Complete zorg. Voel wat licht kan doen voor uw medewerkers en patiënten

Transcriptie

1 Complete zorg Voel wat licht kan doen voor uw medewerkers en patiënten

2 Afdeling Angiografie, Asklepios Kliniek, Barmbek Hamburg, Duitsland Voel wat licht kan doen voor uw medewerkers en patiënten Bij Philips nemen we de behoeften van mensen als uitgangspunt voor onze innovatieve oplossingen. Voor de gezondheidszorg richten we ons daarom op het fysieke en emotionele comfort van de patiënt, op het welzijn en het motiveren van het personeel, op gastvrijheid voor de bezoeker en op de vele zakelijke uitdagingen van het management. Door geavanceerde technologie te combineren met een op de mens gerichte benadering, kunnen we helpen de hele ziekenhuiservaring te veranderen voor zowel patiënten als medische staf. Verbeter het ziekenhuisleven met de kracht van licht. 2

3 3

4 Een comfortabel gevoel Patiënten willen zich ontspannen in een rustgevende omgeving waarin ze zich op hun gemak voelen, net zoals ze dat thuis doen

5 Genezing die mensen centraal stelt Het welzijn van mensen in gezondheidszorginstellingen wordt sterk beïnvloed door verlichting. Licht heeft niet alleen consequenties voor onze visuele prestaties maar beïnvloedt ons ook emotioneel en biologisch door onze energieniveaus te verhogen, ons helpen te concentreren en onze stemming te verbeteren. De verlichtingsbehoeften van patiënten en medisch personeel verschillen echter erg van elkaar. Alleen door alle drie deze aspecten zorgvuldig af te wegen, is het mogelijk voor elke omgeving een optimale verlichtingsoplossing te leveren. Voor patiënten betekent dat het scheppen van een kalmerende en ontspannende sfeer die zij afhankelijk van hun stemming kunnen personaliseren. In onderzoeksruimten moet de verlichting helder en functioneel zijn om het stellen van de diagnose te ondersteunen en het medisch personeel te helpen effectiever te presteren. Licht dat opbeurt en kalmeert Mensen die in het ziekenhuis moeten blijven, voelen zich vaak angstig. Ze kunnen bang zijn van de medische behandelingen en dat maakt de onderzoeken moeilijk en tijdrovend. De toepassing van kleurrijk, dynamisch licht en een zachte ambiance kan ervoor zorgen dat de omgeving veel minder klinisch en juist veel menselijker aanvoelt. Doordat de verlichting de patiënt opbeurt en kalmeert, kan het medisch personeel sneller en vaak met minder verdoving een betere diagnose stellen. En hoe meer ontspannen de patiënten zijn, des te beter zijn de kwaliteit en efficiëntie van hun behandeling. 5

6 6

7 Overdag vóór Overdag na s Nachts vóór s Nachts na Een beter gevoel in een herstellende omgeving HealWell is een nieuw allesomvattend verlichtingsconcept voor patiëntenkamers. Het is specifiek ontwikkeld om bij te dragen aan de visuele, emotionele en biologische respons van mensen op licht. Het creëert een unieke omgeving die het welzijn van de patiënt ondersteunt en de beleving van het ziekenhuisverblijf verbetert. Het HealWell verlichtingsconcept De natuurlijke kracht van licht HealWell is een verlichtingssysteem voor patiëntenkamers dat is ontworpen uitgaande van de behoeften van patiënten, medische staf en ziekenhuismanagement. Dynamisch licht, dat de variaties van natuurlijk daglicht nabootst, wordt gecombineerd met gepersonaliseerde, regelbare lichtinstellingen. HealWell schept een omgeving waarin patiënten zich beter voelen. Tegelijk voorziet HealWell het medische personeel van goede verlichtingsomstandigheden voor het uitvoeren van onderzoeken of voor noodgevallen. Recent onderzoek heeft aangetoond dat licht veel heilzame effecten kan hebben op herstellende omgevingen. Het verbetert niet alleen de sfeer in de kamers van patiënten maar ook hun tevredenheid en welzijn. Visueel licht Emotioneel licht Biologisch licht 7

8 Voel de verantwoordelijkheid Krijgen wat u nodig hebt, hoeft niet hand in hand te gaan met het verspillen van grondstoffen. Daarom zijn wij zo enthousiast over lichtbronnen die niet de beperkte reserves van onze planeet uitputten. 8

9 Milieuvriendelijke innovaties Al sinds de introductie van de eerste energiezuinige fluorescentielamp in 1980 vormt Eco-Design de hoeksteen van het productdesign bij Philips Lighting. Nu geven we in onze branche de toon aan met energiezuinige producten zoals onze geavanceerde LED-lichtbronnen, MASTER TL5 lampen, MASTER TL-D Eco-lampen, elektronische voorschakelapparaten, efficiënte optieken en energiebesparende lichtregelsystemen. De wetgeving vóór Onze oplossingen lopen vooruit op de wetgeving van overheden. Onze energiezuinige producten zorgen voor vermindering van zowel de energiekosten als de CO 2 -uitstoot. Dit is bijvoorbeeld vastgelegd in het Bouwbesluit en in de wetgeving over energieverbruikende producten (Energy related Products ErP). Doordat we bovendien verder gaan dan de Europese wetgeving voor de beperking van milieuonvriendelijke stoffen (RoHS) bepalen we de trend op het gebied van de kwikreductie om een veiliger omgeving te verzekeren. Tot slot zorgen producten die langer meegaan en een goede levensduurbetrouwbaarheid hebben voor besparingen op de kosten van de wettelijke inzameling van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (WEEE). Deze producten dragen bij aan vermindering van de hoeveelheid afval, aan de verlaging van de onderhoudskosten en de verwijderingskosten bij einde levensduur. In de komende jaren zal de noodzaak van duurzaamheid zich op alle terreinen van het ziekenhuis sterker doen gelden. Ons streven is het duurzaamheidsproces te bevorderen om zo de natuur te sparen. Binnenverlichting Heldere gloeilampen 15 W, 25 W, 40 W Toegestaan Beëindiging van alle inefficiënte lampen Heldere gloeilampen 60 W Toegestaan Beëindiging van alle inefficiënte lampen Heldere gloeilampen 75 W, 100 W Beëindiging van alle inefficiënte lampen Matte gloeilampen Beëindiging van alle inefficiënte lampen TL-D standaardlampen (/33, /54) Beëindiging van alle inefficiënte lampen T12-lampen Toegestaan Beëindiging van alle inefficiënte lampen Buitenverlichting Hogedruknatriumlampen Toegestaan Beëindiging van alle inefficiënte hogedruknatriumlampen Vervangers voor hogedruknatriumlampen Toegestaan Beëindiging van alle inefficiënte hogedruknatriumlampen Hogedrukkwiklampen Toegestaan Beëindiging van alle hogedrukkwiklampen Hogedrukmetaalhalogeenlampen Toegestaan Beëindiging van alle inefficiënte metaalhalogeenlampen Toegestaan Beëindiging van alle inefficiënte lampen Toegestaan Opmerking: Alle lampvermogens zijn slechts indicatief. De beslissende factor is de lichtopbrengst (lumen). Beëindiging Lampen mogen niet langer te koop worden aangeboden. Alle bestaande voorraden mogen opgebruikt worden. 9

