Wijzigingen in de voorkoming van dubbele successiebelastingheffing Mr. Maria de L. Monteiro 1

Transcriptie

1 Wijzigingen in de voorkoming van dubbele successiebelastingheffing Mr. Maria de L. Monteiro 1 1 Mazars Belastingadviseurs te Rotterdam, Universiteit Utrecht en Notariskantoor Rompes te Nieuwerkerk aan den IJssel. 2 In geval van dubbele successiebelastingheffing heeft Nederland slechts met zeven landen verdragen gesloten, waarvan alleen twee verdragen ook betrekking hebben op dubbele heffing van schenkingsrechten. Zie voor een uitgebreide beschrijving van deze materie, Sonneveldt en Zuiderwijk, Internationale aspecten van schenkings- en successierecht, Fed Fiscale Brochures, Kluwer, 2e druk. 3 Zulks naar aanleiding van het arrest De Groot, HvJ EG, 12 december 2002 (C-385/00), BNB 2003/182, NTFR 2003/93. Zie voor een beschrijving van dit arrest en het belang daarvan voor onderhavige materie onder meer Van Beelen, De Groot en de gevolgen voor het successie- en schenkingsrecht, Belastingbrief 2005/6. 4 In het besluit van 7 december 2005, nr. CPP2005/1649M, is aangegeven dat een aantal regelingen nog verder terugwerkt dan 1 nuari Zowel in de oude als in de nieuwe tekst van het BvdB 2001 gaan de tot en met 50 in beginsel uit van overlijdenssituaties. In art. 51 BvdB 2001 worden deze artikelen van overeenkomstige toepassing op schenkingen verklaard. 6 Indien een verkrijger in een land woont dat voor de heffing van successierecht aanknoopt bij de woonplaats van de verkrijger, kan ook bij Nederlandse woonachtigheid van de overledene met slechts Nederlands vermogen, toch sprake zijn van dubbele heffing. 7 De vraag kan overigens worden gesteld of de nieuwe regeling niet reeds werking zou kunnen hebben op overlijdenssituaties en schenkingen die hebben plaatsgevonden vanaf 12 december 2002, zijnde na het arrest De Groot. Indien sprake is van dubbele of meervoudige belastingheffing doordat meerdere landen over de vererving of schenking van dezelfde goederen heffen, bestaan er enkele regelingen ter vermindering van deze dubbele heffing. Allereerst is het van belang of er een verdrag met het desbetreffende land is gesloten. 2 In geval van dubbele heffing in de relatie Nederland, de Nederlandse Antillen en Aruba, kan voor een regeling ter vermindering van dubbele belasting worden aangeknoopt bij de Belastingregeling voor het Koninkrijk (hierna: BRK). Als geen verdrag is gesloten en de BRK niet van toepassing is, kent Nederland nog een eenzijdige regeling ter voorkoming van dubbele belastingheffing, het Besluit Voorkoming Dubbele Belasting 2001 (hierna: BvdB 2001). Vorig ar zijn wijzigingen aangebracht in het BvdB De regeling werkt in beginsel terug tot 1 nuari In dit artikel bespreek ik de regelingen en de wijzigingen in het BvdB 2001 met betrekking tot dubbele heffing van schenkings- en successierecht. Voor de duidelijkheid zal hierna steeds over overlijdenssituaties worden gesproken Domicilie in Nederland, situsvermogen in het buitenland 1.1. Regeling van 1 nuari 2001 tot en met 31 december 2004 Dubbele heffing van succesierecht komt steeds vaker voor in situaties waarbij zowel de overledene als de verkrijgers 6 in Nederland wonen en er sprake is van vermogen in de vorm van een tweede woning in het buitenland. Indien sprake is van een overlijden vóór 1 nuari 2005, 7 biedt voor de vermindering in geval van een dubbele heffing, de toenmalige tekst van BvdB 2001 uitkomst. Deze tekst luidde als volgt: Art. 47 BvdB 2001 (tekst van 1 nuari 2001 tot en met 31 december 2004) overlijden van iemand die ten tijde van dat overlijden in Nederland woonde, wordt ter verrekening van vanwege een andere Mogendheid geheven belasting een vermindering verleend van het recht van successie voor de in de verkrijging begrepen bezittingen behorende tot een door hem