Speech Roger van Boxtel, Lustrumcongres MANP verpleegkundig specialisten 23 januari 2014 in Doorn Uitgesproken tekst geldt!

Transcriptie

1 Speech Roger van Boxtel, Lustrumcongres MANP verpleegkundig specialisten 23 januari 2014 in Doorn Uitgesproken tekst geldt! Dames en heren, Ik zie hier voor mij een zaal met verpleegkundig specialisten met ambitie. Mensen die meer willen dan alleen verplegen en die ervoor gekozen hebben om verder te leren en zich nader te specialiseren. Als verpleegkundig specialist, nurse practitioner, physician assistant enzovoort. U behoort tot de nieuwe zorgprofessionals die verder kijken dan alleen de medische kant van de diagnose en de behandeling. RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 1

2 U kijkt naar de patiënt als mens, naar de organisatie van de zorg, de communicatie, coördinatie, zorgprocessen. En dat past uitstekend in deze tijd in de zorg! Want wat zien we voor trends in de zorg? U zult het herkennen: Er komen steeds meer ouderen en mensen met een chronische ziekte, zoals diabetes, COPD, kanker, hart- en vaat ziekten. Steeds meer aandoeningen worden veroorzaakt door onze leefstijl, denk aan obesitas en bewegingsarmoede. Er komen steeds meer medische mogelijkheden voor diagnose en behandeling. Patiënten zijn steeds beter geïnformeerd via internet, maar worden tegelijkertijd ook onzeker door alle informatie die zij tot zich nemen. Er heersen andere opvattingen over zorg en ziekte, waarbij we steeds minder ongemak accepteren. De behoefte aan psychische zorg neemt toe. Al deze ontwikkelingen leiden tot een grotere zorgvraag en dus hogere zorgkosten. RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 2

3 De zorg is een enorme uitgavenpost, zoals u hier kunt zien in de Miljoenennota Maar liefst 77,8 miljard euro gaat naar de zorg. In het verleden behaalde resultaten geven geen garantie voor de toekomst, maar bij ongewijzigd beleid besteden we in 2040 zo n 31 procent van het bruto binnenlands product aan zorg. Een groot deel van ons inkomen gaat dus op aan zorg. Kan iedereen dat nog betalen? En wil iedereen dat nog betalen? Ook dat laatste is een zeer belangrijk punt. Omdat mensen meer moeten uitgeven aan hun premie, gaan ze kritischer kijken naar hun zorgkosten. Daarbij zien we een tweedeling. Zieke mensen de mensen die bij u komen zijn bereid om te betalen voor de zorg. Zij gebruiken immers ook veel. Maar er zijn veel meer mensen die geen of weinig zorg gebruiken. RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 3

4 Zo n 60% van de Nederlanders kwam in 2012 niet bij de specialist; 80% niet bij de fysiotherapeut; 30% niet bij de huisarts; 93,5% lag geen nacht in het ziekenhuis. Zij zijn gezond en vitaal, en letten bij de keuze voor een zorgverzekering vooral op een lage prijs. Met andere woorden: Zij zijn minder bereid om te betalen voor zorg die ze zelf niet gebruiken. En zij zijn minder bereid om veel te betalen voor zorg die anderen gebruiken. Veel zorgverzekeraars spelen hierop in door bijvoorbeeld polissen met een lagere premie te bieden voor bepaalde groepen mensen met een laag risicoprofiel. Denk aan de Promovendum-verzekering voor hoger opgeleiden. Maar als je een aparte verzekering maakt voor mensen met lagere zorgkosten, wat betekent dit dan voor mensen met hoge zorgkosten? Hun aanvullende verzekering wordt duurder. Zo wordt de aanvullende zorgverzekering minder goed toegankelijk voor de mensen die deze verzekering juist hard nodig hebben. Dat is zorgwekkend. Het idee van een verzekering is immers dat alle mensen samen het premiegeld opbrengen voor de zorg van zieken. Dit solidariteitsprincipe moet in stand blijven. Maar het neemt af naarmate de kosten hoger worden. De zorg voor elkaar gaat dan een té groot offer vragen. RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 4

