Programma van Toetsing en Afsluiting KBL. Leerjaar Algemeen

Transcriptie

1 Programma van Toetsing en Afsluiting KBL Leerjaar Algemeen Oktober 2015

2 Programma van toetsing en afsluiting (PTA) voor KBL Inhoud Algemeen gedeelte Inleiding Examencommissie en examinatoren Algemeen deel Algemene bepalingen Inrichting van het onderwijs voor kbl Examens, Schoolexamen, Weging Vakkenpakket, Uitslag, Herkansingen, Afronden in andere leerweg Belangrijke data in schooljaar Schoolexamens en herkansingen leerjaar 3 Schoolexamens en herkansingen leerjaar 4 Centrale examens CE en CSPE Eerste tijdvak, herkansing en uitslag Tweede tijdvak, uitslag en diploma-uitreiking Toegestane hulpmiddelen Het Examenreglement Algemene afspraken Vakinhoudelijk deel leerjaar 3 Vakinhoudelijk deel leerjaar 4 Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 2

3 Beste examenkandidaten, Hierbij ontvangen jullie het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) voor de Kaderberoepsgerichte Leerweg. Het PTA beschrijft de toetsing voor het schoolexamen (SE). Dit PTA is voor leerjaar 3 KBL en leerjaar 4 KBL. Het PTA bestaat uit: Een algemeen gedeelte, waarin regels staan voor de toetsing van het schoolexamen. Een vakinhoudelijk gedeelte, waarin leerstof voor alle vakken is beschreven met daarbij de toetsen, opdrachten en handelingsdelen en hun weging. Het is belangrijk om vooral het algemene gedeelte goed te lezen. Het vakinhoudelijke deel is meer een naslagwerk wat in de lessen nogmaals aan de orde komt. De docenten zullen met jullie de werkwijze nog doorspreken. Per vak is er wel een verschil in de vakinhoudelijke delen. In principe zijn voor alle vakken opdrachten beschreven die uitgevoerd moeten worden in de twee laatste schooljaren. Het complete PTA en examenreglement is te vinden op de website van onze school: Het ligt ook ter inzage bij de schoolleiding, bij de examencoördinator en op de administratie. We hopen dat dit PTA een bijdrage levert aan een goede planning van de te bestuderen leerstof. Het is van belang het regelmatig als informatiebron te gebruiken; niet alleen door de leerlingen maar ook door ouders of verzorgers. Mochten jullie nog vragen hebben, dan kunnen jullie altijd een afspraak maken met de examencoördinator. Mede namens alle lesgevende docenten en in het bijzonder namens de examencommissie wensen wij alle leerlingen een goed studiejaar toe dat eindigt met een goede basis voor doorstroom naar de gewenste vervolgopleiding. Veel succes en vooral ook veel studieplezier toegewenst! Namens alle medewerkers. Moniek Rieter directeur Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 3

4 De examencommissie en de examinatoren De examencommissie: De examencommissie is als volgt samengesteld: Moniek Rieter directeur Bas Lubbers examencoördinator / ict-ondersteuning Mary van Hofwegen secretariële ondersteuning Examinatoren: Engels KV1 (CKV) KV2 Lich. Oefening Maatschappijleer 1 Maatschappijleer 2 MVI (media, vormgeving & ict) Natuur- en scheikunde 1 Nederlands Wiskunde Ton van Gastel Bas Lubbers Rita Knegtering Rita Knegtering Anke Sijbinga Tamaar Tothvarju Michael Boon Tim van de Laak Rieny Simons Wessel Peeters Marion Willemsen Wessel Peeters Marion Willemsen Kim Eijkelhof Margriet Hogenbirk Jeanine Jansen José Pasmans Chantal Pipping Ferdinand Rodenburg Anke Sijbinga Koos de Groot Sue Ann Isijk Tatiana Baretta Joke Bolt Marente Mols Ruuth Verhoeff Badegül Korkmaz Jennifer Broekhuijse Manita Gobbens Voor vragen en mededelingen omtrent cijfers en examenzaken: examenzaken@x11.nu Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 4

5 Algemeen Algemene bepalingen Inhoud en doel van het PTA Het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) bevat de algemene regels voor schoolexamen (SE) en Centraal Examen en een overzicht per vak van het examenprogramma. Het PTA en de wet Een vaste bijlage van het PTA is artikel 49 lid 1 en 2 van het examenbesluit, dat bepaalt of kandidaten zijn geslaagd. Kandidaten of hun ouders/wettelijke vertegenwoordigers mogen op verzoek de wettelijke bepalingen over het examen inzien op school. Examenbesluit en inrichtingsbesluit liggen op de school ter inzage bij de voorzitter van de examencommissie. Geheimhouding Eenieder die betrokken is bij de uitvoering van dit besluit en daarbij de beschikking krijgt over gegevens waarvan hij het vertrouwelijk karakter kent of redelijkerwijs moet vermoeden, en voor wie niet reeds uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift ter zake van die gegevens een geheimhoudingsplicht geldt, is verplicht tot geheimhouding daarvan, behoudens voor zover enig wettelijk voorschrift hem tot bekendmaking verplicht of uit zijn taak bij de uitvoering van dit besluit de noodzaak tot bekendmaking voortvloeit. Bijzondere gevallen In gevallen waarin dit reglement niet voorziet, beslist de schoolleiding Terminologie In dit PTA wordt steeds gesproken over kandidaten; daarmee worden leerlingen bedoeld die aan schoolexamens en centrale examens deelnemen. Overal waarin het PTA staat; hij mag ook zij worden gelezen en andersom. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 5

