Inhoudsopgave. Pagina 1 van 86

Transcriptie

1 Inhoudsopgave 1 Integrale veiligheid Inleiding Bestuurlijke verantwoordelijkheid Veiligheid in verschillende stappen Objectieve en subjectieve veiligheid Het gemeentelijk beleid met betrekking tot veiligheid Evaluatie Samenvatting en conclusie 7 2 Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusie IVP Samenvatting en conclusie IVP Integraal Veiligheidsplan Inleiding Doel IVP Veilig Wonen Conclusie Veilig Wonen Veilig Werken Conclusie Veilig Werken Veilig Uitgaan Conclusie Veilig Uitgaan Veilig Verkeer Conclusie Veilig Verkeer Algemene conclusie IVP Bijlage 1 Evaluatie IVP Bijlage 2 Van probleeminventarisatie naar thema s voor IVP Bijlage 3 Definitie wijzigingen politiecijfers VNOG 84 Bijlage 4 Bronnenvermelding 85 Bijlage 5 Afkortingen 86 Pagina 1 van 86

2 1. Integrale veiligheid 1.1 Inleiding Het is nu bijna 5 jaar na het verschijnen van het eerste Integrale Veiligheidsplan (IVP). Voor u ligt het tweede plan waarin wordt gekeken naar de ontwikkelingen en doelen voor de periode Het plan is opgebouwd uit de conclusies van de evaluatie van het IVP , gesprekken met vele betrokkenen, politiecijfers van de regio, Teamplan en Gebiedsscan van het politieteam Winterswijk en gegevens over de beleefde veiligheid door bewoners van de gemeente Winterswijk. Een compleet pakket met aan één kant de feitelijke cijfers en gegevens en aan de andere kant ruimte voor de beleving van veiligheid. De grote lijn in de ontwikkeling in de afgelopen 4 jaar ligt in de acties die gericht zijn geweest op zowel preventie als repressie. Preventie door bijvoorbeeld te zorgen dat verlichting en gevaarlijke verkeerspunten zijn aangepast of bewust stil te staan bij een thema als huiselijk geweld waardoor dit sneller herkend wordt. Preventie is een mooi ding: beter voorkomen dan genezen. Aan de andere kant kan niet alles voorkomen worden en is het noodzakelijk op te treden als er sprake is van een acute onveilige situatie of van situaties waarbij duidelijke grenzen van belang zijn. Vaak gaan preventie en repressie hand in hand. Een werkelijk goede aanpak bestaat uit een pakket van maatregelen die zowel onveiligheid bestrijdt als het voorkomt. Hierin is een integrale aanpak en het bundelen van krachten van verschillende organisaties noodzakelijk. Een voorbeeld van deze manier van werken is het hennepconvenant tussen De Woonplaats, Politie, Nuon en Gemeente Winterswijk of de aanpak van jongeren die voor overlast zorgen waarin wordt samengewerkt met hulp- en dienstverlenende organisaties, scholen en politie. Een ander belangrijk punt is dat ieder mens in de basis zelf verantwoordelijk is voor zijn eigen veiligheid en welbevinden. Bijdragen aan het vergroten van de zelfredzaamheid van bewoners in de gemeente Winterswijk kan bijdragen aan het voorkomen van onveilige situaties. Daarnaast maakt een grotere zelfredzaamheid dat mensen beter opgewassen zijn tegen een eventuele onveilige situaties en weten hoe te handelen. Denk bijvoorbeeld aan de kennis hoe een brand in de pan moet worden gedoofd. Een voorbeeld van aanpakken waarbij de nadruk ligt op het vergroten van de zelfredzaamheid van burgers is de educatie die wordt gegeven aan bewoners van zorginstellingen. Zij leren op heel praktische manier wat zij moeten doen als er brand uitbreekt. Een ander voorbeeld is bewustwording dat sloten op deuren of fietsen maakt dat inbraak of ontvreemding voorkomen wordt. Ook het tegen gaan van overlast in de buurt door buurtbewoners is een vorm van het zorgen dat de eigen leefomgeving veilig blijft. Deze aanpak is terug te zien bij bewoners rondom de voetbalkooi. Als de grenzen van de zelfredzaamheid bereikt zijn en bewoners een hulpvraag hebben, is het van belang om in een vroeg stadium deze signalen op te vangen. Hoe vroeger een vraag wordt beantwoord of mensen de handvatten krijgen om om te (leren) gaan met situaties, hoe groter de kans is dat escalatie van de situatie in de toekomst voorkomen wordt. Het IVP richt zich op de gezamenlijke aanpak waarin zowel bewoners als gemeente en veiligheidspartners een belangrijke rol vervullen. In het IVP staan naast een integrale werkwijze ook het vergroten van zelfredzaamheid, het stil staan bij goede communicatie en het in een zo vroeg mogelijk stadium herkennen en inspelen op signalen centraal. Met elkaar voor een veilig Winterswijk. Pagina 2 van 86

3 1.2 Bestuurlijke verantwoordelijkheid De bestuurlijke verantwoordelijkheid voor openbare orde en veiligheid ligt primair bij de burgemeester, maar ook bij het college en de gemeenteraad. De burgemeester is belast met de handhaving van de openbare orde en hij heeft het opperbevel bij een ramp of crisis. Hij vervult een coördinerende rol binnen het integraal veiligheidsbeleid. Het integrale karakter van veiligheid vraagt echter om een brede bestuurlijke verantwoordelijkheid. De werkzaamheden van alle collegeleden raken bijna zonder uitzondering (een deel van) het veiligheidsbeleid, waardoor veiligheid een collectieve verantwoordelijkheid van het college is. Veiligheid werkt door en heeft raakvlakken met bijna alle gemeentelijke werkterreinen en daarbuiten: om veiligheidsproblemen effectief aan te pakken is samenwerking met verschillende externe partijen noodzakelijk. Gemeenten zijn de aangewezen partij om richting te geven aan samenwerkingsverbanden binnen de veiligheidsketen en die samenwerking te organiseren. In dit verband wordt gesproken over de gemeente als regisseur die bevordert en bewaakt dat partijen samenwerken en afstemmen. Die regie is niet alleen gericht op het vormen van concrete samenwerkingsverbanden, maar vooral op het bewerkstelligen van coherentie in het geheel aan maatregelen, middelen en activiteiten, zodat de partijen binnen de veiligheidsketen daadwerkelijk de belangrijkste veiligheidsproblemen binnen de gemeente aanpakken. Om de regierol van de gemeente op het gebied van lokale veiligheid te verstevigen ligt op dit moment een wetsvoorstel Regierol gemeenten voor aan de Tweede Kamer. In dit wetsvoorstel wordt de gemeenteraad verplicht tot het vaststellen van een integraal veiligheidsplan en wordt een zorgplicht voor lokale veiligheid voor de burgemeester ingevoerd. 1.3 Veiligheid in verschillende stappen In het IVP is gesproken over de verschillende veiligheidsstappen. In deze paragraaf worden deze stappen op een rijtje gezet. Pro-actie Pro-actie is het structureel voorkomen van veiligheid. Dit kan gebeuren door bijvoorbeeld bij de aanleg van een weg al rekening te houden met gevaarlijke situaties en deze uit te sluiten. Een ander voorbeeld is een bewoner die woningzoekend is, maar een bepaalde woning niet koopt omdat de woning aan een drukke weg ligt wat een gevaar kan vormen voor de spelende kinderen. Door pro actie worden de risicofactoren van tevoren uitgesloten. Preventie Preventie is het geheel van doelbewuste initiatieven die anticiperen op risicofactoren en ageren wanneer eerste signalen zich ontwikkelen en de problematiek aan het ontstaan is. Bij preventie gaat het dus om situaties waarbij sprake is van risicofactoren en nog geen sprake is van een werkelijk gevaar. Het kan ook gaan om situaties waarbij de problemen aan het ontstaan zijn. Bijvoorbeeld door bij een gevaarlijk fietspad een scheiding te maken met de rijbaan of het bevorderen van de zelfredzaamheid door educatie en informatie over hoe te handelen bij brand. Een ander voorbeeld is een bewoner die zelf een brandmelder plaatst in een woning en een blusdeken in huis heeft of een wijkwerker die in een vroeg stadium de signalen in de wijk hoort en hierop inspeelt. De onveilige situatie is in deze fase nog klein of alleen de risico s zijn aanwezig. Pagina 3 van 86

