LAAT DE WOORDEN DIE WE HOORDEN

Transcriptie

1 107e jaargang nr. 7 dec./jan. 2013/2014

2

3 1 LAAT DE WOORDEN DIE WE HOORDEN Laat de woorden die we hoorden klinken in het hart. Laat ze vruchten dragen alle, alle dagen door uw stille kracht. Laat ons weten, nooit vergeten hoe U tot ons spreekt : sterker dan de machten zijn de zwakke krachten, vuur dat U ontsteekt. Laat ons hopen, biddend hopen, dat de liefde wint. Wil geloof ons geven dat door zo te leven hier Gods rijk begint. lied 422 uit het Liedboek tekst: Arne Jonges WIJ WENSEN ELKAAR EN ONS ALLEN ALS GEMEENTE VREUGDEVOLLE KERSTDAGEN EN VREDE EN ZEGEN VOOR 2014

4 VAN DE KERKENRAAD Het werken aan beleid heeft in alle opzichten een vervolg gekregen en in ieder segment op het eigen tempo. Rond de kerkmuziek heeft de commissie de eerste ideeën aangeleverd. Die zijn vervolgens met de liturgiecommissie besproken. Nu is het wachten op de vervolgrapportage en de voorstellen. Dit alles moet natuurlijk vorm krijgen binnen het totaalbeleid van onze gemeente: kijk op de toekomst. Zondag 10 november hebben we tijdens de gemeentebijeenkomst na de eredienst gehoord, dat het er financieel niet rooskleurig voor staat. Maar is dat onze rem? Of hebben we kracht om door te gaan als gemeente, waar de verkondiging en de viering van sacramenten plaats mag vinden in de Lutherse traditie? In de Zorg zeggen we wel eens: geld volgt de inhoud. Mèt het bespreken - is hier gebed nodig: wat wil God met onze gemeente? De kerkenraad worstelde met de invulling van de vacatures, met name de opvolging van Maarten van der Wouden. Het lijkt er wel eens op dat de gemeente ook aan de grenzen van zijn mens-krachten zit. Binnen de kerkenraad worstelen anderen met de verhouding kerk werk - privé. We zijn al begonnen met ons te beraden over de taakverdeling. In een extra vergadering op 25 november zijn er een paar oplossingen gevonden, zoals u bij Wisseling van de wacht kunt lezen. Hoe extra is die vergadering? De kerkenraad heeft besloten vaker te vergaderen. Zes keer per jaar is wat mager en dan moet je tussendoor nog vaak het een en ander afspreken. Daar wordt het allemaal niet helderder van. Daarbij vergaderde ook het moderamen (dagelijks bestuur) nog een week voorafgaande aan de kerkenraadsvergadering. Het doel van het DB is dat het de agenda voorbereidt. Het kwam er vaak op neer, dat er twee keer dezelfde onderwerpen besproken werden. Het DB gaat het nu via de nieuwe digitale media doen. En maandelijks gaan we voltallig vergaderen. Hogere frequentie = minder tussendoor = kortere vergaderingen, hopen we. We gaan met kracht door, als kerkenraad en als gemeente. Er staat inhoudelijk en materieel het nodige te beslissen. Gelukkig hebben zich inmiddels een paar vrijwilligers gemeld voor de beleidscommis- 2

5 sie. Daar gaan we gebruik van maken en zij horen verder na de vergadering van de 25 e november. We hopen dan verder te kunnen, niet om beleid te gaan volgen, maar om gemeente te zijn in een kerk, waar we ons thuis voelen en betekenis willen hebben voor en met elkaar. Roel Ligthart Bosch AFSCHEID VOORZITTER KERKENRAAD Op zondag 6 oktober nam Maarten van der Wouden afscheid als voorzitter van de kerkenraad. Hij heeft er twee termijnen van 4 jaar opzitten en gaat nu stoppen. In de dienst werd hij door ds. Touwen toegesproken: Op 2 oktober 2005 ben je geconfirmeerd én ambtsdrager geworden, je hebt toen je doop beaamd en meteen ben je bevestigd tot ouderling, want dat geldt voor ons allen: wij zijn priesters krachtens onze doop. Jou zijn de handen opgelegd, zoals Paulus schrijft aan Timoteüs over de gave van de Geest: God heeft ons een geest gegeven van kracht, liefde en bezonnenheid. Acht jaar lang heb je deze verbijzondering van het priesterschap van alle gelovigen gedragen en je goede zorg en aandacht aan de gemeente gegeven: als ouderling, als kerkrentmeester, als bestuurder van LUKA, als voorzitter van de kerkenraad. Dit ambtswerk is van Godswege op je gelegd, je bent erin gegroeid. Nu geef je het aan de gemeente terug. Je hebt je termijnen volbracht, anderen zullen het stokje van je overnemen. Wij wensen je goede gezondheid toe, veel geluk met Truus en het genot van die bevoorrechte positie van gewoon gemeentelid zijn: dat je alleen weet van de voorkant van de kerk en niet van de achterkant, dat je hier komt om te zingen en te bidden, zonder de beslommeringen van het gedoe. Kortom: wij danken jou hartelijk voor je grote inzet en wij wensen jullie samen toe dat je je eigen plaats weer inneemt in de kerk als geloofsgemeenschap, en dat is veel meer dan de kerk als actiecomité. 3

