14 2 Metallurgische Industrie

Transcriptie

1 VNMI MAGAZINE december Metallurgische Industrie Oud-bestuurders: VNMI blijft keihard nodig > 4 VNMI kritisch bij herstart Aldel > 6 Alcoa focust op duurzame groei > 8 Pilots nullastbeheersing veelbelovend > 10 China blijft gangmaker voor basismetaal > 12 With English summary > 2

2 December 2014 Summary This issue of Dutch Metallurgical Industry contains five feature articles, a foreword by the chairman, a column, news items and an agenda. VNMI remains essential The majority of VNMI members are still devoting their time and energy to dealing with the ongoing economic crisis. They are not looking forward, taking the action which will pay dividends in two, three or five years time. The mood is defensive, with too much concern for cost control. So say former VNMI Board members Ronald Prenger and Piet-Jan Vet, who believe that there should be far greater attention for innovation. Prenger sees three challenges for the years ahead. First, the industry must enhance its standing among politicians, the general public and most importantly potential employees. Second, it must continue its efforts to create a level playing field at the European level. Third, it must continue to pursue sustainability. According to Piet-Jan Vet, the key to success will be innovation in combination with new business development. Both he and Ronald Prenger believe that VNMI has an important role to play and will remain essential for the foreseeable future. Without VNMI, the base metals industry would not be able to promote its interests effectively. Aldel restart confirms need for tax reforms In mid-november it was announced that the Delfzijl-based aluminium producer Aldel is to resume its activities. VNMI welcomes this move. However, as director Frank Buijs notes, it remains necessary to resolve the disparity in energy prices between the Netherlands and other countries. He is disappointed that the Ministry of Economic Affairs has yet to launch proposals for a temporary solution. The problems faced by the base metals industry are still very much with us. The recent significant increase in aluminium prices has glossed the difficulties. Eventually, those prices will fall again. In the meantime, however, levies and taxes make production costs in the Netherlands far higher than those of our competitors such as in Germany. VNMI is pressing for further discussions with the Minister of Economic Affairs. It also wishes to meet with the Ministry of Finance to discuss the abolition of taxation on natural gas, a move undertaken by all other EU member states. Until the Netherlands follows, the base metals industry faces additional costs and unfair competition. Alcoa focuses on sustainable growth It is a little over a year since the American multinational Alcoa announced its global restructuring programme. Progress has been good. Costs have been reduced and the company has successfully developed its profile as a multi-materials specialist to create further added value for its customers. Alcoa Nederland is very much part of the process. A brand new warehouse and distribution centre to serve north-eastern Europe is currently under construction in Harderwijk. Alcoa is pursuing diversification to reduce its dependency on the volatile primary aluminium market. The company, established 126 years ago, is particularly keen to establish a strong position in specific market segments such as aviation, construction, transport and the automotive industry. Pilot projects produce promising results The results of two recent pilot projects suggest that many VNMI members will benefit from implementing measures to improve energy efficiency during production downtime. Moreover, the payback period on investments is relatively short, states Theo van Oossanen of the consultancy firm To Improve, a long-term VNMI partner. Van Oossanen oversaw the two pilot projects at KBM Master Alloys in Delfzijl and Tata Steel Tubes in Oosterhout. He describes the results as promising. At both locations he focused on the heating requirement of the production areas and, working alongside the companies themselves, examined ways in which to reduce energy consumption, such as using residual heat from other processes. He concludes that each company could reduce its annual energy costs by tens of thousands of euros. Van Oossanen now hopes that more companies will apply the energy analysis template he has developed for VNMI members. China sets the pace China will continue to dominate the global base metals industry in the years ahead, according to Casper Burgering, senior sector economist for Manufacturing & Industrial Metals with ABN AMRO Bank. Burgering was one of the guest speakers at the VNMI s autumn meeting held at Tata Steel Tubes in Oosterhout. He points out that China needs further economic growth in order to complete the transition it has initiated and avoid social unrest. It is partly for this reason that the country is maintaining maximum steel production output, despite supply surpluses and plummeting prices. In doing so, it sets the pace for the rest of the world. China represents some forty per cent of both demand and supply on the international metals markets. The second guest speaker of the day was Robert Fig, senior business development executive at the London Metal Exchange (LME). He took a different perspective, advising greater attention for hedging : a method of risk management which relies on buying and selling at preagreed prices. 2 2

3 Voorwoord Eind 2013 schreef ik op deze plaats dat we met een positief en blij gemoed de feestdagen in gingen. De vereniging had een goed jaar achter de rug, een dreigend faillissement bij Aldel leek afgewend, de ogen in Den Haag waren geopend en het economische perspectief voor 2014 leek gunstig. Alle seinen stonden op groen. En toch werd 2014 niet dat hele mooie jaar waarop ik hoopte. Aldel viel alsnog om al mochten we onlangs gelukkig vernemen dat een doorstart aanstaande is en de economische groei wilde maar niet op stoom komen. Den Haag toonde een luisterend oor, maar tot nu toe moet ik constateren dat de politiek niet echt doorpakt. Laat de herstart van Aldel ons in dit verband geen zand in de ogen strooien. Nog steeds heeft onze sector binnen Europa te maken met een behoorlijk ongelijk speelveld als het gaat om de energieprijzen. Onze letterlijke noodkreet om een snelle tussenoplossing voor het gebrek aan interconnectorcapaciteit op de landsgrenzen heeft géén gevolg gekregen. In zijn laatste brief aan de Tweede Kamer leek minister Henk Kamp zelfs te stellen dat de verschillen met vooral Duitsland nagenoeg zijn weggepoetst. Maar niets is minder waar, kan ik u verzekeren. U leest daarover meer verderop in dit magazine. Wij blijven inzetten op (hernieuwd) overleg met minister Kamp en staatssecretaris Wiebes van Financiën. Dan gaat het natuurlijk over een structurele oplossing voor het grote verschil in energieprijzen, maar ook om de eerder gedane toezegging de metallurgische aardgasbelasting na onderzoek te heroverwegen. Ook dit is een kostenpost die onze bedrijven op achterstand zet met de ons omringende landen. Wij rekenen in dit verband op de medewerking van beide bewindslieden. Is het allemaal kommer en kwel? Uiteraard niet. Tijdens onze najaarsvergadering bij Tata Steel Tubes in Oosterhout hoorde we van gastspreker Casper Burgering van ABN AMRO dat China de economische motor de komende jaren naar verwachting op volle toeren houdt. Dat is goed nieuws. Voorts leidde een pilotproject op het gebied van nullastbeheersing dat bij twee van onze leden is uitgevoerd, tot veelbelovende resultaten. En twee oud-bestuurders, Ronald Prenger en Piet-Jan Vet, verkondigen in deze editie waarom de VNMI een absoluut onmisbare rol vervult. Onze vereniging blijft dat in elk geval de komende jaren doen binnen de koepel van FME, anticiperend op de ontwikkelingen in de markt, met een nieuw lidmaatschapsmodel en nieuwe vormen van dienstverlening, in lijn met de nieuwe doelstellingen van de FME-organisatie. Wij doen dat vol ambitie en enthousiasme. En ik hoop dat de vereniging daarbij op uw ondersteuning mag rekenen. Eind 2013 schreef ik dat er in het nieuwe jaar voldoende werk aan de winkel zou zijn. Dat kan ik hier en nu herhalen. We kunnen aan de bak. Maar eerst wens ik u, vanaf deze plek, plezierige feestdagen en een mooi begin van het nieuwe jaar. Tot in 2015! Wim Hamers voorzitter VNMI Nederlandse Metallurgische Industrie 3