6 Inrichting van het onderwijs voor KBL Bij ons is het mogelijk een KBL-diploma te halen. Dit diploma geeft toegang tot het middelbaar beroepsonderwijs niveau 3 en 4. In het Programma van Toetsing en Afsluiting wordt per leerweg voor het betreffende schooljaar tenminste aangegeven: a. welke onderdelen van de examenstof worden getoetst, waarbij zowel naar de methode als naar de eindtermen van het examenprogramma wordt verwezen; b. de planning van de toetsen; c. de wijze waarop de toets wordt afgenomen; d. het gewicht van de resultaten bij het bepalen van het eindbeoordeling. Het examen is in principe zo ingericht dat er schoolexamenweken zijn waarin toetsen worden afgenomen en als laatste volgt er een flexible digitaal examen (voor Nederlands, Engels, wiskunde en natuurkunde) en een centraal praktijkexamen kbl MVI. De schoolexamenweken en examendata (voor het 4 e leerjaar) staan vermeld onder het hoofdstuk belangrijke data. Examens De KBL-leerweg kent flexibele digitale examens en schoolexamens: Flexibele digitale examens aan het eind van het vierde leerjaar voor de vakken: Nederlands, Engels, wiskunde en natuurkunde. Deze examens worden door de school zelf ingepland. Een centraal schriftelijk praktijkexamen (CSPE) voor MVI Schoolexamens in de vorm van een examendossier, waarin de resultaten van alle andere vakken over het derde en vierde leerjaar zijn meegenomen. De resultaten van alle toetsen (schriftelijke werken, mondelinge beurten, overhoringen en praktische opdrachten) worden vastgelegd in het examendossier (= overzicht behaalde cijfers) dat leerjaar drie en vier omvat. Schoolexamen Het schoolexamen VMBO begint in het derde leerjaar en loopt door in het vierde leerjaar. Het schoolexamen voor MVI wordt in maart afgesloten en de vakken Nederlands, Engels, wiskunde, natuurkunde in april. Indien het schoolexamen niet is afgerond, kan de kandidaat niet aan het CE deelnemen. Het schoolexamen wordt gehouden zoals dit voor ieder vak of vakoverstijgend onderdeel van het examen in het PTA is geregeld. Het schoolexamen bevat: Schriftelijke en/of mondelinge toetsen. Praktische opdrachten die worden beoordeeld met een cijfer. Handelingsdelen. In het handelingsdeel gaat het om opdrachten waarvan per kandidaat door de examinator (docent) moet worden vastgesteld of deze naar behoren zijn uitgevoerd. Weging Per toets en per praktische opdracht wordt de beoordeling uitgedrukt in een getal op één decimaal nauwkeurig van 1 tot en met 10. Voor vakken die geheel uit een handelingsdeel bestaan, zoals Lichamelijke Opvoeding en Kunstvakken 1 (CKV) en het sectorwerkstuk, wordt de beoordeling uitgedrukt in: onvoldoende, voldoende of goed. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 6

7 Vakkenpakket De vakken die voor elke examenkandidaat in de KBL-leerweg een rol spelen bij de zak- slaagregeling en diplomering: de voor iedereen verplichte algemene vakken: lichamelijke opvoeding (LO), Nederlands, Engels; reeds afgesloten in leerjaar drie: maatschappijleer 1, KV1 (CKV); de verplichte vakken in de sector techniek: wiskunde en natuurkunde; het beroepsgerichte vak: MVI (media, vormgeving & ict) Uitslag 1. De kandidaat die eindexamen v.m.b.o. KBL heeft afgelegd, is geslaagd indien: a. het rekenkundig gemiddelde van zijn bij het CE (CE) behaalde cijfers ten minste 5,5 is en van alle andere vakken alle eindcijfers zes of hoger zijn b. of voor ten hoogste één van de examenvakken het eindcijfer 5 heeft behaald en voor de overige examenvakken een 6 of hoger c. of voor ten hoogste één van de examenvakken het eindcijfer 4 heeft behaald en voor de overige examenvakken en 6 of hoger, waarvan tenminste één 7 of hoger d. of voor twee van de examenvakken het eindcijfer 5 heeft behaald en voor de overige vakken examenvakken een 6 of hoger, waarvan tenminste één 7 of hoger e. het cijfer van de verplichte rekentoets minimaal een 5 is Let op: Als het gemiddelde van door de kandidaat behaalde cijfers bij het centrale praktijkexamen MVI en de digitale examens voor Nederlands, Engels, wiskunde en natuurkunde lager is dan een 5,500 is de kandidaat afgewezen (gezakt). Daarbij is ook de voorwaarde dat: 1. Nederlands minimaal afgesloten moet zijn met een 5,0. 2. Het eindcijfer van het beroepsgerichte vak MVI wordt in de KBL-leerweg meegerekend als twee eindcijfers. 3. In de leerweg KBL is voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde, natuurkunde en MVI het cijfer voor het schoolexamenen en het cijfer voor het centraal examen elk de helft van het eindresultaat. 4. In aanvulling op punt 1 geldt tevens dat de vakken lichamelijke opvoeding en kunstvakken uit het gemeenschappelijke deel (CKV) de kwalificatie goed of voldoende is gehaald. De kandidaat heeft de (verplichte) rekentoets gemaakt. Herkansing CE en CSPE voor KBL De kandidaat heeft de mogelijkheid om het flexibele digitale examen (CE) te herkansen van één van de volgende vakken: Nederlands, Engels, wiskunde of natuurkunde. Daarnaast mag de kandidaat het CSPE MVI herkansen. Regeling voor kandidaten die hun opleiding afronden in een andere leerweg BBL en GTL leerlingen die in leerjaar 4 hun opleiding in de KBL- leerweg vervolgen, nemen de resultaten van alle vakken uit jaar 3 mee. Deze resultaten worden getoetst aan de voor het nieuwe niveau geldende norm. Het nieuwe eindcijfer voor leerjaar 3 dat past bij het nieuwe niveau in jaar 4 wordt weergegeven op de resultatenlijst in leerjaar 4. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 7

8 Belangrijke data in schooljaar Schoolexamens Schoolexamens in het derde leerjaar In jaar 3 worden in iedere periode schoolexamens afgenomen. De leerlingen krijgen toetsen van diverse vakken conform het PTA van het getoetste vak. De periode-indeling schooljaar : leerjaar 3 KBL Periode t/m Periode t/m Periode t/m Periode t/m juni t/m 10 juni 2016 Herkansingsweek Herkansingen leerjaar 3 Kandidaten mogen aan het einde van jaar 3 één toets per vak herkansen. Zie verder het Examenreglement: herkansing schoolexamen. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 8

9 Data schoolexamens voor het vierde leerjaar In jaar 4 is er in drie perioden een vaste SE-week waarin leerlingen toetsen krijgen van verschillende vakken. De vaste SE-week staat in onderstaand schema vermeld. Binnen een periode worden door docenten ook zelf SE s opgegeven wanneer er bij een vak twee of meer toetsen in een periode zijn. SE s kunnen zo beter aansluiten bij de lesstof die leerlingen hebben gehad. De periode-indeling voor dit schooljaar : jaar 4 KBL Periode t/m SE-week 1: 26 oktober t/m 30 oktober 2015 Periode t/m SE-week 2: 18 januari t/m 22 januari 2016 SE-week 3: 14 maart t/m 18 maart 2016 Periode t/m maart t/m 1 april 2016 Herkansingweek AVO-vakken Vanaf : Start CSPE MVI Periode t/m Geen schoolexamens meer, maar wel Examentrainingen (verplicht). Examens Herkansingen schoolexamens jaar 4 Kandidaten mogen in jaar 4 één toets per vak herkansen. Dit kunnen ze doen als zij voor een vak al hun toetsen hebben gedaan. Het herkansen gebeurt vóórdat de kandidaat start met het CE en CSPE. Zie verder het Examenreglement: herkansing schoolexamen. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 9

