Nederland blijvend in top-10 van meest concurrerende economieën

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nederland blijvend in top-10 van meest concurrerende economieën"

Transcriptie

1 Nederland blijvend in top-10 van meest concurrerende economieën Nederland blijvend in top-10 van meest concurrerende economieën: Nederland stabiel op 8 e plaats van de mondiale concurrentie-index van het World Economic Forum. Nederland weet een stevige positie in de top-10 vast te houden door een excellent onderwijssysteem, infrastructuur van wereldklasse, en toenemende investeringen in innovatie. Het Nederlandse concurrentievermogen staat dit jaar stabiel op de 8 e plaats, zo blijkt uit onderzoek van het World Economic Forum. Het onderzoek in Nederland werd uitgevoerd onder leiding van professor Volberda, hoogleraar aan de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit: Het excellente hoger onderwijs (3 e positie), de snelle toepassing van nieuwe technologieën (9 e positie) en ICT (8 e positie), en de continue aandacht voor innovatie (8 e positie) dragen bij aan zeer geavanceerde bedrijven (5 e positie) die een belangrijke positie innemen in hoogwaardige internationale waardeketens. Daarnaast spelen volgens professor Volberda ook een infrastructuur van wereldklasse (4 e positie), en de concurrerende (5 e positie) en open markten (6 e positie) een belangrijke rol in het handhaven van de top-10 positie op de mondiale concurrentie-index. Nederland wordt echter nog steeds gehinderd door een starre arbeidsmarkt en een zeer kwetsbaar financieel systeem. Ondanks de sterkten van de Nederlandse economie, wordt het concurrentievermogen gehinderd door blijvende rigiditeiten in de arbeidsmarkt. Volgens professor Volberda spelen de hoge kosten voor het aannemen en ontslaan van medewerkers (123 e positie) en het gebrek aan flexibiliteit in de loonvorming (135 e positie) de Nederlandse economie echter parten. Deze rigiditeiten worden als meest problematisch gezien voor het aantrekken van bedrijven in Nederland. Daarnaast is het financiële systeem in Nederland nog steeds kwetsbaar. De gezondheid van banken, aldus Volberda, staat nog steeds onder druk (80 e positie) waardoor de kredietverstrekking naar het MKB maar moeizaam op gang komt (48 e positie). Om het Nederlandse concurrentievermogen verder te verbeteren moet het kabinet de arbeidsmarkt hervormen en de toegang tot kredietverstrekking verbeteren. Het topsectorenbeleid van dit kabinet begint zijn vruchten af te werpen: Nederland scoort beter op innovatie. Na een stroperige start begint het topsectorenbeleid van dit kabinet volgens professor Volberda zijn vruchten af te werpen: Waar er afgelopen jaren een nijpend tekort was aan kenniswerkers, zijn er nu beduidend meer technici en ingenieurs beschikbaar (30 e positie). Daarnaast is de samenwerking tussen universiteiten en het

2 bedrijfsleven in de verschillende topsectoren sterk verbeterd (9 e positie). Tevens zijn de bedrijfsinvesteringen in Research en Development toegenomen (17 e positie). Ten slotte zijn de wetenschappelijk onderzoeksinstituten in Nederland van topkwaliteit (6 e positie). Zwitserland en Singapore hebben hun koppositie weten te behouden. De Verenigde Staten treedt toe tot de top-3 en Zweden is de grootste daler in de top-10. Door investeringen in talent en innovatie weten Zwitserland (1 e plaats) en Singapore (2 e plaats) hun koppositie behouden. Finland (4 e plaats) moet een positie in de top-3 opgeven door een verslechtering van de macroeconomische condities. Na jarenlange dalingen zet de Verenigde Staten zijn opmars voor het tweede jaar op rij voort en stijgt naar de 3 e plaats door hoger onderwijs van goede kwaliteit, een flexibele arbeidsmarkt, en zeer veel innovatieve bedrijven. Ook Duitsland is een plaats gezakt (5 e plaats) door achterblijvende investeringen in infrastructuur en hoger onderwijs. Japan is met 3 plaatsen gestegen naar de 6 e plaats door de hoge investeringen in R&D, talent en innovatie. Zweden is de grootste daler van de 6 e naar de 10 e positie door een starre arbeidsmarkt en zeer hoge belastingtarieven. De kloof tussen Noord-Europa en Zuid- en Oost-Europa blijft gehandhaafd: landen die hervormingen doorvoerden verbeteren hun concurrentiepositie. Ondanks de aanwezigheid van maar liefst zes Europese landen in de top-10, zijn er ook veel Europese landen die beduidend minder goed scoren. Er is nog altijd een grote kloof tussen een Noord-Europese koplopergroep en een Zuid- en Oost-Europese achterhoede. Toch is er in deze achterhoede van landen met een lagere concurrentiepositie ook een verschil ontstaan. Landen die hervormingen doorvoeren ten bate van hun concurrentiepositie zien zichzelf flink stijgen op de mondiale concurrentie-index. Specifieke voorbeelden zijn Portugal (stijgt met 15 plaatsen naar 36 e positie) en Roemenië (stijgt met 17 plaatsen naar 59 e positie). Daarentegen laten landen zoals Italië (49 e positie) en Frankrijk (23 e positie) weinig verbetering zien. PERSBERICHT: EMBARGO TOT WOENSDAG 3 SEPTEMBER 2014, 0.01 AM (CEST) Informatie: Rotterdam School of Management, Erasmus University Prof. Dr. Henk W. Volberda (T) ; (M) ; (E) hvolberda@rsm.nl Afdeling Voorlichting: Drs. Marianne Schouten (T) ; (M) ; (E) mschouten@rsm.nl INSCOPE: Research for Innovation, RSM Erasmus University, Nederlands Partnerinstituut van het World Economic Forum; zie ook Secretariaat vakgroep Strategisch Management & Ondernemerschap van de RSM Erasmus Universiteit / INSCOPE Research for Innovation: Patricia de Wilde-Mes (T) ; (E) pwilde@rsm.nl 2

3 Nederland blijvend in de top-10 van meest concurrerende economieën: Nederland stabiel op 8 e plaats van de mondiale concurrentie-index van het World Economic Forum. Rotterdam, 3 september Het World Economic Forum (WEF) publiceert jaarlijks de concurrentiepositie van landen. Het topinstituut INSCOPE: Research for Innovation van de Erasmus Universiteit Rotterdam onder leiding van professor Volberda is partnerinstituut van het WEF en verzamelde de gegevens voor Nederland. De wereldeconomie staat onder druk De 15 e editie van de Mondiale Concurrentie-index van het prestigieuze World Economic Forum toont aan dat de wereldeconomie langzaam herstelt van de ergste crisis in de afgelopen 80 jaar. De groei is grotendeels te danken aan gedurfd monetair beleid van landen als Japan, de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. Het herstel is echter minder krachtig dan verwacht en nieuwe oplopende regionale spanningen in verschillende brandhaarden (Oekraïne, Midden-Oosten) kunnen het herstel zelfs de kop in drukken. Tegelijkertijd is er door noodzakelijke hervormingen een toename van inkomensongelijkheid in vele landen ontstaan. Dergelijke regionale spanningen en toenemende inkomensverschillen kunnen globale gevolgen hebben en zetten het verdere herstel van de wereldeconomie onder druk. Focus op innovatie, talentontwikkeling en betrouwbare instituties zijn bepalend voor de top-3 Voor duurzame lange termijn economische groei is monetair beleid onvoldoende en zullen landen door structurele hervormingen hun productiviteit moeten verhogen. De economieën in de top-10 van de mondiale concurrentie-index zijn die landen die onophoudelijk investeren in het behouden en ontwikkelen van talent en het voortdurend introduceren van hoogwaardige nieuwe producten en diensten op de markt. Zwitserland, Singapore en de Verenigde Staten behoren duidelijk tot koplopers in de mondiale concurrentie-index door hun eenduidige keuze voor investeringen in toponderwijs en innovatie. Tevens beseffen zij dat publiek-private samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven noodzakelijk is om duurzame groei en welvaart te realiseren. Zij vormen daarom de top-drie van de mondiale concurrentie-index. Volgens het World Economic Forum zijn structurele hervormingen in de vorm van aantrekkende investeringen in talentontwikkeling, onderwijs en innovatie noodzakelijk om duurzame groei van de wereldeconomie te bewerkstelligen. Nederland blijvend in de top-10: excellent onderwijssysteem en verbeterde innovatie-prestaties In de ranking van 144 landen staat Nederland wederom op de 8 e plaats. Maakte Nederland vorig jaar nog een duikeling van 3 plaatsen, dit jaar wist Nederland haar positie in de top-10 te behouden (zie Figuur 1). Professor Volberda stelt dat het excellente hoger onderwijs (3 e positie), de snelle toepassing van nieuwe technologieën (9 e positie) en ICT (8 e positie), en de continue aandacht voor innovatie (8 e positie) bijdragen aan zeer geavanceerde bedrijven (5 e positie) die een belangrijke positie innemen in hoogwaardige internationale waardeketens. Daarnaast hebben volgens professor Volberda ook een infrastructuur van wereldklasse (4 e positie), en de concurrerende (5 e positie) en open markten (6 e positie) een belangrijke rol in het handhaven van de top-10 positie op de mondiale concurrentie-index. 3