10 overzicht Onze verlichtingsoplossingen kunnen overal in uw ziekenhuis op veel verschillende manieren een toegevoegde waarde bieden. In patiëntenkamers en gemeenschappelijke ruimten, binnen en buiten. Op de volgende pagina s vindt u voorbeelden voor tien typische ruimten in een ziekenhuis. De hier getoonde producten zijn slechts een kleine selectie van wat verkrijgbaar is voor deze specifieke toepassing. \\ 03 \\ Gevels \\ 02 \\ Ingang en winkels 03. Gangen Wachtkamers

11 05. Onderzoeksruimten 06. Radiologieruimten \\ 07 \\ 09 \\ Intensive care en operatiekamers \\ 05 \\ 08 \\ Patiëntenkamers 10. Buitenlocaties en parkeerterreinen 09. Ziekenhuiskantoren 11

12 01. Een zelfverzekerd gevoel Gevels Verlichting is een middel om de missie van een ziekenhuis naar buiten uit te dragen en tegelijkertijd de bedrijfsvoering efficiënter te maken. Zo kan het gebouw van een zorginstelling door middel van architecturale buitenverlichting veranderen in een prominent oriëntatiepunt een levend symbool van zorg en gastvrijheid. 12

13 De patiënt als klant Steeds meer patiënten kiezen zelf een ziekenhuis waar zij naar toe willen. Hun keuze wordt door verschillende factoren bepaald. Meestal volgen zij het advies op van hun huisarts. Maar omdat het voor een patiënt lastig kan zijn om de medische kwaliteit van een ziekenhuis te beoordelen, worden imago en reputatie van een zorginstelling en aspecten als service, sfeer en bereikbaarheid steeds belangrijker. LED-verlichting biedt een weergaloze ontwerpvrijheid in termen van kleur, dynamiek, miniaturisatie, integratie in de architectuur en energie-efficiëntie. Zij opent mogelijkheden waarvan we voorheen slechts konden dromen, bijvoorbeeld voor het bouwen van imago en het scheppen van sfeer. Decoflood² icolor Graze Powercore ew Burst Powercore ColorReach Powercore Gevels Oplossingen Productenoverzicht, blz

14 14

15 Swiss Medical Group De Swiss Medical Group is een van de toonaangevende particuliere organisaties voor gezondheidszorg in Argentinië. Het ultramoderne centrum in Buenos Aires moest worden voorzien van energiebesparende verlichtingsoplossingen die de onderhoudskosten minimaliseren. De hightech LED s combineren energiezuinige verlichting met maximale visuele impact en verzekeren dat het ziekenhuis een symbool is voor zorg en gastvrijheid. Buenos Aires, Argentinië Lichtoplossing: LED's

16 San José Ziekenhuis Spanje 02. Een gastvrij gevoel Ingang en winkels Het is de eerste indruk die telt. Hier hebt u de perfecte gelegenheid om een fantastische eerste indruk te maken met een gastvrije sfeer. Aantrekkelijke verlichting in de ontvangsthal van een ziekenhuis kan een uitnodigende indruk wekken. Mensen voelen zich minder snel ongerust in een harmonieus verlichte omgeving. Die zorgt voor een vertrouwelijke, aangename sfeer. Bovendien zullen patiënten en bezoekers zich minder geïntimideerd voelen als zij gemakkelijk de weg kunnen vinden. 16

17 Een ontvangsthal bestaat meestal uit vier zones: de entree, de receptie, de wachtruimte en het gedeelte dat naar de rest van het gebouw leidt. De ontvangsthal staat vrijwel altijd in verbinding met een restaurant en een cadeauwinkel. Aantrekkingskracht en bewegwijzering zijn hier de hoofdprioriteiten. Vooral de receptiebalie is een multifunctionele ruimte waar veel verschillende taken worden uitgevoerd, zoals lezen, schrijven, computerwerkzaamheden en, heel belangrijk, communicatie. De receptie moet ook goed opvallen zodat bezoekers de balie direct weten te vinden. Een combinatie van functionele en decoratieve verlichting in de ontvangsthal versterkt de identiteit van het ziekenhuis. Gelijkmatige algemene verlichting geeft een veilig gevoel, terwijl LED-verlichting zeer geschikt is voor bewegwijzering, oriëntatie en kleur. DaySign DayWave Celino LED DayZone Ingang en winkels Oplossingen Productenoverzicht, blz

18 18

19 Asklepios Kliniek Bespaar tot 23% De Asklepios Kliniek is ontworpen en gebouwd met het motto Stel de zorg voor de patiënt centraal. De kliniek is betrokken bij verschillende aspecten op het gebied van de gezondheidszorg zoals preventie en gezonde leefstijl. Daar hoort ook een gezonde omgeving bij. Aangezien er in het ziekenhuis permanent verlichting nodig is, was het zinvol over te schakelen op MASTER TL-D Eco lampen. Het ziekenhuis profiteert nu van enorme besparingen van 150 ton CO 2 -uitstoot per jaar en meer dan aan energiekosten. Hamburg, Duitsland Lichtoplossing: MASTER TL-D Eco

20 Dynamische oplossing in de ochtend Rigshospitalet Radiotherapiekliniek Het nationale ziekenhuis van Denemarken heeft in 2008 zijn radiotherapievoorzieningen vergroot met een uitbreiding van m 2 Het grootste deel van de nieuwe ruimte bevindt zich ondergronds, en heeft dus een zeer beperkte toetreding van natuurlijk daglicht. Dat is verre van ideaal voor de 90 mensen die er werken en voor de 250 patiënten die er elke dag behandeld worden. Het gemis aan variatie in lichtsterkte en lichtkleur is opgelost door over te schakelen op dynamische verlichting. Deze schept een betere sfeer waardoor medewerkers en patiënten zich positiever en energieker voelen en veel meer op hun gemak. Kopenhagen, Denemarken Lichtontwerper: Anne Marie Lund (Philips Lighting) Lichtoplossingen: Savio, Celino voorzien van dynamische verlichting

