VERGADERING : OPENBAAR BESTUUR DATUM : 16 MAART 2011 AGENDAPUNT : 6 BIJLAGE : OB : Jaarverslag PDV 2010 (concept)

Transcriptie

1 VERGADERING : OPENBAAR BESTUUR DATUM : 16 MAART 2011 AGENDAPUNT : 6 BIJLAGE : OB BETREFT : Jaarverslag PDV 2010 (concept) Bijgevoegd is het jaarverslag PDV over het kalenderjaar Het is bedoeld voor externe verantwoording. Op een aantal onderdelen moet nog afstemming plaatshebben met het HPA, het Productschap Akkerbouw en het Productschap Wijn (bijvoorbeeld over de rapportage van de Interne Auditdienst van het HPA over de Code Goed Bestuur). ADVIES - FINANCIËLE ASPECTEN - SOCIALE CONSEQUENTIES - VOORSTEL Het voorstel is het jaarverslag vast te stellen. COMMUNICATIE Het jaarverslag 2010 wordt op de website gepubliceerd. BIJLAGE(N) : 1 Vergadering openbaar bestuur PDV 1 van 1 16 maart 2011

2 JAARVERSLAG PDV 2010 (CONCEPT) 1

3 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 1. ORGANISATIE Missie, doel en taken Bestuur Commissies Secretariaat Uitbestede taken Code Goed bestuur Communicatie Bedrijfsvoering Aanbesteding Samenloop van heffingen Rapportage van bevindingen interne audit Financiën Administratieve lasten Bezoldiging Voorzitter Vergoeding Voorzitter Vergoeding bestuursleden Vergaderkosten Toezicht Intern toezicht Juridische zaken Gerechtelijke procedures Verordeningen en besluiten Geschillencommissie Handhaving tuchtrecht 2 KWALITEIT EN VEILIGHEID Issue- en crisismanagement Analyseaangelegenheden Voederwaardering Toekomst CVB CVB activiteiten CVB Begeleidingscommissie CVB Werkgroepen Onderzoek voor het actualiseren CVB voederwaardetabellen en voedernormen Relatiebeleid Veevoederdatabank Website Uitgebrachte producten Helpdeskfunctie 3 ARBEID Verankering Arbeid Activiteiten Stichting Bevordering Studie Diervoeding 4 INNOVATIE EN DUURZAME ONTWIKKELING Veevoedkundig onderzoek Rundvee, varkens en pluimvee Voedingsonderzoek vleeskalveren Duurzaamheid of Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) 2

4 5 INFORMATIEVOORZIENING EN SECTORCOMMUNICATIE Communicatiebeleid Informatievoorziening Sectorcommunicatie 6 MEDEBEWINDSTAKEN Marktordening Steunregeling mageremelkpoeder Steunregeling gedroogde voedergewassen Financieel belang Gemedicineerde Voeders Salmonellamonitoring 7 FINANCIËN Balans per 31 december 2010 Heffingen Financiële relaties BIJLAGEN 1 Samenstelling algemeen bestuur PDV zittingsperiode 2009/ Samenstelling van Commissies zittingsperiode 2009/ Volledig overzicht van de van kracht zijnde verordeningen en besluiten 4 Personele samenstelling secretariaat colofon 3

5 Voorwoord Geachte lezer, Voor u ligt het jaarverslag van het Productschap Diervoeder over het jaar Bij de start van dat jaar zijn de activiteiten van het Productschap Diervoeder met betrekking tot het GMP+-certificatieschema overgenomen door het bedrijf GMP+ International BV. Deze overname was noodzakelijk omdat de activiteiten rondom GMP+ een steeds internationaler karakter kregen. PDV dient in beginsel de belangen van de Nederlandse diervoedersector en maatschappij. Internationale activiteiten behoren hier in principe niet toe. De GMP+ activiteiten maakten een groot onderdeel uit van alle werkzaamheden die werden uitgevoerd door het productschap. Begin 2010 is daardoor niet alleen van deze activiteiten, maar ook van een groot aantal medewerkers afscheid genomen. Het jaar 2010 heeft in het teken gestaan van een verder heroriëntatie op de taken van het Productschap Diervoeder. De verzelfstandiging van GMP+ is in 2010 de aanleiding geweest voor een brede herbezinning op onze taken. Uitgangspunt bij deze herbezinning was het verder verbeteren van de aansluiting van de activiteiten van het Productschap Diervoeder op de behoeften van de sector en de maatschappij. De uitwerking van deze herbezinning is uitgevoerd door een speciaal daarvoor opgerichte commissie. Tijdens de behandeling van de begroting 2010 in het (dagelijks) bestuur is meerdere malen gesproken over de door deze commissie voorgestelde nieuwe activiteiten en de financiering daarvoor. Op basis van de uitkomsten van de beraadslagingen van het bestuur is een start gemaakt met een reorganisatie van het Productschap Diervoeder waarvan de uitvoering begin 2011 zal worden voltooid. Dankzij alle wijzigingen die zijn doorgevoerd en aangekondigd in 2010, is het gelukt om de dienstverlening van het Productschap Diervoeder nog beter en betaalbaar te laten aansluiten bij de behoeften van sector en maatschappij. Niet alleen in 2011, maar ook in de jaren daarna. Wij wensen u veel leesplezier! Namens het bestuur, Theo Meijer voorzitter Matthé Elema secretaris 4

