het aansluiten van de beschikking staatssteun bij de generieke woonomstandigheden in plaats van bij de specifieke;

Transcriptie

1 Deloitte Financial Advisory Services B.V. Real Estate Advisory Orteliuslaan BE Utrecht Postbus AC Utrecht Nederland Tel: Fax: Aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de heer mr. J.P.H. Donner Postbus EA DEN HAAG Datum Behandeld door Ons kenmerk JH/GG Onderwerp Knelpunten uitvoering EU-beschikking/ Tijdelijke regeling daeb Uw kenmerk Geachte heer Donner, Corporaties ervaren problemen bij naleving van de bepalingen 1 over de toewijzing van huurwoningen met een huur tot 653 per maand. Dit blijkt uit praktijkonderzoek van Deloitte bij een aantal woningcorporaties. Het onderzoek betreft geen representatieve steekproef, maar levert wel actuele informatie op. Deze informatie kan u van dienst zijn bij uw gesprek in Brussel en bij het herstellen van weeffouten in de (concept) wet- en regelgeving, zoals de Tijdelijke regeling daeb, de Herzieningswet 2 en het opstellen van het accountantsprotocol U meldt in uw brief van 5 juli 2011 (kenmerk DABC ) dat u voor de uitvoering van de beschikking staatssteun geen verdere knelpunten bekend zijn dan de in uw brief genoemde. De door u gesignaleerde knelpunten betreffen: het aansluiten van de beschikking staatssteun bij de generieke woonomstandigheden in plaats van bij de specifieke; het ten onrechte opleggen van een verplichting tot Europese aanbesteding; problemen bij de herfinanciering van niet-daeb acitiviteiten; en 1 Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting 2 Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting Op alle opdrachten verricht door Deloitte zijn de Algemene Voorwaarden Dienstverlening Deloitte Nederland, november 2010 gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel onder nummer van toepassing. Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited

2 2 de vormgeving van de administratieve scheiding voor (het inzichtelijk maken van) de staatssteun. Uit ons praktijkonderzoek blijkt dat corporaties bij het voldoen aan een onderdeel van de EUbeschikking uiteenlopende problemen ervaren die niet in uw brief voorkomen. Dit betreft de regels over de toewijzing. Sommige problemen komen bij nagenoeg alle corporaties voor, zoals het afdwingen van de naleving bij indirecte verhuringen. Andere problemen hangen samen met de plaats of regio waar de corporatie werkzaam is. Een corporatie in de Randstad heeft andere issues dan een corporatie in een krimpregio. De bij het onderzoek van Deloitte betrokken corporaties hebben op grond van hun eerste ervaringen met de nieuwe regels de volgende aanbevelingen voor u geformuleerd: Link met belastingkantoor o Geef corporaties een directe link met het belastingkantoor voor het checken van de gegevens over het huishoudinkomen die nodig zijn voor het aangaan van het huurcontract of laat de uitvoering van de check aan het Belastingkantoor over. Het verifiëren van de hoogte van het huishoudinkomen stuit in de prakrijk op praktische problemen. De Belastingdienst heeft voor het afgeven van een IB60 formulier gemiddeld twee weken nodig, terwijl toewijzing van een woning binnen een week plaatsvindt. Tevens brengt het direct digitaal kunnen vastleggen van de gegevens minder administratieve lasten met zich voor alle betrokkenen. Optrekken van inkomensgrens voor huurwoningen in bovensegment o Verhoog de inkomensgrens van per jaar tot per jaar voor de duurste categorie huurwoningen, bijvoorbeeld de categorie van 580 tot 653 per maand. Zo wordt voorkomen dat woningen met een huur boven 580 per maand leeg komen te staan, omdat huurders met een inkomen tot maximaal per jaar de huur niet kunnen betalen. Dit biedt ook samenwonende starters met een inkomen tussen en de mogelijkheid in aanmerking te komen voor een (dure) huurwoning. Als zij al willen, krijgen zij veelal geen hypotheek gefinancierd voor de aankoop van een woning. o Grote steden willen de inkomensgroep tussen en per jaar graag behouden voor de leefbaarheid van de stad. De 10% vrije ruimte biedt door het beperkte aantal woningen dat daarin valt en de huishoudens die door persoonlijke, sociale of andere omstandigheden daarvoor eveneens in aanmerking willen komen niet voldoende ruimte. Nieuwbouw en vrije sectorwoningen bieden hiervoor tegenwoordig ook geen alternatief.

