In beweging Jaarverslag 2008 Energiewacht BV

Transcriptie

1 In beweging Jaarverslag 2008 Energiewacht BV De markt in beweging pagina 10 Sociaal bewogen pagina 20

2 Inhoud Verslag van de Raad van Commissarissen 5 Klanten vasthouden 16 Energiewacht, aangenaam 7 Werkprocessen aanpakken 18 Woord van de directie 9 Sociaal bewogen 20 De markt in beweging 10 Kerngetallen personeel 22 Meegaan met ontwikkelingen 12 Jaarrekening Financiële stromen 14 Overige gegevens 44 Accountantsverklaring

3 Verslag van de Raad van Commissarissen Aan de aandeelhouders Namens de Raad van Commissarissen worden u hierbij de jaarstukken 2008 gepresenteerd van Energiewacht BV, hierna genoemd Energiewacht. Opgenomen zijn het jaarverslag van de directie en de jaarrekening over het boekjaar Samenstelling Raad van Commissarissen Energiewacht is voor 50% eigendom van Essent, de andere 50% van de aandelen is in handen van een grote groep installateurs uit de regio. Deze verdeling is terug te vinden in de samenstelling van de Raad van Commissarissen: namens Essent, Dhr. J.P. Nieweg (voorzitter) Dhr. P.G. van Dam Dhr. G.J.M. de Wit namens de installatiebranche, Dhr. H. Boels Dhr. H.K.A. Noot Dhr. M.J. Bos In 2008 is intensief met de directie gesproken over de strategie en de financiële resultaten van de onderneming. Tevens zijn aan de raad voorgelegd: de activiteiten en uitbreiding in Zuid- Holland, de nieuwbouw in Assen en de samenwerking met Essent en de installateurs/aandeelhouders. Er hebben negen bijeenkomsten plaatsgevonden. Resultaat De bedrijfsresultaten laten zien dat Energiewacht waarde weet te creëren voor haar aandeelhouders. De winst- en verliesrekening sluit in 2008 af met een positief resultaat van ,- na belasting. Voorgesteld wordt om hiervan een dividend uit te keren ten bedrage van ( 93,55 per aandeel), overeenkomend met circa 35% van de winst over 2008, en het restant van de winst toe te voegen aan de overige reserves. Aandelenportefeuille Aan het einde van het verslagjaar waren van de geplaatste aandelen door de vennootschap 190 aandelen ingekocht van aandeelhouders uit de installatiebranche en nog niet doorverkocht. Uiteraard is het voornemen om deze aandelen te plaatsen bij de installateurs. De prijs van het aandeel bedraagt 1.145,- vanaf de datum van de goedkeuring van de jaarrekening Preadvies jaarrekening De jaarrekening 2008, zoals die door de directie is opgesteld, is door de Raad van Commissarissen besproken tijdens de vergadering op 15 april Wij kunnen ons verenigen met de inhoud. De algemene vergadering van aandeelhouders wordt derhalve voorgesteld de jaarrekening, conform de gepresenteerde stukken, vast te stellen. Namens de Raad van Commissarissen, J.P. Nieweg Voorzitter Assen, 15 april

4 adres 2 sen es a nieuw nieuw adres nieuw Amerikaweg adres 22 Assen nieuw adres Energiewacht, aangenaam Profiel van Energiewacht Energiewacht is in 1992 opgericht als serviceorganisatie voor Daadkracht, oplossingsgerichtheid en zekerheid verwarmings- en warmwatertoestellen in de provincies Groningen Energiewacht is een echte serviceorganisatie. De mentaliteit en Drenthe. In 2006 is Zuid-Holland aan het verzorgingsgebied is nuchter en hands on. Techniek speelt van oudsher een toegevoegd. In het gehele werkgebied zorgen 300 medewerkers belangrijke rol. Dat is te zien in de ontstaansgeschiedenis voor bijna contracten op de particuliere en klein-zakelijke van het bedrijf en is vandaag de dag nog steeds merkbaar. markt. Daadkracht, oplossingsgerichtheid en zekerheid kenmerken de bedrijfscultuur. De oorsprong van Energiewacht ligt in een bijzonder samenwerkingsverband tussen energiebedrijf Essent en circa 160 Energiewacht is daadkrachtig om haar missie te bereiken, regionale installatiebedrijven. Sinds 2001 vervullen we een actieve zoals onder andere te zien is door de overnames in Zuid- rol als servicepartner van Essent in een landelijke franchiseformule Holland. Daadkracht betekent ook dat we niet stil zitten, met zes andere servicebedrijven. terwijl de wereld om ons heen verandert. Er zijn veel n w adres ikaweg 22 Assen nieuw nieuw adres nieuw Amerikaweg 22 Assen adres Kernactiviteiten Energiewacht levert diverse producten en diensten voor comfort in en om het huis: ontwikkelingen waarbij we een belangrijke rol willen spelen. Vanuit de core business wordt Energiewacht dagelijks geconfronteerd met problemen. Een cv-ketel die stuk adres nieuw onderhoud en service van verwarmings- en warmwatertoestellen. is en vervangen moet worden, een gebrek aan warm levering van verwarmings- en warmwaterapparatuur door water, een storing. Energiewacht denkt echter niet in middel van diverse contractvormen (huur, lease en koop). problemen, maar in oplossingen. Er is een positieve en overige wooncomfortgerelateerde diensten, zoals schadeherstel, energieke instelling om zaken op te lossen. mechanische ventilatiekanaalreiniging en energieprestatie- en veiligheidskeuringen. Zekerheid betekent voor Energiewacht het vermijden van onnodige risico s. Langlopende, kwalitatieve relaties Kortom, Energiewacht staat garant voor aangenaam wonen. en zekerheid van producten hebben een hoge prioriteit. Als gespecialiseerd bedrijf willen wij de welbewuste, betrouwbare Maar zekerheid betekent ook dat we de financiële positie keuze zijn en blijven van klanten. gezond willen houden, waarbij het voortbestaan van de organisatie voor de lange termijn gewaarborgd blijft. Deze kernwaarden monden uit in onze missie en ambitie om het grootste servicebedrijf in Noord-Nederland te zijn en onze activiteiten in Zuid-Holland de komende jaren verder uit te breiden. uw a 6 7 uw A adres n