4 Preparatie Preparatie is de daadwerkelijke voorbereiding op de bestrijding van onveilige situaties. Deze voorbereiding kan plaatsvinden door het maken van bereikbaarheidskaarten, scholing te volgen of bijvoorbeeld het oefenen van rampenbestrijding. Ook het volgen van een reanimatiecursus is een vorm van preparatie. Repressie Repressie is het beperken en bestrijden van de onveilige factoren in een acute situatie. Bijvoorbeeld het bestrijden van een brand of het beboeten van een verkeersovertreder. Een ander voorbeeld is de bewoner die zelf zijn barbecuebrand blust. Nazorg Nazorg behelst alle activiteiten om zo snel mogelijk weer naar de normale situatie terug te keren en de evaluatie om uit het gebeurde lessen te leren voor de toekomst, bijvoorbeeld door het inschakelen van slachtofferhulp na een ongeval. De eerste drie fases richten zich op het voorkomen van gevaarlijke situaties of, als een gevaarlijke situatie plaatsvindt, deze zo hanteerbaar mogelijk te maken. In deze drie fase is nog geen sprake van escalatie en is de situatie vaak nog beheersbaar. In deze drie fases is het van belang om in een zo vroeg mogelijk stadium signalen op te vangen en hier adequaat op in te spelen. Met name in deze drie fases is de rol en zelfredzaamheid van de bewoner van groot belang. De bewoner kan keuzes maken om risicofactoren uit te sluiten, kan maatregelen nemen om gevaarlijke situaties te voorkomen of kan deelnemen aan een cursus om te weten hoe te handelen in een onveilige situatie. In deze drie fases is de communicatie tussen bewoner en (lokale) overheid van groot belang. Vaak ontstaat een escalatie niet spontaan en zijn in de voorliggende fases al signalen geuit. Er bestaan projecten waarin het zo vroeg mogelijk inspelen op kleine signalen heeft bewezen dat het uiteindelijke criminaliteitscijfer daalt en bewoners meer vertrouwen hebben in de overheid en zich werkelijk veiliger voelen. Bij repressie en nazorg is de situatie geëscaleerd en gaat het niet meer om het voorkomen, maar om het bestrijden en het zo goed mogelijk herstellen van de situatie. Wel bieden deze fases mogelijkheden om lering te trekken om nieuwe escalaties te voorkomen. Nazorg is in zeker zin dus ook preventie. Ook in dit gedeelte is het van belang om de signalen die in de evaluatiefase worden geuit serieus te nemen en om te zetten naar concrete handelingen waardoor duidelijk is dat de signalen werkelijk gehoord zijn. In het IVP is de inzet van activiteiten in de eerste drie fases een belangrijk punt. Het zorgen dat problemen zo veel mogelijk opgelost worden als ze nog klein zijn en zoveel mogelijk bij het ontstaan van de problemen de signalen opvangen heeft de voorkeur. Maar ook het repressief optreden bij kleine overtredingen maakt grenzen duidelijk. Deze trend is terug te zien op verschillende terreinen. Bijvoorbeeld rondom verkeersveiligheid of het voorkomen van branden, maar ook de aanpak van problemen rondom jongeren. Pagina 4 van 86

5 1.4 Objectieve veiligheid en subjectieve veiligheid Bij veiligheid kan onderscheid gemaakt worden tussen objectieve en subjectieve veiligheid. Objectieve veiligheid houdt de feitelijke kans in dat zich een gebeurtenis voordoet die de veiligheid aantast. Subjectieve veiligheid staat voor de beleving van de kans dat men in de veiligheid wordt aangetast. Subjectieve veiligheid geeft de beleving aan van (on)veiligheid. Beleving van onveiligheid blijkt in sommige gevallen niet samen te hangen met de objectieve kans slachtoffer te worden van een misdrijf of ongeval. Dit betekent dat het terugdringen van de feitelijke aantasting van de veiligheid vaak niet automatisch resulteert in een vermindering van onveiligheidsgevoelens. Wel kunnen kleine fysieke ingrepen het gevoel van veiligheid verhogen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het snoeien van een groenstrook of een bosje. Ook communicatie over onveiligheidsgevoelens kan bijdragen aan het veiligheidsgevoel. Het zichtbaar maken van de activiteiten die al op dit gebied uitgevoerd worden, valt hier ook onder. Het veiligheidsbeleid moet zich dus richten op het terugdringen van de feitelijke aantasting van de veiligheid, het verkleinen van veiligheidsrisico s en het verminderen van gevoelens van onveiligheid onder bewoners. 1.5 Het gemeentelijk beleid met betrekking tot veiligheid Algemeen wordt aangenomen dat de gemeente de regierol heeft als het gaat om de integrale aanpak van veiligheidsproblemen. Dat betekent dat de gemeente dus niet alles zelf doet maar ook anderen er toe beweegt om zich in te zetten voor het verbeteren van de veiligheid binnen de gemeente Winterswijk. De gemeente Winterswijk en haar veiligheidspartners zijn echter beperkt in menskracht en middelen en daarom moeten er keuzes gemaakt worden. De gemeente Winterswijk erkent haar rol als regisseur over het lokale veiligheidsbeleid. De samenwerking met alle betrokken partners en de eigen verantwoordelijkheid van de burgers staan daarbij centraal. De visie over het te volgen veiligheidsbeleid richt zich vooral op de vraag welk veiligheidspeil voor onze gemeente dient te worden nagestreefd en wat de gemeenschap tolereert en wat niet, welke doelen worden gesteld en met welke middelen deze doelen moeten worden bereikt. Om dit te bereiken is elk onderwerp op het gebied van veiligheid, veiligheidsvelden genoemd, in beschouwing genomen. In het IVP zijn dit de gebieden veilig wonen, veilig werken, veilig uitgaan, veilig verkeer. Bij elk veiligheidsveld hebben we ons de vraag gesteld wat de problemen zijn en wat we hierin willen bereiken. De volgende vraag is of hierbij actie moet worden ondernomen of niet. Bij deze vragen hebben de uitkomsten van de Veiligheidsmonitor, de politiecijfers van de regio, het Teamplan en Gebiedsscan van politieteam Winterswijk een grote rol gespeeld. Ook belangrijk bij het beantwoorden van de vraag was of de Gemeente Winterswijk hierop invloed uit kan oefenen of dat zij afhankelijk is van andere partijen. In het algemeen kan gesteld worden dat van de gemeente meer verwacht mag worden op die punten die de gemeente zelf uit moet voeren of waar de gemeente zelf invloed op uit kan oefenen. Op punten waar de gemeente (bijna) helemaal afhankelijk is van haar veiligheidspartners kan zij alleen de Pagina 5 van 86