21 Dynamische oplossing s middags In het begin leek het nieuwe licht welhaast te helder en te sterk. Maar na een week waren we eraan gewend en nu zien we het als iets aangenaams en prettigs dat iedereen kan voelen. Hoofd Verpleging Kirsten Amsinck, Radiotherapie, Rigshospitalet 21

22 03. Een verbonden gevoel Gangen Gangen en andere passages vormen de verbinding tussen de verschillende ruimten in het ziekenhuis, dat vaak 24 uur per dag open is. Mensen lopen liever door een helder verlichte gang dan door een donkere. Daarom zijn er specifieke verlichtingseisen opgesteld die voor optimale oriëntatie moeten zorgen, met name voor bezoekers die voor het eerst in het ziekenhuis zijn. Daarnaast moet ook rekening worden gehouden met patiënten die in hun bed door het ziekendhuis worden gereden. Zij kijken naar boven en dan kan fel licht heel vervelend zijn. In openbare gangen waar geen patiënten komen, moet de verlichting meer gericht zijn op oriëntatie en sfeer. Nuestra Señora de Fátima Ziekenhuis Vigo, Spanje 22

23 Samenhangende verlichtingsniveaus De verlichting in gangen en andere passages moet afgestemd zijn op de verlichting in de aangrenzende ruimten. Op die manier worden verschillen in lichtsterkte vermeden wanneer men van het ene naar het andere vertrek gaat. Dit houdt dikwijls in dat de lichtsterkte in gangen s nachts verlaagd dient te worden. Als een gang overdag niet voldoende daglicht krijgt, moet er kunstlicht zijn om visuele gewenning mogelijk te maken. Dit kan door de wand tegenover de deuren van vertrekken goed te verlichten. SmartForm LED StyliD LuxSpace icolor Cove Gangen Oplossingen Productenoverzicht, blz

24 DiVoCare DiVoCare in München is een van de meest geavanceerde radiologische en gezondheidscentra van Europa. Het is voorzien van geavanceerde medische en verlichtingstechnologie van Philips. Ze wilden licht gebruiken om patiënten op hun gemak te stellen. Mensen gaan op verschillende manieren om met angst, dus de verlichting moest op een flexibele manier afgestemd kunnen worden op de behoeften van patiënten en medisch personeel. De AmbiScene-installatie schept een aangename, aanpasbare sfeer die het gevoel van welzijn van de patiënten verbetert. München, Duitsland Lichtontwerper: Lighting Application Team, Philips Lighting Lichtoplossingen: AmbiScene, LEDline

25 Het ontwerp van onze verlichting helpt het gevoel van welzijn en vertrouwen van de patiënten te verbeteren tijdens onderzoeken. Het zorgt ervoor dat de medische omgeving minder intimiderend overkomt en daardoor zijn de patiënten rustiger en ontspannender. Dr. Christa Hutterer, DiVoCare 25

26 Fanø Gezondheidscentrum Bespaar tot 70% Het m 2 grote gezondheidscentrum van de gemeente Fanø huisvest alle activiteiten van het eiland op het gebied van gezondheidszorg, zoals huisartsen, revalidatiediensten en het Centrum voor Maritieme Gezondheidsopleiding. Om zo energiezuinig mogelijk te zijn, koos de gemeente ervoor alle verlichting in het gezondheidscentrum over te schakelen naar LED-verlichting. Daardoor is dit het eerste openbare gebouw in Noord-Europa met 100% LED-verlichting. Nordby, Fanø, Denemarken Lichtontwerpers: Mads Bagger en Philip Thøgersen Lichtoplossingen: LuxSpace, OccuPlus, ColourChaser Touch lichtregeling

27 Fanø wil een verschil maken en daarom denken en handelen we op elk gebied op een duurzame manier. Lars H. Olsen, Gemeentesecretaris Gemeente Fanø 27

28 We hebben onze doelstelling bereikt die bestond uit het creëren van een aangename sfeer met een persoonlijke touch voor onze patiënten en therapeuten. Het effect dat licht op mensen heeft, mag niet onderschat worden en daarom ben ik ervan overtuigd dat een juist gebruik van verlichting een voordelig therapeutisch effect kan hebben." Manfred Rönfeldt, Technisch Directeur, Psychiatrie Oberhausen 28

29 Kliniek voor Psychiatrie, Psychotherapie en Psychosomatiek Een nieuwe kliniek voor psychiatrie, psychotherapie en psychosomatiek stelde Oberhausen in staat haar voorzieningen uit te breiden met 160 patiëntenkamers plus behandel- en spreekkamers en administratieve kantoren. De kliniek wilde het beeld van beangstigende en ongastvrije psychiatrische ziekenhuizen uitbannen en een moderne sfeer scheppen om de patiënten te verzekeren dat zij in goede handen zijn en goed verzorgd zullen worden. Patiënten voelen zich thuis in de kliniek en therapeuten kunnen gemakkelijk het licht aanpassen ter ondersteuning van consulten, behandelingen en therapieën. Oberhausen, Duitsland Lichtoplossingen: Savio met dynamische verlichting Personal Light, Rotaris, Fugato, Arano

30 04. Een ontspannen gevoel Wachtkamers Er is geen betere plek om met sfeervolle verlichting te beginnen dan de wachtkamer. Hier wordt de toon voor het hele ziekenhuis gezet. In de wachtruimte van een polikliniek komen mensen met spanning, onrust en pijn. Een aangename, huiselijke sfeer heeft dan een kalmerend effect, terwijl de hygiënische, schone indruk vertrouwen wekt. Nuestra Señora de Fátima Ziekenhuis Vigo, Spanje 30