4 Oud-bestuursleden Ronald Prenger en Piet-Jan Vet: VNMI blijft keihard nodig Ze maakten jarenlang deel uit van het VNMI-bestuur en droegen het stokje inmiddels beiden over: Ronald Prenger (SAPA) vanwege een detachering in China en Piet-Jan Vet (Nyrstar) omdat hij statutair niet meer kon worden herkozen. Beiden roemen de samenwerking in de branche, maar heffen ook de waarschuwende vinger: Veel van de bedrijven denken te defensief. Autonoom blijven. Dat is de belangrijkste boodschap die Ronald Prenger voor VNMI heeft, zegt hij aan het einde van het gesprek in een restaurant in Breukelen. De zelfstandigheid is cruciaal, samen met de lange adem die nodig is om de lidbedrijven bij de les te houden. Door de crisis zijn veel van onze leden teveel bezig met de waan van de dag. Ze vergeten soms dat we nu de stappen zetten die zich over twee, drie of vijf jaar uitbetalen. VNMI moet daar in mijn ogen eindeloos energie in stoppen. We mogen de aansluiting internationaal niet verliezen. Ook Piet-Jan Vet vindt de teneur onder veel lidbedrijven momenteel vrij verdedigend. Er ligt een sterk accent op de kostenkant. Dat is begrijpelijk, maar aan de andere kant mogen we de toekomst niet uit het oog verliezen. Juist de afgelopen jaren hebben aangetoond hoe belangrijk dat is. Het credo is: blijf niet doen wat je doet, kijk naar toekomstige mogelijkheden, focus op innovatie, ontwikkel nieuwe dingen. Geef aandacht aan duurzaamheid. Het voordeel van metaal is dat het eenmaal uit de grond nooit meer weggaat. Je kunt recyclen zonder verlies van kwaliteit. Dat is per definitie een kansrijk gegeven. Aandacht Vernieuwing zit in iets nieuws verzinnen en dat vervolgens gaan waarmaken, zegt hij. De voorwaarden zijn aanwezig. Dit land heeft een prima kennisinfrastructuur. Bovendien is de maakindustrie bij iedereen terug op het netvlies en is er weer aandacht voor de bijdrage van onze sector aan de werkgelegenheid in ons land. Ook zijn het ministerie van Economische Zaken en de regionale ontwikkelingsmaatschappijen directe gesprekspartners. Zij steunen de innovatieve initiatieven binnen onze sector en hebben veel meer oog en aandacht voor de knelpunten waarmee wij kampen. Daar wordt op brancheniveau hard aan getrokken. Dat schept de ruimte om op individueel bedrijfsniveau veel nadrukkelijker met de toekomst aan de slag te gaan. Prenger noemt de moeizame relatie die VNMI lange tijd had met de overheid een van de grote dossiers uit zijn twaalf jaar durende bestuurslidmaatschap. De strijd om in Europees verband een gelijk speelveld tot stand te brengen was bij voortduring een thema. In Den Haag had het lange tijd geen prioriteit. Pas sinds de crisis genadeloos heeft aangetoond dat Het zoeken naar en inslaan van nieuwe wegen is cruciaal voor de sector 4 4

5 Ik heb nooit ook maar een begin van spanning Nederland het nooit redt met alleen een kennis- en diensteneconomie, is dat ten goede gekeerd en is de belangstelling voor de eigen industrie terug. Er is oog voor de lange termijn. Maar de afgelopen tien tot vijftien jaar zijn wel regels in gang gezet die het de industrie in eigen land moeilijker maken te ondernemen. Hard vechten blijft daarom noodzakelijk. We zijn op de goede weg, maar we zijn er nog niet. Saamhorigheid Het voortdurend benadrukken bij de overheid van het belang van de maakindustrie voor ons land voedde de afgelopen jaren in elk geval de saamhorigheid in VNMI, zegt Vet. Toen we deze brancheorganisatie in 2000 opzetten als voortzetting van NFI, VNAI en NIJZI hebben we steeds gezegd: wat ons bindt is de synergie die we aan de operationele kant kunnen bereiken. Er zijn toen vier pijlers vastgesteld: milieuvraagstukken en meerjarenafspraken, energiekosten, handelsproblematiek in de EU en veiligheid. In de praktijk kun je vaststellen dat die aanpak prima heeft gewerkt en dat nog steeds doet. De bedrijven kwamen nooit in een moeilijke positie ten opzichte van elkaar. En gedurende de jaren heeft de belangenbehartiging op die thema s vanuit een eensgezinde visie meer body en impact gekregen. Ook Prenger onderstreept die ontwikkeling. Ik heb nooit ook maar een begin van spanning gemerkt tussen de verschillende segmenten in VNMI. Dat komt ook omdat het vizier altijd is gericht op de overstijgende thema s voor de metaalindustrie. Het ging vaak over wet- en regelgeving, over Nederlandse gemerkt tussen de verschillende segmenten in VNMI en Europese richtsnoeren, over de continuïteit van onze netwerken in binnenen buitenland. En altijd met een scherp oog voor de belangen van onze grote, middelgrote én kleine leden. Uitdagingen Voor de komende jaren wachten in zijn optiek drie harde uitdagingen: het creëren van het juiste imago naar politiek, samenleving en meer specifiek jonge schoolverlaters ( Werken in de metaal is schoon ), voortzetting van de voortdurende strijd om een eerlijk Europees speelveld ( Ik ben zeer trots op de resultaten die we op het gebied van energiekosten hebben bereikt, maar er is meer werk aan de winkel ) en de verdere ontwikkeling van duurzaamheid. Dat moeten we echt nóg nadrukkelijker oppakken dan we tot nu toe al doen. Want de samenleving pikt het straks gewoon niet meer als we op de oude voet doorgaan. Voor Vet domineert duurzaamheid met name in combinatie met innovatie en new business development. Ik zie vooral het zoeken naar en inslaan van nieuwe wegen als heel cruciaal voor de sector. Als Nyrstar hebben wij een bedrijf in Noorwegen gekocht, dat in staat is waardevolle metalen als indium en germanium uit residustromen te halen. We hebben dat verder doorontwikkeld. Het resultaat is een drastische terugdringing van de hoeveelheid chemisch afval. Tegelijkertijd dragen deze activiteiten significant bij aan het financiële resultaat van onze operatie. Dergelijke projecten zien wij intern als bepalend voor onze toekomst. Expertise In die toekomst hoe weerbarstig die wellicht ook wordt ziet zowel Prenger als Vet absoluut een rol voor VNMI als brancheorganisatie. Aan de ene kant is kracht nodig om een stem te hebben, om mee te doen in de belangenbehartiging richting de overheid, zegt Prenger. Tegelijkertijd is veel kennis en expertise nodig op de voor de basismetaal typerende dossiers. VNMI moet in mijn ogen daarom autonoom blijven, een eigen strategie volgen en ontwikkelen en vertalen naar onze eigen sector. Vet deelt die denkrichting, zo blijkt: Je kunt van alles roepen, maar wat we met z n allen willen is goed beleid. Dat moet je met z n allen doen, gestructureerd en goed aangestuurd. Als brancheorganisatie was en is VNMI daar in mijn ogen het juiste instrument voor. Zonder VNMI zouden de belangen van de basismetaal snel ondersneeuwen, ben ik bang. Nederlandse Metallurgische Industrie 5 5

