totz Kassa! ANTEA NIEUWSBRIEF vijftiende jaargang, nummer 1, januari 2013

Transcriptie

1 NIEUWSBRIEF vijftiende jaargang, nummer 1, januari 2013 ANTEA Op 17 december jl. verkocht Antea haar belang in k assameubelmaker Pan-Oston aan zittend directeur Ralf Hovenga via een Management Buy-Out. Ralf Hovenga blikt terug op een succesvolle samenwerking. Robert De Boeck en Ralf Hovenga ondertekenen de verkoopovereenkomst. totz 1 Kassa! I N H O U D Exit Pan-Oston 1/2 Afscheid Emile Bakker 2 Antea Award 3 Overname icentre 3 Bedrijfsbezoek Bukatchi 4 Goed doel 4 De persoon achter de Informal Investor 5 Column 6 Op de vraag naar het grote verschil tussen de Management Buy-In uit 2005, waarbij hij samen met Antea Pan-Oston kocht, en de huidige Management Buy-Out is Hovenga heel duidelijk. Een Buy-In is als een soort black-box. Ondanks je due diligence kom je als outsider toch altijd verrassingen tegen. Daar komt bij dat de overdracht door de vorig directeur ongeveer een half uur duurde. Hij nam me mee voor een diner, had een lijst met actiepunten en gaf me de sleutels. Achteraf was dat heel goed. De onderneming was toe aan een frisse wind. Nu is dat heel anders. Ik ben zeven jaar directeur geweest en ken alle ins en outs van het bedrijf. Aanpak MBI Ralf Hovenga verklaart het succes van de MBI onder andere uit de aanpak in de beginperiode. Ik heb toen heel bewust goed m n oren en ogen open gehouden en heb meegelopen op alle afdelingen, van Sales tot Productie. Dat hadden ze hier nog nooit meegemaakt. Mijn advies aan iedere Buy-In Manager is om de tijd te nemen en vooral te luisteren. Als je zoals ik uit een grotere onderneming komt heb je de neiging om als een olifant door de porseleinkast te gaan, maar doe dat niet. Een Buy-In vraagt veel inlevingsvermogen. Ook is hij van mening, dat de crisis van 2008 het bedrijf goed heeft gedaan. Achteraf was de crisis een zegen. Omdat we het rustig hadden, hadden we de tijd om vooruit te denken. We hebben toen fors geïnvesteerd P A N - O S T O N producent van kassameubels (check-outs) 75%-belang Antea Participaties IV sinds oktober 2005 actief in met name Benelux, UK, Scandinavië, Balkan en Duitsland productie in Raalte, Slowakije en Polen totaal 95 medewerkers december 2012: verkoop door Antea aan Ralf Hovenga en aantal Informals rendement Antea: 33,5 % per jaar (IRR) money-multiple 10 (exit-opbrengst 10 keer de koopprijs) 1

2 Vervolg van pagina 1: in innovatie. We hebben veel aan design gewerkt en nieuwe modellen kassameubels ontwikkeld. Verder heb ik de afdeling Sales naar buiten gestuurd. Voorheen werd afgewacht tot de klanten belden; nu was een meer actieve benadering nodig. Die aanpak heeft zijn vruchten afgeworpen. Pan-Oston heeft zich ontwikkeld tot dé specialist op het gebied van kassameubels voor supermarkten en andere retailers. Aansprekende namen als Albert Heijn, Jumbo, Hema en Action zijn klant. Ook internationaal is de onderneming een speler van naam. Ralf Hovenga: In 2005 deden we een beetje omzet in de UK, nu komt meer dan de helft van onze omzet uit het buitenland. In de grote landen zoals de UK en Duitsland doen we dat met eigen mensen, in de andere landen met distributeurs. Outsourcing Ook de productie vindt deels in het buitenland plaats. Gezien de groei hebben we besloten om behalve in Raalte ook te gaan produceren in Slowakije en Polen. Inmiddels wordt meer dan de helft daar geproduceerd. De grote les die ik met uitbesteding heb geleerd is, doe het stap voor stap. Neem de tijd, selecteer de juiste partners, leid ze op en laat ze ook wat verdienen. In het begin stond het personeel in Raalte daar sceptisch tegenover en dachten ze dat dit ten koste van de werkgelegenheid in Nederland zou gaan. Niets is minder waar. We begonnen in 2005 met 60 mensen en hebben er nu 95. Hovenga prijst de samenwerking met Antea. Ik heb heel veel vrijheid gekregen en Antea is nooit op de stoel van de directie gaan zitten. Ook in 2008 toen we een moeilijke periode hadden heeft Antea de rust bewaard. De Raad van