31 Ruimte voor meer In veel gevallen kan de wachtruimte voor patiënten en bezoekers een veel aangenamere ervaring bieden. Naast de standaardvoorzieningen zoals stoelen, boeken en tijdschriften zou er een bezoekersbalie kunnen zijn waar men radiohoofdtelefoons, mp3-spelers, audioboeken en draagbare spelcomputers kan lenen. Men zou ook kunnen denken aan een ruimte met een computeraansluiting en aparte tv's met hoofdtelefoon, waar televisie kan worden gekeken zonder anderen te storen of tafels waar bezoekers hun notebooks aan kunnen sluiten. Ontworpen voor ontspanning Verlichtingsoplossingen voor wachtkamers moeten worden ontworpen voor de mensen die er gebruik van maken. Een huiselijke sfeer zorgt voor een kalmerend effect; dimbare wandverlichting en tafellampen zorgen voor een ontspannen, ongedwongen sfeer. Zorg voor een positief gevoel met indirecte verlichting met warmwit licht dat elke ruimte in de kamer verschillend verlicht. Dynamic Lighting zorgt voor een gevoel van welzijn en verbindt mensen met de buitenwereld. ew Fuse Powercore DaySign Dynalite lichtregelsysteem Rotaris Wachtkamers Oplossingen Productenoverzicht, blz

32 DiVoCare DiVoCare in München is een van de meest geavanceerde radiologische en gezondheidscentra van Europa. Het is voorzien van geavanceerde medische en verlichtingstechnologie van Philips. Ze wilden licht gebruiken om patiënten op hun gemak te stellen. Mensen gaan op verschillende manieren om met angst, dus de verlichting moest op een flexibele manier afgestemd kunnen worden op de behoeften van patiënten en medisch personeel. De AmbiScene-installatie schept een aangename, aanpasbare sfeer die het gevoel van welzijn van de patiënten verbetert. München, Duitsland Lichtoplossingen: AmbiScene, LEDline 2 32

33 33

34 Planmeca Helsinki, Finland 05. Voel de goede zorgen Onderzoeksruimten Om mensen te helpen zich beter op hun gemak te voelen, zou het mogelijk moeten zijn de verlichting in te stellen op verschillende vooraf bepaalde sferen. Een sfeer waarbij licht gebruikt wordt dat past bij de desbetreffende medische handelingen. Voor en na de behandeling kan de algemene verlichting omgeschakeld worden naar een geruststellend en kalmerend warm licht. Dit stelt het personeel in staat een juiste diagnose te stellen zonder dat de patiënt afgeleid raakt of zich onprettig voelt. 34

35 Verbeteren van het onderzoek Vormgeving kan gebruikt worden om een nog geruststellender omgeving te creëren die ervoor zorgt dat patiënten zich beter voelen tijdens een onderzoek. Ambient Experience is een klinische oplossing van Philips Healthcare voor mensgerichte gezondheidsinstellingen. Het systeem integreert bouwkundige elementen, interieurontwerp, licht en geluid om een allesomvattende en op meerdere zintuigen gerichte beleving te realiseren die patiënten helpt kalm en ontspannen te blijven. Ook het medisch personeel profiteert van de hoge prestaties van onze onderzoeksverlichting. Oplossingen zoals de DuraCare leveren verlichting en regeling van de lichtsterkte met gemakkelijk 5-staps dimmen. Optimale lichtkleur en exacte kleurweergave ondersteunen de onderzoeken en het stellen van de diagnose, en helpen het personeel nog efficiënter te werken. Uw ziekenhuis kan zich dus onderscheiden als een omgeving voor gezondheidszorg die patiënten en medewerkers werkelijk op de eerste plaats zet. SmartForm TPS460 Derungs onderzoekslamp BGS600 TBS424 cleanroomarmatuur ToBeTouched Onderzoeksruimten Oplossingen Productenoverzicht, blz

36 Planmeca Planmeca Ltd ontwerpt, produceert en verkoopt hightech tandheelkundige producten zoals röntgenapparatuur en software voor digitale beeldvorming. De expositieruimte van de onderneming werd gerenoveerd met onder meer een flexibele en dynamische verlichtingsoplossing die moeiteloos vanaf drie aanraakschermen geregeld kan worden om de producten van Planmeca optimaal te presenteren. Stijlvolle doorschijnende panelen in de wanden en plafonds verbergen de lichtoplossingen voor bezoekende klanten en de LED s kunnen tevens gedimd worden om energie te besparen. Helsinki, Finland Lichtoplossingen: ew Graze Powercore, ColorGraze Powercore, LuxSpace Compact, StyliD Compact, Pentura TL

37 We hebben gekozen voor een moderne oplossing die jarenlang stijlvol en bij de tijd zal blijven. De grote verlichte oppervlakken komen overeen met onze wensen. Jussi Ylisaari, After Sales Manager, Planmeca 37

38 Ziekenhuis Leighton Het ziekenhuis in Leighton installeerde AmbiScene in zijn baanbrekende Macmillan kankercentrum. Alle mogelijke zorg is besteed om het welzijn, comfort en gemak van de patiënten te verzekeren in dit paradepaardje van het ziekenhuis. Het AmbiScene-concept is vooral effectief bij het scheppen van een kalmerende sfeer. De ruimte is kleurrijk, dynamisch en leuk, heel wat anders dan de steriele omgevingen waar men traditioneel aan denkt bij gezondheidscentra. Patiënten voelen zich bovendien minder gespannen en dat verkort de tijd die nodig is om hen te kalmeren als er een onderzoek uitgevoerd moet worden. Crewe, Engeland Lichtoplossingen: AmbiScene, Savio, icolor Cove Powercore

39 Het AmbiScene verlichtingssysteem heeft zonder enige twijfel bijgedragen aan de totale verbetering van de patiëntenbeleving. En dat zorgt op zijn beurt weer voor een betere doorlooptijd in het kankercentrum. David Corrigan, Paul Moy Associates, consultants voor de Trust 39

40 Centro Médico Teknon Barcelona, Spanje 06. Een rustig en comfortabel gevoel Radiologieruimten Een bezoek aan het ziekenhuis is niet iets waar men over het algemeen naar uitkijkt. Op zo n moment voelen mensen zich ongerust en kwetsbaar. Gekleurd licht bij een (diagnostisch) onderzoek kan mensen op hun gemak stellen en voor de nodige afleiding zorgen. 40