5 Woord van de directie Energiewacht behoorde ook in 2008 tot de belangrijkste leveranciers van serviceproducten en verwarmingsinstallaties in het noorden van het land, en in toenemende mate in Zuid-Holland. De verkoop van nevenproducten is in 2008 fors toegenomen. De geheel geautomatiseerde wijze van contractverwerking maakt het mogelijk om snel en nagenoeg foutloos opdrachten te verstrekken aan onze aandeelhouders en toeleveranciers. Met de provincie Groningen heeft Energiewacht gewerkt aan een stimuleringsregeling voor zonneboilers. Verder hebben er regelmatig bijeenkomsten plaatsgevonden met verschillende gemeenten in Groningen en Drenthe. In samenwerking met de gemeente Assen en Brandweer Midden Drenthe zijn op het gebied van brandpreventie en -veiligheid voorbereidingen getroffen om vanaf juni 2009 grootschalig rookmelders te plaatsen in alle woningen in de gemeente Assen. Hoewel de nieuwbouw van het hoofdkantoor in Assen in directe zin geen invloed heeft op de verkoop van producten en diensten, draagt de aandacht van de pers en andere instanties zeker indirect bij aan de bekendheid van Energiewacht. Zakelijke partners en klanten hebben in toenemende mate belangstelling gekregen voor de nieuwe locatie aan de A28. Ook andere partijen weten Energiewacht te vinden als het gaat om samenwerkingsvormen. Zo heeft Energiewacht samen met de provincie Drenthe het internetplatform Drenthe bespaart ontwikkeld, waarop consumenten eenvoudig aanbieders van energiebesparende en milieuontlastende producten en diensten kunnen vinden. Bovenstaande maakt al kort duidelijk dat Energiewacht in 2008 weer volop in beweging is geweest. In dit Jaarverslag zullen we de verschillende ontwikkelingen schetsen, evenals de wijze waarop we daarmee om zijn gegaan. Graag bedank ik alle partijen en medewerkers voor hun bijdrage in het afgelopen jaar! Peter van der Kevie Directeur Energiewacht Directie Personeel & Organisatie Financiën, Administratie & Automatisering Secretariaat Bedrijfsbureau Service Verkoop Klantcontacten 8 9

6 De markt in beweging Visie en strategie van de organisatie Groei in Zuid-Holland Kredietcrisis Het marktaandeel van Energiewacht in de noordelijke In de tweede helft van 2008 zien de meeste Nederlanders de provincies blijft vooralsnog onverminderd hoog. Strategische komende tijd met weinig vertrouwen tegemoet. Ruim de helft kansen voor groei moeten daarom vooral worden gezocht in van de consumenten acht het waarschijnlijk dat de kredietcrisis in Zuid-Holland. Actieve acquisitie van nieuwe servicebedrijven de toekomst negatieve gevolgen voor hen zal hebben. Bijna de leidde eind 2008 tot de overname van een tweetal helft (47%) vindt het aannemelijk dat de werkloosheid in 2009 sterk ondernemingen in het noorden van Zuid-Holland: Van Loenen zal stijgen, maar slechts 6% verwacht dat zij zelf ontslagen worden. Installatie BV en Heilker Beheer BV/Heilker Installatie BV (gezamenlijk 31 medewerkers). Door de strategische ligging, Deze zwaarmoedige gedachten van de gemiddelde consument het bedrijfsresultaat en het producten- en dienstenpakket hebben enige tijd als het zwaard van Damocles boven onze vormen Van Loenen en Heilker een uitstekende aanvulling op organisatie gehangen. De vraag was welke invloed de Energiewacht Van der Hoek in Spijkenisse. Dat doen zij onder kredietcrisis op onze producten en diensten zou hebben. De de naam Energiewacht Van Loenen. woonconsument was voorzichtiger geworden. De stagnatie op de woningmarkt als gevolg van de recessie was een duidelijke In het kader van autonome groei in die regio heeft aanwijzig van een behoudender consumentenmarkt. Energiewacht een deel van de marketingactiviteiten tijdelijk in beperkte mate ingezet. Het betreft met name het Niet alleen de kredietcrisis zou invloed kunnen hebben op de accountmanagement, bedoeld om potentiële groei in de omzet, maar ook de toenemende concurrentie. Grote partijen collectieve sector te bevorderen. Oorzaak was de beperkte als Nuon en Eneco profileerden zich in 2008 nadrukkelijk in onze beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel op dat werkgebieden. Net als de toenemende aanbieders van cv-ketels moment. Desalniettemin hebben we het jaar met een positief en warm waterapparatuur via internet. Energiewacht volgt deze resultaat afgesloten. Energiewacht Van der Hoek is verder ontwikkelingen, die bedreigingen maar ook kansen kunnen In 2008 kreeg Energiewacht in toenemende mate te maken goed uit. In het onderzoek naar klanttevredenheid scoorde geïmplementeerd in de organisatie. vormen, nauwgezet. met ongunstige externe invloeden. De markt is in beweging: Energiewacht op algemene tevredenheid een 7,6. Helaas is de een slecht economisch klimaat, krapte op de arbeidsmarkt en nieuwe samenwerkingsovereenkomst, die sinds januari 2009 De snel verslechterende economie heeft, terugkijkend op het onvoorspelbare ontwikkelingen op de energiemarkt maken het actief is, minder gunstig dan voorheen. Er ligt meer initiatief bij verslagjaar, voor Energiewacht echter (nog) niet geleid tot niet altijd eenvoudig om de gewenste weg te volgen. de servicebedrijven, waar we desalniettemin vol enthousiasme teleurstellende economische resultaten. Zeker in de zakelijke Samen met Essent invulling aan willen geven. sector ging de omzet er door de opname van energielabels sterk op vooruit. Groei van diensten als rioolontstopping, Voor Essent heeft de samenwerking met de franchisenemers in Tegelijkertijd kondigt Essent het voornemen aan om samen te reiniging van ventilatiekanalen, eenmalige onderhoudsprojecten 2008 minder prioriteit gehad. Nadat de fusie met Nuon afketste, gaan met de Duitse energieleverancier RWE. Vooralsnog heeft Dr. en dakgootreiniging hebben in het bijzonder bijgedragen beraadde het energiebedrijf zich opnieuw op haar bedrijfsvoering Jürgen Großmann, bestuursvoorzitter van RWE, aangekondigd dat aan een positieve omzetimpuls in dit marktsegment. Mede en marktpositie. Ook de formule met de servicebedrijven is Essent als onafhankelijke eenheid zal blijven functioneren. Wat door de uitbreiding van onze diensten en de toename van door Essent Toegevoegde Waarde Diensten nogmaals bekeken. deze ontwikkelingen betekenen voor de franchiseformule zal de middelgrote collectieve afnemers hebben we het vertrek van Energiewacht kwam er qua ondernemerschap en resultaten toekomst uitwijzen. een woningcorporatie in Zuid-Holland aan het begin van 2008 ruimschoots kunnen compenseren. Hindrik Aalders Commercieel Manager 10 11