gedreven buitenlandse onderneming als bedoeld in artikel 9, eerste lid, onderdeel a, en voor de in de verkrijging begrepen onroerende zaken die binnen het gebied van een andere Mogendheid zijn gelegen en rechten waaraan deze zijn onderworpen, voorzover de verkrijging van vorenbedoelde bezittingen aan een gelijksoortige belasting is onderworpen die vanwege een andere Mogendheid als daar bedoeld wordt geheven. a. het bedrag van de vanwege de andere Mogendheid geheven belasting; volgens de Successiewet 1956 verschuldigd zou zijn zonder toepassing van dit besluit, in dezelfde verhouding staat als de gezamenlijke waarde van de in de verkrijging begrepen, in het eerste lid bedoelde, bezittingen in de andere Mogendheid staat tot de waarde van alle verkregen bezittingen. 3. Voor de toepassing van het tweede lid wordt: a. de waarde van de in het eerste lid bedoelde bezittingen verminderd met de waarde van de tot een buitenlandse onderneming als bedoeld in artikel 9, eerste lid, onderdeel a, behorende schulden, daaronder begrepen schulden voortspruitende uit een medegerechtigdheid anders dan als aandeelhouder tot een zodanige onderneming, en met de waarde van de niet tot een zodanige onderneming behorende schulden verzekerd door hypotheek op een binnen het gebied van een andere Mogendheid gelegen onroerende zaak of een recht waaraan deze is onderworpen; nuari/februari ESTATE PLANNER 3

2 Alleen ten aanzien van situsgoederen in de zin van het BvdB 2001 wordt een vermindering verleend 8 Spanje knoopt voor de heffing van successierecht in beginsel aan bij de verkrijger en kent daarnaast een, vergelijkbaar met het Nederlandse recht van overgang, heffing ten aanzien van de vererving van situsvermogen. Hierbij is de woonplaats van de erflater of de verkrijger niet van belang. 9 Wel kan eventueel een beroep worden gedaan op BvdB De Spaanse belasting over de levensverzekeringsuitkering kan dan als boedelschuld in mindering worden gebracht. Zie voor een uitgebreidere beschrijving van het Spaanse recht, Sonneveldt en Zuiderwijk, t.a.p. 10 Dit is de kwestie die speelde in de De Groot -problematiek. Zie voor een uitgebreide uitleg, D. van Beelen, t.a.p., Sonneveldt, Een nieuwe lente een vernieuwd besluit, WPNR 2005/6625, Sonneveldt, FBN 2005/6 en Sonneveldt en Zuiderwijk, t.a.p. 11 Op de dubbele heffing in geval van heffing op grond van de tienarsfictie zal hieronder nader worden ingegaan. 12 Vaak is dit een vaststaand bedrag. In geval van uitsluitend tweede woningen in het buitenland zal de gehele buitenlandse belasting zien op situsvermogen. 13 Formule ontleend aan Sonneveldt, Een nieuwe lente een vernieuwd besluit, WPNR 2005/6625. Zie dit artikel ook voor de getalsmatige voorbeelden. b. de waarde van alle verkregen bezittingen verminderd met de waarde van de tot een onderneming behorende schulden, daaronder begrepen schulden voortspruitende uit een medegerechtigdheid anders dan als aandeelhouder, en met de waarde van de niet tot een onderneming behorende schulden verzekerd door hypotheek op een onroerende zaak of een recht waaraan deze is onderworpen. We zien dat op grond van deze tekst Nederland een vermindering verleent voor wat betreft successieheffing door een buitenland over aldaar gelegen situsgoederen. Alleen ten aanzien van situsgoederen in de zin van het BvdB 2001 wordt een vermindering verleend. Indien het betreffende buitenland een ruimer situsbegrip kent, geldt de regeling niet, met als gevolg dat in beginsel geen vermindering wordt verleend over goederen die niet vallen onder het Nederlandse situsbegrip. Voorbeeld 1 De heer Jansen woont in Nederland. Naast zijn Nederlandse bezittingen en schulden behoort ook een vakantiewoning in Spanje en een daarop rustende hypotheekschuld tot zijn vermogen. Daarnaast heeft de heer Jansen een levensverzekering bij een Spaanse maatschappij afgesloten. Bij overlijden van de heer Jansen heft Spanje niet alleen successierecht 8 over de vererving van de vakantiewoning (verminderd met de daarop rustende hypotheekschuld), maar ook over de uitkering van de levensverzekering. Nederland verleent op grond van BvdB 2001 alleen een vermindering ten aanzien van de heffing over de vakantiewoning verminderd met de hypotheekschuld. De Spaanse heffing over de levensverzekeringsuitkering komt niet voor vermindering ex BvdB 2001 in aanmerking. 