6 4 Wisseling van de wacht In de kerkenraadsvergadering van 25 november is Roel Ligthart Bosch gekozen tot nieuwe voorzitter van de kerkenraad. Zijn taak als secretaris wordt overgenomen door Patty Besseling. Gedurende de periode dat Maarten van der Wouden voorzitter was heeft Elly Muurling vaak voor hem waargenomen bij vertegenwoordigingen in andere gemeenten en als gastvrouw bij activiteiten in onze gemeente. Dat heeft zij op voortreffelijke wijze gedaan. Daarvoor heel veel dank Elly!! We hopen dat je dat voor de nieuwe voorzitter ook zo nu en dan zult willen blijven doen. de kerkenraad Terugblik Gemeentebijeenkomst 10 november jl. Ad hoc voorzitter Hans Hekelaar licht de gemeente in over de situatie waarin we ons nu bevinden en wat dat betekent voor de toekomst. De gemeente teert fors in op haar vermogen en dat is niet lang meer vol te houden. De kerkenraad is druk bezig beleid te formuleren waarbij rekening moet worden gehouden met de huidige financiële toestand. Gekeken wordt naar mogelijkheden om het kerkgebouw ook anders te gebruiken omdat we er ondanks bezuinigingen nog lang niet zijn, en als dat niet gaat zal naar een andere goedkopere locatie moeten worden uitgezien. Aad Loozen, die verantwoordelijk is voor de beleggingen e.d., gaf ook een indringend plaatje van de stand van zaken op financieel gebied. Vanuit de aanwezige gemeenteleden kwamen verschillende, goed voorbereide, reacties zoals voorstellen hoe doelmatiger en zuiniger met het gebouw kon worden omgegaan. Een voorbeeld daarvan zou zijn om in de stookmaanden bijeen te komen in de koffieruimte als er geen bijzondere diensten zijn. Het stoken van de verwarming kost tenslotte zo n 800 euro per maand. Als het kan, willen we allemaal graag ons kerkgebouw behouden. De voorzitter gaf aan dat dit ook de voorkeur van de kerkenraad heeft. Daarom loopt er momenteel een onderzoek naar de haalbaarheid van een gezamenlijk gebruik van het kerkgebouw. Ondertussen wordt in de kerkenraad nagedacht over de toekomst van onze gemeente door het maken van een nieuw beleidsplan, toe-

7 5 gespitst op de problematiek die we nu hebben zoals vergrijzing, krimp en financiële tekorten. Hiervoor wordt een commissie gevormd, bestaand uit een paar leden van de kerkenraad en een paar gemeenteleden. Tijdens de bijeenkomst stellen een paar gemeenteleden zich hiervoor beschikbaar. Veel vragen betroffen het in gebruik nemen van het nieuwe liedboek. Als een probleem werd ervaren dat er zoveel heen en weer moest worden gebladerd. En niet iedereen kon zich vinden in het heen en weer zingen tussen gemeente en voorzangers. Met dit liedboek wordt immers een cantor (= voorzanger) verondersteld. Positieve geluiden waren er gelukkig ook. Er staan heel veel mooie liederen in. Het is duidelijk dat er een gewenningsproces aan te pas komt. Hopelijk kan over een poosje iedereen beamen dat er met dit boek fijn gezongen kan worden. Ook het proces om te komen tot een vervanging van de cantor/ organist kwam aan de orde. Hiervoor is een commissie in overleg over het profiel van onze kerkmuziek. Wat is voor ons belangrijk om te bewaren en eventueel uit te breiden en waar kan bezuinigd worden. In de kerkenraadsvergadering van 25 november zijn de opmerkingen, tijdens de gemeentevergadering gedaan, uitgebreid besproken en is besloten deze mee te nemen in het proces om te komen tot een nieuw beleidsplan. VAN DE KERKRENTMEESTERS Overzicht collecten januari t/m 10 november 2013 Collecten Kerkelijke middelen 4.484,75 Diaconie 1.220,64 Onderhoudsfonds 440,07 Orgelfonds 172,15 Cantatediensten 977,86 Restauratiefonds 405,82 Totaal 7.701,29

8 6 Collecten voor doelen buiten de gemeente Lutherse vrouwencontactdagen 65,35 Kerkinactie: Werelddiaconaat 308,88 Kerkinactie: Diaconaat 110,45 Kerkinactie: 40 dagentijd 111,55 Kerkinactie: Missionair werk & Kerkgroei 242,46 Kerkinactie: Zending 301,12 Vredeswerk 71,90 Kerk en Israel 75,72 SODBA 100,71 St. Lutherse werkgroep voor kerkmuziek 62,06 Catechese en Educatie 35,15 JOP 148,27 Studentenpastoraat 54,61 Nederlands Bijbelgenootschap 64,65 Totaal 1.752,88 Kinderkerk 15,94 VAN DE DIAKENEN Kerstlunch 17 december, uur Het laatste bericht van dit jaar bestaat uit een aantal aankondigingen van collectes in de komende maand, het nieuwe project voor het jaar 2014 en natuurlijk nog even op de valreep de Kerstlunch op 17 december. Om met de lunch te beginnen: u kunt zich, als u snel bent, nog opgeven bij de diakenen. We verwachten u om uur in de Ontmoetingsruimte. Collecte op Kerstavond 24 december De opbrengst van deze collecte is bestemd voor de eigen diaconie en wordt dit keer bestemd voor de aankopen verbonden aan het koken voor de daklozen in het Kruispunt tegenover de kerk. De diaconie verzorgt al jaren een aantal malen per jaar een maaltijd voor deze daklozen. Tijdens de oogstdienst werd daar d.m.v. de bonnenactie geld voor opgehaald, maar daar komen we lang niet mee uit. Vandaar dat we deze collecte van harte bij u aanbevelen

9 7 Kerstcollecte 25 december voor Kerkinactie ~ Kinderen in de Knel: Ook voor hem is er geen plaats Geen plaats voor een kind. Helaas is dat niet alleen iets uit het jaar nul. In India zijn ook nu nog duizenden Dalit kinderen die er vanaf hun geboorte niet bij horen. Dalit betekent vertrapte of verdrukte. Dalits vallen buiten het Indiase kastenstelsel en worden ook wel kastelozen genoemd. Ze worden geminacht. Dalit-kinderen worden op school met de nek aangekeken en verwaarloosd, ook door onderwijzend personeel. Daardoor stoppen veel kinderen vroegtijdig met school. Dit jaar krijgen deze kinderen alle aandacht tijdens de kerstcampagne voor Kinderen in de Knel, waarbij partnerorganisatie CARDS centraal staat. De organisatie CARDS wil dat Dalit kinderen volwaardig mee kunnen doen en slaagt erin het onderdrukkende kastensysteem te doorbreken. Tijdens voor- en naschoolse bijeenkomsten, Bala Bata s genoemd, biedt CARDS huiswerkbegeleiding, muziek, dans en sport. Kinderen krijgen weer zelfvertrouwen en hun schoolprestaties verbeteren. Door de liefde en aandacht ontdekken kinderen dat ze de moeite waard zijn. Nieuw diaconaal project De diakenen hebben voor het komend jaar 2014 een nieuw project gekozen om zich voor in te zetten. De keuze is gevallen op het Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg in Oosterbeek. Dit centrum fungeert als het verlengstuk van het pastorale/diaconale werk dat in de gemeenten plaatsvindt. Zij bieden een tijdelijk thuis en geestelijke begeleiding aan mensen die even afstand moeten nemen van hun woon/thuissituatie en zich willen bezinnen op levensvragen. De Herberg wil de kerkelijke gemeenten dienen. Omgekeerd heeft De Herberg de gemeenten nodig, zodat de gast goede (na)zorg ontvangt. Vrijwilligers verzorgen de praktische kanten van de opvang. De begeleiding van de gasten vindt plaats door professionele medewerkers die zich hebben laten inspireren door het evangelieverhaal van de Emmaüsgangers. We lezen dat zij gaandeweg bij elkaar hun hart hebben gelucht. Ze kwamen steeds meer op verhaal, toen een metgezel, die zich bij hen had gevoegd, de woorden van de heilige schrift

