Cursus Brandveilig Constructief Ontwerp

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Cursus Brandveilig Constructief Ontwerp"

Transcriptie

1 Cursus Brandveilig Consrucief Onwerp Srucurele elemenen ype I - II De Nayer, Cursus, 07/09/2009 Lincy Pyl, Luc Schueremans, Jean-Marc Franssen, Yves Marin

2 Inleiding Brandveilig Consrucief Onwerp: oepassing van de nieuwe op performaniecrieria gebaseerde onwerpcodes IW ERA (01/10/ /09/2010) 63 mensmaanden Inleiding 02-15/09/2009 2

3 Parners peers gebruikerscommissie Parners Weenschappelijke peers Gebruikersgroep Federaies & beroepsorg. Weensch. Engineering- g & Bouw- Producenen Sofware Hogescholen & insellingen & consulancybureaus ondernemingen producenen Universieien conrole org. Inleiding 02-15/09/2009 3

4 Werkschema WP0: Globale coördinaie DNI FOD-BVV GEBRUIKERSCOMMISSIE WP1: Verkenning WP2: Veraling WP1.1: Wegeving versus prakijk DNI WP1.2: oepassings(gebied) onwerpsofware ULg WP1.3: Srucurele elemenen ype I/II KUL WP3: Verspreiding DNI (SIC-WCB) WP2.1: Leidraad Afwijkingscommissie Richlijnen ype I/II Guide of bes pracice DNI WP2.2: Case sudy s Paershof Mechelen (IBO/Invespro) Disribuiecenrum (echnum) De Speling (Subeco) ArcelorMial Flémalle KUL+ULg WP3.1: Indusrie Modules bouwen me saal Opleiding Uibouw newerk Vervolg R&D: veraling generische sofware echnische voorliching WCB WP3.2: Onderwijs Cursusmaeriaal + docenenopleiding (syllabus, pp, vb-oef) Publicaies Vervolg R&D: SBO, PhD (verbindingen bij brand) Naar: Hogeschool-universiei Inleiding 02-15/09/2009 4

5 Verspreiding WCB commissie echnische Voorliching Brandveilig onwerp en uivoering van indusriële iël gebouwen. Voorzier: Dhr. F. Louwers; Leden: Mevr. Jacobs L. (Proma nv) en Pyl L. (De Nayer Insiuu), Dhr. Bonheure M. (Proma nv), Cadorin J-F. (Bureau Dela-GC), Debruyckere R. (Seco), Denoël J-F. (Febelcem), Eeckhou L. (Buyse Bouw), Eeckhou S. (WCB), Henry F. (Brandweer Charleroi - FRCSPB), Huygen D. (Bolckmans), Klok J. (Rockwool), Naessens J. (Infoseel), Parmenier B. (WCB), Schuermans L. (KUL), Spehl P. (Seco), Van de Voorde W. (echnum-racebel), Willem K. (NAV), Zarmai G. (WCB), Werkgroep van de Hoge Raad voor beveiliging egen brand en onploffing - Werkgroep Srucurele elemenen ype I en II. Voorzier: S. Maekelberg; Leden: L. Pyl, J.De Saedeleer, D.Wihouck, P.Spehl, P.Van Besien, Y.Marin, J.F.Sougne, L.Schueremans, R.Goovaers, P.D Joos, P.Roseleh, E.Maille, L.Sauvage, A.Brüls, J.M.Franssen, E. Gorza; IW ERA (01/10/ /09/2010): Brandveilig Consrucief Onwerp: oepassing van de nieuwe op performaniecrieria gebaseerde onwerpcodes Inleiding 02-15/09/2009 5

6 Voorwerp Bijlage 1 erminologie Bijlage 2 Lage gebouwen Bijlage 3 Middelhoge gebouwen Bijlage 5 Hoge gebouwen Bijlage 5 Reacie bij brand van maerialen Bijlage 6 Indusriële gebouwen Inleiding 02-15/09/2009 6

7 Inleiding Definiies bijlage 1 en bijlage 6 Inerpreaies i en achergrond ype I en ype II algemeen principe Uiwerken van sandaardvoorbeelden voor indusriële gebouwen Waarom Hoe ypologieën Srucureel gedrag indusriële gebouwen ypografische symbolen Enkele voorbeelden Onderseunende onderzoeksresulaen Projecen Sofware ype I/II 02-15/09/2009 7

8 Inleiding Definiies annex 1 Inerpreaies i en achergrond ype I en ype II algemeen principe Uiwerken van sandaardvoorbeelden voor indusriële gebouwen Waarom Hoe ypologieën Srucureel gedrag indusriële gebouwen ypografische symbolen Enkele voorbeelden Onderseunende onderzoeksresulaen Projecen Sofware ype I/II 02-15/09/2009 8

9 Bijlage 1 & 6 Verschenen in Belgische Saasblad 15 juli 2009 ype I/II 02-15/09/2009 9

10 Definiies in bijlage 1-erminologie Indusriegebouw: KB, 19/12/1997, pun 1.14 van bijlage 1 Voorbeelden - WEL: Bewerking en verwerking van grondsoffen en (half)afgewerke producen (bv. produciehal voor PVC-profielen, verbrandingsoven voor afvalverwerking, assemblagehal van huishoudelekro, h brouwerij, schrijnwerkerij, werkplaas voor hersellingen, naaiaelier, drukkerij,...); Opslag, overslag en disribuie van grondsoffen en (half)afgewerke producen (bv. havenopslagplaasen, houopslag, koelruimes voor diepvriesproducen, opslag van oud papier en afval, selplaas van bussen,...); Kweken en opslaan van gewassen (bv. uinbouwserres, bulkopslag van graan,...); Kweken en houden van dieren (bv. kippenkwekerij, paardensoeerij,...). ype I/II 02-15/09/

11 Definiies in bijlage 1-erminologie Indusriegebouw: KB, 19/12/1997, pun 1.14 van bijlage 1 Voorbeelden - NIE: Gebouwen waarin commerciële acivieien plaasvinden zoals de verkoop van goederen (bv. groowarenhuizen, uin- en planencenrum, deailhandel,...) of he verlenen van diensen (bv. bankkanoor, adminisraie i i van een bedrijf,...). ype I/II 02-15/09/

12 Definiies in bijlage 6 DRIE verschillende sooren dragende bouwelemenen definiies BS 15/07/09: Dragende bouwelemenen die geen srucurele elemenen zijn omda ze geen aanleiding geven o een voorschrijdende insoring (b.v. gevelelemenen of dragende elemenen van de dakconsrucie die bij bezwijken geen aanleiding geven o bezwijken van de res van de dakconsrucie); Srucurele elemenen ype II die bij bezwijken weliswaar aanleiding geven o een voorschrijdende insoring, maar nie over de comparimengrenzen heen (b.v. dragende elemenen van de dakconsrucie die bij bezwijken geen aanleiding geven o beschadigingen aan de comparimenwanden); Srucurele elemenen ype I die bij bezwijken aanleiding geven o een voorschrijdende insoring die zich kan uisrekken over de comparimengrenzen heen of die aanleiding geef o de beschadiging van de comparimenwanden (b.v. dragende comparimenwanden en vloeren alsook de dragende elemenen die deze comparimenwanden dragen). ) ype I/II 02-15/09/

13 Definiies in bijlage 1 Arikel 1. In bijlage 1 van he koninklijk beslui van 7 juli 1994 o vasselling van de basisnormen voor de prevenie van brand en onploffing waaraan de nieuwe gebouwen moeen voldoen, gewijzigd bij de koninklijke besluien van 18 december 1996 en 19 december 1997, 4 april 2003 en 13 juni 2007, word pun vervangen als volg 1.15 Srucurele elemenen: De srucurele elemenen zijn de bouwelemenen die de sabiliei van he geheel of van een gedeele van he gebouw verzekeren, zoals kolommen, dragende wanden, hoofdbalken, afgewerke vloeren en andere esseniële delen die he geraame of skele van he gebouw vormen, en die bij bezwijken aanleiding geven o voorschrijdende insoring. Voorschrijdende insoring reed op indien he bezwijken van een consrucieonderdeel aanleiding geef o bezwijken van onderdelen van he gebouw die zich nie bevinden in de onmiddellijke omgeving van he beschouwde onderdeel en indien de draagkrach van he overblijvende bouwwerk onvoldoende is om de opredende belasing e dragen. ype I/II 02-15/09/

14 Definiies in bijlage 6 De voorschrifen voor elk van deze ypes semmen overeen me een bepaalde aanvaardbare kans van insoring van he bouwelemen. Deze kans is groer voor een srucureel elemen van ype II dan voor een srucureel elemen van ype I omda een insoring van di laase ook gevolgen heef voor de comparimenering waardoor er srengere voorschrifen aan gekoppeld zullen zijn om de insoring e voorkomen. Voor de indusriegebouwen word voor de srucurele elemenen van ype II rekening gehouden me een aanvaardbare kans da een bouwelemen insor gelijk aan 10-3 per jaar. ype I/II 02-15/09/

15 Definiies in bijlage 6 Behalve in een aanal gevallen (bv. een indusriegebouw uigevoerd als één comparimen) is he enkel via een analyse mogelijk om e bepalen o welk ype een bepaald srucureel elemen behoor. He is immers geen eigenschap van he srucureel elemen zelf, maar hang samen me de belasing, de afmeingen, de verbindingen,... ype I ype II Nie-srucureel Indusriegebouw - 1 comparimen: - srucurele elemenen: srucurele elemenen ype II ype I/II 02-15/09/

16 Definiies in bijlage 6 Een onafhankelijke comparimenwand blijf behouden ook als een naasgelegen comparimen insor, zoda a foriori de srucurele elemenen van he comparimen - me uizondering van diegene die volgens de ypeoplossing o ype I behoren - o ype II behoren. ype I ype II Nie-srucureel ype I/II 02-15/09/

17 Definiies in bijlage 6 De Miniser van Binnenlandse Zaken zal een overzich van deze ypeoplossingen bekend maken, me inbegrip van een oeliching bereffende de definiie van een srucureel elemen en de bepaling van ype I of ype II. Indien geen gebruik gemaak word van deze ypeoplossingen, voeg de bouwheer een gedeailleerde sudie oe waarbij voor elk srucureel elemen he juise ype bepaald is. Bij onsenenis van deze sudie, worden alle srucurele elemenen in ype I ingedeeld. ype I/II 02-15/09/

18 Definiies in bijlage 6 Sudie bepaling van de sabiliei bij brand: Bij de bepaling van de sabiliei bij brand van srucurele elemenen volsaa he nie langer om de analyse ui e voeren voor elk elemen afzonderlijk, maar dien in de eerse plaas de algemene sabiliei van he gebouw in geval van brand e worden nagekeken. De uizeing van liggers of vloerplaen kan immers aanleiding geven o de insoring van de kolommen of wanden, ook wanneer deze een voldoende sabiliei veronen als ze afzonderlijk nagekeken worden. Opm.: Di geld nie alleen als er voor de bepaling van de sabiliei bij brand word gebruik gemaak van een berekeningsmehode, maar ook wanneer de brandweersand van srucurele elemenen aan de hand van een of meerdere beproevingen word aangeoond. ype I/II 02-15/09/

