is een nadere toelichting op het doel van de rubriek, alsmede het beoordelingskader toegevoegd. Sportbonden 3.3 Regeling Marketingrechten De regeling is onder voorbehoud en nagenoeg ongewijzigd toegevoegd, met de mogelijkheid om richting de najaars-av (eventueel) aanpassingen voor te leggen Sportbonden 3.4 Algemeen functioneren kernorganisatie Er is toegevoegd dat de jaarlijkse indexatie van NOC*NSF uit het Bestemmingsfonds Lotto wordt gefinancierd (en dus niet via het Bestedingsplan loopt). Gezien de ontwikkeling van het Bestemmingsfonds zal NOC*NSF voor 2014 geen gebruik maken van de indexering. NOC*NSF 3.8 Olympisch Vuur Rubriek vervalt. De nummering van de navolgende rubrieken blijft intact i.v.m. herkenbaarheid en koppeling met de Portal Verdelen Middelen Verantwoordingsprocedures - - Naar aanleiding van enkele casussen en geconstateerde onduidelijkheid, is gespecificeerd op welke gronden NOC*NSF wijzigingen kan aanbrengen in bevoorschotting. - - Voor bonden met een gebroken boekjaar is een alternatieve verantwoordingsdeadline opgenomen, 1

105 zodat zij niet jaarlijks een verzoek tot uitstel behoeven in te dienen. Minimale Kwaliteitseisen MKE 13 (financiële situatie) is minder specifiek/rigide gemaakt (verantwoordelijkheid naar bond), maar qua financieel speelveld wel uitgebreid (solvabiliteit en liquiditeit). MKE 14 (controle door accountant of kascommissie) is aangepast, zodat aansluiting is gerealiseerd met de verantwoordingsvoorwaarden elders in de Richtlijnen MKE 15D (regeling m.b.t. discriminatie) is tot nader orde vervallen, aangezien er geen nader instrumentarium beschikbaar is c.q. is ontwikkeld. 2

106 BIJLAGE BIJ AGENDAPUNT 4: Advies Commissie Richtlijnen Bestedingsplan Sportagenda (CRBS) t.b.v. Algemene Vergadering NOC*NSF d.d. 14 mei 2013 Dit adviesdocument betreft het advies van de CRBS op het Bestedingsplan 2014 en de Richtlijnen De verantwoordelijkheid van de Commissie Richtlijnen en Bestedingsplan Sportagenda is om de Algemene Vergadering van NOC*NSF te adviseren over de verdeling van Lotto-, Mission- en VWSgelden in Het vaststellen van de Rubrieken en budgetten in het Bestedingsplan en Het vaststellen van de Richtlijnen. 1. Bestedingsplan 2014 De Commissie heeft een voorstel van het Bestuur ontvangen, voorzien van een inhoudelijke en financiële toelichting. De Commissie heeft kennis genomen van de mogelijke negatieve ontwikkelingen van ten aanzien van de afdracht Lotto en constateert dat wanneer de verwachte negatieve ontwikkelingen in de afdracht van de Lotto werkelijkheid wordt, de in de Sportagenda afgesproken ondergrens van het Bestemmingsfonds Lotto van 45 miljoen wordt doorbroken. De Commissie is van mening dat het incidenteel doorbreken van het afgesproken plafond in de Sportagenda c.q. Code Bestemmingsfonds Lotto niet onoverkomelijk is, mits in de jaren hier opvolgend wordt gestuurd om het saldo van het Bestemmingsfonds Lotto op het structurele niveau te houden ter hoogte van minimaal één jaar dekking van het Bestedingsplan. Advies De CRBS adviseert de Algemene Vergadering om in te stemmen met het Bestedingsplan Overwegingen A) De Commissie is van mening dat gezien de huidige situatie een generieke korting van 5% op de diverse Rubrieken (met uitzondering van Rubriek 2.2, 2.5 en 3.7) voor het Bestedingsplan 2014 is gerechtvaardigd. Mocht in het najaar 2013 blijken dat toch meer ruimte bestaat dan kan de korting mogelijk worden verminderd. De Commissie zal de ontwikkeling nauwlettend blijven volgen en voor de ledenvergadering dit najaar een aanvullend advies geven. B) De Commissie constateert dat de negatieve signalen ten aanzien van de jaarlijkse afdracht van de Lotto voor de periode tot en met 2016 nog veel onzekerheden bevat. De Commissie adviseert het Bestuur hierbij om: a1 Meer zekerheid te vergaren omtrent de negatieve signalen inzake de jaarlijkse afdracht van de Lotto voor de komende jaren; a2 De ontwikkelingen op het gebied van de kansspelen nauwkeurig te volgen en te overwegen een onderzoek te starten naar de mogelijkheden voor alternatieve financieringsbronnen voor de sport. C) De Commissie adviseert daarom de Sportagenda vooralsnog onaangetast te laten en de buffer -zijnde het Bestemmingsfonds Lotto- aan te spreken, daar waar deze ook voor is bedoeld. De Commissie meent dat op de langere termijn een buffer noodzakelijk is ter hoogte van één jaar dekking van het Bestedingsplan. D) De Commissie adviseert het bestuur de voorbereidende procedurele maatregelen te treffen voor een mogelijke herijking van de Sportagenda en het Bestedingsplan voor de jaren 2015 en 2016 en die herijking indien nodig in het najaar te organiseren. 2. Richtlijnen 2014 De Commissie heeft kennis genomen van de voorgestelde verbeteringen en aanpassingen in de Richtlijnen en ondersteunt deze wijzigingen. Advies De CRBS adviseert de Algemene Vergadering om in te stemmen met de Richtlijnen 2014.

107 Notitie Ter besluitvorming Agendapunt 5a aan van betreft Algemene Vergadering NOC*NSF Commissie Richtlijnen Bestedingsplan Sportagenda Samenstelling Commissie Richtlijnen Bestedingsplan Sportagenda datum behandeling 14 mei 2013 gevraagd besluit De Algemene Vergadering wordt gevraagd om dhr. Ruud Kok, bestuurslid Atletiekunie, te benoemen als voorzitter van de Commissie Richtlijnen Bestedingsplan Sportagenda. De Algemene Vergadering wordt gevraagd om dhr. Frits Brink, voorzitter bestuur van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart, en dhr. Anton Binnenmars, directeur amateurvoetbal van de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond, te benoemen voor een termijn van 4 jaar. toelichting De voordracht voor benoeming vindt plaats op basis van artikel 8 van het Reglement Commissie Richtlijnen Bestedingsplan Sportagenda. Na benoeming luidt het rooster van aftreden van de Commissie Richtlijnen Bestedingsplan Sportagenda als volgt: Naam Functie in CRBS Benoemd tot Termijn (max = 3) Dhr. R. Kok Voorzitter Mei e Dhr. F. Brink Lid Mei e Dhr. A. Binnenmars Lid Mei e Dhr. J.N. Kossen Lid November e Dhr. H. van Lint Lid November e Dhr. R.G. van der Scheer Lid Jan e Dhr. G.J. Venekamp Lid Jan e

108 Notitie Ter besluitvorming Agendapunt 5b aan van betreft Algemene Vergadering NOC*NSF Financiële Commissie Samenstelling Financiële Commissie datum behandeling 14 mei 2013 gevraagd besluit De Algemene Vergadering wordt gevraagd om dhr. Cees Varossieau, penningmeester en vice-voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond, te herbenoemen voor een 2e termijn van 4 jaar. toelichting De voordracht voor herbenoeming vindt plaats op basis van artikel 3 van het Reglement van de Financiële Commissie van NOC*NSF. Na herbenoeming luidt het rooster van aftreden van de Financiële Commissie als volgt: Naam Functie in FC Benoemd tot Termijn (max = 2) Dhr. J. van Kouterik Voorzitter Mei e Dhr. J. Jongsma Lid Mei e Mevr. A. Bouma Lid Mei e Dhr. C. Varossieau Lid Mei e Mevr. Q. van Heek Lid Mei e

109 Notitie Ter informatie Agendapunt 6 aan van betreft Algemene Vergadering NOC*NSF Bestuur NOC*NSF Legacy Olympisch Vuur datum behandeling 14 mei 2013 mededeling Op 19 april jl. heeft in Tilburg, aan de vooravond van de Nationale Sportweek 2013, de slotbijeenkomst Olympisch Vuur plaatsgevonden. In deze bijeenkomst is zowel terugblikt naar de opbrengsten van het Olympisch Plan 2028 tot nu toe en vooruitgeblikt naar de wijze waarop de deze opbrengsten en de kracht van het Olympisch Plan 2028 kunnen (blijven) inzetten. Tevens is tijdens de slotmanifestatie het E-zine Legacy 2028 gelanceerd ( Dit electronisch magazine bundelt alle gebeurtenissen, opvattingen en toekomstvisies die de afgelopen jaren onder de vlag van Olympisch Vuur zijn gerealiseerd. In de Algemene Vergadering van 14 mei 2013 zullen we kort stilstaan bij de inhoudelijke afwikkeling van Olympisch Vuur en zullen we met u delen op welke wijze we gezamenlijk vorm en inhoud blijven geven aan de oorspronkelijke ambities op het gebied van topsport, sportparticipatie en het (topsport)evenementenbeleid.

110 Notitie Ter besluitvorming Agendapunt 7 aan van betreft Algemene Vergadering NOC*NSF Bestuur NOC*NSF Naar een Veiliger Sportklimaat datum behandeling 14 mei 2013 gevraagd besluit De Algemene Vergadering wordt gevraagd in te stemmen met de hieronder beschreven (5) bouwstenen m.b.t. het tuchtrecht van sportbonden. Na vaststelling zullen deze bouwstenen vanuit het deelprogramma Tuchtrecht binnen Naar een Veiliger Sportklimaat verder worden uitgewerkt. toelichting Tuchtrecht binnen sportbonden is een belangrijk onderdeel van het programma Naar een Veiliger Sportklimaat. Er is in 2012 een inventarisatie uitgevoerd naar de huidige stand van zaken van het tuchtrecht bij sportbonden (de foto 2012). Daarnaast is er in gezamenlijkheid gewerkt aan een gewenst en inspirerend toekomstbeeld oftewel de foto tuchtrecht in Het toekomstbeeld (de foto 2016 ) bestaat uit de volgende bouwstenen: 1. Creëren van een vergroot bewustzijn van nut en noodzaak van tuchtrecht. 2. Uniformiteit op het gebied van de aanpak van grensoverschrijdend gedrag. 3. Gezamenlijk formuleren en vaststellen van kwalitatieve waarborgen op het gebied van tuchtrecht. 4. Faciliteren van bonden bij de implementatie van de kwalitatieve waarborgen. 5. Inrichten van een sportbreed expertisepunt op het gebied van tuchtrecht. De resultaten van de inventarisatie en een uitgewerkte schets van het gewenste toekomstbeeld zijn opgenomen in de rapportage Tuchtrecht bij sportbonden (bijlagen A en B). De bouwstenen van het toekomstbeeld zijn in lijn met en anticiperen op de intensiveringmaatregelen die het Ministerie van VWS -naar aanleiding van het overlijden van grensrechter Nieuwenhuizen in december zal vaststellen. Op 20 maart heeft in deze het tweede (ministeriële) topberaad plaatsgevonden in het kader van maatregelen tegen geweld in de sport.