10 ter sprake bracht. Dat liep uit op een hartverwarmende Godservaring. Daarnaast biedt De Herberg ook cursussen rond verschillende th- s aan die bestemd zijn voor gemeenteleden, bezoekers en kerkenraadsleden. De thema s zijn bijv. over omgaan met somberheid en depressiviteit, over rouwen en troosten, conflicten en eenzaamheid. Gasten van de Herberg dragen zelf 49,50 per dag bij aan de kosten; de werkelijke kosten zijn echter 100 per dag. Een bedrag dat voor de gemiddelde gast niet op te brengen is. Verschillende diaconieën ondersteunen De Herberg en onze diaconie wil zich daarbij aansluiten. Op 26 januari 2014 in de cantatedienst zal de opbrengst van de collecte voor De Herberg bestemd zijn. Wilt u, als lezer, ook bijdragen aan één van deze doelen, dan wijs ik u graag op ons gironummer. Dit nummer vindt u op de binnenkant van de omslag van deze Concordia. Graag onder vermelding van het doel. Namens de diakenen, Irene van Dijk- van Krevelen 8 KERSTLUNCH Dinsdag 17 december Aanvang uur Allen welkom, maar wel even opgeven s.v.p.! Voorbereiding advent! BIJ DE EREDIENSTEN De feestelijke decemberdiensten komen er aan. Een drukke tijd voor velen, o.a. voor onze Cantorij. Gezongen wordt zowel in de Kerstnachtdienst als in de dienst op Eerste Kerstdag.

11 9 In de Kerstnachtdienst, 24 december, uur, zingt de cantorij samen met de kinderen van Koorschool Arnhem, 5 koperblazers en een dwarsfluit o.a. A child is born today (canon) van Doreen Rao ~ In dulci jubilo (cantorij met koperblazers) van Michaël Praetorius en Brightest and Best van Malcolm Archer (Koorschool Arnhem en cantorij). Op Kerstmorgen 25 december, uur is er een kerstspel door de jeugd De eigenwijze harp. De cantorij zingt dan o.a. Also hat Gott die Welt geliebt van Melchior Franck. Christmas Carols op zaterdagavond 14 december, uur Twee Anglicaanse koren zorgen op zaterdag 14 december om uur voor een echte Engelse Kerstsfeer in onze kerk. Zij zingen, naar oude Engelse traditie, de Service of Nine Lessons and Carols. Geen concert, maar een echte Engelse ceremonie ter voorbereiding op het Kerstfeest. De bij velen zo geliefde Christmas Carols ontstonden in de vijftiende eeuw. Minstreels vertaalden het Kerstverhaal in eenvoudige woorden en muziek, die voor iedereen te begrijpen waren. Veel van hun liederen hadden een refrein, dat door alle luisteraars kon worden meegezongen. Vanaf de zestiende eeuw werden deze populaire liederen door de officiële kerk geweerd. Ze overleefden op het platteland, waar men ze bleef zingen. In de negentiende eeuw ontstond er een hernieuwde belangstelling voor deze oude liederen. De Anglicaanse Kerk schiep een nieuwe traditie: the ceremony of nine lessons and carols. Korte bijbellezingen en liederen wisselen elkaar af en vertellen samen het verhaal over de geboorte van Jezus. Op uitnodiging van de in het Oecumenisch Platform-Noord-Oost samenwerkende kerken zullen het Choir of the Church of St Mary and St Anna uit Haarlem en The Anglican Singers uit Amsterdam deze ceremony komen verzorgen. De beide koren staan onder leiding van dirigent Martin van Bleek. Voorgangers zijn Alja Tollefsen, anglicaans priester en ds. Klaas Touwen. Zoals gebruikelijk zullen ook de aanwezigen naar hartenlust kunnen meezingen!

12 19 januari, Zondag in de week van gebed voor de eenheid van kerken en christenen Op zondag 19 januari begint het Oecumenisch Platform Arnhem Noord-Oost de gebedsweek voor de eenheid met een gezamenlijke viering in onze kerk, aanvang uur. Dit jaar wordt de thematiek van de gebedsweek voor de eenheid aangedragen door christenen in Canada: Is Christus dan verdeeld? In deze dienst gaan voor: Didi de Mildt, studentenpastor, luthers Joke Kolkman, oud-katholiek pastoor Paul Thimm, doopsgezind predikant Onze cantorij zingt onder leiding van Thea Endedijk. Koorzangers die mee willen zingen, zijn welkom op de koorrepetities van dinsdag 7 én dinsdag 14 januari om uur in de ontmoetingsruimte. CANTATE 26 januari, Herr, wie du willt, so schicks mit mir (BWV 73) van J.S. Bach Deze cantate is geschreven voor de derde zondag na Epifanie en was voor het eerst te horen in de Nicolai Kirche in Leipzig op 23 januari Bach componeerde o.a. deze cantate in het eerste jaar na zijn aanstelling als cantor aldaar. De cantate behoort tot de zogenoemde Kerstkring van het kerkelijk jaar, die loopt van de eerste Adventszondag tot de 4e zondag na Epifanie of Driekoningen. Daarna start de Paaskring die de 50 dagen voor en 50 dagen na Pasen omvat. Met deze cantate week Bach af van de standaard cantatevorm, zoals tot dan toe gebruikelijk in Leipzig, zowel qua vorm als qua muzikale bezetting. Zo experimenteerde hij door het openingskoor en het recitatief in het begin van de cantate te integreren. Het slotkoor luidt: Das ist desvaters Wille, Der uns erschaffen hat; Sein Sohn hat Guts die Fülle Erworben und Genad; Ach Gott der Heilge Geist Im Glauben uns regieret, Zum Reich des Himmels führet. Ihm sei Lob, Ehr und Preis! 10