6 benodigde inspanning leveren om bijvoorbeeld het punt op de agenda van de veiligheidspartner te krijgen. Het gaat dan dus meer over beïnvloeden dan aansturen. Voor het resultaat kan de gemeente dan niet instaan. In de aanpak van veiligheidsproblemen zijn burgerparticipatie, communicatie en handhaving onmisbare elementen. De acties die uit de veiligheidsvelden voortvloeien zijn dan ook vaak op deze drie elementen gericht. Handhaving is gericht op een nalevingstrategie: zorgen dat vastgesteld beleid nageleefd wordt door bewoners en bedrijven van de gemeente Winterswijk. Communicatie over ontwikkelingen en acties binnen dit beleid of communicatie over hoe een bewoner van de gemeente zaken anders kan aanpakken richt zich op het vergroten van de zelfredzaamheid van de individuele bewoner. Op deze manier worden bewoners van de gemeente ook zelf verantwoordelijk voor hun eigen veiligheid. Denk bijvoorbeeld aan het zorg dragen voor goede sloten op deuren en van de fiets of bewust zijn wat je zelf kan doen om een brand te blussen of te voorkomen. 1.6 Evaluatie In het Integraal Veiligheidsplan worden doelen benoemd om in de komende periode te behalen. Om te bepalen of de doelen bereikt zijn is het van belang regelmatig en tijdig over de juiste informatie te beschikken. De ambtenaar openbare orde en veiligheid zorgt voor de afstemming tussen de diverse acties en de monitoring van de stand van zaken. Jaarlijks wordt een voortgangsrapportage aan de gemeenteraad aangebonden. De dan bekende resultaten zullen daarin vermeld worden. Jaarlijks geven de politiecijfers van VNOG en het Teamplan en Gebiedsscan van het politieteam Winterswijk een indicatie van de effectiviteit van de acties. Eens per twee jaar stelt de Raad de prioriteiten vast. Onder andere deze prioriteiten bieden de basis voor het politieteam Winterswijk voor het vast te stellen beleid. In 2013 vindt weer een onderzoek van de Veiligheidsmonitor plaats zodat de beleving van veiligheid van de bewoners van Winterswijk kan worden vergeleken met de uitkomsten van De acties in het IVP kunnen tijdens de looptijd wijzigen. Indien blijkt dat een actie of project niet aanslaat, kan de actie of project vervangen worden voor een andere, effectievere aanpak. De doelen blijven echter wel dezelfde. Pagina 6 van 86

7 1.7 Samenvatting en conclusie In het Integraal Veiligheidsplan zijn de punten benoemd waar de komende periode de aandacht naar uitgaat (bijlage 2.) Het plan is opgebouwd uit de conclusies van de evaluatie van het IVP (bijlage 1), gesprekken met vele betrokkenen, politiecijfers van de regio, het Teamplan en Gebiedsscan van het politieteam Winterswijk en gegevens over de beleefde veiligheid door bewoners van de gemeente Winterswijk. De voortgang wordt jaarlijks gemonitord en gecommuniceerd aan de gemeenteraad. De bestuurlijke verantwoordelijkheid voor openbare orde en veiligheid ligt primair bij de burgemeester, maar ook bij het college en de gemeenteraad. De burgemeester is belast met de handhaving van de openbare orde en hij heeft het opperbevel bij een ramp of crisis. Hij vervult een coördinerende rol binnen het integraal veiligheidsbeleid. Naast bestuurlijke verantwoordelijkheid is in de basis ieder mens zelf verantwoordelijk voor de eigen veiligheid en welbevinden. Met name in de fases waarin nog geen sprake is van een werkelijk onveilige situatie, maar waarin wel risico s aanwezig zijn, kunnen bewoners en organisaties stappen nemen om risico s uit te sluiten, te voorkomen of te leren hoe te handelen als een onveilige situatie toch mocht ontstaan. In de fase waarin werkelijk sprake is van een onveilige situatie kan lering worden getrokken voor de toekomst om deze te kunnen voorkomen. Het bundelen van krachten en een integrale aanpak zijn hiervan van groot belang, maar ook het stil staan bij kleine signalen in een zo vroeg mogelijk stadium waardoor deels escalaties in de toekomst kunnen worden voorkomen. Belangrijke punten in het IVP zijn daarom ook het inzetten van activiteiten die zich richten op het vergroten van zelfredzaamheid van bewoners, het stilstaan bij kleine signalen en deze omzetten naar concrete acties, duidelijke communicatie over activiteiten rondom het vergroten van veiligheid en de zelfredzaamheid van bewoners vergroten. Het Integraal Veiligheidsplan richt zich op een integrale aanpak om de gemeente Winterswijk een veilige gemeente te houden en waar mogelijk de veiligheid te verbeteren waarin zowel bewoners als organisaties een belangrijke rol hebben. Pagina 7 van 86

8 2. Samenvatting en conclusies 2.1 Samenvatting en conclusies IVP In 2006 is het doel voor het IVP gesteld en als volgt verwoord: Het doel van het Integraal Veiligheidsplan is het terugdringen van de feitelijke aantasting van de veiligheid, het verkleinen van veiligheidsrisico s en het verminderen van gevoelens van onveiligheid onder de burgers. Feitelijke aantasting veiligheid Gericht op het wonen kan gezegd worden dat de feitelijke aantasting van de veiligheid op enkele gebieden gedaald is. Het aantal vernielingen is bijvoorbeeld afgenomen. Feitelijk is meer gedaan aan groenonderhoud gerelateerd aan veiligheid. Het aantal incidenten van huiselijk geweld en burenonrust is echter gestegen. Er worden redenen genoemd waar dit verband mee kan houden zoals de manier van registreren en stijging door bekendheid van het onderwerp. Dit is echter niet met zekerheid vast te stellen en zal moeten blijken in de komende jaren. Overlast veroorzaakt door jongeren blijft een punt waar geen duidelijke verbetering wordt waargenomen. De brandweerzorg is in deze periode meer gericht op preventief en regionaal werken. De feitelijke aantasting van de veiligheid gericht op uitgaan is deels gehaald. Er zijn duidelijk minder incidenten van bedreiging en mishandeling. Overlast en incidenten rondom softdrugs blijft een punt waarop geen grote verbetering valt waar te nemen en blijft een punt van zorg en aandacht. Gericht op werken kan gezegd worden dat de risico s verminderd zijn door het zetten van stappen om met het doel de risico s te verkleinen. De feitelijke aantasting van de veiligheid in het verkeer is verbeterd wat terug te zien is in de vermindering van het aantal verkeersslachtoffers. Dit is onder andere gehaald door het verbeteren van onveilige verkeerssituaties. Daarnaast werd aangegeven een vermindering van het aantal fietsendiefstallen na te streven in 2010 ten opzichte van Dit doel is niet geheel gehaald. Het aantal fietsendiefstallen is licht toegenomen in 2010 ten opzichte van In jaren daarvoor is echter wel vermindering te zien en zijn duidelijke redenen voor een onverwachte piek in het aantal fietsdiefstallen. Het verkleinen van veiligheidsrisico s Het verkleinen van veiligheidsrisico s gericht op wonen heeft plaats gevonden in het kader van verminderen van vernielingen door gebruik te maken van sterkere materialen. Gericht op groenonderhoud zijn acties ondernomen om het groen op een wijze te onderhouden dat het bijdraagt aan een veiliger gevoel. Vergelijkbare acties zijn ondernomen bij het verminderen van zwerfafval en verpaupering zoals de plaatsing van ondergrondse containers en het vervangen van de afvalbakken in het centrum. Ook de verlichting is op verschillende plekken vervangen. Bij huiselijk geweld en escalatie burenruzies vindt het verkleinen van veiligheidsrisico s met name plaats door bieden van nazorg waarbij handvatten worden geboden om op andere wijze met elkaar om te gaan en betere voorlichting en herkenning van de problematiek waardoor escalatie kan worden voorkomen. Gericht op de aanpak van overlast van hangjongeren zijn acties ondernomen om jongeren beter te bereiken en te zorgen dat zij hun leven op de rit krijgen. Vanuit de brandweerzorg zijn activiteiten ontwikkeld om duidelijke bereikbaarheidskaarten in te voeren en door voorlichting de zelfredzaamheid van bewoners te vergroten. Pagina 8 van 86