6 1. ORGANISATIE Het Productschap Diervoeder (PDV) is in 1957 opgericht als publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie voor de diervoederkolom. Hieronder vallen behalve bedrijven die (grondstoffen voor) diervoeders vervaardigen of verhandelen ook de veehouderijbedrijven. Behalve het werken aan de gemeenschappelijke belangen van de ondernemers en werknemers in de diervoedersector, heeft het productschap als taak om het algemeen maatschappelijk belang te dienen. Het productschap wordt gefinancierd uit heffingen en retributies, afgedragen door het diervoederbedrijfsleven. Missie, doel en taken De missie van het productschap is vastgelegd in artikel 71 van de Wet op de bedrijfsorganisatie (1998): een het algemeen belang dienende bedrijfsuitoefening door de ondernemingen, waarvoor het is ingesteld, te bevorderen, alsmede het gemeenschappelijk belang van die ondernemingen en van de daarbij betrokken personen te behartigen. Op grond hiervan heeft het PDV een eigen missie geformuleerd: Onze missie is het creëren van toegevoegde waarde voor de diervoedersector. Dat willen wij bereiken door het bouwen van bruggen tussen de ketenpartijen. Daarom profileren wij ons als strategisch platform en kennis- en expertisecentrum voor de gehele diervoedersector. Wij bevorderen samenwerking en afstemming tussen opeenvolgende schakels in de keten van voer tot voeding. Speerpunten daarin zijn kennis, innovatie, uniforme voederwaardering, kwaliteitsborging en moderne arbeidsverhoudingen. Zo dragen we bij aan een vitale sector en aan een duurzame productie van veilige voeding voor mens en dier. Het productschap is ingesteld voor ondernemingen die: voedergewassen telen; (grondstoffen voor) diervoeder als bijproduct verkrijgen; producten van welke aard dan ook verwerken tot diervoeder(grondstoffen), dan wel diervoeder(grondstoffen) verwerken; grondstoffen voor diervoeder verhandelen; diervoeders vervoederen. De hoofdfuncties van het PDV zijn: strategisch platform voor de gehele diervoederkolom; dienstverlening aan de sectoren binnen de diervoederkolom, in de vorm van kennis en informatie, onderzoek, promotie en (administratieve) uitvoering van gewenste activiteiten; verordenende bevoegdheid (terughoudend gebruik; waar mogelijk wordt gekozen voor uniformering en standaardisering). De activiteiten die uit deze hoofdfuncties voortvloeien, zijn ondergebracht in de volgende werkvelden: Informatievoorziening en sectorcommunicatie Diervoederkwaliteit en veiligheid Voederwaardering Duurzame innovatie en ontwikkeling Arbeidsaangelegenheden Medebewind. Binnen de verschillende werkvelden zijn meerdere programma s vastgesteld, die een looptijd hebben van maximaal vier jaar. In de volgende hoofdstukken wordt op de werkvelden en programma s nader ingegaan. Bestuur Het algemeen bestuur is het hoogste besluitvormende orgaan van het PDV en is samengesteld uit vertegenwoordigers van ondernemersorganisaties en werknemersorganisaties in de 5

7 diervoedersector. De Sociaal-Economische Raad (SER) bepaalt welke organisaties het recht hebben om bestuursleden te benoemen. De bestuursleden en hun plaatsvervangers treden om de twee jaar tegelijk af. Zij kunnen meteen opnieuw worden benoemd. Het dagelijks bestuur wordt voor elke zittingsperiode benoemd door en uit leden van het algemeen bestuur. Het dagelijks bestuur is vooral belast met het financieel beheer en organisatorische aangelegenheden. Het Hoofdproductschap Akkerbouw (HPA) is de gezamenlijke werkorganisatie van het Productschap Diervoeder, het Productschap Akkerbouw en het Productschap Wijn. Bij het HPA zijn de administratieve, financiële, juridische en personele aangelegenheden ondergebracht. Ook ICT- en facilitaire zaken vallen onder het HPA. De voorzitter van de productschappen wordt elke twee jaar benoemd door de Kroon en bekleedt een onafhankelijke positie. De dagelijkse werkzaamheden van het productschap worden verricht door de secretaris en de verschillende onderdelen van het secretariaat, met ondersteuning van derden. De secretaris geen bestuurslid is benoemd door het bestuur. Vertegenwoordigers van de SER en de ministeries van Economie, Landbouw en Innovatie, van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid adviseren het bestuur via een ministeriële vertegenwoordiger bij de vergaderingen. Deze vertegenwoordigers hebben, net als de voorzitter en de secretaris, geen stemrecht. De samenstelling van het algemeen bestuur en het dagelijks bestuur is weergegeven in bijlage 1 van dit jaarverslag. Commissies Het algemeen bestuur bepaalt het beleid van het productschap. Het laat zich adviseren en bij de uitvoering ondersteunen door commissies die zijn ingesteld voor de verschillende beleidsterreinen. In 2010 kende het PDV de volgende adviescommissies (voor de samenstelling zie bijlage 2): De Kalvermelkcommissie (KC). Dit is een overlegplatform voor de producenten van kunstmelkvoeder voor vleeskalveren. De Adviescommissie Veevoedkundig Onderzoek (AVO). Deze adviseert over onderzoek naar voeding voor varkens, pluimvee en rundvee (behalve blanke vleeskalveren). De Adviescommissie CVB. Deze adviseert over kennisontwikkeling op het gebied van uniformering van voederwaardering voor landbouwhuisdieren. De Commissie Sociaal-Economische Aangelegenheden Diervoedersector (CSEAD). Deze adviseert over sociaal-economische aangelegenheden in de diervoedersector. De Commissie Kwaliteitsbeleid Diervoeders (CKD). Deze adviseert over de hoofdlijnen van het kwaliteitsbeleid. De Sectorcommissie Huisdiervoeder (SCH). Deze adviseert over het kwaliteitsbeleid inzake huisdiervoeders en bevordert de onderlinge afstemming tussen de keten van productie en afzet van huisdiervoeders. Secretariaat Ter ondersteuning van het (dagelijks) bestuur, commissies en werkgroepen beschikt het productschap over een secretariaat, bestaande uit 7 formatieplaatsen. Van het secretariaat van het productschap maken deel uit de secretaris, de beleidsmedewerkers, de beleidsondersteunende medewerkers, de administratief medewerkers en de secretaresses. Een overzicht van de personele samenstelling is opgenomen in bijlage 4 6

8 Het secretariaat is belast met de werkzaamheden (voorbereidend en uitvoerend), die voortvloeien uit de (wettelijke) taken en verantwoordelijkheden (van het bestuur) van het productschap en de door het bestuur genomen besluiten. De algemene leiding van het secretariaat berust bij de secretaris. Het secretariaat wordt in ruime mate ondersteund door diverse afdelingen van het HPA. Naast een aantal organisatorische en administratieve zaken betreft dat met name de afdeling Juridische en Bestuursaangelegenheden, de afdeling Voedsel en Voeding en de afdeling Arbeid. Op het gebied van biotechnologie wordt in de Projectgroep Biotechnologie nauw samengewerkt met het Productschap Akkerbouw (PA) en het Productschap Margarine, Vetten en Oliën (MVO). Uitbestede taken Het PDV heeft een aantal taken uitbesteed aan het HPA: - De informatievoorziening m.b.t. de diervoederwetgeving (tot en met 2010) en zaken betreffende moderne biotechnologie (genetische modificatie) aan de afdeling Voedsel en Voeding. - De statistische informatievoorziening aan de afdeling Uitvoering Regelingen. - De ondersteuning bij sectorcommunicatie aan de afdeling Communicatie. - De werkzaamheden op het gebied van arbeidsaangelegenheden aan de afdeling Arbeid. Daarnaast heeft het PDV de werkzaamheden ten behoeve van de landbouwkundige laboratoria (KDLL) uitbesteed aan Ducares B.V. te Utrecht. Code Goed bestuur Op 1 juli 2007 is de Code Goed Bestuur product- en bedrijfschappen van kracht geworden. In de code zijn verschillende principes en uitwerkingen opgenomen ter bevordering van het transparant, democratisch en doelmatig functioneren van de schappen. De inhoud van de code beoogt een ieder die actief is in de bestuurswereld van de bedrijfslichamen te stimuleren zich op een maatschappelijk geaccepteerde en verantwoorde wijze te gedragen en daar publiekelijk verantwoording over af te leggen. Uitwerkingen die voortvloeien uit de code zijn onder meer: Model voor het interne toezicht op de Code Goed Bestuur. Verordening PDV Reglement van orde Verordening PDV Klachtenbehandeling Integriteitsprotocol medewerkers (inclusief klokkenluidersregeling). Protocol PDV Bestuurlijke integriteit. Communicatieplan Code Goed bestuur. De eerste vijf uitwerkingen zijn in maart en juni 2008 door het bestuur opnieuw vastgesteld. Het communicatieplan was al eerder vastgesteld. Dit plan bevat de activiteiten die vanaf 2008 worden ondernomen om de communicatie met de achterban op gestructureerde wijze te intensiveren. Het Model voor het interne toezicht regelt dat het toezicht op de naleving van de code wordt neergelegd bij de Interne Auditdienst van het HPA. Deze dienst is onafhankelijk en rapporteert aan een auditcommissie. Deze commissie bestaat uit de leden van het bestuur van het HPA, dat op zijn beurt weer is samengesteld uit vertegenwoordigers uit de kring van de productschappen Akkerbouw, Diervoeder en Wijn. Het reglement van orde beschrijft de spelregels voor de werkwijze van het bestuur. De verordening inzake klachtenbehandeling zorgt ervoor dat mondeling of schriftelijk ingediende klachten behoorlijk en zorgvuldig worden behandeld en afgehandeld. De verordening is de wettelijke vastlegging van het klachtenprotocol. 7