13 11 Overige Cantatediensten in 2014 Zondag 18 mei (zondag Cantate) Was Gott tut dass ist wohlgetan (BWV 100) Zondag 5 oktober (16e zondag na Trinitatis) Aus der Tiefen rufe ich Herr zu dir (BWV 131) Zondag 23 november (Eeuwigheidszondag) Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit (BWV 106) BIJ HET LIEDBOEK Een gezin, elk gezin, heeft zo zijn manieren. Vanzelfsprekend, doorgaans. Maar van tijd tot tijd is het nodig die manieren met elkaar te bespreken. Waarom doen we het zo? Hoe doen we het voortaan? Onze gemeente is net zo'n gezin en het nieuwe liedboek blijkt aanleiding te zijn tot gesprek. Bijvoorbeeld in de gemeentevergadering. We zijn er blij mee: het liedboek en onze orde van dienst zijn nu samengevoegd. De lutherse vaste onderdelen kregen een prominente plek (nummer 270), evenals veel vertrouwde liederen. Voortaan geen gedoe meer met naast het liedboek een afzonderlijk liedvel en een (groene/ paarse/witte) orde van dienst, waarin je dan ook nog eens moest kiezen tussen diverse varianten. Hier hebben we naar uitgezien. In de praktijk blijkt het nieuwe liedboek echter toch nog best lastig te zijn. Het papier is dun, dat vergemakkelijkt het bladeren niet. Korte onderdelen zoals het halleluja zijn al voorbij voordat je de juiste bladzij hebt kunnen opslaan. Bidden we telkens weer een ander drempelgebed? En hoe verloopt de dienst nu verder? Voor een deel is het een kwestie van wennen. Trouw ter kerke gaan helpt daarbij natuurlijk. (grapje). Maar ook wie eenmalig een dienst bezoekt moet mee kunnen doen. Want daar zijn die vaste onderdelen toch om begonnen: om het ons als gemeente mogelijk te maken

14 12 Datum Eredienst Zondagslied Zondag 15 dec. Derde zondag van de Advent (Gaudete) * u. Ds. Anton Metske Heilig Avondmaal Zondag 22 dec. Vierde zondag van de Advent (Rorate) * u. Ds. Klaas Touwen Dinsdag 24 dec. Kerstnacht (Dixit Dominus) * u. Ds. Eward Postma Cantorij Woensdag 25 dec. Kerstmorgen (Puer natus est) * u. Ds. Klaas Touwen Heilig Avondmaal Cantorij Zondag 29 dec. 1e zondag na Kerstmis * uur Ds. Axel Rooze Zondag 5 jan. 2e zondag na Kerstmis * u. Ds. Klaas Touwen Zondag 12 jan. Eerste zondag na Epifaniën * u. Ds. Eward Postma Zondag 19 jan. Tweede zondag na Epifaniën, Oecumen. dienst * u. Studentenpastor Didi de Mildt, Pastoor Joke Kolkman, Ds. Paul Thimm, Cantorij Zondag 26 jan. Derde zondag na Epifaniën * u. Ds. Klaas Touwen Bachcantate: BWV 73 Zondag 2 feb. Laatste zondag na Epifaniën * u. Ds. Louisa Vos * De lutherse zondagsliederen worden i.v.m. het nieuwe liedboek opnieuw uitgezocht e

15 13 Collecte Kinderkerk Koffiedienst 1e: Kerkelijke middelen Jantien Oonk Karin v/d Ende 2e: Restauratiefonds Jeanette Uitenboogaard 1e: Kerkelijke middelen Koosje Touwen Jacques en Gerda 2e: Orgelfonds Weber 1e: Kerkelijke middelen Geen kinderkerk 2e: Diaconie maaltijd daklozen 1e: Kerkelijke middelen Kerstspel Paul Bramme 2e: KIA Kinderen in de knel Martien Happel 1e: Kerkelijke middelen Nelleke v. Eijsden Hanneke v. Witzenburg 2e: Onderhoudsfonds Patty Besseling 1e: Kerkelijke middelen Irma Visser Wil van Nieuwkerk 2e: Orgelfonds Alex Ruys 1e: Kerkelijke middelen Jantien Oonk Jan en Brigitte 2e: Onderhoudsfonds Gundelach 1e: Kerkelijke middelen Koosje Touwen Karin v/d Ende 2e: Oecumene Jeanette Uitenboogaard 1e: Diac. Project de Herberg Irma Visser Hilbrand en Irene 2e: Kosten Cantatediensten Van Dijk 1e: Kerkelijke middelen Nelleke v. Eijsden Jacques en Gerda 2e: KIA Werelddiaconaat Weber n daarom nu niet vermeld.

16 14 actief deel te nemen aan de liturgie: aan kyrie, gloria, halleluja, aan het Lof zij u o Here na het evangelie, enzovoort. Om zicht te geven op hoe de dienst verloopt, is de afgelopen maanden telkens weer een bladwijzer (boekenlegger) gemaakt. Per zondag maatwerk: met de vaste onderdelen voor de herfsttijd én de liederen van specifiek deze zondag. In de adventstijd breiden we dat uit tot één katern waarop de vaste liturgische onderdelen al staan afgedrukt (dus niet slechts de nummeraanduidingen maar helemaal). Het liederenbord vermeldt dan als vanouds de wisselende psalmen en gezangen. Dat scheelt een boel bladeren. Dus niet elke zondag is alles altijd weer anders. Passend bij de liturgische 'kleur' van de periode hebben we vaste liturgische onderdelen. Zo was onze gebedsacclamatie in de herfsttijd 'Heer, hoor ons bidden, laat komen uw rijk' (368j). Ook in de adventstijd hebben we vaste onderdelen. Dan volgt op het kyrie geen gloria, maar het magnificat 'de Barmhartige ziet naar mij om' (157e). Het halleluja (338e) en de gebedsacclamatie (368b) zijn dan gebaseerd op de gregoriaanse introitus Rorate coeli. En wat kunnen we veel met dit liedboek! Bijvoorbeeld wat de psalmen betreft. Variërend van kloostertonen (psalm 121b), minimal music, (psalm 1a) tot psalmen voor nu (psalm 32a). We worden verrast door steeds weer andere versies en klanken. Trouwens ook de rol van cantor blijken we als gemeente prima te kunnen invullen. Cantor is niet allereerst degene die de cantorij leidt, maar degene die zingt namens en met de gemeente. Voorheen nam de voorganger die rol meestal van de gemeente over. Nu blijken vele gemeenteleden daartoe inzetbaar te zijn. Hopelijk gaan die mensen die het idee hebben dat ze weinig inbreng meer hebben in de liturgie langzamerhand ook het gevoel krijgen dat er voor hen veel moois te zingen valt. Na gewenning, met hulpmiddelen als de bladlegger en straks het wat meer uitgebreide adventskatern, en in de wetenschap dat alles erop gericht is om de gemeente juist meer bij de dienst te betrekken, hebben wij alle vertrouwen dat het nieuwe liedboek een aanwinst zal blijken te zijn. Klaas Spijker, Thea Endedijk en Klaas Touwen

