Radiologische technieken. Het abdomen. Basisdensiteiten. Beeldvorming en technieken

Transcriptie

1 Radiologische technieken Beeldvorming en technieken Conventionele radiologie CT-scan Ultrasound Magnetische Resonantie Interventionele radiologie Dienst UZBrussel Het abdomen Lever: echo,ct,mri Milt: echo,ct,mri Maag darm stelsel: barium, CT, MRI Pancreas: echo,ct,mri Nieren bijnieren: echo,ct,mri Blaas: echo,ct,mri Prostaat zaadblaasjes: echo,ct,mri ovariae uterus: echo,ct,mri Grote bloedvaten: echo,ct,mri,angio Beeldvorming en resolutie X-ray CT MR US NM Ruimte. (mm) / / /1 5 Densiteit Laag Beter Hoog L H Sup H. Luchtdensiteit Vetdensiteit Waterdensiteit Botdensiteit (Metaaldensiteit) Basisdensiteiten Tijd.(ms) / < 50 Laag 1

2 Conventionele radiologie Computer (CR) Fosfor of Selenium Digitale (DR) Hounsfield Eenheden Maag Onderdelen Maagplooien tot 1 cm Peristaltiek 2

3 CT-scan (computed tomgraphy) CT-screening....body CT? -Selectie, risico factor -Hoge sensitiviteit -Positieve waarden..screeningsniveau ><risico -Optimale intervallen Ex. Long nodules: Window (Obuchowski, Radiology nov 2005 ; MacMahon Radiology nov 2005) Window Long Window Bot 3

4 WINDOW LEVEL : Window Weke delen aorta liver Contrast and body weight Contrast flow rate and enhancement on fixed time point Partieel volume Axiaal Coronaal 4

5 MIP Gemiddeld BEELDVERWERKING VRT Volume Rendering Techniques weergave van complexe 3D situatie geen computer-gegenereerde artefacten precieze representatie en scheiding van weefseltypes hoge tijdsinvestering Volume weergave techniek MDCT-Enterography TECHNIQUE Oral contrast agent positive agents or neutral agents or negative agents IV contrast agent non-ionic iodinated contrast High resolution CT scan MDCT capabilities post-processing software Intubation tube thickened segment Mannitol (neutral) Gastrografin (positive) CT-enteroclysis CT-enteroclysis 5

6 median complete range median for range [ ] 1st order model time (Timeconstants Tmedian= Tmedianreducedrange= 51.79) Acute Inflammation mucosal hyperenhancement wall thickening mesenteric fat stranding Bowel wall thickening Indirect signs MDCT-Enterography CROHN S DISEASE CT-Enterography findings mural or mucosal hyperenhancement mural thickening mural stratification mesenteric fat stranding comb sign fistulas, abscess fibrofatty proliferation Perfusie analyse 4D CT Textuur analyse Weefsel perfusie Weefsel karkterisatie grey values Wold PB et al., Radiology 2003; Kido et all, JCAT 2003; 27(1):56-61 Reittner P et al. Eur Radiol 2002;12: Interventie en CT-scan Volg de naald!! 6

7 Prior CE-CT Real-time CT guidance Localisation lesion Local anesthetics Guidance needle 18 G needle Coil loading device in needle Coil to end of needle, pusher Needle redrawn Control Merker plaatsing voor stereotactische radiotherapie Radio frequency ablation THERMAL TISSUE EFFECT carbonisation 100 C 90 C 80 C 70 C Immediately Cellular death seconds minutes Start thermal lesions 60 C 55 C 50 C 46 C RFA MRI en abdominale beeldvorming Heel veel mogelijkheden: Sequenties (type MR weging: T1, T2, Fat sat,..) Gerichte opnamen (focus anatomisch) Contrastmogelijkheden Nieuwe technieken: spectroscopie, diffusie, NOOD AAN GERICHTE VRAAG 7

8 Nieuwe MR technieken MR spectroscopie Low grade glioma MR signaal: meerdere frequenties Oorsprong: kernen in verschillende chemische structuren Fig 10-3 MRS PRESS, TE=272 ms fmri Functionele MRI Dynamische Beeldv. ~2s Signaal pixel Tiid Activity Rest Time... Function ~ 5 min DWI : Diffusie MRI DWI Zonder diffusie gradiënten: T 2 weging Fiber tracking SE Met diffusie gradiënten: T 2 + diffusie 8