9 Het Integriteitsprotocol Medewerkers is in 2007 aan de ondernemingsraad voorgelegd en begin 2008 geïmplementeerd. In de code is eveneens een klokkenluidersregeling opgenomen. Het Protocol bestuurlijke integriteit is de uitwerking van onderdeel 2 van principe VI van de code. Het betreft nadere richtlijnen voor transparant handelen, verantwoording en functiescheiding van leden van het bestuur, commissies en werkgroepen. Onder andere wordt aandacht besteed aan personele unies en het vraagstuk van dubbele petten. Zo is onder meer geregeld dat bestuursleden niet deelnemen aan beraadslagingen en/of besluitvorming die hun persoonlijke of andere rechtstreekse belangen raken. In het overzicht bestuursleden met nevenfuncties is per bestuurslid aangegeven de datum van eerste benoeming, de functie binnen het productschap en welke voor het productschap relevante nevenfuncties hij of zij bekleedt. Dit overzicht is openbaar gemaakt via de website van het productschap. Uit dit overzicht blijkt dat enkele bestuursleden ook een bestuursfunctie vervullen bij een benoemende organisatie waarmee in 2010 een bestuurlijke relatie bestond. Het productschap heeft iedere benoemende organisatie verzocht slechts bestuursleden te benoemen, van wie duidelijk is dat ze aan de gedrags- en incompatibiliteitscriteria voldoen, die in de code zijn opgenomen. Communicatie Het productschap streeft ernaar om met het bedrijfsleven zo transparant mogelijk te communiceren. Zo staan alle vergaderstukken, agenda s en verslagen van het bestuur op de website. Sinds 2006 evalueert PDV haar activiteiten door middel van achterbanraadpleging bij de belanghebbenden. De uitkomsten van deze raadpleging zijn richtinggevend voor de vraag welke activiteiten voor de betreffende sector wel of niet worden voortgezet of aangepast. Beleidsvoornemens, resultaten en voor het bedrijfsleven relevante ontwikkelingen worden regelmatig via persberichten en weekberichten in de publiciteit gebracht. Verder organiseert het productschap regelmatig bijeenkomsten voor het bedrijfsleven. Bedrijfsvoering In voorgaande jaren heeft het productschap allerlei maatregelen genomen teneinde de voorschriften uit de Code Goed Bestuur te implementeren. In 2010 zijn de voorbereidingen getroffen voor het in 2011 te houden draagvlakonderzoek, waarvoor nog een Algemene Maatregel van Bestuur en een Ministeriële Regeling moeten worden vastgesteld. Er is een extern bureau uitgekozen dat in 2011 een pilot bij de akkerbouwproductschappen zal gaan houden onder een klein deel van de bedrijfsgenoten en later in 2011 het volledige onderzoek uitvoert. Aanbesteding Het productschap is als publiekrechtelijke instelling aanbestedingsplichtig volgens de van kracht zijnde Europese richtlijn (EG) 2004/18/EC, Verordening (EG) 2083/2005 en het 'Nederlands Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten'. Gezien de op de regelgeving gebasserde drempelbedragen en het feit dat bij onderzoeksopdrachten, die door de sector worden gefinancieerd en waarvan de resultaten aan de sector toekomen geen sprake is van aanbesteding, waren de aanbestedingregels in 2010 voor PDV niet van toepassing. 8

10 Samenloop van heffingen In maart 2008 heeft het bestuur ingestemd met een notitie waar in staat dat de samenloop van heffingen zoveel mogelijk moet worden voorkómen. Mogelijkheden waaraan men dacht waren het hanteren van een gezamenlijke heffingsnota en het mogelijk maken van elektronische opgave door het bedrijfsleven. In de praktijk is echter gebleken dat een samenloop van heffingen nauwelijks voorkomt. Een gezamenlijke heffingsnota is daardoor niet wenselijk gebleken. Wel wordt daar waar mogelijk, bedrijven de mogelijkheid geboden om elektronisch opgaven te verzorgen. In 2010 is gestart met een onderzoek naar de mogelijkheden voor een elektronische nota (E-nota). Rapportage van bevindingen interne audit Tekst IAD Financiën Verderop in dit jaarverslag wordt op basis van de uitgebreide jaarrekening het financiële beleid verantwoord. Voor alle financiële stukken geldt, dat ze zijn opgesteld aan de hand van richtlijnen van de SER. De (herziene) begroting, de balans en de jaarrekening worden op de website geplaatst. Van het jaarverslag wordt jaarlijks ook een meer toegankelijke versie gemaakt. Deze brochure wordt aan alle heffingbetalende bedrijven gestuurd. Jaarlijks wordt op de website van het PDV een document geplaatst waaruit blijkt welke activiteiten met behulp van de heffingen worden gefinancierd. Administratieve lasten In 2010 heeft er weer een meting plaats gehad van de administratieve lasten voor het bedrijfsleven. Hierover wordt in 2011 aan de SER gerapporteerd. Toezicht Het toezicht op het PDV berust bij verschillende toezichthouders. Zo wordt dit jaarverslag toegezonden aan de SER en de rijksoverheid. Verder kan het toezicht als volgt worden onderverdeeld: Van de SER is goedkeuring vereist voor de begroting, de jaarlijkse verordeningen voor de vaststelling van heffingen en retributies en overige autonome verordeningen. Bovendien wijst de raad de werkgevers- en werknemersorganisaties aan die op basis van hun representativiteit binnen de diervoedersector het recht hebben bestuursleden te benoemen. De SER toetst om de vier jaar de representativiteit van deze organisaties. De minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is politiek verantwoordelijk voor de productschappen. Het productschap legt aan de minister iedere vier jaar verantwoordelijkheid af over het eigen functioneren. Bovendien stuurt het PDV de minister vierjaarlijks een evaluatie van de eigen verordeningen. De minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie toetst de fondsheffingen van het PDV aan de EU-regeling, opdat ongeoorloofde steun aan het bedrijfsleven wordt voorkomen. Deze toets wordt zo nodig ook door de EU zelf uitgevoerd. Verordeningen die strafbepalingen bevatten, hebben goedkeuring van de minister nodig. Dit geldt ook voor verordeningen die procedureel niet vooraf zijn aangekondigd in het Mededelingen- en Verordeningenblad Bedrijfsorganisatie. Intern toezicht Het kabinet heeft aangegeven een nieuwe rol en taakopvatting na te streven voor het toezicht op de publieke taken. Het uitgangspunt hierbij is dat burgers, bedrijven en instellingen zelf verantwoordelijkheid dragen voor het handhaven van bepaalde regels, waardoor er sprake kan zijn van minder toezicht door de centrale overheid. Belangrijke begrippen zijn in dit kader intern toezicht, horizontale verantwoording en verticaal toezicht. 9

