Hoort bij raadsvoorstel Treasurystatuut

Transcriptie

1 Hrt bij raadsvrstel Treasurystatuut

2 1 Begrippenkader 2 2 Bevegdheid vaststellen Treasurystatuut en van wijzigingen daarvan 3 3 Delstellingen Treasuryfunctie 4 4 Uitzettingen en garanties Uitzettingen en garanties uit hfde van de publieke taak 4.2 Uitzettingen uit hfde van treasury Financiering 6 6 Werkkapitaalbeheer 7 7 Administratieve rganisatie/ Interne cntrle/ Treasurycmmissie 8 8 Infrmatievrziening Beleidsmatige infrmatie Operatinele infrmatie Verantwrdingsinfrmatie 9 Bijlage 1 Taken en bevegdheden 10 Bijlage 2 Telichting p treasurystatuut 12 Treasurystatuut gemeente Helmnd 1

3 1 Begrippenkader In dit statuut wrdt verstaan nder: - Derivaten Financiële instrumenten die hun bestaan ntlenen aan een bepaalde nderliggende waarde. De nderliggende waarden kunnen financiële prducten, zals leningen f bligaties zijn. Derivaten wrden nder andere gebruikt m renterisic s te sturen en financieringsksten te minimaliseren; - Wet Fid Wet Financiering Decentrale Overheden; - Financiële nderneming Een nderneming die in een lidstaat het bedrijf van kredietinstelling mag uitefenen, beleggingsdiensten mag verlenen,beleggingsinstellingen mag beheren, rechten van deelneming in een beleggingsmaatschappij mag aanbieden f het bedrijf van verzekeraar mag uitefenen; - Financiering Het aantrekken van bendigde financiële middelen. Deze middelen kunnen bestaan uit zwel eigen vermgen als vreemd vermgen; - Geldstrmenbeheer Al die activiteiten die ndig zijn m liquiditeiten te transfereren zwel binnen de rganisatie zelf als tussen de rganisatie en derden (betalingsverkeer); - Huisbankier Onder huisbankier wrdt die financiële nderneming verstaan via wie de bulk van de geldstrmen lpt en waar een krtgeldfaciliteit aangehuden wrdt; - Intern liquiditeitsrisic De risic s van mgelijke wijzigingen in de liquiditeitenplanning en meerjaren investeringsplanning waardr financiële resultaten kunnen afwijken van de verwachtingen; - Kasgeldlimiet Een bedrag p basis van de Wet fid ter grtte van een percentage van het ttaal van de jaarbegrting van de gemeente bij aanvang van het jaar; - Kersrisic Het risic dat de financiële activa van de rganisatie in waarde verminderen dr negatieve kersntwikkelingen; - Kredietrisic De risic s p een waardedaling van een vrdering ten gevlge van het niet (tijdig) na kunnen kmen van de verplichtingen dr de tegenpartij als gevlg van inslventie f deficit; - Liquiditeitenbeheer Het financieren en uitzetten van middelen vr een peride tt één jaar; - Liquiditeitsplanning Een gestructureerd verzicht van de tekmstige inkmsten en uitgaven ingedeeld per tijdseenheid; - nettingvereenkmst Een vereenkmst p grnd waarvan de wederzijdse verplichtingen tussen partijen verrekend wrden waardr wrdt bepaald wat de ene partij per sald aan de andere partij verschuldigd is; - Rating De inschatting van de kans p eventuele wanbetalingen bij tekmstige rente- en aflssingsbetalingen p schuldpapier; - Relatiebeheer Het mvat het nderhuden van relaties met instellingen, waarmee in het kader van de uitvering van het treasurybeleid cntacten wrden nderhuden; - Rentecmpensatiecircuit Circuit waarbij de (valutaire) debet en creditsaldi van alle rekeningen van een rganisatie wrden samengevegd tt één gecmbineerd sald, waarver de rente wrdt berekend; - Renterisic Het gevaar van ngewenste veranderingen van de (financiële) resultaten van de gemeente dr rentewijzigingen. Ongunstige rentecndities kunnen verstrekkende gevlgen hebben vr de financiële gezndheid van de rganisatie. De renterisic s zijn Treasurystatuut gemeente Helmnd 2

4 nder te verdelen in primaire en secundaire risic s. Onder het primaire renterisic wrdt verstaan het gevaar van rentestijgingen als sprake is van financiering tegen een variabele rente. Stijging van de rente betekent hgere ksten. Het mgekeerde geldt bij beleggingen. Onder het secundaire renterisic wrdt verstaan het niet kunnen prfiteren van een gunstige rententwikkeling mdat de rente vr een langere peride vaststaat; - Renterisicnrm Een bij de aanvang van enig jaar p basis van de Wet fid gefixeerd percentage van het ttaal van de begrting van de gemeente dat bij de realisatie niet mag wrden verschreden; - Rentetypische lptijd Het tijdsinterval gedurende de lptijd van een geldlening, waarin p basis van de vrwaarden van de geldlening sprake is van een dr de verstrekker van de geldlening niet beïnvledbare, cnstante rentevergeding; - Rudd Regeling Uitzettingen en Derivaten Decentrale Overheden - Saldbeheer Het beheer van de dagelijkse saldi p de rekeningen; - Rentevisie Tekmstverwachting ver de rente-ntwikkeling; - Treasurybeheer De uitvering van de treasuryfunctie binnen de kaders van het treasurystatuut; - Treasurybeleid Vastlegging van de uitgangspunten, delstellingen, richtlijnen en limieten, de rganisatrische en administratieve kaders, de infrmatievrziening en de administratieve rganisatie ter uitvering van de treasuryfunctie; - Treasuryfunctie De treasuryfunctie mvat alle activiteiten die zich richten p het besturen en beheersen van, het verantwrden ver en het tezicht huden p de financiële vermgenswaarden, de financiële strmen, de financiële psities en de hieraan verbnden risic s. De treasuryfunctie bestaat uit verschillende deelfuncties: risicbeheer, financiering, uitzettingen, kasbeheer; - Treasuryparagraaf Het begrtingsnderdeel cq rekeningsnderdeel waarin het beleid vr het kmende jaar wrdt vastgelegd resp. waarin verantwrding wrdt afgelegd van de realisatie van het vrgenmen beleid; - Treasurystatuut Het dcument waarin de beleidsmatige infrastructuur vr de uitvering van de treasuryfunctie is vastgelegd; - Uitzetting Het tijdelijk tevertruwen van liquiditeiten aan derden tegen vraf vereengekmen cndities en bedingen. Krtlpende uitzettingen hebben betrekking p een peride tt één jaar en langlpende uitzettingen hebben betrekking p een peride van één jaar f langer 2 Bevegdheid vaststellen Treasurystatuut en van wijzigingen daarvan Het besluit tt het vaststellen van het Treasurystatuut en van wijzigingen daarvan kan cnfrm de financiële verrdening ex art. 212 van de gemeentewet dr het cllege wrden genmen. Het cllege zendt het besluit treasurystatuut ter kennisgeving aan de raad. Als kaders vr het treasurystatuut gelden de Wet FIDO, Rudd, prvinciale kaders in het kader van financieel tezicht, financiële verrdening, gemeente Helmnd (art.212 gemeentewet), In situaties dat dr wijziging van bepaalde regelgeving inhudelijke verschillen ntstaan tussen statuut en regelgeving geldt de hgste regelgeving. Treasurystatuut gemeente Helmnd 3