9 We zien in de tekst die vóór 1 nuari 2005 geldig was, dat niet alleen het buitenlandse situsbegrip afwijkt van het Nederlandse situsbegrip, maar dat ook de Nederlandse regelingen onderling terzake afwijken. Art. 5 lid 2 Succ.w. was immers op meer vermogensrechten van toepassing en kende een ander schuldenbegrip dan het toenmalige BvdB In het BvdB 2001 van vóór 1 nuari 2005 werd evenmin rekening gehouden met de 90%-regeling ex art. 1 lid 4 Succ.w. Op grond van deze regeling hebben de verkrijgers indien 90% of meer van de gehele nalatenschap bestaat uit Nederlandse situsgoederen de keuze om in plaats van recht van overgang, successierecht op hun verkrijging van toepassing te laten zijn. Verder zien we in de tekst van het oude lid 3 onder b BvdB 2001 dat voor de berekening van de vermindering alleen bepaalde situsschulden in mindering kunnen worden gebracht, terwijl alle bezittingen in aanmerking kunnen worden genomen. 10 Opvallend is overigens ook dat BvdB 2001, zoals dat gold vóór 1 nuari 2005, zowel van toepassing was als de erflater daadwerkelijk als fictief in Nederland woonde. 11 Om de vermindering vast te stellen moeten twee berekeningen worden gemaakt. Allereerst een berekening 12 van de buitenlandse belasting over de situsgoederen. Vervolgens berekent men de Nederlandse belasting die gerelateerd is aan de betreffende situsgoederen. Deze laatste berekening kan worden samengevat in de volgende formule. SB47 -/- SS47 x S 13 TB -/- TSS De afkortingen hebben hierbij de volgende betekenis: SB47 = De waarde van de buitenlandse situsbezittingen in de zin van BvdB 2001 SS47 = De waarde van de buitenlandse situsschulden in de zin van BvdB 2001 TB = De waarde van de totale bezittingen TSS = De waarde van de totale situsschulden betrekking hebbend op zowel de in Nederland als de in het buitenland gelegen situsbezittingen S = Nederlands successierecht dat volgens de Successiewet verschuldigd zou zijn zonder toepassing van het BvdB ESTATE PLANNER - nuari/februari 2006

3 Het nieuwe BvdB 2001 heeft betrekking op de daadwerkelijk in Nederland woonachtige erflater met buitenlands situsvermogen 14 En dus niet fictief Regeling na 1 nuari 2005 Indien de daadwerkelijk in Nederland wonende erflater met buitenlands situsvermogen na 1 nuari 2005 overlijdt, is terzake van vermindering van dubbele heffing van successierecht, BvdB 2001 van toepassing. Het nieuwe heeft betrekking op de daadwerkelijk 14 in Nederland woonachtige erflater met buitenlands situsvermogen. Tevens is voor wat betreft het situsbegrip meer aansluiting gezocht bij de Successiewet. Zo worden in lid 5 ook de economische eigendom en de fictieve onroerende zaken als situsvermogen aangemerkt. De nieuwe tekst luidt als volgt: Artikel 47 BvdB 2001 (tekst vanaf 1 nuari 2005) Vermindering recht van successie bij in Nederland wonende erflater overlijden van iemand die ten tijde van dat overlijden in Nederland woonde, wordt ter verrekening van vanwege een andere Mogendheid geheven belasting een vermindering verleend van het recht van successie voor de in de verkrijging begrepen bezittingen behorende tot een door hem gedreven buitenlandse onderneming als bedoeld in artikel 9, eerste lid, onderdeel a, en voor de in de verkrijging begrepen onroerende zaken die binnen het gebied van een andere Mogendheid zijn gelegen en rechten waaraan deze zijn onderworpen, voorzover de verkrijging van vorenbedoelde bezittingen aan een gelijksoortige belasting is onderworpen die vanwege een andere Mogendheid als daar bedoeld wordt geheven. Deze bepaling geldt niet bij een verkrijging krachtens erfrecht door het overlijden van iemand die op grond van artikel 1, vierde lid, eerste volzin, of artikel 3, eerste lid, van de Successiewet 1956 geacht wordt ten tijde van het overlijden in Nederland te hebben gewoond. nuari/februari ESTATE PLANNER 5