19 Impac De indusriegebouwen of delen daarvan kunnen in funcie van de maagevende brandbelasing q fi,d ingedeeld worden in de volgende klassen: Klasse A: q fi,d <= 350 MJ/m²; Klasse B: 350 < q fi,d <= 900 MJ/m²; Klasse C: 900 < q fi,d. De minimale brandweersand van de srucurele elemenen ype I is : 1 voor een gebouw of deel ervan van klasse A : R 60; 2 voor een gebouw of deel ervan van klasse B of C : R De sabiliei bij brand van de srucurele elemenen van ype I dien en minse gelijk e zijn aan de vereise brandweersand van de comparimenwanden, omda deze bij bezwijken mogelijk de comparimenering kunnen enie doen. ype I/II 02-15/09/

20 Impac De srucurele elemenen ype II mogen bij een blooselling aan de sandaard emperauur-ijdkromme, ijdkromme bepaald in NBN EN , 1 nie bezwijken binnen een ijdspanne gelijk aan de equivalene ijdsduur e,d, bepaald op basis van de norm NBN EN :2003, waarbij δ q1 bepaald is op basis van een aanvaardbare faalkans van insoring i gelijk aan 10-3 per jaar. [min] e, d qfi, d k b w f k c Waarin: q fi,d : [MJ/m²] onwerpbrandbelasing; k b : [min m²/mj] conversiefacor: (k b = 0.055); w f : [/] venilaiefacor; k c : [/] conversiefacor voor he maeriaal ((beschermd)saal, beon). ype I/II 02-15/09/

21 Impac abel opgeseld voor een gemiddeld indusriegebouw in funcie van q fi,d. Sabiliei bij brand van srucurele elemenen ype II voor een gemiddeld indusriegebouw Klasse Maximale oppervlake van he Maximale oppervlake van he Ifv q fi,d [MJ/m²] comparimen zonder sprinklers comparimen me sprinklers R 30 R 30 A: q fi,d (=225)< 350; 25000m² m² B: 350<(q fi,d =625)< m² m² C: 900<(q fi,d =1250) 5000 m² m² Indien e,d < 15 min, dan: R 15 voor de srucurele elemenen van ype II. De overgroe meerderheid van de srucurele elemenen voldoe hier echer aan, zoda deze brandweersand nie specifiek dien e worden aangeoond. Di word weergegeven me Geen R bepaald. Voor zeer slanke srucuren is echer een conroleberekening aangewezen om na e gaan of voldaan is aan R 15. Inleiding 02-15/09/

22 Impac Dus: van geen brandwerendheidseisen dh i voor de nie-srucurele elemenen o R120 voor srucurele elemenen ype I. ype I/II 02-15/09/

23 Hiërarchie in opdeling Er is een duidelijke hiërarchie in de indeling van dragende bouwelemenen: Dragende bouwelemenen die geen srucurele elemenen zijn die srucurele elemenen zijn ype II elemenen ype I elemenen Voorschrijdende insoring Voorschrijdende insoring over comparimengrenzen heen ype I/II 02-15/09/

24 Hiërarchie in opdeling Er is een duidelijke hiërarchie in de indeling van dragende bouwelemenen: Dragende bouwelemenen die geen srucurele elemenen zijn die srucurele elemenen zijn Voorschrijdende insoring Gevelelemenen of dragende elemenen van de dakconsrucie die bij bezwijken geen aanleiding geven o bezwijken van de res van de dakconsrucie ype II elemenen ype I elemenen Voorschrijdende insoring over comparimengrenzen heen ype I/II 02-15/09/

25 Hiërarchie in opdeling Er is een duidelijke hiërarchie in de indeling van dragende bouwelemenen: Dragende bouwelemenen die geen srucurele elemenen zijn die srucurele elemenen zijn Voorschrijdende insoring Dragende elemenen van de dakconsrucie die bij bezwijken geen aanleiding geven o beschadigingen aan de comparimenwanden ype II elemenen ype I elemenen Voorschrijdende insoring over comparimengrenzen heen ype I/II 02-15/09/

26 Hiërarchie in opdeling Er is een duidelijke hiërarchie in de indeling van dragende bouwelemenen: Dragende bouwelemenen die geen srucurele elemenen zijn die srucurele elemenen zijn Voorschrijdende insoring Dragende comparimenwanden en vloeren alsook de dragende elemenen die deze comparimenwanden dragen ype II elemenen ype I elemenen Voorschrijdende insoring over comparimengrenzen heen ype I/II 02-15/09/

27 Onderscheid srucureel nie-srucureel Onderscheid: Voorschrijdende insoring reed op indien he bezwijken van een consrucieonderdeel i d aanleiding geef o bezwijken van onderdelen d van he gebouw die zich nie bevinden in de onmiddellijke omgeving van he beschouwde onderdeel en indien de draagkrach van he overblijvende bouwwerk onvoldoende is om de opredende belasing e dragen. Onmiddellijke omgeving: word verder ingevuld door oeliching van Miniser van Binnenlandse Zaken in voorbereiding. ype I/II 02-15/09/

28 Onderscheid ype I- ype II Onderscheid: bij bezwijken aanleiding geven o een voorschrijdende insoring die zich kan uisrekken over de comparimengrenzen heen of die aanleiding geef o de beschadiging van de comparimenwanden. Mogelijkheden om onderscheid aan e geven: Gebruik maken van algemene berekeningsmehode; Gebruik maken van beschikbare vereenvoudigde rekenmodellen - sofware (afgeijk op basis van simulaies uigevoerd me geavanceerde rekenechnieken volgens de algemene berekeningsmehode); Gebruik maken van ype-oplossingen: nog nie beschikbaar in voorbereiding; ype I/II 02-15/09/

29 ype I en ype II algemeen principe i Om e conroleren of een srucureel elemen o ype I, dan wel o ype II behoor, moe men nagaan of he bezwijken van he brandende comparimen aanleiding geef o he bezwijken van he nie-brandende comparimen. De conrole besaa ui de verificaie van he nie-bezwijken in de uierse grensoesand (UG) van he nie-brandende d gedeele van he gebouw in de volgende omsandigheden: 1. Maeriaaleigenschappen; 2. Belasingen; 3. Krachswerking; 4. Sabiliserende elemenen warme gedeele. ype I/II 02-15/09/

30 ype I en ype II algemeen principe i 1. De maeriaaleigenschappen van he nie-brandende comparimen zijn de eigenschappen van oepassing voor de belasingscombinaie brand maar op omgevingsemperauur (koude gedeele: 20 C). Men gebruik aldus pariële veiligheidsfacoren voor de maerialen die van oepassing zijn voor he geval brand m,fi (in regel: m,fi = 10) 1.0). Zo gebruik men bijvoorbeeld: b Voor saal: f y (20 C) / m,fi en E(20 C) / m,fi Voor beon: f c (20 C) / m,fi (zonder de oepassing van de coëfficiën c = 0.85) Voor hou: k mod,fi k fi f(20 C) / m,fi me k mod,fi = 1.0 en k fi = 1.25 voor massief hou (zie abel 2.1 van de EN ) 1 ype I/II 02-15/09/

31 ype I en ype II algemeen principe i 2. De uiwendige belasingen die rechsreeks aangrijpen op he nie- brandende comparimen, zoals he eigen gewich, de sneeuw, de wind, de nuige belasing, zijn deze die voorkomen in he geval van brand (EN en de bijbehorende ANB): g =1.0; q =1.0; 2 = 0.0 voor onderhoud en 1 = 0.2 voor wind. Er is geen bijkomende belasing en gevolge van de brand, A d, die oegepas moe worden op he nie-brandende gedeele van he gebouw. 3. Er moe rekening gehouden worden me de bijkomende krachen uigeoefend door he bezwijkende gedeele op he nie-brandende comparimen. Vaak is he begroen van deze krachen die de principiële moeilijkheid van de verificaie uimaken. 4. De sabiliserende elemenen die deel uimaken van he brandende comparimen mogen nie in rekening gebrach worden om de sabiliei i van he nie-brandende comparimen e verzekeren. ype I/II 02-15/09/

32 ype I en ype II algemeen principe i Opmerkingen: He is nie vereis om de bruikbaarheidsgrensoesanden id d (BG: verplaasingen) e conroleren voor he nie-brandende comparimen. Evenuele blijvende vervormingen in he nie-brandende gedeele zijn aanvaardbaar voor he geval van brand. Daarenegen is he noodzakelijk om e verifiëren of de opredende verplaasingen vanui he brandende gedeele geen gevaar beekenen voor de comparimenering verzekerd door muren of comparimenwanden. Om de sabiliei van he nie-brandende gedeele e verifiëren, kan gelijk welke consrucieve analyseechniek op omgevingsemperauur gebruik worden die oepasbaar is op da ype consrucie, inclusief plasische rekenmehodes voor bepaalde srucuren (omda de verplaasingen nie moeen geconroleerd worden). ype I/II 02-15/09/

33 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen Acherliggende werkwijze: = algemene berekeningsmehode Beschikbaar: projec + sofware: RFS2-CR , FS+ Brandveiligheid van indusriehallen: Onwerpgids, Research Fund for Coal and Seel, 2007, 32 pages (ArcelorMial, CICM, LABEIN, ULg) LUCA-sofware. [Research program of he Research Fund for Coal and Seel] [CICM: Cenre echnique Indusriel de la Consrucion Méallique] [LABEIN ecnalia, echnology Cenre, Spain] ype I/II 02-15/09/

34 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen Acherliggende werkwijze: = algemene berekeningsmehode Beschikbaar: Salen poraalconsrucies me liggers van sandaard warmgewalse H- of I- profielen of gelijkwaardige gelase plaaliggers; Salen vakwerkconsrucie opgebouwd ui gelijkbenige L-profielen, me kolommen van sandaard d warmgewalse H- of fi-profielen of gelijkwaardige gelase plaaliggers. Randvoorwaarden: Scharnierend verbonden me de fundering er hooge van de kolomvoeen; Inklemming er hooge van de aansluiing kolom-ligger. ype I/II 02-15/09/

35 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen Beschikbaar: Enkelvoudige of meerdere beuken: In ach genomen afmeingen - enkele beuk (#:1): Lenge overspanningen: 15, 20 en 30m; Hooge: 5, 7.5 en 12.5m; Dakhelling: 0 o 10 ; Vakwerksrucuur: hoeken me gelijke benen: van 50x50x5 o 120x120x12 ype I/II 02-15/09/

36 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen Beschikbaar: Enkelvoudige of meerdere beuken: In ach genomen afmeingen- meerdere beuken (#:3, 5): Lenge overspanning: 20, 30 en 40m; Hooge: 7.5, 12.5, en 20m; Dakhelling: 0 o 10 ; Vakwerksrucuur: hoeken me gelijke benen: van 50x50x5 o120x120x12 ype I/II 02-15/09/

37 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen Acherliggende werkwijze: = algemene berekeningsmehode warme gedeele koude gedeele Modellering: numeriek model geavanceerde berekeningsmehode ype I/II 02-15/09/

38 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen Acherliggende werkwijze: = algemene berekeningsmehode Faze 1: opwarming uizeing i geef aanleiding o drukkrachen Faze 2: bezwijken onsaan van keinglijn geef aanleiding o rekkrachen ype I/II 02-15/09/

39 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen De srucurele elemenen zijn elemenen van ype II wanneer voldaan is aan: De krachen (accidenele belasing) van he bezweken gedeele (warme gedeele) uigeoefend op he koude gedeele moeen bepaald worden. He onwerp moe van die aard zijn da de aangrijpende druk- en rekkrachen geen aanleiding geven o he bezwijken van he koude gedeele van de srucuur; De verplaasingen in de druk- en rekfase moeen compaibel zijn me de flexibiliei van de comparimenwand, zoda er geen gevaar is voor schade of bezwijken van de comparimenwand. ype I/II 02-15/09/