111 bijlagen A. Notitie bij rapportage Tuchtrecht bij sportbonden B. Rapportage Tuchtrecht bij sportbonden 2/2

112 BIJLAGE BIJ AGENDAPUNT 7: Notitie bij rapportage Tuchtrecht bij sportbonden Tuchtrecht is een belangrijk onderdeel van het programma Naar een Veiliger Sportklimaat. Om die reden is een inventarisatie uitgevoerd onder alle bonden naar de huidige stand van zaken van het tuchtrecht. Dit beeld (de foto 2012) is het vertrekpunt geworden van een brede discussie met vertegenwoordigers van sportbonden en juridisch experts over het gewenste toekomstbeeld (de foto 2016) op het gebied van tuchtrecht. De resultaten van de inventarisatie, een uitgewerkte schets van het gewenste toekomstbeeld en een serie aanbevelingen aan de hand waarvan dit toekomstbeeld kan worden bereikt zijn opgenomen in bijgaande rapportage Tuchtrecht bij sportbonden. Aanleiding Het programma Naar een veiliger sportklimaat (VSK) is opgezet om gewenst gedrag te stimuleren en ongewenst gedrag in en rondom sport aan te pakken. Dit programma wordt uitgevoerd door de sportbonden en NOC*NSF (met KNVB, KNHB en NOC*NSF als voortrekkers). De essentie van het programma Naar een Veiliger Sportklimaat is dat iedereen binnen de sportvereniging zich bewust wordt van zijn of haar gedrag. Alleen dan kan er gezamenlijk gewerkt worden aan gedragsverandering op en rond het veld. Binnen het programma ligt de nadruk op preventie, maar als het nodig is moet de sport krachtig kunnen optreden tegen uitwassen en excessen. In dit kader is het essentieel dat spelers die zich op en rond het veld misdragen, op consistente wijze worden vervolgd en gestraft. Een effectief tuchtrecht is dan ook een belangrijk onderdeel van het programma Naar een Veiliger Sportklimaat en niet voor niets benoemd als één van de zes deelprogramma s. Het programma heeft als ambitie geformuleerd dat alle bonden uiterlijk in 2016 een transparant en uniform tuchtsysteem hebben dat wordt uitgevoerd door een goed georganiseerd tuchtcollege. Inventarisatie Om deze ambitie om te zetten in concrete acties voor de komende periode is een goed beeld van de huidige stand van zaken nodig. Om die reden is in het najaar van 2012 een sportbrede inventarisatie op het gebied van tuchtrecht uitgezet. Uiteindelijk hebben 61 bonden de inventarisatie ingevuld. De resultaten van de inventarisatie geven een goed beeld van de huidige stand van zaken op het gebied van tuchtrecht. Specifiek gaat het om zaken als: Algemene vragen op het gebied van tuchtrecht (o.a. aantal commissies, bezetting hiervan en aantal zaken) Manier waarop rechtsbeginselen geborgd zijn in statuten en reglementen (o.a. onafhankelijkheid, openbaarheid; Manier waarop interne processen met betrekking tot tuchtrecht geregeld of georganiseerd zijn; Mate waarin bonden met excessen te maken hebben; Tevredenheid over het functioneren van de tuchtrechtorganisatie. De volledige resultaten van de inventarisatie zijn in een separate bijlage opgenomen. Deze bijlage is apart opvraagbaar. Het gewenste toekomstbeeld De ambitie vanuit VSK is duidelijk en wordt verder uitgewerkt en geconcretiseerd. Met de huidige stand van zaken als vertrekpunt is er eind 2012 een discussie op gang gebracht met 1

113 vertegenwoordigers van sportbonden en juridisch experts. Het doel was om te komen tot een gezamenlijk gewenst toekomstbeeld op het gebied van tuchtrecht. Het proces om tot dit toekomstbeeld te komen bestond uit twee opeenvolgende stappen: 1. Er zijn tien interviews afgenomen met belangrijke stakeholders en experts. In deze interviews is duiding gegeven aan het beeld van de inventarisatie. Welke resultaten zijn opvallend en welke onderwerpen verdienen nadere verdieping? De interviews hebben geleid tot een serie onderwerpen voor de ronde tafel gesprekken. 2. Tijdens drie ronde tafel gesprekken in het najaar van 2012 hebben 29 vertegenwoordigers van 19 sportbonden hun ideeën op het gebied van tuchtrecht gedeeld. Op basis van deze gesprekken is het gewenste toekomstbeeld voor 2016 tot stand gekomen. Het gewenste toekomstbeeld (de foto 2016 ) bestaat uit de volgende vijf bouwstenen: 1. Creëren van een vergroot bewustzijn van nut en noodzaak van tuchtrecht. 2. Uniformiteit op het gebied van de aanpak van grensoverschrijdend gedrag. 3. Gezamenlijk formuleren en vaststellen van kwalitatieve waarborgen op het gebied van tuchtrecht. 4. Faciliteren van bonden bij de implementatie van de kwalitatieve waarborgen. 5. Inrichten van een sportbreed expertisepunt op het gebied van tuchtrecht. Rapportage Tuchtrecht bij sportbonden De huidige stand van zaken en het gewenste toekomstbeeld zijn uitgewerkt in de rapportage. Ook zijn hierin een aantal aanbevelingen opgenomen aan de hand waarvan het toekomstbeeld kan worden bereikt. In de rapportage wordt benadrukt dat op verschillende onderwerpen verdere verdieping noodzakelijk is. Hiermee zal een begin worden gemaakt op het tuchtrecht seminar van 17 april aanstaande. Het gewenste toekomstbeeld schetst een kader waarbinnen het programma VSK de komende tijd activiteiten op het gebied van tuchtrecht uit zal voeren. Door instemming van de Algemene Vergadering op ons voornemen om de vijf bouwstenen van het gewenste toekomstbeeld verder uit te werken, te concretiseren en met nadere voorstellen hierover te komen, verkrijgt het programma Naar een Veiliger Sportklimaat het benodigde mandaat om op de ingeslagen weg voort te gaan. Op basis hiervan werken we samen met de bonden aan het verder concretiseren en realiseren van de ambitie. Zodra de bouwstenen verder zijn uitgewerkt en geconcretiseerd zullen we richting de AV met nadere voorstellen komen. Ook kan er dan besluitvorming plaatsvinden over de manier waarop implementatie van de bouwstenen plaats zal vinden. Tot slot - Tijdens het proces dat tot de rapportage heeft geleid is getracht de bonden zo veel mogelijk te betrekken. Dit heeft geleid tot nieuwe energie rond en betrokkenheid bij het onderwerp tuchtrecht. Deze bottom-up benadering zal ook worden gebruikt om het vervolg van het proces vorm te geven. Alle betrokkenen krijgen de kans om hun input te leveren en in dialoog hun mening over het onderwerp verder te vormen. - De bouwstenen van het toekomstbeeld zijn in lijn met en anticiperen op de intensiveringmaatregelen die het Ministerie van VWS -naar aanleiding van het overlijden van grensrechter Nieuwenhuizen in december zal vaststellen. Op 20 maart vindt het tweede topberaad plaats in het kader van maatregelen tegen geweld in de sport. Het instemmen met de 2

114 bouwstenen van het toekomstbeeld heeft dan ook een belangrijke signaalfunctie richting het Ministerie. De sport toont hiermee aan zelf en in gezamenlijkheid de benodigde stappen in de goede richting te zetten. Ledenberaad Het Ledenberaad wordt gevraagd kennis te nemen van de rapportage Tuchtrecht bij sportbonden en het voornemen te bespreken om de Algemene Vergadering om instemming te vragen om de vijf onderwerpen van het gewenste toekomstbeeld (de foto 2016) verder uit te werken, te concretiseren en met nadere voorstellen hierover te komen. 3

115 Tuchtrecht bij sportbonden: inventarisatie, ambitie en aanbevelingen Februari 2013 Sports Consulting Group Maarten van Koolwijk Hans van Egdom Babs Dubois van Kleef

116 Samenvatting In deze rapportage worden aanbevelingen gedaan wat de georganiseerde sport de komende jaren kan doen om invulling te geven aan een gezamenlijke ambitie op het gebied van tuchtrecht. In opdracht van het programma Naar een Veiliger Sportklimaat is daartoe een onderzoek van de huidige stand van zaken op het gebied van tuchtrecht uitgevoerd. Vervolgens is met betrokkenen gesproken over hoe de situatie er ten aanzien van tuchtrecht in 2016 uit zou moeten zien, de ambitie. Het onderzoek is in vier fasen uitgevoerd. Allereerste zijn bestaande rapporten en onderzoeken bestudeerd. Vervolgens hebben 61 bij NOC*NSF aangesloten sportbonden een enquête ingevuld. De resultaten van die enquête zijn met tien stakeholders besproken. Die informatie heeft geleid tot de Foto Ten slotte is met 29 personen van 19 verschillende bonden in drie ronde tafel gesprekken gesproken over het gewenste toekomstbeeld; de Foto Foto 2012 De huidige stand van zaken is te kenmerken aan de hand van negen onderwerpen. 1. De betrokkenheid bij en kennis en ervaring van tuchtrecht zijn over het algemeen niet optimaal bij de sportbonden. 2. De ondersteuning en bemensing van tuchtorganen is een zorg. 3. De tevredenheid over het eigen tuchtrecht lijkt groot, maar de vraag is of dat terecht is. 4. De dienstverlening van het Instituut Sportrechtspraak is goed, maar er is voldoende ruimte voor verbetering. 5. Onafhankelijkheid is voor alle betrokkenen een belangrijk thema en verdient om die reden meer aandacht. 6. De toegankelijkheid met betrekking tot de behandeling van tuchtzaken kan een stuk beter. 7. Beroepsmogelijkheden zijn lang niet altijd goed geregeld. 8. Openbaarheid van tuchtzaken en uitspraken is niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. 9. Er is behoefte aan een gezamenlijke aanpak van grensoverschrijdend gedrag. Foto 2016 Als het aan de betrokken sportbonden ligt, ziet het tuchtrecht er in 2016 anders uit. De kern van de gewenste situatie wordt beschreven in vijf te onderscheiden, maar onlosmakelijk met elkaar verbonden bouwstenen. 1. Er is een vergroot bewustzijn van nut en noodzaak van (de reikwijdte van) tuchtrecht. Een groot deel van de keten van betrokkenen bij de georganiseerde sport zoals ouders, coaches en begeleiders- valt formeel niet onder het tuchtrecht van bonden. Er is een bewuste keuze gemaakt om deze partijen onder de sfeer van het tuchtrecht te brengen zodat repressief kan worden opgetreden, danwel hen preventief te benaderen. Ook wordt er in alle geledingen voorlichting gegeven over het nut, de noodzaak en de manier van functioneren van tuchtrechtspraak. 2. Er is uniformiteit op het gebied van de aanpak van grensoverschrijdend gedrag. Met betrekking tot de strafmaat heeft dit in eerste instantie vooral betrekking op doping en -indien mogelijk- seksuele intimidatie. Voor andere vormen van grensoverschrijdend gedrag wordt vooral gedacht aan het delen van kennis en jurisprudentie en een breed gedragen richtlijn met betrekking tot het strafsysteem (strafmaat en proces) bij grensoverschrijdend gedrag. 3. De bonden hebben gezamenlijk kwalitatieve waarborgen voor het tuchtrecht geformuleerd en vastgesteld. Dat is nodig om de tuchtrechtspraak een kwaliteitsimpuls te geven die hoort bij de verdere professionalisering in de sport in het algemeen. Met het oog op de financiële risico s en het afbreukrisico worden aan seksuele intimidatie en dopingtuchtrechtspraak hogere kwaliteitseisen gesteld. Auditcommissies zien er op toe dat bonden aan deze kwalitatieve waarborgen voldoen. 4. Bonden worden gefaciliteerd bij de implementatie van de kwalitatieve waarborgen. Dat geldt zowel voor de bonden die alles in eigen hand houden, als voor de bonden die (geheel of gedeeltelijk) aansluiting zoeken bij het ISR. 5. Er is een sportbreed expertisepunt op het gebied van tuchtrecht. Dit treedt op als front office, verbindt stakeholders met elkaar en zorgt ervoor dat kennis gedeeld en gezamenlijk ontwikkeld kan worden. Bovendien verzorgt het expertisepunt de monitoring van het ingezette beleid. Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