10 Centrale examens: CE en CSPE Eerste Tijdvak De centrale examens van het eerste tijdvak worden afgenomen door de school in de tweede helft van mei. Dan legt elke kandidaat alle bij zijn vakken behorende centrale examens af. In het rooster is opgenomen dat het CSPE MVI al voor aanvang van het eerste tijdvak wordt afgenomen. Data centrale examens eerste tijdvak voor het vierde leerjaar KBL t/m CSPE MVI KBL CE Nederlands KBL CE Engels KBL CE Wiskunde KBL CE Natuurkunde KBL C(S)E Maatschappijleer 2 (keuze) Herkansing centrale examens jaar 4 De KBL-kandidaat heeft de mogelijkheid om het flexibele digitale examen te herkansen voor één van de volgende vakken: Nederlands, Engels, wiskunde of natuurkunde. Daarnaast mag de kandidaat het CSPE MVI herkansen. Uitslag centrale examens eerste tijdvak Donderdag 16 juni 2016 is de uitslag van de centrale examens van het eerste tijdvak bekend. Vanaf uur wordt de kandidaat door zijn/haar mentor gebeld (zowel geslaagden als afgewezenen). Alle kandidaten worden s middags om uur op school verwacht om de voorlopige uitslag op te halen. Tweede tijdvak In de tweede helft van juni is het tweede tijdvak gepland. Dit duurt slechts enkele dagen. Het wordt door de school zelf afgenomen. Het tweede tijdvak is bedoeld voor kandidaten die door overmacht tijdens het eerste tijdvak verhinderd waren. Het tweede tijdvak omvat enkele dagen en daardoor is het mogelijk meer dan twee examens af te leggen. Het aantal is afhankelijk van het rooster en voor een kandidaat geldt het maximum van twee per dag. Tevens biedt dit tijdvak gelegenheid tot het afleggen van de herkansing van het CE voor een vak. Data centrale examens tweede tijdvak voor het vierde leerjaar KBL Tweede tijdvak centraal examen Datum en tijd CSPE MVI KBL Digitale examens KBL Exacte data en tijden worden eind maart 2016 bekend gemaakt. Uitslag centrale examens tweede tijdvak Vrijdag 1 juli 2016 is de uitslag van de centrale examens van het tweede tijdvak bekend. Vanaf uur wordt de kandidaat door zijn/haar mentor gebeld (zowel geslaagden als afgewezenen). Diploma-uitreiking Op woensdag 29 juni 2016 is s avonds de diploma-uitreiking. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 10

11 Toegestane hulpmiddelen vmbo vak leerweg hulpmiddel Alle vakken Alle leerwegen Basispakket, bestaande uit: - Schrijfmateriaal incl. millimeterpapier - tekenpotlood - blauw en rood kleurpotlood - liniaal met millimeterverdeling - passer - geometrische driehoek - vlakgum - elektronisch rekenapparaat Alle schriftelijke examens Alle leerwegen Woordenboek Nederlands Fries, Moderne vreemde talen Alle leerwegen Woordenboek naar en vanuit de vreemde taal c.q. naar en van Fries (zie 3.2); Engels (op verzoek kandidaat) woordenboek Engels-Engels in plaats van Engels- Nederlands Papieren cse s Alle leerwegen Voorbeeld briefsjabloon Nederlands Nederlands Frans BB en KB computer wiskunde Alle leerwegen Naast of in plaats van de geometrische driehoek: een windroos Roosterpapier in cm2 nask 1, nask 2 Alle leerwegen Door CvE goedgekeurd informatiemateriaal Muziek, dans, drama GL, TL computer Cspe beroepsgericht en cpe beeldend BB, KB en GL (cspe), GL en TL (cpe beeldend) De informatie over de benodigde materialen, grondstoffen, gereedschappen en/of hulpmiddelen bij de praktische opdrachten van het cspe wordt elk jaar in de instructie voor de examinator meegedeeld. Het gebruik van een woordenboek Nederlands is bij deze praktische examens niet toegestaan Toelichting bij de tabel Woordenboek Nederlands Een eendelig verklarend woordenboek Nederlands is toegestaan bij alle schriftelijke examens; dus NIET: bij cspe s (ook niet bij de minitoetsen) en bij het cpe beeldend GL/TL WEL: bij cse's beroepsgericht in de gemengde leerweg en bij het cse beeldend GL/TL In plaats van het eendelig woordenboek Nederlands mag ook gebruik gemaakt worden van een woordenboek van Nederlands naar een vreemde taal (bijvoorbeeld naar de thuistaal van de kandidaat). Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Waar de spelling van het Nederlands wordt beoordeeld, zijn alleen schrijfwijzen volgens de huidig officiële spellingsregels toegestaan. Het woordenboek kan een natuurlijk en vanzelfsprekend hulpmiddel zijn dat de kandidaat zekerheid verschaft bij een enkel woord; het kan ook leiden tot bijvoorbeeld tijdnood als een kandidaat zekerheidshalve te veel woorden opzoekt. Bij vakspecifieke termen kan het woordenboek ook aanleiding geven tot verwarring. Een voorbeeld: eentonigheid heeft in het vak muziek een betekenis die niet strookt met de beschrijving in een woordenboek. In situaties zoals het voorbeeld bij het v muziek is de vakinhoudelijke omschrijving de geldige; voor een inhoudelijk afwijkende omschrijving worden geen punten toegekend, ook niet als de kandidaat deze omschrijving letterlijk aan het woordenboek heeft ontleend. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 11