Commissarissen die is geformeerd op initiatief van Antea heeft mij veel gebracht. Met een retailman (Jan Kessels), een financiële man (Harrie Berden) en een organisatieman (Pieter-Jan Schretlen) was dit voor mij als ondernemer een prima klankbord. Emile Bakker met pensioen Investment Director Emile Bakker heeft per 1 januari jl. afscheid genomen van Antea in verband met het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Tijdens de Nieuwjaarsreceptie werd stil gestaan bij zijn afscheid. Emile was sinds september 2006 werkzaam bij Antea Participaties. Op zijn naderende pensionering was al geanticipeerd door in april 2011 Tobias Taminiau aan te trekken als Business Analist. Emile heeft Tobias de afgelopen anderhalf jaar kunnen inwerken. Gezien het grote netwerk van Emile Bakker en zijn ervaring in de private equity-sector (o.a. als Directeur van Parnib) heeft Antea hem gevraagd na zijn pensionering betrokken te blijven bij Antea als bestuurslid van de Stichting Prioriteit Antea Participaties. In dit bestuur bestond een vacature vanwege het afscheid van Willem Stevens, die binnenkort de 75-jarige leeftijd bereikt. Antea dankt Willem Stevens voor zijn activiteiten voor Antea. Willem Stevens was bestuurder van Stichting Prioriteit Antea Participaties sinds het jaar Naast Emile Bakker zijn de overige bestuursleden Zweder van Hövell tot Westerflier (ex-raad van Bestuur Achmea) en Joost van Heijningen Nanninga (Egon Zehnder). Financiering In deze tijd waarin wordt geklaagd over de bereidheid van banken om overnamefinancieringen te doen, is het Hovenga eenvoudig gelukt om de MBO te financieren. Naast de goede resultaten verklaart hij dit door de kwaliteit van de administratieve organisatie. Direct bij overname heeft Antea een goede financiële rapportage geëist, een goedkeurende accountantsverklaring e.d. Sommige ondernemers vinden dat gedoe, maar je ziet nu het nut ervan. Dankzij de verschillende kwaliteitstempels die we hebben, konden we kiezen uit diverse banken voor de financiering van de Buy-Out. We hebben uiteindelijk voor de huisbankier gekozen. Ondernemerschap Hovenga ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet. Ik ben blij deze mogelijkheid tot koop van de onderneming te hebben gekregen. Ook deze exit is in goede harmonie met Antea gegaan. Antea vond het na zeven jaar een goed verkoopmoment. Er lagen mogelijkheden tot verkoop aan een strategische partij, maar de MBO is een goede uitkomst voor de onderneming, voor mij en ook voor Antea. Bij een verkoop aan een strategische partij was ik weer in loondienst gekomen en zou het eigen ondernemerschap redelijk snel weg geweest zijn. Nu blijf ik zelfstandig ondernemer en heb ik mijn belang kunnen vergroten. En Antea heeft een uitstekende exit gerealiseerd. Pan-Oston laat zien dat je ook in de maakindustrie in Nederland goed geld kan verdienen. Bij de vaststelling van de topsectoren waarin de overheid wil investeren is zij er één vergeten: de maakindustrie. Voor bedrijven waar vakmensen werken is absoluut toekomst in Nederland. 2

3 Bram Bastiaansen en Jaap Janssen winnaar Antea Award Tijdens de Nieuwjaarsreceptie van Antea op 14 januari jl. op Golfpark Groendael in Wassenaar is de Antea-Award voor de beste Anteaondernemer uit 2012 toegekend aan Jaap Janssen en Bram Bastiaansen van Amsterdam Capital Trading (ACT), trader in onder meer CO2-emissierechten. Hiervoor waren behalve Janssen en Bastiaansen ook Ralf Hovenga van kassameubelmaker Pan- Oston en Robert Jansen van beveiligingsbedrijf ABCO Beveiliging genomineerd. Enkele citaten uit het juryrapport: In 2012 heeft ACT een fraaie groei laten zien: bruto marge en resultaat stegen met 58 % respectievelijk 63 %. ACT is in staat gebleken in haar korte bestaan een dominante marktpositie in een aantal landen te verwerven. Het management heeft de creativiteit om nieuwe inefficiënte markten te vinden waar zij een bemiddelende rol weet te creëren om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Jaap Janssen en Bram Bastiaansen kregen de prijs