117 Aanbevelingen Om aan deze ambitie invulling te geven, worden in de rapportage zes aanbevelingen gedaan: 1. Behoud de energie die er bij sprotbonden en experts is om aan de slag te gaan met de kwaliteitsimpuls van het tuchtrecht. 2. Ontwerp in gezamenlijkheid een serie kwalitatieve waarborgen waar het tuchtrecht van alle bonden op termijn aan moet voldoen. 3. Organiseer jaarlijks een seminar om een platform te creëren om met elkaar van gedachten te wisselen en op een aantal terreinen inhoudelijk onderwerpen uit te diepen en van nieuwe inzichten te voorzien. 4. Creëer een gezamenlijke agenda waarin herkenbare stappen zijn opgenomen om de Foto 2016 daadwerkelijk te realiseren. 5. Monitor de behaalde en de te behalen resultaten ieder jaar zodat recht wordt gedaan aan de actualiteit en de veranderende omstandigheden van bijvoorbeeld sportbonden en ontwikkelingen binnen de rechtspraak in Nederland. 6. Maak een plan van aanpak hoe om te gaan met de volgende kwesties: onafhankelijkheid & openbaarheid, hoe alle bij sportactiviteiten betrokkenen een plek te geven in het tuchtsysteem, de relatie en het verschil tussen tuchtrecht en andere rechtsvormen, de rol van de aanklager in de sport? Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

118 Inhoudsopgave Inleiding... 4 Onderzoeksopzet... 6 Foto Foto Aanbevelingen Bijlagen Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

119 Inleiding Naar een Veiliger Sportklimaat De sport ondervindt in toenemende mate de negatieve gevolgen van verruwing en verharding. Dit probleem staat niet op zichzelf, maar is nauw verweven met maatschappelijke ontwikkelingen waardoor waarden en normen onder druk zijn komen te staan. De verschijnselen - van irritaties en incidenten tot excessen - zijn zo breed waarneembaar dat we van een sportbreed probleem kunnen spreken. Dit beeld wordt bevestigd door de geluiden die bonden zelf al jaren opvangen. De beeldvorming over een sport speelt een belangrijke rol in de sportkeuze. Wanneer een sport ongeschikt wordt bevonden, is dat vaak omdat er in die sport te veel agressie of geweld zou voorkomen of omdat men er negatieve verhalen over heeft gehoord. De sportsector is zich terdege bewust van de situatie en erkent dat de maatschappelijke verharding en verruwing zich ook manifesteert in de kantines, in de clubhuizen, op de velden en in de zalen. Er zijn de laatste paar jaren al diverse initiatieven gestart. Zo hebben elf sportbonden deelgenomen aan het programma Samen voor Sportiviteit & Respect. In dit programma werd bij verschillende sporten het thema Sportiviteit & Respect op de kaart gezet en ingevuld. Bij alle deelnemende bonden en verenigingen is draagvlak voor het thema gecreëerd. Tegelijkertijd zijn betrokken partijen zich er terdege van bewust dat goed omgaan met het thema Sportiviteit & Respect een kwestie van een lange adem is. Met Naar een Veiliger Sportklimaat gaat de sportsector de komende jaren een stap verder. De sector gaat binnen de eigen invloedssfeer gewenst gedrag stimuleren en ongewenst gedrag voorkomen en aanpakken. Het programma wordt uitgevoerd door de sportbonden en sportverenigingen in Nederland. NOC*NSF, de KNVB en de KNHB zijn vanuit de sport de trekkers van het programma. Het programma wordt gesteund door het Ministerie van VWS, het Ministerie van Veiligheid en Justitie, de Vereniging Nederlandse Gemeenten en de MOgroep. Effectief tuchtrecht De essentie van het programma Naar een Veiliger Sportklimaat is dat iedereen binnen de sportvereniging zich bewust wordt van zijn of haar gedrag. Alleen dan kunnen we met z n allen werken aan gedragsverandering op en rond het veld. Binnen het programma ligt de nadruk op preventie, maar als het nodig is moet de sport krachtig kunnen optreden tegen uitwassen en excessen. In dit kader is het essentieel dat spelers die zich op en rond het veld misdragen, op consistente wijze worden vervolgd en gestraft. Een effectief tuchtrecht is dan ook een belangrijk onderdeel van het programma Naar een Veiliger Sportklimaat en niet voor niets benoemd als één van de zes deelprogramma s. Het is onze ambitie dat alle bonden uiterlijk in 2016 een transparant en uniform tuchtsysteem hebben dat wordt uitgevoerd door een goed georganiseerd tuchtcollege. De eerste stap in dat proces is het maken van een inventarisatie van de stand van zaken van het tuchtrecht bij Nederlandse sportbonden. Daarbij gaat het om algemeen tuchtrecht en om de organisatie rond overtredingen van het wedstrijdreglement, het dopingreglement en het reglement seksuele intimidatie. Zowel uit onderzoek in het kader van doorvoering van de Code Goed Sportbestuur als uit de gesprekken met bestuurders en directie van elf bonden in het kader van Samen voor Sportiviteit & Respect, blijkt dat nog een wereld te winnen is op het gebied van tuchtrecht, zowel op inhoudelijk als op procedureel gebied. Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

120 Leeswijzer In deze rapportage wordt eerst beschreven op welke wijze het onderzoek is uitgevoerd. De inventarisatie is bedoeld om een beeld te geven van de huidige stand van zaken van het tuchtrecht bij de bij NOC*NSF aangesloten sportbonden. We richten ons hierbij niet alleen op de inhoud van statuten en reglementen, maar juist ook op de organen die met het tuchtrecht zijn belast en de processen waarin uitvoering wordt gegeven aan het tuchtrecht. We noemen dit de Foto Vervolgens schetsen we een beeld van de gezamenlijke ambitie op het gebied van tuchtrecht (de Foto 2016 ), zoals we dat naar aanleiding van interviews en ronde tafel gesprekken opgetekend hebben. Tenslotte slaan we met een set aanbevelingen de brug tussen de huidige stand van zaken en de gezamenlijk geformuleerde ambitie. Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

121 De onderzoeksopzet De inventarisatie legt de huidige stand van zaken vast, maar geeft ook een doorkijkje naar de gewenste situatie in Op basis van deze twee foto s (het actuele beeld in 2012 en het gewenste beeld in 2016) stellen we de aanbevelingen vast, die voor besluitvorming voorgelegd worden aan de voorjaars AV 2013 van NOC*NSF. Vraagstelling Om een goede besluitvorming in de voorjaars AV 2013 mogelijk te maken, is ons gevraagd de volgende resultaten te realiseren: A. Een beschrijving van de huidige stand van zaken van het tuchtrecht bij de sportbonden; de Foto Deze foto bevat in ieder geval een beschrijving van de volgende elementen: algemene zaken met betrekking tot tuchtrecht; rechtsbeginselen; processen met betrekking tot tuchtrecht; excessen; tevredenheid over de organisatie van het tuchtrecht. B. Een beschrijving van de gewenste situatie van het tuchtrecht bij sportbonden; de Foto Deze beschrijving bevat gezamenlijk geïdentificeerde kansen en ambities om tot een transparant en uniform tuchtsysteem voor alle bonden te komen, uitgevoerd door een goed georganiseerd tuchtcollege. C. Aanbevelingen voor het vervolg. Deze aanbevelingen kunnen worden gebruikt om vanuit de huidige situatie in de gewenste situatie te komen. De aanbevelingen zijn een logisch sluitstuk op de uitkomsten van de hiervoor genoemde resultaten. Ze vormen de kern van de eindrapportage die ter besluitvorming naar de AV zal worden gestuurd. Werkwijze Om tot een gedegen eindrapportage te komen, hebben we de inventarisatie uitgevoerd in vier fasen. Onderzoek Er heeft eerst onderzoek plaatsgevonden door het bestuderen van bestaande rapporten en onderzoeken met betrekking tot tuchtrecht in de sport. Hierbij hebben we gebruik gemaakt van de volgende informatie: Werkplan Naar een Veiliger Sportklimaat (met name pagina s. 4-7 en 36-38); Sportagenda 2016 (met name pagina s 65-66); Spelregelanalyse Sportiviteit en Respect; Eindrapportage werkgroep doping (met name pagina s en 20-21); Onderzoek naar de (harmonisatie van) tuchtrechtregelgeving bij sportbonden uit Op basis van deze documenten hebben we de kaders vastgesteld voor de enquête voor de bonden. Enquête Vervolgens hebben we aan alle 74 bij NOC*NSF aangesloten sportbonden een uitgebreide vragenlijst toegestuurd om de actuele situatie van het tuchtrecht in kaart te brengen. Hierin stelden we vragen over: algemene zaken met betrekking tot tuchtrecht; rechtsbeginselen; processen met betrekking tot tuchtrecht; excessen; tevredenheid over de organisatie van het tuchtrecht. In totaal hebben 61 bonden de enquête (volledig of gedeeltelijk) ingevuld, een respons van ruim 82%. Op basis van het ledental van de bonden die hebben gereageerd brengen we hiermee de huidige stand van zaken van het tuchtrecht in kaart voor 98% van de georganiseerde sporters. Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