4 De arbeidsmarkt en het financiële systeem zijn de zwakke punten van Nederland Ondanks de sterkten van de Nederlandse economie, wordt het concurrentievermogen gehinderd door blijvende rigiditeiten in de arbeidsmarkt. Volgens professor Volberda spelen de hoge kosten voor het aannemen en ontslaan van medewerkers (123 e positie) en het gebrek aan flexibiliteit in de loonvorming (135 e positie) de Nederlandse economie echter parten. Deze rigiditeiten worden als meest problematisch gezien voor het aantrekken van bedrijven in Nederland. Daarnaast is het financiële systeem in Nederland nog steeds kwetsbaar. De gezondheid van banken, aldus Volberda, staat nog steeds onder druk (80 e positie) waardoor de kredietverstrekking naar het MKB maar moeizaam op gang komt (48 e positie). Om het Nederlandse concurrentievermogen verder te verbeteren moet het kabinet de arbeidsmarkt hervormen en de toegang tot kredietverstrekking verbeteren. Figuur 1 Ranking Nederland over tijd (periode ), WEF Global Competitiveness Report Bron: INSCOPE: Research for Innovation (2014), op basis van WEF Global Competitiveness Report Verenigde Staten, Japan en Verenigd Koninkrijk stijgen in de top-10 Zwitserland blijft voor het zesde jaar op rij de ranglijst aanvoeren (zie Tabel 1). Hoge investeringen in R&D, eersteklas kennisinstellingen, en goede samenwerking van bedrijfsleven en universiteiten zorgen voor een zeer hoge score op innovatie. Nergens ter wereld worden relatief gezien zoveel patenten aangevraagd. Daarnaast heeft het land een hoogwaardige arbeidsmarkt die een mooie balans vormt tussen bescherming van werknemers en flexibiliteit van het bedrijfsleven. In combinatie met een excellente infrastructuur, een betrouwbare overheid en een efficiënte marktwerking leidt dit tot een nummer 1 positie. Een factor waar Zwitserland echter rekening mee moet houden is de beperkte beschikbaarheid van kenniswerkers (van de 14 e naar de 24 e plaats). Het land heeft recent strengere wetten aangenomen waardoor het moeilijker wordt voor werknemers uit andere Europese 4

5 landen om in Zwitserland te komen werken. Dit kan het concurrentievermogen van het land in de toekomst enorm schaden. Singapore behoudt voor het vierde jaar op rij de 2 e positie en is daarmee aanvoerder van de Aziatische economieën. Het land heeft een zeer effectieve goederenmarkt (1 e plaats), een efficiënt werkende arbeidsmarkt (2 e plaats) en een zeer goed ontwikkeld financieel systeem (2 e plaats). Daarnaast excelleert Singapore in investeringen in infrastructuur (2 e plaats), gezondheidszorg en lager onderwijs (3 e positie) en hoger onderwijs (2 e positie). Hiermee wordt de basis gevormd voor een hoogwaardige kenniseconomie. De Verenigde Staten is na jarenlange dalingen weer opgekrabbeld. Voor het tweede jaar op rij stijgen ze in de index, dit jaar zelfs naar de 3 e positie. De stijging komt vooral door een betere werking van instituties (van de 35 e naar de 30 e plaats) en een aanzienlijke verbetering van de kwaliteit van de bedrijfsomgeving (van de 6 e naar de 4 e plaats). Ook scoort het land zeer hoog op innovatie (van de 7 e naar de 5 e plaats). Amerikaanse bedrijven zijn erg geavanceerd en innovatief en kunnen een beroep doen op een excellent universitair systeem dat bewonderenswaardig sterk samenwerkt met het bedrijfsleven. In combinatie met de zeer flexibele arbeidsmarkt en de grote interne markt is de Amerikaanse economie bijzonder competitief en in staat geweest zich snel te herstellen. Zorgpunt blijft het macro-economisch beleid van de VS (113 e plaats), al hoewel de staatsschuld voor het eerst sinds de crisis iets is gedaald. Tevens heeft het Amerikaanse bedrijfsleven nog steeds weinig vertrouwen in politici en heeft men de perceptie dat de overheid veel middelen verkwist. Finland is dit jaar gezakt naar een 4 e positie. Deze daling wordt vooral veroorzaakt door de macroeconomische omstandigheden (43 e plaats); de staatsschuld van het land is bijvoorbeeld toegenomen en verschillende kredietinstanties hebben het land lager gewaardeerd. Aan de andere kant heeft Finland zeer effectieve en transparante publieke instellingen (1 e plaats), een goede infrastructuur (19 e plaats) en goed ontwikkelde financiële markten (5 e plaats). Met grote investeringen in R&D (3 e plaats), een sterke samenwerking tussen universiteiten en het bedrijfsleven (1 e plaats) en excellent onderwijs (1 e plaats) ligt de grootste kracht van het land in het superieure innovatievermogen (1 e plaats). Duitsland zakt een plaats terug naar de 5 e positie. Een val in de kwaliteit van het onderwijs (van de 3 e naar de 16 e plaats) speelt hierin een grote rol. Desondanks is het land nog altijd erg innovatief door grote investeringen in R&D (5 e plaats), een goede samenwerking tussen universiteiten en bedrijfsleven (10 e positie) en doordat bedrijven veelal in clusters zijn gelokaliseerd (3 e plaats). Dit stimuleert de ontwikkeling van geavanceerde producten en services. Tevens wordt veel geïnvesteerd in training en opleiding van technische vaardigheden die onmisbaar zijn voor de dominante Duitse maakindustrie. De efficiency van de arbeidsmarkt is dit jaar flink verbeterd (van de 53 e naar de 35 e plaats). Gezien de recente invoering van een minimumloon en de integrale aanpak van immigratie is het echter de vraag of het land deze positie kan handhaven. Daarnaast is het van belang dat het land zijn hoge staatsschuld verder reduceert (118 e plaats). Japan is dit jaar maar liefst drie plaatsen gestegen naar de 6 e positie, met dank aan verschillende kleine verbeteringen. De Japanse economie excelleert in innovatie (4 e plaats), met name door flinke investeringen in R&D (2 e positie), een grote beschikbaarheid van talent (3 e plaats), onderzoeksinstellingen van wereldklasse (7 e plaats) en een grote innovatiecapaciteit van Japanse ondernemingen(7 e plaats). Japanse bedrijven realiseren daardoor zeer veel toegevoegde waarde en vragen relatief veel patenten aan (2 e plaats). Noemenswaardig is dat de strijd tegen deflatie in 2013 voor het eerst gewonnen werd; er was een voorzichtige inflatie van 0.4%. Toch 5

6 maakt de macro-economische situatie en het begrotingstekort de Japanse economie zeer kwetsbaar. Bovendien is de arbeidsmarkt vrij inflexibel (22 e plaats) en participeren er weinig vrouwen in het arbeidsproces (88 e plaats). Tabel 1 Ranking top-10 landen, WEF Global Competitiveness Index 2014 Land Ranking 2014 Verandering t.o.v Zwitserland 1 Singapore 2 Verenigde Staten 3 2 Finland 4 1 Duitsland 5 1 Japan 6 3 Hong Kong 7 Nederland 8 Verenigd Koninkrijk 9 1 Zweden 10 4 = zelfde ranking; # = stijging (van #) in ranking; # = daling (van #) in ranking Bron: INSCOPE: Research for Innovation (2014), op basis van WEF Global Competitiveness Report Hong Kong is de derde Aziatische economie in de top-10 en handhaaft dit jaar de 7 e positie. De infrastructuur van wereldklasse en de gezonde financiële markten dragen hier in grote mate aan bij. Tevens beschikt het land over een zeer efficiënte goederenmarkt (2 e plaats) en een zeer goed functionerende arbeidsmarkt (3 e plaats). Net als in eerdere jaren zou Hong Kong verder kunnen stijgen wanneer zij verbeteringen realiseert in hoger onderwijs (22 e plaats) en investeert in innovatie (26 e positie). Het Verenigd Koninkrijk stijgt dit jaar met een plaats naar de 9 e positie. Dit wordt deels veroorzaakt door een afname van het begrotingstekort. Daarnaast heeft het land een zeer goed functionerende arbeidsmarkt (5 e plaats) en goed ontwikkelde financiële markten (15 e plaats). Daarentegen scoort het Verenigd Koninkrijk laag op haar banksysteem (89 e plaats) en is het lastig voor bedrijven om toegang te verkrijgen tot krediet (82 e plaats). Tevens is er veel verbetering mogelijk in het onderwijssysteem (23 e positie), met name bij vakken als wiskunde en natuurkunde (63 e plaats). Dit zal het innovatievermogen van het land ten goede komen. Zweden is dit jaar de grootste daler in de top-10, van de 4 e naar de 10 e positie. Het land heeft transparante en efficiënte instituties (13 e plaats), een goede infrastructuur (22 e plaats) en een uitstekende macroeconomische positie (17 e plaats). Zij heeft haar Triple-A status daardoor weten te behouden. Tevens is Zweden nog steeds een zeer technologisch geavanceerde land dat zeer snel nieuwe technologieën toepast. Het land heeft een hoge innovatiecapaciteit (6 e plaats) en zeer concurrerende markten. Dit zorgt voor de juiste prikkels om 6