41 Ambient Experience Bij scanonderzoeken kunnen patiënten zich ongerust en bedreigd voelen. Ze vragen zich af wat er gaat gebeuren en voelen zich onzeker. Het kan zijn dat ze bij sommige onderzoeken het medisch personeel niet kunnen zien en ze zijn ook nog gescheiden van hun dierbaren, waardoor ze zich eenzaam en alleen kunnen voelen. Daarnaast zijn er ook nog onderzoeken die lang duren en leiden tot lange wachttijden. Dat resulteert weer in extra spanning voor zowel patiënten als medewerkers. Ambient Experience is een klinische oplossing van Philips Healthcare waarmee patiëntvriendelijke ruimten kunnen worden gecreëerd. Het systeem is gebaseerd op studies naar de waarden en behoeften van patiënten en medische staf. Door het integreren van bouwkundige elementen, interieurontwerp, verlichting, videoprojectie en geluid biedt het een volledig op meerdere zintuigen gerichte beleving. Het is een op mensen gerichte oplossing die patiënten een welkome afleiding biedt die hen helpt rustig en op hun gemak te blijven tijdens de beeldvorming. StyliD LuxSpace MR Dynalite lichtregelsystemen icolor Cove Radiologieruimten Oplossingen Productenoverzicht, blz

42 Patiënten zijn positief verrast en dat zorgt ook onmiddellijk voor ontspanning. Het zachte, prettige licht verzekert dat je rustig je werk kunt doen. Edy Schotborgh, Hoofd Afdeling Cardiologie, St. Antonius Ziekenhuis 42

43 St. Antonius Ziekenhuis Het St. Antonius Ziekenhuis is een modern opleidingsziekenhuis dat specialistische zorg van hoge kwaliteit biedt. Het ziekenhuis heeft landelijke erkenning verworven voor de behandeling van cardiovasculaire aandoeningen. Met behulp van het AmbiScene verlichtingsconcept heeft het ziekenhuis een visueel aantrekkelijke ruimte geschapen waarin patiënten zich kunnen ontspannen en zich minder bedreigd voelen door de medische onderzoeken. Deze oplossing levert een belangrijke bijdrage aan het welbevinden van zowel patiënten als medisch personeel. Nieuwegein, Nederland Lichtontwerper: Sjef van Eggelen, Philips Lighting Lichtoplossingen: AmbiScene-concept, Savio, LEDline, IRT8050, IRT7090 Personal Light, ACX60 DMX regelpaneel

44 Princess Alexandra Ziekenhuis Trouw aan zijn missie om de best mogelijke zorg te leveren, installeerde het Princess Alexandra Ziekenhuis het Philips AmbiScene verlichtingsconcept in zijn CT-scannerruimte. De gekleurde verlichtingseffecten scheppen een meer opbeurende sfeer voor de patiënten en dragen bij aan het onderdrukken van de angst. Ook verzachten ze de typisch steriele omgeving waardoor die ook voor de radiologen een aangenamere ruimte is om in te werken. En doordat de patiënten rustiger liggen tijdens het onderzoek, is de slagingskans van de scans aanzienlijk groter. Harlow, Engeland Lichtontwerper: Philips Lighting Lichtoplossing: AmbiScene-concept

45 Dankzij de toepassing van dit unieke verlichtingsconcept in de CT-scannerruimte overwinnen patiënten hun angst, worden de stressniveaus lager en zijn ze veel ontspannener als ze hun medische onderzoeken ondergaan. Suzanne Browne, Hoofd Radiologie 45

46 Borstkankercentrum Tejerina Het borstkankercentrum in Madrid creëerde een warme en vriendelijke sfeer met kleurrijk, dynamisch licht. LED-armaturen en lichtregeling maken de oplossing ook uiterst energiezuinig. Madrid, Spanje Lichtoplossingen: Wallwasher, ColourChaser Touch

47 47

48 Afdeling Angiografie, Asklepios Kliniek, Barmbek Hamburg, Duitsland 07. Een volledig geconcentreerd gevoel Intensive care en operatiekamers Chirurgische ingrepen behoren tot de moeilijkste taken van artsen en medisch personeel, vooral waar het gaat om visuele prestaties. De belangrijke eisen op een intensive care-afdeling zijn rust voor de ernstig zieke patiënten, continue patiëntenbewaking en snelle reactie in noodsituaties. 48

49 Speciale verlichting De juiste condities kunnen worden gecreëerd door toepassing van algemene verlichting op drie verschillende niveaus: indirecte verlichting, aanvullende directe verlichting voor onderzoek en behandeling, en verlichting voor noodgevallen. Dit wordt gerealiseerd door alle armaturen te activeren of alle lampen in de armaturen in te schakelen. Intensive care In tegenstelling tot een gewone afdeling zijn de verlichtingssystemen op de intensive care meestal gescheiden van de complexe medische apparatuur. Comfortverlichting is een uitzondering. Extra verlichting zorgt ervoor dat patiënten en medische apparatuur s nachts kunnen worden geobserveerd. In kamers waar patiënten door een observatieraam worden bewaakt, is beduidend minder licht nodig dan in de observatieruimte zelf. Dimbare verlichting wordt hier aangeraden om weerspiegeling op het glas te voorkomen. LuxSpace SmartForm LED TBS424 Cleanroom MASTER TL5 90 De Luxe Intensive care en operatiekamers Oplossingen Productenoverzicht, blz

50 Nuestra Señora de Fátima Ziekenhuis Vigo, Spanje 08. Een huiselijk gevoel Patiëntenkamers Nergens is de impact van de vorderingen in de ziekenhuiszorg beter voelbaar dan in de patiëntenkamers. Nu de aankleding van patiëntenkamers steeds gezelliger en huiselijker wordt, brengt verbluffende nieuwe technologie de toekomst direct aan het bed. Dat biedt artsen de mogelijkheid patiënten zorgvuldiger te bewaken en geeft patiënten meer grip op hun eigen omgeving. Voor ziekenhuisarchitecten is het een uitdaging om flexibele, uitnodigende kamers te ontwerpen die geschikt zijn voor steeds weer nieuwe technologie, waar bezoekers langer bij de patiënt kunnen blijven en die het medisch personeel in staat stellen efficiënter te werken. 50

51 Functionele en aangename verlichting Verlichting voor specifieke patiëntenruimten moet aan een aantal eisen voldoen. Naast functionele verlichting voor een diversiteit van medische handelingen aan het bed moet er ook een verlichtingssysteem zijn dat zorgt voor een huiselijk gevoel. Een voorbeeld daarvan zijn bedleeslampjes die de patiënten naar hun persoonlijke voorkeur kunnen instellen als ze lezen of voor sociale interactie met bezoekers. Algemene verlichting dient de eigenschappen van dynamisch daglicht te hebben. In ruimten waar geen natuurlijk daglicht binnenvalt, kan daglichtafhankelijke verlichting geïntegreerd worden in het algemene verlichting systeem. Andere algemene verlichting kan boven de looppaden worden toegepast. De verlichting moet zacht zijn en gemakkelijk te bedienen. Het is mogelijk om licht te dimmen of voorkeursinstellingen voor dag-, nacht- en noodverlichting te gebruiken. StyliD Derungs leeslamp LuxSpace Patiëntenkamers Oplossingen Productenoverzicht, blz