11 Wat betreft het intern toezicht dat is de wijze waarop de verantwoording en controle binnen het productschap wordt vormgegeven hebben de productschappen in 2007 een model ontwikkeld waarin het interne toezicht wordt uitgeoefend door de Interne Auditdienst van het HPA. Het bestuur van het HPA treedt daarbij op als auditcommissie. Dit model doet recht aan de verantwoordelijkheid van het bestuur, is doelmatig en maakt optimaal gebruik van de onafhankelijke positie en deskundigheid van de Interne Auditdienst. Juridische zaken Het productschap is als publiekrechtelijk bedrijfsorgaan gerechtigd algemeen verbindende voorschriften (verordeningen en besluiten) voor de diervoedersector vast te stellen. Verordeningen moeten door de Sociaal-Economische Raad, de Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (en eventueel betrokken andere ministers) of door beide worden goedgekeurd en daarna gepubliceerd. Besluiten behoeven alleen gepubliceerd te worden. Voor de bedrijfsgenoten bestaat de mogelijkheid tegen beslissingen van het productschap bezwaar te maken en eventueel tegen de beslissing op bezwaar in beroep te gaan bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). De termijn voor beide procedures is zes weken. Gerechtelijke procedures In 2010 zijn er geen bezwaar- of beroepszaken behandeld. Verordeningen en besluiten In het verslagjaar 2010 heeft het bestuur van het Productschap Diervoeder de volgende verordeningen en besluiten vastgesteld: * Besluit rekening van baten en lasten Productschap Diervoeder over 2009 * Verordening PDV subsidieverstrekking 2010, met deze verordening wordt de subsidiëring vanwege het productschap voorzien van een algemene grondslag en een nadere inkadering. * Verordening PDV herziene begroting 2010 * Verordening PDV begroting 2011 Voor een volledig overzicht van de van kracht zijnde verordeningen en besluiten wordt verwezen naar bijlage 3. Geschillencommissie Bij het productschap berust het secretariaat van de Geschillencommissie Kwaliteitsgarantie Vleeskalversector SKV In het verslagjaar hebben er geen zaken gespeeld. Handhaving tuchtrecht Overtredingen van verordeningen kunnen op grond van artikel 104 Wet op de bedrijfsorganisatie worden aangemerkt als strafbaar feit of als een handeling waarvoor een tuchtrechtelijke maatregel kan worden opgelegd. In het laatste geval maakt de voorzitter, op basis van de berechtingsrapporten van de door het bestuur aangewezen toezichthouders, de zaken aanhangig bij het tuchtgerecht. In het verslagjaar zijn geen zaken aan het tuchtgerecht voorgelegd. 10

12 2 DIERVOEDERKWALITEIT EN -VEILIGHEID Issue- en crisismanagement en -communicatie Doel: Een (mogelijke) verstoring bij één of meer bedrijven in de diervoedersector kan negatieve gevolgen hebben voor de hele diervoeder- en/of dierlijke productieketen. Slagvaardig, gestructureerd en eenduidig reageren én handelen - zo nodig in ketenverband - is dan gewenst, zowel om een verstoring te voorkomen als om die te beheersen. Uitvoering en resultaat: In dat verband heeft het Productschap Diervoeder in samenwerking met alle betrokken partijen uit de diervoeder- en dierlijke productieketen een draaiboek voor coördinatie en communicatie bij verstoringen in de diervoedersector samengesteld. Dit draaiboek, dat jaarlijks geactualiseerd wordt, bevat het scenario voor het treffen van maatregelen en communicatie ingeval van een verstoring in de diervoedersector, waarbij het PDV optreedt als coördinator voor de diervoedersector, de dierlijke sector en de overheid. Uitgangspunt is dat het nemen van maatregelen en de communicatie in samenwerking gebeurt met de betrokken partijen in de diervoeder- én dierlijke productieketen. Tevens vindt er een goede afstemming plaats met de nieuwe Voedsel- en Warenautoriteit (nvwa) en indien nodig met het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I). Medio 2010 heeft zich een incident voorgedaan met dioxine in biologische maïs, waarover de Ketenberaadsgroep is geïnformeerd. Eind 2010 deed zich opnieuw een dioxineverontreiniging voor in diervoedervetten. Het laatste incident vond weliswaar plaats in Duitsland, maar was voor het PDV toch aanleiding om de Ketenberaadsgroep conform het draaiboek in te schakelen en regelmatig op de hoogte te houden van relevante informatie. Sedert augustus 2010 is het PDV gestart met het wekelijks publiceren op haar website van de overzichten met diervoedermeldingen vanuit het RASFF-systeem (Rapid Alert System for Feed and Food), een waarschuwingsnetwerk dat de lidstaten via de Europese Commissie in Brussel informeert. 2011: Vanuit de keten bestaat de behoefte om in een zo vroeg mogelijk stadium te kunnen anticiperen op een (mogelijke) verstoring, wat betekent dat het zaak is om het Productschap Diervoeder via het Centrale Meldpunt zo spoedig mogelijk op de hoogte te stellen. Het draaiboek zal in 2011 met name op dat punt geactualiseerd worden. Analyseaangelegenheden In 2008 zijn de programma s I-7 (Kwaliteitsdienst Landbouwkundige Laboratoria, KDLL) en I-10 (Uniformering analysemethoden diervoedersector) samengevoegd tot één nieuw programmaplan I-7: Analyseaangelegenheden diervoedersector. KDLL Doel: Het doel van de Kwaliteitsdienst Landbouwkundige Laboratoria (KDLL) van het PDV is dat landbouwkundige laboratoria zich onafhankelijk en betrouwbaar laten toetsen hoe zij analytisch gezien presteren ten opzichte van hun vakgenoten. Uitvoering en resultaat: De KDLL organiseert hiervoor ringonderzoeken volgens de beginselen van de zogeheten proficiency testing. Dat wil zeggen dat de prestaties van een deelnemend laboratorium vergeleken worden met die van collega-laboratoria door deelname aan halfjaarlijkse ringonderzoeken. Hierbij worden in beginsel de in de Bundel Onderzoekmethoden van het PDV vastgelegde methoden als referentiekader gehanteerd. Het uitvoerende werk van de KDLL is sinds 1 januari 2008 uitbesteed aan DUCARES B.V., een onderneming behorend bij de TNO-Bedrijven Holding. De wijze van organisatie van een aantal ringonderzoeken is volgens de ILAC G13:2007 norm en is door de Raad van Accreditatie geaccrediteerd. 11