4 Van dubbele heffing is in de regel ook sprake indien de erflater binnen de tienarstermijn ex art. 3 lid 1 Succ.w. komt te overlijden 15 Met betrekking tot de geldigheid van de tienarstermijn in samenhang met het Europese verwijs ik onder meer naar Van Beelen, De Nederlandse tienarstermijn, hoe lang nog?, VP Bulletin 2005/11, Nijs en Verhagen, Tienarstermijn: een conclusie à la légère?, WPNR 2005/6640, Smit, De woonplaatsfictie in de Successiewet: een overzicht en de stand van zaken, Estate Planner 2005/8. 16 De vermindering wordt per verkrijger berekend, art. 50 BvdB Dit artikel is niet gewijzigd. a. het bedrag van de vanwege de andere Mogendheid geheven belasting; volgens de Successiewet 1956 verschuldigd zou zijn zonder toepassing van dit besluit, in dezelfde verhouding staat als de gezamenlijke waarde van de in de verkrijging begrepen, in het eerste lid bedoelde, bezittingen in de andere Mogendheid staat tot de waarde van alle verkregen bezittingen. 3. Voor de toepassing van het tweede lid wordt: a. de waarde van de in het eerste lid bedoelde bezittingen verminderd met de waarde van de schulden in verband met die bezittingen; b. de waarde van alle verkregen bezittingen verminderd met de waarde van alle schulden die op grond van de Successiewet 1956 in aftrek komen en verminderd met de vrijstellingen, bedoeld in artikel 32 van de Successiewet 1956, voorzover belastingplichtige daarvoor in aanmerking komt. 4. De vermindering volgens dit artikel bedraagt ten hoogste het bedrag aan recht van successie dat volgens de Successiewet 1956 verschuldigd zou zijn zonder de toepassing van dit besluit. 5. Met onroerende zaken als bedoeld in het eerste lid worden gelijkgesteld: a. de niet tot een buitenlandse onderneming, als bedoeld in artikel 9, eerste lid, onderdeel a, behorende economische eigendom, bedoeld in artikel 2, tweede lid, van de Wet op belastingen van rechtsverkeer, van de binnen het gebied van een andere Mogendheid gelegen onroerende zaken of rechten waaraan deze zijn onderworpen; b. aandelen in lichamen en lidmaatschapsrechten als bedoeld in artikel 4 van de Wet op belastingen van rechtsverkeer, welke onroerende zaken en in dit artikel daarmee gelijkgestelde goederen binnen het gebied van een andere Mogendheid vertegenwoordigen. De waarde van de aandelen en lidmaatschapsrechten is gelijk aan de waarde van de onroerende zaken en daarmee gelijkgestelde goederen die door de aandelen en lidmaatschapsrechten middellijk of onmiddellijk worden vertegenwoordigd, verminderd met de waarde van de schulden in verband met die zaken en goederen. 2. Fictieve domicilie in Nederland 2.1. Regeling van 1 nuari 2001 tot en met 31 december 2004 Van dubbele heffing is in de regel ook sprake indien de erflater binnen de tienarstermijn ex art. 3 lid 1 Succ.w. komt te overlijden. 