7 kennis snel te transformeren in nieuwe producten en services. De inflexibele arbeidsmarkt en hoge belastingen maken de Zweedse economie echter zeer kwetsbaar. Nederland op de 8 e plaats: Kabinetsbeleid noodzakelijk gericht op het hervormen van de arbeidsmarkt en verbetering kredietverstrekking Professor Volberda stelt dat Nederland dit jaar in staat is geweest haar concurrentiepositie te consolideren (zie Tabel 2). Nederland heeft volgens Volberda een excellente infrastructuur en behoort qua havens (1 e plaats), spoor (10 e plaats) en luchttransport (4 e plaats) tot de internationale top. De kwaliteit van de Nederlandse overheid is nog steeds zeer hoog (10 e positie). Ook op macro-economisch beleid zijn flinke verbeteringen gerealiseerd (39 e positie) door het verder terugdringen van de overheidsschuld. Het Nederlandse onderwijssysteem is volgens professor Volberda nog steeds van hoog niveau en op kwaliteit van hoger onderwijs neemt Nederland zelfs de 3 e plaats in (een stijging van maar liefst 3 plaatsen). Nederlandse bedrijven zijn ook zeer professioneel georganiseerd en beschikken over een ondersteunend cluster van kwalitatief hoogwaardige lokale toeleverende industrieën en lokale zakelijke dienstverlening (5 e positie voor kwaliteit bedrijfsomgeving). Opvallend vindt Volberda ook de bedrijfsinvesteringen in Onderzoek & Ontwikkeling zijn toegenomen en er beter wordt samengewerkt tussen kennisinstellingen, bedrijven en overheid. Investeringen in kenniswerkers werpen hun vruchten af waardoor beter in de vraag naar technici en ingenieurs kan worden voorzien. Toch waarschuwt hij voor de starre arbeidsmarkt en het kwetsbare financiële systeem in Nederland. Het huidige kabinetsbeleid gericht op economische groei en banen zou haar hervormingsagenda verder moeten afmaken en daarbij de arbeidsmarkt en de banken niet moeten ontzien. Hervorming van de arbeidsmarkt door het vergemakkelijken van aanname en ontslag van arbeidskrachten, het tegelijkertijd investeren in opleidingen en vaardigheden van medewerkers en het flexibiliseren van de lonen zou de banengroei en werkgelegenheid in Nederland een boost kunnen geven. Volberda stelt tevens dat de werking van financiële markten en de solvabiliteit van banken nog steeds onder druk staan in Nederland. Nederland lijkt hier meer last van te hebben dan soortgelijke landen. Dit komt tot uiting in de gebrekkige kredietverstrekking naar bedrijven en particulieren, afnemende binnenlandse vraag en inactiviteit van banken. Hervorming van de arbeidsmarkt en een verbeterde kredietverstrekking en werking van het financiële systeem zou Nederland in de toekomst een top-5 positie kunnen opleveren. Tabel 2: Belangrijke scores en opvallende subscores van Nederland op de verschillende pijlers van concurrentievermogen Factor Ranking 2014 Verandering t.o.v Instituties 10 2 Last van overheidsregelgeving 30 2 Publiek vertrouwen in politici 9 Rechterlijke onafhankelijkheid 10 3 Kosten met betrekking tot terrorismebestrijding Belangenbescherming minderheidsaandeelhouders

8 Ethisch gedrag van bedrijven 10 1 Infrastructuur 4 3 Kwaliteit van wegen 5 5 Kwaliteit van spoor infrastructuur 9 2 Kwaliteit van haven infrastructuur 1 Kwaliteit van luchttransport infrastructuur 4 Macro-economische omgeving 39 5 Inflatie 1 Overheidsschuld Kredietrating 11 Gezondheid en basisonderwijs 5 1 Kwaliteit basisonderwijs 8 2 Instroom basisonderwijs Hoger onderwijs en training 3 3 Instroom middelbaar onderwijs 3 1 Instroom tertiair onderwijs Lokale beschikbaarheid van onderzoek- en 2 1 trainingsmogelijkheden Kwaliteit onderwijssysteem 8 4 Efficiency goederenmarkt 9 1 Intensiteit van lokale concurrentie 14 9 Effectiviteit van anti-monopolie beleid 2 3 Aanwezigheid van handelsbarrières Totaal belastingtarief 75 4 Klant oriëntatie 23 7 Efficiency arbeidsmarkt 21 Samenwerking vakbonden en werkgevers 7 2 Flexibiliteit van lonen Kosten van aannemen en ontslaan Capaciteit om talent aan te trekken 15 3 Financiële markt ontwikkeling 37 7 Toegang tot kredietverstrekking 48 1 Beschikbaarheid van risicodragend kapitaal 22 1 Gezondheid van banken 80 6 Technologische alertheid 9 1 Beschikbaarheid van nieuwe technologieën 9 8

9 Kennisabsorptievermogen bedrijven 21 1 FDI en transfer van technologieën 37 1 Internet gebruikers 5 1 Marktomvang 23 2 Thuismarkt 26 1 Buitenlandse markt 10 1 Bedrijfsomgeving 5 1 Kwaliteit van lokale leveranciers 6 Clusterontwikkeling 7 2 Controle over internationale distributie 16 2 Aard van concurrentievoordeel 11 2 Bereidheid tot delegeren van autoriteit 3 2 Innovatie 8 2 Capaciteit voor innovatie 11 2 Beschikbaarheid kenniswerkers Bedrijfsuitgaven R&D 17 1 Patenten 9 1 Bron: INSCOPE: Research for Innovation (2014), op basis van WEF Global Competitiveness Report Topsectorenaanpak van kabinet werpt zijn vruchten af: Nederland scoort beter op innovatie Volgens professor Volberda zijn betrouwbare instituties, een goede infrastructuur en investeringen in onderwijs en talentontwikkeling een noodzakelijke voorwaarde om te blijven concurreren in een mondiale economie. Wat echter veel belangrijker is voor geavanceerde economieën als de Nederlandse economie, zijn de prestaties op het gebied van innovatie en technologische alertheid. Nederland zal zich steeds meer moeten onderscheiden op kennis en toegevoegde waarde in plaats van lage kosten. Op dit gebied begint het topsectorenbeleid van dit kabinet volgens professor Volberda zijn vruchten af te werpen (zie Tabel 3): Waar er afgelopen jaren een oplopend tekort was aan hoogwaardige kenniswerkers, zijn er nu beduidend meer technici en ingenieurs beschikbaar en neemt de aanwas van studenten voor technische opleidingen toe (30 e positie). Daarnaast is de samenwerking tussen universiteiten en het bedrijfsleven in de verschillende topsectoren sterk verbeterd (9 e positie). Tevens zijn de bedrijfsinvesteringen in Onderzoek en Ontwikkeling licht toegenomen (17 e positie). Ten slotte zijn de wetenschappelijk onderzoeksinstituten in Nederland van topkwaliteit (6 e positie). Deze factoren (zie Tabel 3) spelen een belangrijke rol in de top-10 positie van Nederland, aldus professor Volberda: Met de intensivering van het topsectorenbeleid (water, energie, high tech, chemie, life sciences, agrifood, etc.) en het uitvoeren van gemeenschappelijke innovatie-agenda s (Bedrijfsleven, Kennisinstellingen en Overheid) voor elke sector is dit kabinet op de goede weg. Tevens lijkt de fiscale stimulering door dit kabinet van bedrijfsinvesteringen in Onderzoek & Ontwikkeling (Wet Bevordering Speuren Ontwikkelingswerk (WBSO), Research en Development Aftrek (RDA) en Innovatiebox) effect te hebben. Toch waarschuwt hij voor zelfgenoegzaamheid. De overheid zal een sterke regierol moeten blijven spelen op 9