7 Meegaan met ontwikkelingen Producten en diensten Ondertussen zoekt de energiemarkt naar oplossingen voor de toekomst, waarbij de afhankelijkheid van aardgas afneemt. Technologische ontwikkelingen zijn gebaseerd op méér rendement (minder gasverbruik) of alternatieve energiebronnen. Nieuwe technologieën en mogelijkheden Nieuwe techniek heeft voorlopig nog geen grote invloed, maar op de langere termijn krijgt Energiewacht er steeds meer mee te maken. De traditionele cv-ketel zal worden vervangen door andere vormen van verwarming. Vroegtijdige betrokkenheid bij ontwikkelingen en projecten is van belang, omdat het uiteindelijk van invloed zal zijn op de dienstverlening. Een goed voorbeeld is het project micro-wkk, dat Energiewacht in 2008 samen met Essent en woningcorporatie Nijestee begon. In de Groninger wijk Vinkhuizen staan vijf HRe-toestellen, waarmee naast warmte ook elektriciteit kan worden opgewekt. Met behulp van deze proefopstelling doen we ervaring op met de kwaliteit van het product en het vereiste onderhoud. In de aanbesteding van het slimme meterproject van Essent heeft Energiewacht een aantal stappen gezet. Dit project, waarbij op afstand afleesbare elektriciteits- en gasmeters in een groot aantal huishoudens zullen worden geplaatst, heeft onze interesse. Er is echter nog veel onduidelijk over de wijze waarop het project wordt uitgevoerd. Bovendien heeft de Nederlandse overheid onlangs het standpunt ingenomen dat de slimme meters vooralsnog niet verplicht worden. Project Brandveiligheid Thuis Op 12 december 2008 ondertekende directeur Peter van der Kevie namens Energiewacht de overeenkomst Brandveiligheid Thuis, een bijzondere samenwerking met de gemeente Assen en de Brandweer. Deze partijen besteden de komende drie jaar aandacht aan brandveiligheid en -preventie in de Drentse hoofdplaats. Via een participatieproject, gesubsidieerd door de gemeente, wordt een zestal mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt opgeleid voor het uitvoeren van controles op brandveiligheid in woningen, het geven van voorlichting aan de bewoners en het plaatsen van rookmelders. Energiewacht zal deze mensen opleiden, de faciliteiten bieden en de organisatie van het project voor haar rekening nemen. Naast maatschappelijke betrokkenheid zijn de publiciteit en het aantrekken van mogelijk geschikte medewerkers belangrijke argumenten waarom Energiewacht enthousiast is over het project. Beëindiging van activiteiten Met ingang van 5 februari 2008 stopten formeel onze activiteiten op het gebied van beveiliging. Alle werkzaamheden zijn met ingang van deze datum overgedragen aan Energiewacht Groep in Zwolle. Daarnaast heeft een uitvoerige kostprijsberekening eind september 2008 geleid tot het besluit om vanaf april 2009 te stoppen met revisiewerkzaamheden voor geisers. Er staan momenteel circa keukengeisers in het bestand, bestaande uit 50 incourant geworden types. In een aantal gevallen kan het niet meer uit om deze toestellen nog te repareren met gereviseerde onderdelen. Criteria zijn bijvoorbeeld de verkrijgbaarheid of kosten van onderdelen en de benodigde reparatietijd. De monteur zal de klant in deze gevallen een vervangingsvoorstel doen (koop of lease)

8 Financiële stromen Administratie en facturatie Na het opstarten van het zelf factureren van alle particuliere abonnementen, de overgang van operational lease naar financial lease en de toevoeging van Energiewacht Van der Hoek zijn de bijbehorende financiële stromen in 2008 geoptimaliseerd, gecontroleerd en geïntegreerd. Financiële rapportages Om de vinger aan de pols te houden wordt periodiek gerapporteerd aan de RvC en het management. Voor zowel Energiewacht als Energiewacht Van der Hoek geven de rapportages een waardevol inzicht in de prestaties van het lopende boekjaar en een inschatting voor de nabije toekomst. Om het rendement te verhogen, wordt bij presentatie aan het management een aantal mogelijke acties en aandachtspunten besproken. Tevens krijgt het management ieder kwartaal een analyse gepresenteerd van de stand van zaken van zelf facturatie bij particulieren. In 2007 is Energiewacht een aanzienlijk aantal toestellen kwijtgeraakt door opzeggingen en zuivering van bestanden. Het jaar 2008 liet een gunstiger beeld zien: het aantal beëindigde toestellen nam af. Financiën in de toekomst In 2008 is een nieuwe basis gelegd voor de financiering van Energiewacht en haar nieuwe hoofdkantoor in Assen. Samen met huisbankier Friesland Bank is een goede structuur gelegd, waarbinnen Energiewacht kan groeien. De financiële administratie is zodanig ingericht dat nieuwe bedrijven daar relatief eenvoudig in ondergebracht kunnen worden. De ervaringen met Energiewacht Van der Hoek leveren bovendien een duidelijk voordeel op bij het integreren van Energiewacht Van Loenen in In de toekomst wordt nog meer de nadruk gelegd op control. Er wordt getoetst of het bereikte resultaat van beleidskeuzes voldoet aan het gestelde doel. De eventuele verschillen worden geanalyseerd en gerapporteerd. Zo is bijvoorbeeld al een vergelijk gemaakt tussen de resultaten van enerzijds de verkoop van toestellen en anderzijds de financial lease van toestellen. Dit gaf een goed inzicht in de toegevoegde waarde van beide producten. Jan Rouw Financieel Manager 14 15