12 Woordenboek bij Engels Bij Engels is een woordenboek naar én een woordenboek vanuit Engels toegestaan, in één band of in twee afzonderlijke delen. Een woordenboek naar de vreemde taal is zinvol bij centrale examens die een onderdeel schrijfvaardigheid bevatten: GL/TL Engels, BB en KB Frans en computerexamens Engels en Duits BB en KB. Een digitaal woordenboek is niet toegestaan. Op verzoek van de examenkandidaat mag het bevoegd gezag van een school bij het vak Engels d examenkandidaat toestemming geven om een woordenboek Engels-Engels te gebruiken in plaats van een woordenboek Engels-Nederlands. Voorbeeld briefsjabloon Nederlands Bij de centrale examens Nederlands GL/TL en in de papieren centrale examens Nederlands BB en KB komt een schrijfopdracht voor. Soms in de vorm van een brief die de kandidaat moet schrijven De kandidaat mag bij deze examens een computer met tekstverwerker gebruiken, maar niet alle scholen bieden deze mogelijkheid. De kandidaten die het examen in een tekstverwerker maken hebben daarbij de toegang tot zogeheten briefsjablonen. Daarom wordt alle kandidaten de mogelijkheid geboden om een door het CvE verstrekt voorbeeld van een sjabloon te gebruiken. Dit briefsjabloon is te downloaden via een link in de septembermededelingen. Rekenmachine Bij wiskunde KB en GL/TL, nask1 KB en GL/TL, moet de rekenmachine naast de grondbewerkingen tevens beschikken over toetsen voor pi, x tot de ye macht, x kwadraat, 1/x en sin/cos/tan in graden (en hun inversen). Bi de overige vakken en bij alle vakken BB zijn de grondbewerkingen optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen voldoende. Meer mogelijkheden mag, maar: de rekenmachine mag niet één of meer van de volgende eigenschappen hebben: lichtnetaansluiting tijdens het examen, opladen tijdens het examen, schrijfrol, alarm of ander geluid, alfanumeriek (letters op scherm)*, grafieken weergeven, zend- of ontvanginstallatie. Meerregeligheid van het scherm wordt in de criteria niet genoemd. Dit houdt in dat een meerregelige machine niet is verboden als hij aan de overige criteria voldoet. Wel is het zo dat de meerregelige machines mogelijkheden hebben die bij de eenregelige ontbreken, zoals het maken van tabellen. Bij de huidige centrale examens is niet gebleken is dat die extra mogelijkheden de kandidaat voordeel bieden. Ook bij de digitale centrale examens is de rekenmachine een toegestaan hulpmiddel. * Bedoeld is dat er geen teksten kunnen worden ingevoerd of uitgelezen, zoals bijvoorbeeld met mobiele telefoon wel kan. De letters sin als afkorting van sinus worden in dit verband dus niet al alfanumeriek beschouwd. Informatieboek bij nask 1 Bij het centraal examen nask 1 in alle leerwegen en in de gemengde en theoretische leerweg heeft de kandidaat op het centraal examen informatiemateriaal nodig. Goedgekeurd zijn: Voor BB: BINAS vmbo-basis, informatieboek nask 1 (2 e editie, ISBN ) Voor KB en GL/TL: BINAS vmbo-kgt, informatieboek voor nask 1 (2 e editie, ISBN ) Aanvullende opmerkingen: Formules wiskunde Bij de exameneenheid Meetkunde van het centraal examen wiskunde in BB, KB en GL/TL moet de kandidaat enkele oppervlakte- en inhoudsformules kunnen toepassen, de kandidaat hoeft deze formules echter niet te kennen (zie de syllabus). Bij de examens BB worden de formules vermeld het examen bij de opgave(n) waarvoor en indien zij relevant zijn. De kandidaat moet eenvoudige meetkundige berekeningen (zoals de oppervlakte in een rechthoekige driehoek) ook kunnen uitvoeren zonder de bijgeleverde formule. Bij de examens KB en GL/TL worden alle formules opgesomd in één tabel in het examen. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 12

13 Computer Bij alle schriftelijke examens is de computer toegestaan als schrijfgerei. De school kan dat toesta voor alle kandidaten, kan het ook toestaan voor speciale groepen kandidaten bijvoorbeeld de dyslectische kandidaten. Als de computer als schrijfgerei wordt gebruikt, is het van belang dat kandidaten geen toegang hebben tot verboden hulpmiddelen (zoals een digitale atlas of een digitaal woordenboek), en moet ook o.m. de opslag (bijvoorbeeld uitprinten) worden geregeld. O : Home Publicaties Overig staan aanwijzingen voor scholen die de computer als schrijfgerei willen inzetten. Bij elke inzet van de computer geldt tevens onverkort de lijst van toegestane hulpmiddelen. Met andere woorden: ook naast een computerexamen of voor een kandidaat die schrijft op de computer, is o.m. een (papieren) woordenboek toegestaan. Uit een kleine praktijkproef is gebleken dat deze op het eerste gezicht wellicht anachronistische oplossing goed uitvoerbaar is. Noodzakelijk of toegestaan? De lijst geeft een opsomming van de toegestane hulpmiddelen. Een kandidaat die bij een vak een voor dat vak toegestaan hulpmiddel gebruikt, is niet in overtreding. Een kandidaat die zonder het hulpmiddel aan het examen wenst deel te nemen, mag echter niet op grond van het ontbreken va het hulpmiddel de toegang worden ontzegd. De mate waarin een toegestaan hulpmiddel ook noodzakelijk is, varieert tussen vakken, hulpmiddelen en kandidaten. Een feitelijk noodzakelijk hulpmiddel is de Binas bij nask 1 en het lijkt niet aannemelijk dat een kandidaat alle informatie heeft gememoriseerd. Bij het verklarend woordenboek Nederlands is de behoefte en noodzaak kandidaat-afhankelijk: de een kent meer woorden dan de ander, de een heeft ook meer behoefte aan de zekerheid van het woordenboek dan de ander. Bij examens moderne vreemde talen zonder schrijfvaardigheid is een woordenboek naar de vreemde taal eigenlijk overbodig het is slechts toegestaan om de regelgeving eenvoudig te houden (bij examens met schrijfvaardigheid is het immers weer wel zinvol), en ter voorkoming van veronderstelde rechtsongelijkheid ten opzichte van kandidaten die beschikken over beide delen in één band. Aanpassingen voor kandidaten met een beperking Dit overzicht regelt niet de toegestane hulpmiddelen voor kandidaten met een beperking. Daarover beslist de directeur aan de hand van het deskundigenrapport omtrent de beperking van de kandidaat. Als bijvoorbeeld de kandidaat recht heeft op audio, dan is een hulpmiddel dat voor de audio zorgt (daisyspeler, computer of leespen) een toegestaan hulpmiddel; waarbij niet-toegestane hulpmiddelen zoals een digitaal woordenboek ontoegankelijk moeten zijn gemaakt. Het is mogelijk dat er spanning is tussen de toegestane hulpmiddelen en wat voor de kandidaat op grond van zijn beperking gewenst is. In dat geval verstaat de directeur zich met de inspectie. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 13