40 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen De srucurele elemenen zijn elemenen van ype II wanneer voldaan is aan: De krachen (accidenele belasing) van he bezweken gedeele (warme gedeele) uigeoefend op he koude gedeele moeen bepaald worden. He onwerp moe van die aard zijn da de aangrijpende druk- en rekkrachen geen aanleiding geven o he bezwijken van he koude gedeele van de srucuur; De verplaasingen in de druk- en rekfase moeen compaibel zijn me de flexibiliei van de comparimenwand, zoda er geen gevaar is voor schade of bezwijken van de comparimenwand. ype I ype II Nie-srucureel ype I/II 02-15/09/

41 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen Acherliggende werkwijze: = algemene berekeningsmehode Faze 1: opwarming uizeing i geef aanleiding o drukkrachen Faze 2: bezwijken onsaan van keinglijn geef aanleiding o rekkrachen: ype I/II 02-15/09/

42 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen Acherliggende werkwijze: = algemene berekeningsmehode: ype I ype II Nie-srucureel ype I/II 02-15/09/

43 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen Acherliggende werkwijze: = algemene berekeningsmehode: Deze lever eenvoudige rekenregels, afgeijk op basis van geavanceerde modellen, voor he berekenen van krachen en verplaasingen. De krachen (accidenele belasing) van he bezweken gedeele (warme gedeele) uigeoefend op he koude gedeele moeen bepaald worden. He onwerp moe van die aard zijn da de aangrijpende druk- en rekkrachen geen aanleiding geven o he bezwijken van he koude gedeele van de srucuur; De verplaasingen in de druk- en rekfase moeen compaibel zijn me de flexibiliei van de comparimenwand, zoda er geen gevaar is voor schade of bezwijken van de comparimenwand ype I/II 02-15/09/2009

44 ype I en ype II vereenvoudigde rekenmodellen Acherliggende werkwijze: = algemene berekeningsmehode: Eenvoudige rekenmehode beschikbaar in een gebruiksvriendelijke i onwerpomgeving. ype I/II 02-15/09/2009

45 Gebruik maken van ype-oplossingen In uivoering. Deze worden voorzien door de overheid, op basis van: Jean-Marc Franssen (ULg), Aloïs Bruls (ISIB), Jean-Bapise Lansival (ULg), Comporemen au feu des façades des bâimens indusriels, une recherche commandée par S.P.F. Inérieur e réalisée au sein de l'universié de Liège pour le compe de l'isib lisib Recherche Annexe 6 des Normes de base, juli [ISIB: Insiu Supérieur Indusriel de Bruxelles] Deze sudie geef eenvoudige rekenregels gebaseerd op een reeks berekeningen uigevoerd me geavanceerde rekenmodellen (SAFIR). Lever: Krach uigeoefend op koude consrucie; Verplaasing (om compaibiliei van brandwand e verifiëren). Aanvullend onderzoek, waaronder ERA-projec: Consrucief Brandveilig Onwerp; ype I/II 02-15/09/

46 Gebruik maken van ype-oplossingen oepassingsgebied: Vlakke raamwerken, enkele of dubbele ravée; Kolommen: gewapend beon (buienzijde nie bloogeseld aan brand) en ingeklemde kolomvoe; Liggers scharnierend verbonden me de kolommen; Ligger ypes: Warmgewalse saalprofielen (3% of 10% helling); Gelamelleerde houen liggers (variabele hooge, onderzijde horizonaal); Voorgespannen beonnen liggers (variabele hooge, onderzijde horizonaal); Liggers bloogeseld aan brand: 3 zijden voor een zwaar dak me beondallen; 4 zijden voor een lich dak me binnendoos en/of geprofileerde beplaing; Dubbele ravée: brandwand loodrech op vlak van poriek geplaas aan brandzijde en opziche van middenkolom; Geomerische verhouding Hooge/Overspanning: H/L < 0,8 ype I/II 02-15/09/

47 Gebruik maken van ype-oplossingen ERA-projec - werkwijze: uiwerken van voorbeeld ypologieën. Waarom? Om inzich/duidelijkheid e verschaffen in de indeling srucureel elemen ype I en ype II; Als voorbeeld voor een snelle/eenvoudig haneerbare verificaie voor courane ypologieën van indusriële gebouwen, als hulpmiddel, insrumen, voor bijvoorbeeld brandweer. Hoe: SAP 1: Oplijsen courane ypologieën voor indusriële gebouwen; SAP 2: Consrucief gedrag van srucurele elemenen in indusriële gebouwen; SAP 3: Invoeren van een se van ypografische symbolen; SAP 4: Aanmaak van fiches me courane ypologieën. ype I/II 02-15/09/

48 SAP 3: ypografische symbolen SAP 3: Een lijs van ypografische symbolen word vooropgeseld. Compareringwand Diafragma: ype I Diafragma: ype II windverband: ype I windverband: ype II momensijve verbinding Scharnier Rol-oplegging Half-sijve verbinding (veerconsane) Srucureel elemen: ype I Srucureel elemen: ype II Nie-srucureel elemen ype I/II 02-15/09/

49 SAP 3: ypografische symbolen Schemaische voorselling van 3 D consrucie op basis van de ypografische symbolen ype I ype II Nie-srucureel ype I/II 02-15/09/

50 SAP 4: voorbeeldfiche ypologie 006 Enkelvoudige beuk 2 comparimenen salen poriek brandwand d volgens dwarse riching Schemaische voorselling beschrijving consrucieve elemenen en maerialen ype I/II 02-15/09/

51 SAP 4: voorbeeldfiche Beschrijving consrucieve i elemenen en maerialen Indeling bouwelemenen (wel-nie srucureel) en ype I-II II voor de srucurele elemenen Liggers en kolommen: saal warmgewalse I- en/of H-profielen Liche dakbedekking d kki Brandwand: Randvoorwaarden: - Verbinding me fundering: scharnierend; - Verbinding ligger-kolom: coninu. Afwerking In regel: bouwelemen da geen srucureel elemen is. Uizonderingen: - de beplaing maak deel ui van de bouwelemenen die zorgen voor de langse sabiliei, i cfr. 6.1; Secundaire In regel: bouwelemen da geen srucureel elemen onderdelen is. Gordingen Uizonderingen: & wandregels ype I/II 02-15/09/

52 SAP 4: voorbeeldfiche Indeling bouwelemenen (wel-nie srucureel) en ype I-II II voor de srucurele elemenen Afwerking Secundaire onderdelen Gordingen & wandregels ype I/II 02-15/09/2009 In regel: bouwelemen da geen srucureel elemen is. Uizonderingen: - de beplaing maak deel ui van de bouwelemenen die zorgen voor de langse sabiliei, cfr. 6.1; Uizonderingen: 1. gordingen en wandregels die mee insaan voor de langse sabiliei: i srucureel elemen van ype II, 6.2 (gordingen en wandregels die in geval van falen schade oebrengen aan de comparimenwand, ype I); 2. gordingen en wandregels die insaan voor verkoring van de kiplenge van respecievelijk ligger en kolom en waar, bij bezwijken, de sabiliei van de ligger en of kolom nie langer gegarandeerd is onder de accidenele belasing, ype II, 6.1; 3. in geval van doorlopende gording op meerdere 52

53 SAP 4: voorbeeldfiche Indeling bouwelemenen (wel-nie srucureel) en ype I-II II voor de srucurele elemenen Afwerking In regel: bouwelemen da geen srucureel elemen is. Uizonderingen: - de beplaing maak deel ui van de bouwelemenen die zorgen voor de langse sabiliei, cfr. 6.1; Secundaire Uizonderingen: onderdelen 3. in geval van doorlopende gording op meerdere Gordingen seunpunen (en doorlopend d doorheen & comparimenwand): sabiliei van de nieuwe wandregels eindvelden die onsaan bij bezwijken van gording in een ussenliggend veld onder accidenele belasing. Aandach voor gerberligger, 6.3. Primaire Kolommen en liggers (dwarse sabiliei): ype II onderdelen wanneer voldaan aan srike voorwaarden Windverbanden (langse sabiliei: ype II wanneer voldaan aan srike voorwaarden Dwarse sabiliei-eis: De koude consrucie is sabiel.. ype I/II 02-15/09/

54 SAP 4: voorbeeldfiche Indeling bouwelemenen (wel-nie srucureel) en ype I-II II voor de srucurele elemenen Primaire onderdelen d Kolommen en liggers (dwarse sabiliei): ype II wanneer voldaan aan srike voorwaarden Windverbanden (langse sabiliei: ype II wanneer voldaan aan srike voorwaarden) Dwarse sabiliei-eis: De koude consrucie is sabiel bij bezwijken van de warme consrucie (compaibel me opredende krachen en verplaasingen). Langse sabiliei eis: he geheel van windverbanden in koude gedeele blijf in saa om de langse sabiliei i e garanderen voor de accidenele belasingscombinaie in laerale riching die aangrijp op he koude gedeele. Liggers en kolommen me dragende funcie voor comparimenwand ype I. ype I/II 02-15/09/

55 ypologieën Oplijsen van: Indusriegebouwen consrucie ypologieën gebruik in de prakijk; Srucurele elemenen binnen een indusriegebouw; Consrucief gedrag g van deze verschillende srucurele elemenen Duidelijk onderscheid ussen ype I en ype II: Welk consrucief elemen duidelijk srucureel elemen ype I; Welk consrucief i elemen duidelijk srucureel elemen ype II; Voor welke consrucieve elemenen is bijkomende informaie noodzakelijk om een correc oordeel e vellen + welke informaie is noodzakelijk daaroe (maeriaal, verbindingsype, belasing?, bijkomende (lokale) bescherming, ) ype I ype II OF ype I ype II ype I/II 02-15/09/

56 Bouwelemenen in een indusriegebouw Bouwelemenen eenvoudige raamwerksrucuur: Afwerking: wand- en dakplaen, ramen, deuren, pooren, Secundaire dragende elemenen: wandregels, gordingen, knikverkorers, breellen, Primaire dragende elemenen: Dwarse sabiliei: gegarandeerd door kolommen en liggers Langse sabiliei: i gegarandeerd d door windverbanden d in wanden en dakvlak, k aangevuld me druksaven en kolommen Beplaing als schijfwerking in de plaas van of in aanvulling op diagonale versijvers; fundering ype I/II 02-15/09/

57 SAP 1: ypologieën in een indusriegebouw i ypologieën courane uibreidingen: meerdere beuken naas elkaar een ussenvloer of mezzanine meerdere verdiepingen een kleine aanbouw (beperke kanoorfuncie) de aanwezigheid van een kraanbaan ype I/II 02-15/09/

58 SAP 1: ypologieën in een indusriegebouw i Verschillende ypologieën zijn mogelijk vaak gerelaeerd aan he consruciemaeriaal. Saal beon + voorgespannen hou ligger Ligger-kolom: ingeklemd scharnier 3-scharnierspan Kolomvoe: scharnierend ingeklemd ype I/II 02-15/09/

59 SAP 1: ypologieën in een indusriegebouw i Consruciemaeriaal: Saal Gewapend beon Voorgespannen beon Hou Gemengd saal-beon ype I/II 02-15/09/

60 SAP 1: ypologieën in een indusriegebouw i - saal Rigid framed srucures: Frame wih fixed column bases Frame wih hinged column bases Frame wih laice girders Suspended poral frames Column and beam srucures Srucure wihou purlins, roof siffened by rapezoidal sheeing Srucure wih purlins Laice girder wih purlins Cable suspended d beams wih purlins ype I/II 02-15/09/