9 Klanten vasthouden Contact hebben en zoeken Efficiënter plannen met Osiris Sinds de invoering van het automatiseringsprogramma Osiris in 2007 beschikt de meldkamer over een informatiesysteem waarmee klanten sneller en beter geholpen worden. De medewerkers hebben bij telefoonaanname direct een volledig klantbeeld; gegevens van uitgevoerde werkzaamheden en contractafspraken zijn binnen handbereik. In 2008 zijn de gebruiksmogelijkheden van het programma verder benut. Er is een capaciteitsmodule voor onderhoud en storingen toegevoegd, waardoor meldkamermedewerkers op elk moment kunnen zien hoeveel monteurs per dagdeel in de regio van de klant beschikbaar zijn voor onderhoud of storingswerk. Het programma toont de medewerker niet alleen alle afspraakmogelijkheden, maar geeft zelfs een voorkeursdatum aan waarop al een monteur in de buurt is. Hierdoor kan de afdeling zonder tussenkomst van de afdeling Planning een zo optimaal mogelijke route maken. Ook op de afdeling Planning is de eerste fase van Osiris gestart. In 2008 zijn diverse onderdelen voor de strategische, tactische en operationele planning ontwikkeld en getest. In de strategische module is op elk moment zichtbaar hoeveel klanten in een bepaalde maand bezocht moeten worden. Dit helpt onder andere om beter zicht te krijgen op de personeelsbehoefte op lange termijn. Om operationeel en tactisch nauwkeuriger te kunnen plannen, is een capaciteits- en competentiemodule gemaakt. Daarmee heeft de planner op eenvoudige wijze inzicht in het beschikbare aantal monteurs per dag en het type werk dat hij aan een bepaalde monteur toe kan wijzen. Tot slot kunnen monteurs automatisch vrije loop- en onderhoudsbonnen aanvragen zonder tussenkomst van de planner. Het planprogramma Osiris is nu zo ver ontwikkeld dat deze de planner een voorstel geeft voor de meest optimale route voor de monteurs in een regio, waardoor hij meer tijd overhoudt voor het bewaken en bijsturen van de uitzonderingen en eventueel nawerk. Meer initiatief op het gebied van marketingactiviteiten Hoewel het officieel nog niet helder was hoe de verdere samenwerking met Essent gestalte zou krijgen, werd in de loop van 2008 wel duidelijk dat Energiewacht qua marketing meer op eigen benen moest staan. Dat betekent: meer lading geven aan het eigen merk en marketingactiviteiten strategischer inzetten. Met een strategisch reclamebureau hebben we hiervoor een eerste stap gemaakt met de Wintercampagne 2008/2009. Ook de werkzaamheden van een gespecialiseerd outbound belbedrijf vormen een belangrijk verlengstuk van Energiewacht voor het rechtstreeks (commercieel) benaderen van potentiële klanten. Een ander speerpunt was de verdere professionalisering en promotie van De website is in mei 2008 volledig vernieuwd. Door regelmatig naar de site te verwijzen en de gebruiksvriendelijkheid af te stemmen op de behoeften van de consument, kunnen we inmiddels zien dat een substantieel deel van alle nieuwe aanmeldingen via internet wordt gedaan. Ook raadpleegt de consument steeds vaker de site voor het zoeken van informatie, het maken van afspraken en het doorgeven van mutaties. Tot slot doet Energiewacht veel onderzoek naar de bevindingen van klanten over de dienstverlening. Dit is belangrijk voor het signaleren van verbeterpunten en eventuele aanpassingen in het bedrijfsbeleid. Naast het jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek vinden ook op kleinere schaal enquêtes plaats. Bijvoorbeeld ten aanzien van de telefonische bereikbaarheid of de storingsafhandeling door de monteur. Mischa Kaper-Land Klantcontact Manager 16 17

10 Werkprocessen aanpakken Klant profiteert van optimale bedrijfsvoering Goede werkprocessen zorgen ervoor dat met name de servicemonteurs ondersteund worden bij hun activiteiten voor de klant. De kwaliteit van deze processen is gegarandeerd met het ISO- en VCA-certificaat. Eind 2008 is het ISO-certificaat na een tweejaarlijkse audit opnieuw verlengd. Autolease In 2008 werd voor circa 1,3 miljoen euro uitgegeven aan de bedrijfszekerheid van bijna 200 bedrijfsauto s. Sinds november 2008 is Energiewacht gestart met een onderzoek en herwaardering van de functionaliteit en kostprijs per kilometer van diverse automerken. Daarnaast is ook de samenstelling van de verzekeringspremie kritisch geanalyseerd. Als gevolg hiervan volgt in 2009 een pilot om ervaring op te doen met andere auto s en aanbieders. Optimale ondersteuning van interne werkprocessen Goed gereedschap, bedrijfszekere auto s en een passende voorraad aan onderdelen in de auto s zijn voor de monteurs essentieel. Maar er is meer: de monteurs moeten er zeker van zijn dat de kwaliteit van hun materialen zonder meer goed is. Daarnaast moeten ze kunnen rekenen op interne deskundigheid als ze bij de klant bijzondere situaties moeten oplossen. We hebben daarom voortdurend aandacht voor verbeteringen. De logistiek van magazijnbeheer en inkoop zijn in het afgelopen jaar beter op elkaar afgestemd. Het resultaat is een passende voorraad van snel- en langzaamlopers, respectievelijk voldoende voorraad van het één en niet teveel van het ander. De monteur wordt beter bediend, de liquiditeitspositie is geoptimaliseerd. In het kader van strategisch inkopen zijn de leveranciers van onderdelen op criteria van prijs, kwaliteit en leveringscondities heroverwogen. Dit heeft geresulteerd in een inhoudelijk, logistiek en commercieel verbeterde inkooppositie. In 2009 zal de verdere professionalisering van de inkoopfunctie plaatsvinden door integratie van de huidige automatiseringsprocessen in Osiris. Jan Abrahamse Facilitair Manager 18 19