13 Onderzoek onder deelnemers heeft uitgewezen dat verkorting van de doorlooptijden van ringonderzoeken gewenst was. Deze verkorting is in 2010 succesvol gerealiseerd. De deelnemende laboratoria ontvangen daardoor de rapportage eerder, waardoor de laboratoria, indien nodig, hun corrigerende maatregelen kunnen treffen. Uit de enquête van 2009 onder deelnemers, voorzitters en werkgroepleden is gebleken dat het gebruik van een single level aanpak i.p.v. de split level systematiek voldoende informatie biedt voor de borging van de kwaliteit van de laboratoria. Door doorvoering van deze single level aanpak is het mogelijk de kosten voor deelname aan de ringonderzoeken niet verder te laten stijgen, terwijl de frequentie van de verschillende ringonderzoeken en het aantal verschillende monstermaterialen ongewijzigd kan blijven. 2011: In 2011 wordt deze systematiek ingevoerd. De voorbereidingen (ontwerp en testen) en de daarop volgende validatie zijn gestart in het derde kwartaal van 2010 en zullen in het eerste kwartaal van 2011 worden afgerond. Een overzicht van de ringonderzoeken en meer gedetailleerde informatie is te vinden in het Jaarverslag KDLL SAD Doel: De Stuurgroep Analyseaangelegenheden Diervoedersector (SAD) heeft als taak om uniforme, gestandaardiseerde en actuele analysemethoden aan te bieden en te ontwikkelen Uitvoering en resultaat: Het beheer van de analytische methoden is ondergebracht bij de SAD, die tevens een samenwerkingsverband met het Nederlands Normalisatie-instituut (NEN-NNI) heeft. De SAD heeft een taakstelling op het terrein van laboratoriumonderzoek in de diervoedersector. Doordat de diervoederwetgeving in de Europese Gemeenschap vergaand is geharmoniseerd zijn eveneens de (analyse)methoden voor de officiële controle in EG-richtlijnen vastgelegd. Deze methoden worden middels het opnemen in de bundel Onderzoeksmethoden in nationale wetgeving vastgelegd. Methoden opgenomen in deze bundel zijn dus de officiële methoden die in het kader van de officiële controle worden gebruikt. Voor bedrijfsintern onderzoek is het mogelijk dat van andere methoden gebruik wordt gemaakt. Geconstateerd wordt dat de Europese Commissie er niet in slaagt om voor alle (analyse) methoden richtlijnen op te stellen, dan wel de laatste ontwikkelingen van methoden in richtlijnen op te nemen. In dit geval worden nationaal ontwikkelde en aangedragen methoden, dan wel aanvullingen op EG-methoden in deze bundel opgenomen. Alle methoden die in EG-richtlijnen, in normalisatieverband (NEN, CEN, ISO), dan wel anderszins zijn ontwikkeld en aangedragen, worden alvorens in deze bundel te worden vastgelegd, beoordeeld en goedgekeurd door de SAD. Om de uitslagen van laboratoria te kunnen vergelijken, is het van belang dat zij gebruikmaken van vergelijkbare analysemethoden. De SAD van het PDV heeft als taak om uniforme, gestandaardiseerde en actuele analysemethoden aan te bieden en te ontwikkelen. Dat doet zij door: 1. het opstellen en vastleggen van nieuwe analysemethoden voor de (boven)wettelijke productnormeringen, voor zover niet beschikbaar; 2. het bijhouden van de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van bestaande analysemethoden en het verschaffen van actuele en feitelijke informatie over de opgenomen richtlijnen voor de analysemethoden door middel van de Bundel Onderzoekmethoden Diervoeders; 3. het afstemmen van de richtlijnen voor de analysemethoden met normalisatie-instituten in binnen- en buitenland; 12

14 4. het actief participeren in de NEN- en ISO-werkgroepen voor het opstellen van de analysevoorschriften; 5. het beïnvloeden/stimuleren van de nationale overheid en de EU om in CEN-verband voorschriften voor analysemethoden op te stellen, waar de diervoedersector belang bij heeft. Voederwaardering Het optimaal afstemmen van het aanbod aan energie en nutriënten via het voer op de behoeften van de dieren is van essentieel belang voor een economisch rendabele veehouderij. Daar komt bij dat de dierlijke productie binnen steeds stringentere maatschappelijke randvoorwaarden ten aanzien van welzijn, diergezondheid, milieu en voedselveiligheid moet plaatsvinden. Weten wat ik voer en Wat hebben mijn dieren nodig zijn daarom zeer belangrijke vragen voor iedere veehouder. Daarmee zijn de twee pijlers van zgn. voederwaarderingssystemen benoemd. De CVB-voederwaarderingssystemen en de daarop gebaseerde kennisproducten van het Productschap Diervoeder bieden de mogelijkheid om gericht het energie- en nutriëntenaanbod via het voer af te stemmen op de productiebehoefte van de dieren. Daarmee is een groot algemeen en gemeenschappelijk belang gemoeid, omdat het de basis is voor een concurrerende diervoeder- en veehouderijsector in Nederland. Toekomst CVB Optimaal voeren van landbouwhuisdieren betekent dat de voeding is afgestemd op de behoefte van het dier. Voederwaarderingssystemen zijn daarvoor onmisbaar, doordat zij het aanbod van energie en nutriënten via het voer en de benutting ervan door de dieren in dezelfde eenheden definiëren en de mogelijkheid bieden deze op elkaar af te stemmen. Het Productschap Diervoeder rekent het bevorderen van een optimale voeding van landbouwhuisdieren al vele jaren tot haar taak, onder andere via het werkveld Uniformering Voederwaardering. Dit werkveld wordt veelal aangeduid als de CVB-activiteit. Eind 2009 is besloten tot het laten uitvoeren van een draagvlak- en behoefteonderzoek met betrekking tot deze activiteit. De opdracht is verleend aan de heren J. Markink en W.J.G. Thielen. Het door hen opgeleverde rapport is besproken in de vergadering van het bestuur van maart Uit het rapport bleek dat er bij de onderscheiden geledingen in de diervoedersector draagvlak en behoefte is aan de binnen de CVB activiteit ontplooide werkzaamheden. Anderzijds waren er verschillende vragen die om een nadere bestudering en uitwerking vroegen, o.a. samenhangend met mededingingsrechtelijke aspecten en het feit dat de CVB-activiteit binnen een PBO-structuur wordt uitgevoerd. Daarom is een vervolgopdracht aan beide heren verleend om dit nader uit te werken. Zij rapporteren hierover aan het bestuur in de vergadering van maart CVB-activiteiten CVB Begeleidingscommissie De Begeleidingscommissie heeft, vanwege het onderzoek naar de toekomst van de CVBactiviteit door de heren Markink en Thielen en de afstemming daarvan met een speciaal daarvoor ingerichte klankbordgroep, niet vergaderd. Werkgroepen Ten behoeve van de CVB activiteit zijn er drie werkgroepen: De werkgroep Chemische samenstellingen en analyse van voedermiddelen (CSAV) De werkgroep Voeding en voederwaardering herkauwers en paarden (VVHP) De werkgroep Voeding en voederwaardering varkens en pluimvee (VVVP) De eerste werkgroep is verantwoordelijk voor het actueel houden van de chemische samenstellingen van de voedermiddelen in de CVB-tabellen. In 2010 zijn aan de hand van 13