52 52

53 Fundación Jiménez Díaz De Jiménez Díaz Stichting is een academisch ziekenhuis in Madrid. Om de visie van lichte oppervlakken van de architect in praktijk te brengen, werden SmartForm inbouw- en pendelarmaturen geïnstalleerd met stijlvolle, randloze lichtkappen. SmartForm levert een comfortabele sfeer met een goede lichtkwaliteit en een gelijkmatige lichtverdeling. Een aantrekkelijke oplossing met minder verblinding die comfortabeler is voor patiënten en medewerkers. Madrid, Spanje Architect: Jorge Sanchez Lichtoplossing: SmartForm inbouw- en pendelarmaturen

54 De LED-verlichting is een erg creatieve oplossing die bijdraagt aan het verminderen van de stressrijke gevoelens die samengaan met de behandelingen in het centrum. Rachel Bradbury, General Manager, Yorkshire Ziekenhuis 54

55 Yorkshire Ziekenhuis Bespaar tot 25% Het Yorkshire Ziekenhuis is een topklasse particulier ziekenhuis met geavanceerde apparatuur. LED-verlichting zorgt er voor een bijpassende sfeer die het gevoel geeft van een hotel in de duurdere klasse. De kleur, verzadiging en intensiteit van het licht kunnen via een eenvoudig aanraakpaneel veranderd worden afhankelijk van de stemming van de patiënt. Deze oplossing vormt nu een geïntegreerd element in het oproepen van een gevoel van welzijn en het scheppen van een rustige, ontspannen sfeer. Zij verbruikt ook 25% minder energie dan conventionele oplossingen en produceert slechts een kwart van de uitstoot van CO 2. Bingley, Engeland Lichtoplossing: LED-verlichting en lichtregelsysteem

56 Nuestra Señora de Fátima Ziekenhuis Bespaar tot 60% Het ziekenhuis voerde voor zijn afdelingen een renovatieprogramma uit, waaronder nieuwe verlichting, om een modern aanzien te combineren met een ontspannen sfeer en een beter welzijn van de patiënten. Patiëntenkamers zijn klinische ruimten die speciale functionele verlichting vereisen voor medische onderzoeken, maar ook verlichting die is ontworpen om patiënten op hun gemak te stellen. Een speciaal ontworpen hoofdeind-unit met Celino armaturen en Zadora LED s voldoet aan zowel de klinische eisen als die van patiënten en levert ook een diversiteit aan schakel- en signaleringsmogelijkheden. Vigo, Spanje Architect: Incodesa Lichtoplossingen: Celino, Zadora MASTER LED, Rotaris pendel

57 Enkele van onze doelstellingen zijn het verlagen van de energie- en onderhoudskosten, het tegelijk verbeteren van het welzijn van onze patiënten, bezoekers en medewerkers en het transformeren van de ruimten in omgevingen die aantrekkelijk en productief zijn. José Ramón Santamaría Barreiro, Manager 57

58 DiVoCare München, Duitsland 09. Een productief gevoel Ziekenhuiskantoren Een goed ontwerp van kantoorverlichting pakt verschillende aspecten van licht aan. Door een ontspannende of opbeurende ambiance te scheppen, kan kunstlicht een belangrijke rol spelen bij het verbeteren van de klinische beleving. Licht kan een bijdrage leveren aan ons gevoel van emotioneel welzijn. 58

59 Natuurlijke verlichting voor ziekenhuiskantoren Bij daglicht voelen we ons het prettigst. Maar daglicht is nooit constant. De intensiteit ervan varieert gedurende de dag en het seizoen, en dat heeft zijn weerslag op onze emoties, stemmingen, waarneming en prestaties. De meeste van deze veranderingen verlopen geleidelijke zodat we ze slechts in ons onderbewuste waarnemen. Dit past bij ons biologische ritme en bij het patroon van ons dagelijkse leven. Door de dynamiek van daglicht binnenshuis mogelijk te maken, creëren we natuurlijke verlichting die stimuleert en inspireert. Met de lichtregelsystemen van Philips kunnen Personal Light en Dynamic Ambience worden gerealiseerd. Met Personal Light' kan de verlichting naar eigen voorkeur worden geregeld. Dynamic Ambience regelt de verlichting in een hele ruimte. Het vertrek krijgt sfeer door het karakter van het licht te variëren, bijvoorbeeld door lichtsterkte en kleurtemperatuur volgens een ingesteld programma te wijzigen. Daarnaast kan goede kantoorverlichting op de meest energiezuinige manier verkregen worden door gebruik te maken van de nieuwe PowerBalance LED-armaturen en OccuSwitch lichtregelsystemen. SmartForm LED ew Cove Powercore PowerBalance OccuSwitch DALI Ziekenhuiskantoren Oplossingen Productenoverzicht, blz

60 DiVoCare DiVoCare in München is een van de meest geavanceerd radiologische en gezondheidscentra van Europa. De combinatie van kantoorontwerp en flexibel licht versterkt het moderne imago van de praktijk en schept een aangename, aanpasbare sfeer die het gevoel van welzijn van de medewerkers verbetert. München, Duitsland Lichtoplossingen: AmbiScene, LEDline

61 Licht kan helpen een aangename sfeer te scheppen. Dr. Richard Westhaus, DiVoCare 61

62 Fundación Jiménez Díaz De Jiménez Díaz Stichting is een academisch ziekenhuis in Madrid. Om de visie van lichte oppervlakken van de architect in praktijk te brengen, werden SmartForm inbouw- en pendelarmaturen geïnstalleerd met stijlvolle, randloze lichtkappen. SmartForm levert een comfortabele sfeer met een goede lichtkwaliteit en een gelijkmatige lichtverdeling. Een aantrekkelijke oplossing met minder verblinding die comfortabeler is voor patiënten en medewerkers. Madrid, Spanje Architect: Jorge Sanchez Lichtoplossingen: SmartForm inbouw- en pendelarmaturen, Celino Suspended, SmartForm TBS 460, SmartForm TBS