14 HET EXAMENREGLEMENT 1. Examenreglement en zittingsreglement Het examen- en zittingsreglement is bedoeld om ongelijkheid en onregelmatigheid te voorkomen. Het zorgt er tevens voor dat de zitting ordelijk verloopt, en dat de deelnemers zich optimaal kunnen concentreren. Het onderstaande zittingsreglement is hoofdzakelijk van toepassing op klassikale schriftelijke toetsen. 2. Schoolexamens 2.1 X11 school voor MVI kennen centrale examens en schoolexamens. Voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde en natuurkunde vindt het centrale examen plaats aan het eind van het vierde leerjaar in mei en juni (zie Belangrijke data ). Het vak MVI wordt in mei afgesloten. 2.2 In de KBL- leerweg is voor de vakken Nederlands, Engels, wiskunde, natuurkunde en MVI het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het CE elk de helft van het eindresultaat. 2.3 De resultaten van de opdrachten en toetsen worden vastgelegd in het examendossier dat uit leerjaar drie en vier beslaat. 3. Af te nemen toetsen Het schoolexamen wordt afgenomen in bovengenoemde weken tijdens de lesuren waar het vak gegeven wordt. Er mogen niet meer dan twee toetsen op een dag gegeven worden. 4. Zittingsreglement 4.1 Tijd en plaats De weken van de schoolexamentoetsen staan vermeld in het PTA (zie Belangrijke data ). Aanvangstijd, tijdsduur en locatie van de verschillende onderdelen van het schoolexamen worden in een examenrooster via de mail en de website van X11 bekendgemaakt. 4.2 Aanvang De deelnemers moeten op tijd aanwezig zijn. Kandidaten die door omstandigheden van welke aard ook te laat verschijnen worden tot hooguit 30 minuten later tot het lokaal toegelaten. Betreft het echter een kijk- en luisteronderzoek dan wordt de kandidaat die te laat verschijn niet meer toegelaten. Wie later arriveert wordt niet meer toegelaten en zal voor het betreffende onderdeel zijn aangewezen op de herkansing. Jassen en tassen dienen op een door de surveillerende docent aan te wijzen plaats te worden achtergelaten. Na aanvang mag de kandidaat alleen onder begeleiding het lokaal tijdelijk verlaten. 4.3 Middelen Voor elke toets wordt aangegeven welke middelen tijdens de zitting zijn toegestaan. In principe is dit een pen. Andere dan dit aangegeven middel mogen niet worden gebruikt. Het werk wordt gemaakt op door de school verstrekt papier. Ieder in te leveren blad dient te worden voorzien van voor- en achternaam, klas en datum. Opgaven dienen met zwart of blauwschrijvende pen te worden gemaakt. Het gebruik van potlood en/of afwijkende kleuren is uitsluiten toegestaan bij tekeningen en grafieken, of moet anders expliciet in de opgaven worden aangeduid. Voor het gebruik van tabellenboeken, woordenboeken en andere naslagwerken geldt dat deze zijn toegestaan mits vermeld door de verantwoordelijke docent. (zie ook: Specifieke hulpmiddelen ) Tenzij anders bepaald is het tijdens de toetsen niet toegestaan om etens- en drinkwaren mee te nemen dan wel te nuttigen Het veroorzaken van storend geluid, dan wel afleidende bewegingen tijdens de zitting is niet toegestaan. Zulks ter beoordeling van de surveillant, die gerechtigd is om noodzakelijke maatregelen te nemen Tijdens de zitting mag geen (examen) materiaal naast de tafel op de grond gelegd worden. 4.5 Het tijdstip waarop de zitting eindigt, geldt voor iedereen, dus ook voor de leerlingen die te laat binnenkwamen. De zitting mag niet eerder verlaten worden dan 30 minuten na aanvang. Wie het examenwerk eerder inlevert en het lokaal heeft verlaten, krijgt geen toestemming om terug te keren. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 14

15 5. Bijzondere bepalingen Ten behoeve van leerlingen met een dyslexieverklaring, kandidaten met een lichamelijke handicap of voor leerlingen voor wie Nederlands niet de moedertaal is, en die tevens voorafgaand aan het jaar van toetsing 5 jaar of minder de Nederlandse taal hebben ontvangen, geldt dat bijzondere faciliteiten kunnen worden toegestaan. Aanvragen hiervoor dienen bij de examencoördinator bekend te zijn. 6. Afwezigheid bij het schoolexamen 6.1 Indien een kandidaat door ziekte of overmacht niet in staat is deel te nemen aan een onderdeel van het schoolexamen, wordt de examencoördinator daarvan op de dag van de toets voor aanvang van de toets door de ouders/verzorgers in kennis gesteld. 6.2 Zodra een kandidaat die een toets heeft verzuimd weer op school komt, dient hij of zij een door de ouders/ verzorgers ondertekende schriftelijke verklaring omtrent het verzuim in te leveren bij de examencoördinator. Een kandidaat die de genoemde verklaring niet inlevert is reglementair afwezig geweest. Er volgen dan maatregelen van de directie. 6.3 Kandidaten die door een geldige reden, ter beoordeling van de examencoördinator, aan een onderdeel van het schoolexamen niet hebben kunnen deelnemen, kunnen dit inhalen. Binnen een week na terugkeer op school dienen zij met de docent een afspraak te maken over het tijdstip waarop de toets moet worden ingehaald. 6.4 Wanneer een kandidaat bij een toets te laat komt, maar niet later dan 25% na de aanvangstijd van het schoolexamen binnenkomt, neemt hij/zij voor de rest van de hiervoor vastgestelde tijd aan de toets deel. De docent meldt het te laat komen zo spoedig mogelijk aan de examencoördinator. De directie beslist over eventuele maatregelen. 7. Wijze van beoordelen 7.1 De wijze van beoordelen wordt gezamenlijk vastgesteld door alle docenten die in een bepaald deelvak les geven; zij wordt vastgelegd voor de toetsen in correctievoorschriften en voor de overige onderdelen in beoordelingsformulieren. 7.2 Bij praktische opdrachten wordt zowel het proces van de totstandkoming, het product zelf als de presentatie in de beoordelling betrokken. Deze worden vooraf aan de kandidaat bekend gemaakt d.m.v. het beoordelingsformulier. 8. De resultaten van het schoolexamen 8.1 De resultaten van het schoolexamen behaald in het 3e leerjaar komen niet te vervallen, als de kandidaat niet wordt bevorderd tot het 4e leerjaar. De kandidaat maakt de toetsen opnieuw waarbij het beste resultaat meetelt voor het schoolexamen. 8.2 De resultaten die in het derde leer worden behaald worden aan het eind van het jaar per vak gemiddeld en gaat mee als eerste perioderesultaat in het vierde leerjaar en krijgt een weging mee van 20%. 8.3 Indien een kandidaat in het 3e leerjaar tot het X11 school voor MVI wordt toegelaten nadat in dat leerjaar reeds toetsen zijn afgenomen, zullen in overleg met de afleverende school de daar behaalde resultaten worden ingepast in het examendossier van het X11 school voor MVI. Dit ter beoordeling van de directeur in overleg met de desbetreffende examinatoren. 9. Mededelen van de resultaten 9.1 Het resultaat van iedere toets wordt door de examinator zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen 10 schooldagen na de toets, aan de kandidaat meegedeeld. 9.2 De kandidaten hebben het recht het gemaakte werk in te zien en de examinator dient het gemaakte werk met de kandidaten te bespreken. 9.3 Ook de examencoördinator wordt na elke SE-periode op de hoogte gesteld van de behaalde resultaten. In het examendossier wordt het overzicht van deze beoordelingen en cijfers bijgehouden. 9.4 Zo kort mogelijk na elke schoolexamenperiode worden de kandidaten en hun ouders schriftelijk door de examencoördinator op de hoogte gebracht van de tot dan toe behaalde resultaten. 9.5 Tegelijk met de schriftelijke mededeling van de behaalde resultaten in na de laatste Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 15