122 De volledige resultaten van enquête zijn terug te vinden in bijlage 1 van deze rapportage. De uitkomsten hebben vorm gegeven aan de gesprekslijn van de interviews. Een aantal in het oog springende uitkomsten staan hieronder genoemd: - Onderbezetting van tuchtorganen is voor veel bonden een probleem. Deze onderbezetting varieert per tuchtorgaan. Voor wat betreft de tuchtcommissies is er sprake van onderbezetting bij 13% van de bonden, commissies van beroep 19%, reglementencommissie 30% en geschillencommissie 55%. - Het grootste deel van de sportbonden (84%) heeft in haar statuten en/of reglementen opgenomen dat leden van de tuchtorganen niet in andere bondsorganen zitting mogen hebben. Bij 55% geldt deze uitsluiting voor alle bondsorganen. De overige 29% heeft de uitsluiting beperkt tot bepaalde bij naam genoemde bondsorganen (bv. bondsbestuur en/of AV leden). - Bij 50% van de sportbonden is de zitting van het tuchtorgaan nooit openbaar. Slechts in 15% van de bonden is de zitting altijd openbaar. In de meeste overige gevallen (35%) is het een besluit van (de voorzitter van) de tuchtcommissie om de zitting al dan niet openbaar te laten plaatsvinden. - Precies 66% van de sportbonden maakt de uitspraken van haar tuchtorganen openbaar. Iets minder dan de helft van deze bonden anonimiseert het vonnis eerst voordat het openbaar worden gemaakt. - Ruim 45% van de sportbonden geeft aan ondersteund te willen worden bij het verbeteren van de kwaliteit van het tuchtrecht. Bijna 28% ervaart binnen de eigen bond in ieder geval geen affiniteit met het onderwerp. Interviews Om de (voorlopige) resultaten van het onderzoek en de enquête in perspectief te kunnen plaatsen, hebben we deze besproken met verschillende stakeholders. Het gaat daarbij om bondsdirecteuren en medewerkers, advocaten, vertegenwoordigers van het Instituut Sportrechtspraak (ISR) en de Dopingautoriteit en andere betrokkenen. Dit heeft geleid tot tien interviews. Een overzicht van de geïnterviewde personen is te vinden in de bijlage. De interviews hebben geholpen om de uitkomsten van de enquête te duiden. De uitkomsten van de 75 vragen van de enquête zijn teruggebracht tot negen onderwerpen om de huidige situatie te beschrijven. Deze onderwerpen zijn verder uitgewerkt in het hoofdstuk Foto Ronde tafel gesprekken Om op basis van het onderzoek, de enquête en de interviews te komen tot een duidelijke ambitie en concrete acties voor de komende jaren, hebben we in november 2012 drie ronde tafel gesprekken georganiseerd. Hiervoor zijn alle betrokken bestuursleden, directeuren, functionarissen en/of medewerkers van sportbonden die een bijdrage aan de ontwikkeling van het onderwerp willen en kunnen leveren, uitgenodigd. In totaal waren bij de drie gesprekken 29 personen aanwezig, die 19 sportbonden vertegenwoordigden. De huidige stand van zaken (foto 2012) was tijdens de ronde tafel gesprekken het vertrekpunt. Van daaruit hebben we ons met name gericht op drie thema s, die in de interviews de meeste discussie opleverden. Deze thema s zijn: Hoe belangrijk en urgent is een gedegen, integrale en professionele aanpak van het tuchtrecht bij sportbonden? Hoe verhouden onafhankelijkheid en transparantie van tuchtrecht zich tot de omgangsvormen in en organisatorische mogelijkheden van sportbonden? Welke ambitie streven we na op het gebied van de ontwikkeling van tuchtrecht en op basis waarvan meten we de voortgang? Welk organisatiemodel staat ons hierbij voor ogen? Op basis van alle bovenstaande elementen hebben we deze eindrapportage op kunnen stellen. We hebben ons hard gemaakt voor zowel kwantitatieve als kwalitatieve input en zijn nadrukkelijk op zoek gegaan naar de bijdrage die bonden zelf aan het thema kunnen leveren. Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

123 Foto 2012: de stand van zaken Op basis van de uitkomsten van de enquête en de input van betrokkenen via interviews, is een beeld geschetst van de huidige situatie in het tuchtrecht bij sportbonden. Dit beeld, de Foto 2012, is opgebouwd uit negen onderdelen, die beschreven worden in drie clusters: organisatie, rechtsbeginselen en overige. Organisatie 1. Betrokkenheid bij en kennis en ervaring van tuchtrecht zijn niet optimaal. Bonden lopen tegen verschillende (praktische) problemen aan in relatie tot het tuchtrecht. Zo geeft 28% van de bonden aan geen affiniteit met het onderwerp binnen de bond te ervaren. Tijdens de interviews en ronde tafel gesprekken is om die reden aandacht besteed aan het belang dat in de praktijk aan een gedegen, integrale en professionele aanpak van tuchtrecht gehecht wordt. Uit die interviews en gesprekken komt het beeld naar voren dat sportbonden wel degelijk waarde aan het onderwerp hechten, maar in de praktijk over onvoldoende kennis en ervaring beschikken om tot een concrete aanpak te komen. Sommige bonden ervaren een financiële of gevoelsmatige drempel bij het inroepen van juridische bijstand. Daarnaast ervaren bonden de afwezigheid van een centraal kennispunt met betrekking tot tuchtrecht als een gemis. De meeste bonden (84%) hebben in hun statuten bepalingen met betrekking tot het tuchtrecht opgenomen. Ook in andere documenten zijn zaken vastgelegd, zoals in huishoudelijke reglementen, tucht-, doping-, seksuele intimidatie- en arbitragereglementen. Bij veel bonden ontbreekt het echter aan een stevig beleid met betrekking tot tuchtrecht. Daar staat tegenover dat diezelfde bonden wel een behoefte ervaren én energie hebben om - onder goede begeleiding - met het onderwerp aan de slag te gaan. 2. Ondersteuning en bemensing van tuchtorganen is een zorg. Van de sportbonden heeft 62% een ambtelijk secretaris voor haar tuchtorganen. In bijna twee derde van de gevallen is dit een medewerker van het bondsbureau. Met name bij bonden zonder professioneel apparaat ontbreekt het aan ondersteuning van de tuchtorganen. 55% Van de sportbonden heeft een protocol voor de behandeling van tuchtzaken. 45% Van de sportbonden geeft aan ondersteund te willen worden bij het verbeteren van de kwaliteit van het tuchtrecht van hun bond. 14% geeft aan last te hebben van verouderde statuten en/of reglementen, 26% vindt de kosten te hoog en 30% noemt de bemensing van de organen een probleem. Uit deze resultaten blijkt dat er op het gebied van ondersteuning en bemensing van de tuchtorganen nog veel winst te boeken is. De meeste bonden geven aan het probleem in eerste instantie binnen eigen kring op te willen lossen en pas daarna de stap naar sportbrede ondersteuning te willen zoeken. 3. Tevredenheid over eigen tuchtrecht lijkt groot, maar is dat wel echt zo? Van de sportbonden geeft 79% de organisatie van hun tuchtrecht een voldoende (6 of hoger). 54% Geeft zichzelf een 8 of hoger en 8% geeft zichzelf een onvoldoende. Hoewel deze cijfers hoopvol stemmen, staan ze in contrast met de eerdere bevindingen en de indruk die is opgedaan tijdens interviews en de ronde tafel gesprekken. Het is dan ook niet duidelijk op basis van welke parameters deze beoordeling tot stand is gekomen. Hiernaar is overigens in de enquête ook niet gevraagd. 4. Dienstverlening van het ISR is goed, maar er is voldoende ruimte voor verbetering. 28 Bonden (38%) hebben hun tuchtrechtspraak volledig bij het Instituut Sportrechtspraak (ISR) ondergebracht. Acht bonden hebben er voor gekozen een deel bij het ISR onder te brengen. Aangesloten sportbonden geven de dienstverlening van het ISR voor het grootste deel een voldoende (6 of hoger), namelijk (72%). 38% Geeft het ISR een 8 of hoger, terwijl 7% het ISR een onvoldoende geeft (21% gaf geen cijfer op). Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

124 Bonden geven verschillende suggesties waarmee het ISR haar dienstverlening zou kunnen verbeteren. Het gaat hierbij vooral om het verlagen van de kosten en een betere aansluiting van het ISR bij de praktijk van de bonden. Met haar ondersteuningsfunctie kan het ISR een grote slag slaan in de beeldvorming richting bonden. Bonden noemen in dit kader niet alleen de praktijk van het aanhangig maken van een zaak, maar ook het moment dat bonden aansluiting zoeken. Rechtsbeginselen 5. Onafhankelijkheid is een belangrijk thema. Van de sportbonden geeft 84% aan dat leden van de tuchtorganen niet in andere bondsorganen mogen plaatsnemen. Specifiek gaat het om het bondsbestuur (bij 69% van de sportbonden mag een lid van het bondsbestuur niet in een tuchtrechtorgaan plaatsnemen), AV leden (41%), regiobesturen/commissies (28%) en bondsbureaumedewerkers (38%). Een volledige uitsluiting van enige andere functie is bij 55% van de bonden geregeld. Het onderwerp onafhankelijkheid is een zeer belangrijk thema in het tuchtrecht. Zowel de juridische experts als de ervaringsdeskundigen geven dit aan. Hoewel een overgrote meerderheid een regeling heeft getroffen op dit gebied, rijst de vraag of de sport hier niet naar een 100% score zou moeten streven. Mede vanuit deze conclusie kwam de roep om sportbrede kwaliteitswaarborgen nadrukkelijk naar voren. 6. Toegankelijkheid met betrekking tot behandeling tuchtzaken kan een stuk beter. In totaal heeft 45% van de bonden geen protocol voor de behandeling van tuchtzaken. Daarnaast heeft 67% hierover niets gepubliceerd op haar website. Deze feiten in combinatie met het ontbreken van affiniteit met het onderwerp bij een deel van de bonden geven aan dat toegankelijkheid van het tuchtrecht nog flink kan worden verbeterd. Hiervoor zijn een degelijke procesbeschrijving en het actief communiceren hiervan richting de achterban vereisten. 7. Beroepsmogelijkheden zijn lang niet altijd goed geregeld. De mogelijkheid om tegen de uitspraak van de tuchtcommissie in beroep te gaan is bij 8% van de sportbonden niet aanwezig als het gaat om het tuchtreglement, het huishoudelijk en/of het wedstrijdreglement. Zowel bij het dopingreglement als bij de reglementen seksuele intimidatie is deze beroepsmogelijkheid bij 13% van de bonden niet aanwezig. Bij 16% van de sportbonden is in de statuten/reglementen de mogelijkheid uitgesloten om naar de burgerlijke rechter te stappen. Vooral dit laatste is een pikant punt, omdat het op basis van het Nederlandse recht niet mogelijk is om deze toegang te ontzeggen. Dit geeft aan dat er onvoldoende aandachtig naar de statuten en/of reglementen is gekeken of dat de aanleiding om aanpassingen door te voeren ontbreekt. 8. Openbaarheid van tuchtzaken en uitspraken is niet zo vanzelfsprekend als het lijkt Opvallend is dat bij 50% van de sportbonden de zitting van het tuchtorgaan nooit openbaar is. Bonden geven aan dat ze hiervoor praktische redenen hebben en wijzen op het verschil tussen tuchtrecht en het gewone strafrecht. Daarnaast geeft 34% aan dat de vonnissen niet openbaar worden gemaakt en doet 28% dit alleen geanonimiseerd. Bij alle sportbonden krijgt de beklaagde op een of andere manier de mogelijkheid zijn visie op het gebeurde te geven. Bij 51% gaat dit om een schriftelijk verweer en op eigen verzoek een mondelinge behandeling. Bij 29% gaat het om een schriftelijk verweer of op eigen verzoek een mondelinge behandeling (al of niet bepaald door het tuchtcollege). Ook bovenstaande constateringen gaven voer aan de suggestie om te komen tot sportbrede kwaliteitswaarborgen voor de organisatie van het tuchtrecht. Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

125 Overig 9. Er is behoefte aan een gezamenlijke aanpak van grensoverschrijdend gedrag. 25% Van de sportbonden merkt dat er een verruwing binnen hun sport plaatsvindt. 36% Van de sportbonden heeft behoefte aan de ontwikkeling van een succesvolle aanpak van excessen. 24% Van de sportbonden ten slotte heeft ondersteuning nodig bij het verminderen van excessen. Vanuit de interviews en ronde tafel gesprekken is een duidelijk signaal gekomen om de aanpak van grensoverschrijdend gedrag (seksuele intimidatie, excessen, doping) zo veel mogelijk in een sportbreed kader te plaatsen. Hierbij is gesproken over uniformiteit in aanpak en in strafmaat. Vooral bij dit laatste staat voorop dat het onderscheid tussen sporten gerespecteerd moet worden, maar dat de sport - waar mogelijk - gezamenlijk een grens moet trekken om de aanpak van excessen effectief aan te gaan. Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