6 VNMI: lof voor herstart Aldel, maar geen tijd voor berusting Rijk Structurele oplossing absoluut noodzaak VNMI is positief over de doorstart van aluminiumproducent Aldel in Delfzijl. Het wegpoetsen van de verschillen in energieprijzen met het omringende buitenland blijft echter noodzakelijk, aldus directeur Frank Buijs. Hij is tegelijkertijd teleurgesteld dat tussentijdse oplossingen van het ministerie van Economische Zaken uitblijven. Half november. Hoewel het nog niet formeel is aangekondigd, gonst het van de geruchten over de productiehervatting bij Aldel. Aanleiding is de komst van bestuursvoorzitter Gary Klesch van Klesch Group naar Nederland en de aankondiging van een persconferentie. Klesch Group is eigenaar van Aldel, dat vorig jaar financieel over de kop ging toen het de slijtageslag met vooral de Duitse concurrentie moest opgeven als gevolg van het grote verschil in energieprijzen. Een dag later gaat de vlag uit in Noordoost Groningen. Klesch kondigt een herstart aan van het bedrijf, dat onder de naam Klesch Aluminium Delfzijl gaat bouwen aan een nieuwe toekomst. Aanleiding is de aanleg van een zogenoemde directe lijn, die het bedrijf in staat stelt binnen drie jaar goedkopere stroom rechtstreeks uit Duitsland te importeren. Daarmee kan Klesch zijn producten tegen concurrerende prijzen maken. Verbeterd Daarnaast profiteert de onderneming in Groningen van de verbeterde marktomstandigheden op de aluminiummarkt. De prijs van ruw aluminium op de London Metal Exchange steeg dit jaar met zo n 20 procent, voornamelijk als gevolg van het toegenomen gebruik ervan in de automotive en de hightech industrie, onder meer voor smartphones. In die markt lijkt het voormalige Aldel door een surplus aan kennis en knowhow ten opzichte van veel Aziatische concurrenten kansrijk. Bovendien zijn de fysieke premies voor aflevering van het metaal enorm gestegen. Klesch Group stopt 4 miljoen euro in Aldel, dat de voorbereidingen op de hervatting van de productie inmiddels is begonnen. Tot eind dit jaar wordt extra onderhoud gepleegd en worden tests uitgevoerd om de fabriek weer volledig gereed te maken voor productie. De eerste gietproeven hebben naar verwachting voor het einde van dit jaar plaats. Klesch Aluminium Delfzijl gaat in eerste instantie ton primair aluminium produceren en in totaal meer dan De analyse van de minister delen wij, maar de uitkomst allerminst ton aan producten per jaar uitleveren aan klanten. Van de in totaal 300 ovens waarover het bedrijf beschikt, worden er 180 opgestart. Directeur Karsten Pronk liet in de media optekenen dat onder de huidige condities contracten zijn afgesloten voor drie jaar, de periode die nodig is om de Duitse stroomkabel te realiseren. De verwachting is dat het bedrijf eind volgend jaar emplooi biedt aan 200 medewerkers. Profiteren Het is de bedoeling dat behalve Klesch Aluminium Delfzijl meer bedrijven in de regio profiteren van de nieuwe kabel, waarvoor eerder veel belangstelling werd getoond. Havenbeheerder Groningen Seaports NV, dat nauw is betrokken bij de uitvoering, verwacht dat de directe lijn op lange termijn de gehele regio helpt om te komen tot een gelijk speelveld binnen de Europese markt op het gebied van de baseload elektriciteitsprijzen. Het onderzoek naar de mogelijke aanleg van de kabel startte eind vorig jaar, kort voor het faillissement van Aldel. Als gevolg daarvan raakten 600 mensen hun baan kwijt, van wie ongeveer de helft bij toeleveranciers. VNMI-directeur Frank Buijs betitelt de hervatting van de aluminiumproductie 6 6

7 in Delfzijl in combinatie met de aanleg van de directe hoogspanningskabel met Duitsland een verbetering van de strategische positie van een deel van de basismetaalproductie in Nederland. Maar hij maakt daarbij wél een belangrijke kanttekening. De metaalmarkt is sterk conjunctuurgevoelig. Terwijl het probleem van de dure Nederlandse stroom voor grootverbruikers nu voor een deel van de sector wordt opgelost, moet het grote verschil in de stroomtarieven met onze Duitse concurrenten uiteindelijk structureel worden verholpen, meent Buijs. Onvolledig Volgens de VNMI-directeur is er in dat opzicht nog een hoop werk aan de winkel. Minister Kamp meldde begin november aan de Tweede Kamer dat de prijsverschillen met de ons omringende landen wel mee lijken te vallen. Maar de problemen voor de basismetaalproducenten zijn allerminst achter de rug. De sterk gestegen aluminiumprijzen zorgen nu voor een vertekend beeld. Daarnaast heeft de minister de Tweede Kamer een tariefsvergelijking gepresenteerd die is gebaseerd op een onvolledige vergelijking van de bijkomende kosten. Gestegen metaalprijzen dalen op termijn weer. De onderliggende bijkomende opslagen en belastingen maken dat de productiekosten in Nederland voor onze industrie nog altijd te hoog zijn in vergelijking met onze Duitse concurrentie. Zo noemt de minister in de Kamerbrief volgens Buijs merkwaardig genoeg niet de kosten van duurzame energieopwekking (MEP, SDE of de SDE+) in de Nederlandse statistieken, maar wél die van de Energiewende in de Duitse tabellen. De kosten van Duitse grootverbruikers komen zo hoger uit dan die van de Nederlandse, maar worden anders gemeten. Ook de te verwachten negatieve neveneffecten van de opnieuw uitgestelde flow-based marktkoppeling worden nergens genoemd. Tot ongenoegen van VNMI lijkt minister Kamp vooral in te zetten op uitbreiding van de interconnectorcapaciteit vanaf eind Buijs: In zijn brief aan de Tweede Kamer is niets terug te vinden over de tussenoplossing waarvoor VNMI samen met FME heeft gepleit. De analyse van de minister delen wij, maar de uitkomst allerminst. Voor ons blijft momenteel volstrekt onduidelijk welke tussentijdse korte termijnoplossing hij op het oog heeft om het ook door hemzelf becijferde prijsverschil van 10 procent te overbruggen. Teleurstellend De VNMI-directeur noemt het gebrek aan tussentijdse oplossingen teleurstellend. Dat geldt zowel ten aanzien van de uitkomst als van de procesvoering. FME en VNMI praten met het ministerie van Economische Zaken en TenneT al enige tijd over een tussenoplossing voor de Nederlandse grootverbruikers. Sinds onze laatste bespreking is het verschil in energiekosten tussen Nederland en Duitsland bepaald niet kleiner geworden. De minister stelt op dit punt zelf ook dat de Nederlandse industrie een groot probleem heeft. FME en VNMI zetten in op een vervolggesprek met minister Kamp en continuering van het overleg met het ministerie van Financiën. Buijs: Vooropgesteld: we hebben veel te danken aan de inzet van de minister. In het voorjaar hebben wij hem en zijn ambtenaren daar ook persoonlijk voor bedankt. Nu is het echter zaak de laatste hordes te nemen. Een voorbeeld in dit verband is de afschaffing van de zogeheten metallurgische en mineralogische aardgasbelasting. Dit is een regeling die in andere EU-landen allang niet meer bestaat, maar bedrijven in Nederland extra op kosten jaagt. Bovendien gaan de tarieven voor deze belasting de komende jaren ook nog eens fors extra omhoog. Staatssecretaris Wiebes van Financiën doet hier momenteel aanvullend onderzoek naar. Wij gaan hen daar als sector zeker onze hulp voor aanbieden. We gaan ervan uit dat dit onderzoek komend voorjaar is afgerond. Daarna is het voor de industrie zaak samen met het Rijk snel spijkers met koppen te slaan. De huidige situatie zet de Nederlandse industrie op achterstand. Daar heeft niemand iets aan. 7 Nederlandse Metallurgische Industrie 7

