Inhoud. 1 Een inleiding op praktijkonderzoek Zorg- en welzijns organisaties als onderzoekscontext 61. Inleiding 15.

Transcriptie

1 Inhoud Inleiding 15 Leeswijzer 19 1 Een inleiding op praktijkonderzoek Een positiebepaling van praktijkonderzoek Het belang van een onderzoekende beroepshouding Hoofddoelen van onderzoek Onderzoeksbenaderingen Praktijkonderzoek in relatie tot evidence-based practice en practice-based evidence Een definitie van praktijkonderzoek Praktijkonderzoek in relatie tot het methodisch handelen De kernactiviteiten van praktijkonderzoek Onderzoeksfuncties Definiërend praktijkonderzoek Beschrijvend praktijkonderzoek Vergelijkend praktijkonderzoek Evaluerend praktijkonderzoek Verklarend praktijkonderzoek Ontwerponderzoek Kenmerken van praktijkonderzoek Spelregels van praktijkonderzoek Methodologische kwaliteit en bruikbaarheid Richtlijnen voor methodologische kwaliteit en bruikbaarheid Externe validiteit en overdraagbaarheid Richtlijnen voor overdraagbaarheid Samenvatting Oefeningen 55 2 Zorg- en welzijns organisaties als onderzoekscontext Specifieke kenmerken van de zorg- en welzijnssector Niveaus van praktijkonderzoek Praktijkonderzoek in relatie tot kwaliteitszorg Vormen van betrokkenheid bij praktijkonderzoek Ethische aspecten van praktijkonderzoek 73

2 2.6 Praktijkonderzoek voor een opdrachtgever Kort- en langlopend praktijkonderzoek Samenvatting Oefeningen 81 3 Oriënteren Aanleidingen voor een praktijkonderzoek Een praktijkprobleem signaleren De context in kaart brengen Een praktijkprobleem kiezen Een verkennende probleemanalyse uitvoeren Het praktijkprobleem beschrijven De opbrengsten vastleggen Samenvatting Oefeningen Richten Op het praktijkprobleem inzoomen en keuzes maken Het praktijkprobleem afbakenen met behulp van theorie en praktijk De keuzes die je maakt verantwoorden Het onderzoeksdoel formuleren Onderzoeksvragen verkennen Een kennisvraag of een ontwerpvraag formuleren Een kennisvraag formuleren Een ontwerpvraag formuleren De reikwijdte van de onderzoeksvraag bepalen De onderzoeksvraag uitwerken in een hoofdvraag en deelvragen Deelvragen bij ontwerponderzoek Volgtijdelijkheid van deelvragen Richtlijnen voor het formuleren en controleren van de onderzoeksvraag De opbrengsten vastleggen Samenvatting Oefeningen 143

3 5 Plannen Methoden van dataverzameling bij praktijkonderzoek Tekstbronnen bestuderen Observeren Bevragen Alternatieve methoden van dataverzameling Bezoeken Methoden van dataverzameling kiezen Respondenten selecteren Onderzoeksactiviteiten beschrijven en plannen Onderzoeksactiviteiten beschrijven en plannen in de tijd Aanvullende onderzoeksactiviteiten bij ontwerponderzoek Randvoorwaarden beschrijven Het onderzoeksplan opstellen Onderdelen van een onderzoeksplan Beoordelen van het onderzoeksplan Samenvatting Oefeningen Verzamelen Instrumenten voor dataverzameling Een instrument voor dataverzameling ontwikkelen Aandachtspunten bij de uitwerking van instrumenten voor dataverzameling Bestuderen Op welke wijze bestudeer je? Welk instrument gebruik je bij het bestuderen van tekstbronnen? Observeren Op welke wijze observeer je? Welk instrument gebruik je bij het observeren? Bevragen Op welke wijze wil je bevragen? Met welk instrument voer je een interview uit? Met welk instrument neem je een vragenlijst of enquête af? Met welk instrument neem je een toets of test af? 214

4 6.5 Alternatieve methoden van dataverzameling Op welke wijze zet je alternatieve methoden van dataverzameling in? Welke instrumenten gebruik je bij alternatieve methoden van dataverzameling? Bezoeken Op welke wijze voer je een bezoek uit? Welke instrumenten gebruik je bij het bezoeken? Samenvatting Oefeningen Analyseren en concluderen Van verzamelde data naar analyseresultaten Voorgestructureerde data analyseren Data-analyse bij kijkpunten, observatiepunten en vragen die getallen opleveren Data-analyse bij gesloten kijkpunten, observatiepunten en vragen Data-analyse bij beoordelingsschalen Data-analyse bij gesloten toets- en testvragen Minder gestructureerde data analyseren Data-analyse bij open kijkpunten, observatiepunten en vragen Visuele of auditieve data analyseren Data-analyse bij open toets- en testvragen Concluderen Concluderen bij een kennisgericht praktijkonderzoek Concluderen bij een ontwerponderzoek Algemene aanbevelingen Samenvatting Oefeningen Ontwerpen en innoveren Een inleiding tot ontwerponderzoek De innovatiecyclus: ontwerpen Genereer ontwerpideeën Maak een beargumenteerde keuze voor de best passende oplossing Werk het ontwerp verder uit 285

5 8.3 De innovatiecyclus: verzamelen, analyseren en concluderen Data verzamelen Analyseren en concluderen Rapporteren en presenteren bij ontwerponderzoek Rapid prototyping Samenvatting Oefeningen Rapporteren en presenteren Onderzoeksresultaten verspreiden en implementeren Doelgroepen bepalen en analyseren Onderzoeksresultaten verspreiden Rapporteren Presenteren Implementeren Kenmerken van de verandering Veranderingsfasen Implementatiestrategieën Evalueren Vooruitkijken Evaluatie en beoordeling van het praktijkonderzoek Samenvatting Oefeningen 322 Bijlage A Het gebruik van bronnen 325 A1 Welke soorten tekstbronnen zijn er? 325 A2 Hoe vind je geschikte tekstbronnen? 328 A3 Hoe beoordeel je de bruikbaarheid van tekstbronnen? 330 A4 Hoe verwijs je naar bronnen? 333 Literatuur 337 Register 344 Over de auteurs 352