16 schoolexamenperiode, die in ieder geval voor de aanvang van het CE wordt gedaan, worden eveneens schriftelijk de eindcijfers van het schoolexamen meegedeeld. 9.6 In het geval een kandidaat van mening is dat een eindcijfer schoolexamen niet juist is berekend, dient hij na het in ontvangst nemen van de laatste schriftelijke mededeling van de schoolexamencijfers direct contact op te nemen met de examencoördinator. 9.7 De kandidaten en de ouders zetten hun handtekening als zij akkoord gaan met de gegeven resultaten en leveren die zo spoedig mogelijk weer op school in. (Zie ook art. 19 Mededelen van resultaten van het CE) 10. Beroep tegen de resultaten 10.1 Indien getwijfeld wordt aan de juistheid van een cijfer voor een onderdeel van het schoolexamen, kan de kandidaat binnen 5 dagen na het bekend worden van het cijfer een verzoek tot herziening van het cijfer indienen Indien getwijfeld wordt aan de juistheid van de berekening van het eindcijfer van het schoolexamen kan de kandidaat binnen 5 dagen na het bekend worden van dit cijfer een verzoek tot herziening van het eindcijfer indienen De in bovenstaande punten genoemde verzoeken dienen schriftelijk en mede ondertekend door de ouders/verzorgers te worden ingediend bij de examencoördinator Binnen 10 dagen na ontvangst van een verzoek om herziening van het cijfer beslist de directeur over het verzoek. In geval het een verzoek betreft punt 1 van dit artikel treedt een collegadocent op als adviseur. 11. Herkansing schoolexamen 11.1 Elke kandidaat heeft het recht om in elk examenjaar per vak of programma één toets van het schoolexamen te herkansen. Herkansing is alleen mogelijk als het behaalde cijfer lager is dan 6,0. Een kandidaat die gebruik wil maken van het recht op herkansing verzoekt de examinator binnen één week na het bekend worden van alle cijfers om een herkansing De herkansing vindt plaats binnen veertien dagen na het indienen van het verzoek De examinator deelt de kandidaat tenminste 1 week voor aanvang van de herkansing mee: a. de plaats waar de toets wordt afgenomen b. het tijdstip waarop de toets wordt afgenomen 11.4 In geval van herkansing geldt het hoogste cijfer. 12. Niet tijdig inleveren van opdrachten 12.1 Opdrachten die niet tijdig worden ingeleverd worden als onvoldoende gemaakt beschouwd. 13. Onregelmatigheden bij het schoolexamen 13.1 Indien een kandidaat zich aan het schoolexamen onttrekt of zich aan bedrog of enige andere onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt, neemt de directie maatregelen overeenkomstig het gestelde in het NUOVO-reglement Onder onregelmatigheden wordt mede verstaan het niet op tijd inleveren van de voorgeschreven werkstukken, verslagen, dossiers of andere producten, verstoren van het examen, hulpmiddelen gebruikt die niet zijn toegestaan. 14. Afsluiting van het schoolexamen 14.1 Een kandidaat in de theoretische en gemengde leerweg heeft het schoolexamen afgerond indien: a. de vakken KV 1 en LO zijn beoordeeld met voldoende of goed en b. de praktische opdrachten en toetsen van de overige vakken uit het gemeenschappelijk deel, het sectordeel en het beroepsgerichte programma als aangegeven in het PTA (zie het vakinhoudelijk deel) zijn afgelegd en voor deze vakken een eindcijfer is verkregen en c. de handelingsdelen van de door de kandidaat gevolgde vakken naar behoren zijn afgerond. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 16

17 14.2 Een kandidaat voldoet niet aan de slagingsnorm indien een of meer onderdelen als genoemd in dit artikel niet zijn afgerond. 15. Het Centraal Schriftelijk Eindexamen CE (centraal examen) De opgaven van dit deel van het centraal eindexamen wordt vastgesteld door een commissie die door het ministerie van OCenW wordt ingesteld. De beoordeling van het werk dat de kandidaten maken in het kader van het CE geschiedt bijna geheel op basis van voor ons gehele land gelijke normen. Het CE wordt afgenomen in mei (Zie belangrijke data ) 16. Het examenreglement 16.1 Het eindexamen is geregeld in het Examenbesluit1989 VWO, HAVO, en VMBO en de daarop volgende wijzigingen Het CE VMBO wordt afgenomen in het laatste leerjaar Het eindexamen bestaat uit Centraal Schriftelijk Examen (CE) en een Schoolexamen (SE) Het eindexamen wordt afgenomen onder verantwoordelijkheid van het bevoegd gezag door de examencommissie De examencommissie bestaat uit: a. de directeur als voorzitter b. de examencoördinator / secretaris c. secretariële ondersteuning d. ict-coördinator 16.6 Het bevoegd gezag stelt jaarlijks vóór 1 oktober een Programma van Toetsing en Afsluiting vast. In het programma wordt in elk geval aangegeven hoe op welke wijze de toets wordt afgenomen en welke onderdelen in welke jaren bij de vakken behandeld worden, de wijze waarop het schoolexamen is ingericht, als mede de regels die aangeven op welke wijze de cijfers voor het schoolexamen voor een kandidaat tot stand komen De kandidaat kan alleen tot het CE worden toegelaten indien aan alle eisen gesteld bij de vakken binnen het SE is voldaan De schriftelijke onderdelen van het CE worden op school bewaard tot zes maanden na het examen. 17. De totstandkoming van de resultaten 17.1 Voor de vakken Nederlands Engels en MVI met een SE en CE geldt dat zowel het cijfer voor het SE als dat voor het CE wordt uitgedrukt in een cijfer uit de schaal 1 tot en met 10 met de daartussen liggende cijfers met één decimaal. Het eindcijfer voor een vak is een geheel getal uit de schaal 1 tot en met 10. Het eindcijfer wordt bepaald op het rekenkundig gemiddelde van het cijfer van het SE en het cijfer van het CE. Is dit gemiddelde niet een geheel getal, dan wordt het, indien het getal gevormd wordt door de cijfers achter de komma minder dan 50 is, naar beneden afgerond en indien het getal meer dan 50 is, naar boven afgerond Bij de overige vakken met alleen een SE in een cijfer uitgedrukt en dient tenminste met een voldoende te zijn afgesloten. 18. De bepaling van de examenuitslag 18.1 De directeur en de examencoördinator stellende uitslag vast met inachtneming van de artikelen 48, 49 en 51 van het Eindexamenbesluit en volgende Een kandidaat is geslaagd als maximaal één 5 (Nederlands of Engels) kan worden gecompenseerd doordat de overige cijfers 6 of meer zijn en de overige vakken voldoende zijn. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 17