15 Vaak zal namelijk ook het land waar de erflater woonde heffen ten aanzien van de vererving van de nalatenschap. Woonde de overledene in een land waarmee Nederland geen verdrag heeft gesloten en is het BRK niet van toepassing, dan zal voor de vermindering van dubbele heffing betreffende deze verkrijging, 16 het BvdB 2001 uitkomst kunnen bieden. Wij zagen in het voorgaande al dat ten aanzien van de dubbele heffing over situsgoederen in situaties van vóór 1 nuari 2005, het toenmalige BvdB 2001 regels gaf ter berekening van de vermindering. Voor de vermindering van het dubbele successierecht dat zag op niet-situsgoederen verminderd met de daaraan gerelateerde schulden, diende te worden aangeknoopt bij art. 48 BvdB 2001: Artikel 48 BvdB 2001 (tekst van 1 nuari 2002 tot en met 31 december 2004) overlijden van iemand die op grond van artikel 3, eerste lid, van de Successiewet 1956 geacht wordt ten tijde van het overlijden in Nederland te hebben gewoond, wordt voorts, ter verrekening van vanwege een andere Mogendheid geheven belasting, een vermindering van het recht van successie verleend voor in die verkrijging begrepen bezittingen andere dan die bedoeld in artikel 47, voorzover ter zake van de verkrijging van die bezittingen vanwege een andere Mogendheid een gelijksoortige belasting is geheven omdat de erflater aldaar ten tijde van het overlijden zijn daadwerkelijke woonplaats had. Deze vermindering is niet van toepassing ten aanzien van die bezittingen over de verkrijging waarvan op de voet van artikel 5 van de Successiewet 1956 recht van overgang zou zijn verschuldigd, indien artikel 3, eerste lid, van die wet niet van toepassing zou zijn. 6 ESTATE PLANNER - nuari/februari 2006

5 Het nieuwe art. 48 BvdB 2001 ziet exclusief op de situatie van de fictief in Nederland wonende erflater a. het bedrag van de vanwege de andere Mogendheid geheven belasting; volgens de Successiewet 1956 verschuldigd zou zijn zonder toepassing van dit besluit, in dezelfde verhouding staat als de gezamenlijke waarde van de in de verkrijging begrepen, in het eerste lid van dit artikel bedoelde, bezittingen staat tot de waarde van alle verkregen bezittingen verminderd met de waarde van de tot een onderneming behorende schulden, daaronder begrepen schulden voortspruitende uit een medegerechtigdheid anders dan als aandeelhouder, en met de waarde van de niet tot een onderneming behorende schulden verzekerd door hypotheek op een onroerende zaak of een recht waaraan deze is onderworpen. De formule 17 voor de berekening van de vermindering op grond van het oude art. 48 BvdB 2001, luidt dan als volgt: B48 x S TB -/- TSS tefeuille aangehouden bij een Nederlandse bank, tegoeden op bankrekeningen in Nederland en België en een appartement in Frankrijk. Art. 47 BvdB 2001 (tekst vóór 1 nuari 2005) verleent een vermindering terzake van het Belgische en Franse (successie)recht dat ziet op de vererving van de woning in België en het appartement in Frankrijk. Art. 48 BvdB 2001 (tekst vóór 1 nuari 2005) verleent een vermindering terzake van het Belgische successierecht dat ziet op de bankrekeningen en de effectenportefeuille. Nederland geeft geen vermindering in verband met de successierechten die zien op het in Nederland gelegen appartement Regeling vanaf 1 nuari 2005 Het per 1 nuari 2005 geldende art. 48 BvdB 2001 ziet exclusief op de situatie van de fictief 20 in Nederland wonende erflater. Op grond van dit artikel wordt een vermindering verleend van het door het (daadwerkelijke) woonland van de erflater geheven successierecht dat ziet op alle goederen, met uitzondering van in Nederland gelegen situsgoederen. 17 Ook deze formule is ontleend aan Sonneveldt, Een nieuwe lente een vernieuwd besluit, WPNR 2005/ Dit zijn dus niet-situsgoederen; alle goederen met uitzondering van situsgoederen in welk land dan ook gelegen. 19 Zie hieronder. Na 1 nuari 2006 dient overigens bedacht te worden dat de introductie van de algehele vrijstelling voor goede doelen alleen het successieen schenkingsrecht betreft. Aangezien art. 24 lid 4 Succ.w. is geschrapt, zullen de verkrijgingen ingevolge het recht van overgang door goeddoelinstellingen onderworpen zijn aan het hoge derdentarief. Hiervoor wordt dus geen vermindering verleend. 