9 Tissue concentration time curve PWI: Perfusie MRI Impulse response function PWI Malignant tumor TBF Area =TEV extraction A B TBF = blood flow TEV = extracellular volume MTT = mean transit time Gd bolus tracking D E PWI Benign tumor TEV A B TBF B 9 MTT Enkele klinisch voorbeelden D C 0 E Biliaire Cyste Algemene Tekens Zeer frequent (2.5 % v/d populatie) prevalentie stijgt met leeftijd en bij vrouwen solitair versus AD polycystische lever-nier asymptomatisch - nl lever functie ADPK 40% lever aantasting 15% enkel lever aantasting Biliaire Cyste CT Tekens water densiteit (0 tot 10 HU) Dunne, onmerkbare wand ADPKD: hepatomegalie, multiple cysten, Ca ++ hemorrhagie: hyperdens 9

10 Biliaire Cyste MRI Tekens homogeen rond of ovoid / goed afgelijnd hypointens T1 - hyperintens T2 hyperintens zwaar T2-gewogen beelden Geen aankleuring hemorrhagische cysten: hyperintens T1 / T2 Vocht/vocht niveau ( hematocriet niveau) Hemangioom Algemene Tekens Meest voorkomende benigne lever tumor (tot 20 %) Vrouw : man (5:1) meestal asymptomatisch (85 %) stabiele letsels (uitgezonderd zwangerschap) Hemangioom CT Tekens blanco goed afgelijnd, gelobuleerd, hypodens calcificaties en zones van fibrose arteriële faze perifere nodulaire aankleuring onvolledig veneuze faze centripetale aankleuring laattijdig blijvende aankleuring (pooling) 10

11 Hemangioom MRI Tekens blanco T1-gewogen duidelijk hypointens T2- gewogen duidelijk hyperintens zwaar T2-W zwak hyperintens [spec 92%] post-gadolinium: zoals CECT arteriële faze perifeer nodulair veneuze faze centripetale opvulling, pooling Focale Nodulaire Hyperplasie Focale Nodulaire Hyperplasie Algemene Tekens tweede meest voorkomende benigne lever tumor vrouwen (80-95 %) / 3de tot 4de decade etio: gelocaliseerde hepatocyt reactie op een onderliggende congenitale vasculaire malformatie orale contraceptiva en FNH? CT Tekens Blanco hypodense of isodense massa scar (1/3 patiënten): hypodens arteriële faze hyperdens + homogeen scar: hypodens veneuze faze isodens scar: iso-tot hyperdens laattijdig scar: hyperdens 11

12 Focale Nodulaire Hyperplasie MRI Tekens hepatocell : zoals normale lever T1-gewogen iso-of hypointens T2- gewogen iso-of licht hyperintens scar hypo T1 en hyper T2 post-gadolinium: zoals CECT Arteriële faze hyperintens (uitz. scar) veneuze faze iso-intens (scar hyperintens) leversteatose US: verhoging van de echogeniciteit CT: verlaging van densiteit ( lager dan de milt) MR: T1w opposed phase daling van SI ( T2 en T1 in phase relatief weinig sensitief) 12

13 T2 HASTE GRE T1 in-phase focale steatose GRE T1 opposed-phase Hemochromatose CT : verhoogde lever-densiteit MR: daling van lever-intensiteit (T2 >> T1) (GRE >> SE >> HASTE) T2* beste sequentie MR sensitiever dan CT Hemochromatose hemochromatose T1 GRE Siderose (transfusie-) T2 HASTE Hemolyse (sickle cel aandoening) T1 GRE fs 13

14 Conclusie en toekomst Beeldvorming en technieken CT-scan: Vlug (5 60 seconden) Hoge morfologie (spatiale resolutie) Perfusie MRI Traag (5 60 minuten) Hoge specificiteit (densiteits resolutie) Zeer hoge specificiteit (spectroscopie) Ultrasound Goedkoop Dynamisch, voor specifieke indicaties, contrast Interventionele radiologie In het operatiekwartier... Therapeurische mogelijkheden Beeldvorming van kleine dieren Dank voor uw aandacht 14