10 het gebied van innovatie. Door het achterblijvend economisch herstel is het innovatievermogen van Nederlandse bedrijven en met name het MKB verder aangetast (11 e positie). Tevens zou de overheid veel meer een voorbeeldfunctie moeten hebben en bij aanbesteding veel meer moeten sturen op innovatie dan alleen prijs (28 e positie). Tevens zou de overheid ook veel meer moeten investeren in mogelijke sector-overstijgende innovaties die meerdere topsectoren omvatten zoals Big Data, Internet of Things en 3D printing. Tabel 3: Alle scores op innovatie-indicatoren Nederland Factor Innovatie Ranking 2014 Verandering t.o.v Capaciteit voor innovatie 11 2 Kwaliteit wetenschappelijke onderzoeksinstituten 6 1 Bedrijfsuitgaven aan R&D 17 1 R&D samenwerkingsverbanden tussen universiteiten en bedrijfsleven 9 3 Inkoop overheid van geavanceerde technologische producten 28 2 Beschikbaarheid kenniswerkers Patenten 9 1 Bron: INSCOPE: Research for Innovation (2014), op basis van WEF Global Competitiveness Report Verschil tussen BRICS landen wordt groter: China nog steeds meest competitieve BRIC land en Rusland is bezig met een opmars Niet alleen geavanceerde Westerse economieën, maar ook de meeste opkomende economieën weten onvoldoende te profiteren van economisch herstel. Groeiden opkomende economieën tussen gemiddeld nog met 5.9%, in 2014 is dat afgenomen naar gemiddeld 4.6%. Van de 5 BRICS landen laten alleen Rusland en China een stijging zien, terwijl India maar liefst 11 plaatsen daalt en ook Zuid-Afrika en Brazilië een kleine daling laten zien. China is nog steeds koploper van de BRICS landen (28 e plaats), gevolgd door Rusland (53 e plaats), Zuid-Afrika (56 e plaats), Brazilië (57 e plaats) en India (71 e plaats). China heeft een goede infrastructuur, gezond macro-economische beleid en scoort dit jaar bovendien beter op innovatie. De achterblijvende ontwikkeling van haar financiële markten en de langzame toepassing van nieuwe technologieën speelt de Chinese economie echter parten. Bovendien kent China nog steeds vele overheidsinstellingen die weinig transparant zijn en onderhevig zijn aan corruptie. Rusland is bezig met een opmars en stijgt wederom op de mondiale concurrentie-index, dit jaar met maar liefst 11 plaatsen. Door verbeteringen in de kwaliteit van de bedrijfsomgeving, een hogere penetratie van ICT en een efficiëntere goederenmarkt weet het land haar concurrentiepositie te verbeteren. Om de relatief goed opgeleide beroepsbevolking en innovatiepotentie te benutten zal het land echter verbeteringen moet doorvoeren in haar financiële systeem en de betrouwbaarheid van de instituties. Hier is nog veel winst te behalen. De recente economische sancties als gevolg van de Russische inmenging in de Oekraïne kunnen Ruslands economisch herstel echter weer teniet doen. India daalt dit jaar flink. Waar het verschil tussen China en India in 2007 slechts 14 plaatsen was, is dat verschil dit jaar opgelopen tot maar liefst 43 plaatsen. Ondanks een relatief goede score op meer complexe zaken als innovatie en de kwaliteit van de bedrijfsomgeving, schiet het land te kort op de meer fundamentele 10

11 bouwstenen van concurrentievermogen. Verbeteringen in gezondheidszorg, onderwijs en infrastructuur worden onvoldoende gerealiseerd. Zo probeert India lager onderwijs overal in het land in te voeren maar is de kwaliteit daarvan ondermaats. Ondanks de overmatige economische groei die de BRICS landen het afgelopen decennium gekend hebben, hebben zij die groei onvoldoende aangewend om structurele hervormingen in te voeren in hun gezondheidszorg, lager onderwijs, instituties en infrastructuur. De kloof tussen de voorhoede Noord-Europa en de achterhoede Zuid- en Oost-Europa blijft gehandhaafd: achterhoede landen echter die structurele hervormingen doorvoerden verbeterden hun concurrentiepositie. Ondanks de aanwezigheid van maar liefst zes Europese koplopers in de top-10, zijn er ook veel Europese achterblijvers die beduidend minder goed scoren op hun concurrentievermogen. Er is nog altijd een grote kloof tussen Noord-Europese voorhoede economieën enerzijds en Zuid- en Oost-Europa achterhoede economieën anderzijds. Er lijkt dit jaar echter nog een tweede kloof te ontstaan tussen de achterblijvers met een lagere concurrentiepositie. Landen die hervormingen doorvoeren ten bate van hun concurrentiepositie zien zichzelf flink stijgen op de mondiale concurrentie-index. Specifieke voorbeelden zijn Roemenië (stijgt met 17 plaatsen naar 59 e positie) en Portugal (stijgt met 15 plaatsen naar 36 e positie), waar de overheid een ambitieus hervormingsplan heeft aangenomen. Achterhoede economieën zoals Italië (49 e positie) en Frankrijk (23 e positie) zijn daarentegen niet succesvol met structurele hervormingen en laten geen verbetering zien in hun concurrentievermogen. De grootste stijgers en dalers in Afrika: Algerije de grootste stijger, Libië de grootste daler. Wereldwijd is Algerije de grootste winnaar (zie tabel 4). Na een stijging van 10 plaatsen vorig jaar, zijn ze dit jaar nog eens 21 plaatsen gestegen, naar de 79 e positie. Deze grootste stijging is gerealiseerd door een strakker macro-economische beleid en een verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. Om deze positieve trend door te zetten zal het land zich verder moeten focussen op het verbeteren van de efficiency van de arbeids- en goederenmarkt, alsmede het stabiliseren van de financiële markten. Lesotho stijgt dit jaar met maar liefst 16 plaatsen naar de 107 e positie. De concurrentiepositie van het land blijft relatief laag maar stijgt nu voor het tweede jaar op rij in de mondiale concurrentie-index. Deze stijging wordt vooral veroorzaakt door een verbetering in basisvereisten, zoals meer betrouwbare instituties (van de 90 e naar de 68 e plaats) en een beter macro-economische beleid (van de 39 e naar de 28 e plaats). Ook scoort het land beter op innovatie en de kwaliteit van de bedrijfsomgeving. Ook Ivoorkust staat in de lijst met stijgers (stijgt met 11 plaatsen naar de 115 e positie). Echter, de lijst met de 10 grootste dalers laat direct het schrille contrast zien binnen Afrika (zie Tabel 5). In deze top-10 heeft Afrika wederom een aanzienlijk aandeel (3 van de 10), waarvan Libië met 18 plaatsen het meeste is gedaald. Deze daling wordt vrijwel geheel veroorzaakt door een verslechtering van de basisvereisten voor concurrentievermogen, zoals het macro-economische beleid, de kwaliteit van de infrastructuur en de betrouwbaarheid van instituties. Waar Europa vorig jaar nog de grote afwezige was op de lijst van beste stijgers, is zij dit jaar vertegenwoordigd door Roemenië (stijgt met 17 plaatsen naar de 59 e positie) en Portugal (stijgt met 15 plaatsen 11

Nederland blijvend in top-10 van meest concurrerende economieën

Nederland blijvend in top-10 van meest concurrerende economieën Nederland blijvend in top-10 van meest concurrerende economieën Nederland blijvend in top-10 van meest concurrerende economieën: Nederland stabiel op 8 e plaats van de mondiale concurrentie-index van het

Nadere informatie

World Economic Forum publiceert 2013 ranking van landen naar innovatie- en concurrentiekracht (Embargo tot 4 september 2013, 0:00 uur)

World Economic Forum publiceert 2013 ranking van landen naar innovatie- en concurrentiekracht (Embargo tot 4 september 2013, 0:00 uur) World Economic Forum publiceert 2013 ranking van landen naar innovatie- en concurrentiekracht (Embargo tot 4 september 2013, 0:00 uur) Nederland keldert uit de top-5 van meest concurrerende economieën:

Nadere informatie

Nederland keldert in de mondiale concurrentie-index

Nederland keldert in de mondiale concurrentie-index Nederland keldert in de mondiale concurrentie-index Rotterdam, 8 september 2009 --- Het World Economic Forum (WEF) publiceert jaarlijks de concurrentiepositie van landen. Het Erasmus Strategic Renewal