8 Transitie aluminiumreus Alcoa krijgt vorm Focus op duurzame Een goed jaar na de aankondiging krijgt de wereldwijde transformatie van het Amerikaanse Alcoa gestaag vorm. Upstream gaan de kosten omlaag, downstream bouwt de aluminiumgigant met succes aan de positie van een multimaterialenspecialist die afnemers vooral toegevoegde waarde biedt. Alcoa Nederland doet volop mee. In ons land heeft Alcoa niet meer de omvang die het ooit had. Ruim 10 jaar geleden ontvingen maandelijks nog zo n 2500 mensen een loonstrookje van het bedrijf. Vandaag de dag zijn dat er ongeveer 140, voornamelijk als gevolg van de verkoop van diverse activiteiten en overname van de Alcoaextrusiefabrieken in Drunen en Harderwijk door Sapa Group in de periode rond 2005 en In Nederland is nu alleen nog Alcoa Architectuursystemen gevestigd. Daarnaast heeft de aluminiumreus in Waalwijk een kantoor dat op diverse terreinen regionale ondersteuning verleent en in Rotterdam een kantoor dat zich met de primaire metaalbewegingen bezighoudt. In Waalwijk is ook de afspraak met Europees communicatiedirecteur Jasper van Zon, die een werkplek in het Brabantse land combineert met een in het Zwitserse Geneve en inmiddels 17 jaar bij de multinational werkzaam is. Een boeiende periode, noemt hij de transitie die het bedrijf doormaakt. De dynamiek is enorm. Toen de ombouw van de onderneming in het derde kwartaal van 2013 werd aangekondigd, proefde je intern zowel als extern enige scepsis. Inmiddels zien we spreekwoordelijk gezien - dat deze mammoettanker langzaam maar zeker de steven wendt. En zie je het geloof groeien dat we hier sterker uit tevoorschijn komen. Jasper van Zon: Alcoa wil zijn positie versterken, maar niet groeien omwille van de groei. Omslag Van oude naar nieuwe industrie: het is een omslag waar Alcoa middenin zit. Het bedrijf (wereldwijd medewerkers, jaaromzet 23 miljard dollar) zag 126 jaar geleden het levenslicht en groeide uit tot een aluminiumreus met eigen bauxietmijnen, aluinaarde raffinaderijen, primaire smelterijen en diverse mid- en downstream activiteiten zoals walserijen, extrusiefabrieken, gieterijen en smeedpersen, die een scala aan producten voortbrachten en -brengen. Je ziet het Tientallen jaren lang groeide het bedrijf onbekommerd, geloof groeien dat tot aanhoudend lage aluminiumprijzen, we hier sterker toenemende kosten en de wereldwijde economische uit tevoorschijn crisis het bedrijf noopten tot ingrijpen. komen Aanvankelijk gebeurde dat 8 8

9 groei primair aan de kostenkant, vertelt Van Zon. Al voor de crisis hebben we diverse reorganisaties gehad. Zo zijn wereldwijd vrijwel alle extrusiefabrieken overgedaan aan Sapa Group. Tegelijkertijd ontstond de overtuiging dat heroverweging en verbreding van het portfolio noodzakelijk was om minder afhankelijk te raken van de volatiele markt voor primair aluminium. Gerichte diversificatie werd een van de belangrijkste ambities. En uiteindelijk hebben we onze bestemming gevonden in een strategie die ons als multimaterialenspecialist in specifieke marktsegmenten in een positie moet brengen waarin we van hoge toegevoegde waarde zijn. Afzetmarkten die in de toekomstvisie van het bedrijf een dominante positie innemen, zijn volgens Van Zon onder meer de luchtvaart- en automobielindustrie, de bouw en de transportsector. Versterking van de positie op die markten gaat hand in hand met een afnemende afhankelijkheid van basismetalen en doorlopende herstructureringen upstream. Extra accenten op innovatie moeten aluminium een blijvend sterke positie op de materialenmarkt bezorgen en de ontwikkeling van nieuwe legeringen helpt Alcoa aan sterke posities op bestaande én nieuwe markten. Duurzaam In die zin heeft de huidige transitie misschien een aanwijsbaar startpunt, voor het eindpunt geldt dat niet, zegt Van Zon. De ontwikkelingen in de markt gaan snel. Je moet continu afwegen waar welke kansen liggen en welke je ervan wilt benutten. Alcoa wil zijn positie versterken, maar niet groeien omwille van de groei. Dat laat onverlet dat het bedrijf de huidige positie als een van de grootste aluminiumproducenten ter wereld koestert, aldus Van Zon: Af en toe wordt de vraag opgeworpen of we de primaire processen niet zouden moeten afsplitsen van de andere activiteiten. Maar die discussie speelt zich vooral buiten onze eigen muren af. Het management van deze onderneming onderstreept juist steeds de kracht die wij ontlenen aan onze huidige structuur en positie. We noemen dat de Alcoa Advantage en we zijn overtuigd van de waarde ervan. Alcoa realiseerde in IJsland een moderne, eigentijdse primair aluminiumsmelterij en is als minderheidsaandeelhouder intensief betrokken bij de bouw van een lagekosten smelterij in Saoedi- Arabië. Zo blijft het bedrijf op zoek naar nieuwe mogelijkheden om de kosten upstream niet alleen via reorganisaties, maar ook door vernieuwing en innovaties terug te brengen. Ook daar liggen bouwstenen voor duurzame groei, zegt Van Zon. De investering in Saoedi-Arabië is efficiënt in schaalgrootte en in smeltprocestechnologie. Het is voor Alcoa een mogelijke richtingwijzer naar de toekomst, die ons kan helpen onze positie op de lange termijn te versterken. Beresterk Een innovatief multimaterialenconcern, dat beresterk in aluminium blijft. Dat is de reputatie waaraan Alcoa momenteel bouwt, zegt Van Zon. In de communicatie gaat daar nu al zeer veel aandacht naar uit. In kwartaalberichten benadrukken we voortdurend welk proces we doormaken en beklemtonen we dat het huidige Alcoa bezig is een ander bedrijf te worden. Tegelijkertijd is de interne boodschap dat de waarden en normen en het DNA van de onderneming niet veranderen. Dat is wel eens een ingewikkelde exercitie. De collega s die in het primaire proces werkzaam zijn, hebben wellicht soms het idee dat die kant van het bedrijf minder belangrijk wordt. Dat is niet zo, maar het gaat om de beeldvorming. Het is iets waar we veel aandacht aan besteden en zorgvuldig mee omgaan. Nederland doet in het wereldwijde transitietraject van Alcoa volop mee. Zo is in de plannen een belangrijke rol weggelegd voor het in Harderwijk gevestigde Alcoa Architectuursystemen. Daarop investeren we fors, zegt Van Zon. Ook dat komt voort uit onze extra focus op downstream. In Harderwijk verrijst momenteel een fonkelnieuw warehouse en distributiecentrum voor Noordoost-Europa. Het is een miljoeneninvestering, die direct voortkomt uit het vertrouwen dat er zeker op termijn is ten aanzien van de bouw- en architectuurmarkt. We zijn overtuigd van de rol die onze architectuursystemen daarop kunnen vervullen. 9 Nederlandse Metallurgische Industrie 9