9 In het kader van veilig werken en externe veiligheid zijn stappen ondernomen om duidelijk beleid te realiseren over het plaatsen van bedrijven met gevaarlijke stoffen. Daarnaast zijn acties ondernomen om de risico s die deze bedrijven met zich meebrengen te verkleinen. Het hennepconvenant heeft gezorgd dat het minder aantrekkelijk is geworden om over te gaan tot hennepteelt. Het verminderen van alcoholgebruik heeft vorm gekregen door de regionale aanpak om jongeren en opvoeders bewust te maken van de gevolgen van alcoholgebruik. Met het horecaconvenant, het telefoonnummer om overlast te melden door horeca-eigenaren en het lokaalverbod die horeca-eigenaren kunnen opleggen zijn acties uitgezet om de risico s van overlast bij het uitgaan te verminderen. Gericht op verkeer zijn veiligheidsrisico s verminderd door de aanpak van gevaarlijke verkeerssituaties. Gericht op fietsendiefstal hebben geen acties plaats gevonden om de veiligheidsrisico s te verkleinen. Verminderen van gevoelens van onveiligheid onder burgers In 2006 is de veiligheidsscan afgenomen. In 2010 zou dit worden herhaald. In 2010 is echter gebruik gemaakt van een andere onderzoeksmethode om de reden dat de Veiligheidsscan was afgeschaft. De Veiligheidsmonitor die in 2010 heeft plaats gevonden geeft een beeld van de beleving van veiligheid door de bewoners van Winterswijk. De Veiligheidsmonitor is echter niet te vergelijken met de Veiligheidscan waardoor hierover geen uitspraken kunnen worden gedaan. Over het algemeen kan gezegd worden dat op veel gebieden duidelijk verbetering is waar te nemen. Een aantal zaken blijven aandachtspunten. Aandachtspunten voor de IVP zijn: o o o o o o o o o o o o Monitoren trend huiselijk geweld Monitoren trend burenruzies Monitoren of de mening over gebrek aan speelplaatsen voor jongeren blijft bestaan Monitoren trend jeugdoverlast Voortzetting ontwikkelingen rondom verminderen jeugdoverlast Aanpak sofdrugsoverlast voorzetten en intensiveren Vergroten van zelfredzaamheid gericht op veilige verkeersdeelname Vergroten van zelfredzaamheid gericht op voorkomen van fietsendiefstal Aandacht voor aanpak van problemen in het centrum van Winterswijk Aanpak overlast door uitgaanspubliek Onderzoeken mogelijkheden handhaving blauwe parkeerzones Stappen voorzetten verkleinen risico s externe veiligheid Punten die niet meegenomen worden naar het IVP zijn: o Te weinig afvalbakken/te weinig geleegd; de bakken zijn inmiddels voor grotere vervangen. o Te weinig verlichting; bij zowel de Gemeente Winterswijk als De Woonplaats is lopend beleid in het kader van vervanging van verlichting en worden geen wijzigingen verwacht. Pagina 9 van 86

10 2.2 Samenvatting en conclusies IVP In het Integraal Veiligheidsplan zijn de punten benoemd waar de komende periode de aandacht naar uitgaat (bijlage 2). Het plan is opgebouwd uit de conclusies van de evaluatie van het IVP (bijlage 1), gesprekken met vele betrokkenen, politiecijfers van de regio, het Teamplan en Gebiedsscan van het politieteam Winterswijk en gegevens over de beleefde veiligheid door bewoners van de gemeente Winterswijk. De voortgang wordt jaarlijks gemonitord en gecommuniceerd aan de gemeenteraad. De bestuurlijke verantwoordelijkheid voor openbare orde en veiligheid ligt primair bij de burgemeester, maar ook bij het college en de gemeenteraad. De burgemeester is belast met de handhaving van de openbare orde en hij heeft het opperbevel bij een ramp of crisis. Hij vervult een coördinerende rol binnen het integraal veiligheidsbeleid. Naast bestuurlijke verantwoordelijkheid is in de basis ieder mens zelf verantwoordelijk voor de eigen veiligheid en welbevinden. Met name in de fases waarin nog geen sprake is van een werkelijk onveilige situatie, maar waarin wel risico s aanwezig zijn, kunnen bewoners en organisaties stappen nemen om risico s uit te sluiten, te voorkomen of te leren hoe te handelen als een onveilige situatie toch mocht ontstaan. In de fase waarin werkelijk sprake is van een onveilige situatie kan lering worden getrokken voor de toekomst om deze te kunnen voorkomen. Het bundelen van krachten en een integrale aanpak zijn hiervan van groot belang, maar ook het stil staan bij kleine signalen in een zo vroeg mogelijk stadium waardoor deels escalaties in de toekomst kunnen worden voorkomen. Belangrijke punten in het IVP zijn daarom ook het inzetten van activiteiten die zich richten op het vergroten van zelfredzaamheid van bewoners, het stilstaan bij kleine signalen en deze omzetten naar concrete acties, duidelijke communicatie over activiteiten rondom veiligheid en de zelfredzaamheid van bewoners vergroten. Het Integraal Veiligheidsplan richt zich op een integrale aanpak om de gemeente Winterswijk een veilige gemeente te houden en waar mogelijk de veiligheid te verbeteren waarin zowel bewoners als organisaties een belangrijke rol hebben. In het IVP komen veel onderwerpen ter sprake om de veiligheid in de gemeente Winterswijk te verbeteren of behaalde resultaten te behouden. Opvallend in de plannen van aanpak is dat de nadruk ligt op een integrale aanpak, het bundelen van krachten van verschillende organisaties. Hierdoor wordt een probleem vanuit verschillende invalshoeken bekeken en aangepakt. Er wordt niet alleen ingezet op repressie ook preparatie en preventie krijgen een duidelijke rol in de afgesproken aanpak. Stappen voor een integrale aanpak zijn gemaakt in voorgaande jaren. Toen zijn hier al vruchten van geplukt. Duidelijk is dat in Winterswijk met name in het centrum aandachtspunten liggen. De diversiteit van bewoning en bedrijven in een klein gebied maken dat een specifieke aanpak voor dit gebied op zijn plek is. In het IVP werd eveneens gesproken over verbetering van de wijk. In de cijfers is niet terug te zien of dit ook werkelijk bereikt is. In de Veiligheidmonitor komt duidelijk naar voren dat het centrum de plek in Winterswijk is waar aandacht naar uit zou moeten gaan. De plannen die gemaakt zijn voor de periode geven een goede basis en ingang om de problemen in het centrum met bewoners en ondernemers in kaart te brengen en praktisch handen en voeten te geven. Dit bestaat uit het formuleren van een plan van aanpak waarin vervolgens concrete acties worden uitgezet met het doel de overlast in het centrum te verminderen. In 2010 heeft hiervoor het eerste gesprek met bewoners, horeca-eigenaren, gemeente en politie plaats gevonden. Pagina 10 van 86