17 15 JEUGD VAN DE JEUGDKERK De jeugdkerk is alweer goed op streek. In september zijn we gestart met Startzondag en in oktober en november zijn we, op verzoek van de jeugdkerkers, eens wat meer ingegaan op onderwerpen die met geloven en bijbelverhalen te maken hebben. Aan de hand van stellingen hebben we gesprekken gevoerd over wat geloven voor ons betekent, en of het een rol speelt in keuzes die we maken. In november was Nelleke van Eijsden te gast. Zij heeft met ons het beroemde verhaal van de Ark van Noach besproken. Want al pratende kwamen we er een tijdje geleden achter dat we van veel verhalen niet meer precies wisten waar ze over gaan. Waar kunnen we ze vinden in de bijbel? Wat staat er nou eigenlijk? We gaan in het nieuwe jaar nog een paar verhalen of personen uit de bijbel onder de loep nemen. Dit wisselen we natuurlijk af met de gewone gezelligheid, zoals Sinterklaas! We trekken lootjes, maken gedichten en vervaardigen de mooiste surprises. De jeugdkerk ziet elkaar op de volgende data: 8 december (Sinterklaas verrast ons) 12 januari 2014 (Verhaal uit de Bijbel) 9 februari, 9 maart, 13 april, 11 mei, 8 juni en 13 juli. Hartelijke groeten namens de jeugdkerk, Jolien en Hanneke VAN DE KINDERKERK Als u dit leest, is de kinderkerk druk bezig met de voorbereidingen voor het kerstspel. We maken kennis met de dochter van de herbergier, de oude koning David met zijn harp en een engel die meer houdt van motorjack en smartphone dan van zijn witte jurk en vleugels. Er staat ons dus weer een fraai spektakel te wachten op eerste kerstdag. Kom allemaal maar kijken en neem de buur,- en kleinkinderen mee. In de adventstijd vertellen we de kinderen de verhalen van de grootmoeders van Jezus: Tamar, Rachel, Ruth en Batseba. Waarschijnlijk heeft u een paar van deze vrouwen al ontmoet in de kerkdienst. Ze brengen indrukwekkende verhalen met zich mee. Voor de kinderker-

18 16 kleiding een extra uitdaging om ze op niveau van de kinderen te vertellen. Als alles gaat zoals gepland, dan vragen deze grootmoeders de kinderen om elke zondag de kerststal een beetje verder vorm te geven, zodat hun kleindochter Maria tenminste een plekje heeft om te slapen. Ondertussen kijken we terug op een prachtige Sint Maartenviering. Terwijl de grote mensen aan het vergaderen waren, dankte de jeugd de Heer onbekommerd voor alle goede gaven aan een overvolle tafel. Heeft u ze horen zingen? Wat klonk het mooi! Omdat we ook gezegend waren met een flink aantal pompoensnijders, waren vijftien pompoenen in een mum van tijd uitgehold: genoeg prut voor een grote pan pompoensoep voor het Kruispunt. Toen Sint Maarten om zes uur met zijn gevolg voor de poort stond, trof hij er een prachtig versierd portaal en een sfeervolle kerk. Fijn dat u daar ook was om met uw aanwezigheid onze kerk op te luisteren. De kinderen bedanken iedereen die heeft meegeholpen! En wilt u even meeproeven van de Sint Maarten pret, kijk dan op de website van de kinderkerk naar het korte filmpje. Nelleke van Eijsden, spijkervaneijsden@gmail.com LEREN VAN LUTHER Dinsdagavond, 7 januari2014, uur Op het moment van schrijven hebben we twee avonden achter ons. En die hielden ons goed bij de les: De eerste avond begon met de vraag Wat stel je je voor bij het koninkrijk van God? We lezen erover in het Evangelie; we bidden erom in het Onze Vader, maar wat stellen we ons erbij voor...? Dat gaf toch wel stof tot nadenken... De tweede avond al net zo n soort vraag : Waar denk je aan bij vrijheid...? Ook zo n begrip, dat je veel gebruikt, maar wat denk en voel je erbij?? Op beide avonden werden de gedachten, die Luther daarover had, toegelicht en met elkaar besproken. De derde avond is op 3 december.

19 17 De vierde avond, op 7 januari 2014 bepalen we ons bij Luthers visie op het avondmaal o.l.v. ds Touwen. HUISSAMENKOMST IN OOSTERBEEK Op maandagavond 18 november jl. vond een huissamenkomst plaats voor de westelijke gemeenteleden. Er waren leden aanwezig van onze gemeente en van de Oud Katholieke Parochie. Pastoor Kolkman van die Parochie leidde de avond in. Aan de orde stelde zij één van de Zaligsprekingen. Ook daar weer van die uitdagende vragen : - wat is zalig ; wat zijn armen van geest want zij zullen God zien God zien.??? Tussendoor vertelden we elkaar over Allerzielen en Allerheiligen en Eeuwigheidszondag en hoe we die dagen beleven. Ook andere overeenkomsten of verschillen kwamen ter sprake. Met het zingen van een lied werd de avond besloten. OOGSTDIENST OP ZONDAG 10 NOVEMBER Niet alleen bloemen op de altaartafel, maar ook een schitterend opgemaakte oogstmand. Opgebouwd in een sierlijke lijn vanaf de grond naar die oogstmand toe allerhande fruit. Compliment aan Anneke v.d.berg! Dankbaar zijn we voor al die goede gaven. Iets daarvan kunnen we ook uiten door de bonnen te kopen die de kinderen aanbieden en die we na de dienst kunnen verzilveren door geld te geven, waarvoor voedsel gekocht kan worden om te gebruiken bij het koken voor de daklozen. De opbrengst van deze bonnenactie is 116,40. PERSONALIA Uitgeschreven: Dhr. C. Frenay, Arnhem Mw. S.C. Paulsen, naar Evangelische Gemeinde Goch, Duitsland