11 Sociaal bewogen Personeelsbeleid in actie daarbij de doorslag. Het nieuwe systeem kan zodanig worden Verbonden met het bedrijf ingericht dat alleen gewenste bezoekers binnen komen, Vanuit het oogpunt van Personeel & Organisatie kijkt medewerkers al naar gelang hun functie toegang hebben tot Energiewacht terug op een jaar met veel ontwikkelingen, bepaalde afdelingen, een nachtelijke bezorgdienst toegang die vooral in positieve zin zijn verlopen. Samen met de krijgt tot het magazijn en bezoekers in de avonduren in ondernemingsraad hebben we goede afspraken gemaakt voor het opleidingscentrum terechtkunnen. Ook bij calamiteiten de verhuizing naar Assen. Tevens is het personeelssysteem (ontruiming van het gebouw) is het belangrijk om te weten DBS volledig uitgerold. Alle medewerkers zijn er inmiddels op of alle aanwezigen het gebouw tijdig hebben verlaten. aangesloten en kunnen vanaf hun werk- of thuisadres verlof aanvragen en mutaties doorgeven. Werken aan opleidingen In 2008 is tijdelijk pas op de plaats gemaakt met het Er zijn ook onderwerpen die reden geven tot enige zorg, zoals faciliteren van externe opleidingen gericht op persoonlijke de personele bezetting in Zuid-Holland. Ondanks de krapte op ontwikkeling. Er moesten veel noodzakelijke opleidingen de arbeidsmarkt weten we, zij het moeizaam, de achterstand in voor het servicewerk worden gevolgd, waardoor het budget bezetting steeds beter weg te werken. In het noorden zijn vooral onder druk kwam te staan. Dat was even wennen. Mede in de eerste helft van het jaar een groot aantal nieuwe medewer- door de ESF-subsidie kon er tot en met 2007 ruimhartig met kers aangenomen. De krapte op de arbeidsmarkt geldt hier deels. de middelen worden omgegaan. Nu de opleidingen weer Zo is het aanbod in technisch personeel weer toegenomen, maar volledig zelf gefinancierd worden, is het noodzakelijk keuzes blijken individuele en specialistische functies moeilijk invulbaar. te maken. Overigens is het ESF-project succesvol afgerond, Het gaat bijvoorbeeld om functies in het management en midden- waarna het volledige subsidiebedrag is uitbetaald. kader; ten opzichte van voorgaande jaren is er een groter verloop geweest. Stagiairs konden bij Energiewacht weer terecht voor een Het interne opleidingsbeleid was tot en met 2008 goede werk- en leerplek. voornamelijk gericht op de afdeling Service en specifieke vragen van bepaalde afdelingen. Vanaf 2009 gaat dit meer Eveneens minder positief waren de uitkomsten van het aanbodgestuurd plaatsvinden. Het nieuwe opleidingscentrum medewerkersonderzoek. In 2008 scoorde de algemene in Assen biedt daar prima gelegenheid voor. Naast eigen tevredenheid een half punt lager dan in 2006 (7,1 ten opzichte De krapte op de arbeidsmarkt, overnames van bedrijven in Het ziekteverzuim heeft in het jaar 2008 een lichte stijging opleidingen in het theorie- of praktijklokaal zijn er ook van 7,6). Wel liggen ze boven de landelijke benchmark. Zuid-Holland en de verhuizing naar Assen zijn slechts enkele laten zien. Gemiddeld is het percentage uitgekomen op 2,8 ruimschoots mogelijkheden voor externe partijen om gebruik Medewerkers van Energiewacht voelen zich over het van de vele projecten met consequenties op het gebied van ten opzichte van 2,2% in Een oorzaak is het toegenomen van te maken van de opleidingsfaciliteiten. Het praktijklokaal algemeen verbonden met het bedrijf en ze ervaren een goede personeelsbeleid. aantal langdurig zieken. Preventie blijft daarin een punt van is daarbij zonder meer het technische visitekaartje van samenwerking met collega s en hun leidinggevende. Behoefte Arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden Op het gebied van arbeidsvoorwaarden is door de ontstane aandacht. Tot slot heeft de veiligheid van onze medewerkers de aandacht. Energiewacht. Tot slot aan waardering, beloning, het benutten van capaciteiten en opleidingsmogelijkheden blijken belangrijke verbeterpunten. Ieder team krijgt de mogelijkheid om, in samenwerking met de krapte op de arbeidsmarkt meer geïnvesteerd in de primaire Met ingang van 20 maart 2009 is Energiewacht gevestigd in Ook 2009 brengt op die manier weer kansen, mogelijkheden leidinggevende, een plan van aanpak te maken. beloning van de medewerkers. Ten aanzien van salarissen is de Assen. Het nieuwe gebouw kent een eenvoudig en doelmatig en ontwikkelingen. Gekenmerkt door daadkracht, concurrentiepositie van Energiewacht ten opzichte van andere toegangs- en registratiesysteem met pasjes en kaartlezers. oplossingsgerichtheid en zekerheid blijft Energiewacht volop Alie Bos bedrijven daardoor verbeterd. De veiligheid en extra functionaliteiten van het systeem gaven in actie. Voortdurend in ontwikkeling, volop in beweging! HR Manager 20 21