11 Over de voortgang van een aantal projecten bestaat onzekerheid. Het gaat om projecten die ontstaan zijn door inzet van Klein Stedenbeleid (KSB) subsidie vanuit provincie Gelderland. De financiering loopt tot en met 31 december Het gaat om het project buurtbemiddeling die het doel heeft burenonrust werkelijk op te lossen. Maar ook om de inzet van de buurtbasisteams die zich richten op de kleine signalen in aandachtswijken en deze omzetten in concrete acties. Het DoeTeam, een project voor moeilijk bemiddelbare, langdurig werkelozen dat zorgt voor een vervolgstap naar (vrijwilligers) werk of hulpverlening, is een project waarvan de financiering in 2011 eindigt. Het Zorgnetwerk Winterswijk/OGGZ casemanagement is eveneens opgezet met ondersteuning van KSB subsidie en richt zich op het vergroten van samenwerking bij complexe hulpverleningssituaties waarbij sprake is van escalatie. In een eerder stadium is besloten de financiering van het JEKK te beëindigen per 01 januari Ook het project Sociale Veiligheid Spoorzone Spoorlijn Arnhem-Winterswijk heeft zijn nut bewezen de laatste jaren. Tot en met 2011 is geld beschikbaar gesteld om dit project voort te zetten. De genoemde projecten dragen bewezen bij aan een veiliger Winterswijk. Het stopzetten van projecten kan duidelijke consequenties hebben zoals in een later stadium betrokken raken bij problemen in een buurt waardoor problemen groter zijn, het voortduren van burenonrust of jongeren in een later stadium bereiken als problemen grotere vormen hebben aangenomen. Bij de keuze over voortgang of beëindiging van projecten is het raadzaam de consequenties voor de veiligheid goed in ogenschouw te nemen. Een andere lijn in het IVP is dat op veel gebieden de behoefte bestaat om betere communicatie, informatie of educatie te realiseren naar bewoners en bedrijven. Aan een kant om de bewoners en bedrijven op de hoogte te brengen van ontwikkelingen en aan de andere kant om het bewustzijn op verschillende terreinen te vergroten waardoor de zelfredzaamheid wordt versterkt. In sommige situaties is een duidelijke vorm voor educatie of informatieverstrekking gerealiseerd. In de meeste situaties bestaat de wens, maar ontbreekt de vorm op welke wijze dit plaats zou moeten vinden. Voorbeelden hiervan zijn het vergroten van het bewustzijn over verkeersdeelname, het beveiligen van de woning of de fiets of het voorkomen van brand in de woning of het bedrijf. De Veiligheidsmonitor geeft het advies te investeren in betere communicatie door de Gemeente Winterswijk met politieteam Winterswijk over samenwerkingsverbanden en welke stappen gemaakt worden gericht op een veiligere leefomgeving. Een aanbeveling in het IVP is om de wens om communicatie, informatie en educatie op te pakken. Omdat de wens vanuit verschillende terreinen benoemd wordt, is het raadzaam om te onderzoeken of een integrale vorm van communicatie, informatie of educatie kan bestaan. Hierin kan een regierol liggen bij de Gemeente Winterswijk. Het laatste punt van de conclusie van IVP is het punt over kleine signalen. Het is duidelijk dat bij een onveilige situatie vaak al kleine signalen zichtbaar waren en escalatie mogelijk voorkomen had kunnen worden. Aan één kant inspelen op kleine signalen, aan de andere kant optreden bij kleine overtredingen kan grote problemen in de toekomst verminderen of zelfs voorkomen. Communicatie van organisaties naar bewoners is belangrijk, maar minstens zo belangrijk is luisteren naar wat bewoners te zeggen hebben. Het serieus nemen van de kleine signalen en indien mogelijk deze met bewoners omzetten naar concrete acties kan zorgen dat problemen klein blijven. De taak om signalen te horen ligt nu voor een groot deel bij de buurtbasisteams. Op dit moment is het onzeker of deze vorm van communicatie met bewoners kan worden voortgezet. Voor het behoud van een veilig Winterswijk is het horen van de stem en de deelname van de bewoners onontbeerlijk, want in de basis is ieder mens verantwoordelijk voor de eigen veiligheid en het eigen welbevinden. Pagina 11 van 86

12 3. Integraal Veiligheidsplan Inleiding In dit hoofdstuk zal gekeken worden naar de plannen voor de periode De conclusie van de evaluatie van het IVP van vormt hiervoor een belangrijke basis. In bijlage 1 is de evaluatie over deze periode terug te lezen. In bijlage 2 is terug te lezen op basis van welke gegevens tot de huidige onderwerpen gekomen is in het IVP Hiervoor is gebruik gemaakt van de evaluatie IVP , politiecijfers van de regio, het Teamplan en Gebiedsscan van het politieteam Winterswijk en de Veiligheidsmonitor Daarnaast wordt een koppeling gemaakt naar de stappen van veiligheid die benoemd worden in hoofdstuk 1.3 zodat duidelijk is of de maatregelen zich richten op het voorkomen of bijvoorbeeld het bestrijden van een onveilige situatie. In de tabel bij Veilig Wonen is gebruik gemaakt van verschillende grijstinten. De reden hiervoor is dat de onderwerpen hierdoor gebundeld zijn op soort onderwerp binnen het thema veilig wonen. De tabellen geven aan wie welke acties bij een bepaald onderwerp uitvoert en op welke termijn. Bij ieder veiligheidsthema worden de doelen gespecificeerd en komen deze bij de conclusie weer terug. In de conclusie wordt aangegeven welke veiligheidsstappen bij het betreffende doel worden genomen Doel IVP Voor de periode is het doel: Het doel van het Integraal Veiligheidsplan is het behouden van behaalde resultaten, het vergroten van de zelfredzaamheid gericht op veiligheid van de bewoners van Winterswijk, het terugdringen van de feitelijke aantasting van de veiligheid, het verkleinen van veiligheidsrisico s en het verminderen van gevoelens van onveiligheid onder de burgers. Pagina 12 van 86

13 3.2 Veilig Wonen Onder veilig wonen wordt zowel de objectieve als subjectieve veiligheid verstaan. Dus de werkelijke kans dat iemand betrokken raakt bij een strafbaar feit en het gevoel dat bewoners hebben over hoe groot de kans is dat zij betrokken raken bij een strafbaar feit. Het gaat om werkelijke aantallen incidenten en om hoe veilig mensen zich voelen als ze over straat lopen. Rondom het thema veilig wonen zijn de onderwerpen divers van woning inbraken tot zwerfaval, nazorg voor ex-gedetineerden tot overlast door jongeren. Onderwerp Actiepunten Politie De Woonplaats Brandweer Onderwijs Bedrijfsleven Sociale Dienst Oost Achterhoek VROM SLO Welzijn, Zorg & Educatie Openbare Ruimte Communicatie Uitvoeringsjaar 1. Vernielingen 1.1 Voorzetten huidig beleid aangifte doen en kosten verhalen op dader. 1.2 Volgen trend kosten vervanging voorzieningen 2. Huiselijk Geweld 2.1 Integreren Huiselijk Geweld in Veiligheidskamer en partners 2.2. Invoer en scholing organisatie meldcode kindermishandeling 2.3 Monitoren trend huiselijk geweld 2.4 Terugdringen aantal gevallen huiselijk geweld 3. Escalatie Burenruzie 3.1 Onderzoek mogelijkheid behoud buurtbemiddeling 3.2 Monitoren trend burenruzies 3.3 Terugdringen aantal burenruzies 4. Woning inbraken 4.1 Onderzoeken op welke wijzen bewoners kunnen worden geïnformeerd over betere beveiliging van hun eigendommen. 4.2 Samenwerken met Duitse collega s om inbraken tegen te Pagina 13 van