5 Dit is een zeer belangrijke reden waarom zorgverzekeraars hameren op de betaalbaarheid van de zorg. We willen de beste kwaliteit voor onze klanten die ziek zijn. Tegelijkertijd willen we de laagste prijs voor onze gezonde klanten, die via hun premie samen de rekening voor de zieke mensen betalen. Als zij dat niet meer kunnen of willen, hebben we een probleem. Als wij dus over de kosten van de zorg beginnen, is het niet omdat wij winst willen maken. Menzis is een coöperatie. We hebben geen aandeelhouders aan wie we winst moeten uitkeren. Onze klanten zijn onze leden en onze Ledenraad is ons hoogste orgaan. Ons bedrijfsresultaat vloeit direct en indirect terug naar onze klanten. In de vorm van premieverlaging of investeringen in betere zorg. In 2013 en 2014 hebben we hierdoor de premie kunnen verlagen. Daarnaast moeten we een deel van ons bedrijfsresultaat gebruiken om onze solvabiliteit op peil te houden. Wij zijn wettelijk verplicht grote reserves aan te houden voor eventuele tegenvallers in de zorgkosten. Dat geld zouden we bij Menzis heel graag investeren in de zorg het ligt nu maar op de plank maar helaas zijn daartoe wettelijk gezien nog onvoldoende mogelijkheden. Voor het behoud van de betaalbaarheid van de zorg, én de solidariteit in het stelsel, is het heel belangrijk dat we kritisch naar de zorg kijken: wat kan er anders om de zorgkosten te verlagen, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit? Daaraan werkt de minister, daaraan werken zorgverzekeraars en ook zorgaanbieders. Ik noem een aantal zaken: RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 5

6 Zo hebben we groeireductie afgesproken in de Hoofdlijnenakkoorden. De minister is aan het schuiven met wetten, waarbij het vooral de inzet is om de AWBZ terug te brengen naar de kern. Zaken komen over naar de Zorgverzekeringswet of naar de Wmo. Het Ministerie van VWS heeft taakherschikking als speerpunt benoemd. Ook over de herinrichting van de zorg zijn partijen het in grote lijnen eens. We gaan toe naar een zorglandschap met meer aandacht voor zorg dichtbij, zelfmanagement, eigen regie, ehealth en preventie. Wat in de eerste lijn kán gebeuren, móet daar ook gebeuren. Dat brengt de zorg dichterbij de patiënt en brengt de zorgkosten omlaag. Ziekenhuiszorg is nu eenmaal dure zorg. Immers: bij de huisarts ben je gezond totdat het tegendeel bewezen is en in het ziekenhuis ben je ziek totdat het tegendeel bewezen is. In die eerste lijn gaat de zorg anders georganiseerd worden. Er ontstaan geïntegreerde eerstelijnscentra waarin diverse zorgverleners nauw samenwerken rondom de patiënt. Bij bepaalde chronische aandoeningen zien we ketenzorg, geïnitieerd door zogenoemde zorggroepen. Wat betekent dit alles voor u? De zorg is aan het schuiven, wordt opnieuw ingericht. RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 6

7 We zijn op zoek naar de juiste zorgverlener op het juiste moment, op de juiste plaats voor de juiste zorgvraag. Niet altijd is een arts de aangewezen zorgverlener. Taakherschikking en taakdelegatie worden steeds meer een integraal onderdeel van de zorg, somatisch en psychisch. Hierin zien we vele initiatieven. Neem de prijswinnaars van de Anna Reynvaanprijs 2013, een prijs voor verpleegkundige initiatieven om de patiëntenzorg te verbeteren die Menzis steunt. De eerste prijs ging naar de Transmurale Zorgbrug van Bianca Buurman van het AMC. Haar initiatief richt zich op kwetsbare ouderen en de overdracht van zorg tussen ziekenhuis, wijkverpleegkundige en mantelzorg. De Wetenschapsprijs ging trouwens naar Jeroen Hendriks voor zijn studie naar de rol van de specialistische verpleegkundige zorg bij hartritmestoornissen. Stuk voor stuk voorbeelden waarin rollen verschuiven. Ik zou dus zeggen: de tijd is rijp voor nieuwe zorgprofessionals die de gebaande structuren doorbreken en de zorg anders organiseren. Praktisch en patiëntgericht. Professionals zoals u! RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 7