61 SAP 1: ypologieën in een indusriegebouw i - saal Curved or arch srucures: hree-hinge laice arch wih purlins Elevaed curved beams Arch-srucure using space frame Elevaed curved russes Spaial srucures Girder grid on columns wih fixed bases Suspended girder grid Space frame on columns wih fixed bases Curved space frame on columns wih fixed braces ype I/II 02-15/09/

62 SAP 1: ypologieën in een indusriegebouw i - beon - prefab Gewapend beonnen kolommen en voorgespannen beonnen liggers: ligger-kolom verbinding: scharnierend; kolomvoeen: ingeklemd. Voor poriekconsrucies ref men vaak volgende opbouw aan: Poriekconsrucies me dak- en wandbekleding (ussenafsand ussen porieken: 5-12 m en overspanning van de liggers: m); ype I/II 02-15/09/

63 SAP 1: ypologieën in een indusriegebouw i - beon - prefab Voor he realiseren van de overspanning ussen de porieken word gebruik gemaak van: Dakpanelen (voor kleinere overspanningen); Voorgespannen dakelemenen; (gewapend beonnen) gordingen voor groere ussenafsanden ussen de porieken; ype I/II 02-15/09/

64 SAP 1: ypologieën in een indusriegebouw i - beon - prefab Voor he creëren van groe open ruimes word gebruik gemaak van primaire i en secundaire draagbalken ype I/II 02-15/09/

65 SAP 1: ypologieën in een indusriegebouw i - hou Beonnen of salen kolommen me een gelijmde gelamelleerde houen ligger gemengde srucuur: Kolomvoeen ingeklemd Ligger-kolom verbinding scharnierend Houen kolommen houen liggers Kolomvoeen scharnierend Ligger-kolom verbinding ingeklemd 3-scharnierboog ype I/II 02-15/09/

66 SAP 1: ypologieën in een indusriegebouw i - hou Gerberligger als gording: Belang van verbindingen bij houen consrucie elemenen: salen verbindingselemenen voor de realisaie van scharnierende verbinding e beschermen ype I/II 02-15/09/

67 SAP 2: Consrucief gedrag van bouwelemenen Onderzoek van he consrucief gedrag en de impac op de indeling al dan nie srucureel elemenen en vervolgens: srucureel elemen ype I ype II. Van buien naar binnen: Afwerking: wand- en dakplaen, Secundaire dragende elemenen: wandregels, gordingen, windverbanden, Primaire dragende elemenen: Dwarse sabiliei: gegarandeerd door kolommen en liggers Langse sabiliei: gegarandeerd door windverbanden in wanden en dakvlak, aangevuld me druksaven en kolommen Beplaing als schijfwerking in de plaas van of in aanvulling op diagonale versijvers; fundering ype I/II 02-15/09/

68 SAP 2: Consrucief gedrag: Afwerking Wand- en dakafwerking - beplaing: Over he algemeen: dragend bouwelemen da geen srucureel elemen is, wan geef bij bezwijken geen aanleiding o bezwijken van de res van de dakconsrucie; ype I/II 02-15/09/

69 SAP 2: Consrucief gedrag: Afwerking Wand- en dakafwerking - beplaing: Echer, wanneer deel uimakend van langse sabiliei door schijfwerking: Scrucureel elemen ype II: in geval van slechs 1 comparimen; Srucrueel elemen ype I: wanneer bij bezwijken van wand- en/of dakplaa, gevaar is voor schade aan comparimenerinswand; wanneer bij bezwijken van wand- en/of dakplaa in warme comparimen, de langse sabiliei in he koude comparimen nie langer gegaranceerd is. ype I/II 02-15/09/

70 SAP 2: Consrucief gedrag: Afwerking Wand- en dakafwerking beplaing: Knikverkorer: noop evenueel o conrole van de sabiliei van saven (kolommen, liggers, gordingen, wandregels) me aangepase kniklenge, in de accidenele siuaie: (+) g =1.0; (+) q =1.0 onderhoudslas; en wind, (+) 2 = 0.0 voor onderhoud en 1 = 0.2 voor wind ANB, België), (-) de kniklenge neem beduidend oe; (-) De serke/sijfheid gereduceerd ifv de emperauur. ype I/II 02-15/09/

71 SAP 2: Consrucief gedrag: syseem van windverbanden d ype II wanneer in bijde comparimenen aanwezig ype I: wanneer enkel aanwezig in één enkel comparimen behalve wanneer de porieken voldoende langse sabiliei hebben ype I/II 02-15/09/

72 SAP 2: Consrucief gedrag: syseem van windverbanden d Windverbanden in wand- en dakvlak: Impac van wandbekleding Impac van poriek in longiudinal riching. ype I/II 02-15/09/

73 SAP 2: Consrucief gedrag: secundaire elemenen Wandregels en gordingen: Over he algemeen: dragend bouwelemen da geen srucureel elemen is, wan geef bij bezwijken geen aanleiding o bezwijken van de res van de dakconsrucie (wanneer di beperk blijf o de onmiddellijke omgeving). Bijkomende consrucieve impac van gordingen en/of wandregels vereis om mee Laeral orsional Buckling (kip) van hoofdspanen e voorkomen srucureel elemen ype II. ype I/II 02-15/09/

74 SAP 2: Consrucief gedrag: secundaire elemenen Bijkomende consrucieve impac van gordingen en/of wandregels: voorkomen mee Laeral orsional Buckling (kip) van hoofdspanen. e verifiëren: of bij de accidenele belasing alsnog de kipsabiliei gegarandeerd g is, me en zonder deze ussenliggende zijdelingse seunen. belasingsniveau gereduceerd zijn: (+) g =1.0; (+) q =1.0 onderhoudslas; en wind, (+) 2 = voor onderhoud en 1 = 0.2 voor wind ANB, België), (-) de kiplenge neem beduidend oe. In de koude analyse is de kiplenge (L L ) de afsand ussen de gordingen, in de accidenele siuaie is de kiplenge de volledige lenge van de overspanning (wanneer nie op andere knikverkorers kan gerekend worden); (-) De serke/sijfheid gereduceerd ifv de emperauur ype I/II 02-15/09/

75 SAP 2: Consrucief gedrag: secundaire elemenen Gordingen als doorlopende liggers: Gordingen M S= pl²/8 Buigmomenen ligger op meerdere seunpunen M S pl²/8 M v =pl²/16 M v,ed 1.35pL²/16 Buigmomenen onderbroken ligger M S= pl²/8 M v =pl²/8 M v =pl²/16 ype I/II 02-15/09/

76 SAP 2: Consrucief gedrag: secundaire elemenen Gordingen als doorlopende liggers uigevoerd als geberligger voorschrijdend d falen buien de onmiddellijke omgeving srucureel elemen ype II: Gordingen ype I/II 02-15/09/

77 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur ransversale sabiliei enkelvoudige en meervoudige beuk (zonder comparimenering): i ype II per definiie ype I/II 02-15/09/

78 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur ransversale sabiliei meervoudige beuken (me comparimenering): Comparimenering volgens langsas: ype I/II 02-15/09/

79 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur ransversale sabiliei meervoudige beuken (me comparimenering): Comparimenering volgens langsas - Liggers en kolommen behoren o srucurele elemenen ype II wanneer: Door de comparimeneringswand behoor de middenkolom o he koude gedeele van de consrucie bij brand in één van beide comparimenen Eis: de middenkolom is voldoende brandwerend beschermd. De koude consrucie i is sabiel bij bezwijken van de warme consrucie. i Compaibiliei van zowel opredende krachen en verplaasingen. indien nie voldaan aan voorwaarden ype I/II 02-15/09/

80 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur ransversale sabiliei meervoudige beuken (me comparimenering): Impac van ypologie op dwarse sabiliei: i Roloplegging Scharnierende verbinding ype I Mogelijks ype II ype I/II 02-15/09/

81 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur ransversale sabiliei meervoudige beuken (me comparimenering): Impac van ypologie op dwarse sabiliei: i Voor een aanal frequen voorkomende ypologieën nog geen vereenvoudigde rekenregels beschikbaar voor de indeling van de srucurele elemenen ype I-II de algemene mehode is van oepassing; Bv. Houen consrucies: i Beonnen of salen kolommen me een gelijmde gelamelleerde houen ligger (H/L <0.8): Kolomvoeen ingeklemd Ligger-kolom verbinding scharnierend Houen kolommen houen liggers Kolomvoeen scharnierend Ligger-kolom verbinding ingeklemd 3-scharnierboog ype I/II 02-15/09/

82 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur Langse sabiliei meervoudige beuken (me comparimenering): Comparimenering volgens dwarse riching: ype I/II 02-15/09/

83 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur Langse sabiliei meervoudige beuken (me comparimenering): Comparimenering volgens dwarse riching - Liggers en kolommen behoren o srucurele elemenen ype II wanneer: Door de comparimeneringwand behoor de middenporiek o he koude gedeele van de consrucie bij brand in één van beide comparimenen. De koude consrucie is sabiel bij bezwijken van de warme consrucie. Compaibiliei van zowel opredende krachen en verplaasingen. ype I/II 02-15/09/

84 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur ransversale sabiliei kleine oevoeging aanbouw De omvang van de aanbouw is klein en opziche van de hoofdconsrucie, zoda in geval van brand en bezwijken van de aanbouw, de sabiliei van de hoofdconsrucie nie in gevaar kom. Kolommen en liggers hoofdconsrucie: srucureel elemen ype I, behalve wanneer de kleine aanbouw aan volgende eisen voldoe: ype I/II 02-15/09/

85 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur Kolommen en liggers hoofdconsrucie: srucureel elemen ype I, behalve wanneer de kleine aanbouw aan volgende eisen voldoe: de aanbouw heef voldoende weersand om in geval van brand en bij bezwijken van de kolommen en liggers van de hoofdconsrucie geen aanleiding e geven o voorschrijdend falen over de comparimengrens heen (bijvoorbeeld door he ondubbelen van kolommen en/of he gebruik van smelbussen+naar naar binnen bezwijken van de hoofdconsrucie); de brandwand word nie beschadigd; de consrucieve opbouw van de aanbouw is van die aard da de compaibiliei me de opredende verplaasingen in geval van brand kunnen worden opgenomen. ype I/II 02-15/09/

86 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur ransversale sabiliei kleine oevoeging aanbouw aan binnenzijde. De omvang van de aanbouw is klein en opziche van de hoofdconsrucie, zoda in geval van brand en bezwijken van de aanbouw, de sabiliei van de hoofdconsrucie nie in gevaar kom. Kolommen en liggers hoofdconsrucie: srucureel elemen ype I: in geval van bezwijken van kolommen en/of liggers is schade aan de comparimenwand mogelijk. Opmerking: kolommen en vloeren van aanbouw eveneens ype I ( vloeren alsook de dragende elemenen die de comparimenwanden dragen). ype I/II 02-15/09/

87 SAP 2: Consrucief gedrag: Pi Primaire i draagsrucuur Meerdere verdiepingen: Kolommen en vloeren die comparimenering onderseunen: ype I. Meselwerk Beon Beschermd Saal saal ype I/II 02-15/09/

88 ypologieën en fiches SAP 1: Oplijsen courane ypologieën voor indusriële gebouwen; SAP 2: Consrucief gedrag van srucurele elemenen in indusriële gebouwen; SAP 3: Invoeren van een se van ypografische symbolen; SAP 4: Aanmaak van fiches me courane ypologieën ype I/II 02-15/09/