126 Foto 2016: het gewenste toekomstbeeld Het sportlandschap verandert snel en dit heeft ook betekenis voor de plaats en ontwikkeling van tuchtrecht binnen de sport en de sportbonden. Vooral tijdens de ronde tafel gesprekken is de Foto 2016 impliciet én expliciet besproken. Hierna wordt de Foto 2016 beschreven aan de hand van vijf te onderscheiden, maar onlosmakelijke met elkaar verbonden bouwstenen. 1. Een vergroot bewustzijn van nut en noodzaak van (de reikwijdte van) tuchtrecht. In 2016 is het proces afgerond om de volledige keten (sporters, ouders, coaches, trainers, e.d.) van betrokkenen bij de georganiseerde sport te integreren in de activiteiten ten aanzien van een Veiliger Sportklimaat. In de repressieve sfeer valt een groot deel van deze groep nu niet onder het tuchtrecht, namelijk ouders, ongebonden sporters, begeleiders etc. Er is een bewuste keuze gemaakt om deze partijen preventief te benaderen middels communicatie of andere activiteiten, dan wel deze partijen onder de sfeer van het tuchtrecht te laten vallen, zodat repressief kan worden opgetreden. Aan deze keuze ligt een heldere kosten-baten afweging ten grondslag. Ook wordt er structureel voorlichting gegeven aan de verschillende doelgroepen in de keten over het nut en de noodzaak van ordentelijk gedrag, de wijze waarop overtredingen worden bestraft en de manier waarop tuchtrechtspraak functioneert. 2. Uniformiteit op het gebied van aanpak grensoverschrijdend gedrag (inclusief doping). Sportbonden worden in 2016 gefaciliteerd om meer kennis te delen en gezamenlijk op te trekken in het kader van tuchtrecht. Meer dan voorheen worden de overeenkomsten gezocht in de wijze waarop het tuchtrecht wordt toegepast. In dit kader is in de aanloop naar 2016 nadrukkelijk gesproken over uniformering. Die is vooral gericht op de aanpak van grensoverschrijdend gedrag, inclusief doping. Met de sportbonden zijn de mogelijkheden en de onmogelijkheden van een uniforme strafmaat besproken. Tuchtrechtspraak op het gebied van doping en seksuele intimidatie is bij alle bonden kwalitatief goed verzorgd en -indien praktisch uitvoerbaar- is de strafmaat geüniformeerd. Dit wordt bevestigd door de betreffende auditcommissies. Voor het uniformeren van andere vormen van grensoverschrijdend gedrag wordt in brede zin kennis gedeeld. De sportbonden ontmoeten elkaar twee maal per jaar om over tuchtzaken en harmonisering te praten. Dit gaat zowel over het proces als over de strafmaat bij grensoverschrijdend gedrag. Ook wordt jurisprudentie binnen de mogelijkheden van de privacywetgeving ontsloten. Tenslotte stellen we een breed gedragen richtlijn op met betrekking tot het strafsysteem (strafmaat en proces) bij grensoverschrijdend gedrag. Op deze manier werken we aan het verkleinen van de onderlinge verschillen. 3. Kwalitatieve waarborgen zijn door de bonden gezamenlijk geformuleerd en vastgesteld. Door de verdere professionalisering van de sport dient de tuchtrechtspraak binnen sportbonden een kwaliteitsimpuls te ondergaan. Dat moet gebeuren door invulling te geven aan gezamenlijk geformuleerde kwalitatieve waarborgen, met name in relatie tot onafhankelijkheid en transparantie (openbare behandeling en openbaarheid van vonnissen). Hierbij kan elke bond voor zichzelf duidelijke keuzes maken ten aanzien van een bewuste integratie van het tuchtrecht binnen het integrale beleid van de sportbond. Ook het al dan niet uitbesteden van (onderdelen van) het tuchtrecht vereist zo n duidelijke keuze. Bij het vaststellen van de kwalitatieve waarborgen is rekening gehouden met de financiële belangen en/of afbreukrisico s die met de verschillende onderdelen van het tuchtrecht gepaard gaan. Aan onderdelen met een hoger risicoprofiel (met name doping en seksuele intimidatie) worden hogere eisen gesteld. Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

127 4. Bonden worden gefaciliteerd bij de implementatie van de kwalitatieve waarborgen. In 2016 zijn alle bonden proactief ondersteund bij het implementeren van de kwalitatieve waarborgen. Dit is gedaan vanuit het sportbrede expertisepunt (zie onderdeel 5) en vanuit de tot stand gebrachte interactie tussen bonden op dit onderwerp. De waarborgen zijn voor alle sportbonden gelijk en vanuit een gezamenlijk belang voor kwalitatief sterke tuchtrechtspraak voldoen alle bonden hier ook aan. Deze waarborgen zijn met de inbreng van sportbonden ontwikkeld, geconcretiseerd en ingevoerd. Aangezien alle bonden hun eigen proces hebben doorlopen om te voldoen aan de waarborgen is er ook voldoende kennis en expertise voor handen om de middengroep en achterblijvers met raad en daad bij te staan. Bonden die er voor gekozen hebben om (onderdelen van) hun tuchtrechtspraak aan het ISR uit te besteden zijn begeleid om de aansluiting te faciliteren (zowel procesmatig als financieel). Bovendien zijn er procesmanagers opgeleid die in staat zijn de integrale verbinding te faciliteren en tot een goed eindresultaat te brengen. Ten slotte zijn deze procesbegeleiders in staat de sportbonden te begeleiden in het formuleren van eigen uitgangspunten voor het aansluiten bij het ISR. Ook andere drempels om van de diensten van het ISR gebruik te maken (kosten, communicatie, betrokkenheid) zijn weggenomen. Bonden die hiervoor kiezen zijn tevreden over de kwaliteit van de rechtspraak, de financiële bijdrage die ze moeten betalen en de wijze waarop het ISR haar bedrijfsprocessen heeft georganiseerd. 5. Er is een sportbreed expertisepunt op het gebied van tuchtrecht. In 2012 wordt een steun/expertisepunt voor de sportbonden nadrukkelijk gemist op het onderwerp tuchtrecht. In 2016 is er een herkenbaar en kwalitatief hoogwaardig expertisepunt voor het tuchtrecht primair ter ondersteuning van de sportbonden. Het treedt op als front office voor vragen van sportbonden met betrekking tot tuchtrecht. Het expertisepunt heeft een goed overzicht van de ontwikkelingen in het tuchtrecht bij de sportbonden. Mede hierdoor is het in staat vragen op een adequate wijze te beantwoorden. Het expertisepunt verbindt de stakeholders op het gebied van tuchtrecht met elkaar, zoals bonden met ervaring en expertise, juridische experts, het ISR en NOC*NSF. Het expertisepunt faciliteert de eerste fase in het proces. Daarin vindt de interne visievorming plaats van hoe een sportbond wil omgaan met de verschillende domeinen van het tuchtrecht. Een sportbond kiest vervolgens haar eigen weg in de toepassing van het tuchtrecht (binnen de dan ontwikkelde kwaliteitswaarborgen). Aspecten als draagvlak, positionering, haalbaarheid en bureauorganisatie zijn belangrijke onderwerpen. Het expertisepunt voorziet tevens in de behoefte van sportbonden om meer kennis te delen en gezamenlijk te ontwikkelen. Meer dan voorheen worden de overeenkomsten gezocht in de wijze waarop het tuchtrecht wordt toegepast. Daar waar samenwerking in de uitvoering tot de mogelijkheden behoort zullen kansen niet onbenut worden gelaten. Het expertisepunt initieert, faciliteert en documenteert de kennisdeling en ontwikkeling, dat bijdraagt aan de kwaliteit van het expertisepunt. Mede door deze ontwikkeling worden blauwdrukken (reglementen en protocollen) opgesteld evenals instrumenten om tuchtrecht (strategisch) binnen de bond te verankeren. Uitspraken en juridische ontwikkelingen worden waar mogelijk gedeeld. Ten slotte voert het expertisepunt ook overkoepelende taken uit zoals het monitoren van het ingezette beleid, geconcretiseerd in het realiseren van de Foto Jaarlijks zal een voortgangsrapportage worden opgesteld waarin de haalbaarheid van geformuleerde doelstellingen wordt weergegeven. Ook wordt geconstateerd bij welke bonden vertraagd of versneld de gemaakte afspraken zijn gerealiseerd. Het ingezette beleid wordt afgezet tegen ontwikkelingen in de (juridische) wereld rondom de sport. Thema s als transparantie en onafhankelijkheid zijn ook in de reguliere maatschappij aan verandering onderhevig. Het is belangrijk dat deze ontwikkelingen worden gevolgd en de (eventuele) betekenis ervan voor de sport wordt weergegeven. Dit geldt ook voor het ontwikkelen en implementeren van een sportbreed HRM beleid voor rechters. De kwaliteit van rechtspraak hangt nauw samen met de kwaliteit van rechters. Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

128 Aanbevelingen Op basis van de gemaakte Foto 2012 en de na te streven Foto 2016 volgen onderstaand de belangrijkste aanbevelingen: Proces 1. Tijdens de drie beschreven onderzoeksstappen (enquête, interviews en ronde tafel gesprekken) is zowel bij de sportbonden als bij experts veel energie ontstaan om kwaliteitsstappen te maken om het tuchtrecht verder te ontwikkelen. Houd deze energie vast door bottom-up betrokkenen input te laten leveren en hen de kans te geven in dialoog hun mening over het onderwerp verder te vormen. 2. Ontwerp in gezamenlijkheid een serie kwalitatieve waarborgen waar het tuchtrecht van alle bonden op termijn aan moet voldoen, met name daar waar het over onafhankelijkheid en transparantie gaat. Differentieer deze waarborgen waar nodig als het financiële belang en/of afbreukrisico van tuchtrechtonderdelen zwaarder weegt (met name doping en seksuele intimidatie). Laat bonden proactief ondersteunen bij het implementeren van deze waarborgen. 3. Organiseer jaarlijks een seminar om een platform te creëren om met elkaar van gedachten te wisselen en op een aantal terreinen inhoudelijk onderwerpen uit te diepen en van nieuwe inzichten te voorzien. Juist door de verschillende facetten van het tuchtrecht te verbinden ontstaat de mogelijkheid om in de volle breedte kwaliteitsstappen te maken. 4. Creëer een gezamenlijke agenda waarin herkenbare stappen zijn opgenomen om de Foto 2016 daadwerkelijk te realiseren. Alle bijeenkomsten, workshops, seminars en showcases zijn instrumenten om de Foto 2016 met elkaar te realiseren. Op deze manier wordt een impuls gegeven aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid en blijft de stip aan de horizon inspirerend. 5. Monitor de behaalde en de te behalen resultaten ieder jaar zodat recht wordt gedaan aan de actualiteit en de veranderende omstandigheden van bijvoorbeeld sportbonden en ontwikkelingen binnen de rechtspraak in Nederland. Inhoud 6. Naast voortgang op de verschillende speerpunten is er behoefte aan een aanpak met inhoudelijke juridische basis op de volgende thema s: a. Hoe geven we binnen het tuchtrecht in de sport vorm aan de rechtsbeginselen onafhankelijkheid en openbaarheid? b. Hoe kunnen alle bij sportwedstrijden, evenementen en activiteiten betrokken actoren (spelers, toeschouwers, coaches, trainers, ouders, deelnemers) een plek krijgen in het tuchtsysteem en/of tuchtbeleid van sportbonden en het ISR? c. Wat is de relatie c.q. het verschil tussen tuchtrecht en andere rechtsvormen (zoals strafrecht, civiel recht en administratief recht)? d. Wat zijn de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de aanklager in de sport? Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