5 3 Delstellingen Treasuryfunctie a) Het aantrekken van vldende financiële middelen en het uitzetten van vertllige gelden m de prgramma s binnen de dr de raad vastgestelde kaders van de begrting te kunnen uitveren; b) Het beheersbaar huden van financiële risic s, zals: renterisic, kredietrisic, kersrisic en intern liquiditeitsrisic; c) Het minimaliseren van de in- en externe verwerkingsksten bij het beheren van de geldstrmen en de financiële psities; d) Het ptimaliseren van het rendement van de beschikbare liquiditeiten, binnen de gegeven wettelijke kaders, respectievelijk de richtlijnen en limieten in dit statuut; 4 Uitzettingen en garanties Bij uitzettingen dient er een nderscheid gemaakt te wrden in uitzettingen uit hfde van de publieke taak en uitzettingen uit hfde van de treasuryfunctie. 4.1 Uitzettingen en garanties uit hfde van de publieke taak Vr uitzettingen en garanties uit hfde van de publieke taak gelden de vlgende specifieke uitgangspunten en richtlijnen: a) De gemeente hanteert een terughudend beleid m leningen f garanties te verstrekken en/f financiële participaties te hebben uit hfde van de publieke taak. Bji een vrgenmen besluit tt het verstrekken van een lening, garantie f het aangaan van een financiële participatie uit hfde van de publieke taak wrdt, afhankelijk van de aard van de activiteit f hgte van het risicprfiel, de raad in de gelegenheid gesteld m zijn wensen en bedenkingen ver het cnceptbesluit ter kennis van het cllege te brengen. De afweging m een vrgenmen verstrekking aan de raad vr te leggen wrdt dr het cllege per verstrekking gemaakt. b) Alvrens het cllege besluit tt het verstrekken van een lening f garantie aan een rganisatie wrden vraf de mgelijke financiële risic s berdeeld. c) Bij het afgeven van garanties wrdt gebruikt gemaakt van waarbrgfndsen, zals het Waarbrgfnds Sciale Wningbuw, het Waarbrgfnds Sprt en het Waarbrgfnds Zrg. Indien de garantie niet dr een Waarbrgfnds kan wrden afgegeven, wrden dr de gemeente zveel mgelijk zekerheden gevestigd; d) De betreffende rganisatie dient jaarlijks een jaarrekening met gedkeurende accuntantsverklaring in te dienen bij de gemeente. Ok zullen saldbevestigingen van de gewaarbrgde geldleningen aan de gemeente verstrekt te wrden. Treasurystatuut gemeente Helmnd 4

6 4.2 Uitzettingen uit hfde van treasury Vr tijdelijke uitzettingen uit hfde van de treasuryfunctie gelden de vlgende specifieke uitgangspunten en richtlijnen: a) De uitzettingen dienen een prudent karakter te hebben en niet te zijn gericht p het genereren van inkmen dr het lpen van vermatig risic; b) Uitzettingen vinden uitsluitend plaats in eur s; c) De gemeente beperkt de kersrisic s p uitzettingen, dr daarbij uitsluitend de vlgende prducten te hanteren: prducten waarbij de hfdsm aan het einde van de lptijd gegarandeerd is. Bij het aangaan van een garantieprduct is p vrhand duidelijk wat de ksten zijn van het vrtijdig beëindigen van het cntract; beleggingsfndsen die minimaal vlden aan de vereisten van de Regeling Uitzettingen en Derivaten Decentrale Overheden, waarbij k de nderliggende beleggingen in deze fndsen dienen te vlden aan de Regeling Uitzettingen en Derivaten Decentrale Overheden; d) Uitzettingen wrden afgestemd p de bestaande financiële psitie, krte en meerjaren liquiditeitsplanning, de vrliggende rentesituatie en de renteverwachting; e) De gemeente mag gelden tijdelijk uitzetten bij Nederlandse verheden en andere Nederlandse publiekrechtelijke lichamen met een slvabiliteitsrati van 0%; f) Financiële ndernemingen (kredietinstellingen, beleggingsinstellingen, effecteninstellingen, verzekeraars) dienen in landen gevestigd te zijn die minimaal vlden aan de vereisten van de Regeling Uitzettingen en Derivaten Decentrale Overheden. Tussenpersnen dienen geregistreerd te staan bij de Autriteit Financiële Markten (AFM); g) De gemeente beperkt de kredietrisic s p uitzettingen, dr haar gelden uit te zetten bij Financiële ndernemingen f te participeren in beleggingsprducten van Financiële ndernemingen met ten minste een A-rating vr lptijden tt 3 maanden en tenminste een AA- minusrating bij lptijden > 3 maanden; h) Als de rating van een van de hierbven genemde financiële ndernemingen tijdens de lptijd van een uitzetting daalt tt nder het hierbven genemde ratingniveau infrmeert het cllege de gemeenteraad hierver nverwijld nder vermelding van de dr hen genmen beslissing; i) Spreiding van tijdelijk belegd vermgen wrdt p nderstaande wijze gewaarbrgd: Vr AAA Financiële ndernemingen geldt een maximum van 10 miljen per debiteur; Vr Nederlandse verheden en andere Nederlandse publiekrechtelijke lichamen met een slvabiliteitsrati van 0% geldt een maximum van 10 miljen per debiteur; Vr AA Financiële ndernemingen geldt een maximum van 5 miljen per debiteur; Vr A Financiële ndernemingen geldt een maximum van 2,5 miljen per debiteur met inachtneming van artikel 4.2.g.); Treasurystatuut gemeente Helmnd 5