10 Veelbelovende resultaten bij twee pilots nullastbeheersing Dit is onontdekt laaghangend fruit Twee recente pilotprojecten op het gebied van nullastbeheersing hebben uitgewezen dat bij veel VNMI-leden nog flinke winst in het energieverbruik lijkt te behalen. Bovendien is sprake van relatief korte terugverdientijden. Het gaat om relevante besparingen, zegt Theo van Oossanen van adviesbureau en VNMI-partner To Improve. Zelf kwalificeert hij de pilotprojecten die akkoord dat de branche in samenwerking hij de afgelopen maanden uitvoerde bij met de overheid in MJA-3-verband KBM Master Alloys in Delfzijl en Tata opstelde. In 2013 werd zijn bedrijf To Steel Tubes in Oosterhout bij voorkeur Improve geassocieerd lid van VNMI. als veelbelovend. In beide gevallen nam Theo van Oossanen de ruimteverwarming Presentatie in de productiehallen nader onder de loep Dit jaar nam Van Oossanen het thema en keek hij via een intensieve scan samen nullastbeheersing (opnieuw) ter hand. met de bedrijven naar oorzaken voor het Op verzoek van VNMI formuleerde hij voor hoge warmteverbruik waarvan sprake zo n twintig bedrijven een energieanalyse, is. Ook onderzocht hij mogelijkheden om die inzicht bood in verbruikspatronen beschikbare restwarmte in te zetten voor en energieverbruik tijdens nullast. Ook ruimteverwarming. De uitkomsten waren stelde hij per bedrijf vast hoeveel gas het best verrassend, aldus de adviseur. gebruikte voor ruimteverwarming. De resultaten werden in mei gepresenteerd In VNMI-land is Theo van Oossanen geen tijdens een VNMI-themabijeenkomst over onbekende. De eigenaar van adviesbureau To Improve is al sinds 1997 betrokken bij projecten die VNMI direct of indirect raken. In 2004, 2008 en 2012 stelde hij de energie-efficiëntieplannen voor de brancheorganisatie op. Ook leidde hij werkgroepen van de smeltovens-, extrusie- en walsbedrijven als het ging om het bedenken en implementeren van milieumaatregelen. Daarnaast was hij nauw betrokken bij de opvolging van het nullastbeheersing. Vervolgens dook hij bij KBM Master Alloys en Tata Steel Tubes dieper in de materie. Oossanen kwam bij beide bedrijven tot de slotconclusie dat op jaarbasis tienduizenden euro s zijn te besparen op de energie-uitgaven. Daarbij is sprake van heel praktische oplossingen, die ook in kosten relatief meevallen. Mijn inschatting is dat de bedrijven investeringen die ze in een oplossing doen binnen een tot twee jaar kunnen terugverdienen. En dan staan ze er richting de toekomst goed voor. Bij KBM Master Alloys becijferde Van Oossanen dat het gasgebruik voor ruimteverwarming door een relatief eenvoudige ingreep is terug te brengen van naar kuub per jaar, een calculatie die het bedrijf zelf inmiddels heeft besloten volledig door en na te rekenen. Bij Tata Steel Tubes concludeerde hij dat een mogelijke besparing van bijna kuub gas per jaar mogelijk moet zijn. Het gaat om significante uitkomsten, met besparingen die zeker in deze moeilijke tijden dubbel en dwars de moeite waard zijn, zegt Van Oossanen

11 In de productie geldt tegenwoordig dat de mensen vaak tot over hun oren in de drukte van het dagelijkse werk zitten Onontgonnen meeste gevallen iemand de balie of de Hij koos er in zijn project bewust voor zich receptie. Tegenwoordig meld ik me in de te concentreren op ruimteverwarming. regel aan via een intern telecomsysteem. Het is een beetje een onontgonnen Een echte receptioniste/telefoniste is er gebied, zegt hij. Veel bedrijven gaan vaak niet meer. Dat beeld zie je dwars er vanuit het laaghangend fruit op het door veel organisaties heen terugkeren. gebied van nullastbeheersing al te In de productie geldt tegenwoordig dat hebben geplukt. Maar als het gaat om de mensen vaak tot over hun oren in de systemen voor koelwater, ventilatie en drukte van het dagelijkse werk zitten. ruimteverwarming, dan zie je in de praktijk Daardoor blijven relatief weinig mensen vaak dat daar de afgelopen jaren niet beschikbaar die zich structureel kunnen heel veel aandacht naar is uitgegaan. Op bezighouden met procesverbetering. zich is dat ook logisch. Zo lang dergelijke Zaken als deze komen daardoor systemen goed functioneren, is er geen automatisch een beetje op het tweede onmiddellijke aanleiding daar iets mee te plan terecht. doen. Inventief Bovendien hebben productiebedrijven In die zin doet Van Oossanen vaak niet alleen in de metallurgische dankbaar werk, zegt hij zelf. Ik doe dit industrie de afgelopen tien jaar sterk advieswerk al wat langer en ben in de loop hun kosten gereduceerd. Als ik vroeger van de jaren bij talloze bedrijven geweest. bij een bedrijf kwam, dan bemande in de Die combinatie van theoretische- en To Improve is geassocieerde van VNMI, dat de leden graag een goede adviesoplossing biedt nu de RVO-subsidiestroom is opgedroogd. Afhankelijk van de omvang van het vraagstuk duurt het bezoek van To Improve twee dagdelen, meestal verspreid over enkele dagen. Binnen twee weken na het laatste bezoek ligt er een maatwerkrapportage, inclusief investeringsonderbouwing. De tarieven bedragen 2400 euro voor MJA-3 en/of non-ets bedrijven en 3400 euro voor MEE (en/of ETS) bedrijven. Meer informatie bij Theo van Oossanen van To Improve, of telefoon (026) praktijkkennis helpt bij het bedenken van inventieve oplossingen. Bedrijven reageren er vrijwel altijd enthousiast op, al wisselt het per bedrijf nog wel eens hoe snel maatregelen vervolgens worden geëffectueerd of geïmplementeerd. Als besparingen voldoende interessant zijn en de noodzakelijke investeringen vallen mee, dan zie je doorgaans wel dat mijn advies relatief snel een follow-up krijgt. Soms wachten bedrijven wat langer. Dan kunnen ook zaken spelen waarvan ik verder geen weet heb. De consultant hoopt dat naar aanleiding van de positieve resultaten van zijn pilots meer bedrijven volgen. Het gaat in de meeste gevallen echt om laaghangend fruit, dat de meeste ondernemers simpelweg nog niet hebben opgemerkt maar wél iets kan opleveren. In die zin zijn dit ook mooie trajecten. Als ik bijvoorbeeld met een projectengineer een ronde door de productiehallen loop en ik geef op een of twee punten aan waar ik besparingen zie, dan kan hij de rest vaak zelf al grotendeels invullen. Zeker de specialisten zien eigenlijk onmiddellijk wat je bedoelt en reageren ook vrijwel altijd enthousiast. En dat is van ongelooflijk belang voor de besluiten die het management er later over neemt. 11 Nederlandse Metallurgische Industrie 11