129 Planning In onderstaande tabel is een planning gemaakt voor de realisatie van de speerpunten uit de foto Het is een planning op hoofdlijnen. Hierbij onderscheiden we de volgende fases: Richten: er komt een gedragen visie op de aanpak met betrekking tot de verschillende speerpunten. Alle betrokken partijen zijn het met deze visie eens en committeren zich aan de aanpak. Overlegsituaties en het seminar zijn bepalende onderdelen van deze fase. Inrichten: de randvoorwaarden om tot een succesvolle aanpak te komen worden gecreëerd. In de showcases wordt de gekozen aanpak aan de praktijk getoetst en komen we tot standaardprocessen en documenten. Verrichten: de aanpak wordt sportbreed uitgerold. De ervaringen uit de eerdere fases worden hierbij gebruikt om succes te behalen. Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

130 Bijlagen Bijlage 1: Resultaten enquête Dit document is als aparte bijlage aan dit rapport toegevoegd. Bijlage 2: Geïnterviewde personen Bondsdirecteuren / -medewerkers Willem Luiten (KNHS) Jaap Wals (KNGU) Theo Fledderus (JBN) Guido Davio en Maud Pfeiffer (KNHB) Mark Boetekees (KNVB) Andere stakeholders Hans van Goor (ISR) Michiel van Dijk (o.a. Auditcommissie Doping) Jeroen Bedaux (o.a. Commissie van Beroep KNVB) Herman Ram (Dopingautoriteit) Berty van Bockom-Maas (NOC*NSF) Inventarisatie tuchtrecht bij sportbonden Februari

131 Notitie Ter besluitvorming Agendapunt 8 aan van betreft Algemene Vergadering NOC*NSF Bestuur NOC*NSF Toetsreglement en -documenten Kwalificatiestructuur Sport datum behandeling 14 mei 2012 gevraagd besluit De Algemene Vergadering wordt gevraagd om in te stemmen met: Toetsdocumenten trainer-coaches, instructeurs, opleiders en arbitrerend kader (officials) Toetsreglement Sport toelichting Aanleiding Het ministerie van VWS heeft besloten haar rol als kwaliteitsbewaker van de Kwalificatiestructuur Sport (KSS) over te dragen aan de georganiseerde sport zelf. NOC*NSF is gevraagd om samen met haar leden een model voor kwaliteitsborging op te zetten en in uitvoering te nemen. Deze kwaliteitsborging kent twee elementen: 1. Het up to date houden van de KSS om daarmee zorg te dragen dat de Beroepscompetentieprofielen van sportkader afgestemd is op de behoefte van de (arbeids)markt. 2. Een kwaliteitsbewakingssysteem waarmee op betrouwbare en valide wijze kan worden vastgesteld of de toetsing van (opgeleid) sportkader door sportbonden inhoudelijk en procedureel in overeenstemming is met de KSS. Het eerste element is in de Algemene Vergadering van mei 2012 vastgesteld, het tweede element in de AV van november Bijgaande Toetsdocumenten zijn afgeleid van de profielen uit de in mei 2012 aangenomen KSS en ontworpen om de kwaliteit van de toetsing te verhogen en de in november 2011 aangenomen bewaking van die kwaliteit te vergemakkelijken. Doelstelling In mei 2012 is de Kwalificatiestructuur Sport 2012 aangenomen. Toen de bonden vanaf 2003 met de oude KSS (2003) aan de slag gingen, kwam men er al snel achter dat het werken vanuit dezelfde profielen veelal niet voldoende was. Er was behoefte aan een gemeenschappelijke set van generieke beschrijvingen van de Proeven van Bekwaamheid en Toetsplannen en een

132 generiek Toetsreglement Sport: de Toetsdocumenten. De Toetsdocumenten die in 2007 zijn ontwikkeld, zijn van grote waarde geweest en hebben voor het merendeel van de sportbonden gediend als leidraad voor het vastleggen van de toetsing binnen de opleidingen tot trainercoach en in een later stadium tot arbitrerend kader. 2/3 De aanpassing van de KSS in 2012 heeft tot logisch gevolg dat ook de Toetsdocumenten aangepast dienen te worden. Bonden kunnen de toetsing van hun opleidingen voor sporttechnisch, arbitrerend kader baseren op de Toetsdocumenten, die door de arbeidsmarkt van de sport worden herkend en erkend. Secundaire doelen, die niet onvermeld mogen blijven zijn ten eerste het feit dat, door het gebruikte format af te stemmen met die van het MBO-onderwijs, de samenwerking met het onderwijs op het gebied van opleiden van trainer-coaches, instructeurs, opleiders en officials eenvoudiger zal worden. Daarnaast zal het gebruik van een eenduidig format het uitvoeren van het kwaliteitsbewakingssysteem vergemakkelijken. Draagvlak De PVB s, Toetsplannen en het Toetsreglement zijn opgesteld door een projectgroep van bonden aangevuld met externe expertise. Het proces dat de projectgroep doorlopen heeft is beoordeeld door een begeleidingscommissie waarin naast bonden ook belangrijke partijen vanuit de arbeidsmarkt Sport- en bewegen zitting hadden zoals de WOS, FNV-sport, VWS, NLcoach, vertegenwoordigers van MBO- en HBO onderwijs en anderen. Behalve door de begeleidingscommissie zijn de documenten inmiddels meerdere malen besproken met: de klankbordgroep van NOC*NSF/Academie voor Sportkader en de werkgroep Kader (19 februari 2013). Op basis van de gevoerde besprekingen kan worden geconcludeerd dat de voorgestelde inhoud en opzet van de Toetsdocumenten door de betrokken partijen worden ondersteund. Consequenties voor bonden Sportbonden kunnen op basis van de profielen en de PVB s hun opleidingen, waar dat noodzakelijk is, aanpassen of vernieuwen. Voorgesteld wordt om bonden vanaf 1 juni 2013 de gelegenheid te geven om de opleidingen te verzorgen met de nieuwe profielen en PVB s als uitgangspunt. In de AV van mei 2012 is het voorstel aangenomen dat bonden worden verplicht worden de toetsing van hun opleidingen met ingang van 1 september 2014 te baseren op de KSS Om de bonden iets meer tijd te geven en omdat het beter in de gekozen systematiek van kwaliteitsbewaking past, is het voorstel om deze deadline op te schuiven naar 1 januari Financiering implementatie Het implementeren van de bijgestelde Proeven van Bekwaamheden brengt kosten met zich mee. Sportbonden zullen hier en daar hun opleidingen en de toetsing daarvan, inhoudelijk, bij

133 3/3 moeten stellen. De Academie voor Sportkader van NOC*NSF zorgt voor de ondersteuning bij het bijstellen van de opleidingen. In de loop van 2013 en 2014 projecten starten die voor een deel uit de beschikbare middelen voor de Ontwikkelagenda gefinancierd worden. bijlagen De volgende bijlagen zijn te raadplegen via o o o Toetsdocumenten trainer/coaches, instructeurs, opleiders en arbitrerend kader (officials) Toelichting Toetsdocumenten Toetsreglement Sport

134 Notitie Ter besluitvorming Agendapunt 9 aan van betreft Algemene Vergadering NOC*NSF Bestuur NOC*NSF Buitengewoon Lidmaatschap Stichting Sportonderscheidingen datum 14 mei 2013 gevraagd besluit De Algemene Vergadering wordt gevraagd om in te stemmen met de omzetting van een regulier naar een buitengewoon lidmaatschap van de Stichting Sportonderscheidingen. toelichting Het bestuur van de Stichting Sportonderscheidingen heeft het bestuur van NOC*NSF schriftelijk verzocht haar bestaande reguliere lidmaatschap van NOC*NSF om te zetten naar een buitengewoon lidmaatschap. Belangrijke overwegingen voor dit verzoek zijn: De Stichting Sportonderscheidingen is in 2012 ontstaan als rechtsopvolger van de Nederlandse Vijfkampbond. De bondsactiviteiten van de Vijfkampbond zijn destijds integraal overgedragen aan de Koninklijke Nederlandse Schutters Associatie; De Stichting Sportonderscheidingen blijft verantwoordelijk voor de activiteiten met betrekking tot de oorspronkelijk door NOC (in 1913 resp. 1931) ingestelde onderscheidingen voor fysieke prestaties (Nationale Sportmedaille NOC*NSF en de Nationale Vijfkampkruis NOC*NSF). De Stichting Sportonderscheidingen voldoet formeel niet meer aan de lidmaatschapseisen voor een regulier (bonds)lidmaatschap van NOC*NSF; De Stichting hecht wel veel waarde aan het behouden van de verbondenheid met NOC*NSF vanwege zowel de samenwerking met en dienstverlening voor de bij NOC*NSF aangesloten sportbonden als het behoud van een deel van het NOC*NSF erfgoed.

135 Rapportage 19 januari t/m december 2012 ten behoeve van de Algemene Vergadering NOC*NSF

136 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1 Inleiding pagina 3 Hoofdstuk 2 Werkwijze Auditcommissie Doping pagina 5 Hoofdstuk 3 Overzicht dopingzaken pagina 6 Hoofdstuk 4 Conclusies pagina 9 Hoofdstuk 5 Aanbevelingen pagina 12 Bijlage 1 Lijst van topsportbonden pagina 15 Bijlage 2 Lijst van verboden stoffen en methoden pagina 16 2

137 Hoofdstuk 1 Inleiding In deze 19 e rapportage wordt gerapporteerd over de dopingzaken in de periode van 1 januari tot en met 31 december 2012 en over de nog openstaande zaken uit de vorige rapportage. De rapportage wordt gepresenteerd tijdens het bondsdirecteurenoverleg en tijdens de Algemene Vergadering van NOC*NSF op 14 mei Alle sportbonden ontvangen per /digitaal een exemplaar van dit rapport. Ook de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, het bestuur en de directie van de Dopingautoriteit en het bestuur van het Instituut Sportrechtspraak (ISR) ontvangen de rapportage. De Auditcommissie Doping is een onafhankelijke commissie en heeft als doel en taak het (mede)waarborgen van een reglementaire bestraffing van sporters die onder de bondsreglementering vallen, als zij het door de sportbonden gehanteerde dopingreglement en/of voor die sportbonden geldende aanverwante regelgeving overtreden. De Auditcommissie Doping is in mei 2000 ingesteld door het Bestuur van NOC*NSF. Oorspronkelijk lag het accent van de werkzaamheden op het toezien dat topsportbonden dopingzaken tijdig aanbrachten en afwikkelden. Het accent ligt thans op de inhoudelijke beoordeling of tuchtcolleges van topsportbonden in dopingzaken het geldende dopingreglement correct hebben toegepast. Bij de oprichting van het ISR is overeengekomen dat de Auditcommissie Doping niet inhoudelijk over de uitspraken van het ISR oordeelt, zoals bepaald in artikel 3 lid 2 van het Reglement Auditcommissie Doping. Wél rapporteert de Auditcommissie Doping vanaf rapportage 11 of in die gevallen de zaak tijdig is aangebracht en er tijdig een uitspraak volgt. Er volgt echter nadrukkelijk geen inhoudelijke beoordeling. Voor topsportbonden (zie bijlage 1: lijst van topsportbonden) die niet zijn aangesloten bij het ISR betekent dit, dat de Auditcommissie Doping toeziet op de tijdige uitvoering van de procedures binnen deze topsportbonden, alsmede op de inhoudelijke toetsing aan het geldende dopingreglement. De procedures zijn vastgelegd in het voor de topsportbonden vastgestelde Nationaal Dopingreglement. 3