12 Kengetallen personeel Energiewacht Duur dienstverband Aantal medewerkers Ondernemingsraad Inclusief Energiewacht Van Loenen en Energiewacht Van der Hoek Personeelsbestand Aantal medewerkers Per 1 januari 2008: jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar 3-5 jaar 6-10 jaar jaar jaar jaar jaar In april 2008 hebben de medewerkers van Energiewacht een nieuwe ondernemingsraad gekozen. De volgende leden zijn door de directie geïnstalleerd: Dhr. E. de Boer: voorzitter Dhr. H. Adams: vice-voorzitter Dhr. E. van Wel: secretaris Instroom: 81 >40 jaar 1 >40 jaar Mevr. J.H. Edens: lid Dhr. W. Lint: lid Ontslag 50 Dhr. H. Schiphof: lid Overlijden - Dhr. D. Groenboom: lid FUR 3 Leeftijd Aantal medewerkers Dhr. R. Meinster (Energiewacht Van der Hoek): lid Uitstroom: - 53 <20 jaar 4 Per 31 december 2008: 299 Onderverdeling geslacht Aantal medewerkers Mannen jaar jaar jaar jaar jaar jaar 22 >60 jaar 7 <20 jaar jaar jaar jaar jaar jaar jaar >60 jaar Er is nog een plaats beschikbaar voor een medewerker van Energiewacht Van Loenen. Eens per vier weken vindt er overleg plaats tussen de ondernemingsraad en de directie van Energiewacht. In 2008 heeft de OR initiatiefvoorstellen ingediend of advies uitgebracht ten aanzien van onder meer de volgende onderwerpen: Vrouwen 53 Huisvesting in Assen Voorbereidingen overname Energiewacht Van Loenen Jubilea Bedrijfseigen regelingen W. Berends Facilitaire Dienst 12,5 jaar J.W.R. Geerts Service Zuidoost Drenthe 12,5 jaar G.C. Huising-van Veen Backoffice 12,5 jaar F. van der Klei FAA 12,5 jaar K. Pots Service Midden Drenthe 12,5 jaar E. Heijes Service Groningen Stad 1 25 jaar R.H.J. Kuiper Service Midden Drenthe 25 jaar Vervroegde uittreders H. Haaksema Kwaliteit H.J. Smit Backoffice S.P. Tempel-Veltens Facilitaire dienst 22 23

13 Jaarrekening 2008 Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2008 (na winstbestemming, in duizenden euro s) ACTIVA 31 december december 2007 PASSIVA 31 december december 2007 Vaste activa Immateriële vaste activa Goodwill Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en terreinen Apparaten (verhuur) Inventaris en vervoermiddelen Materiële vaste activa in uitvoering Financiële vaste activa Vooruitbetaalde omzetbelasting Nog te ontvangen leasetermijnen Deelneming Vlottende activa Voorraden Vorderingen Handelsdebiteuren Overige vorderingen Groepsvermogen Groepsvermogen Voorzieningen Ziektekostenverzekeringspremies Uitgestelde beloningen Garantieverplichtingen Voorziening latente belasting Langlopende schulden Langlopende schulden 1 9 Kortlopende schulden Handelscrediteuren Aflossingsverplichtingen langlopende schulden 7 11 Rekening courantkrediet 48 - Belastingen en premies sociale verzekeringen Kortlopende schuld kredietinstellingen Overige schulden en te betalen bedragen Liquide middelen

14 Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde jaarrekening Geconsolideerde winst- en verliesrekening 2008 (in duizenden euro s) Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2008 Opgesteld volgens de indirecte methode (in duizenden euro s) Netto omzet Materialen en toestellen Salarissen en sociale lasten Uitbesteed werk Afschrijvingen op immateriële vaste activa Afschrijvingen op materiële vaste activa Overige bedrijfskosten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten (219) (9) Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat Afschrijvingen Mutaties in voorzieningen Werkkapitaal (419) (1.081) Kasstroom uit bedrijfsuitoefening Betaalde en ontvangen rente (219) (9) Betaalde belastingen over de winst (994) (1.306) Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële vaste activa (750) (50) Investeringen in materiële vaste activa (5.212) (807) Desinvesteringen materiële vaste activa Per saldo investeringen in financiële vaste activa (2.804) (3.063) Kasstroom uit investeringsactiviteiten (8.764) (3.370) Kasstroom uit financieringsactiviteiten Toename kredietfaciliteit en aflossing langlopende schulden Betaalde dividenden (1.259) (971) Inkoop en verkoop eigen aandelen (174) (25) Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom 59 (287) 26 27