12 Najaarsvergadering over prijsontwikkeling en beursvloeren China blijft gangmaker Blijft China voor de mondiale basismetaal de komende jaren de belangrijkste gangmaker? Ja, denkt senior sectoreconoom industrie & industriële metalen Casper Burgering van ABN AMRO. Tijdens de algemene ledenvergadering van VNMI bij Tata Steel Tubes in Oosterhout zette hij begin november uiteen waarom. Casper Burgering is halverwege zijn is over de eerste negen maanden van dit voordracht als hij de Chinese dominantie jaar ten opzichte van dezelfde periode illustreert met een voorbeeld over de in 2013 nog eens sprake van een extra voortgaande winning en import van stijging met 16 procent, in weerwil van ijzererts, waar de havens in het land al vol de enorme overcapaciteit in staal die mee liggen. Hij heeft de zaal dan al voor momenteel al is genoteerd. In China zich gewonnen. De sectoreconoom doceert bedraagt die momenteel 13 procent, toegankelijk en onderbouwt met getallen In Europa 17 procent en wereldwijd 6 en grafieken, betrekt de aanwezigen bij procent. Alleen in de VS is op dit moment prijsontwikkelingen en spart met ze als het sprake van een tekort. Dat beloopt gaat om stijgingen en dalingen. En keert ongeveer 10 procent. steeds weer terug bij dat ene land waarom De overcapaciteit veroorzaakt een enorme het in de wereld volgens hem momenteel druk op de staalprijs, die dit jaar het grotendeels draait: China. hardst daalde in China en Europa. Dat de Schrikbarend groot, zegt Burgering Chinezen naast de hoge winning en import over het aandeel ijzererts in het totaal van van ijzererts de staalproductie onverkort metalen dat China importeert. Daarnaast op hoog niveau houden, heeft volgens Casper Burgering: Trends zoals de industrialisatie en de urbanisatie, die het beeld nu al zo sterk bepalen, blijven dat voorlopig nog wel even doen. Burgering veel te maken met de sociaalmaatschappelijke omstandigheden in het land. Chinese staalproducenten krijgen energiesubsidies om open te kunnen blijven. Dat creëert geen level playing field, maar houdt de bedrijven overeind en voorkomt dat op grote schaal mensen moeten worden ontslagen. De Chinezen doen alles om sociale onrust te voorkomen. Tegelijkertijd speelt mee dat ze ervan doordrongen zijn dat al dat staal nodig is voor de verdere opbouw van het land. Uitpuilen De Chinezen ontpoppen zich daarbij als slimme zakenlieden: door de overschotten zijn de ijzerertsprijzen laag, aldus Burgering. Afgemeten aan de huidige behoefte kunnen ze prima volstaan met de voorraden waarover ze nu beschikken. In plaats daarvan blijven ze de berg ijzererts groter maken. Vergis je niet: de voorraden die er nu liggen, zijn giga. De havens puilen letterlijk uit. Maar wat de Chinezen nu goedkoop kunnen halen, hoeven ze straks niet duur in te kopen. Aanleiding om al op korte termijn rekening te houden met stijgende ijzerertsprijzen is er overigens allerminst. Volgens cijfers van de UNCTAD komt de komende jaren zo n 771 miljoen ton aan nieuwe output uit ijzerertsmijnen, met Australië en Brazilië als hofleveranciers. Daarvan is 40 procent volgens de UNCTAD zeker, 30 procent 12 12