89 ypologieën en fiches Aanmaak van fiches : ypologie 001 Enkelvoudig comparimen; ypologie 002 Dubbele beuk 2 comparimenen salen poriek brandwand volgens langse riching; ypologie 003 Dubbele beuk 2 comparimenen beonnen kolommen warmgewalse ligger - brandwand volgens langse riching; ypologie 004 Dubbele beuk 2 comparimenen beonnen kolommen gelijmde gelamelleerde houen ligger - brandwand volgens langse riching; ypologie 005 Dubbele beuk 2 comparimenen beonnen kolommen voorgespannen beonnen ligger - brandwand volgens langse riching ypologie 006 Enkele beuk 2 comparimenen salen poriek brandwand d volgens dwarse riching ypologie 007 Meervoudige beuken meervoudige comparimenen gevallen me beschikbare vereenvoudigde rekenmehode voor indeling ype I/II van liggers/kolommen ype I/II 02-15/09/

90 ypologieën en fiches Aanmaak van fiches : ypologie 008 Meervoudige beuken meervoudige comparimenen gevallen me beschikbare vereenvoudigde rekenmehode voor indeling ype I/II van liggers/kolommen ypologie 009 Meervoudige beuken meervoudige comparimenen andere gevallen ypologie 010 Aanbouw aan buienzijde ijd van indusriegebouw i dwarse sabiliei ypologie 011 Aanbouw aan binnenzijde van indusriegebouw dwarse sabiliei ypologie 012 Aanbouw aan buienzijde van indusriegebouw langse sabiliei ypologie 013 Aanbouw aan binnenzijde van indusriegebouw dwarssabiliei gerealiseerd door windverbanden langse sabiliei ypologie 014 Aanbouw aan binnenzijde van indusriegebouw ype kolomvoeen I/II ingeklemd langse 02-15/09/2009 sabiliei 90

91 ypologieën en fiches Aanmaak van fiches : ypologie 014 Aanbouw aan binnenzijde van indusriegebouw kolomvoeen ingeklemd langse sabiliei ypologie 015 Gebruik van een ussenvloer ypologie 016 Vloeren als comparimenering ype I/II 02-15/09/

92 ypologieën en fiches Aanmaak van fiches : ypologie 014 Aanbouw aan binnenzijde van indusriegebouw kolomvoeen ingeklemd langse sabiliei ypologie 015 Gebruik van een ussenvloer ypologie 016 Vloeren als comparimenering ype I/II 02-15/09/

93 Afsluiende bemerkingen Voor de beoordeling van dragende bouwelemenen zijn er 2 en komen er 3 mehodes beschikbaar : Gebruik maken van algemene berekeningsmehode ((+): algemeen, (-) complexiei, bijkomend rekenwerk); Gebruik maken van beschikbare vereenvoudigde rekenmodellen - sofware (afgeijk op basis van simulaies uigevoerd me geavanceerde rekenechnieken volgens de algemene berekeningsmehode) (+) eenvoud, (-): oepassingsgebied beperk [uibreiding wenselijk]; [under consrucion] Gebruik maken van ype-oplossingen voor courane ypologieën. ((+): eenvoudig en me verwijzing naar eenvoudige en geavanceerde echnieken; (-): nog nie beschikbaar); Nood aan bijkomende analyses op basis van geavanceerde rekenmehodes om oepassingsgebied van eenvoudige rekenechnieken verder ui e breiden. ype I/II 02-15/09/

94 Afsluiende bemerkingen Vanui he ERA-projec word onderseuning geboden aan he opsellen van deze ype-oplossingen. Werkwijze goedgekeurd binnen Hoge Raad. Doelselling is: e komen o fiches die 80-90% van de courane prakijkgevallen dekken; idenieke informaie aan e maken voor zowel indusrie alsook onderwijs via publicaie ype-oplossingen, opname info in echnische Voorliching (WCB) en aanmaak van cursusmaeriaal voor hoger onderwijs. ype I/II 02-15/09/

95 Afsluiende bemerkingen Rappor als deliverable: 1. Inleiding 2. De we-inclusief bijlage 6 3. Definiies en erminologie 4. Inerpreaie en achergrond 5. ype I-II algemeen principep 6. Indusriële gebouwen ypologieën 7. Consrucief gedrag impac bij brand 8. ypografische symbolen 9. (Risico op naar binnen/buien oe bezwijken van gevels) 10.Onderscheid ype I-ype II per ypologie 11.Referenie naar we/normen/projecen ype I/II 02-15/09/

96 Afsluiende bemerkingen Dank voor uw aandach. Vragen? ype I/II 02-15/09/

Cursus Brandveilig Constructief Ontwerp

Cursus Brandveilig Constructief Ontwerp Cursus Brandveilig Consrucief Onwerp Inleiding De Nayer, Cursus, 15/09/2010 Lincy Pyl/Luc Schueremans www.era-brandveiligheid.be Inleiding Brandveilig Consrucief Onwerp: oepassing van de nieuwe op performaniecrieria

Nadere informatie

Brandveilig Constructief Ontwerp Toepassing van de nieuwe op performantiecriteria gebaseerde ontwerpcodes

Brandveilig Constructief Ontwerp Toepassing van de nieuwe op performantiecriteria gebaseerde ontwerpcodes Toepassing van de nieuwe op performaniecrieria gebaseerde onwerpcodes Case sudie Paershofkerk Conac: Parners: Dr. Ir. Lincy Pyl Docen Bouwkunde Hogeschool voor Weenschap & Kuns Campus DE NAYER Jan De Nayerlaan

Nadere informatie

Brandveilig Constructief Ontwerp

Brandveilig Constructief Ontwerp Brandveilig Consrucief Onwerp oepassing van de nieuwe op performaniecrieria gebaseerde onwerpcodes College De Valk, 28/10/10 Lincy Pyl Luc Schueremans www.era-brandveiligheid.be Kader Afsluiende sudiedag

Nadere informatie

4.9 Berekening van dragend metselwerk onderworpen aan verticale belasting

4.9 Berekening van dragend metselwerk onderworpen aan verticale belasting De radioaciviei die mogelijk word uigesraald in consrucies, is hoofdzakelijk e wijen aan de aanwezigheid van radium (Ra 226) en/of horium (Th 232) in de kelder en in de gebruike maerialen. Ui de ondersaande

Nadere informatie

Master data management

Master data management meadaa Maser daa Aanpak voor opzeen van maserdaa-programma De kwaliei van de oenemende hoeveelheid daa in ondernemingen is van groo belang. Om die kwaliei e waarborgen kan maser daa worden oegepas. De

Nadere informatie

dwarsrichting Doelstellingen van dit hoofdstuk

dwarsrichting Doelstellingen van dit hoofdstuk 7 Afschuiving HOOFDSTUK in langs- en dwarsriching Ga naar www.pearsonmylab.nl voor sudiemaeriaal en oesen om je begrip en kennis van di hoofdsuk ui e breiden en e oefenen. Ook vind je daar videouiwerkingen

Nadere informatie

Cursus BCO. Houten elementen. De Nayer, cursus BCO 15/09/2010

Cursus BCO. Houten elementen. De Nayer, cursus BCO 15/09/2010 Cursus Houen elemenen De Nayer, cursus 15/09/2010 Luc Schuereman/Lincy Pyl www.era-branveilighei.be Rekenregels voor houen elemenen EN1995-1-21 emperauursverloop in een warsoorsnee: gerelaeer aan he proces

Nadere informatie

Door middel van deze memo informeren wij u over de stand van zaken met betrekking tot het dossier hoogspanningslijnen.

Door middel van deze memo informeren wij u over de stand van zaken met betrekking tot het dossier hoogspanningslijnen. Gemeene Ede Memo Aan : Gemeeneraad Van : College van burgemeeser en wehouders Daum : 5 okober 203 Zaaknummer : 594 Opgeseld door : Rikker Sniselaar, Adviseur geluid, luchkwaliei en exerne veiligheid Bijlagen

Nadere informatie

Evolueren met portfoliomonitoring

Evolueren met portfoliomonitoring sofware-engineering Evolueren me porfoliomonioring Toolki analyseer en visualiseer sofwaresysemen Door gebrek aan inzich beschouwen bedrijven hun sofwareporfolio vaak als weerbarsige en onbeheersbare doos

Nadere informatie

Examen VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Examen VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl) Wiskunde B (nieuwe sijl) Examen VW Voorbereidend Weenschappelijk nderwijs Tijdvak Donderdag 22 mei 3.30 6.30 uur 20 03 Voor di examen zijn maximaal 83 punen e behalen; he examen besaa ui 20 vragen. Voor

Nadere informatie

Toepassingsgebied van de ontwerpgids. Luc Schueremans, K.U.Leuven 17/11/2008 RFS2-C

Toepassingsgebied van de ontwerpgids. Luc Schueremans, K.U.Leuven 17/11/2008 RFS2-C Toepassingsgebied van de ontwerpgids Luc Schueremans, K.U.Leuven 17/11/2008 Basisproject Fire Safety of Industrial Halls and Low-rise Buildings (2007). Het doel hiervan was technische oplossingen te ontwikkelen

Nadere informatie

Etagevloeren. Ruimte creëren doe je met Nolte Opslag Systemen. www.nolteopslagsystemen.nl

Etagevloeren. Ruimte creëren doe je met Nolte Opslag Systemen. www.nolteopslagsystemen.nl Eagevloeren Ruime creëre g Sysemen g Sysemen is gespecialiseerd in de producie en levering van Eagevloeren. Een eagevloer ook wel enresol, mezzanine, ussenvloer, verdiepingsvloer of bordes genoemd, is

Nadere informatie

Zeelhemse Heide. VERKOOPSLASTENBOEK Bedrijvenpark. Bedrijvenpark Zeelhemse Heide Zelem ( Halen ) Meldertsestraat, 8 Zelem ( 3545Halen )

Zeelhemse Heide. VERKOOPSLASTENBOEK Bedrijvenpark. Bedrijvenpark Zeelhemse Heide Zelem ( Halen ) Meldertsestraat, 8 Zelem ( 3545Halen ) VERKOOPSLASTENBOEK Bedrijvenpark Zeelhemse Heide Meldersesraa, 8 Zelem ( 3545Halen ) Axpromo N.V. Pag : 1 van 9 ALGEMENE OMSCHRIJVING DER UNITS : He volledige bedrijvenpark is zodanig opgeva da de bouwheer

Nadere informatie

Examen beeldverwerking 10/2/2006

Examen beeldverwerking 10/2/2006 Richlijnen Examen beeldverwerking 10/2/2006 Di is een gesloen boek examen. Communicaieapparauur en beschreven of bedruk papier of andere voorwerpen zijn dus nie oegelaen. Schrijf je naam op elk blad. Schrijf

Nadere informatie

Outsourcing. in control. kracht geworden. Ad Buckens en Dennis Houtekamer

Outsourcing. in control. kracht geworden. Ad Buckens en Dennis Houtekamer IT-audi & Ousourcing in conrol Leveranciersmanagemen en hird pary reporing Via ousourcing van sandaardprocessen proberen veel organisaies hun diensverlening aan de klan e verbeeren. Om in conrol e blijven

Nadere informatie

Hoe goed bent u in control over de robuustheid van uw ICT-keten?