Nadere informatie

Innovatie-rijke economieën als Zwitserland, Singapore en Finland vormen de top-3

Innovatie-rijke economieën als Zwitserland, Singapore en Finland vormen de top-3 PERSBERICHT (Embargo tot 4 september 2013, 0:00 uur) Nederland keldert uit de top-5 van meest concurrerende economieën Rotterdam, 4 september 2013 --- Nederland zakt met 3 plaatsen naar de 8 e plaats op

Nadere informatie

Global Competitiveness Index (GCI) editie

Global Competitiveness Index (GCI) editie Nederland in de top-5 van meest concurrerende economieën: Nederland stijgt naar de 5 e plaats op de mondiale concurrentie-index van het World Economic Forum Rotterdam, 5 september 2012 --- Het World Economic

Nadere informatie

Onderzoeksrapport: The Global Competitiveness Report 2015-2016 van het World Economic Forum

Onderzoeksrapport: The Global Competitiveness Report 2015-2016 van het World Economic Forum Nederland in de top-5 van meest concurrerende economieën: Rotterdam, 30 september 2015 --- Het World Economic Forum (WEF) publiceert jaarlijks de concurrentiepositie van landen. Het topinstituut INSCOPE:

Nadere informatie

Nederland zakt vier plaatsen op Human Capital Index: vaardigheden en kennis van oudere leeftijdscategorieën blijven onbenut.

Nederland zakt vier plaatsen op Human Capital Index: vaardigheden en kennis van oudere leeftijdscategorieën blijven onbenut. ONDERZOEKSRAPPORT Nederland zakt vier plaatsen op Human Capital Index: vaardigheden en kennis van oudere leeftijdscategorieën blijven onbenut. Introductie In het Human Capital 2015 report dat het World

Nadere informatie

World Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 2010-2011

World Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 2010-2011 PERSBERICHT World Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 20-2011 Nederland zakt naar de 11e plaats op ranglijst van WEF Global Information Technology Report, en de opkomende economieën

Nadere informatie

World Economic Forum (WEF) en verzamelde onder leiding van Professor Henk Volberda de gegevens voor Nederland.

World Economic Forum (WEF) en verzamelde onder leiding van Professor Henk Volberda de gegevens voor Nederland. Introductie Networked Readiness Index van het World Economic Forum 2013 Het Global Information Technology Report 2013: Growth and Jobs in a Hyperconnected World alweer de 12 e editie van de gerenommeerde

Nadere informatie

Inclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland

Inclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland Inclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland Nederland scoort relatief hoog op economische groei en het aanpakken van ongelijkheid, maar de ongelijkheid

Nadere informatie

Nederland behoort tot de wereldtop van de internationale handel

Nederland behoort tot de wereldtop van de internationale handel Nederland behoort tot de wereldtop van de internationale handel Vandaag wordt de Global Enabling Trade Report 2014 van het World Economic Forum (WEF) gepubliceerd. In dit rapport wordt uitgebreid aandacht

Nadere informatie

Met een 4 e plaats scoort Nederland ijzersterk op ICT

Met een 4 e plaats scoort Nederland ijzersterk op ICT WEF GLOBAL INFORMATION TECHNOLOGIY ONDERZOEKSRAPPORT Met een 4 e plaats scoort Nederland ijzersterk op ICT Introductie Het Global Information Technology Report 2015: ICTs for Inclusive Growth van het World

Nadere informatie

Nederland behaalt opnieuw een top-5 positie in de Networked Readiness Index van het WEF

Nederland behaalt opnieuw een top-5 positie in de Networked Readiness Index van het WEF ONDERZOEKSRAPPORT World Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 2014: Nederland behaalt opnieuw een top-5 positie in de Networked Readiness Index van het WEF Het World Economic Forum

Nadere informatie

Onderzoeksrapport World Economic Forum: The Leveraging Entrepreneurial Ambition and Innovation Report 2014-2015

Onderzoeksrapport World Economic Forum: The Leveraging Entrepreneurial Ambition and Innovation Report 2014-2015 Ondernemerschap in Nederland blijft achter Hoge mondiale concurrentiepositie geen garantie voor een sterk ondernemerschapsklimaat Rotterdam, 21 januari 2015 Onlangs heeft het World Economic Forum (WEF)

Nadere informatie

Onder strikt embargo tot woensdag 27 september 2017, uur

Onder strikt embargo tot woensdag 27 september 2017, uur GLOBAL COMPETITIVENESS REPORT 2017-2018 VAN WORLD ECONOMIC FORUM: NEDERLAND OPNIEUW MEEST COMPETITIEVE ECONOMIE VAN DE EUROPESE UNIE Onder strikt embargo tot woensdag 27 september 2017, 00.01 uur Erasmus

Nadere informatie

Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis

Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009 Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Rotterdam, 6 oktober 2009 INSCOPE: Research for Innovation heeft in opdracht

Nadere informatie

Gezondheid en welzijn; Onderwijs; Beroepsbevolking en werk; Een stimulerende omgeving om human capital te laten renderen.

Gezondheid en welzijn; Onderwijs; Beroepsbevolking en werk; Een stimulerende omgeving om human capital te laten renderen. ONDERZOEKSRAPPORT Nederlandse beroepsbevolking behoort tot de wereldtop 1) Zwitserland, Finland en Singapore hebben de slimste beroepsbevolking In het eerste Human Capital Report van het World Economic

Nadere informatie

WEF GLOBAL COMPETITIVENESS INDEX 2016

WEF GLOBAL COMPETITIVENESS INDEX 2016 WEF GLOBAL COMPETITIVENESS INDEX 2016 Nederland dit jaar de meest concurrerende economie van de Europese Unie Nederland stijgt naar de 4 e plaats van de mondiale concurrentieindex van het World Economic

Nadere informatie

Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren

Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren Zorgorganisaties zijn innovatiever dan het bedrijfsleven; Zorgorganisaties investeren gemiddeld 25% meer in sociale innovatie,

Nadere informatie

Nederland stijgt naar 6 e plaats in nieuwe Networked Readiness Index van World Economic Forum

Nederland stijgt naar 6 e plaats in nieuwe Networked Readiness Index van World Economic Forum World Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 2012 Nederland stijgt naar 6 e plaats in nieuwe Networked Readiness Index van World Economic Forum Rotterdam, 11 april 2012 --- Het

Nadere informatie

Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren

Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren 5 oktober 2012 - Op verzoek van ActiZ meet INSCOPE Research for Innovation de innovativiteit van Nederlandse zorgorganisaties.

Nadere informatie

Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder

Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder PERSBERICHT: ERASMUS CONCURRENTIE- EN INNOVATIE MONITOR 2013-2014 Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder 18 november 2014 Rotterdam Het onderzoeksinstituut INSCOPE Research for Innovation van

Nadere informatie

Nederland niet meer in de top-5 van meest concurrerende economieën

Nederland niet meer in de top-5 van meest concurrerende economieën GLOBAL COMPETITIVENESS REPORT 2018 VAN HET WORLD ECONOMIC FORUM: NEDERLAND NIET MEER IN DE TOP-5 VAN MEEST CONCURRERENDE ECONOMIEEN Nederland niet meer in de top-5 van meest concurrerende economieën Nederland

Nadere informatie

Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI

Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Erasmus Concurrentie & Innovatie Monitor 2008 Bedrijven presteren beter

Nadere informatie

Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder

Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder ONDERZOEKSRAPPORT: ERASMUS CONCURRENTIE- EN INNOVATIE MONITOR 2013-2014 Nederlandse bedrijven innoveren beduidend minder 18 november 2014 Rotterdam Het onderzoeksinstituut INSCOPE Research for Innovation

Nadere informatie

Nederland niet meer in top 5 van meest concurrerende economieën

Nederland niet meer in top 5 van meest concurrerende economieën Nederland niet meer in top 5 van meest concurrerende economieën Nederland op de 6 e plaats van de mondiale concurrentie-index van het World Economic Forum en 3 e meest concurrerende economie van Europa

Nadere informatie

henk volberda 14 NR.4

henk volberda 14 NR.4 HET GESPREK MET henk volberda 14 NR.4 Henk Volberda is hoogleraar Strategisch Management en Ondernemingsbeleid aan de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Geen klassieke

Nadere informatie

Topsectoren. Hoe & Waarom

Topsectoren. Hoe & Waarom Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van

Nadere informatie

Circa 18% van het menselijk kapitaal blijft onbenut in Nederland door achterblijvende investeringen in opleiding en bijscholing