14 gaan. 5. Te weinig 5.1 Verkoop snippergroen. Groenonderhoud 5.2 Onderzoek behoud buurtbasisteams Zwerfvuil 6.1 Plannen maken voor bewustere manier van afval inzamelen. 6.2 Realiseren van een milieustraat. 6.3 Voorzetten project Beesten Bende 6.4 Onderzoek mogelijkheid behoud DoeTeam Actief inzetten van bestuurlijke strafbeschikking 7. Verpaupering 7.1 Voorzetten stimuleren eigenaren om verpaupering aan te pakken 8. Overlast hangjongeren 9. Te weinig voorzieningen voor de jeugd 8.1 Jeugdhulpverlening: beleid regionaal vormgeven 8.2 Jeugdhulpverlening: beleid regionaal uitvoeren 8.3 Onderzoek naar voortzetting JEKK 8.4 Start Traject-Begeleiders bij bestaande organisaties 8.5 Integrale jeugdoverlast aan blijven pakken in 12+ overleg 8.6 Evaluatie aanpak jeugdgroep 12+ overleg 8.7 Onderzoek naar verbetering 12+ overleg 8.8 Onderzoek aansluiting scholen 8.9 Gebruik verwijsindex verbeteren 8.10 Monitoren trend jeugdoverlast 8.11 Verminderen overlast door jeugd 9.1 Monitoren of vraag naar meer speelplekken blijft bestaan Brandweerzorg 10.1 Kaarten verbeteren en van gehele VNOG op server plaatsen 10.2 Aansluiten op landelijke informatiebron voor realiseren bereikbaarheidskaarten 10.3 Uitgevoerde vaardigheden registreren van brandweermensen 10.4 Uitgevoerde vaardigheden worden van een oordeel voorzien en geregistreerd Vaardigheden en oordelen worden aan elkaar gekoppeld en prioriteiten gesteld Vaardigheden en oordelen worden van een actie voorzien. Pagina 14 van e.v

15 10.7 Audit uitvoeren en aanbevelingen omzetten naar acties 10.8 Maatregelen gericht op het voorkomen van branden Maatregelen gericht op het vergroten van de eigen zelfredzaamheid van bewoners 11. Rampenbestrijding 11.1 Vorming van regionaal crisisplan Opstellen en uitvoeren van opleidings- en oefenplan aansluitend bij regionaal crisisplan 11.3 Opzetten Achterhoekse organisatie voor regionale rampenbestrijding. 12. Openbare Geestelijke Gezondheidszorg 13. Nazorg Ex gedetineerden 11.4 Rampenstafoefening jaarlijks uitvoeren 12.1 Convenant preventieve aanpak ontruimingen 12.2 Verbeteren samenwerking organisaties inkomen en schulden 13.1 Bieden van nazorg aan ex gedetineerden in samenwerking met partnerorganisaties Onderzoeken betere aansluiting activiteiten PI Achterhoek met regio Achterhoek Jaarlijks WMO-plus-loket 14.1 Fysiek vormgeven van WMO-plus-loket. 15. Functioneren Gemeente 15.1 Verbeteren communicatie samenwerking gemeente en politie 1. Vernielingen Het huidige beleid bij zowel de Gemeente Winterswijk als De Woonplaats wordt in de komende jaren voortgezet. Om zicht te krijgen op werkelijke oorzaak van de verminderde kosten van vernielde zaken zullen de uitgaven van de komende jaren gevolgd worden. De maatregelen die worden ingezet zijn gericht op repressie en preventie. Aan één kant direct aangifte doen en verhalen van de kosten op de dader bij vernielingen. Aan de andere kant gebruik maken van materialen waardoor de schade beperkt blijft waardoor vernieling wordt voorkomen. 2. Huiselijk Geweld Het doel in de komende periode is het verminderen van het aantal situaties waarin sprake is van huiselijk geweld. In 2011 wordt verder gegaan met het inbedden van de aanpak van huiselijk geweld in de Veiligheidskamer, politieteam Winterswijk in samenwerking met hulpverlenende organisaties. De aanpak huiselijk geweld richt zich op zowel preventie en repressie als nazorg. Situaties waarbij sprake is van huiselijk geweld worden bestraft en Pagina 15 van 86

16 mogelijk een tijdelijk huisverbod opgelegd aan de pleger. Aan de andere kant wordt hulpverlening betrokken en zo mogelijk ingezet om de situatie te stabiliseren en situaties in de toekomst te voorkomen. De acties gericht op preventie richten zich op het herkennen van signalen in een vroeg stadium. In 2011 wordt verwacht dat de meldcode kindermishandeling ingevoerd gaat worden bij organisaties. De gemeente verzorgt, naar verwachting in 2011, de scholing voor organisaties hoe de meldcode in hun organisatie vorm te geven en te implementeren. De meldcode is een maatregel gericht op preparatie. Het richt zich op het herkennen van huiselijk geweld en weten hoe in een dergelijke situatie te handelen. Huiselijk geweld blijft een speerpunt van het politieteam Winterswijk en heeft nauwe samenwerking met verschillende samenwerkingspartners om een integrale aanpak uit te voeren. De laatste jaren is een stijgende lijn te herkennen in het aantal situaties met huiselijk geweld. De laatste jaren is een daling te zien. Belangrijk is te blijven monitoren of de dalende trend zich voortzet. 3. Escalatie burenruzie Het doel voor 2011 is het verminderen van het aantal situaties waarbij sprake is van burenonrust. Het project Buurtbemiddeling is gefinancierd door het Kleine Stedenbeleid (KSB) subsidie. Deze subsidie stopt per Er is nog geen beslissing genomen of er mogelijkheden zijn dit project voort te zetten en in welke vorm. Het project buurtbemiddeling is een vorm van nazorg. Er wordt gestreefd naar herstel van de relatie en het bieden van handvatten om niet weer in dezelfde situatie terecht te komen. Politieteam Winterswijk geeft aan zeer enthousiast te zijn over de aanpak van het project Buurtbemiddeling. Het zorgt ervoor dat de meldingen van buurtoverlast kunnen worden doorverwezen en opgelost waardoor meer ruimte is voor de uitvoer van kerntaken van de politie. De Woonplaats ondersteunt deze mening. Door de inzet van buurtbemiddeling worden problemen echt opgelost en zijn er duidelijk minder overlast meldingen bij De Woonplaats. Een kracht van het project is met name ook de positionering. Het is geen onderdeel van een bestaande organisatie, maar is ondergebracht bij Stichting Welzijn Winterswijk waar één persoon de buurtbemiddeling onder haar hoede heeft. Dit maakt dat de uitvoer heel serieus vorm heeft gekregen en een succes is geworden. Als dit project wordt beëindigd wordt verwacht dat het aantal klachten van overlast toe zal nemen en blijven bestaan. 4. Woning-inbraken In 2010 werd onverwacht een stijging van het aantal inbraken waargenomen. Ook ten opzichte van andere gemeenten in de regio is te zien dat de score voorheen laag was voor de gemeente Winterswijk en wijzigde naar gemiddeld. In 2010 heeft de politie verscherpte aandacht voor woninginbraken en samenwerking gezocht met Duitse politie. Opvallend gegeven is dat Winterswijk-West naar voren komt als een wijk waar regelmatig inbraken plaats vinden en met name de scheiding op de Walienseweg en Wooldseweg. In deze wijk staan veel verouderde en minder beveiligde woningen. Dit geldt eveneens voor het buitengebied. Gebouwen en/of terreinen zijn vaak onvoldoende beveiligd. Pagina 16 van 86