7 j) De minimaal gestelde ratings dienen afgegeven te wrden dr ten minste twee ratingbureaus. Tegestane ratingbureaus zijn Standard&Prs, Mdy s en Fitch IBCA; k) De gemeente vraagt ffertes p bij minimaal 2 Financiële ndernemingen alvrens een langlpende belegging (> 1 jaar) wrdt gedaan. Dit is k van tepassing p krtlpende beleggingen met een lptijd langer dan één maand. Deze ffertes wrden dr de gemeente zelf schriftelijk vastgelegd; l) Bij het uitzetten van tijdelijk vertllige middelen hanteert de gemeente een pgestelde prcedurebeschrijving. m) Om renterisic p het aantrekken van financieringsmiddelen te beheersen is het gebruik van derivaten nder de vlgende vrwaarden tegestaan: Derivaten dienen een risicbeheersend karakter te hebben, waarbij altijd een geslten psitie vereist is; Derivaten dienen dr de gemeente geadministreerd te kunnen wrden; De gemeente dient tegerust te zijn m een eventuele waardentwikkeling van derivaten te mnitren; Alvrens een derivatentransactie aan te gaan wint de gemeente advies in van een nafhankelijk adviseur; 5 Financiering a) Financieringsmiddelen wrden uitsluitend aangetrkken vr de uitefening van de publieke taak; b) Financieringsmiddelen wrden uitsluitend aangetrkken in Eur s; c) Financiering met externe financieringsmiddelen wrdt zveel mgelijk beperkt dr primair de beschikbare interne liquiditeiten te gebruiken ten einde renterisic s en het renteresultaat te ptimaliseren; d) Financieringsmiddelen wrden afgestemd p de bestaande financiële psitie de verwachte inkmsten en uitgaven, de vrliggende rentesituatie en renteverwachting; e) De gemeente hudt bij het aantrekken van krtlpende financieringsmiddelen (rentetypische lptijd < 1 jaar) en de rapprtage hierver rekening met de krte termijn liquiditeitsplanning en de wettelijke kasgeldlimiet; f) Bij het aantrekken van langlpende financieringsmiddelen (rentetypische lptijd 1 jaar) wrdt gebruik gemaakt van een meerjaren liquiditeitsplanning en gezrgd dat de renterisicnrm cnfrm Wet fid niet wrdt verschreden; g) Financieringsmiddelen die m renterisic te beheersen zijn aangetrkken, maar binnen een jaar ng niet direct bendigd zijn, wrden bij de financiële nderneming waar ze zijn aangetrkken terugbelegd (near-banking). Hiervr met, indien deze nderneming niet beschikt ver de ratingvereisten van Rudd, een nettingvereenkmst geslten; Treasurystatuut gemeente Helmnd 6

8 h) Om renterisic p het aantrekken van financieringsmiddelen te beheersen is het gebruik van derivaten nder de vlgende vrwaarden tegestaan: Derivaten dienen een risicbeheersend karakter te hebben, waarbij altijd een geslten psitie vereist is; Derivaten dienen dr de gemeente geadministreerd te kunnen wrden; De gemeente dient tegerust te zijn m een eventuele waardentwikkeling van derivaten te mnitren; Alvrens een derivatentransactie aan te gaan wint de gemeente advies in van een nafhankelijk adviseur; i) De gemeente vraagt ffertes p bij minimaal 2 financiële ndernemingen alvrens langlpende financieringsmiddelen wrden aangetrkken. Dit is k van tepassing p krtlpende financieringsmiddelen langer dan een maand. Deze ffertes wrden dr de gemeente zelf schriftelijk vastgelegd; j) Bij het aantrekken van financieringsmiddelen hanteert de gemeente een pgestelde prcedurebeschrijving. 6 Werkkapitaalbeheer Vr het werkkapitaalbeheer gelden de vlgende specifieke uitgangspunten en richtlijnen: a) Het liquiditeitsgebruik wrdt beperkt dr de geldstrmen p gemeenteniveau waar mgelijk p elkaar af te stemmen. Hierbij wrdt erp tegezien dat de liquiditeitspsitie vldende is m te garanderen dat de verplichtingen tijdig kunnen wrden nagekmen; b) Kersrisic s die vrtvleien uit peratinele transacties wrden ingedekt vr zver de (cumulatieve) tegenwaarde hger is dan ,-; c) Het betalingsverkeer wrdt zveel mgelijk elektrnisch uitgeverd bij de huisbankier; d) De gemeente streeft naar cncentratie van liquiditeiten binnen één rentecmpensatiecircuit bij haar huisbankier; e) De huisbankier wrdt hierbij gezien als een strategische partner, die met vlden aan de kwalificaties nder 4.2 lid f en minimaal een A-rating bezit; f) De bancaire cndities bij de huisbankier wrden jaarlijks p marktcnfrmiteit berdeeld. Indien deze cndities niet meer marktcnfrm zijn en het partnerschap niet meer naar tevredenheid van de gemeente wrdt ingevuld, zal de gemeente een fferternde ten aanzien van het huisbankierschap uitveren binnen de wettelijke kaders en het geldende aanbestedingsbeleid van de gemeente Helmnd; g) Cntante geldstrmen alsmede spedbetalingen wrden zveel mgelijk beperkt; h) De uitgangspunten vr het debiteurenbeheer zijn vastgelegd in het invrderingsbeleid; Treasurystatuut gemeente Helmnd 7