63 63

64 10. Een veilig gevoel Buitenlocaties en parkeerterreinen De route van het parkeerterrein naar de ingang van het ziekenhuis verloopt dikwijls via een voetpad door groenvoorzieningen zoals een plantsoen of tuin. Markeerverlichting kan hier de nodige oriëntatie bieden, terwijl subtiele verlichting van bomen en andere objecten voor een aangename, uitnodigende sfeer kan zorgen. Ziekenhuis Montpellier Montpellier, Frankrijk 64

65 Het verlichten van uw parkeerplaatsen is essentieel om ervoor te zorgen dat zij veilig en gastvrij zijn voor voetgangers en voertuigen. Parkeervoorzieningen die 24 uur per dag verlichting vereisen, kunnen echter kostbare energie verspillen. Het nemen van duurzame, energie-efficiënte beslissingen heeft een geweldige impact op uw energierekening en zorgt voor de geringste impact op onze planeet. Mini 300 Stealth LED Iridium 2 LED CitySpirit LED Dynadimmer Buitenlocaties en parkeerterreinen Oplossingen Productenoverzicht, blz

66 66

67 Asklepios Ziekenhuis, St. Georg Bespaar tot 50% Het Asklepios Ziekenhuis in St Georg, Hamburg, besloot de buitenomgeving van het ziekenhuis te renoveren om te verzekeren dat die er uitnodigend uit zou zien. Tegelijkertijd wilde men ook kosten besparen door over te schakelen op energiezuinige verlichting met CitySpirit LED-armaturen. Hamburg, Duitsland Lichtoplossing: CitySpirit Indirect LED

68 Ziekenhuizen concentreren zich meer dan ooit op tevredenheid van patiënten en op een benadering van de gezondheidszorg die de mens centraal stelt. Ik kan u helpen het juiste evenwicht in de verlichting te vinden om te voldoen aan de behoeften van patiënten en medisch personeel. Met onze innovatieve verlichtingsoplossingen kunt u uw hele ziekenhuisbeleving transformeren, energie besparen en uw reputatie op het gebied van gezondheidszorg verbeteren. Laat uzelf inspireren op:

69 69

70 Overzicht producten 01. Gevels Philips heeft een complete reeks verlichtingsoplossingen voor elke ziekenhuistoepassing of verlichtingsbehoefte. Ga voor meer productinformatie naar: en klik op producten. Decoflood² Schijnwerper met hoge prestaties, esthetisch armatuurontwerp ZoomFocus: zichtbare lichtbundel zelfs als de armatuur in bedrijf is Grote reeks accessoires, maximale flexibiliteit ew Graze Powercore Groot assortiment van kwalitatief licht in diverse lengten en bundels Naadloze koppeling van armaturen Installatiegemak en vrij van onderhoud (Powercore - technologie) icolorgraze Powercore Hoog rendement en superieure lichtopbrengst, bundelkwaliteit en kleurconsistentie Naadloze integratie in de architectuur en installatiegemak Digitale regelflexibiliteit ew Burst Powercore Uitwisselbare optieken en accessoires verzekeren een keuze aan verlichtingseffecten Flexibiliteit in montage Efficiënte regeling van uitgangsvermogen en gemakkelijke installatie ColorReach Powercore Weergaloze lichtopbrengst Unieke gedeelde vorm ter ondersteuning van diffusercombinaties Eenvoudige installatie dankzij Powercore technologie ew Blast Powercore Hoge prestaties met een lichtopbrengst van meer dan 1600 lumen Superieure kleurconsistentie tussen armaturen onderling, met statisch of regelbaar wit licht Energiezuinige oplossing voor schijnwerperverlichting 70

71 02. Ingang en winkels 03. Gangen 04. Wachtkamers Celino LED Miniaturisatie en bouwkundige integratie in één ontwerp Optimaal visueel comfort en efficiency Kan worden aangesloten in een lineaire opstelling SmartForm LED Ultravlakke armaturen met LED-lichtbron Combineert best-in-class verlichting met een onderscheidende vormgeving Levert de ideale oplossing voor elke situatie Rotaris Innovatief cirkelvormig design Keuze uit directe of indirecte lichtverdeling Complete reeks armaturen DayZone Inspirerende vormgeving Duurzame oplossing Uitstekend visueel comfort LuxSpace Geweldige lichtkwaliteit Tot wel 60% energiebesparing Bespaar zelfs nog meer met OccuPlus PowerBalance Laag energieverbruik, lange levensduur Hoog energierendement (Smart Pyramid-optiek) Optiekontwerp voldoet aan kantoornormen Rotaris Innovatief cirkelvormig design Keuze uit directe of indirecte lichtverdeling Complete reeks armaturen StyliD Uitstekende lichtkwaliteit Ongekende flexibiliteit Tot 80% energiebesparing ten opzichte van halogeenlampen LuxSpace Geweldige lichtkwaliteit Tot wel 60% energiebesparing Bespaar zelfs nog meer met OccuPlus LuxSpace Geweldige lichtkwaliteit Tot wel 60% energiebesparing Bespaar zelfs nog meer met OccuPlus DaySign (wand) Inspirerende vormgeving Duurzame oplossing Uitstekend visueel comfort TurnRound IP 54 LED spot voor vochtige omgevingen Tot wel 65% energiebesparing Geen lampvervanging door de lange levensduur StyliD Uitstekende lichtkwaliteit Ongekende flexibiliteit Tot 80% energiebesparing ten opzichte van halogeenlampen CoreView Bespaar tot 10% op energiekosten Investering binnen een jaar terugverdiend Levensduur uur op EM-VSA ToBeTouched (RGB) Gemakkelijk te gebruiken en te programmeren lichtinstellingen Stijlvolle vormgeving Eenvoudige installatie ew Cove Powercore Hoge kwaliteit wit licht Zeer energie-efficiënt Eenvoudig te installeren en koppelbaar MASTER TL5 Xtra/Xtreme Tot 28% lager energieverbruik Lange levensduur van uur MASTER LED-lampen Straalt licht uit in alle richtingen Unieke, dimbare vervanger voor 60 W gloeilampen 100% geschikt voor renovaties, energieklasse A 71