uitgereikt van Emile Bakker van Antea. Jaap Janssen en Bram Bastiaansen van Amsterdam Capital Trading zijn trots op hun uitverkiezing tot beste Antea-ondernemer. icentre neemt iam Store over Antea-deelneming icentre heeft per 1 november jl. iam Store overgenomen. De 7 winkels van iam Store zijn gevestigd in Amsterdam, Arnhem, Dordrecht, Hilversum, Rotterdam, Utrecht en Veenendaal. Tevens zijn de business activiteiten vanuit het iam business centre in Veenendaal overgenomen. Met deze overname en de opening van een nieuwe winkel in Bussum eind november jl. telt icentre inmiddels 34 winkels in Nederland en versterkt zij haar leidende positie als grootste Apple Premium Reseller. Antea heeft een belang van 80 % in icentre. 3

4 Bedrijfsbezoek Bukatchi Op 26 september jl. organiseerde Antea voor haar participanten een bedrijfsbezoek aan Bukatchi Tuinmeubelen in Hengelo. Directeur Thijs Linthorst hield voor 30 aanwezigen een presentatie over dit bedrijf, dat sinds maart van vorig jaar tot de portefeuille van Antea behoort. Aansluitend vond een rondleiding plaats door de showroom, die de grootste van Nederland is voor de vakhandel. Speciaal voor deze gelegenheid had Linthorst een aantal tuinsets in de aanbieding. Deze konden rekenen op veel interesse van de participanten: er werd volop gekocht. De avond werd afgesloten met een barbecue. Er kan worden terug gekeken op een geslaagd evenement waarbij de Antea-participanten inzicht hebben gekregen in de wereld van tuinstoelen, ligbedden en parasols. Via dergelijke bedrijfsbezoeken wordt een extra betrokkenheid van de deelnemende Informal Investors bij de deelnemingen gecreëerd. Antea golft voor Tjommie Op 4 oktober jl. nam Antea met enkele relaties deel aan een door de Lionsclub de Oude Duinen georganiseerd golftoernooi op de Haarlemmermeersche golfclub. Met de opbrengst van deze golfdag zal de stichting Tjommie huisvesting verzorgen voor AIDS-wezen in Zuid-Afrika. De opbrengst van deze golfdag en de veiling tijdens het diner bedroeg Antea-relatie Joost de Weichs de Wenne, die deel uitmaakte van het Antea-team op deze golfdag, won de prijs voor de beste golfer van de dag. Meer informatie over dit goede doel is te vinden op de website 4

5 Behalve de bedrijven waarin Antea investeert worden in Antea A tot Z ook haar participanten in de schijnwerpers gezet. Dit keer de beurt aan Dick Gommer van Ingenieursburo Gommer. De Investment Engineer Wat is je achtergrond? Ik heb Werktuigbouwkunde in Delft gestudeerd. Mijn eerste baan was verkoper bij Compaq en daarna ben ik voor de VN in Manilla gaan werken. Ik heb daar mijn vrouw ontmoet. Toen we terugkwamen in Nederland vroeg mijn vader me in 1993 of ik Ingenieursburo Gommer wilde overnemen. Ik heb toen anderhalf jaar met mijn vader samengewerkt en het bedrijf in 1995 tegen een eerlijke prijs en met een schappelijke financiering gekocht. Volgend jaar vieren we samen met mijn vader, die nu 80 jaar oud is, het 50-jarig bestaan van het bedrijf. Mijn vader is er enorm trots op wat we hebben bereikt. Wat doen jullie? Wij zijn distributeur van instrumentatie-componenten en -oplossingen voor de olie- en gasindustrie. Dan moet je bijvoorbeeld denken aan monstername-systemen. Klanten zijn o.a. Shell, Exxon, Dow en de NAM. Het grappige bij de NAM is dat zij boren in de grond die ooit van mijn opa was. Mijn opa was boer in Schoonebeek, de eerste plek in Nederland waar aardolie werd gevonden. Nu ik producten lever aan de NAM voor deze boringen is de cirkel weer rond. Monstername-systemen? Antea had toch ooit een deelneming in die sector, Dovianus in Rotterdam? Dat klopt, Dovianus is een collega van ons. Toen Antea daar in 2003 een exit wilde heb ik hier serieus naar gekeken, maar ik bood te weinig. Antea heeft Dovianus verkocht aan een Amerikaanse beursgenoteerde onderneming. Hier heb ik nog steeds spijt van. Ik had net iets meer moeten bieden. Het was een perfecte match geweest en Dovianus heeft na 2003 goede jaren gekend. Maar ook wij hebben het niet slecht gedaan. Ben je