9 i) De gemeente streeft naar een uiterste betaaltermijn van 30 dagen. Hierbij wrdt zveel mgelijk rekening gehuden met de betalingsvrwaarden van de leverancier. 7 Administratieve rganisatie/ Interne cntrle/ Treasurycmmissie a) Taken en verantwrdelijkheden ten aanzien van de treasuryfunctie zijn nader schriftelijk vastgelegd en als bijlage bij dit statuut gevegd; b) Bij de uit te veren treasuryactiviteiten is functiescheiding drgeverd met als belangrijkste vrwaarden: - de uitvering en de autrisatie geschiedt dr afznderlijke functinarissen; - de uitvering en vastlegging in de administratie geschiedt dr afznderlijke functinarissen; - bij de autrisatie vr het betaalbaar stellen wrdt gebruik gemaakt van het twee handtekeningen-systeem. c) De bevegdheden zijn in het mandaatregister nader vastgelegd; d) Ten aanzien van de treasuryactiviteiten vindt er minimaal twee keer per jaar een verbijznderde interne cntrle plaats. Van deze cntrles wrdt een rapprtage pgesteld; e) De accuntant tetst, in het kader van zijn algemene cntrle-pdracht, de pzet en werking van de administratieve- en interne cntrle maatregelen. f) De gemeente heeft een treasurycmmissie die twee keer per jaar, f zveel vaker als de marktsituatie daarte aanleiding geeft, verleg pleegt ver het te veren treasurybeleid. g) De treasurycmmissie bestaat uit de wethuder financiën, de afdelingsmanager Cncern-Financiën en de teammanager Treasury. De cmmissie kan zndig wrden uitgebreid met een externe deskundige. 8 Infrmatievrziening Om de treasuryactiviteiten cntrleerbaar en beheersbaar te maken is ged functinerende infrmatievrziening ndzakelijk. Drie typen infrmatie kunnen hierbij wrden nderscheiden: 8.1 Beleidsmatige infrmatie Het treasurystatuut geeft de kaders weer, waarbinnen de treasuryactiviteiten dienen te wrden uitgeverd. De gemeente stelt daarnaast jaarlijks een financieringsparagraaf bij de begrting p. Hierin wrdt ingegaan p de wijze waarp cncreet invulling wrdt gegeven aan het treasurybeleid. Elk kwartaal wrdt aan de hand van de managementrapprtage berdeeld in heverre het beleid met wrden aangepast. Treasurystatuut gemeente Helmnd 8

10 8.2 Operatinele infrmatie Het pstellen en hanteren van peratinele infrmatie is de verantwrdelijkheid van de functinarissen die bij de uitvering betrkken zijn. Onderstaande peratinele infrmatie dient daarbij aanwezig te zijn: a) Krte termijn liquiditeitsplanning (lptijd tt één jaar) p maandbasis; b) Meerjarige liquiditeitsplanning (lptijd van vier jaar) p jaarbasis; c) Rentevisie, deze wrdt jaarlijks bij de financieringsparagraaf in de begrting pgesteld p basis van de rentevisie van vraanstaande financiële ndernemingen f adviesbureaus en p kwartaalbasis geactualiseerd; d) Inzicht in het risicprfiel van de bestaande prtefeuilles (/g, u/g en garanties); e) Bancaire afspraken; f) Kasgeldlimiet. 8.3 Verantwrdingsinfrmatie De verantwrding ver het uit te veren treasurybeleid vindt plaats dr middel van per kwartaal pgestelde managementrapprtages. Daarnaast wrdt in de financieringsparagraaf bij de jaarrekening het uitgeverde beleid verantwrd. In de evaluatie in het jaarverslag wrdt weergegeven in heverre de beleidsvrnemens uit de paragraaf bij de begrting zijn uitgeverd en wat de rzaken zijn van eventuele afwijkingen. Daarnaast dienen langlpende lening-, uitzettingen- en garantiebesluiten binnen 14 dagen na besluitvrming aan de prvincie te wrden tegeznden. Treasurystatuut gemeente Helmnd 9

11 Bijlage 1 Taken en bevegdheden Nr. Treasuryactiviteit Bevegd Mandaat Registratie MO.CF.1. Aangaan nderhandse geldleningen p geld- en kapitaalmarkt. MTNlening binnen de kaders en maxima van een dr de dienst Middelen en Ondersteuning, afdeling Cncern Financiën Treasury elk kwartaal aan te leveren rapprtage welke dr B&W dient te wrden geaccrdeerd (en bij de uitvering van de bevegdheid k is geaccrdeerd) MO.CF.2. Het beleggen van vertllige middelen p geld- en kapitaalmarkt binnen de kaders en maxima van een dr de dienst Middelen en Ondersteuning, afdeling Cncernfinanciën, treasury elk kwartaal aan te leveren rapprtage welke dr B&W dient te wrden geaccrdeerd (en p dat mment k is geaccrdeerd) MO.CF.3. Het vervregd aflssen van aangegane geldleningen MO.CF.4. Het accepteren van rentewijzigingen p aangegane leningen MO.CF.5. Het vaststellen van rentewijzigingen p verstrekte leningen MO.CF.6. Het aangaan van een standaard achtervang vereenkmst met het Waarbrgfnds Sciale Wningbuw vr dr tegelaten instellingen aan te gane geldleningen p de kapitaalmarkt. MO.CF.7. Het beslissen p aanvragen m brgstellingen ihkv de vereenkmst met de HVO passend binnen de vereengekmen nrmen en vrwaarden B&W B&W B&W B&W B&W B&W B&W Directeur afdelingsmanager CF Directeur afdelingsmanager CF Directeur afdelingsmanager CF Directeur afdelingsmanager CF Directeur afdelingsmanager CF Directeur afdelingsmanager CF Directeur afdelingsmanager CF Team Treasury Team Treasury Team Treasury Team Treasury Team Treasury Team Treasury Team Treasury Treasurystatuut gemeente Helmnd 10

12 Nr. Treasuryactiviteit Bevegd Mandaat Registratie MO.CF.8. Het beslissen p aanvragen m brgstellingen ihkv de vereenkmst met de HVO vwb de hardheidsclausule MO.CF.9. Beslissen p verzeken tt wijziging van het garantiebesluit vr particuliere wningbuw verleend vr (.a. het al dan niet verlenen van ntslag uit hfdelijke aansprakelijkheid en vervallen pgelegde extra aflssingen) en mtrent testemming aan de desbetreffende geldverstrekker tt executriale verkp van het nderpand. B&W B&W Directeur afdelingsmanager CF Directeur afdelingsmanager CF Team Treasury Team Treasury Treasurystatuut gemeente Helmnd 11