20 Op grond van art. 1 lid 4, eerste volzin, of art. 3 lid 1 Succ.w. De afkortingen hebben hierbij de volgende betekenis: B48 = De waarde van de goederen waarop art. 48 BvdB 2001 ziet 18 TB = De waarde van alle goederen TSS = De waarde van alle situsschulden S = Nederlands successierecht dat volgens de Successiewet verschuldigd zou zijn zonder toepassing van het BvdB 2001 Nederland zal geen vermindering verlenen voor het successierecht dat ziet op in Nederland gelegen situsgoederen. Dit element is niet gewijzigd. De vóór 1 nuari 2005 geldende regeling verwijst naar de situsgoederen in BvdB Na 1 nuari 2005 wordt verwezen naar goederen die anders aan het recht van overgang zouden zijn onderworpen. 19 Voorbeeld 2 Acht ar na emigratie overlijdt de heer Willemsen in 2004 in België. Hij laat na een woning in België, een appartement in Nederland, een effectenpor- Artikel 48 BvdB 2001 (tekst vanaf 1 nuari 2005) Vermindering van het recht van successie bij fictief in Nederland woonachtige erflater overlijden van iemand die op grond van artikel 1, vierde lid, eerste volzin, of artikel 3, eerste lid, van de Successiewet 1956 geacht wordt ten tijde van het overlijden in Nederland te hebben gewoond, wordt ter verrekening van vanwege een andere Mogendheid geheven belasting, een vermindering van het recht van successie verleend voor in die verkrijging begrepen bezittingen, voorzover ter zake van de verkrijging van die bezittingen vanwege een andere Mogendheid, waarin de erflater ten tijde van het overlijden zijn daadwerkelijke woonplaats had, een gelijksoortige belasting is geheven. Deze vermindering is niet van toepassing ten aanzien van die bezittingen over de verkrijging waarvan op de voet van artikel 5 van de Successiewet 1956 recht van overgang zou zijn verschuldigd, indien artikel 1, vierde lid, eerste volzin, of artikel 3, eerste lid, van die wet niet van toepassing zou zijn. nuari/februari ESTATE PLANNER 7

6 Bij besluit van 15 december 2005, Stb 2005, 686 is de omissie in art. 48 BvdB 2001 gerepareerd 21 Sonneveldt geeft in Het vernieuwde besluit voorkoming dubbele belasting 2001 en de internationale estate planningspraktijk, FBN 2005/34 en in Een nieuwe lente en een vernieuwd besluit, WPNR 2005/6625 aan dat dit niet de bedoeling kan zijn geweest. Na overleg zijnerzijds met het Ministerie is dit bevestigd en gerepareerd. a. het bedrag van de vanwege de andere Mogendheid geheven belasting; volgens de Successiewet 1956 verschuldigd zou zijn zonder toepassing van dit besluit, in dezelfde verhouding staat als de gezamenlijke waarde van de in de verkrijging begrepen, in het eerste lid van dit artikel bedoelde, bezittingen staat tot de waarde van alle verkregen bezittingen. 3. Voor de toepassing van het tweede lid wordt: a. de waarde van de in het eerste lid bedoelde bezittingen verminderd met de waarde van alle schulden, behoudens de waarde van de schulden in verband met de bezittingen, bedoeld in artikel 5, derde lid, van de Successiewet b. de waarde van alle verkregen bezittingen verminderd met de waarde van alle verkregen schulden en verminderd met de vrijstellingen bedoeld in artikel 32 van de Successiewet 1956, voorzover belastingplichtige daarvoor in aanmerking komt. 4. De vermindering volgens dit artikel bedraagt ten hoogste het bedrag aan recht van successie dat volgens de Successiewet 1956 verschuldigd zou zijn zonder de toepassing van dit besluit. De oplettende lezer zal zien dat art. 48 BvdB 2001 vanaf 1 nuari 2005 geen vermindering meer verleent in verband met het successierecht dat geheven is door een land waar de erflater daadwerkelijk noch fictief zijn woonplaats had. 21 Op grond van de oorspronkelijke letterlijke wettekst, kon het successierecht dat door dit land is geheven, slechts als een passiefpost van de boedel op