3 3 Indirecte verhuringen o Breid de categorie die buiten de toewijzingsregels valt (AWBZ zonder huurcontract) uit met de categorieën short stay en zorg geïndiceerd met huurcontract. Bij indirecte verhuringen, bijvoorbeeld bij toewijzing door zorginstellingen, hebben corporaties geen sancties naleving van de nieuwe toewijzingsregels af te dwingen. Sommige zorginstellingen willen daarover geen contract sluiten met de corporatie. - Zorg geïndiceerd met huurcontract betreft zwakkeren in de samenleving. Zij kunnen zo worden beschermd en van concurrerende aanbieders buiten de zorg en wonen sectoren is geen sprake. - Short stay betreft veelal specifieke huishoudens, bijvoorbeeld buitenlandse studenten. Stel waar nodig hiervoor apart beleid op. Veel short stay voorzieningen worden gemeubileerd verhuurd. Voor de toewijzing is de kale huur bepalend. De korte verhuurtermijnen hebben bij het moeten voldoen aan het 90%-10% criterium voor corporaties een aanzienlijke administratieve lastenverzwaring tot gevolg. Tijdelijke verhuur / vervangende woning o Houd toewijzing van tijdelijke huisvesting in verband met sloop of renovatie buiten de toewijzingscriteria. Deze tijdelijke huisvesting drukt veelal op de 10% vrije ruimte die ook nodig is voor huishoudens die hiervoor op grond van persoonlijke, sociale of andere omstandigheden in aanmerking willen komen. Daarnaast brengt de verplichting extra administratieve lasten met zich. o Houd huurwoningen die huurders na sloop als vervangende huurwoning krijgen toegewezen buiten de toewijzingscriteria. Je kunt niet iemand op straat zetten, omdat de corporatie een woning moet slopen. o Laat de tijdelijke verhuur op grond van artikel 15 Leegstandswet niet onder de toepassing van de Tijdelijke regeling daeb vallen. De toewijzing geschiedt als gevolg van specifieke omstandigheden aan een aparte doelgroep. Huurtoeslaggrens o Trek voor grotere huishoudens de huurtoeslaggrens van 548,00 per maand op tot 652,52 per maand.

4 4 Bescherming privacy o Beperk de administratieve lastenverzwaring door formeel mogelijk te maken dat corporaties de gegevens over het huishoudinkomen niet te hoeven schonen. De corporatie dient zich naar redelijkheid ervan te vergewissen wie de bewoners zullen worden en of en, zo ja, welk gezamenlijk verzamelinkomen die bewoners naar schatting zullen genieten in het jaar van aanvang van de huurovereenkomst. De bepaling van dit huishoudinkomen moet zo veel mogelijk schriftelijk worden onderbouwd. Daarvoor moet de corporatie de gegevens met onderleggers in een dossier vastleggen. Corporaties mogen deze onderleggers slechts zo lang bewaren als noodzakelijk is voor de verwerkelijking van de doeleinden waarvoor zij worden verzameld of vervolgens worden bewerkt (artikel 10 Wet bescherming persoonsgegevens). Het op termijn moeten schonen van de gegevens over het huishoudinkomen houdt grote administratieve lastenverzwaring in bij gebruik van hardcopydossiers, omdat deze handmatig moeten worden geschoond. Voorkoming leegstand o Sta in plaatsen of woonkernen waar sprake is van (dreiging van) leegstand toe dat niet de 90% - 10% toewijzingsnorm van toepassing is. Leegstand leidt tot huurderving. Scheefwonen o Gebruik de regelingen die voortvloeien uit de EU-beschikking staatssteun (15 december 2009) niet voor het aanpakken van scheefwonen. De EU-beschikking en het scheefwonen dienen gescheiden te worden aangepakt. Visie Deloitte In aansluiting op de (voor zich sprekende) aanbevelingen van de corporaties merken wij op dat het optrekken van de inkomensgrens van naar per jaar de ergste kou uit de lucht van de regeling over staatssteun aan corporaties zal halen. Europa biedt die mogelijkheid ook voor de schaarstegebieden in Nederland. Europa houdt rekening met regio s waar de huuren koopmarkt onder druk staat. Dit is op te maken uit de EU-beschikking van de Europese