72 05. Onderzoeksruimten 06. Radiologieruimten 07. Intensive care & operatiekamers TBS424 Cleanroom Voor omgevingen die een hoog niveau van reinheid vereisen Gemakkelijk te installeren en te reinigen verlichtingsoplossing Te installeren zonder geopend te hoeven worden DayZone Geweldige lichtkwaliteit Compacte afmetingenreeks, gemakkelijk te installeren Bespaar zelfs nog meer met OccuPlus TBS424 Cleanroom Voor omgevingen die een hoog niveau van reinheid vereisen Gemakkelijk te installeren en te reinigen verlichtingsoplossing Te installeren zonder geopend te hoeven worden LuxSpace Geweldige lichtkwaliteit Tot wel 60% energiebesparing Bespaar zelfs nog meer met OccuPlus SmartForm LED Ultravlakke armaturen met LED-lichtbron Combineert best-in-class verlichting met een onderscheidende vormgeving Levert de ideale oplossing voor elke situatie Savio Stijlvol ontwerp en optimale prestaties Gelijkmatige, comfortabele verlichting en helderheid Dynamic Lighting voor een energiek gevoel gedurende de dag ew Cove Powercore Hoge kwaliteit wit licht Zeer energie-efficiënt Eenvoudig te installeren en koppelbaar LuxSpace MR Speciaal voor MRI ruimtes Enorme energiebesparing t.o.v. huidige oplossingen Uitstekende lichtkwaliteit SmartForm Optieken met topprestaties, optimale efficiency/comfort Voor een grote reeks plafondtypes Fraaie vormgeving met uitstekende afwerking Derungs onderzoekslamp BGS600 Veranderbare kleurtemperatuur Dimbaar met uitstekende kleurweergave Energiezuinige LED-technologie icolor Cove Licht met hoge intensiteit voor koven en accenten Dynamische effecten, verzadigde kleuren Ononderbroken lichtstromen om bochten te realiseren LuxSpace Geweldige lichtkwaliteit Tot wel 60% energiebesparing Bespaar zelfs nog meer met OccuPlus Dynalite lichtregelsysteem Schep de perfecte sfeer voor elke activiteit Consistent gebruikersinterface voor alle sfeerfuncties Energiebesparingen zonder afbreuk te doen aan de beleving van de patiënt StyliD Uitstekende lichtkwaliteit Ongekende lichtkwaliteit Tot 80% energiebesparing ten opzichte van halogeenlampen MASTER TL5 HO (High Output) 90 Uitstekende kleurweergave voor onderzoeksdoeleinden Hoge lichtsterkte Energie-efficiënt Dynalite lichtregelsysteem Schep de perfecte sfeer voor elke activiteit Consistent gebruikersinterface voor alle sfeerfuncties Energiebesparingen zonder afbreuk te doen aan de beleving van de patiënt 72

73 08. Patiëntenkamers 09. Ziekenhuiskantoren 10. Buitenlocaties en parkeerterreinen Savio Stijlvol ontwerp en optimale prestaties Gelijkmatige, comfortabele verlichting en helderheid Dynamic Lighting voor een energiek gevoel gedurende de dag SmartForm Optieken met topprestaties, optimale efficiency/comfort Voor een grote reeks plafondtypes Fraaie vormgeving met uitstekende afwerking CitySpirit LED Zacht indirect licht voor een aangename sfeer Door driver geregelde constante lichtopbrengst, ook dimbaar StyliD Uitstekende lichtkwaliteit Ongekende flexibiliteit Tot 80% energiebesparing ten opzichte van halogeenlampen PowerBalance Laag energieverbruik, lange levensduur Hoog energierendement (Smart Pyramid-optiek) Optiekontwerp voldoet aan kantoornormen Mini 300 Stealth LED Uiterst efficiënte witlichtarmatuur Verlicht grote ruimten met direct en/of indirect licht Geschikt voor zowel binnen- als buitenverlichting LuxSpace Geweldige lichtkwaliteit Tot wel 60% energiebesparing Bespaar zelfs nog meer met OccuPlus DayWave Uniek, baanbrekend op LED s gebaseerd ontwerp Creëert natuurlijke verschuivingen in de verlichtingssfeer Levert een gelijkmatig, hoog niveau van visueel comfort Koffer 2 LED Efficiënte wegverlichtingsoplossing, opwaardeerbaar naar LED Constante lichtopbrengst Zachte lichtindruk icolor Cove Licht met hoge intensiteit voor koven en accenten Dynamische effecten, verzadigde kleuren Ononderbroken lichtstromen om bochten te realiseren LuxSpace Geweldige lichtkwaliteit Tot wel 60% energiebesparing Bespaar zelfs nog meer met OccuPlus SpeedStar LEDGINE Efficiënte wegverlichtingsoplossing, opwaardeerbaar naar LED Constante lichtopbrengst Zachte lichtindruk Derungs leeslamp BGS610 Energiezuinig en minder onderhoud Verblindingsvrije leeslamp Handwarme behuizing dankzij effectieve koeling StyliD Uitstekende lichtkwaliteit Ongekende flexibiliteit Tot 80% energiebesparing ten opzichte van halogeenlampen Pacific LED Robuuste waterdichte armatuur Wit licht van hoge kwaliteit Uitstekende bundelbeheersing, minimale verblinding ToBeTouched Gemakkelijk te gebruiken en te programmeren lichtinstellingen Stijlvolle vormgeving Eenvoudige installatie Dynadimmer Gemakkelijk te installeren in bestaande verlichting Vijf dimniveaus voor extra energiebesparing Autonoom werkende dimoplossing 73

74 Voor meer informatie: Philips Nederland B.V. Divisie Licht Postbus PB Eindhoven Licht infoservice Tel. +31 (0) Fax +31 (0) Documentatieservice Tel. +31 (0) Fax +31 (0) Philips Belgium NV Divisie Lighting Verantwoordelijke uitgever: G. Verachtert Tweestationsstraat 80 B-1070 Brussel Lightinginfoservice Tel. +32 (0) lightinginfoservice@philips.com Fax +32 (0) Koninklijke Philips Electronics N.V. Alle rechten voorbehouden. Vermenigvuldiging, geheel of gedeeltelijk, is verboden zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteursrechthouder. De informatie in dit document maakt geen deel uit van enige aanbieding of overeenkomst, wordt geacht nauwkeurig en betrouwbaar te zijn en kan gewijzigd worden zonder voorafgaande kennisgeving. De uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enig gevolg van het gebruik ervan. De publicatie van deze informatie ontsluit noch bevat enige licentie die is onderworpen aan het octrooirecht of enig ander recht op industriële of intellectuele eigendom. Uitgiftedatum: OCT 2011 / Gedrukt in Nederland