13 Bijlage 2 Telichting p treasurystatuut 1 De gekzen aanpak Naar aanleiding van de gewenste kwaliteitsverbeteringen van de treasuryfunctie en de tetsing van het bestaande treasurybeleid dr de externe adviseurs van BNG advies, is gekzen vr nderstaande beleidstructuur: 1. vastlegging van de algemene uitgangspunten vr de treasuryfunctie dr de raad in de Financiële verrdening ex artikel 212 gemeentewet; 2. vastlegging van de beleidsmatige infrastructuur vr de uitefening van de treasuryfunctie in een nieuw treasurystatuut; 3. vastlegging van een hierp aansluitende mandatering in het mandaatregister; 4. jaarlijks pnemen van een Treasuryparagraaf in begrting en jaarrekening; 5. elk kwartaal een treasuryrapprtage met bepaling treasurystrategie In hfdzaak is aldus sprake van een drietrapsraket : verrdening statuut mandatering. Vrdelen van de nieuwe pzet zijn: 1. deze past in een duale aanpak, waarbij de raad de hfdkaders vaststelt en het cllege de nadere uitwerking; 2. in het nieuwe treasurystatuut zijn de treasurybepalingen neergezet per activiteit (financiering, uitzetten), zdat vr de medewerkers duidelijke checklists ntstaan. Deze pzet is geadviseerd dr BNG Advies en wrdt in meer gemeenten tegepast.; 3. de bevegdheden zijn uit het treasurystatuut gehaald en zijn pgenmen in het mandaatregister; Het treasurystatuut wrdt als een uitveringsregeling van de Financiële verrdening vastgesteld dr het cllege. 2 Algemene pzet/inhud van het nieuwe treasurystatuut In het treasurystatuut wrdt het treasurybeleid van de gemeente p hfdlijnen vastgelegd. De beleidsmatige infrastructuur van de treasuryfunctie is vastgelegd in de vrm van uitgangspunten, delstellingen, richtlijnen en limieten. Het treasurystatuut maakt een bjectieve en transparante verantwrding vraf en achteraf mgelijk. De gemeente Helmnd nderkent het belang van een verantwrd en adequaat beheer van haar financiële middelen en wenst zij haar activiteiten p het gebied van treasury p een z transparant en beheersbaar mgelijke wijze in te richten. De begde transparantie en beheersbaarheid wrden in de eerste plaats bereikt dr het aangeven van de delstellingen van de treasuryfunctie. Vervlgens geeft het bestuur in het treasurystatuut aan binnen welke richtlijnen en limieten de delstellingen dienen te wrden gerealiseerd. Een richtlijn is een bindend vrschrift vr een handelswijze die gevlgd met wrden en een limiet is een type richtlijn die een uiterste grens aangeeft. Een belangrijk deel van de limieten en richtlijnen is bepaald dr de Wet Financiering decentrale verheden. Dr middel van de limieten en richtlijnen wrdt het risicprfiel van de gemeente bepaald, waarbinnen de treasuryactiviteiten dienen te wrden uitgeverd. Ok in de nieuwe pzet vr de beleidfrmulering van de treasuryfunctie is er sprake van een zekere mate van verlap. Immers, in de algemene uitgangspunten vr de treasuryfunctie in de Financiële verrdening wrden gedeeltelijk bepalingen aangegeven die k al wettelijk zijn vastgelegd. Evenz wrden in het treasurystatuut uitgangspunten aangehaald die al in de Financiële verrdening (en wet) zijn vastgelegd. Deze dubbeltellingen zijn echter alleen Treasurystatuut gemeente Helmnd 12

14 pgenmen vr de leesbaarheid en de samenhang van de teksten. Zij kmen met elkaar vereen en geven geen aanleiding tt nduidelijkheid. Belangrijke wijziging in het treasurystatuut is dat de bepalingen zijn gegrepeerd per type activiteit, zals uitzetten f lenen. Hierdr is inzichtelijker waar bij een activiteit p met wrden gelet. Deze checklist -benadering is geadviseerd dr BNG Advies. Verhuding tt Paragraaf Financiering Naast het treasurystatuut neemt de gemeente jaarlijks een treasuryparagraaf p in zwel de begrting als in de jaarrekening. Hierin wrden de specifieke beleidsvrnemens respectievelijk de uitvering van het beleid ten aanzien van de treasuryfunctie weergegeven. Implementatie/cmmunicatie Tensltte dient het treasurystatuut te wrden geïmplementeerd in de rganisatie. Een succesvlle implementatie vereist een breed draagvlak binnen de gemeente vr de gefrmuleerde beleidskeuzes. Een gede cmmunicatie behrt hierbij tt de belangrijkste succesfactren. Duidelijk met zijn welke bijdrage en infrmatievrziening van de afdelingen wrdt verwacht. 3 Telichting per artikel Artikel 1 Bevegdheid vaststelling regeling Treasury Cnfrm het dualisme kan het treasurystatuut als een uitveringsregeling van de Financiële verrdening dr het cllege wrden vastgesteld. Als kaders vr het treasurystatuut gelden de Wet Fid, Rudd, prvinciale kaders, financiële verrdening, gemeente Helmnd (art.212 gemeentewet). Het kan vrkmen dat landelijke wetgeving wijzigt waardr een (tijdelijke) situatie ntstaat dat het treasurystatuut in strijd is met de landelijke wetgeving. In die situaties geldt de hgste regelgeving. Artikel 2 Delstellingen treasuryfunctie Ad a) In de eerste plaats dient ervr gezrgd te wrden dat de gemeente duurzaam tegang heeft tt de financiële markten tegen marktcnfrme cndities. Treasury dient te waarbrgen dat de gemeente duurzaam in staat is de vr haar activiteiten bendigde middelen aan te trekken c.q. haar vertllige middelen uit te zetten p de financiële markten (bijv. bij banken). De cndities die daarbij wrden bedngen dienen, in het licht van de p het betreffende mment gebruikelijke cndities, acceptabel (tenminste marktcnfrm) te zijn. Ad b) De gemeente lpt de vlgende financiële risic s: renterisic s, kersrisic s, kredietrisic s en interne liquiditeitsrisic s. Het is de taak van treasury dergelijke risic s tegen acceptabele cndities te beperken. In het treasurystatuut wrdt aangegeven p welke wijze dit wrdt gewaarbrgd. Ad c) De derde delstelling van treasuryfunctie is het minimaliseren van de ksten bij het beheren van de geldstrmen en de financiële psities. Deze ksten bestaan.a. uit renteksten, prvisies en ksten van het betalingsverkeer. Het is de taak van de treasury het beheer z efficiënt mgelijk uit te veren. Ad d) De gemeente streeft ernaar de renteresultaten te ptimaliseren. Dit betekent dat de gemeente geen middelen nbenut laat maar streeft naar z hg mgelijke rentepbrengsten (c.q. z laag mgelijk renteksten) znder dat daarbij vermatige risic s wrden gelpen. De pririteiten van de treasuryfunctie liggen in eerste instantie bij het beheersen en beperken van financiële risic s; de gemeente is immers géén winstgerichte rganisatie. Binnen het acceptabele risicprfiel zals vastgesteld in de Wet fid en dit treasurystatuut dient desndanks te wrden gestreefd naar ptimalisatie van de renteresultaten. Treasurystatuut gemeente Helmnd 13