5 5 Commissie van 28 november , waar de EU-staatssteunbeschikking van 15 december 2009 een uitwerking van is. Uit de EU-beschikking van 28 november 2005 komt het volgende stukje 4 : De woningcorporaties die met het beheer van diensten van algemeen economisch belang zijn belast, vertonen specifieke kenmerken die in aanmerking moeten worden genomen. Met name dient rekening te worden gehouden met het feit dat, bij de huidige stand van de ontwikkeling van de interne markt, de intensiteit van de mededingingsvervalsing in die sectoren niet noodzakelijk evenredig is aan de omzet- en de compensatiebedragen. Bijgevolg moeten woningcorporaties die huisvestingsdiensten aanbieden aan achterstandsgroepen of sociaal kansarme groepen die, door solvabiliteitsbeperkingen, geen huisvesting tegen marktvoorwaarden kunnen vinden, ontheffing kunnen krijgen van de in deze beschikking neergelegde aanmeldingsverplichting, zelfs wanneer het door hen ontvangen compensatiebedrag de in deze beschikking vastgestelde drempels overschrijdt, indien de uitgevoerde diensten door de lidstaten als diensten van algemeen economisch belang worden aangemerkt (onderstreping Deloitte).. Wij hebben in Nederland te maken met solvabiliteitsbeperkingen waardoor in een aantal regio s middeninkomensgroepen geen huisvesting meer tegen marktwaarde kunnen vinden. Uit de EUbeschikking van 2005 is op te maken dat de drempels van 10% in die situaties kennelijk mogen worden overschreden zonder dat dit regionaal of landelijk gecompenseerd moet worden. 5 Daarnaast wijzen wij erop dat de administratieve lastendruk met het definitief invoeren van de bepalingen over de toewijzing conform de Tijdelijke regeling daeb toeneemt in plaats van afneemt. Een ontwikkeling die haaks staat op het uitgangspunt van dit kabinet. Tot slot Wij hopen dat u deze aanbevelingen van de corporaties gebruikt bij uw gesprek in Brussel en bij het herstellen van weeffouten in de (concept) wet- en regelgeving, zoals de Tijdelijke regeling daeb, de Herzieningswet en het opstellen van het accountantsprotocol EU-beschikking over staatssteun in de vorm van compensatie voor de openbare dienst die aan bepaalde met het beheer van diensten van algemeen economisch belang belaste ondernemingen wordt toegekend (2005/842/EG) 4 Het stukje betreft ziekenhuizen en woningcorporaties; het gedeelte over ziekenhuizen is weggelaten. 5 Bepaling 16 van EU-beschikking 2005 hoeft ons inziens niet in samenhang met bepaling 13 over overcompensatie te worden gelezen, maar kan als een op zichzelfstaande bepaling worden gezien.

6 6 Voor vragen over het onderzoek is Gerda Groeneveld onze contactpersoon. Zij is graag bereid de uitkomsten van het onderzoek inhoudelijk toe te lichten. Met vriendelijke groet, P. Klop RA drs.ing. J.L. Hooghiemstra Deloitte Financial Advisory Services B.V. Real Estate Advisory c.c. De heer T. Nieuwenhuizen Min. BZK Contactgegevens Gerda Groeneveld: nl tel.: +31 (0) /