8 Waar zie ik vooral kansen? Menzis staat bekend als dé eerstelijnszorgverzekeraar. Het is al jaren ons beleid om de eerste lijn te versterken om alle redenen die ik net genoemd heb. Het zal u dan ook niet verbazen dat ik uw kansen vooral zie in de eerste lijn. Op dit moment werkt de verpleegkundig specialist vooral nog in de ziekenhuizen, omdat het ziekenhuis de opleiding financiert. Maar er liggen juist volop kansen in de eerste lijn. Grote groepen chronische patiënten zullen de komende jaren vanuit het ziekenhuis en de GGZ overkomen naar de eerste lijn. Deze mensen moeten geholpen worden met zelfzorg en zelfmanagement. Verpleegkundig specialisten kunnen hierin een belangrijke rol spelen, met name als zij gespecialiseerd zijn in diabetes, geriatrie of de chronische zorg voor kankerpatiënten. Denk ook aan ondersteuning met ehealth om de zorg voor hun ziekte zelf uit te voeren. En de coördinatie of opzet van een zorgsysteem op wijkniveau. Al die nieuwe patiënten komen naar de eerste lijn en huisartsen kunnen daar echt wel wat hulp bij gebruiken! Zij zijn op zoek naar organisatievormen om de zorg zo goed mogelijk te organiseren. Vaak gaat dit samen met welzijn, GGZ, thuiszorg, gemeentelijke voorzieningen. RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 8

9 Er wordt gezocht naar nieuwe vormen van ketenzorg en geïntegreerde eerstelijnszorg. Er wordt samengewerkt in huisartsengroepen, huisartsenposten, gezondheidscentra of zorggroepen. Ook specialisten schieten huisartsen te hulp en zullen waar het kan meer naar buiten hun diensten leveren. Zo steunt Menzis projecten in Velp en Groningen waar specialisten ouderengeneeskunde op huisbezoek gaan bij ouderen. Omdat de specialisten meer weten over complexe ouderenproblematiek dan de huisarts, blijven ouderen langer thuis wonen en gaan ze minder vaak naar het ziekenhuis, zo blijkt. Een mooi voorbeeld is ook het initiatief Blauwe Zorg van Guy Schulpen in Zuid- Limburg waarin zorgverleners maar ook gemeenten, GGD en bijvoorbeeld werkgevers vergaand samenwerken aan duurzame en toekomstbestendige zorg. Specialisten van het Maastricht UMC houden spreekuren bij de huisarts. Dat is lekker dichtbij voor de patiënt en er hoeft niet meteen een DOT te worden geopend. Ook wordt gekeken hoe en waar dubbele diagnostiek kan worden voorkomen in de eerste en tweede lijn. Zo zijn er volop nieuwe mogelijkheden voor taakherschikking en taakdelegatie. En dus kansen voor u! Dat verpleegkundig specialisten hun plek in de eerste lijn nog niet echt gevonden hebben, heeft veel te maken met de financiering. Door de POH-regeling (praktijkondersteuners) zijn er meer verpleegkundigen in de eerste lijn gaan werken. Maar een meer omvattende bekostiging van uw inzet in de eerste lijn is nog niet goed geregeld in de basisverzekering. Dit gaat waarschijnlijk in 2015 veranderen, met de introductie van een nieuwe financiering voor de huisartsenzorg en (al dan niet gekoppeld) nieuwe financieringsmogelijkheden voor de functie Verpleging & Verzorging binnen de Zorgverzekeringswet. Dit betekent beweging, en beweging betekent kansen! Als de wijkverpleegkundige hierin een plekje kan veroveren, waarom kan de verpleegkundig specialist of nurse practitioner dat dan niet? RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 9

10 Bij Menzis hebben we de financiering van de verpleegkundig specialist in de eerste lijn trouwens wel geregeld in ons beleid geïntegreerde eerstelijnszorg, met name om praktijkmanagement te stimuleren. Maar ook wij kijken uit naar een meer structurele financiering in de basisverzekering. Dat u uw plek in de eerste lijn nog niet heeft veroverd komt ook doordat huisartsen aarzelend zijn als het gaat om opleidingsplaatsen. Onlangs is daarom met financiering van het Ministerie van VWS, een stimuleringsregeling gestart voor huisartsenorganisaties om een opleidingsplek te realiseren. Opnieuw kansen voor u. Ook in de ouderenzorg kunt u uw inzet vergroten, gezien de toename van het aantal ouderen. En ouderdom komt met gebreken De verpleegkundig specialist kan uitstekend werken op het grensgebied van de specialist ouderengeneeskunde en verpleging. Menzis heeft de inzet van de verpleegkundig specialist expliciet opgenomen in het inkoopbeleid. Als een instelling twee of meer verpleegkundig specialisten in dienst heeft, wordt dit door Menzis extra gehonoreerd. Zo voorkomen we dat hiervoor een algemeen verpleegkundige wordt ingezet. Een stimulans bieden we ook in ons inkoopbeleid voor de GGZ: wij hebben de verpleegkundig specialist als mogelijk hoofdbehandelaar opgenomen voor het 1 BGGZ-product chronische zorg. Hiermee bevorderen we een doelmatige inzet van de verpleegkundig specialist én de overheveling van de chronische GGZ naar de eerste lijn. Kortom, met alle bewegingen in het zorglandschap, liggen er mogelijkheden voor u. Wat is er voor nodig om ze ook te kunnen pakken? Het is belangrijk dat u duidelijk maakt wat u precies doet en wat uw meerwaarde is. Er is in het veld veel verwarring over het verschil tussen een nurse practitioner, een verpleegkundig specialist, praktijkondersteuner, physician assistant noem maar op. Maak duidelijk aan het zorgveld en zorgverzekeraars wat u bent en wat u precies doet. Waar bent u goed in? 1 BGGZ: Generalistische Basis GGZ RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 10