actief als Informal Investor? Het geld dat ik verdien met het ingenieursburo investeer ik weer in andere bedrijven. Ik beperk me daarbij tot alles wat met olie, gas, water of technologie te maken heeft. Ik blijf toch een techneut. Zo zit ik bijvoorbeeld in Global Water Engineering, een bedrijf in anaerobe afvalwaterzuiveringsinstallaties. Zij behoren tot de top-5 in de wereld. Verder investeer ik soms in wat ik noem fun-gerelateerd. Dan moet je Dick Gommer: Als je geen balans kunt lezen heb je een probleem. denken aan een restaurant in Amsterdam (de IJ-kantine), een interactieve muziekzender (Xite) en een wijnkasteel in Bordeaux, dat we net hebben verkocht aan een Chinese familie. Daarnaast investeer je in fondsen? Zeker en dat zou ik iedere beginnende Informal Investor aanraden. Je bereikt op die manier niet alleen veel meer spreiding, je kan ook profiteren van de jarenlange ervaring die clubs als Antea hebben. Voor het early stage-segment investeer ik in Henq, een technostartersfonds waar soms co-investeringsmogelijkheden zijn. Ik zit daar in de Raad van Toezicht. Voor de meer volwassen bedrijven doe ik sinds vorig jaar mee in Antea Participaties VI. Dat heeft een veel lager risicoprofiel dan Henq. Antea zit in een aantrekkelijke niche: de midmarket. In dat segment zijn voor veel grotere spelers de beheer- en transactiekosten veel te hoog. Vooral het leereffect dat uitgaat van deelname in fondsen vind ik belangrijk. Dat is ook de reden dat ik me graag laat bijscholen. Zo heb ik in weken Finance voor Executives op INSEAD gevolgd en heb ik vorig jaar een cursus Private Equity op Harvard gedaan. Super leerzaam en interessante mensen. Als je wilt participeren in bedrijven moet je als techneut toch ook wel een balans kunnen lezen. Hoe kijk je tegen het huidig klimaat voor private equity aan? In venture capital, het segment van de jongere bedrijven, zijn sommige sectoren overgewaar- deerd. Bijvoorbeeld iedereen op het gebied van social media meent dat de Facebook-waardering op hem of haar van toepassing is. Venture capital-fondsen hebben moeite om geschikte bedrijven te vinden. Zo zijn er in Nederland bijvoorbeeld relatief weinig technostarters. In het segment waar Antea actief is is het aanbod van ondernemingen veel groter, maar daar zit heel veel bagger tussen. Antea heeft het voordeel van haar grote bekendheid, waardoor goeie deals op je af komen. Je moet heel veel proposities zien om de krenten uit de pap te kunnen halen. Je zult ongetwijfeld in je investeringen ook wel mislukkingen hebben meegemaakt. Wat is de les die je daaruit hebt geleerd? Het gaat soms fout daar waar early stage-pioniers niet het stokje kunnen overdragen. In een latere fase heeft zo n bedrijf een manager nodig in plaats van een pionier. Hoewel er ook ondernemers zijn die letterlijk erom vragen om een manager aan te stellen hebben de meeste oprichters hier grote moeite mee. Dat kan leiden tot jarenlange stilstand in zo n bedrijf. Goede ondernemers kennen hun eigen beperkingen. 5

6 C O L U M N De MOSSELRUG Mijn laatste column over Het Kleine Mannetjessyndroom heeft mijn populariteit tot ongekende hoog- Hij liet zich leiden door de waan van de dag: de Tele- bereikte resultaten. Maar Mark had geen rechte rug. ten doen opstuwen. Quotenet.nl en Nu.nl plaatsten graaf, Maurice de Hond en de partij-fossielen als Wiegel, de column en vroegen mij vaste columnist te worden. Korthals Altes en Nijpels. Mark zei als een soort Mocht de crisis echt doorzetten en de nivellering me Excuus-Truus van de VVD sorry. Wilders had gelijk: al te gortig worden dan kan ik altijd nog dit mooie U hebt de ruggengraat van een mossel. Dat belooft beroep ter hand nemen. Ik neem me voor om het lezen nog wat als Rutten zich straks moet buigen over de van de veelal anonieme reacties op deze sites dan vraag of Zorreguieta bij de kroning aanwezig mag achterwege te laten wil ik een burn-out of een zelfmoordpoging voorkomen. Van die reacties word je niet hem toelaten. Onderzoeksjournalist Arnold Karskens