Circa 18% van het menselijk kapitaal blijft onbenut in Nederland door achterblijvende investeringen in opleiding en bijscholing Circa 18% van het menselijk kapitaal blijft onbenut in Nederland door achterblijvende investeringen in opleiding en bijscholing Introductie In het Human Capital Index 2016 report dat het World Economic

Nadere informatie

NEDERLAND ZAKT DRIE PLAATSEN OP DE GLOBAL GENDER GAP INDEX 2016

NEDERLAND ZAKT DRIE PLAATSEN OP DE GLOBAL GENDER GAP INDEX 2016 NEDERLAND ZAKT DRIE PLAATSEN OP DE GLOBAL GENDER GAP INDEX 2016 Onderzoeksrapport onder strikt embargo tot 26 oktober 01 uur. Rotterdam, 26 oktober 2016 Nederland is 3 plaatsen gezakt op de jaarlijks door

Nadere informatie

Nederlandse bedrijven laten kansen liggen om te innoveren en concurrentiekracht te versterken

Nederlandse bedrijven laten kansen liggen om te innoveren en concurrentiekracht te versterken Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2010-2011 Nederlandse bedrijven laten kansen liggen om te innoveren en concurrentiekracht te versterken Rotterdam, 9 maart 2011 - INSCOPE: Research for Innovation

Nadere informatie

Nederland stijgt naar 7 e plaats op internationale handelsindex van het World Economic Forum

Nederland stijgt naar 7 e plaats op internationale handelsindex van het World Economic Forum Nederland stijgt naar 7 e plaats op internationale handelsindex van het World Economic Forum Vandaag gepubliceerde Global Enabling Trade Report 2012 van het World Economic Forum (WEF) geeft inzicht in

Nadere informatie

Nederlandse bedrijven investeren meer in radicale innovatie.

Nederlandse bedrijven investeren meer in radicale innovatie. Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2011-2012 Nederlandse bedrijven investeren meer in radicale innovatie. Persbericht: Embargo tot vrijdag 23 november 2012, 00.00 uur! Na jaren van uitblijven van

Nadere informatie

INNOVATIE 4.0 NIEUWE MANIEREN VAN MANAGEN, ORGANISEREN, WERKEN EN SAMENWERKEN PROF. DR. HENK W. VOLBERDA

INNOVATIE 4.0 NIEUWE MANIEREN VAN MANAGEN, ORGANISEREN, WERKEN EN SAMENWERKEN PROF. DR. HENK W. VOLBERDA INNOVATIE 4.0 NIEUWE MANIEREN VAN MANAGEN, ORGANISEREN, WERKEN EN SAMENWERKEN PROF. DR. HENK W. VOLBERDA ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT, Fedecom Jaarvergadering 2018, De kracht van Working Apart Together,

Nadere informatie

BRAINPORT MONITOR SAMENVATTING - 9 E EDITIE BRAINPORT BLIJVEND SUCCES

BRAINPORT MONITOR SAMENVATTING - 9 E EDITIE BRAINPORT BLIJVEND SUCCES BRAINPORT MONITOR 2016 - SAMENVATTING - 9 E EDITIE BRAINPORT BLIJVEND SUCCES BRAINPORT NEXT GENERATION Meedoen MEER MENSEN DIE MEE DOEN Concurreren DIE SAMEN MEER CREËREN Verdienen EN SAMEN MEER VERDIENEN!

Nadere informatie

R&D-barometer Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven. November 2018

R&D-barometer Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven. November 2018 R&D-barometer 2018 Onderzoek van VNO-NCW onder de grote Nederlandse R&D-bedrijven November 2018 Inhoud 1. Achtergronden onderzoek 2. Kerncijfers R&D-barometer 2018 3. De trends in R&D; samenwerking blijft

Nadere informatie

Amsterdamse haven en innovatie

Amsterdamse haven en innovatie Amsterdamse haven en innovatie 26 september 2011, Hoge School van Amsterdam Haven Amsterdam is een bedrijf van de gemeente Amsterdam Oostelijke handelskade (huidige situatie) Oostelijke handelskade (oude

Nadere informatie

Nederland zakt voor het eerst in 4 jaar op de benutting van ICT en valt buiten de top-5.

Nederland zakt voor het eerst in 4 jaar op de benutting van ICT en valt buiten de top-5. Nederland zakt voor het eerst in 4 jaar op de benutting van ICT en valt buiten de top-5. Introductie Het Global Information Technology Report 2016: ICTs for Inclusive Growth van het World Economic Forum

Nadere informatie

ScaleUp Dashboard 2015

ScaleUp Dashboard 2015 Rapportage ScaleUp Dashboard 2015 ScaleUp Dashboard 2015 Prof. dr. Justin Jansen Lotte de Vos Rotterdam School of Management Erasmus Centre for Entrepreneurship Conclusies Nederland staat aan de Europese

Nadere informatie

Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2011 2012

Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2011 2012 Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2011 2012 SAMENVATTING: Na jaren van uitblijven van innovatie, investeren Nederlandse bedrijven meer (+2,6%) in radicale innovatie. De aanhoudende crisis in Europa

Nadere informatie

Onderzoeksflits.

Onderzoeksflits. Onderzoeksflits www.utrecht.nl/onderzoek De positie van de regio Utrecht in de Regional competitiveness index 2013 1 Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030

Nadere informatie

The digital transformation executive study

The digital transformation executive study The digital transformation executive study De noodzaak van transformatie voor kleine en middelgrote producerende bedrijven Technologie verandert de manier waarop kleine en middelgrote bedrijven zakendoen.

Nadere informatie

INNOVATIEMANAGEMENT. Herman van den Bosch

INNOVATIEMANAGEMENT. Herman van den Bosch INNOVATIEMANAGEMENT Herman van den Bosch INNOVATIEMANAGEMENT wat is innovatie? hoe staan Nederland en België er voor? waarom is innovatie belangrijk? Hoe kan innovatie worden gemanaged? Wat is de rol van

Nadere informatie

Meer hoogwaardig onderzoek naar Sociale Innovatie: Lancering Topinstituut INSCOPE

Meer hoogwaardig onderzoek naar Sociale Innovatie: Lancering Topinstituut INSCOPE Meer hoogwaardig onderzoek naar Sociale Innovatie: Lancering Topinstituut INSCOPE Samenvatting Op 3 juni a.s. zal een nieuw Topinstituut INSCOPE, Research for Innovation worden gelanceerd. In dit consortium

Nadere informatie

Het creëren van een innovatieklimaat

Het creëren van een innovatieklimaat Het creëren van een innovatieklimaat Bertholt Leeftink Directeur- Generaal Bedrijfsleven & Innovatie Inhoud 1. Waarom bedrijven- en topsectorenbeleid? 2. Verdienvermogen en oplossingen voor maatschappelijke

Nadere informatie

Voorjaarsprognoses : Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's

Voorjaarsprognoses : Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's IP/11/565 Brussel, 13 mei 2011 Voorjaarsprognoses 2011-2012: Europees herstel houdt aan ondanks nieuwe risico's Het geleidelijke herstel van de EU-economie zet door, zo blijkt uit de vooruitzichten voor

Nadere informatie

Voor het eerst in zeven jaar stijgt het aantal snelgroeiende bedrijven weer in Nederland

Voor het eerst in zeven jaar stijgt het aantal snelgroeiende bedrijven weer in Nederland Voor het eerst in zeven jaar stijgt het aantal snelgroeiende bedrijven weer in Nederland Voornamelijk binnen de zakelijke dienstverlening neemt het aandeel snelgroeiende bedrijven snel toe. Binnen de topsectoren

Nadere informatie

Meeste Nederlandse werkgevers houden personeelsbestand op peil in vierde kwartaal 2011 Manpower Arbeidsmarktbarometer Q4 2011

Meeste Nederlandse werkgevers houden personeelsbestand op peil in vierde kwartaal 2011 Manpower Arbeidsmarktbarometer Q4 2011 PERSBERICHT EMBARGO TOT DINSDAG, 13 SEPTEMBER 2011, 00.01 UUR Contact: Irene Bieszke ManpowerGroup Nederland +31 (0) 6 41 05 96 62 irene.bieszke@manpower.nl Meeste Nederlandse werkgevers houden personeelsbestand

Nadere informatie

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017

DE INDUSTRIE: MOTOR VAN VERNIEUWING. Drie acties voor een nieuw Kabinet. Manifest 2017 DE INDUSTRIE: Drie acties voor een nieuw Kabinet MOTOR VAN Manifest 2017 VERNIEUWING Nederlandse industriële bedrijven behoren tot de top van de wereld. We zijn wereldmarktleider in chipmachines en medische

Nadere informatie

De Innovatieparadox. 1. Bedrijven: efficiency en kuddegedrag. 2. Overheid: efficiency en bureaucratie