138 Het goede contact tussen het ISR en de Auditcommissie Doping heeft zich in 2012 voortgezet. Dit contact vindt periodiek plaats, onder meer via het zogeheten driehoeksoverleg waarbij ook de Dopingautoriteit is betrokken. Dit overleg leidt tot een uitwisseling van kennis en expertise en draagt bij aan de verbetering van de kwaliteit van het antidopingbeleid in Nederland. De belangrijkste uitkomst van de contacten met het ISR is dat de Auditcommissie Doping de procedurele kant van ISRzaken zal blijven volgen en hierover zal blijven rapporteren zonder dat er een inhoudelijke toetsing of beoordeling plaatsvindt. Hiermee sluit de werkwijze van de Auditcommissie Doping aan bij die van het ISR. Het Reglement Auditcommissie Doping bepaalt dat een lid van de commissie voor een periode van vier jaar wordt benoemd en na afloop van deze termijn één maal herbenoembaar is voor een nieuwe termijn van vier jaar. Vanwege het expireren van de maximale zittingstermijn heeft mevrouw drs. Suzan Veen-van der Wielen afscheid genomen van de Auditcommissie Doping. Het bestuur van NOC*NSF heeft in haar plaats mevrouw drs. Maaike Smit benoemd. De Auditcommissie Doping bestaat hierdoor thans uit de volgende drie leden: mevrouw drs. Maaike Smit (apotheker, ex-rolstoeltennisster en secretaris van de Auditcommissie Doping) mevrouw drs. Simone W.A. van Haarlem (longarts, ex-hockey international en vicevoorzitter van de Auditcommissie Doping) de heer mr. Michiel I. van Dijk (advocaat, ex-rugby international en voorzitter van de Auditcommissie Doping) De ambtelijke ondersteuning vanuit NOC*NSF bestaat uit: mevrouw Femke J.M. Winters (projectleider) mevrouw Marleen L. Siersema (projectleider) 4

139 Hoofdstuk 2 Werkwijze Auditcommissie Doping In januari 2013 heeft de Auditcommissie Doping alle topsportbonden verzocht via een antwoordformulier aan te geven of er in de periode van 1 januari t/m 31 december 2012 dopingovertredingen hebben plaatsgevonden. Nadrukkelijk is verzocht om geanonimiseerde gegevens, teneinde de privacy van sporters te waarborgen. In het geval van een dopingovertreding is de topsportbond bovendien verzocht om meer informatie te verstrekken over het dopinggeval (het type uitslag, de bevinding, de datum van het aanbrengen van de zaak, de uitspraak van de tuchtcommissie of de status). Bovendien is het geldende dopingreglement en/of tuchtreglement opgevraagd. Met betrekking tot de nog openstaande zaken uit de vorige rapportage is aan de topsportbonden verzocht de status door te geven. Daarnaast heeft de Auditcommissie Doping informatie bij de Dopingautoriteit opgevraagd, waaronder een overzicht van alle overtredingen die in 2012 onder Nederlandse regelgeving zijn vastgesteld. Alle reacties van de topsportbonden zijn vertrouwelijk en geanonimiseerd behandeld en meerdere malen besproken door de Auditcommissie Doping. Waar nodig zijn aanvullende stukken opgevraagd, is om verduidelijking verzocht en/of is nadere informatie ingewonnen. Uiteindelijk is de Auditcommissie Doping tot een eindoordeel gekomen. De resultaten hiervan staan beschreven in deze negentiende rapportage. 5

140 Hoofdstuk 3 Overzicht dopingzaken In tabel 1 staan alle dopingzaken vermeld, met daarbij de conclusies van de Auditcommissie Doping. Hieronder wordt een korte toelichting op deze tabel gegeven. Bond In deze kolom staan de topsportbonden die over het jaar 2012 één of meer dopingovertredingen hebben gemeld. Ook topsportbonden met nog openstaande zaken uit de vorige rapportage worden hier genoemd. Rapportage (Rap.) Wanneer een zaak nog openstond uit rapportage 18 staat dat hier vermeld. Alle nieuwe zaken van het jaar 2012 staan vermeld onder rapportage 19. Dopingovertreding/verboden stoffen en/of methoden In deze kolom staat opgesomd welke overtredingen van het dopingreglement hebben plaatsgevonden en indien van toepassing welke verboden stoffen en/of methoden zijn geconstateerd. Categorie In deze kolom staat de categorie vermeld waartoe de verboden stof behoort. Een lijst van deze categorieën is als bijlage 2 (lijst van verboden stoffen en methoden) bij dit rapport gevoegd. Afhandeling bond Per topsportbond staat aangegeven op welke wijze de dopingovertreding is afgehandeld. Wanneer beroep is ingesteld en de zaak nog niet is afgewikkeld, staat dat eveneens vermeld. Inhoudelijk juist / onjuist De Auditcommissie Doping vermeldt hier of de zaak al dan niet inhoudelijk juist door de betreffende topsportbond is afgehandeld. Bij zaken die door het ISR zijn behandeld staat n.v.t. (niet van toepassing) vermeld. Een aantal zaken is nog in behandeling, zowel bij het ISR als bij de topsportbonden. In dat geval staat er in deze kolom niets vermeld. 6

141 Zaak (tijdig) aangebracht Deze kolom vermeldt of de zaak (tijdig) is aangebracht door de topsportbond. 7

142 Tabel 1 Conclusies per dopingzaak 12 Bond Rap. Dopingovertreding / verboden stoffen en/of methoden Categorie Afhandeling bond Inhoudelijk Zaak (tijdig) juist/onjuist aangebracht Basketball 19 Furosemide (S5) Uitsluiting voor 6 maanden; onjuist 1 nee omgezet naar 1 jaar door FIBA Biljart 19 Metaboliet van cannabis (S8) In behandeling ISR Hockey 19 MDMA, metaboliet van cocaine (S6A) (S6A) Uitsluiting voor 1 jaar juist ja IJshockey 19 Methylhexanamine (S6B) Voorwaardelijke uitsluiting voor 1 jaar met proeftijd van 2 jaar; beroep ingesteld bij CvB NIJB onjuist Judo 2 19 Metaboliet van cocaine (S6A) In behandeling Krachtsport 18 Metaboliet van cannabis, (S8) (S6B) Uitsluiting voor 2 jaar n.v.t. ja methylhexanamine Krachtsport 19 (poging tot) gebrekkige medewerking Uitsluiting voor 6 jaar; n.v.t. ja beroep ingesteld bij CvB ISR Krachtsport 19 Metaboliet van cannabis (S8) Uitsluiting voor 2 jaar n.v.t. ja Krachtsport 19 Metaboliet van tamoxifen (S4) Uitsluiting voor 2 jaar n.v.t. ja Krachtsport 19 Methylhexanamine (S6B) Uitsluiting voor 2 jaar n.v.t. ja Krachtsport 19 Metaboliet van drostanolon (S1.1A) Uitsluiting voor 2 jaar n.v.t. ja Krachtsport 19 Metaboliet van cannabis (S8) Uitsluiting voor 2 jaar n.v.t. ja Krachtsport 19 Metaboliet van metandienon, methylhexanamine (S1.1A) (S6B) Uitsluiting voor 2 jaar n.v.t. ja Krachtsport 19 Metaboliet van cannabis (S8) In behandeling ISR Krachtsport 19 Methylhexanamine (S6B) In behandeling ISR Rugby 19 MDA, MDMA, methylhexanamine (S6A)(S6A) Uitsluiting voor 2 jaar n.v.t. ja (S6B) Rugby 19 Metaboliet van metandienon (S1.1A) Uitsluiting voor 2 jaar n.v.t. ja Volleyball 19 Metaboliet van cannabis (S8) Berisping juist ja Waterski & Wakeboard Waterski & Wakeboard 19 Metaboliet van cannabis (S8) Uitsluiting voor 2 jaar; beroep ingesteld bij CvB ISR 19 Metaboliet van cannabis (S8) Berisping; beroep ingesteld bij CvB ISR Wielren 18 Metaboliet van methyltestosteron (S1.1A) Uitsluiting voor 1 jaar n.v.t. ja Wielren 19 Metaboliet van tamoxifen (S4) Uitsluiting voor 2 jaar n.v.t. ja Wielren 19 (poging tot) gebrekkige medewerking Uitsluiting voor 1 jaar n.v.t. ja Wielren 19 (poging tot) gebrekkige medewerking Vrijspraak n.v.t. ja Wielren 19 (poging tot) gebrekkige medewerking Vrijspraak n.v.t. ja n.v.t. n.v.t. ja ja ja 1 De uitsluiting voor de duur van zes maanden was inhoudelijk onjuist. Mede naar aanleiding hiervan heeft de Dopingautoriteit hoger beroep ingesteld bij de Commissie van Beroep (CvB) van de Basketballbond. Na de inzending van het beroepschrift heeft de FIBA zich in de procedure gemengd door het starten van een eigen procedure, op basis van dezelfde feiten. In die zaak is een schikking met de atleet getroffen, die een sanctie van één jaar heeft geaccepteerd. Anders dan de uitsluiting voor de duur van zes maanden, is een uitsluiting voor de duur van één jaar inhoudelijk wél juist. 2 In rapportage 18 is gerapporteerd over een judozaak, waarbij bij de sporter methylhexanamine (dimethylpentyllamine) is aangetroffen. De Auditcommissie Doping oordeelde over de uitspraak van de Commissie van Beroep (CvB) van de judobond (inhoudende: de oplegging van een waarschuwing gepaard met een berisping) dat deze uitspraak inhoudelijk juist was. In deze zaak is door WADA beroep ingesteld bij het CAS. Bij Award d.d. 15 april 2013 heeft het CAS de uitspraak van de CvB vernietigd en alsnog een periode van uitsluiting opgelegd, zulks voor de duur van 18 maanden. De Auditcommissie Doping, die de zaken van het CAS nadrukkelijk niet audit, hecht er volledigheidshalve wél aan deze uitspraak te vermelden. 8