13 Wat de Chinezen nu goedkoop kunnen halen, hoeven ze straks niet duur in te kopen Robert Fig: LME betrouwbaar, transparant en robuust waarschijnlijk en nog eens 30 procent mogelijk. Burgering: Het gaat om relatief nieuwe mijnen, die niet zomaar zijn te sluiten. Maar die productie houdt de lage prijzen en de overcapaciteit aan ijzererts natuurlijk voor een belangrijk deel in stand. De grote, opkomende landen hebben daar het meeste profijt van. China, Indonesië en India die in belangrijke mate de kar in Azië trekken zijn wat inwoneraantallen betreft goed voor 40 procent van de wereldbevolking en hebben economieën die in grote transities zitten. Om het proces van voortgaande industrialisatie en urbanisatie op stoom te houden, zet met name China alles op alles om de beloofde economische groei daadwerkelijk te realiseren, zegt Burgering: Het land moet doorgroeien om de ombouw te vervolmaken. Onlangs kondigde de Chinese overheid nog aan in totaal 114 miljard dollar in nieuwe infrastructuur te stoppen. Dat gebeurt niet voor niets; het moet helpen de economische groei in stand te houden. Gangmaker De grootmacht blijft daarmee een belangrijke gangmaker voor de wereldwijde economische groei, die volgend jaar volgens ABN AMRO uitkomt op 3,9 procent. Opkomend Azië trekt de kar, Europa en Zuid-Amerika (Brazilië/ Argentinië) zijn de dissonanten. De vooruitzichten op de metaalmarkten blijven als gevolg van het mondiale over all perspectief relatief gunstig, aldus Burgering. Wel noopt de huidige situatie in de hoek van de ferrometalen volgens hem tot productiebeperking. De prijs van ruwe materialen daalt, iets waarvan de bouw en de automotive sterk kunnen profiteren. In de non-ferro is de situatie naar verhouding gunstiger. Voor zover sprake is van overcapaciteit blijft die beperkt tot nikkel en met name aluminium. Maar absoluut in veel mindere mate dan het geval is bij ijzererts, aldus Burgering. Hij is ervan overtuigd dat de dominante rol van vooral China de komende jaren en misschien wel decennia in stand blijft. Het land is op de internationale metaalmarkten grosso modo goed voor zo n 40 procent van zowel vraag als aanbod. En juist met het oog op de grote sociale opgave die er ligt, ziet hij in die prominente rol weinig veranderen. Trends zoals de industrialisatie en de urbanisatie, die het beeld nu al zo sterk bepalen, blijven dat voorlopig nog wel even doen. De maatschappelijke omstandigheden zijn daar in feite de aanjager voor verdere economische groei. Hangijzers Op dat punt verschilde de sectoreconoom van ABN AMRO van mening met collegagastspreker Robert Fig, senior business development executive van de London Metal Exchange (LME). Fig liet in zijn verhaal doorschemeren niet te verwachten dat de positie van China zo dominant blijft als hij nu is. De hete hangijzers van dit moment met betrekking tot de Londense metaalbeurs zoals de lange wachttijden in de LME opslaglocaties en de rol die deze spelen bij de totstandkoming van metaalprijzen kwamen in zijn bijdrage om juridische redenen nauwelijks aan bod. Hoewel Fig vooraf ferm had aangegeven dat alle onderwerpen bespreekbaar waren, bleven er veel onaangeroerd. Ook de motieven voor en gevolgen van de overname van de Londense metaalbeurs door de Chinese Hong Kong Exchange bleven lang buiten beeld, al wist VNMIvoorzitter Wim Hamers Fig aan het einde van de bijeenkomst nog wel kort de uitspraak te ontfutselen dat de overname vooral als een strategische acquisitie kan worden gezien, die de Chinezen grip geeft op het aantrekken van metalen voor de thuismarkt. In zijn bijdrage ging Fig aanvankelijk vooral in op de huidige positie van LME: die van betrouwbare, transparante en robuuste metaalbeurs, die kan bogen op een lange historie, wereldwijd nog altijd een toonaangevende positie inneemt en waar in 2013 voor 14,6 triljoen dollar aan metalen werd verhandeld. De stijging Lees verder op pagina Nederlandse Metallurgische Industrie 13

14 Vervolg van pagina 13 ten opzichte van het jaar ervoor bedroeg daarmee 7 procent. Dit jaar zet de opgaande trend verder door. De LME verwacht vergeleken met procent meer te verhandelen, aldus Fig. Hedging De senior business development executive van de London Metal Exchange zette daarna uitvoerig het principe van hedging uiteen: de methode die veel bedrijven gebruiken om het risico van dalende prijzen uit te schakelen door metalen bij gunstige omstandigheden vooruit te kopen of te verkopen. Vrijwel alles passeerde de revue: van het instappen op futuremarkten tot het nemen van call-opties (om te beschermen tegen prijsdalingen, instrument voor verkopers) en van put-opties (om te beschermen tegen prijsstijgingen, instrument voor aankopers). Fig erkende dat de theorie eenvoudig is, maar dat er in de praktijk nog wel wat hobbels zijn te overkomen: zo moeten bedrijven rekening houden met relatief hoge commissies voor de handelaren. Daarnaast zijn hedging-teams nodig om processen in gang te zetten en te bewaken en te weten wanneer het relevant is om in- of uit te stappen. Desondanks zijn de risico s voor bedrijven die niet aan hedging doen groter, omdat je nooit kunt weten wat de prijs gaat doen, zei hij. Volgens Fig past hedging feitelijk in het rijtje van maatregelen waarmee ondernemers hun normale bedrijfsrisico s afdekken. Hij noemde in dit verband specifiek de energiecontracten die zij afsluiten en de wijze waarop bedrijven omgaan met CO2-emissies. Maar in die zin is hedging ook in de Nederlandse metallurgische industrie geen onbekend verschijnsel en leverde zijn voordracht voor veel aanwezige VNMI-leden niet datgene op waarop zij wellicht hadden gehoopt. Of, zoals een van de aanwezigen na afloop met gevoel voor understatement zei: Hedging is ongeveer les 1 in onze industrie. Dat is kennelijk niet overal even bekend. Column Juslepel en lantaarnpalen Kort geleden heb ik mijn 25-jarig jubileum bij Sapa (voorheen Alcoa) gevierd. 25 Jaar in de metaal. Dat had ik niet gedacht toen ik in de zomer van 1989 solliciteerde bij Alcoa. Metaal? Nooit over nagedacht of bij stilgestaan. Ja, dat metaal meestal hard is, wist ik wel. En koud en glad ook soms. Vandaar die rubber handvaten aan het fietsstuur. Maar werken in de metaal? Nee, ik zou niet weten waarom. Dat ik in de internationale handel terecht zou komen stond voor mij al vroeg vast. Zolang als ik me kan herinneren was mijn vader als verkoopleider verantwoordelijk voor de verkoop van varkensvlees van een exportslachterij die 7000 varkens per dag slachtte. Leek me een geweldige baan, veel reizen, vreemde talen spreken, slimme deals maken. Prachtig. Het mag duidelijk zijn dat er tijdens de avondmaaltijd in huize Moormann altijd wel een karbonade of een ander stukje vlees op het bord lag. Via de personeelswinkel vlogen de worsten, vakenshaasjes en gehaktballen in grote getale onze vriezer in. Internationale handel, en dan bij voorkeur vlees. Mijn toekomstige loopbaan werd er met de juslepel ingegoten. Toen ik mijn opleiding had afgerond had ik al snel mijn sollicitatiegesprek bij de slachterij. Echter, vanwege bezuinigingen in de sector was het bedrijf niet op zoek naar jonge net afgestudeerde commersanten. Bij toeval werd het toen de metaal. Als Verkoper Binnendienst Export. Via verschillende functies en afdelingen op mijn huidige plek terechtgekomen als eindverantwoordelijke van een prachtig bedrijf dat aluminium lantaarnpalen maakt en wereldwijd levert. Mooie baan, veel reizen, vreemde talen, slimme deals. Prachtig. Maar dan de fabriek. De herkenbare geuren van smelten, gieten, extruderen, warmtebehandelingen, laswerk, emulsie, olie, en het geluid van vervormen, zagen, frezen en bundels metaal die met een kraan worden opgepakt. Ik zou het niet meer willen missen. Natuurlijk ligt er nog steeds tijdens het avondeten in ons gezin een stukje vlees op het bord. Bereid op een metalen fornuis, in een aluminium pan, gegeten met stalen bestek. Benieuwd wat mijn kinderen later gaan doen. Leopold Moormann Managing director Sapa Pole Products 14 14