17 Aan één kant zoekt politie Winterswijk met Duitse collega s manieren om inbraken te voorkomen door middel van bestrijden van inbraken. Aan de andere kant ligt de verantwoordelijkheid bij de burger om zorg te dragen voor goede beveiliging van hun eigendommen. Bewustwording over beter beveiliging van woningen lijkt een preventief middel om inbraken in de toekomst te verminderen. 5. Te weinig groenonderhoud In de komende periode zal de verkoop van snippergroen doorgaan. Daarnaast zal het preventieve beleid voortgezet worden dat groenonderhoud ook gericht is op het vergroten van het veiligheidsgevoel in de Gemeente Winterswijk. In 2008 is gestart met buurtbasisteams met financiering vanuit o.a. KSB subsidie. In 2008 is gestart met buurtbasisteams met financiering vanuit KSB subsidie. Buurtbasisteams zijn buurtteams die bestaan uit een opbouwwerker van SWW en een woonconsulent vanuit De Woonplaats. Afhankelijk van de wijk of straat sluiten medewerkers aan van bijvoorbeeld Sociale Dienst Oost Achterhoek (SDOA) of bijvoorbeeld Ouderenwerk. In de afgelopen periode zijn acht wijken in de gemeente Winterswijk waarin deze aanpak is geactiveerd. De Buurtbasisteams gaan per wijk bij de bewoners op bezoek en nemen interviews af over de leefbaarheid van de straat of wijk. Vanuit deze interviews worden acties uitgezet gericht op bijvoorbeeld groenonderhoud, zwerfafval, jongeren groepen en voorzieningen van jongeren om de wijk praktisch en zichtbaar te verbeteren. Zij functioneren als de stem van de bewoners en motiveren bewoners zelf actie te nemen om de leefomgeving te verbeteren. Onduidelijk is of de buurtbasisteams voortgang kunnen krijgen in de huidige vorm. Hier is nog geen beslissing over genomen. De consequentie van het opheffen van de buurtbasisteams is naar grote waarschijnlijkheid dat de signalen van bewoners in een later stadium gehoord worden waardoor problemen in een grotere vorm en op een later tijdstip naar voren komen. 6. Zwerfvuil Op dit moment wordt nagedacht over een andere manier van afval verwerking. De concrete plannen worden verwacht in De plannen richten zich op bewuster met afval omgaan door afvalscheiding. Hierdoor neemt de hoeveelheid restafval en naar verwachting zwerfafval af. Daarnaast wordt gewerkt aan een milieustraat op het terrein van Regionaal Orgaan Voor Afvalverwerking (ROVA) waar afval gescheiden kan worden ingeleverd. De verwachting is dat tussen de milieustraat gerealiseerd is. Door deze voorziening wordt verwacht dat er minder illegale dumping van grofvuil zal plaats vinden. Zowel de realisatie van een milieustraat als bewuster afval scheiden zijn preventieve maatregelen waarmee zwerfafval voorkomen wordt. Het DoeTeam Oost Achterhoek wordt deels gefinancierd vanuit KSB gelden tot en met Het DoeTeam is gestart met het idee in te zetten op het schoonhouden van de omgeving. Op dit moment richt het zich ook op klussen gericht op groenonderhoud en opknappen van woningen. Onzeker is of dit project zal worden voortgezet, hierover is nog geen beslissing genomen. De consequentie van het beëindigen van dit project is naar grote waarschijnlijkheid dat de groep moeilijk bemiddelbare klanten van SDOA onbemiddelbaar blijft. Daarnaast is deze groep wisselend bekend met het geven van overlast in de gemeente. Dit zal dan vermoedelijk blijven bestaan. Het DoeTeam is een vorm van nazorg. Mensen zijn vaak al in de problemen geraakt en proberen hun leven weer op de rit te krijgen. Aan één kant wordt er gewerkt aan stabiliteit, aan de andere kant wordt geholpen om te zorgen dat mensen handvatten krijgen om niet weer terug te vallen. Pagina 17 van 86

18 In 2010 is de bestuurlijke strafbeschikking als nieuw handhavinginstrument van kracht geworden. Dit middel biedt de mogelijkheid op te treden tegen klein overtredingen zoals wild plassen en afval dumpen. Vanaf 2011 zal dit instrument waar nodig actief ingezet worden tegen kleine overtredingen. Het gaat dan vooral om overlast gevende gedragingen in de openbare ruimte. 7. Verpaupering Het ingezette beleid van de Gemeente Winterswijk om verpauperde panden en plekken aan te pakken zal worden voortgezet in deze periode. De Woonplaats gaat door met de buurtbasisteams in samenwerking met wijkwerk en zal eventueel aanpassingen realiseren. De Woonplaats spreekt mensen aan op hun bijdrage aan verpaupering en treedt repressief op. Aan de andere kant luisteren zij ook naar signalen door de gesprekken die plaats vinden in de buurtbasisteams om problemen in een vroeg stadium op te pakken en werken zij op deze manier preventief om verpaupering te voorkomen. De Woonplaats streeft eveneens naar het voorkomen van leegstand van woningen. De Gemeente Winterswijk motiveert eigenaren van verpauperde plekken of panden deze plekken aan te pakken. Dit kan gezien worden als een vorm van nazorg; de verpaupering bestaat al en er wordt gekeken wat gedaan kan worden op de verpaupering op te heffen en niet terug te laten komen. Door middel van handhaving zal ook op repressieve wijze worden opgetreden als er sprake is van overtreding van de APV. 8. Overlast hangjongeren Het doel voor de komende periode is het verminderen van de overlast die veroorzaakt wordt door jongeren. De komende jaren gaat er veel veranderen op het gebied van jeugd en jeugdhulpverlening. Vermoedelijk zal vanaf 2013 (een deel van) de jeugdzorg- gelden van de provincie naar de gemeenten verplaatst worden. Beleid over hoe dit (regionaal) gaat worden ingezet zal de komende jaren vorm krijgen. De rol van de gemeente om jeugd nog meer dan voorheen deel te laten nemen aan de samenleving neemt toe. Er zijn grote stappen gemaakt zoals de totstandkoming van JouwUnit en de gezamenlijke aanpak om jongeren te bereiken en jeugdgroepen met elkaar aan te pakken en om preventief met jongeren te werken. Op regionaal niveau wordt veel aandacht besteed aan het bereiken van kwetsbare jongeren. Preventieve maatregelen die ingezet worden de komende periode zijn te vinden met de start van het WMO-plus-loket. In 2011 zijn de handtekeningen gezet onder de start van het WMO-plus-loket. Dit loket biedt een integraal antwoord op vragen rondom opvoeden, opgroeien en maatschappelijke ondersteuning (zie punt 15). De start is hiermee gemaakt om integraal antwoord te geven op opvoed- en opgroeivragen waardoor in een veel vroeger stadium de goede en integrale hulp kan worden geboden. Een ander middel om preventief werken is de outreachende hulpverlening van Trajectbegeleiders en JEKK medewerkers. Zij zoeken jongeren thuis of op straat op en hebben het doel de jongeren te helpen op de goede weg te blijven. De subsidie voor het JEKK zal in 2013 eindigen. Hierdoor valt de outreachende hulpverlening naar overlastgevende jeugd weg. Politie Winterswijk adviseert het bestuur van de gemeente het JEKK in stand te houden gezien de goede resultaten en samenwerking. Met het JEKK zijn afspraken gemaakt de komende periode om meer richting te geven aan een integrale aanpak waarbij gebruik wordt gemaakt van bestaande voorzieningen en organisaties. In 2011 is de functie trajectbegeleider ontstaan binnen bestaande organisaties zoals JouwUnit in eerste instantie voor de duur van één jaar. Deze functies hebben een actieve rol naar de jongeren toe en verwijzen niet alleen door, maar gaan ook mee met de jongeren om hun leven praktisch op de Pagina 18 van 86