De Innovatieparadox. 1. Bedrijven: efficiency en kuddegedrag. 2. Overheid: efficiency en bureaucratie NL en innovatie top-10 De Innovatieparadox 1. Bedrijven: efficiency en kuddegedrag 2. Overheid: efficiency en bureaucratie Erasmus Strategic Renewal Center ErasmusStrategicRenewal.nl 3. Kennisinstellingen:

Nadere informatie

Wijnimport Nederland naar regio

Wijnimport Nederland naar regio DO RESEARCH Wijnimport Nederland naar regio Sterke opmars wijn uit Chili Jeroen den Ouden 1-10-2011 Inleiding en inhoudsopgave Pagina I De invoer van wijn in Nederland 1 II De invoer van wijn naar herkomst

Nadere informatie

Onderzoekmemorandum Innovatie en de Lissabonagenda

Onderzoekmemorandum Innovatie en de Lissabonagenda Onderzoekmemorandum Innovatie en de Lissabonagenda Inleiding Nederland werkt, net als de andere Europese landen aan de Lissabon-doelstellingen van de EU om te komen tot een dynamische en concurrerende

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 32 637 Bedrijfslevenbeleid 29 826 Industriebeleid Nr. 79 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE

Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bevindingen Erasmus Innovatiemonitor Zorg Eindhoven, 5 oktober 2012 TOP INSTITUTE INSCOPE

Nadere informatie

Navigatie topsectoren

Navigatie topsectoren Navigatie topsectoren Beleidsthema s en - doelen Beleid in cijfers Beleidsinstrumentarium 1 Versie oktober 215 Beleidsthema s en doelen topsectoren Specifiek beleid, ondersteunend aan doelen Bedrijvenbeleid:

Nadere informatie

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14 Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd

Nadere informatie

Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk

Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Investeringen door buitenlandse bedrijven hebben een belangrijke toe gevoegde

Nadere informatie

ONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN

ONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN ONDERZOEKSRAPPORT TOPSECTOREN Sociale innovatie doorslaggevend voor succes topsectoren: Topsectorenbeleid te eenzijdig gericht op technologische innovatie De markt dwingt bedrijven steeds sneller te innoveren

Nadere informatie

Dordrecht in de Atlas 2013

Dordrecht in de Atlas 2013 in de Atlas Een aantrekkelijke stad om in te wonen, maar sociaaleconomisch kwetsbaar Inhoud:. Conclusies. Positie van. Bevolking. Wonen. De Atlas voor gemeenten wordt jaarlijks gepubliceerd. In mei is

Nadere informatie

Economie in 2015 Kans of kater?

Economie in 2015 Kans of kater? Economie in 2015 Kans of kater? Nico Klene Economisch Bureau Doorwerth 6 november 2014 Wat verwacht ú: - kans? - kater? 2 Opbouw - Buitenland: mondiale groei houdt aan - Nederland 3 VS: groei weer omhoog

Nadere informatie

Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken

Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken Veranderingen in de internationale positie van Nederlandse banken De Nederlandse bancaire vorderingen 1 op het buitenland zijn onder invloed van de economische crisis en het uiteenvallen van ABN AMRO tussen

Nadere informatie

Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder besluitvormers uit 12 landen

Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder besluitvormers uit 12 landen Internet of Everything (IoE) Top 10 inzichten uit de Cisco-enquête IoE Value Index (Index voor IoE-waarde) onder 7.500 besluitvormers uit 12 landen Joseph Bradley Jeff Loucks Andy Noronha James Macaulay

Nadere informatie

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische

Nadere informatie

Zijn de Top 100 concern hoofdkantoren in Nederland van strategisch belang voor ons land?

Zijn de Top 100 concern hoofdkantoren in Nederland van strategisch belang voor ons land? Zijn de Top 100 concern hoofdkantoren in Nederland van strategisch belang voor ons land? Rotterdam, 25 november 2009 --- In opdracht van het VNO-NCW heeft Rotterdam School of Management, Erasmus University

Nadere informatie

MKB investeert in kennis, juist nu!

MKB investeert in kennis, juist nu! M201016 MKB investeert in kennis, juist nu! drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, september 2010 MKB investeert in kennis, juist nu! MKB-ondernemers blijven investeren in bedrijfsopleidingen,

Nadere informatie

Samenvatting Twente Index 2016

Samenvatting Twente Index 2016 Samenvatting Twente Index 2016 Kijk voor regionale en lokale data op www.twenteindex.nl INLEIDING De Twente Index wordt door Kennispunt Twente samengesteld in opdracht van de Twente Board. De Board wil

Nadere informatie

Ernst & Young ICT Leadership. Resultaten ICT Barometer over conjunctuur, bestedingen en offshore outsourcing. Jaargang 6 17 mei 2006.

Ernst & Young ICT Leadership. Resultaten ICT Barometer over conjunctuur, bestedingen en offshore outsourcing. Jaargang 6 17 mei 2006. Ernst & Young ICT Leadership Resultaten ICT Barometer over conjunctuur, bestedingen en offshore outsourcing Jaargang 6 17 mei 2006 ICTbarometer Inhoud ICT-conjunctuur ICT-bestedingen Offshore ICT outsourcing

Nadere informatie

Factsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU?

Factsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU? Factsheet 1 WAAROM EEN INVESTERINGSPLAN VOOR DE EU? Als gevolg van de wereldwijde economische en financiële crisis heeft de EU met een laag investeringsniveau te kampen. Alleen met gezamenlijke gecoördineerde

Nadere informatie

Europese toppositie voor Management onderzoek van Erasmus Universiteit Rotterdam

Europese toppositie voor Management onderzoek van Erasmus Universiteit Rotterdam Persbericht Europese toppositie voor Management onderzoek van Erasmus Universiteit Rotterdam Belang van managementonderzoek In een onlangs verschenen rapport*) van de Rijksuniversiteit Leiden is de kwaliteit

Nadere informatie

Onderzoeksflits. De positie van de Regio Utrecht in de EU Regional competitiveness index Utrecht.nl/onderzoek.

Onderzoeksflits. De positie van de Regio Utrecht in de EU Regional competitiveness index Utrecht.nl/onderzoek. Onderzoeksflits De positie van de Regio Utrecht in de EU Regional competitiveness index 2016 2 Onderzoeksflits Utrecht.nl/onderzoek Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500

Nadere informatie

ONDERZOEKSRAPPORT INNOVATIEMONITOR 2015

ONDERZOEKSRAPPORT INNOVATIEMONITOR 2015 ONDERZOEKSRAPPORT INNOVATIEMONITOR 2015 Nederlandse bedrijven realiseren meer innovaties, maar de daling van investeringen in technologische innovatie zet zich voort Het onderzoeksinstituut INSCOPE Research

Nadere informatie

De arbeidsmarkt klimt uit het dal

De arbeidsmarkt klimt uit het dal Trends en ontwikkelingen arbeidsmarkt en onderwijs De arbeidsmarkt klimt uit het dal Het gaat weer beter met de arbeidsmarkt in, ofschoon de werkgelegenheid wederom flink daalde. De werkloosheid ligt nog

Nadere informatie

Internationale Economie. Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s

Internationale Economie. Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s Internationale Economie Doorzettend, maar mager groeiherstel, veel neerwaartse risico s Wim Boonstra, 27 november 2014 Basisscenario: Magere groei wereldeconomie, neerwaartse risico s De wereldeconomie

Nadere informatie

MONITOR 2017 BRAINPORT NETWORK

MONITOR 2017 BRAINPORT NETWORK MONITOR 2017 BRAINPORT NETWORK In deze monitor wordt een overzicht gegeven van de economische groei van de zes triple helix regio s in Zuidoost- Nederland. Op de thema s arbeidsmarkt en kapitaal en EU

Nadere informatie

De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden

De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden De Staat van Nederland Innovatieland: een gouden ei? Walter Manshanden Van der Zee, F., W. Manshanden, F. Bekkers, T. van der Horst ea (2012). De Staat van Nederland Innovatieland 2012. Amsterdam: AUP

Nadere informatie

Risicomanagement in de industrie Ben Dankbaar

Risicomanagement in de industrie Ben Dankbaar Risicomanagement in de industrie Ben Dankbaar BiZ-Dag 29 juni 2017 Overzicht 1. Een paar cijfers 2. Wat is industrie? 3. Personeel 4. Risico s 3 1. Een paar cijfers 29 juni 2017 3 Balans: omzetontwikkeling

Nadere informatie

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Exportmonitor 2011 Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Uit de Exportmonitor 2011 blijkt dat het noordelijk bedrijfsleven steeds meer aansluiting vindt bij de wereldeconomie. De Exportmonitor

Nadere informatie

3.2 De omvang van de werkgelegenheid

3.2 De omvang van de werkgelegenheid 3.2 De omvang van de werkgelegenheid Particuliere bedrijven en overheidsbedrijven nemen mensen in dienst. Collectieve sector = Semicollectieve sector = De overheden op landelijk, provinciaal en lokaal

Nadere informatie

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS?

WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? WAAROM IS FRANKRIJK AANTREKKELIJK VOOR NEDERLANDSE INVESTEERDERS? Driekwart van de buitenlandse besluitvormers vindt dat Frankrijk een aantrekkelijke bestemming is voor investeringen (74%, toename van

Nadere informatie

Suriname: een potentiële outsourcing

Suriname: een potentiële outsourcing Suriname: een potentiële outsourcing en offshoring bestemming Business process outsourcing in de financiële sector 27 October 2009, Banquet Hall Hotel Torarica Drs. J.D. Bousaid, CEO Hakrinbank N.V. Overzicht

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers

AgriFood Capital Monitor Belangrijkste feiten en cijfers AgriFood Capital Monitor 2018 Belangrijkste feiten en cijfers Inleiding AgriFood Capital Monitor In dit boekje presenteren wij de feiten en cijfers van de AgriFood Capital Monitor 2018*. De Monitor geeft

Nadere informatie

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1

Conjunctuurenquête Nederland. Tweede kwartaal Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 Conjunctuurenquête Nederland Tweede kwartaal 11 Coenrapportomslag eerstekwartaal.indd 1 3-5-11 :36 Economisch herstel zet door Horeca en detailhandel haken aan Na een lichte afzwakking in het eerste kwartaal

Nadere informatie

27 april 2010 Emerging Markets Monthly Report

27 april 2010 Emerging Markets Monthly Report 27 april 2010 Emerging Markets Monthly Report Door Wim-Hein Pals, Head Robeco Emerging Markets Equities Vanwege hogere economische groei en sterkere financiële balansen, zijn de opkomende markten aantrekkelijker

Nadere informatie

Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten. Meest innovatieve regio s

Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten. Meest innovatieve regio s Bijlage 1: Gekozen regio s en hun sterke kanten Meest innovatieve regio s Het Europese Innovatie Scoreboord op regionaal schaalniveau geeft in 2003 zes regio s aan als de leiders van Europa. Deze zijn

Nadere informatie

Internationale Kansen & Knelpunten

Internationale Kansen & Knelpunten Onderzoeksrapport Internationale Kansen & Knelpunten Onderzoeksrapport van- en voor de Nederlandse Life Sciences & Health sector Versie 2015 Mede mogelijk gemaakt door: www.tfhc.nl Task Force Health Care

Nadere informatie

Subsidiekansen.. SLIMME FINANCIERING VAN INNOVATIES. Wim Kan zei ooit: Subsidie is kunstmest. Maar hoeveel kunstmest is er nog?

Subsidiekansen.. SLIMME FINANCIERING VAN INNOVATIES. Wim Kan zei ooit: Subsidie is kunstmest. Maar hoeveel kunstmest is er nog? Jelle Oomen SLIMME FINANCIERING VAN INNOVATIES WAT ZIJN DE HUIDIGE MOGELIJKHEDEN Subsidiekansen.. Wim Kan zei ooit: Subsidie is kunstmest. Maar hoeveel kunstmest is er nog? ER ZIJN GELUKKIG NOG KANSEN

Nadere informatie

AEGON Equity Fund. vierde kwartaal 2006

AEGON Equity Fund. vierde kwartaal 2006 Profiel Het AEGON Equity Fund is een besloten fonds voor gemene rekening, waarin verzekeringsrelaties van AEGON kunnen participeren. Het AEGON Equity Fund belegt wereldwijd in aandelen met de nadruk op

Nadere informatie

Concurrentievermogen van Nederlandse economie dreigt in zwaar weer te komen

Concurrentievermogen van Nederlandse economie dreigt in zwaar weer te komen ONDERZOEKSRAPPORT Concurrentievermogen van Nederlandse economie dreigt in zwaar weer te komen EMBARGO TOT WOENSDAG 27 NOVEMBER 00.00 UUR 27 november 2013 Rotterdam Het onderzoeksinstituut INSCOPE Research

Nadere informatie

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl

The Netherlands of 2040. www.nl2040.nl The Netherlands of 2040 www.nl2040.nl 1 Tijden veranderen 2 Tijden veranderen 3 Nieuwe CPB scenario studie Vraag Waarmee verdienen we ons brood in 2040? Aanpak Scenario s, geven inzicht in onzekerheid

Nadere informatie

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013

Internationale varkensvleesmarkt 2012-2013 Internationale varkensvleesmarkt 212-213 In december 212 vond de jaarlijkse conferentie van de GIRA Meat Club plaats. GIRA is een marktonderzoeksbureau, dat aan het einde van elk jaar een inschatting maakt

Nadere informatie

ADOPTIE Trends en analyse Statistisch overzicht interlandelijke adoptie over de jaren 2008 tot en met 2012

ADOPTIE Trends en analyse Statistisch overzicht interlandelijke adoptie over de jaren 2008 tot en met 2012 Ministerie van Veiligheid en Justitie ADOPTIE Trends en analyse Statistisch overzicht interlandelijke adoptie over de jaren 28 tot en met 212 Maart 213 Overzicht van het aantal verstrekte beginseltoestemmingen

Nadere informatie

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!

Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top! Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie Samen naar de top! Drs. G.M. Landheer Directeur Topsectoren en Industriebeleid

Nadere informatie

Brainport Monitor 2010 Samenvatting. Van crisis naar kracht

Brainport Monitor 2010 Samenvatting. Van crisis naar kracht Brainport Monitor 2010 Samenvatting Van crisis naar kracht People De effecten van de crisis laten zien dat de arbeidsmarkt in Brainport conjunctuurgevoelig is. Technology Brainport blijft goed presteren

Nadere informatie

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1

Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Achterhoek 2020 Tom van der Horst, TNO 28 januari 2015 1 Dutch industry fit for the future?! onze wereld verandert en dus ook onze industrie. met impact op economie en samenleving smart industry agenda

Nadere informatie

Europese vergelijking systemen van volwasseneneducatie en aanpak laaggeletterdheid

Europese vergelijking systemen van volwasseneneducatie en aanpak laaggeletterdheid Europese vergelijking systemen van volwasseneneducatie en aanpak laaggeletterdheid Dr. Maurice de Greef Prof. dr. Mien Segers 06-2016 Maastricht University, Educational Research & Development (ERD) School

Nadere informatie

DISRUPTIEVE TECHNOLOGIE. Hoe bedrijven hun businessmodel innoveren. Prof. dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management Erasmus University

DISRUPTIEVE TECHNOLOGIE. Hoe bedrijven hun businessmodel innoveren. Prof. dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management Erasmus University Strategie Summit Industrie 5 maart 2015 DISRUPTIEVE http://www.youtube.com/watch?v=- TasuCE64kk&feature=youtu.be&t=1m54s TECHNOLOGIE Hoe bedrijven hun businessmodel innoveren Prof. dr. Henk W. Volberda

Nadere informatie

BRAINPORT MONITOR SAMENVATTING 11E EDITIE BRAINPORT EINDHOVEN MAAKT HET SAMEN

BRAINPORT MONITOR SAMENVATTING 11E EDITIE BRAINPORT EINDHOVEN MAAKT HET SAMEN BRAINPORT MONITOR 2018 - SAMENVATTING 11E EDITIE BRAINPORT EINDHOVEN MAAKT HET SAMEN Dutch Design Week TOTAALBEELD De Nederlandse economie floreert, met die van Brainport Eindhoven op kop. In 2017 is Brainport

Nadere informatie

Schone technologie voor een levende aarde Bouwen aan de Nederlandse schone technologie sector

Schone technologie voor een levende aarde Bouwen aan de Nederlandse schone technologie sector Wereld Natuur Fonds Driebergseweg 10 Postbus 7 3700 AA Zeist Tel: +31 30 693 7333 Direct: Fax: +31 30 691 2064 Info@wnf.nl www.wnf.nl Schone technologie voor een levende aarde Bouwen aan de Nederlandse

Nadere informatie

Naar meer scherpte in de Rijk-Regio agenda voor innovatiestimulering. Berry Roelofs Principal Consultant

Naar meer scherpte in de Rijk-Regio agenda voor innovatiestimulering. Berry Roelofs Principal Consultant Naar meer scherpte in de Rijk-Regio agenda voor innovatiestimulering Berry Roelofs Principal Consultant Utrecht, 17 december 2015 Goede uitgangssituatie, maar Nederland doet het goed 16 e economie van

Nadere informatie