zijn. Het antwoord laat zich raden: De Mosselrug zal vrolijk, tenzij je van SM houdt. Of het moet de reactie op wil dat deze beslissing wordt genomen op basis van Quotenet.nl zijn van Kelly van leisure-etablissement feiten en niet omdat Maxima er zo leuk uitziet. Hij Boccaccio in Laren op mijn column over Bob Ultee: zoekt via crowdfunding financiering voor zijn onderzoek naar de rol van Zorreguieta in het Videla-regime. Bob, ik zie je nooit meer. Is je geld op of mag je niet meer van je vrouw? Bob zelf vond mijn column overigens Ik heb via mijn erg geestig. Rondom de claim van A 200 miljoen van bijdrage al overgemaakt. Bob op SNS blijft het akelig stil. Het heeft in ieder Terug naar het nivelleren. Ik weet nog wel een beroepsgroep die een steentje kan bijdragen: de accountants geval niet tot een bankrun op SNS geleid. Ik heb geen dranghekken voor de geldautomaten van SNS zien in dit land. De partners van PwC hebben hun inkomen met 34 % zien dalen het afgelopen jaar. Je ziet de staan. Het kan ook zijn, dat Bob in alle stilte werkt aan een beursnotering voor zijn claim. Misschien via rampen in de gezinnetjes in het Gooi al voor je. Roderickje en Annemijntje die van de hockey moeten, een reverse take-over van SNS. Bij zo n penny stock is dat niet zo ingewikkeld. Bob s claim wordt dan een omdat pappie het niet meer kan betalen. Geen jassen soort Begaclaim. Alleen nog een leuke naam verzinnen. Ik dacht zelf aan de Spongebob-claim. van Lacoste, maar kleding uit de zak van het Leger van Moscow, geen laarzen van Uggs en geen polootjes In de politiek gebeurde veel sinds mijn laatste column. des Heils. En het familiekerstdiner dit jaar niet in het Deze crisis vraagt om daadkracht en vastberadenheid. Okura of het Amstel Hotel, maar bij de Voedselbank. De premier van dit land moet zich als een interimmanager in crisistijd gedragen. Continu het lange ter- Roderickje en Annemijntje bespaard kunnen blijven. Als ik het jaarinkomen zie, dan moeten die rampen mijn-doel in de gaten blijven houden. Hoe wil je nu in Bij PwC bedroeg het partnerinkomen gemiddeld vredesnaam A 46 miljard bezuinigen zonder dat dit A en bij Ernst & Young (dus ook Jan-Peter pijn doet? Van Mark Rutte had ik een rechte rug verwacht. Hij had zich moeten voornemen de komende voor eigenlijk een nutsfunctie. Kunnen we deze be- Balkenende) A Bijna een half miljoen en dat 4 jaar niet te communiceren. Volle focus op het regeren roepsgroep niet ook onder de Wet normering topinkomens brengen (maximaal A )? Vroeger en Nederland weer gezond krijgen. Dus stoppen met persconferenties, vragenuurtjes en Twitter. Hij had noemden we dit de Balkenende-norm, maar gezien maar één boodschap moeten hebben: Gaat u maar het nieuwe salaris van Jan-Peter wekt dat verwarring. rustig slapen; eerst het zuur en dan het zoet. Bij de Zou de kwaliteit van de accountantsverklaring er heel volgende verkiezingen mag u mij afrekenen op de erg onder lijden als het inkomen van de accountants in dit land wordt gehalveerd? Voor hen vrees ik van niet. Zou de Nederlandse economie er onder lijden? Ik denk het ook niet. Het zal vooral de buitenhuizen in Italië, Spanje, Zuid-Afrika en Thailand treffen. Als ondernemers hebben wij het in eigen hand: als wij dit soort salarissen absurd vinden moeten we stoppen de tarieven te betalen die ze ons voorleggen. O sorry, ik vergeet één belangrijk iets: ze werken zo hard. Zo declareerde de bestuursvoorzitter van accountantskantoor Lodder & Co. volgens de kranten jarenlang soms meer dan 25 uur per dag, terwijl hij in die periode jaarlijks vier maanden op zijn buitenverblijf in Azië bivakkeerde. Tropenuren tellen blijkbaar dubbel. Wilders zou over deze man zeggen: U hebt de neus van Pinocchio. Hij heeft echter niet de ruggengraat van een mossel: hij gaat tegen zijn schorsing in hoger beroep. Mark Rutte kan nog wat van hem leren. Robert De Boeck Directeur Antea Participaties Nu ook te volgen op via Twitter.com/RobertDeBoeck. I N F O Stadhouderslaan JC Den Haag Telefoon: Fax: Internet: info@antea.nl 6