15 Geconsolideerde jaarrekening Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening 2008 Algemeen Waarderingsgrondslagen Deelnemingen Grondslagen van resultaatbepaling De vennootschap heeft zowel de enkelvoudige jaarrekening als Deelnemingen waarin de vennootschap geen invloed van de geconsolideerde jaarrekening opgesteld volgens de wettelijke Algemeen betekenis uitoefent op het financiële en zakelijke beleid, worden Algemeen bepalingen van Titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek. De toegepaste grondslagen voor waardering en resultaatbepaling gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs danwel de lagere Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de netto- zijn, voor zover niet anders vermeld, gebaseerd op nominale waarde. realiseerbare waarde. In de winst-en-verliesrekening wordt het omzet en alle hiermee verbonden, aan het verslagjaar toe te Grondslagen voor consolidatie dividend als opbrengst uit deelneming verantwoord. rekenen, kosten. De kosten worden bepaald met inachtneming In de geconsolideerde jaarrekening worden de financiële Immateriële vaste activa van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen. Winsten gegevens van Energiewacht BV en haar groepsmaatschappijen De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd op de Voorraden worden verantwoord in het jaar waarin de goederen zijn geleverd opgenomen. De vennootschappelijke winst- en verliesrekening is (oorspronkelijke) aanschaffingswaarde onder aftrek van De voorraden verbruiksmaterialen zijn gewaardeerd tegen c.q. de diensten zijn verricht. Verliezen worden in aanmerking opgesteld met inachtneming van artikel 2:402 BW. afschrijvingen. Het toegepaste afschrijvingspercentage is: inkoopprijzen. Op de waarde van de voorraden wordt in mindering genomen in het jaar waarin deze voorzienbaar zijn. gebracht een bedrag voor het risico van incourantheid. In de consolidatie zijn betrokken Energiewacht BV en haar 100% Goodwill: 20% Belastingen deelnemingen EGD Energiewacht Facilities BV te Veendam, Vorderingen De belastingen worden berekend op basis van het verantwoorde Energiewacht Van der Hoek BV te Spijkenisse, Van Loenen Materiële vaste activa De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder resultaat, rekening houdend met fiscaal vrijgestelde posten en Installatie BV te Alphen aan den Rijn, Heilker Beheer BV te De materiële vaste activa zijn gewaardeerd op de aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen, gebaseerd op geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare kosten. Woerden en Heilker Installatie BV te Woerden. Van Loenen (oorspronkelijke) aanschaffingswaarde onder aftrek van individuele beoordeling van de vorderingen. Installatie BV, Heilker Beheer BV en Heilker Installatie BV zijn afschrijvingen, gebaseerd op de geschatte economische Er is een fiscale eenheid aanwezig voor Energiewacht BV en EGD overgenomen d.d. 29 december De vergelijkende cijfers zijn levensduur van de materiële vaste activa. De toegepaste Voorzieningen Energiewacht Facilities BV, deze vennootschappen zijn daarmee niet aangepast. Het balanstotaal van deze nieuwe bedrijven is 1,1 afschrijvingspercentages zijn: Voor de ziektekostenverzekeringspremies van het voormalige hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale mln euro. Essent personeel is een voorziening gevormd. Dit omvat eenheid als geheel. Energiewacht Van der Hoek BV, van Loenen Terreinen: 0% de, in de toekomst te betalen, werkgeversbijdrage van de Installatie BV, Heilker Beheer BV en Heilker Installatie BV zijn De resultaten van deelnemingen worden in de geconsolideerde Bedrijfsgebouwen: 3,33% - 10% ziektekostenverzekeringspremies van gepensioneerden. zelfstandig belastingplichtig. winst- en verliesrekening verantwoord vanaf het tijdstip van Verhuurde apparaten: 6,67% - 20% opneming in de groep. Inventarissen en vervoermiddelen: 20% De voorziening uitgestelde beloningen omvat de toekomstige uitkeringen in het kader van jubilea en uittredingsvergoedingen. Financiële vaste activa Deze voorziening is berekend op actuariële wijze. De uitkeringen Hieronder is opgenomen de vooruitbetaalde omzetbelasting zijn contant gemaakt tegen 4% (2007: 4%). op financial lease contracten. De in de ontvangen ter beschikkingsstellingstermijnen begrepen omzetbelasting wordt De voorziening garantieverplichtingen komt voort uit verstrekte hierop in mindering gebracht. garanties bij geleverde toestellen. Tevens is hieronder opgenomen de contante waarde van de De voorziening latente belastingen komt voort uit de verkoop van nog te ontvangen leasetermijnen. Op de nog te ontvangen het pand te Assen en het pand te Veendam. Deze is ultimo 2008 leasetermijnen wordt in mindering gebracht een voorziening voor gewaardeerd tegen 25,5% vennootschapsbelasting. oninbare termijnen. Aflossingen worden berekend op basis van annuïteiten

16 Geconsolideerde jaarrekening Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december 2008 (in duizenden euro s, tenzij anders vermeld) ACTIVA Immateriële vaste activa Goodwill Boekwaarde per 1 januari Investeringen 0 Desinvesteringen 0 De boekwaarde per 31 december is als volgt samengesteld: Bedrijfsgebouwen Apparaten Inventarissen Vaste activa Totaal en terreinen verhuur en vervoer- in uitvoering middelen Aanschafkosten Cumulatieve afschrijvingen De materiële vaste activa in uitvoering betreft de tot en met 31 december 2008 gemaakte kosten voor het nieuwe pand te Assen. Afschrijvingen 10 Boekwaarde per 31 december Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen Apparaten Inventarissen Vaste activa Totaal en terreinen verhuur en vervoer- in uitvoering middelen Boekwaarde per 1 januari Financiële vaste activa Vooruitbetaalde omzetbelasting Stand 1 januari Betaalde omzetbelasting Vervroegde aflossing (80) (48) Ontvangen omzetbelasting (583) (553) Stand 31 december Investeringen Investeringen door overname Desinvesteringen Nog te ontvangen leasetermijnen Stand 1 januari Toename nieuwe contracten Aflossingen (1.884) (1.743) Vervroegde aflossingen (355) (205) Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Voorziening oninbare leasetermijnen (374) (316) Stand 31 december