18 19. Mededeling van de resultaten In beginsel geldt met betrekking van het CE het volgende: Nadat de examencommissie de uitslag van het examen van het eerste tijdvak heeft bepaald ontvangen de kandidaten een voorlopige cijferlijst waarop de voor het SE en voor het CE van het eerste tijdvak behaalde cijfers zijn vermeld, benevens voor elk vak het op een geheel cijfer afgeronde eindcijfer. Na het CE van het tweede tijdvak ontvangt iedere kandidaat een definitieve cijferlijst die kan verschillen met de voorlopige cijferlijst doordat één vak bij een herkansing behaald hoger cijfer voor het CE is ingevuld en in veel gevallen tevens een hoger eindcijfer. 20. De examencommissie 20.1 Kandidaten en hun ouders kunnen, als zij zich niet kunnen verenigen met de gang van zaken bij het schoolexamen of met een gegeven beoordeling, hun bezwaren kenbaar maken aan de examencommissie Deze bezwaren dienen schriftelijk worden medegedeeld aan de voorzitter van de commissie en wel binnen vijf dagen, nadat het voorval bezwaren oproept of de mededeling van de als onjuist gevoelde boordeling heeft plaats gevonden Ook kan een kandidaat of kunnen ouders de commissie verzoeken hem een herkansing toe te staan als hij door bijzondere omstandigheden die hem in redelijkheid niet verweten kunnen worden, een prestatie heeft geleverd, die geacht wordt beneden zijn kunnen te zijn. Van zulke omstandigheden (bijv. een dramatische gebeurtenis in de directe kring van de kandidaat) geeft de kandidaat of geven zijn ouders schriftelijk kennis aan de voorzitter van de commissie en wel binnen vijf dagen nadat het mogelijk onder die omstandigheden afgelegde tentamen heeft plaats gevonden. Men wacht dus niet de beoordeling van het tentamen af De commissie onderzoekt de voorgelegde zaak en neemt vervolgens een besluit Als de commissie de kandidaat toestaat een tentamen opnieuw af te leggen, kan e kandidaat besluiten van deze mogelijkheid geen gebruik te maken. Wanneer de kandidaat wel het bedoelde tentamen opnieuw aflegt, dan telt het hoogste van de 2 behaalde cijfers. 21. Herkansing in het kader van het centraal eindexamen 21.1 Iedere kandidaat mag tijdens het tweede tijdvak van het centraal eindexamen in één vak opnieuw het centraal eindexamen afleggen. Het cijfer voor het in tweede instantie afgelegde examen telt alleen als het hoger is dan het cijfer dat in eerste instantie werd behaald. Het examen van het tweede tijdvak biedt een aantal kandidaten de mogelijkheid alsnog te slagen. Dus: a. De kandidaat die is afgewezen mag altijd een vak herkansen ook al kan hij daarmee toch niet slagen. b. De kandidaat mag ook een ander programma kiezen, tenminste als voor dat programma ook schoolexamens zijn afgelegd. c. De kandidaat die alleen kon slagen door het laten vallen van een extra vak, mag herkansen om te proberen alsnog te slagen met dat extra vak (geldt alleen voor TL/GL). d. De kandidaat die was geslaagd met een eindcijfer lager dan 6 voor een vak waar de vervolgopleiding een 6 of hoger vraagt, mag alsnog proberen die 6 of hoger te halen. e. De kandidaat die zijn/haar cijfer wil verhogen, mag ook een herkansing afleggen Zodra de uitslag van het CE is vastgesteld deelt de examencoördinator de uitslag met de eindcijfers mede aan de kandidaat. 22. Afwezigheid kandidaten bij het CE 22.1 Afwezigheid tijdens de schoolexamen, zie punt 6 afwezigheid bij het schoolexamen Bij afwezigheid tijdens het CE kan er maximaal 1 examen in het tweede tijdvak worden ingehaald. Indien de kandidaat in het tweede tijdvak eveneens verhinderd is of wanneer het CE in het tweede tijdvak niet kan voltooien, wordt hij in de gelegenheid gesteld in het derde tijdvak ten overstaan van de staatsexamencommissie zijn eindexamen te voltooien De kandidaat meldt zich zo spoedig mogelijk (door tussenkomst van de examencoördinator) aan bij de voorzitter van de desbetreffende staatsexamencommissie. De examencoördinator voorziet de staatsexamencommissie van de benodigde gegevens. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 18

19 22.4 Na afloop van het derde tijdvak deelt de staatsexamencommissie het resultaat mede aan de examencoördinator. 23. Regels voor kandidaten bij het CE 23.1 Kandidaten moeten zich beschikbaar houden tot en met de herkansingen Een kandidaat die te laat komt, mag uiterlijk tot een half uur na het begin van de zitting tot het examenlokaal worden toegelaten. Hij levert zijn werk in aan het einde van de zitting; de zittingsduur wordt niet verlengd Kandidaten die meer dan een half uur na de aanvang van de zitting aankomen, mogen niet meer deelnemen aan de zitting. Bij een geldige reden, ter beoordeling van de examencommissie, kunnen zij voor dit vak verwezen worden naar het tweede tijdvak. Op de overige zittingen van het eerste tijdvak dienen zij wel te verschijnen Vertrek van kandidaten is toegestaan na 30 minuten. Opgaven moeten dan ook ingeleverd worden Deelname aan een zitting betekent, dat het eenmaal gemaakte werk zijn geldigheid behoudt Kandidaten doen er goed aan voor de aanvang van een examenzitting zeer bijzondere omstandigheden (bijvoorbeeld ernstige ziekte of overlijden in de familie) en ook eigen ziekteverschijnselen te melden bij de examencommissie. In overleg met de examencommissie moet van tevoren duidelijk vastgesteld worden of een kandidaat in zo n geval in staat is aan het centrale examen deel te nemen. Zo niet, dan wordt de kandidaat naar het tweede tijdvak verwezen Een kandidaat die tijdens een zitting onwel wordt, kan onder begeleiding het examenlokaal verlaten. In overleg met de kandidaat beoordeelt de examencommissie of de door hen aangewezen persoon of de kandidaat na enige tijd het werk kan hervatten. Indien de kandidaat het werk na enige tijd hervat, kan de gemiste tijd aan het einde van de zitting worden ingehaald. Indien de kandidaat het werk niet kan hervatten, kan de examencommissie zo mogelijk mede op grond van een medische verklaring, aan de inspectie verzoeken te beslissen, dat het voor een deel gemaakte werk ongeldig is. De kandidaat mag, indien de inspectie het werk ongeldig verklaart, in het tweede tijdvak opnieuw aan de desbetreffende zitting deelnemen Indien een kandidaat door enigerlei omstandigheden niet bij een zitting in het examenlokaal aanwezig kan zijn, maar wel in staat is aan het examen deel te nemen, worden uitsluitend via de inspectie opgaven ter beschikking gesteld Het werk wordt gemaakt op papier, gewaarmerkt en verstrekt door of vanwege de school, tenzij door de commissie belast met de vaststelling van de opgaven (CEVO) ander papier is verstrekt Na het openen van de envelop met opgaven is het verboden enige mededeling of inlichting over het werk aan de kandidaten te verstrekken Het is de kandidaat niet geoorloofd boeken, logaritmetafels, tabellen en andere hulpmiddelen mee te nemen in het examenlokaal en te gebruiken, met uitzondering van die waarvan het gebruik door de centrale examencommissie vaststelling opgaven is toegestaan. Deze toegestane hulpmiddelen worden voor de aanvang van de zitting gecontroleerd Jassen en tassen mogen niet in de examenzaal worden meegenomen Mobiele telefoons, walkmans e.d. mogen niet in de examenzaal aanwezig zijn. 24. De examenzitting 24.1 Bij aanvang van elk examen worden het vak, de datum en het tijdstip opgelezen. Na controle door enkele leerlingen van de enveloppen met examenopgaven worden de enveloppen opengemaakt en de opgaven uitgedeeld Tijdens de zitting worden aan de kandidaten geen mededelingen van welke aard ook aangaande de opgaven gedaan, uitgezonderd mededelingen van door de CEVO vastgestelde errata Het aantal toezichthouders bedraagt 1 per 25 kandidaten met een minimum van De toezichthouders maken een proces-verbaal. Hierin wordt vermeld: het vak dat geëxamineerd wordt, de namen van de kandidaten en de toezichthouders, de datum, de tijden Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 19