15 Artikel 3 Uitzettingen en garanties De Wet fid geeft twee belangrijke beleidsmatige uitgangspunten met betrekking tt treasury. Dit betreft de publieke taak waarvr garanties en het verstrekken van leningen dienen enerzijds en het prudente karakter van (verige) uitzettingen anderzijds. Er wrdt hierbij dus een specifiek nderscheid gemaakt tussen het verstrekken van leningen en garanties uit hfde van de publieke taak en het uitzetten van middelen uit hfde van treasury. Artikel 3.1 Uitzettingen en garanties uit hfde van de publieke taak ad a) De wet stelt geen eisen aan het verstrekken van leningen en garanties uit hfde van de publieke taak. Wel wrdt in de telichting p de Wet fid het vlgende aangegeven: Het gemeentebestuur bepaalt de publieke taak. Niettemin zal het cllege de raad in de gelegenheid stellen m haar wensen en bedenkingen kenbaar te maken in het geval dat uitzettingen f garanties een hg risicprfiel kennen f de aard van de uitzetting f garantie nieuw is. Het cllege zal per situatie afznderlijk de afweging maken m de raad te infrmeren. Ad b) Hierin is een rl weggelegd vr cncernfinanciën. Deze adviseert ver bijv. de garantievrwaarden en de implicaties van de betreffende aanvraag vr de ttale financiële psitie van de gemeente. Ad c) Om het risic, dat de gemeente lpt p haar garantiestellingen te minimaliseren maakt de gemeente zveel mgelijk gebruik van de bestaande waarbrgfndsen, zals het Waarbrgfnds Sciale Wningbuw, Waarbrgfnds Sprt en Waarbrgfnds Zrg. Dit zijn waarbrgfndsen, die nder bepaalde vrwaarden garant kunnen staan vr financiering aan instellingen, die in de statuten van deze fndsen zijn pgenmen. Ok de vrwaarden zijn in deze statuten pgenmen. Waarbrgfnds Sprt is er krt gezegd vr sprtverenigingen en Waarbrgfnds Zrg vr zrginstellingen, ziekenhuizen, verpleegrganisaties. Ad d) Met deze infrmatie kan de gemeente haar risicpsitie ten pzichte van de verstrekte lening f garantstelling bepalen m hier vervlgens risicbeheersingmaatregelen p te nemen. Artikel 3.2 Uitzettingen uit hfde van treasury Ad a) Cnfrm de Wet fid, dienen uitzettingen uit hfde van treasury een prudent karakter te hebben. In de Wet fid en Rudd wrdt het begrip prudent nader uitgewerkt. Het aangaan van financiële transacties met als gmerk die financiële waarden te zijner tijd eventueel met winst te verkpen, is nadrukkelijk niet tegestaan (zie artikel 2 lid 2 Wet fid en de memrie van telichting p de Wet fid). Bankachtige activiteiten het aantrekken en uitzetten van middelen met als del het genereren van inkmen zijn als gevlg van deze bepaling verbden. De limieten en richtlijnen van dit statuut zijn specifiek gefrmuleerd m het prudente karakter van de uitzettingen uit hfde van treasury te garanderen. Ad b) Andere valuta dan de eur zijn niet tegestaan. Ad c) Ten aanzien van de financiële instrumenten die kunnen wrden gehanteerd vr uitzettingen in het kader van treasury, geldt in de Wet fid als belangrijkste uitgangspunt dat de hfdsm van de betreffende uitzetting in tact blijft. Bij alle in dit artikel genemde prducten wrdt aan het einde van de lptijd ten minste de hfdsm (bij vastrentende waarden de nminale waarde ) uitgekeerd. Treasurystatuut gemeente Helmnd 14