17 Geconsolideerde jaarrekening De onderverdeling van de nog te ontvangen leasetermijnen naar verschillende vervalmomenten is als volgt: PASSIVA Niet langer dan 1 jaar Langer dan 1 jaar, niet langer dan 5 jaar Langer dan 5 jaar Groepsvermogen Voor een specificatie van het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening. Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen kan als volgt worden weergegeven: De niet-gegarandeerde restwaarde van de financial lease objecten die Energiewacht BV als lessor toekomt, bedraagt nihil. De onverdiende financieringsbaten bedragen ultimo 2008 (2007: ). Deelneming Stand 1 januari 19 9 Toename 0 10 Afname 0 0 IZR Uitgestelde Garantie- Latente Totaal beloningen verplichtingen belasting Stand per 1 januari Toevoeging Vrijval Stand per 31 december Stand 31 december Deze voorzieningen hebben overwegend een langlopend karakter. Vlottende activa Voorraden Magazijngoederen Af: Voorziening voor risico s als veroudering, waardevermindering en incourantheid (143) (149) Handelsdebiteuren Nominale waarde uitstaande vorderingen Af: Voorziening voor het risico van oninbaarheid (800) (502) Langlopende schulden Alle langlopende schulden betreffen afgesloten financial lease contracten waarbij het activum als zekerheid is gesteld. Dit omvat het wagenpark van Energiewacht Van der Hoek BV. Kortlopende schulden Onder belastingen en premies sociale verzekeringen is voor in totaal (2007: ) opgenomen voor pensioenpremies. Hieronder zijn mede opgenomen bedragen welke vooruit zijn ontvangen en betrekking hebben op te leveren prestaties in de toekomst. Gestelde zekerheden Aan de kredietinstelling zijn de volgende zekerheden verstrekt: Aan derden verhuurde en ter beschikkinggestelde verwarmings- en warmwatertoestellen Vorderingen uit hoofde van bedrijf of beroep Inventaris en bedrijfsuitrusting Voorraden 32 33

18 Geconsolideerde jaarrekening Niet in de balans opgenomen verplichtingen Lease- en huurcontracten De vennootschap heeft langlopende verplichtingen uit hoofde van operationele leasecontracten voor vervoermiddelen en huurovereenkomsten voor onroerende zaken en voor huur van apparatuur. De hieruit voortvloeiende toekomstige verplichtingen bedragen totaal circa 3,9 miljoen. De resterende leasecontracten danwel huurcontracten hebben een looptijd variërend van 1 maand tot 6 jaar. Belastingen Er is een fiscale eenheid aanwezig voor Energiewacht BV en EGD Energiewacht Facilities BV. Deze vennootschappen zijn daarmee hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel. Energiewacht Van der Hoek BV, van Loenen Installatie BV, Heilker Beheer BV en Heilker Installatie BV zijn zelfstandig belastingplichtig. Financiering Eind oktober 2008 is een nieuwe financiering overeengekomen met Friesland Bank. Eind december 2008 is de hypotheekakte op het nieuwe pand te Assen gepasseerd. De nieuwe financiering is geëffectueerd begin De nieuwe financiering bestaat uit een kredietfaciliteit tot 14,5 miljoen en twee hypothecaire leningen: een aflossingsvrije lening van 3 miljoen en een lening van 3,5 miljoen met kwartaalaflossingen van De overeengekomen rente voor de leningen en kredietfaciliteit is Euribor 1 maand verhoogd met een opslag van 0,6%. De opslag bij de kredietfaciliteit wordt jaarlijks herzien. Personeelsbezetting Het aantal personeelsleden per 31 december 2008 is 299 (2007: 273), inclusief personeel van EGD Energiewacht Facilities BV, Energiewacht Van der Hoek, Van Loenen Installatie BV, Heilker Beheer BV en Heilker Installatie BV. Dit aantal kan als volgt worden gespecificeerd: Directie 1 Bedrijfsbureau 20 Uitvoering/Onderhoud 184 Verkoop 17 Klantcontacten 53 Administratie 17 Personeelszaken Het gemiddeld aantal personeelsleden over 2008 bedraagt 286 (2007: 263). Het aantal overgenomen personeelsleden van Van Loenen en Heilker bedraagt 31. Toelichting op de geconsolideerde winst-en-verliesrekening 2008 (in duizenden euro s, tenzij anders vermeld) Bezoldiging bestuurders en commissarissen De bezoldiging van de enige bestuurder wordt conform artikel 383 BW 2 titel 9 niet vermeld. De bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen over het boekjaar 2008 bedraagt in totaal Netto omzet Betreft: Apparaten (ter beschikkingsstelling/verhuur) Leasetoestellen ontvangst rentevergoeding Service en onderhoud Verkoop materialen en toestellen Doorberekend werkloon Diversen De netto omzet is ten opzichte van 2007 met 6,4% toegenomen

19 Geconsolideerde jaarrekening Salarissen en sociale lasten Salarissen Bruto salarissen Overwerk Vakantiedagen/toeslag Vakantiefonds Ontvangen ziekengeld (25) (20) Sociale lasten Sociale lasten Pensioenlasten en vervroegde uittredingspremies Totaal salarissen en sociale lasten Afschrijvingen immateriële vaste activa Betreft: Goodwill Afschrijvingen materiële vaste activa Betreft: Bedrijfsgebouwen en terreinen 20 6 Apparaten (verhuur) Inventarissen en vervoermiddelen Af: Boekresultaat verkochte materiële vaste activa (32) (113) Overige bedrijfskosten Betreft: Overige personeelskosten Uitzendkrachten/externe administratie Verkoopkosten Autokosten Huisvestingskosten Kantoorkosten Algemene kosten Boekwinst verkocht pand Veendam/pand Assen - (1.272) Financiële baten en lasten Betreft: Rentebaten: Rente rekening-courant bank 5 53 Rentelasten en soortgelijke kosten: Rente leningen Totaal, per saldo last

20 Vennootschappelijke jaarrekening Vennootschappelijke balans per 31 december 2008 (na winstbestemming, in duizenden euro s) ACTIVA 31 december december 2007 PASSIVA 31 december december 2007 Vaste activa Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en terreinen Apparaten (verhuur) Inventaris en vervoermiddelen Materiële vaste activa in uitvoering Financiële vaste activa Vooruitbetaalde omzetbelasting Deelneming 664 (56) Nog te ontvangen leasetermijnen Vlottende activa Voorraden Vorderingen Handelsdebiteuren Overige vorderingen Leningen deelneming Eigen vermogen Gestort en opgevraagd kapitaal Agio reserve Overige reserves Voorstel dividend uitkering lopend boekjaar Voorzieningen Uitgestelde beloningen Garantieverplichtingen Latente belastingen Kortlopende schulden Handelscrediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Kasgeldlening Friesland Bank Overige schulden en te betalen bedragen Liquide middelen