Hoe goed bent u in control over de robuustheid van uw ICT-keten? IT-audi & Hoe goed ben u in conrol over de robuusheid van uw ICT-keen? Mehodiek voor bepalen van mae van beheersing van robuusheid in ICT-keens ICT-keens worden enerzijds seeds complexer en anderzijds

Nadere informatie

Dwarsliggers van spoorrails werken als balken die heel grote dwarskrachten ondersteunen. Hierdoor splijten ze, als ze van hout gemaakt zijn, aan de

Dwarsliggers van spoorrails werken als balken die heel grote dwarskrachten ondersteunen. Hierdoor splijten ze, als ze van hout gemaakt zijn, aan de Dwarsliggers van spoorrails werken als balken die heel groe dwarskrachen onderseunen. Hierdoor splijen ze, als ze van hou gemaak zijn, aan de uieinden, omda daar de dwarskrachbelasingen he groos zijn.

Nadere informatie

Lees deze bijsluiter op een rustig moment aandachtig door, ook als dit geneesmiddel al eerder aan u werd toegediend. De tekst kan gewijzigd zijn.

Lees deze bijsluiter op een rustig moment aandachtig door, ook als dit geneesmiddel al eerder aan u werd toegediend. De tekst kan gewijzigd zijn. I B2.4. Onwerp van de bijsluier voor HepBQuin Informaie voor de paiën Lees deze bijsluier op een rusig momen aandachig door, ook als di geneesmiddel al eerder aan u werd oegediend. De eks kan gewijzigd

Nadere informatie

Examen VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Examen VWO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Wiskunde B,2 (nieuwe sijl) Examen VW Voorbereidend Weenschappelijk nderwijs Tijdvak Donderdag 22 mei 3.30 6.30 uur 20 03 Voor di examen zijn maximaal 86 punen e behalen; he examen besaa ui 9 vragen. Voor

Nadere informatie

Dit document beschrijft de methode voor de waarneming van de Dienstenprijzen; commerciële dienstverlening (Dienstenprijzenindex, DPI).

Dit document beschrijft de methode voor de waarneming van de Dienstenprijzen; commerciële dienstverlening (Dienstenprijzenindex, DPI). 1. nleiding Di documen beschrijf de mehode voor de waarneming van de Diensenprijzen; commerciële diensverlening (Diensenprijzenindex, DP). 2. Doel De DP heef als doel om de gemiddelde prijsonwikkeling

Nadere informatie

Inhoudstafel. Brandveiligheid van industriegebouwen Dragende elementen en stabiliteit bij brand van structurele elementen: basisprincipe en typologie

Inhoudstafel. Brandveiligheid van industriegebouwen Dragende elementen en stabiliteit bij brand van structurele elementen: basisprincipe en typologie Brandveiligheid van industriegebouwen Dragende elementen en stabiliteit bij brand van structurele elementen: basisprincipe en typologie Luc Schueremans (Frisomat & KULeuven) Lincy Pyl (Vrije Universiteit

Nadere informatie

: Vermeld op alle bladen van uw werk uw naam. : Het tentamen bestaat uit 4 bladzijden inclusief dit voorblad.

: Vermeld op alle bladen van uw werk uw naam. : Het tentamen bestaat uit 4 bladzijden inclusief dit voorblad. POST HBO-OPLEIDINGEN Beonconsruceur BV Saalconsruceur BmS Professional maser of srucural engineering Toegepase mechanica Maeriaalmodellen en nie-lineaire mechanica docen : dr. ir. P.C.J. Hoogenboom TENTAMEN

Nadere informatie

Softwarearcheologie als basis voor strategie

Softwarearcheologie als basis voor strategie sofware legacy Besuurlijke grip op sofware Sofwarearcheologie als basis voor sraegie Als he managemen grip wil krijgen op de sofware binnen de organisaie, kan onderzoek door onafhankelijke expers uikoms

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholingsuitgaven

Studiekosten of andere scholingsuitgaven Bij voorlopige aanslag inkomsenbelasing 2013 IB 275-1T31FD Volg u in 2013 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen voor een EVC-procedure (Erkenning Verworven Compeenies)?

Nadere informatie

GEBRUIKSAANWIJZING. Binnenunit voor lucht-waterwarmtepompsysteem EKHBRD011ABV1 EKHBRD014ABV1 EKHBRD016ABV1 EKHBRD011ABY1 EKHBRD014ABY1 EKHBRD016ABY1

GEBRUIKSAANWIJZING. Binnenunit voor lucht-waterwarmtepompsysteem EKHBRD011ABV1 EKHBRD014ABV1 EKHBRD016ABV1 EKHBRD011ABY1 EKHBRD014ABY1 EKHBRD016ABY1 GEBRUIKSAANWIJZING Binnenuni voor luch-waerwarmepompsyseem en opies EKHBRD011ABV1 EKHBRD014ABV1 EKHBRD016ABV1 EKHBRD011ABY1 EKHBRD014ABY1 EKHBRD016ABY1 EKHBRD011ACV1 EKHBRD014ACV1 EKHBRD016ACV1 EKHBRD011ACY1

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO 2015

Correctievoorschrift VWO 2015 Correcievoorschrif VWO 205 ijdvak wiskunde C (pilo) He correcievoorschrif besaa ui: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor

Nadere informatie

Testen aan de voorkant

Testen aan de voorkant esen als kriische Tesen aan de voorkan Opimaal rendemen halen ui s De meese organisaies zien esen als noodzakelijke en effecieve maaregel om de kwaliei van sysemen e bepalen en fouen erui e halen voorda

Nadere informatie

Tuinstijlen. Tuinstijlen. Het ontstaan van tuinstijlen. Formele tuinstijl. Informele tuinstijl. Moderne tijd

Tuinstijlen. Tuinstijlen. Het ontstaan van tuinstijlen. Formele tuinstijl. Informele tuinstijl. Moderne tijd Tuinsijlen Tuinsijlen He aanleggen van een uin word voorafgegaan door he maken van een uinonwerp. Om de uin o een geheel e maken moe u in he onwerp rekening houden me een bepaalde uinsijl. Door allerlei

Nadere informatie

Privacy en cloud computing

Privacy en cloud computing legale kaders Privacy en cloud compuing Beveiliging van persoonsgegevens in de cloud E-mail leen zich goed als cloudservice. He voordeel is da de ICT-afdeling geen eigen mailserver hoef op e zeen, wa efficiëner

Nadere informatie

Wat is een training? Het doel van een trainingssessie is om met het team en de spelers vastgestelde doelstellingen te bereiken.

Wat is een training? Het doel van een trainingssessie is om met het team en de spelers vastgestelde doelstellingen te bereiken. Wa is een raining? He doel van een rainingssessie is om me he eam en de spelers vasgeselde doelsellingen e bereiken. De doelselling van de raining bepaal de inhoud van de rainingssessie. De keuze van de

Nadere informatie

Investeringsbeslissingen

Investeringsbeslissingen Inveseringsbeslissingen 1. Begrippen 1.1. Wa is inveseren? Een dadelijke (zekere) beschikbare koopkrach inruilen egen: 1. een oekomsige onzekere inkomenssroom; 2. besparingen van uigaven; 3. een nie-financieel

Nadere informatie

Testgedreven projectvoering

Testgedreven projectvoering esen Tesgedreven projecvoering Uiloop en budgeoverschrijding voorkomen In veel i-projecen worden fouen in requiremens en documenaie pas bij de esvoorbereiding ondek. Di is duur omda de fouen pas laa in

Nadere informatie

Druksterkte van lijmwerkwanden *

Druksterkte van lijmwerkwanden * Seenconsrucies Onwerpen en dimensioneren van seenconsrucies (8) Drukserke van lijmwerkwanden * prof.ir.-arch. D.R.W. Marens, Leersoel Sapelbouw TU/e; Sudiebureau Dirk Marens bvba, Zingem (B) He verlijmen

Nadere informatie

Multidisciplinair veranderen

Multidisciplinair veranderen archiecuur Innovaief simuleer he verandervermogen Mulidisciplinair veranderen Zorgverzekeraars hebben voordurend e maken me veranderingen in regelgeving en producen. Di vereis een goede afsemming ussen

Nadere informatie

De Woordpoort. De besteksverwerker van Het Digitale Huis

De Woordpoort. De besteksverwerker van Het Digitale Huis De Woordpoor De beseksverwerker van He Digiale Huis Een STABU-beseksverwerker zonder weerga. Verfrissend eenvoudig en och me meer mogelijkheden dan welke andere beseksverwerker ook. Zeer uigebreide mogelijkheden

Nadere informatie

De essenties van drie jaar NK ICT Architectuur

De essenties van drie jaar NK ICT Architectuur Trends in de inzendingen De essenies van drie jaar NK ICT Archiecuur He Nederlands Kampioenschap ICT Archiecuur is voor he eers georganiseerd in 2004 en heef o nu oe geleid o 25 archiecuurbeschrijvingen.

Nadere informatie

Transparantie: van bedreiging tot businessmodel

Transparantie: van bedreiging tot businessmodel rends Impac op organisaie en informaievoorziening Transparanie: van bedreiging o businessmodel Transparanie is een rend die zowel in he bedrijfsleven als in de publieke secor langzaam maar zeker in krach

Nadere informatie

Er zijn deeloplossingen voor de verschillende architectuurterreinen beschikbaar, zoals de Unified Modeling Language (UML) voor softwaremodellering

Er zijn deeloplossingen voor de verschillende architectuurterreinen beschikbaar, zoals de Unified Modeling Language (UML) voor softwaremodellering business alignmen case Overkoepelende aal en echnieken ArchiMae-mehode verbind archiecuurdomeinen In juli 2002 sare een aanal Nederlandse insiuen en bedrijven he projec ArchiMae. He doel is een aal voor

Nadere informatie

De Knaakbaak. Het begrotingsprogramma van Het Digitale Huis

De Knaakbaak. Het begrotingsprogramma van Het Digitale Huis De Knaakbaak He begroingsprogramma van He Digiale Huis De Knaakbaak - gemaak door De Twee Snoeken Auomaisering - is een nieuwkomer in begroingsland, waarvan he markaandeel gesaag begin e groeien. He programma

Nadere informatie

Uw auto in 3 simpele stappen

Uw auto in 3 simpele stappen Uw auo in 3 simpele sappen 1 Als financieringsmaaschappij van Fia Group Auomobiles SA is Fia Financial Soluions als geen ander op de hooge van he Ialiaanse auoaanbod. Daarnaas beschik Fia Financial Soluions

Nadere informatie

INSTALLATIE-, GEBRUIKS- EN ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN

INSTALLATIE-, GEBRUIKS- EN ONDERHOUDSVOORSCHRIFTEN INSTALLATIE-, GEBRUIKS- ONDERHOUDSVOORSCHRIFT N / N / N NL INHOUDSTAFEL INLEIDING Gebruikers van di handleiding Symbolen Geldende normen Waarschuwingen GEBRUIKERSHANDLEIDING Gebruik van de keel Vergrendeling

Nadere informatie

haarlemmerolie van de IT? Tobias Kuipers en Per John

haarlemmerolie van de IT? Tobias Kuipers en Per John Complexiei onder conrole, kosen inzichelijk? Naar een diensbare Gezien de populariei van is he goed eens erug e gaan naar de basis en e kijken naar wa SOA eigenlijk is, wa de redenen zijn om he in e voeren,

Nadere informatie

Het tentamen bestaat uit 4 vraagstukken die bij de beoordeling even zwaar meewegen. en van

Het tentamen bestaat uit 4 vraagstukken die bij de beoordeling even zwaar meewegen. en van Deelenamen mechanica voor BMT. vrijdag 0/07/004 He enamen besaa ui 4 vraagsukken die bij de beoordeling even zwaar meewegen. Twee vezels me dezelfde onbelase lenge l 0 en dezelfde elasische consane c zien

Nadere informatie

Geen enkel lakproces is gelijk aan andere systemen.