20 18 Verhuisd: Mw. A. Koster WIJ FELICITEREN De volgende 80plussers vieren in de komende periode nog een ander feest behalve Kerst en Oud en Nieuw! Zij beginnen aan een nieuw levensjaar. Wij wensen hen daarmee van harte geluk!! Het zijn: 31 dec. Dhr. C.G. Brethouwer 83 jr. 20 jan. Mw P.P. Vonk-Delsman -84 jr. 27 jan. Mw. Hagenaar-Seeliger 94 jr. Hartelijke groet, Patty Besseling BESTEMMING ALTAARBLOEMEN De bloemen gingen de afgelopen weken naar: 6 oktober Maarten van der Wouden 13 oktober Dhr. Weber 20 oktober Gerda Eindhoven 27 oktober Jos Beyst 3 november Thea Endedijk 10 november Ursula en Aad Loozen 17 november Anneke v.d. Berg 24 november Dhr. en mw. Brethouwer Chanoeka, 5774 KERK EN ISRAEL Dit jaar viert de Joodse gemeenschap van 27 november tot 5 december Chanoeka, het lichtfeest. Het is een inwijdingsfeest, het herdenken van de herinwijding van de tempel in Jeruzalem in 164 voor Christus. De geschiedenis die aanleiding heeft gegeven tot de instelling van Chanoeka is o.a. bekend uit de apocriefe boeken van de Makkabeëen en luidt als volgt: In de vierde eeuw voor de gebruikelijke jaartelling veroverde de Macedonische koning Alexander de Grote grote delen van het Midden- Oosten en Azië. Na zijn dood viel het door hem veroverde rijk uiteen in twee rijken. Egypte kwam onder het bewind van de Ptolomeëen en

21 het Aziatische deel met daarin o.a. de gebieden van de huidige staten Syrië, Libanon en Israël kwamen onder het bewind van de Seleuciden te staan waarmee de hellenistische periode een begin neemt, een periode van vergrieksing van cultuur, zeden en gewoonten. Vooral onder koning Antiochus 4 Epifanes nam de invloed van het hellenisme enorm toe. De uitoefening van de Joodse godsdienst werd ernstig belemmerd. Er werd bijv. een beeld van Zeus geplaatst in de Tempel en ook op andere wijzen werd de Tempel ontheiligd. Dit allemaal leidde tot de opstand van de Makkabeeën, chasmoneeën, geleid door Mattjahoe, Matthias, priester in de plaats Modi in, en zijn zonen. Het is ze gelukt om het leger van Antiochus te verslaan en de Tempel te reinigen en te herstellen. Eén van de zonen, Jehoeda ha -Makkabi, stichtte een onafhankelijke Joodse staat die bleef bestaan tot de overheersing van de Romeinen. Volgens de overlevering werd bij het herstel van de Tempel één door de hogepriester verzegeld kruikje olie gevonden, genoeg om de menora, de zevenarmige gouden Tempelkandelaar, slechts één dag te laten branden. God liet een wonder geschieden: de menora bleef branden totdat er acht dagen later weer olijfolie was geperst, zuiver genoeg om in de Tempel te gebruiken. Ter herinnering aan dit wonder werd het Chanoeka-feest ingesteld met als enige rituele handeling het aansteken van kaarsen of oliepitjes in een chanoekia, achtarmige kandelaar of olielamp, ook wel menora genoemd. Deze menora is voorzien van een aparte negende arm of pithouder die dient om de overigen aan te steken. De chassidische Loebawitsjer gemeenschap heeft de laatste jaren de gewoonte in veel steden in de wereld huizenhoge chanoekiot op openbare pleinen op te stellen die dan onder grote belangstelling van de plaatselijke bevolking worden aangestoken. Na het aansteken, waarbij men enige berachot uitspreekt, worden er in een eeuwenoud lied, maoz tsoer, diverse wonderbaarlijke reddingen bezongen zoals: de uittocht uit Egypte, de dood van Haman, de opstand van de Chasmoneeën. 19

22 20 Dit jaar wordt er op 27 november in de wereldstad Nijkerk een grote menora van ruim elf meter hoog aangestoken door Opperrabbijn Binyomin Jacobs. Hij ontsteekt daar de eerste kaars. Bij deze plechtigheid zal de ambassadeur van Israël, Haim Divon, aanwezig zijn namens de staat Israël. In Arnhem ontsteekt voornoemde Opperrabbijn op 5 december de laatste en achtste kaars van de menora, in het bijzijn van de burgemeester, op de binnenplaats van de Synagoge. Daarna worden er de bijbehorende lekkernijen gegeten, soefganiot, een soort oliebol, en latkes, aardappelkoekjes waarna Joods cabaret volgt! Sophie Oudkerk, namens de commissie Kerk en Israël, afd. Arnhem Bron: NIW, Jodendom voor beginners, Israël actief agenda synagoge Arnhem, chabadkalender, loeach 5774 KERSTZANG MIDDEN IN DE WINTERNACHT Iedereen van 7 21 jaar die graag zingt, wordt van harte uitgenodigd om samen met anderen een dag te komen zingen: op 21 december 2013 is er speciaal voor jullie: Midwinterzingen! Een dag bezig zijn met mooie kerstmuziek: éénstemmig, tweestemmig, driestemmig en met piano en/of orgel erbij en nog veel meer instrumenten. We zingen in verschillende talen. Een week of twee van tevoren krijg je de muziek toegestuurd. De dag is bestemd voor kinderen, tieners en jongeren die van (kerstliederen) zingen houden. Ben je zelf zo n zanger, geef je dan op voor deze dag. Ken je anderen die ook mee willen zingen, geef deze informatie dan aan ze door! Het thema is: Midden in de winternacht. Midwinterzingen zonder Midden in de winternacht kan natuurlijk niet, dus dit lied staat centraal op deze dag. Verder zingen we allerlei kerstliederen, oud en nieuw. We gaan ook een filmpje maken, om mee te doen met de