15 de data in de Veevoederdatabank van alle daarin voorkomende producten opnieuw de gemiddelde gehalten doorgerekend ten behoeve van een in de eerste helft van 2011 uit te brengen nieuwe Veevoedertabel. Afstemming hiervan met de werkgroep zal begin 2011 plaatshebben. De twee andere werkgroepen houden zich vooral bezig met de waardering van voedermiddelen voor de genoemde diersoorten, en ook met meer algemene voedingsvragen die vanuit de sector worden aangereikt of uit de andere werkzaamheden voortvloeien. Zo is er met deze werkgroepen afstemming over de dierexperimentele projecten die tot doel hebben de CVB-voederwaardetabellen te actualiseren. Andere taken van de werkgroepen zijn o.a.: Het opstellen van CVB-protocollen voor het gestandaardiseerd uitvoeren van verteringsonderzoek ten behoeve van de waardering van voedermiddelen. Bespreking van de resultaten van fecaal verteringsonderzoek bij paarden. Nadere oriëntatie op het, op basis van literatuuronderzoek, actualiseren van de aanbevelingen voor de voeding van konijnen. Bij de nadere uitwerking zal vooral het geven van adviezen ter voorkoming van verteringsstoornissen aandacht krijgen. Start met het actualiseren van de tabel verteerbare aminozuren bij pluimvee op basis van ileale verteerbaarheid. Deskstudie naar nut en noodzaak van een aparte tabel voor biggen, naast de tabel voor vleesvarkens. Afstemmen van aangepaste teksten voor de editie 2010 van het Tabellenboek Veevoeding. Onderzoek voor het actualiseren van de CVB-voederwaardetabellen en -voedernormen In situ onderzoek naar de afbraakkarakteristieken van graskuil en snijmaïskuil. In 2008 is een omvangrijk project van start gegaan, waarin van 100 graskuilen en 100 snijmaïskuilen representatief voor wat in de praktijk wordt vervoederd de in situ afbraakkarakteristieken in de pens worden bepaald. Na het verzamelen, karakteriseren en incuberen van geselecteerde monsters in 2009 en begin 2010 zijn alle monsters in nylon zakjes geïncubeerd in de pens en de dunne darm. In het najaar kwam de stroom aan experimentele gegevens beschikbaar en is gestart met het verwerken daarvan. Het doel is om de graskuilen en snijmaïskuilen die door veehouders in 2011 worden geoogst, te waarderen op basis van deze nieuwe datasets. Het project wordt gefinancierd door het Productschap Zuivel, het Productschap Diervoeder en het Blgg. Het dierexperimentele onderzoek is uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van WUR-LR in Lelystad, de chemische analyses vinden plaats bij het Blgg en het PDV is verantwoordelijk voor de dataverwerking. Onderzoek naar de voederwaarde van gras-klaverkuilen. In 2009 is het WUR/ASG project Klavertje vier, waarbij ook PDV was betrokken, afgrond. Bij de evaluatie van het onderzoek is vastgesteld dat de beschikbare monsterset in relatie tot de variabiliteit van gras-klaverkuilen in de praktijk niet robuust genoeg is. Het Productschap Zuivel was bereid tot het verlenen van een subsidie voor een aanvullend project dat wat betreft organisatie en resultaatverwerking getrokken wordt door het PDV. Helaas bleek het niet mogelijk om in 2010 alle objecten te verzamelen die nodig waren om de gewenste monsterset te creëren. Besloten is in 2011 bewust bepaalde kwaliteiten te telen op een WUR-praktijkcentrum. Hierdoor loopt het onderzoek wel vertraging op. In situ onderzoek van mengvoergrondstoffen en vochtrijke diervoeders. WUR/Livestock Research te Lelystad voert in opdracht van het PDV onderzoek uit naar de pensafbraakkarakteristieken van een groot aantal monsters (96 stuks) ten behoeve van de eiwitwaardering van deze voedermiddelen. Met het ILVO-Dier, Melle-Gontrode, België is overeengekomen dat zij van een gedeelte van deze monsters ook de voor een complete eiwitwaardering noodzakelijke verteerbaarheid in de dunne en dikke darm zullen bestuderen. 14