Geen enkel lakproces is gelijk aan andere systemen. My of i l er ec hni eki n er na i ona l T : +31( 0) 481461191 E : i nf o@my ogend. c om W: www. my ogend. c om Pos a dr es Wi l l em Al e x a nder s r a a 23c 6691E EGend Geen enkel lakproces is gelijk

Nadere informatie

Van metadata naar kennis

Van metadata naar kennis meadaa Een onologie creëren me Topic Maps Van meadaa naar kennis Soms zijn meadaa e beperk om een documen gemakkelijk erug e vinden en zouden de meadaa eigenlijk me meer kennis verrijk moeen worden. Me

Nadere informatie

Studiekosten en andere scholings uitgaven

Studiekosten en andere scholings uitgaven bij aangife inkomsenbelasing 20 IB 266-1TFD (2576) Sudiekosen en andere scholings uigaven Volgde u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen voor een EVCprocedure (Erkenning

Nadere informatie

1 Inleidende begrippen

1 Inleidende begrippen 1 Inleidende begrippen 1.1 Wanneer is een pun in beweging? Leg di ui aan de hand van een figuur. Rus en beweging (blz. 19) Figuur 1.1 Een pun in beweging 1.2 Wanneer is een pun in rus? Leg di ui aan de

Nadere informatie

Simulatiestudie naar Methodebreuken in het Onderzoek Verplaatsingen in Nederland

Simulatiestudie naar Methodebreuken in het Onderzoek Verplaatsingen in Nederland Simulaiesudie naar Mehodebreuken in he Onderzoek Verplaasingen in Nederland Bianca Wouers Cenraal Bureau voor de Saisiek bias@cbs.nl Jan van den Brakel Cenraal Bureau voor de Saisiek jbrl@cbs.nl Bijdrage

Nadere informatie

software Architectuur en dynamiek van productsoftware Architectuur productsoftware ontwikkelt evolutionair architectuur

software Architectuur en dynamiek van productsoftware Architectuur productsoftware ontwikkelt evolutionair architectuur archiecuur sofware Archiecuur producsofware onwikkel evoluionair Archiecuur en dynamiek van producsofware Producsofwareonwikkeling ken een voorgeschreven dynamiek waarin produc- en procesverbeeringen een

Nadere informatie

Salarisschaal: LC Werkterrein: Onderwijsproces -> Leraren. Salarisschaal: LB. Werkterrein: Onderwijsproces -> Leraren Activiteiten: Beleids- en

Salarisschaal: LC Werkterrein: Onderwijsproces -> Leraren. Salarisschaal: LB. Werkterrein: Onderwijsproces -> Leraren Activiteiten: Beleids- en Leraar basisonderwijs LA Leraar basisonderwijs LB Leraar speciaal (basis)onderwijs LB Leraar speciaal (basis)onderwijs LC Salarisschaal: LA Salarisschaal: LB Salarisschaal: LB Salarisschaal: LC Werkerrein:

Nadere informatie

Deel 2. Basiskennis wiskunde

Deel 2. Basiskennis wiskunde Deel 2. Basiskennis wiskunde Vraag 26 Definieer de funcie f : R R : 7 cos(2 ). Bepaal de afgeleide van de funcie f in he pun 2π/2. (A) f 0 ( 2π/2) = π (B) f 0 ( 2π/2) = 2π (C) f 0 ( 2π/2) = 2π (D) f 0

Nadere informatie

Bij het bewerken van plaatmateriaal ontstaat vaak de situatie dat materiaal langs

Bij het bewerken van plaatmateriaal ontstaat vaak de situatie dat materiaal langs 12_DRUK_nr2_2005 19-04-2005 11:33 Pagina 12 Druk op de INLEIDING Bij he bewerken van plaamaeriaal onsaa vaak de siuaie da maeriaal langs een radius moe bewegen. Meesal heef men dan van doen me he maken

Nadere informatie

Maatschappelijk verantwoorde

Maatschappelijk verantwoorde groene IT MVO Meer dan alleen maar groene IT Maaschappelijk veranwoorde informaievoorziening en IT Organisaies zijn seeds meer bezig me duurzaamheid en maaschappelijk veranwoord ondernemen (mvo). De aueurs

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde 1 HAVO Beweging

Samenvatting Natuurkunde 1 HAVO Beweging Beweging Samenvaing Nauurkunde HAVO Eenparig rechlijnige beweging a Eenparig versnelde rechlijnige beweging a a = consan a = 0 m/s Oppervlake = v = 0 m/s Oppervlake = v v v v = consan v() = a Oppervlake

Nadere informatie

In dít artike] wordt ingegaan op ontwikkelingen in de informatie technologie (IT) en de consequenties die dit heeft voor

In dít artike] wordt ingegaan op ontwikkelingen in de informatie technologie (IT) en de consequenties die dit heeft voor Sae of he ar van securiy echnologie nvloed van veranderingen in de infornøie eclnologie op beveiliging Àueur: ir. Paul Overbeek Fysisch en Elekronísch Laboraoriu n - TNO Posbus 96864, 2509,JG Den Haag

Nadere informatie

Studiekosten en andere scholings uitgaven

Studiekosten en andere scholings uitgaven 20 Aanvullende oeliching bij aangife inkomsenbelasing 20 IB 266-1T12FD (2576) Sudiekosen en andere scholings uigaven Volgde u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen

Nadere informatie

Een methodische aanpak voor legacy

Een methodische aanpak voor legacy Een mehodische aanpak voor legacy Assessmens resuleren in vier mogelijke sraegieën Legacysysemen vormen een acuu probleem als onderhoud onmogelijk word door verdwijnende kennis of beëindigde onderseuning

Nadere informatie

Dit tentamen bestaat uit 5 opgaven, die nagenoeg even zwaar beoordeeld zullen worden.

Dit tentamen bestaat uit 5 opgaven, die nagenoeg even zwaar beoordeeld zullen worden. Maeriaalmodellen Faculei : Werkuigbouwkunde Daum : 18 augusus 1997 Tijd : 9.00-12.00 uur Di enamen besaa ui 5 opgaven, die nagenoeg even zwaar beoordeeld zullen worden. Eerse-jaars sudenen maken de muliple-choice

Nadere informatie

Cloud computing: waar begin je aan?

Cloud computing: waar begin je aan? cloud compuing Cloud compuing: waar begin je aan? Succesfacoren voor cloud compuing Cloud compuing is er en gaa nie meer weg. In 2010 sond he helemaal bovenaan in Garners hype cycle. Da geef aan da er

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B 1 vwo 2003-I

Eindexamen wiskunde B 1 vwo 2003-I Eindexamen wiskunde B vwo 2003-I Lenge Ui saisisch onderzoek is gebleken da de volwassen Nederlandse mannen in 999 gemiddeld 80,0 cm lang waren, en da er een sandaardafwijking van 2,8 cm was in de lengeverdeling.

Nadere informatie

www.aarde nu Voor een profielwerkstuk over de aarde Tweede Fase havo/vwo Leerlingenboekje wiskunde

www.aarde nu Voor een profielwerkstuk over de aarde Tweede Fase havo/vwo Leerlingenboekje wiskunde Voor een profielwerksuk over de aarde www.aarde nu In opdrach van: Vrije Universiei Amserdam Universiei van Amserdam Technische Universiei Delf Universiei Urech Wageningen Universiei Teksen: Gerard Heijmeriks

Nadere informatie

Overzicht. Inleiding. Classificatie. NP compleetheid. Algoritme van Johnson. Oplossing via TSP. Netwerkalgoritme. Job shop scheduling 1

Overzicht. Inleiding. Classificatie. NP compleetheid. Algoritme van Johnson. Oplossing via TSP. Netwerkalgoritme. Job shop scheduling 1 Overzich Inleiding Classificaie NP compleeheid Algorime van Johnson Oplossing via TSP Newerkalgorime Job shop scheduling 1 Inleiding Gegeven zijn Machines: M 1,,..., M m Taken: T 1, T 2,... T n Per aak

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholings uitgaven

Studiekosten of andere scholings uitgaven 20 Aanvullende oeliching bij aangife inkomsenbelasing 20 Sudiekosen of andere scholings uigaven Volgde u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Of had u kosen voor een EVCprocedure

Nadere informatie

Bedieningshandleiding. Draadloze schakelactor

Bedieningshandleiding. Draadloze schakelactor Bedieningshandleiding (inbouw). Funcie.. De draadloze schakelacor maak draadloos schakelen van elekrische lasen (AC 230 V ~/ 0 A) mogelijk. De draadloze schakelacor kun u evens via een impulsgeveringang

Nadere informatie

2.4 Oppervlaktemethode

2.4 Oppervlaktemethode 2.4 Opperlakemehode Teken he --diagram an de eenparige beweging me een snelheid an 10 m/s die begin na 2 seconden en eindig na 4 seconden. De afgelegde weg is: =. (m/s) In he --diagram is de hooge an de

Nadere informatie

Het wiskunde B1,2-examen

Het wiskunde B1,2-examen Ger Koole, Alex van den Brandhof He wiskunde B,2 examen NAW 5/4 nr. 2 juni 2003 65 Ger Koole Faculei der Exace Weenschappen, Afdeling Wiskunde, Vrije Universiei, De Boelelaan 08 a, 08 HV Amserdam koole@cs.vu.nl

Nadere informatie

Hoofdstuk 6: Draadloze communicatie

Hoofdstuk 6: Draadloze communicatie Elekronica: Tweede kandidauur indusrieel ingenieur 1 Hoofdsuk 6: Draadloze communicaie 1: Principewerking He is de bedoeling in di hoofdsuk de elemenaire principes van draadloze communicaie e besuderen.