16 Garantieprducten Garantieprducten zijn beleggingsprducten waarbij de uitgevende financiële nderneming garandeert dat p de aflpdatum (een bepaald percentage van) de hfdsm wrdt uitgekeerd. Garantieprducten keren vaak minder f geen rente uit en bieden in plaats daarvan bijvrbeeld een rendement dat gebaseerd is p een aandelen-index (zals de AEX-index). Garantieprducten waarbij minder dan 100% van de hfdsm wrdt gegarandeerd zijn expliciet niet tegestaan nder de Wet fid. Bij garantieprducten is vaak enkel de hfdsm gegarandeerd. Aangezien de reële waarde (de kpkracht) van de hfdsm dr inflatie kan verminderen, verdient het de aanbeveling m bij een langere lptijd naast een hfdsmgarantie een minimaal rendement (bijv. ter hgte van het inflatieniveau) te eisen. Beleggingsfndsen De belangrijkste vrwaarde bij deelname in een beleggingsfnds is dat de nderliggende beleggingen in het fnds vlden aan de eisen van de Rudd. Dat wil zeggen dat de tegenpartijen waar z n fnds in belegt financiële ndernemingen met minimaal een A-rating hebben vr nderliggende beleggingen tt 3 maanden en een AA-minus rating vr lptijden langer dan 3 maanden. Het gemiddelde risicprfiel van het fnds dient minimaal AA-minus te zijn. Met het pnemen van de bepaling vlden aan de eisen van de Rudd wrdt k bereikt dat indien de Rudd wrdt gewijzigd, dit statuut niet beheft te wrden gewijzigd. Ad d) Om een nderbuwde beslissing te kunnen nemen dient inzicht te zijn in het huidige sald en de verwachte inkmsten en uitgaven. Ok de marktsituatie is van invled p de beleggingsbeslissing. Een renteverwachting is een tekmstverwachting ver de rententwikkeling, p basis waarvan financiering- en beleggingsbeleid wrdt geverd. Afhankelijk van de (interne- f externe) ntwikkelingen zal de gemeente haar renteverwachting actualiseren. De renteverwachting kan daarbij gebaseerd wrden p de rentevisie van enkele gezaghebbende financiële instellingen, zals de huisbankier. Afstemming van het beleid p de rentevisie betekent bijvrbeeld het uitstellen van uitzettingen met een lange lptijd indien men een rentestijging verwacht. Ad e) Een slvabiliteitsrati van 0% (fwel een slvabiliteitsvrije status ) is een status die dr een bancaire tezichthuder in een EER-lidstaat (bijv. De Nederlandsche Bank) wrdt tegekend aan het schuldpapier van een instelling. Deze status hudt in dat een bank vr desbetreffend papier geen reserves (0%) heft aan te huden en wrdt nder meer tegekend aan papier uitgegeven f gegarandeerd dr (centrale) verheden. Het is de gemeente dus tegestaan m bij andere verheden geld uit te zetten, f m te beleggen in papier waaraan een verheidsgarantie is verbnden (zals dr het waarbrgfnds sciale wningbuw gebrgde leningen van wningcrpraties). Vralsng wrdt in het statuut alleen de mgelijkheid gegeven bij Nederlandse verheden en andere publiekrechtelijke lichamen binnen Nederland tijdelijk gelden uit te zetten. In de tekmst kan wrden verwgen dit te verbreden naar verheden f andere publiekrechtelijke lichamen binnen de EU f EER. Ad f tm j) Ter beperking van kredietrisic s zijn in deze subartikelen richtlijnen pgenmen vr de minimale kredietwaardigheid van de financiële ndernemingen waar de gemeente middelen uitzet / belegt. Een (credit-) rating is een berdeling van de kredietwaardigheid van een instelling, die vr zwel de krte als vr de lange termijn wrdt verschaft dr gerenmmeerde rating agencies zals Standard & Pr s, Mdy s en Fitch IBCA. Treasurystatuut gemeente Helmnd 15

17 Overzicht ratingkwalificaties Mdy S&P s kwalificatie kredietwaardigheid Aaa AAA Extreem kredietwaardig Aa AA Zeer kredietwaardig. Veiligheidsmarges zijn echter niet z hg als bij AAA-categrie. A A Zeer kredietwaardig. Er zijn echter factren aanwezig waardr afbetaling in de tekmst enig gevaar lpt. Baa BBB Kredietwaardig, maar gevelig vr slechte ecnmische tijding. Ba BB Speculatief, matige bescherming van afbetaling aanwezig. B B Heeft mmenteel capaciteit vr rente en aflssing, maar is gevelig vr faillissement. Caa CCC Enige bescherming vr investeerders is aanwezig, maar grte risic s en nzekerheid aanwezig. Ca CC Zeer speculatief, meestal achtergestelde schuld. C C Rentebetalingen zijn reeds gestpt. D Failliet. N.B. De - en + ratings (bijvrbeeld AA-) geven aan dat de rating naar beneden (-) f naar bven (+) neigt. Kstels tegang tt deze infrmatie kan wrden verkregen via registratie p de website van bijv. Mdy s ( De minimale eisen van Rudd (peildatum 2009) zijn dat Financiële ndernemingen in landen meten zijn gevestigd, die minimaal een AA-rating hebben en nder Nederlands f anderszins EER-tezicht vallen, zals De Nederlandsche Bank en de Verzekeringskamer. Tussenpersnen hebben een intermediairsfunctie bij het afsluiten van financiële transacties en vallen niet nder de tegenpartijen. De gemeente stelt als eis dat tussenpersnen nder tezicht van de Autriteit Financiële Markten (AFM) staan en daarvan een vergunning als makelaar hebben ntvangen. Ad k) Offertes wrden in de praktijk altijd telefnisch afgegeven. Na het dr de financiële ndernemingen afgegeven ffertes wrden deze dr de gemeente schriftelijk vastgelegd. Ad l) De gemeente zet de middelen uit cnfrm een vastgelegde prcedure beschrijving. In deze prcedure is functiescheiding en interne cntrle gewaarbrgd. Artikel 4 Financiering Ad a) Het aantrekken van middelen met als del deze met winstgmerk te beleggen is dr artikel 2 lid 2 van de Wet fid (zie k memrie van telichting p de Wet fid) nadrukkelijk niet tegestaan. Ad b) Andere valuta dan de eur zijn niet tegestaan. Ad c) Indien er liquiditeiten beschikbaar zijn zal externe financiering zveel mgelijk wrden beperkt. Ad d) Afstemming p de verwachte inkmsten en uitgaven begt middelen slechts te lenen gedurende de peride dat zij daadwerkelijk ndig zijn. Om een nderbuwde beslissing te kunnen nemen dient inzicht te zijn in het huidige sald en de verwachte inkmsten en uitgaven. Ok de marktsituatie is van invled p de financieringsbeslissing. Treasurystatuut gemeente Helmnd 16