16 Verteerbaarheid van voedermiddelen voor vleesvarkens. Aan WUR/Livestock Research is opdracht gegeven om, ten laste van het voor vleesvarkensonderzoek beschikbare budget, van een groot aantal partijen (ruim 40) van verschillende voedermiddelen de fecale verteerbaarheid t.b.v. de NEv- en EW-berekening te onderzoeken. Dit project is zodanig opgezet dat ook data over de P-verteerbaarheid worden verkregen. Het dierexperimentele onderzoek vond plaats in 2010, en wordt begin 2011 gerapporteerd. Eind 2010 werd een aanvullende opdracht verleend om nog eens 18 à 19 voedermiddelen te onderzoeken ten laste van het voor 2010 beschikbare budget. Afronding project nieuwe Netto Energie formule voor voedermiddelen voor vleesvarkens. In 2010 hebben de afrondende wetenschappelijke werkzaamheden plaatsgevonden om te komen tot een nieuwe NE-formule voor voedermiddelen voor vleesvarkens. Er is een eerste concept documentatierapport opgeleverd waarin de afleiding van deze formule wordt gedocumenteerd. In het eerste kwartaal 2011 zullen in totaal drie documentatierapporten gereed komen. Daarna zullen ook de effecten van de nieuwe formule voor de energiewaarde van voedermiddelen en mengvoeders, mede op basis van de resultaten van het eerder genoemde verteringsonderzoek, worden geëvalueerd. Het voornemen is om de nieuwe formule, een geactualiseerde tabel energiewaardering vleesvarkens en andere daarmee samenhangende acties voor eind 2011 af te ronden. Verteerbaarheid van voedermiddelen voor pluimvee. Bij het (opnieuw) bewerken van de dataset met al beschikbare verteerbaarheidsgegevens van voedermiddelen bij vleeskuikens (waarbij de koolhydraatfractie op eenzelfde manier wordt opgesplitst in zetmeel, suiker en NSP) worden ook de resultaten van in 2010 gerapporteerd aanvullend verteringsonderzoek, uitgevoerd door WUR-LR, betrokken. Aminozuurbehoeften pluimvee. Door WUR-LR is een project geformuleerd voor het actualiseren van de aminozuurbehoeftenormen van leghennen en vleeskuikens. Daarbij is aan het PDV gevraagd 50% van de projectkosten te dragen. Gelet op het feit dat de huidige CVB-normen ruim 15 jaar geleden zijn geformuleerd, en dat sindsdien door fokkerij zowel de huidige leghen alsook het huidige vleeskuiken niet meer te vergelijken is met de rassen van 15 jaar en langer geleden, alsook dat er veel nieuw onderzoek naar de aminozuurbehoeften beschikbaar is gekomen, is hierop positief gereageerd. Het project zal in 2011 van start gaan en daarna een looptijd hebben van ca. 15 maanden. Relatiebeleid Het actueel houden van het CVB kennissysteem is een kostbare zaak. Daarom heeft het bestuur in 2005 besloten dat ernaar gestreefd moet worden om, in aanvulling op de door Nederlandse bedrijven betaalde heffing, via een meer marktgericht verkoopbeleid extra inkomsten te verwerven. Dit betekent dat binnen het geformuleerde relatiebeleid bedrijven een contract moeten afsluiten met het PDV indien zij willen beschikken over CVBkennisproducten. Niet-heffingsplichtige bedrijven in binnen- en buitenland betalen in het kader van het contract ook een jaarlijkse financiële bijdrage. Heffingsplichtige bedrijven zijn hiervan in principe vrijgesteld. In onderstaande tabel wordt aangegeven hoe het aantal bedrijven dat een contract heeft met het PDV zich in 2010 heeft ontwikkeld. 15

17 Heffingsplichtige bedrijven (NL) Niet heffingsplichtige bedrijven (NL) Buitenlandse bedrijven bij in af in Totaal Veevoederdatabank Doel: De VeeVoederDatabank (VVDB) is de plaats waar alle informatie over chemische samenstellingen en verteringsgegevens van individuele monsters van voedermiddelen worden opgeslagen. Uitvoering en resultaat: De VVDB wordt al sinds 1985 gebruikt voor de opslag van chemische data en de verteringsgegevens van individuele monsters van voedermiddelen. Sinds 2000 was er geen softwarematige actualisatie meer doorgevoerd. Vooral de aan de VVDB gekoppelde publicatieprocedure was complex van structuur, en werd door wisseling van medewerkers de laatste jaren minder gebruikt. In plaats daarvan werd meer gebruik gemaakt van een Excel-applicatie die binnen het PDV voor controledoeleinden beschikbaar was en tevens voor publicatiedoeleinden geschikt was gemaakt. In 2010 is besloten de rapportagetools van de VVDB te moderniseren en gebruikersvriendelijker te maken, zodat deze weer rechtsreeks en snel kan worden gebruikt voor het genereren van productbladen voor de CVB-tabellen. Daarvoor is o.a. een nieuwe rekenmodule geprogrammeerd, en een aparte testmodule ontwikkeld. 2011: Of, en zo ja, op wat voor wijze deze activiteit wordt voortgezet is afhankelijk van het besluit dat hierover genomen gaat worden door het bestuur naar aanleiding van de in maart 2011 op te leveren vervolgrapportage door de commissie Markink/Thielen. Website Doel: Uitgebreide informatie aanbieden over de CVB-kennisproducten en over het relatiebeleid. Uitvoering en resultaat:in het relatiebeleid vervult de (Nederlandstalige en Engelstalige) PDV-website een belangrijke functie. De CVB-acitiviteit komt met een gevarieerde reeks aan kennisproducten tegemoet aan de vraag van gebruikersgroepen zoals het onderwijs, dierenartsen, handelaren, laboratoria, onderzoeksinstellingen, producenten etc., die door middel van het afsluiten van een contract met het Productschap Diervoeder deze producten kunnen verkrijgen. De aanvragen daarvoor kunnen online worden ingediend. Daarnaast biedt de CVB-webshop de mogelijkheid om diverse producten online en zonder contract te bestellen. Via de website worden ook twee digitale calculatoren beschikbaar gesteld aan contractnemers, de Voederwaardecalculator en de Mineralencalculator. Beide zijn online te benaderen en voorzien van een handleiding. Op de website staan van de genoemde modellen ook demoversies. In 2010 is de categorie Voederwaardering met de onderliggende onderwerpen geraadpleegd door bezoekers. 2011: Of, en zo ja, op wat voor wijze deze activiteit wordt voortgezet is afhankelijk van het besluit dat hierover genomen gaat worden door het bestuur naar aanleiding van de in maart 2011 op te leveren vervolgrapportage door de commissie Markink/Thielen. Uitgebrachte producten Doel van CVB producten: De CVB-activiteit heeft tot doel de kennis over chemische samenstelling van voedermiddelen en hun voederwaarden binnen de bestaande voederwaarderingssystemen voor alle landbouwhuisdieren en paarden beschikbaar te stellen. Dit gebeurt via publicaties, digitale datapakketten en via websiteapplicaties. Uitvoering en resultaat: 16