15 Nieuws Metaalproducenten blijven efficiëntie verbeteren De metaalproducerende industrie is er 2013 in geslaagd de ambities vast te houden. De MEE-bedrijven binnen de sector hebben de efficiëntie van hun processen met gemiddeld 2,2 procent verbeterd. De MJA-3 bedrijven hebben gemiddeld 2,9 procent efficiëntieverbetering in hun processen geboekt. Dit meldt VNMI. Alhoewel bij veel MJA- en MEE-bedrijven grootschalige investeringen grotendeels uitblijven vanwege het gebrek aan kapitaal, realiseert de sector over het algemeen een besparing ruim binnen het kader van zowel het MJA3- als het MEE-convenant. VNMI-directeur Frank Buijs is trots op de resultaten: Binnenkort vergadert de Tweede Kamer over de uitkomsten van de zogeheten MJA-3 en MEE-convenanten, die de energiebesparing voor onze industrie in een helder kader plaatsen. Die beoordeling zien wij als sector met vertrouwen tegemoet. Wij presteren al decennialang bovengemiddeld goed en hebben zelf ook alle belang bij energiebesparing. Milieuwinst en verbetering van onze concurrentiepositie gaan zo hand in hand. Last De Nederlandse metallurgische industrie heeft nog steeds veel last van de significant hogere energieprijzen, alsmede de grondstofkosten. De positieve impact van recentelijk ingevoerde regelingen - zoals een korting op de nettransporttarieven van elektriciteitsverbruik door basislastgrootverbruikers en de gedeeltelijke compensatie van indirecte CO2-kosten - voorkomt niet dat een aantal grote faillissementen heeft plaatsgevonden. Met name staal- en aluminiumverwerkers in Nederland zijn hierdoor geraakt. In verhouding met Duitsland blijven de Nederlandse elektriciteitskosten onverminderd hoog, tot soms circa 20 procent ( 10/MWh). In combinatie met het aandeel energiekosten in de totale kosten is dit een continue prikkel voor energie-efficiëntieverbetering binnen de bedrijven. Als reactie op deze structurele omstandigheden werkt een groot deel van de metaalketen toe naar nieuwe businessmodellen. Zonder de bestaande klanten van zich te vervreemden, werken steeds meer metaalproducenten in open innovatie met afnemers en andere ketenpartners. Een andere weg naar de toekomst is het vinden van nieuwe toepassingen en nieuwe afzetmarkten voor metaal, al dan niet in combinatie met andere materialen. Meerjarenafspraken In Nederland hebben de overheid en het bedrijfsleven afspraken gemaakt over het effectief en efficiënt inzetten van energie. Die afspraken zijn vastgelegd in convenanten, de zogeheten meerjarenafspraken energie-efficiency (MJA-3 en MEE) voor diverse sectoren (circa bedrijven). Zowel op sectorniveau als op individueel niveau initiëren metaalproducerende VNMI-lidbedrijven projecten waarin verdere energieefficiëntieverbeteringen worden onderzocht. VNMI speelt een stimulerende rol in het overdragen van kennis naar haar leden toe. Namens de sector wordt deelgenomen aan zowel het MJA3- als het MEE-convenant via vertegenwoordiging bij de Agendacommissie MJA3, het Platform MJA3 en de Commissie MEE. Duitse toeslagenkorting voldoet aan regels De subsidie die Duitsland heeft dat verleend voor de productie van groene energie onder de Duitse Renewable Energy Act van 2012 (Erneuerbare-Energien-Gesetz - EEG ) is in overeenstemming met de EU-staatssteunregels. Dit heeft de Europese Commissie geconcludeerd na diepgaand onderzoek. De Commissie heeft met terugwerkende kracht ook groen licht gegeven aan vrijwel de gehele korting die Duitsland de energie-intensieve bedrijven verleende op de toeslag om de grootschalige invoering van duurzame energie te financieren. Deze toeslag werd opgelegd aan leveranciers van elektriciteit en doorberekend aan de eindgebruikers (EEG-toeslag). De toeslagkortingen voor energieintensieve bedrijven waren volgens de Commissie voor het grootste deel in overeenstemming met de nieuwe Environmental and Energy - richtsnoeren, die van toepassing zijn sinds 1 juli Deze richtlijnen geven lidstaten de mogelijkheid de energie-intensieve bedrijven te ontzien als het gaat om toeslagen die nodig zijn voor het invoeren van hernieuwbare energie. Dat geldt met name voor bedrijven die mondiaal in harde concurrentie zijn verwikkeld. 15 Nederlandse Metallurgische Industrie 15

16 Nieuws Agenda VNMI tegen EU-voorstel conflictgebieden VNMI is bezorgd over de komst van een vrijwillig certificeringsysteem voor importeurs van grondstoffen uit de zogenoemde conflictgebieden. Dit staat in de de komst van uitgebrachte zienswijze van VNMI op het Europese wetsvoorstel Responsible sourcing of minerals from conflictadded areas januari e Symposium lightweight Solutions, Nieuwegein 5 februari 2015 Bestuursvergadering 9-13 februari 2015 Bouwbeurs 2015, Utrecht De Europese Commissie wil importeurs van grondstoffen uit conflictgebieden in eerste instantie aan een vrijwillig certificeringsysteem onderwerpen, maar dreigt dit systeem verplicht te maken als te weinig importeurs zich na drie jaar hebben aangemeld. 12 maart 2015 Bestuursvergadering arpil 2015 Hannover Messe 2015 VNMI noemt het EU-wetsvoorstel zeker in vergelijking met de Amerikaanse equivalent, de Dodd-Frank Act een verbetering. Maar een tezijnertijd verplichtend systeem is VNMI een brug te ver. Dat beperkt de rechtszekerheid van bedrijven en kan grote problemen veroorzaken voor inkopers die hun grondstoffen betrekken via importeurs die beperkingen opgelegd krijgen. Mocht het verplichtende karakter desondanks worden ingevoerd, dan wil VNMI dat tenminste het Europees Parlement daarvoor toestemming geeft. Ook pleit VNMI ervoor de reikwijdte van het EU-wetsvoorstel af te stemmen op de Dodd-Frank Act en de OESO Guidelines. Dat is nu niet gebeurd, en daarmee dreigt het Europese bedrijfsleven mondiaal op achterstand te worden gezet. Daarnaast vindt VNMI dat de EU meer economische steun moet geven aan de landen waar conflicten woeden. Ontwikkelingskansen zijn het beste medicijn tegen conflicten, aldus VNMI. Eerder pleitte de Europese koepelorganisaties Eurometaux en Eurofer al voor een koppeling met effectief buitenlands beleid. VNMI is in gesprek met Buitenlandse Zaken over dit onderwerp en de Brusselse zusterorganisaties spreken er over met het Europees Parlement april 2015 Materials 2015, Veldhoven 24 april 2015 Voorjaarsledenvergadering 11 juni 2015 Bestuursvergadering 16 t/m 20 juni 2015 GIFA/METEC, Düsseldorf 10 september 2015 Bestuursvergadering 6 november 2015 Najaarsledenvergadering 3 december 2015 Bestuursvergadering VNMI De Vereniging Nederlandse Metallurgische Industrie (VNMI) is de brancheorganisatie van Nederlandse producenten van ruwe metalen en metaallegeringen en halffabrikaten daarvan. Bij de VNMI zijn die bedrijven aangesloten die zich bezighouden met de productie van en/of eerste verwerking van metalen in primaire vorm. Postbus 190, 2700 AD Zoetermeer T +31-(0) F +31-(0) E vnmi@fme.nl Tekst: Bak & Bakker c.s. journalisten Vormgeving: E* D.SIGN Druk: BDUprint