23 21 Liedboekchallenge. Kijk maar eens op naar andere inzendingen. De dag begint om uur en is om uur afgelopen. Om uur is er een eindconcert waarbij ouders, opa s en oma s, vrienden en vriendinnen van harte welkom zijn. Alle volwassenen die het leuk vinden om ook te zingen kunnen vanaf uur meedoen, zodat we een paar liederen met z n allen kunnen zingen. Natuurlijk wordt er voor een lunch gezorgd en is er aan het einde warme chocomel en Glühwein! De dag vindt plaats in de Detakerk in Enschede, vlak bij het station en het centrum van Enschede en wordt geleid door Annemarie de Heer en Willeke Smits, allebei professionele musici die ervaring hebben met zingen met kinderen en jongeren. Voor de ouders en andere belangstellenden: de Detakerk ligt aan de Enschedese cultuurmijl. Het Rijksmuseum Twenthe, museum de Twente Welle en de na de vuurwerkramp geheel opnieuw opgebouwde wijk Roombeek liggen op loopstand. Mede namens Hanneke Siebert en Willeke Smits, Anje de Heer ( DOCUMENTATIEBLAD LUTHERSE KERKGESCHIEDENIS nummer Zojuist verscheen een nieuw nummer van het Documentatieblad Lutherse Kerkgeschiedenis (nr. 41, 2013). Sinds de Lutherse najaarssynode 1987 rolt dit periodiek jaarlijks van de pers. Drie bijdragen trekken in dit nummer voorbij: drs. J. Faber schrijft over het boek van dr. Jacques Bras, dat handelt over het godsdienstgesprek te Regensburg in 1541; drs. Th.A. Fafié sprokkelde het Levensbericht van de Lutherse predikant Dirk Drijver ( ) bij elkaar en probeert meer gegevens te krijgen over de Dordtse Lutheraan Joh. J. Zehnpfenning ( ). Losse nummers van dit kerkhistorische tijdschrift (53 bladzijden) kunnen worden besteld door het overmaken van 4,50 naar postbanknummer (IBAN NL 45 INGB ) t.n.v. Th.A. Fafié inz. Documentatieblad Lutherse Kerkgeschiedenis te Haarlem, onder vermelding van: graag toezending nr. 41/ 2013.

24 22 Mocht u ook de komende nummers (één keer per jaar) willen ontvangen, geeft u dat dan aan op de girokaart; bij internet bankieren gezien de verzending - ook graag uw naam en adres vermelden. Luthers antiquariaat Tenslotte maken wij u attent op het bestaan van het Luthers antiquariaat te s-gravenhage, een nieuw onderdeel van de SLUB. Via is dit antiquariaat bereikbaar. Onder andere bijna het gehele oeuvre van de Lutherse theoloog en cultuurhistoricus dr. C.W. Mönnich is nog verkrijgbaar. Maar ook de geschriften van dr. W.J. Kooiman, dr. C.Ch.G. Visser en dr. Ant. Johannes zijn nog voorhanden. slubdenhaag@hetnet.nl. Ook het boekje over de beginjaren van de Nederlandse Lutherse Vrouwen Bond, de geschriften van J.W. Pont, J. Loosjes en D. Drijver. Voorlopige voorziening voor humane behandeling ongedocumenteerden toegewezen De voorlopige voorziening die de Protestantse Kerk via de Conferentie van Europese Kerken (CEC) heeft aangevraagd bij de Nederlandse staat is op 25 oktober toegewezen door het Europese Comité voor Sociale Rechten. Het comité onderschrijft dat mensen zoals asielzoekers en vreemdelingen die geen toegang hebben tot onderdak, voedsel en kleding, onnodige risico s lopen en beschadigd kunnen raken, zoals de Protestantse Kerk vaststelde. Daarom roept het Europese Comité voor Sociale Rechten de Nederlandse overheid ertoe op direct maatregelen te nemen waardoor de basisrechten (voedsel, kleding, onderdak) van ongedocumenteerden zijn gegarandeerd. Tegelijkertijd stelt het comité dat de overheid alle publieke organen die verantwoordelijk zijn voor een menselijke behandeling van asielzoekers op de hoogte moet brengen van deze beslissing.

25 23 Overigens zegt dit niets over de definitieve uitspraak, die alsnog zou kunnen worden afgewezen. Toch is Kerk in Actie erg blij met deze uitspraak. Rechters kunnen deze uitspraak meenemen in hun overwegingen en kunnen dit gebruiken als juridische onderbouwing in zaken rond vluchtelingenbeleid. >Lees de volledige uitspraak en meer op bericht d.d. 31 oktober 2013 Vandaag Lezen wij. Dit leesrooster wijst dagelijks een lezing aan, bedoeld om thuis te lezen. Het houdt gelijke tred met de roosters van kerk en kinderkerk. Het zijn dezelfde lezingen als die in radio- en televisiediensten klinken. Kortom: dit rooster is een stimulans om thuis te lezen wat in brede kring aan de orde is. DECEMBER JANUARI vervolg Zo. 15 Romeinen 10:14-21 Do. 9 Jeremia 33:12-26 Ma. 16 Romeinen 11:1-6 Vr. 10 Jeremia 34:1-7 Di. 17 Romeinen 11:7-24 Za. 11 Jeremia 34:8-22 Wo. 18 Romeinen 11:25-36 Zo. 12 Matteüs 3:1-17 Do. 19 Titus 1:1-9 Ma. 13 Jeremia 35:1-11 Vr. 20 Titus 1:10-16 Di. 14 Jeremia 35:12-19 Za. 21 Matteüs 1:1-17 Wo.15 Jeremia 36:1-19 Zo. 22 Matteüs 1:18-25 Do. 16 Jeremia 36:20-32 Ma. 23 Titus 2:1-10 Vr. 17 Psalm 115 Di. 24 Titus 2:11-15 Za. 18 Leviticus 8:1-17 Wo. 25 Titus 3:1-7 Zo. 19 Leviticus 8:18-30 Do. 26 Titus 3:8-15 Ma. 20 Leviticus 8:31 9:6 Vr. 27 Jeremia 30:1-11 Di. 21 Leviticus 9:7-24 Za. 28 Jeremia 30:12 31:1 Wo.22 Leviticus 10:1-11 Zo. 29 Jeremia 31:2-14 Do. 23 Leviticus 10:12-20 Ma. 30 Jeremia 31:15-22 Vr. 24 Psalm 132 Di. 31 Jeremia 31:23-34 Za. 25 Matteüs 4:1-11 Zo. 26 Matteüs 4:12-22 JANUARI 2014 Ma. 27 Spreuken 1:1-19 Wo. 1 Jeremia 31:35-40 Di. 28 Spreuken 1:20-33 Do. 2 Jeremia 32:1-15 Wo.29 Spreuken 2:1-22 Vr. 3 Jeremia 32:16-25 Do. 30 Spreuken 3:1-12 Za. 4 Jeremia 32:26-44 Vr. 31 Spreuken 4:13-26 Zo. 5 Matteüs 2:1-12 Ma. 6 Matteüs 2:13-23 FEBRUARI Di. 7 Psalm 136 Za. 1 Spreuken 3:27-35 Wo. 8 Jeremia 33:1-11 Zo. 2 Leviticus 12:1-8