grond van BvdB 2001 in aanmerking worden genomen. Bij besluit van 15 december 2005, Stb 2005, 686 is deze omissie gerepareerd. In art. 48 lid 1 wordt na de eerste volzin ingevoegd: Voorts wordt een vermindering van het recht van successie verleend voor in die verkrijging begrepen bezittingen, behorende tot een door hem gedreven buitenlandse onderneming als bedoeld in artikel 9, eerste lid, onderdeel a, en op in de verkrijging begrepen onroerende zaken als bedoeld in artikel 47 die binnen het gebied van een andere Mogendheid zijn gelegen en rechten waaraan deze zijn onderworpen, voorzover de verkrijging van vorenbedoelde bezittingen aan een gelijksoortige belasting is onderworpen die vanwege een andere Mogendheid als daar bedoeld wordt geheven. Tekst artikel 49 BvdB 2001 (ongewijzigd) Indien een verkrijging van een erflater die ten tijde van het overlijden in Nederland woonde, bezittingen omvat welke zich binnen het gebied van een andere Mogendheid bevinden en niet op grond van de artikelen 47 en 48 aanspraak bestaat op een vermindering ter voorkoming van dubbele belasting, wordt bij het bepalen van de waarde van die verkrijging een vanwege die andere Mogendheid over deze bezittingen geheven gelijksoortige belasting in mindering gebracht op die verkrijging. Voorbeeld 3 Acht ar na emigratie overlijdt de heer Willemsen in 2004 in België. Hij laat na een woning in België, een appartement in Nederland, een effectenportefeuille aangehouden bij een Nederlandse bank, tegoeden op bankrekeningen in Nederland en België en een appartement in Frankrijk. Art. 48 BvdB 2001 (tekst na 1 nuari 2005) verleent een vermindering terzake van het successierecht dat ziet op het door België geheven successierecht over de vererving van alle goederen met uitzondering van het in Nederland gelegen appartement. Nederland geeft naar aanleiding van de reparatiewetgeving ook een vermindering in verband met de buitenlandse successierechten die zien op het in Nederland gelegen appartement en het door Frankrijk geheven recht in verband met de vererving van het aldaar gelegen appartement. 3. Stroomschema vermindering successierecht ex BvdB 2001 Hoe nu te handelen indien een nalatenschap openvalt met buitenlandse elementen? In dit artikel kunnen uiteraard niet alle varianten worden behandeld, casu quo de oplossingen worden aangedragen. Voor de wat eenvoudigere internationale nalatenschappen, heb ik het navolgende stroomschema in verband met de voorkoming van dubbele heffing 8 ESTATE PLANNER - nuari/februari 2006

7 22 Indien bijvoorbeeld de verkrijging van de langstlevende echtgenoot onder de Nederlandse vrijstelling is gebleven, zal de vermindering ten aanzien van diens verkrijging per definitie nihil zijn. van successierecht ex het BvdB 2001 opgesteld. Dit stroomschema is alleen van toepassing indien vooraf is geconstateerd dat: a. Nederland geen verdrag op het gebied van successierecht met het betreffende andere land heeft gesloten; b. aan de desbetreffende verkrijger zowel een Nederlandse als een buitenlandse aanslag is opgelegd. 22 Volledigheidshalve merk ik op dat dit stroomschema alleen de hoofdlijnen weergeeft. En betrekking heeft op het successierecht en de vermindering van de Nederlandse heffing die ziet op de desbetreffende vermogensbestanddelen. Voor een uitgebreidere uitwerking verwijs ik naar de in de voetnoten gemelde publicaties Overlijden vóór 1 nuari 2005 Vermogen in het buitenland? daadwerkelijk in NL? art. 48 Heffing door woonland? o.g.v. art. 3 lid 1 Succ.w. fictief in NL? Heffing door een derde land? 3.2. Overlijden na 1 nuari 2005 Vermogen in het buitenland? daadwerkelijk in NL? Heffing door woonland? art. 48 o.g.v. art. 1 lid 4 of 3 lid 1 Succ.w. fictief in NL? art. 48 Heffing door een derde land? art. 48 tweede zin? nuari/februari ESTATE PLANNER 9