18 Publicaties In 2010 is het Tabellenboek 2010 uitgebracht. Een aantal hoofdstukken hebben aanpassingen ondergaan. De aangepaste teksten werden ook in het Engels vertaald, zodat begin 2011 geactualiseerde edities van het Table Booklet Feeding of Ruminants, het Table Booklet Feeding of Pigs en het Table Booklet Feeding of Poultry kunnen worden uitgebracht. In de zomer van 2010 is het CVB tabellenboek voeding Paarden en Pony s uitgebracht. Hierin staan zowel behoeftenormen als samenstellingen en de voederwaarde van voedermiddelen voor paarden en pony s. Digitale producten Aan de Online Voederwaardecalculator en de Online Mineralencalculator voor Herkauwers zijn verschillende verbeteringen doorgevoerd. Voor de mineralencalculator is een ruime opslagmogelijkheid van eigen voedermiddelen. Door een aantal andere aanpassingen in de structuur is de gebruikersvriendelijkheid toegenomen. Ook de Online Voederwaardecalculator heeft een vernieuwde database voor de gebruikers gekregen. Verder is de opslag en weergave van de eigen ingevoerde kwaliteiten van voedermiddelen veranderd, waardoor ook deze gebruikersvriendelijker is geworden. Voor beide calculatoren is gezocht naar een manier om de snelheid voor de gebruiker te optimaliseren. Omdat het aantal gebruikers stijgt is, om problemen in de toekomst te voorkomen, gewerkt aan uitbreiding van de capaciteit. Tevens is gewerkt aan een betere compatibiliteit tussen de digitale CVB-datapakketten en huidige feed formulation software. 2011: Of, en zo ja, op wat voor wijze deze activiteit wordt voortgezet is afhankelijk van het besluit dat hierover genomen gaat worden door het bestuur naar aanleiding van de in maart 2011 op te leveren vervolgrapportage door de commissie Markink/Thielen. Helpdeskfunctie Doel: Als CVB fungeren als belangrijke vraagbaak voor de sector als het gaat om nutritionele en aanverwante vragen. Omdat hiermee wordt tegemoet gekomen aan een belangrijke behoefte in de sector wordt vanaf heden hierover ook beknopt gerapporteerd. Uitvoering en resultaat: In onderstaande tabel wordt aangegeven door wie vragen worden gesteld. Wie stelden de vragen Categorie Aantal vragen Veehouders 6 Mengvoerproducenten 20 Premixproducenten 2 Handelaren in diervoeders 2 Landbouwkundige laboratoria 4 Opleidingen voor agrarisch onderwijs 8 Accountantskantoren 1 Boekhandelaren 3 Ruim de helft van de vragen in 2010 kwam binnen via het vragenformulier op de website. De overige vragen kwamen binnen via de telefoon (35%) of een directe mail gericht aan een PDV medewerker (15%). Veel vragen betroffen direct of indirect de waardering van voedermiddelen, hetzij voor een bepaalde diersoort, hetzij voor een specifieke diersoort. Ook waren er vrij veel vragen die betrekking hebben op het afsluiten van een contract, over de informatie op de website of de Online calculatoren. Gerangschikt naar diersoort waren 23 vragen diersoortoverstijgend, hadden 25 vragen betrekking op herkauwers, 4 op paarden en 1 op varkens. 17

19 Van deze vragen konden ca. 40% direct worden beantwoord; de overige 60% vragen konden pas woorden beantwoord nadat daartoe de nodige gegevens op rij worden gezet. De daarmee gemoeide tijd varieerde van één tot enkele uren. Ruim 60 % van de vragen komt uit Nederland. Verder komen vragen uit Belgie, Duitsland, Frankrijk, Polen, Griekenland, Turkije, Verenigd Koninkrijk, China en Jordanië. 2011: Of, en zo ja, op wat voor wijze deze activiteit wordt voortgezet is afhankelijk van het besluit dat hierover genomen gaat worden door het bestuur naar aanleiding van de in maart 2011 op te leveren vervolgrapportage door de commissie Markink/Thielen. 18

20 3 ARBEID De afdeling Arbeid van het HPA vervult een ondersteunende rol voor een aantal projecten van het Productschap Diervoeder. Tevens besteedt de afdeling Arbeid aandacht aan voorlichting over diverse onderwerpen aan zowel werkgevers als werknemers. Zij levert een bijdrage aan het realiseren van een betere verankering en positionering van de factor arbeid in het werk en de organisatie van het Productschap Diervoeder. Hiervoor worden projecten opgezet waarbij ondernemers en werknemers een gezamenlijk (sector)belang hebben. Verankering Arbeid Het bestuur van Productschap Diervoeder stimuleert tezamen met de productschappen Akkerbouw en Wijn de beleidsontwikkeling op het terrein van arbeid in de betrokken sectoren. Door het gelijknamige project en de activiteiten, die vanuit dit project worden ondernomen, wordt de verankering van de factor arbeid binnen alle productschappen onderschreven. Ook wordt de betrokkenheid van de vakbonden in de productschappen vergroot. In 2010 is dit project geëvalueerd en is door alle productschappen besloten het project voor een periode van vier jaar te verlengen. In dit kader zijn de volgende projecten uitgevoerd. Programma Arbeidsmarkt en Opleiding (PAO) Doel: Uitwerken van een aantal concrete projecten vanuit de intentieverklaring tussen het Ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie en de productschappen. Uitvoering en resultaat: Dit programma stimuleert de komende drie jaar jongeren om een carrière in de agrofoodsector te zoeken en wil mensen die binnen de agrarische bedrijfstakken werken naar een hoger werkniveau tillen. Daarnaast worden bedrijven in de agrarische sector enthousiast gemaakt voor het creëren van meer maatschappelijke stages. De landbouw- en voedselsector wil voor jongeren en werkenden een sector zijn en blijven die toekomstperspectief en uitdaging biedt. De productschappen investeren daarom een bedrag van 1,8 miljoen euro in het programma. Het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie ondersteunt het programma met een bijdrage van ruim 1,1 miljoen euro. 2011: Afgesproken is voor de diervoedersector, samen met de akkerbouwsectoren, een scholingsconsulent aan te stellen. Deze zal in 2011 uitvoering gaan geven aan deze taak. Regionaal mobiliteitsonderzoek Doel: Meer en beter inzicht krijgen in ontwikkelingen in de mobiliteit die zich nu en in de nabije toekomst op de arbeidsmarkt voor zullen doen. Inzichten die vervolgens als basis kunnen dienen voor arbeidsmarktbeleid waarmee de agrofoodsector actief kan gaan werken aan een goede, flexibele en actief draaiende arbeidsmarkt. Uitvoering en resultaat: Bepaald is welke inzichten specifiek gewenst zijn zodat onderzocht kan worden op welke manier deze inzichten kunnen worden verkregen. 2011: Het onderzoek zal in 2011 worden uitgevoerd. Nieuwsbrief Arbeid Doel: Het informeren van kader- en bestuursleden van de betrokken vakbonden over de arbeidsmarkt, arbeidsomstandigheden, scholing, (beroeps)onderwijs en sociale zekerheid. Uitvoering en resultaat: In samenwerking met vertegenwoordigers van FNV Bondgenoten en CNV Vakmensen is de Nieuwsbrief Arbeid vijf maal uitgegeven. De nieuwsbrieven bevatten korte, toegespitste artikelen. Een lezersenquête wees uit dat de lezers weten wie de afzender van de Nieuwsbrief Arbeid is, dat zij geïnteresseerd zijn in nieuws over andere (agrarische) sectoren en dat zij het zouden waarderen als de lay-out meer beeldmateriaal bevat. 2011: Er zullen vijf nieuwsbrieven verschijnen met als doel de nieuwe ontwikkelingen onder de aandacht te brengen. Er wordt gestreefd naar het aanvullen van de database zodat de Nieuwsbrief Arbeid in grotere, digitale getale verstuurd kan worden. Activiteiten 19