26 AGENDA LUTHERSE KERK ARNHEM In week 50 worden de lampen in de kerkruimte vervangen. De kerkzaal is daardoor in die week niet beschikbaar voor andere activiteiten. ma. 9 dec. 09:00-16:00 Leerkamer Kerststukjes maken za. 14 dec. 19:00-20:30 Kerk Service of Lessons and Carols ma. 16 dec. 15:00-19:00 Zaal Voorbereidingen Kerstlunch 19:00-21:30 Kerk Kerstboom opzetten di. 17 dec. 08:00-12:00 Zaal Voorbereidingen kerstlunch 12:00-18:00 Zaal Kerstlunch 19:45-21:45 Kerk Rep. Cantorij Kerstnachtviering vr. 20 dec. 20:00-22:00 Kerk 'Navidadau' koorconcert Volver & Kundri di. 24 dec :00 Kerk Repetitie Cantorij 21:30-22:30 Kerk Kerstnachtviering wo. 25 dec. 09:00-10:00 Kerk Repetitie Cantorij 10:30-11:30 Kerk Kerstmorgenviering ma. 6 jan. 19:00-22:00 Kerk Aftuigen kerstboom di. 7 jan. 19:45-21:45 Zaal Repetitie Cantorij 20:00-22:00 Consistorie "Leren van Luther" di. 14 jan. 19:45-21:45 Zaal Repetitie Cantorij ma. 20 jan. 19:45-22:15 Consistorie Vergadering Kerkenraad di. 21 jan. 19:45-21:45 Zaal Repetitie Cantorij vr. 24 jan. 18:00-22:00 Kerk Repetitie Bachensemble zo. 26 jan 18:00-21:00 Zaal Belijdeniscatechese ma. 27 jan. 16:00-18:15 Zaal Kookploeg gemeentemaaltijd 18:15-20:00 Zaal Gemeentemaaltijd di. 28 jan. 19:45-21:45 Zaal Repetitie Cantorij 20:00-22:00 Consistorie "Leren van Luther" vr. 31 jan. 18:00-22:00 Kerk Repetitie Bachensemble zo. 2 feb. 09:00-10:30 Kerk Repetitie Bachensemble Met vriendelijke groet, Peter Paul Kohlmann,, koster lka.koster@gmail.com Tel / VAN DE REDACTIE Kopij voor het volgende nummer uiterlijk 5 januari bij: - Patty Besseling (pattybesseling@chello.nl) of postadres: Verenwei 62, 6843 ZX Arnhem) of - Elly Muurling, (ellymuurling@gmail.com) of postadres: Kapelleboom 76, 6865 AX Doorwerth. Deze uitgave bestrijkt de periode van 2 februari tot 6 april

27 Hier had uw advertentie kunnen staan! Frits Teunissen Antiek restauratie & meubelstoffering Christiaan de Wetstraat 4a 6861 DL Oosterbeek Tel Bergerhof 12ª 6871 ZJ Renkum Tel Restauratie antieke uurwerken Reparatie klokken en horloges Postbus AA Renkum BUSJES HEBBEN VOORRANG Was m nu! Snel en voordelig in onze fonkelnieuwe carwash * tot 2.70 m hoogte VAN STEIJN DR. C. LELYWEG 31 VAN OLDEBARNEVELDTSTRAAT 91 ARNHEM TEL Drogisterij Glas- en Verfhandel Parfumerie Al meer dan 110 jaar een begrip in Oosterbeek Weverstraat Tel Wij maken uw leven aangenamer Scootmobielen Rollators Sta op stoelen ADL Hulpmiddelen Toilet&Douche Bedden&toebehoren Matrassen/ dekbedovertrekken Telefonie Welness Rolstoelen Service, Kwaliteit, Ophaaldienst, Bezorgen, Monteren. Voor alle leeftijden! Utrechtseweg 84, Oosterbeek Weverstraat 15 Oosterbeek

28 Uitvaartverzorging J. Mijnhart voor het verzorgen van begrafenissen, en crematies sedert 1911 Vestigingen in: Arnhem - Heteren - Oosterbeek - Wageningen telefoon: Vooruit regelingen geheel naar eigen inzicht; Ook dat kunt u met ons bespreken en laten vastleggen. Erkend lid van de NUVU Lid van de Ned. Kwaliteitsraad Uitvaartverzorging c est bon Oosterbeek Utrechtseweg Di. t/m vrij.: uur Za.: uur Nu ook voor al uw tuinmaterialen! Kijk op: Tel. : Mob. : info@peterwildenbeest.nl Ruime collectie: *brilmonturen *optische artikelen Dhr. H.P. Derksen Optometrist *baro-, thermo- en Stationsplein 12 Low-Vision Specialist hygrometers (t.o. N.S. station) *contactlensartikelen 6811 KG Arnhem Tel.: Leverancier van alle Ziekenfondsen! Fax: s Maandags gesloten