143 Hoofdstuk 4 Conclusies Net als het voorgaande jaar hebben de meeste topsportbonden tijdig en volledig gereageerd op het informatieverzoek van de Auditcommissie Doping. Ook de benodigde informatie over zaken uit de voorgaande rapportage is door alle topsportbonden tijdig en compleet aangeleverd. Over de periode januari t/m december 2012 zijn 23 dopingovertredingen gemeld door de topsportbonden 3. Het aantal gemelde zaken is ten opzichte van de drie voorgaande jaren stabiel gebleven. De nieuwe zaken komen voort uit meldingen van tien verschillende bonden, waarvan meer dan de helft van de zaken van slechts twee bonden afkomstig is. De Auditcommissie Doping constateert dat dopingzaken in het algemeen sneller worden afgehandeld, met als gevolg dat het aantal openstaande zaken uit voorgaande jaren blijft dalen (zie tabel 2). In 2012 is slechts één zaak niet tijdig door de betreffende bond aangebracht. In deze zaak heeft de Dopingautoriteit voor het eerst gebruik gemaakt van de mogelijkheid om een zaak zelf aan te brengen bij de tuchtcommissie, omdat de bond dit niet tijdig had gedaan (artikel 34.1 Nationaal Dopingreglement). Tabel 2 Aantallen historisch Jaar Nieuwe zaken Openstaande zaken uit vorige rapportages Totaal behandeld 2007, rapportage , rapportage , rapportage , rapportage , rapportage , rapportage Oorspronkelijk betrof het hier 31 dopingovertredingen, maar in zeven zaken heeft de sporter niet tot de Nationale Testing Pool behorend alsnog de medische dispensatie (TUE) overgelegd, waardoor de zaak niet door de bond voor tuchtrechtelijke behandeling is aangebracht. In één zaak was de sporter geen lid van de bond, derhalve kan de betrokken sporter (door die betreffende bond) tuchtrechtelijk niet worden vervolgd. 4 De openstaande zaak van rapportage 18 van de KNRB (Roeien) is niet in behandeling genomen door het ISR, omdat er alsnog een medische dispensatie (TUE) is overgelegd. De sporter behoorde niet tot de Nationale Testing Pool. 9

144 In 2012 hebben zich drie nieuwe topsportbonden aangesloten bij het ISR. Per 31 december 2012 zijn van de 56 gecontroleerde topsportbonden 26 topsportbonden aangesloten bij het ISR. Omdat in toenemende mate topsportbonden zich blijven aansluiten bij het ISR, neemt het aantal zaken dat inhoudelijk door de Auditcommissie Doping moet worden beoordeeld af. De Auditcommissie Doping verwacht dat deze ontwikkeling zich de komende periode zal voortzetten. De Auditcommissie Doping heeft geconstateerd dat in 2012 twee van de vier zaken inhoudelijk onjuist zijn afgehandeld. Eén zaak is onjuist afgehandeld, aangezien er een voorwaardelijke straf is opgelegd, terwijl de World Anti-Doping Code en het Nationaal Dopingreglement geen voorwaardelijke sancties kennen. In de tweede zaak had de tuchtcommissie van de betreffende bond een uitsluiting voor de duur van zes maanden opgelegd. Dit was in deze zaak inhoudelijk onjuist. De Auditcommissie Doping constateert dat de zaken die door het ISR zijn behandeld steeds tijdig zijn afgehandeld. In 21 van de 25 behandelde dopingzaken was er sprake van de aanwezigheid van verboden stoffen en/of verboden methoden. Tabel 3 geeft het totale overzicht van alle aangetroffen stoffen per categorie. Voor de volledige lijst van verboden stoffen en methoden wordt verwezen naar bijlage 2. Tabel 3 Aangetroffen stoffen per categorie Categorie Stof Aantal S1 Anabole middelen 4 S4 Hormoon- en metabole modulatoren 2 S5 Diuretica en andere maskerende middelen 1 S6A Niet-specifieke stimulantia 5 S6B Specifieke stimulantia 6 S8 Cannabinoïden 8 Totaal 26 5 Opvallend in de lijst met aangetroffen stoffen van 2012 is het grote aantal positieve zaken veroorzaakt door cannabis (S8). Daarnaast is methylhexanamine (S6B, specifieke stimulantia) net als in 2010 en 2011 een veel voorkomende stof. Methylhexanamine (ook wel geraniumoil genoemd) is een psychostimulantium en wordt verwerkt in voedingssupplementen of partydrugs. 5 Per dopingzaak kunnen meerdere verboden stoffen zijn aangetroffen. 10

145 Naast de dopingzaken met verboden stoffen en/of verboden methoden was, net als in 2011, in vier dopingzaken sprake van een (poging tot) gebrekkige medewerking. 11

146 Hoofdstuk 5 Aanbevelingen 1. De Auditcommissie Doping heeft vastgesteld dat de Dopingautoriteit voor het eerst gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid om zelf een dopingzaak aan te brengen bij een tuchtcommissie, omdat de bond dit naliet. De betreffende bond had de zaak niet tijdig bij de tuchtcommissie aangebracht, met als motivatie dat de aanvraag voor een medische dispensatie (TUE) nog niet was afgehandeld. Aanbeveling 1: De Auditcommissie Doping beveelt aan dat bonden altijd tijdig (conform Nationaal Dopingreglement) een dopingzaak aanbrengen bij de tuchtcommissie. Wachten op een medische dispensatie is geen geldige reden om een zaak (nog) niet aan te brengen. Bij het aanvragen van een medische dispensatie is niet bekend of die dispensatie ook daadwerkelijk zal worden verleend. Wanneer dit uiteindelijk wél het geval blijkt te zijn, kan de tuchtcommissie alsnog worden verzocht de zaak niet (verder) te behandelen Net als in de vorige rapportage constateert de Auditcommissie Doping dat methylhexanamine (S6B) een veel voorkomende stof is. Bij specifieke stoffen, waaronder methylhexanamine, geldt een bandbreedte in de strafmaat (van een waarschuwing tot 2 jaar uitsluiting). Deze grote bandbreedte heeft net als in 2011 geresulteerd in een variëteit in de strafmaat. De Auditcommissie Doping ziet bij de uitspraken van het ISR met betrekking tot deze stoffen een consistente lijn, terwijl de uitspraken van de tuchtcommissies van bonden een grotere diversiteit laten zien. Dit is niet in het belang van de sporter. Gelijke gevallen dienen gelijk te worden berecht. Aanbeveling 2: In het belang van de sporter dient, binnen zekere marges, tot afstemming van sancties te komen, als sprake is van vergelijkbare dopingovertredingen en waar tuchtcommissies moeten oordelen over reductie van de strafmaat. De Auditcommissie Doping verwijst hierbij naar aanbeveling 4 uit rapportage Dit speelt alleen bij sporters die niet tot een geregistreerde Testing Pool behoren. 12

147 3. De Auditcommissie Doping heeft in één dopingzaak geconstateerd dat een voorwaardelijke sanctie is opgelegd. Deze sanctie is in strijd met het Nationaal Dopingreglement. De World Anti- Doping Code kent een gesloten sanctiestelsel en een voorwaardelijke sanctie is niet mogelijk. Aanbeveling 3: Net als in rapportage 16 (periode 1 januari t/m 31 december 2009) wil de Auditcommissie Doping er bij tuchtcommissies dringend op wijzen dat op basis van het Nationaal Dopingreglement geen voorwaardelijke sancties mogen worden uitgesproken. 4. De Auditcommissie Doping constateert dat de laatste twee jaar sprake is van een toename van het aantal (pogingen tot) gebrekkige medewerking. Daarnaast constateert de Auditcommissie Doping dat dit type dopingovertreding met name veel voorkomt bij één bond. Aanbeveling 4: De Auditcommissie Doping adviseert de betreffende bond te onderzoeken hoe zij dit type dopingovertredingen kan verminderen. De Auditcommissie Doping is van mening dat een betere voorlichting aan sporters hierbij essentieel is en blijft, bijvoorbeeld ten aanzien van het beschikbaar zijn voor dopingcontroles na een wedstrijd, ook als de sporter voor het einde de wedstrijd staakt. 5. De Auditcommissie Doping heeft vastgesteld dat er een variëteit bestaat in de afhandeling van zaken waarin de sporter geen verweer voert, of niet ter zitting verschijnt. De Auditcommissie Doping constateert bij de uitspraken van het ISR een consistente lijn, terwijl deze ontbreekt bij de uitspraken van de verschillende tuchtcommissies van topsportbonden. Deze ongelijkheid is niet in het belang van de sporter. Aanbeveling 5: Als een sporter geen verweer voert en/of aangeeft niet ter zitting te verschijnen, zal het uitgangspunt dienen te zijn dat de sporter de maximale sanctie krijgt opgelegd, tenzij er sprake is van bijzondere omstandigheden die tot het uitblijven van een verweer of de absentie tijdens de hoorzitting hebben geleid. 13

148 6. De Auditcommissie Doping heeft geconstateerd dat er wederom veel stimulantia en cannabinoïden zijn aangetroffen. Het is niet duidelijk in hoeverre onbekendheid met het gebruik van partydrugs en/of voedingssupplementen de oorzaak is voor de aanwezigheid van deze stoffen. Er moet in dit verband aan voorlichting gedaan blijven worden vanuit NOC*NSF, de overheid en de Dopingautoriteit. Aanbeveling 6: De Auditcommissie Doping beveelt nadrukkelijk voorlichting aan, onder meer ten behoeve van partydrugs en voedingssupplementen, en verwijst naar eerdere aanbevelingen (zie aanbeveling 2 uit Rapportage 18). Papendal, 26 april

149 Bijlage 1 Lijst van topsportbonden Topsportbond Aansluiting ISR Topsportbond Aansluiting ISR Atletiekunie Ja Nederlandse Klim- en Bergsport Vereniging KNAC Koninklijke Nederlandse Autosport Federatie Badminton Nederland Koninklijke Nederlandse Base- en Softball Bond Nederlandse Basketball Bond Bob en Slee Bond Nederland Koninklijk Nederlands Korfbal Verbond Koninklijke Nederlandse Krachtsport & Fitness Federatie Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart Koninklijke Nederlandse Motorrijders Vereniging Nederlandse Onderwatersport Bond Ja Ja Ja Koninklijke Nederlandse Biljart Bond Ja Federatie Oosterse Gevechtskunsten Ja Nederlandse Boks Bond Ja Nederlandse Raquetball Associatie Nederlandse Bowling Federatie Reddingsbrigade Nederland Nederlandse Indoor en Outdoor Bowls Bond Ja Koninklijke Nederlandsche Roeibond Ja Nederlandse Bridge Bond Nederlandse Rollersports en Bandy Bond Ja Koninklijke Nederlandse Cricket Bond Nederlandse Rugby Bond Ja Nederlandse Curling Bond Ja Koninklijke Nederlandse Schaak Bond Koninklijke Nederlandse Dam Bond Nederlandse Algemene Danssport Bond Nederlandse Darts Bond Ja Ja Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond Koninklijke Nederlandse Algemene Schermbond Koninklijke Nederlandse Schutters Associatie Gehandicaptensport Nederland Ja Nederlandse Ski Vereniging Ja Nederlandse Go Bond Ja Squash Bond Nederland Nederlandse Golf Federatie Nederlandse Tafeltennis Bond Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie Ja Taekwondo Bond Nederland Ja Nederlands Handbal Verbond Koninklijke Nederlandse Lawn Tennis Bond Nederlandse Handboog Bond Ja Nederlandse Triathlon Bond Ja Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie Koninklijke Nederlandse Hockey Bond Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond Nederlandse Volleybal Bond Nederlandse IJshockey Bond Nederlandse Waterski & Wakeboard Bond Ja Nederlandse Jeu de Boules Bond Watersportverbond Judo Bond Nederland Ja Koninklijke Nederlandsche Wielren Unie Ja Karate Do Bond Nederland Ja Koninklijke Nederlandse Zwembond Ja 15

150 Bijlage 2 Lijst van verboden stoffen en methoden 16

151 17

152 18

153 19

154 20

155 21