Nadere informatie

TECHNISCHE DATA BOUWSTOFFEN

TECHNISCHE DATA BOUWSTOFFEN TECHISCHE DATA BOUWSTOE BETO De mees voorkomende bouwsof. Vanwege de specifieke serke-eigenschappen en veelzijdige oepasbaarheid word beon gebruik voor de mees uieenlopende oepassingen. Beon kan op de

Nadere informatie

Examen beeldverwerking 30/1/2013

Examen beeldverwerking 30/1/2013 Richlijnen Examen beeldverwerking 30//03 Di is een gesloen boek examen. Communicaieapparauur en beschreven of bedruk papier of andere voorwerpen zijn dus nie oegelaen. Schrijf je naam op elk blad. Schrijf

Nadere informatie

Financiële hulpaanvragen, hoe gaat u er mee om? Keuzewaaier: Handleiding voor de diaconie, ZWO- of zendingscommissie

Financiële hulpaanvragen, hoe gaat u er mee om? Keuzewaaier: Handleiding voor de diaconie, ZWO- of zendingscommissie Financiële hulpaanvragen, hoe gaa u er mee om? Keuzewaaier: Handleiding voor de diaconie, ZWO- of zendingscommissie Ieder jaar word in uw gemeene een collecerooser vasgeseld. Daarin is plaas voor projecen

Nadere informatie

Een risico- en kostengedreven aanpak voor architectuur

Een risico- en kostengedreven aanpak voor architectuur Een risico- en kosengedreven aanpak voor archiecuur Risico- en kosenmanagemen als primair businessdoel Archiecuur is e beschouwen als een discipline die gedreven word door risico s en kosen. Risico- en

Nadere informatie

Gordingsystemen. Inleiding. Onderzoek en ontwikkelingen ICT. Afdeling verkoop. Order verloop. Levertijd. Productie afdeling

Gordingsystemen. Inleiding. Onderzoek en ontwikkelingen ICT. Afdeling verkoop. Order verloop. Levertijd. Productie afdeling Inleiding Onderoek en onwikkelingen De profielen MULTIBEAM en PSB, door ARVAL wijd verspreid op de Europese mark, genieen een goede repuaie van meer dan 30 jaar. One ecnisce specialisen ebben gedurende

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO

Correctievoorschrift VWO Correcievoorschrif VWO 009 ijdvak wiskunde A, He correcievoorschrif besaa ui: Regels voor de beoordeling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor de beoordeling

Nadere informatie

Beveiligingsunits Micrologic 2.0 A, 5.0 A, 6.0 A, 7.0 A Laagspanningsapparatuur

Beveiligingsunits Micrologic 2.0 A, 5.0 A, 6.0 A, 7.0 A Laagspanningsapparatuur Beveiligingsunis Micrologic.0, 5.0, 6.0, 7.0 Laagspanningsapparauur Gebruikshandleiding We do more wih elecriciy Beveiligingsunis Micrologic.0, 5.0, 6.0, 7.0 Kennismaken me de beveiligingsuni Beveiligingsuni

Nadere informatie

Notitie 24 11 2014 Dossier 8550. NPR 9998 Metselwerkwanden belast uit het vlak

Notitie 24 11 2014 Dossier 8550. NPR 9998 Metselwerkwanden belast uit het vlak Noiie 24 11 214 Dossier 855 NPR 9998 Meselwerkwanden belas ui he vlak 1 Inleiding In opdrach van NEN is Adviesbureau Hageman berokken bij he opsellen van NPR 9998, Onwerp en beoordeling van aardbevingsbesendige

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholingsuitgaven

Studiekosten of andere scholingsuitgaven 12345 Aanvullende oeliching bij aangife inkomsenbelasing IB 266-1T02FD (2464) Sudiekosen of andere scholingsuigaven Volgde u in een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Dan mag u de uigaven

Nadere informatie

1 Herhalingsoefeningen december

1 Herhalingsoefeningen december 1 Herhalingsoefeningen december Een lichaam word vericaal omhoog geworpen. Welke van de ondersaande v, diagrammen geef dan he juise verloop van de snelheidscomponen weer? Jan rijd me de fies over een lange

Nadere informatie

STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM. Protocol Collegiale Visitaties

STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM. Protocol Collegiale Visitaties 1 STICHTING HET ZELFSTANDIG GYMNASIUM Proocol Collegiale Visiaies Inleiding Aanleiding projec collegiale visiaie De gymnasia van de SHZG werken seeds inensiever samen aan de kwaliei van de gymnasiumopleiding,

Nadere informatie

Studiekosten of andere scholingsuitgaven

Studiekosten of andere scholingsuitgaven 12345 20 Aanvullende oeliching Bij voorlopige aanslag inkomsenbelasing 20 Volg u in 20 een opleiding of een sudie voor uw (oekomsige) beroep? Dan mag u de uigaven hiervoor, zoals lesgeld en de uigaven

Nadere informatie

Impressie bijeenkomst provinciaal netwerk d.d

Impressie bijeenkomst provinciaal netwerk d.d Impressie bijeenkoms provinciaal newerk d.d. 11-11-16 Op 11 november jl. was he provinciale newerk bewonersiniiaieven op he gebied van wonen, welzijn en zorg e gas bij Luneen Wil Wel. Cenraal hema was

Nadere informatie

Voorkom onzichtbare verspilling: energiebehoefte

Voorkom onzichtbare verspilling: energiebehoefte Voorkom onzichbare verspilling: energiebehoefe van sofware Energie besparen dankzij zuinigere sofware De afgelopen jaren is de energie-efficiënie van ICT-sysemen al serk oegenomen als gevolg van de behoefe

Nadere informatie

Werkcollege 3 - Trek- en drukstaven

Werkcollege 3 - Trek- en drukstaven Werkcollege 3 - Trek- en druksaven Opgave : Knik van een buisvormige kolom Een 50 cm lange buisvormige, warmgewalse kolom me scharnierende uieinden is onderworpen aan een axiale drukkrach Ed van 350 k.

Nadere informatie

Oefeningen Elektriciteit I Deel Ia

Oefeningen Elektriciteit I Deel Ia Oefeningen Elekriciei I Deel Ia Di documen beva opgaven die aansluien bij de cursuseks Elekriciei I deel Ia ui he jaarprogramma van de e kandidauur Indusrieel Ingenieur KaHo Sin-Lieven.. De elekrische

Nadere informatie

Ernst de Boer en Albert Kleinjan

Ernst de Boer en Albert Kleinjan archiecuur verzekeringen Inernaionale afsemming archiecuur noodzakelijk Archiecuurimpac van rends in de verzekeringswereld In de voorbije jaren is archiecuur vaak synoniem geworden aan beheersing : conroleren

Nadere informatie

Hogerbeetsstraat 18-B. 3039 XJ Rotterdam. Vraagprijs: 220.000 k.k. Woonbron Makelaars. woonoppervlakte 100 m2 3 slaapkamers te koop

Hogerbeetsstraat 18-B. 3039 XJ Rotterdam. Vraagprijs: 220.000 k.k. Woonbron Makelaars. woonoppervlakte 100 m2 3 slaapkamers te koop Hogerbeessraa -B 303 XJ Roerdam woonoppervlake 100 m 3 slaapkamers e koop Vraagprijs: 0.000 k.k. Woonbron Makelaars info@woonbronmakelaars.nl 010-0 00 www.woonbronmakelaars.nl Kenmerken Locaie Energie

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1 havo 2004-II

Eindexamen wiskunde B1 havo 2004-II Bacerieculuur De groei van he aanal baceriën van een bacerieculuur hang onder andere af van he voedingsparoon, de emperauur en de beliching. Ui onderzoek blijk da he aanal baceriën van een bepaalde bacerieculuur

Nadere informatie

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv a b c d e a Analyse De omze was in 987 ongeveer, miljard (de recher as) De wins was ongeveer 6 miljoen (linker as) 6 miljoen 6 miljoen = %, % Er is sprake van verlies als de wins/verlies-grafiek negaief

Nadere informatie

case Gelaagde berichtenuitwisseling strafrechtsketen Respect voor verschillen en uiteenlopende bevoegdheden xml/integratie Brian Dommisse

case Gelaagde berichtenuitwisseling strafrechtsketen Respect voor verschillen en uiteenlopende bevoegdheden xml/integratie Brian Dommisse xml/inegraie Respec voor verschillen en uieenlopende bevoegdheden Gelaagde berichenuiwisseling in de srafrechskeen He programma epv houd zich bezig me elekronische berichenuiwisseling in de srafrechskeen.

Nadere informatie

Wie is er bang voor zijn pensioen? Pleidooi voor een vraaggerichte aanpak van pensioenvoorlichting

Wie is er bang voor zijn pensioen? Pleidooi voor een vraaggerichte aanpak van pensioenvoorlichting Wie is er bang voor zijn pensioen? Pleidooi voor een vraaggeriche aanpak van pensioenvoorliching ERIK VAN DER SPEK De laase jaren is pensioenvoorliching vaak negaief in he nieuws gewees. Ui verschillende

Nadere informatie

Gebruiksvriendelijke compiler voor het onderwijs

Gebruiksvriendelijke compiler voor het onderwijs Helium moe funcioneel programmeren onderseunen Gebruiksvriendelijke compiler voor he onderwijs Foumeldingen van compilers zijn vaak moeilijk e inerpreeren. Om he programmeeronderwijs e verbeeren word aan

Nadere informatie

Achter de schermen Hoe Ontstaat een Geologische Kaart

Achter de schermen Hoe Ontstaat een Geologische Kaart Acher de schermen Hoe Onsaa een Geologische Kaar Deze presenaie oon de hoofdlijnen van een projec in één van de weinige onsluiingsgebieden van he Massief van Braban: Halle-Lembeek. Alhoewel he een klein

Nadere informatie

Wind en water in de Westerschelde. Behorende bij de Bacheloropdracht HS

Wind en water in de Westerschelde. Behorende bij de Bacheloropdracht HS Behorende bij de Bacheloropdrach HS Door: Julia Berkhou Lena Jezuia Sephen Willink Begeleider: Prof.dr. A.A. Soorvogel Daum: 17 juni 2013 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Achergrondinformaie 3 2.1 He geij.................................

Nadere informatie

VTNNAGEN RENTMEESTERS

VTNNAGEN RENTMEESTERS VTNNAGEN RENTMEESTERS TE KOOP 2.362 m 2 bedrijvenerrein me bedrijfshal, kanoorlmagaziin, romneyloods en prefab gebouw, saande en gelegen op he bedrijvenerrein De Krogen e Breda VTnHAGEN RENTMEESTERS PROJECTNFORMATE:

Nadere informatie

Bijlage V Bepalingsmethode van het peil van primair energieverbruik van woongebouwen

Bijlage V Bepalingsmethode van het peil van primair energieverbruik van woongebouwen VEA 1 Bepalingsmehode van he peil van primair energieverbruik van woongebouwen bvr 19//21 b.s. 8/12/21 wijz. bvr 2/5/2 b.s. 29/8/2 (inwerkingreding 8/9/2) Deze bijlage is enkel van oepassing op dossiers

Nadere informatie

Rekenen banken te veel voor een hypotheek?

Rekenen banken te veel voor een hypotheek? Rekenen banken e veel voor een hypoheek? J.P.A.M. Jacobs en L.A. Toolsema Me enige regelmaa word door consumenen en belangenorganisaies gesuggereerd da banken de hypoheekrene onmiddellijk naar boven aanpassen

Nadere informatie

Blok 1 - Vaardigheden

Blok 1 - Vaardigheden 6 Blok - Vaardigheden Blok - Vaardigheden Exra oefening - Basis B-a Bij abel A zijn de facoren achereenvolgens 8 : = 6 ; 08 : 8 = 6 en 68 : 08 = 6. Bij abel A is sprake van exponeniële groei. Bij abel

Nadere informatie

wiskunde A bezem havo 2017-I

wiskunde A bezem havo 2017-I Disribuieriem Een disribuieriem is een geribbelde riem die in een moderne verbrandingsmoor van een auo zi. Zo n riem heef en opziche van een keing voordelen: hij maak minder lawaai en er is geen smering

Nadere informatie

Veiligheidscoördinatie op bouwplaatsen

Veiligheidscoördinatie op bouwplaatsen op bouwplaasen 20/09/2012 FOD WASO AD Toezich op he Welzijn op he Werk ir. Tom Vermeersch & Roald Macharis RD Oos-Vlaanderen Inhoud: (1) Veiligheidscoördinaie bekeken: vanui de Welzijnswe van 04/08/1996

Nadere informatie

De Droomstroom. Het project/document-beheerprogramma van Het Digitale Huis

De Droomstroom. Het project/document-beheerprogramma van Het Digitale Huis De Droomsroom He projec/documen-beheerprogramma van He Digiale Huis In he bouwvoorbereidingsproces spelen seeds meer gegevens een rol. We produceren als bezeenen informaie me een keur aan compuerprogramma

Nadere informatie