19 rit te krijgen. Dit kan een vorm zijn van preventie zodat jongeren niet tussen wal en schip komen, maar ook een vorm van nazorg als de jongere het leven niet meer op de rit heeft om het weer op de rit te krijgen en te houden. Het politieteam Winterswijk geeft aan een nieuw impuls te willen geven aan de schoolagenten. Dit zijn agenten die een school adopteren waardoor de scholen een vast aanspreekpunt hebben. Hierdoor kunnen signalen sneller gedeeld worden en acties vroegtijdig worden uitgezet. Op dit moment wordt onderzocht op welke wijze het politieteam Winterswijk kan aansluiten bij scholen in Winterswijk. In 2011 zal de werkgroep voor de Verwijsindex voortgezet worden. Het doel is elkaar te helpen de verwijsindex te gebruiken en te implementeren in de organisatie. Hierin wordt nauw samengewerkt tussen professionals vanuit alle windrichtingen: van woningbouwvereniging tot peuterspeelzaal, van consultatiebureau, naar scholen tot maatschappelijk werkers. Eén van de maatregelen die gericht zijn op repressie en nazorg is bijvoorbeeld de aanpak van problematische jeugdgroepen in het 12+ overleg. In april 2011 vindt een evaluatie plaats van de afgesproken aanpak van een groep jongeren in Na de evaluatie wordt met partners afgesproken op welke wijze de aanpak van jongeren een vervolg kan krijgen. Daarnaast wordt gekeken naar verbetering van de aanpak en werkwijze van het 12+ overleg om de effectiviteit te vergroten. Politieteam Winterswijk heeft als speerpunt de aanpak van overlast door jongerengroepen. In samenwerking met partnerorganisaties willen zij actief meewerken om de groepen in kaart te brengen, te houden en aan te pakken. Dit doen zij door actief deel te nemen aan overleggen, zorgmeldingen te maken indien jongeren betrokken zijn bij incidenten, vroegtijdige signalen te delen met betrokken organisaties en contact te leggen met ouders als hun kind in contact komt met het politieteam. In het zorgnetwerk Winterswijk worden complexe situaties besproken. Ongeveer 1/3 van de klantsituaties die besproken worden zijn jongeren tussen 18 en 25 jaar. Het overleg richt zich erop met de jongeren en betrokken organisaties een plan van aanpak te maken om de situatie op te lossen en afspraken te maken om niet weer in dezelfde situatie terecht te komen. Naast de overleggen die zich richten op nazorg, wordt ook gekeken wat er gedaan kan worden om mensen minder makkelijk tussen de wal en het schip te laten vallen. Deze maatregelen richten zich met name op de samenwerking tussen organisaties en hebben een preventief karakter. Er bestaat onzekerheid of het zorgnetwerk Winterswijk voortgezet gaat worden omdat dit project gefinancierd wordt vanuit KSB subsidie tot De consequentie van het beëindigen van het zorgnetwerk Winterswijk is naar grote waarschijnlijkheid dat geëscaleerde, complexe situaties niet integraal worden opgepakt en mensen tussen de wal en het schip terecht komen. 9. Te weinig voorzieningen voor de jeugd Met de aanleg van de voorzieningen in voorgaande jaren is voldaan aan de grootste vraag voor speelplekken voor kinderen en jongeren. De Veiligheidsmonitor 2010 geeft echter aan dat bewoners speelplekken voor kinderen missen. Een belangrijk punt is om te monitoren of dit signaal blijft bestaan of is opgeheven met het realiseren van de voorzieningen. 10. Brandweerzorg In de toekomst is het doel de informatie voor de brandweer bereikbaarheidskaarten te blijven verbeteren en indien mogelijk vanuit landelijke informatiebronnen te halen. Dit biedt de meest betrouwbare informatie. Het realiseren van landelijke informatiebronnen is in ontwikkeling. Als de mogelijkheden zich aandienen, zal hierop worden aangesloten. Daarnaast wordt de komende periode gewerkt om de bereikbaarheidskaarten van de gehele Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland op de server van de VNOG te plaatsen. Pagina 19 van 86

20 In de komende periode zal aandacht besteedt worden aan het inzichtelijk krijgen van de vaardigheden van de vrijwilligers en de acties die ondernomen moeten worden om de vaardigheden aan te leren, te verbeteren of te behouden. In 2011 worden de activiteiten geregistreerd die een vrijwilliger dat jaar werkelijk heeft uitgevoerd. In 2012 worden de vaardigheden benoemd en geëvalueerd. In 2013 is de planning om te onderzoeken of de evaluatie over de activiteiten met elkaar overeenkomen. In 2014 is de bedoeling dat een actie wordt gekoppeld aan de vaardigheden die verbeterd kunnen worden. In juni 2011 zal de tweede audit plaats vinden. Deze audit richt zich niet op de individuele gemeente, maar op de hele brandweercluster Achterhoek Oost. Er wordt met name gekeken naar welke ontwikkelingen hebben plaats gevonden en naar de resultaten en toekomstvisie. Op dit moment wordt gewerkt aan het beleidsplan voor het brandweer cluster Achterhoek Oost. Deze is nog niet vastgesteld ten tijden van het schrijven van het IVP. Het beleidsplan wordt vastgesteld eind maart Landelijk is terug te zien dat op dit moment de brandweerzorg dusdanig functioneert dat meer geld niet resulteert in minder slachtoffers. Om deze reden is het van belang actief aan de slag te gaan met preventieve maatregelen. In het beleidsplan is de zelfredzaamheid van de burger een speerpunt net als het voorkomen dat branden ontstaan, dus de risicobeheersing. Risicobeheersing is een onderwerp dat door gemeenten wordt uitgevoerd. Het brandweer cluster Achterhoek Oost zal hierin gezamenlijk acties uitzetten. Een voorbeeld hiervan is een project rondom zorginstellingen dat in 2010 is gestart. In dit project is nauw contact tussen directies en bewoners van zorginstellingen en de vier risicobeheersers van de vier gemeenten in Achterhoek Oost. In dit contact vindt voorlichting en kennismaking plaats over brandveiligheid. Deze acties zijn gericht op preventie en preparatie. 11. Rampenbestrijding In 2010 is besloten dat de gemeentelijke processen op andere wijze worden ingevuld. Op dit moment heeft iedere gemeente verantwoordelijke personen voor alle processen. In 2011 wordt gewerkt om de processen samen met de Achterhoekse gemeenten te bemensen.. Op deze manier levert iedere gemeente enkele gespecialiseerde medewerkers per proces en ontstaat er een gezamenlijke invulling van de gemeentelijke processen. Op deze manier kan worden voldaan aan de kwaliteitseisen van de Wet Veiligheidsregio s (oktober 2010) zonder dat het meer gaat kosten. De rampenstafoefening wordt jaarlijks uitgevoerd. 12. Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) OGGZ is een gemeentelijke taak. Het bestaat uit het bieden van begeleiding aan personen met veelal een psychiatrische problematiek die behandeling en begeleiding weigeren en vaak voor overlast zorgen. Vanuit de regio wordt bemoeizorg van GGNet ingezet met het doel deze mensen werkelijk te bereiken en te begeleiden naar behandeling. Daarnaast bestond een regionale aanpak van Multi Problem situaties uitgevoerd door de GGD. In Multi Problem situaties spelen veel problemen zoals: verslaving, psychiatrische problematiek, verstandelijke handicap, vervuiling, schulden en dakloosheid. In 2009 heeft de gemeenten vanuit KSB middelen een OGGZ casemanager aangesteld met het doel de samenwerking tussen organisaties rondom OGGZ personen en Multi problem situaties lokaal te verbeteren en de gaten in de systemen zichtbaar te maken om te zorgen dat zo min mogelijk mensen tussen de wal en schip vallen. In 2010 is het regionale meldpunt coördinatie multiprobleemsituaties beëindigd en heeft iedere gemeente een lokaal zorgnetwerk opgezet om lokaal complexe situaties op te pakken en beleid en samenwerking te verbeteren. Het resultaat van het Zorgnetwerk/OGGZ casemanager is dat door de intensieve samenwerking met partners er meer mensen in problemen in beeld zijn, er minder Pagina 20 van 86