11 En waarom kunt u dat beter dan een andere zorgprofessional? Wat is uw meerwaarde en waar kunnen we dat aan afmeten? Aan welke richtlijnen houdt u zich en op welke resultaat voor de patiënt mag u aangesproken worden? In de profilering en marketing van uw vak is nog wel een slag te maken! Daarbij vragen we u ook: wat draagt uw inzet bij aan de benodigde besparingen in de zorg? Leidt uw inzet er daadwerkelijk toe dat medisch specialisten, artsen in de GGZ, langdurige zorg of de eerste lijn tijd kunnen vrijspelen om ander werk op te pakken? Met andere woorden: verdient u zichzelf terug? Of zorgt uw inzet juist voor extra verrichtingen? Af en toe ontvangen wij van ziekenhuizen vragen over extra financiering omdat binnen het zorgpad, naast de medisch specialist, ook een verpleegkundig specialist wordt ingezet. Maar wij gaan hier eigenlijk nooit op in. Immers, door de inzet van een verpleegkundig specialist kan de zorg toch juist efficiënter worden georganiseerd? RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 11

12 Bovendien maken wij eigenlijk geen contractafspraken op dit niveau. We werken met een aanneemsom waarvoor het ziekenhuis het moet doen. Hoe het ziekenhuis dat organiseert, is een interne gelegenheid. Wat ik hiermee wil zeggen, is: ga goed na wat de effectiviteit en efficiency van uw handelen is. Maak het zichtbaar! Laat het ons zien! Dat vragen we niet alleen aan u. Dat vragen we op dit moment aan alle zorgaanbieders. Want alleen als wij dat weten, kunnen wij kwalitatief goede en betaalbare zorg inkopen voor onze klanten. Als u uw meerwaarde - in kwaliteit en kosten - goed voor het voetlicht kunt brengen, zie ik mooie kansen voor u als nieuwe zorgprofessional. En heeft u Menzis aan uw zijde, want wij vinden uw inzet belangrijk. Ik gaf het al aan, er zijn veel verschillen tussen verpleegkundigen maar er is ook een belangrijke overeenkomst: u staat allen dicht bij de patiënt. U ziet niet alleen de ziekte, maar juist de zieke én zijn of haar familieleden en omgeving. Bij Menzis vinden we dat aspect heel belangrijk. We hebben dan ook een partnership met de V&VN. Hiermee tonen we onze waardering voor uw werk. Samen werken we aan verbetering om uw werk leuker en aantrekkelijker te maken, zodat patiënten goede zorg krijgen. We bieden bijvoorbeeld een collectieve zorgverzekering voor verplegend personeel. RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 12

13 Ook is Menzis betrokken bij de Anna Reynvaanprijs, zoals ik vertelde, en de Care2Care prijs. Dit zijn prijzen waarmee de betrokkenheid en inzet van de verpleegkundigen wordt gewaardeerd. Overigens verzorgt mijn collega Rients Jorna ook gastcolleges voor MANP en is hij betrokken bij de visitatie van de ANP-opleiding in Groningen. U hoort, Menzis draagt verpleegkundigen een warm hart toe! U bent allen verpleegkundigen met ambitie. Nu de zorg aan het schuiven is, ontstaan er nieuwe mogelijkheden. Juist voor mensen zoals u die bestaande patronen, structuren en lijnen in de zorg doorbreken. U heeft het tij mee! Ik zou dan ook zeggen: bundel uw krachten en wees ambassadeur van uw beroep. Laat zien wat u kunt betekenen voor de zorg van de toekomst en verover uw plek. Ik wens u veel succes! RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 13

14 RB, Lustrumcongres MANP, verpleegkundig specialisten Pagina 14