20 waarop de kandidaten het werk inleveren. Het begin en het einde van het examen en de bijzonderheden Iedere toezichthouder ondertekent het proces-verbaal De toezichthouders leveren proces-verbaal samen met het gemaakte werk in bij de organisator van het examen of bij de door hem gemandateerde afdelingsleider Zonder toestemming van een toezichthouder mag een kandidaat zich gedurende het examen niet verwijderen uit het examenlokaal Na het verlaten van het examenlokaal mag de kandidaat onder geen beding worden toegestaan nog aan het desbetreffende examen te werken Als de kandidaat naar het toilet moet geeft hij dit aan. Een docent begeleidt hem dan tot aan het toilet De kandidaat is verplicht om na het begin van het examen minstens 30 minuten in de examenzaal te blijven; pas daarna kan het werk worden ingeleverd Het werk levert de kandidaat samen met de examenopgaven in bij de docent die voor in de examenzaal zit Vijftien minuten vóór het einde van het examen wordt de kandidaat gewaarschuwd dat het examen nog een kwartier duurt. Algemene afspraken 25. Beheer en bewaring 25.1 De verantwoordelijkheid voor het beheer van het examendossier ligt bij de examencoördinator. De verschillende onderdelen van het schoolexamen dienen als volgt te worden beheerd en bewaard: a. de schriftelijke toetsen De opgaven, het werk van de leerlingen, het correctievoorschrift met de beoordelingsnormen dienen per toets tenminste 30 dagen door de examinator te worden bewaard. b. mondelinge toetsen Indien van deze toetsen een protocol is gemaakt dient dit ten minste 30 dagen door de examinator te worden bewaard. c. de praktische opdrachten Nadat de kandidaat heeft getekend voor de gegeven beoordeling door de examinator moet het eindproduct door de leerling in het dossier worden bewaard. d. handelingsdeel Nadat de onderdelen/producten van de handelingsopdrachten door de examinator zijn beoordeeld en de leerling getekend heeft voor de gegeven beoordeling, worden ze door de leerling in het dossier bewaard Het werk van het CE wordt gedurende zes maanden na vaststelling van de uitslag bewaard door de secretaris van het examen, ter inzage van de belangstellenden Het gemaakte werk van het centraal praktisch examen kan binnen twee maanden na afloop van de in het bovenstaande punt genoemde termijn door de kandidaat worden opgehaald Na afloop van de in de twee bovenstaande punten genoemde termijnen vervalt het gemaakte werk aan het bevoegd gezag. 26. Examendossier 26.1 Het examendossier bevat alle onderdelen van het schoolexamen; het bestaat uit een door de school en een door de kandidaat zelf te bewaren gedeelte. Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 20

21 26.2 De school bewaart een overzicht van alle beoordelingen en alle opgaven, correctievoorschriften, toetsen en ingevulde beoordelingsformulieren die op schoolexamens, handelingsdelen en sectorwerkstukken van de kandidaat betrekking hebben De kandidaat bewaart in zijn examendossier alle overzichten van zijn beoordelingen, zijn leesdossier, kunstdossier, toekomstdossier en sectorwerkstuk in overleg met de betrokken examinatoren in papieren vorm. Het al of niet bewaren van praktische opdrachten wordt aan de kandidaat overgelaten Voor het eventueel verlies van dossiers of praktische opdrachten is de kandidaat zelf verantwoordelijk. 27. Diploma en cijferlijst 27.1 Aan elke geslaagde kandidaat wordt een diploma uitgereikt, waarop de vakken worden vermeld die bij de bepaling van de uitslag betrokken zijn Duplicaten van de diploma s worden niet uitgereikt Aan elke geslaagde en afgewezen kandidaat wordt een cijferlijst verstrekt waarop de beoordeling van het SE, de cijfers voor het CE, de eindcijfers voor de examenvakken, alsmede de uitslag van het examen. 28. Deelcertificaten en getuigschriften 28.1 Bij het vmbo kunnen geen deelcertificaten worden verstrekt aan kandidaten die niet kunnen voldoen aan de eisen van de zak- en slaagregeling. Deze kandidaten verlaten ongediplomeerd de school of nemen een jaar later opnieuw aan het volledige examen deel Bij ongediplomeerd schoolverlaten is het mogelijk de kandidaat een getuigschrift uit te reiken, waarop de resultaten voor het centrale examen en voor het schoolexamen zijn vermeld. Met name wanneer met behulp van gegevens uit het examendossier een uitvoerige beschrijving van de prestaties en de bekwaamheden van de kandidaat kan worden gegeven, kan zo n getuigschrift nuttige informatie bevatten die van belang is voor een vervolgopleiding. Een getuigschrift kan om dezelfde reden interessant zijn voor een bedrijf waarbij de kandidaat in dienst wil treden. 29. Maatregelen bij onregelmatigheden 29.1 Indien een kandidaat zich ten aanzien van enig deel van het eindexamen aan enige onregelmatigheid schuldig maakt of heeft gemaakt, kan de examencommissie maatregelen nemen. De maatregelen bedoeld in het eerste lid die al dan niet in combinatie met elkaar genomen kunnen worden kunnen zijn: a. het toekennen van het cijfer 1 voor een toets van het schoolexamen of het CE. b. het ontzeggen van de deelname of de verdere deelname aan één of meer zittingen van het schoolexamen of het CE. c. het ongeldig verklaren van één of meer toetsen van het reeds afgelegde deel van het schoolexamen of het CE Het bepalen dat het diploma en de resultatenlijst slechts kunnen worden uitgereikt na een hernieuwd examen in door de examencommissie aan te wijzen onderdelen. Indien het hernieuwd examen bedoeld in de vorige volzin betrekking heeft op één of meer onderdelen van het CE legt de kandidaat dat examen af in het volgend tijdvak van het CE, dan wel ten overstaan van de staatsexamencommissie Alvorens een beslissing wordt genomen hoort de examencommissie de kandidaat. De kandidaat kan zich door een door hem aan te wijzen meerderjarige laten bijstaan. De examencommissie deelt haar beslissing mede aan de kandidaat, zo mogelijk mondeling en in ieder geval schriftelijk. In de schriftelijke mededeling wordt tevens gewezen op het bepaalde zoals vermeld staat in het NUOVO-reglement. De schriftelijke mededeling wordt tegelijkertijd in afschrift toegezonden aan de ouders van de kandidaat, indien deze minderjarig is, alsmede aan de inspectie. 30. Commissie van beroep in eindexamenzaken Programma van Toetsing en Afsluiting KBL 21