18 Ad e) Een belangrijk uitgangspunt van de Wet fid is het vermijden van grte fluctuaties in de rentelasten van penbare lichamen. Teneinde een grens te stellen aan krte financiering (met een rentetypische lptijd tt één jaar) is in de Wet fid de kasgeldlimiet pgenmen. Juist vr krte financiering geldt dat het renterisic aanzienlijk kan zijn, aangezien fluctuaties in de rente bij krte financiering direct een relatief grte invled hebben p de rentelasten. De kasgeldlimiet wrdt berekend als een percentage (8,5% peil 2009) van het ttaal van de jaarbegrting van de gemeente bij aanvang van het jaar (zie artikel 3 en 4 van de Wet fid en de Uitveringsregeling financiering decentrale verheden). Als de kasgeldlimiet drie kwartalen achtereen wrdt verschreden dient de gemeente dit te melden aan de tezichthuder. Deze kan dan ntheffing verlenen f maatregelen eisen m de verschrijding teniet te den. Ad f) Het del van de renterisicnrm is het beheersen van de renterisic s p de vaste schuld (schuld met een rentetypische lptijd van één jaar f langer) dr het aanbrengen van spreiding in de lptijden in de leningenprtefeuille. De renterisicnrm kan wrden berekend dr een vastgesteld percentage (20% peil 2009) te vermenigvuldigen met het ttaal van de jaarbegrting van de gemeente bij aanvang van het jaar (zie artikel 3 en 4 van de Wet fid en de Uitveringsregeling financiering decentrale verheden). Ad g) Dr het sluiten van een netting-vereenkmst wrdt het kredietrisic p deze tijdelijke terugbelegging weggenmen. Ad h) Derivaten zijn financiële instrumenten die hun bestaan ntlenen aan een bepaalde nderliggende waarde. Derivaten kennen een breed tepassingsgebied en wrden nder andere gebruikt m renterisic s te sturen en financieringsksten te minimaliseren. De Wet fid stelt dat derivaten uitsluitend mgen wrden gebruikt ter beperking van financiële risic s. Naast deze belangrijke vrwaarden stelt de gemeente zichzelf de vrwaarde dat dergelijke instrumenten dusdanig geadministreerd meten kunnen wrden dat een eventuele waardentwikkeling van het instrument gevlgd kan wrden en er, indien ndzakelijk na verleg binnen de treasurycmmissie, actie p genmen kan wrden. Ad i) Offertes wrden in de praktijk altijd telefnisch afgegeven. Na de dr de financiële ndernemingen afgegeven ffertes wrden deze dr de gemeente schriftelijk vastgelegd. Ad j) De gemeente trekt financieringsmiddelen aan cnfrm een vastgelegde prcedure beschrijving. In deze prcedure is functiescheiding en interne cntrle gewaarbrgd. Artikel 5 Werkkapitaalbeheer Ad a) Geldstrmen kunnen bijvrbeeld p elkaar wrden afgestemd dr een betalingsdatum af te stemmen p verwachte ntvangsten. Hiermee wrdt vrkmen dat de gemeente tijdelijk middelen aan met trekken (cq. middelen aan haar uitzettingenprtefeuille met nttrekken) teneinde de betreffende betaling (tijdelijk) te financieren. Ad b) In verleg met de treasurycmmissie zal beslten wrden welke maatregelen genmen wrden m het risic in te dekken. Ad c) Het elektrnisch laten uitveren van het betalingsverkeer bank heeft als vrdeel dat de ksten kunnen wrden geminimaliseerd. Ad d) Teneinde de ndzaak tt het den van interne verbekingen te beperken, wrden verschillende rekeningen die de gemeente bij een bank aanhudt, pgenmen in een rentecmpensatiecircuit. Dit is een systeem waarbij de (valutaire) debet en creditsaldi van alle rekeningen van een rganisatie wrden samengevegd tt één gecmbineerd sald, waarver Treasurystatuut gemeente Helmnd 17

19 de rente wrdt berekend. De gemeente kan met haar bank aanvullende afspraken maken ver de renteberekening in dit stelsel. Ad e en f) Jaarlijks wrdt berdeeld f de bancaire afspraken met de huisbankier ng marktcnfrm zijn en f het partnerschap ng naar tevredenheid wrdt ingevuld. Ad g) Waar mgelijk wrden cntante geldstrmen zveel mgelijk mgezet in girale geldstrmen. Ad h) Het debiteurenbeheer richt zich primair p de beperking van de bestaande debiteurenpsitie. Het gaat daarbij met name m maatregelen, die een crrecte en tijdige ntvangst bewerkstelligen. Ad i) Het crediteurenbeheer richt zich enerzijds p maatregelen die dienen te vrkmen dat de gemeente nndig vreger betaalt dan ndzakelijk is, waardr er sprake is van rentederving en anderzijds p maatregelen die de rechtmatigheid en beveiliging van de betalingen waarbrgen. Vrts zal het beheer zich meten richten p vrkming dat de gemeente wrdt gecnfrnteerd met betes f extra rentelasten dr te late betaling. Artikel 6 Administratieve Organisatie/ Interne Cntrle Ad a) Om verantwrdelijkheidsrisic s te vermijden dient duidelijk te wrden vastgelegd wie vr welke taak in de treasuryprcessen verantwrdelijk is; Ad b) Het vier-gen principe is een belangrijk uitgangspunt bij het afsluiten van treasurytransacties. Ad c) De eindverantwrdelijkheid vr de uitvering van het treasurybeleid ligt primair bij het cllege. Teneinde niet nndig te wrden belast met het dagelijkse treasurybeheer draagt het bestuur een deel van haar bevegdheden ver aan de ambtelijke rganisatie. De praktische uitvering van het beleid heeft dus vral p ambtelijk niveau plaats, met als vrdeel een slagvaardiger ptreden. Ad d) Deze cntrles waarbrgen de rechtmatigheid van de treasuryactiviteiten. Van deze cntrle vindt verslaglegging plaats. Ad f) De gemeente heeft een treasurycmmissie die twee keer per jaar, f zveel vaker als de marktsituatie daarte aanleiding geeft, verleg pleegt ver het te veren treasurybeleid. Onderwerpen die behandeld wrden zijn de tussentijdse infrmatievrziening, uitzettingen en aantrekken van financiering van enige mvang. De treasurycmmissie bestaat uit de wethuder financiën, de cncernmanager Financiën, de teamleider Treasury, en een externe deskundige. Artikel 7 Infrmatievrziening De bestuurlijke sturing p de treasuryfunctie vindt plaats dr middel van de planning & cntrl-cyclus van de Treasury. Deze cyclus hangt zeer nauw samen met de algemene planning & cntrl-cyclus van de gemeente. Infrmatievrziening speelt hierin een essentiële rl. Vr het aanleveren van planning- en verantwrdingsinfrmatie, dient de Treasury haar peratinele infrmatie p rde te hebben. Om een gede vergelijkbaarheid mgelijk te maken dienen de indeling en de nderwerpen van de treasuryparagraaf in de jaarrekening aan te sluiten bij de treasuryparagraaf van de begrting van het betreffende jaar. Treasurystatuut gemeente Helmnd 18