Kanker Therapie Gevaren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kanker Therapie Gevaren"

Transcriptie

1 Opleiding apotheekassistenten 2008 Anti-tumorale geneesmiddelen Karen Vermis UZ Gent 1 Kanker Therapie Gevaren Opleiding apotheekassistenten Kanker Therapie Gevaren Opleiding apotheekassistenten

2 Wat is kanker? Kwaadaardige ziekte Kankercel: DNA-beschadiging (straling, chemicaliën, virussen,..) Ongecontroleerde celdeling (ongevoelig voor groeiremming, onafhankelijk van groeisignalen) Ontsnappen aan apoptosis Stimulatie angiogenese Verspreiding naar andere organen, verhoogde invasie Orgaanaantasting daling functionaliteit DOOD? ~ Therapie - diagnose Opleiding apotheekassistenten Kanker: Ongecontroleerde celdeling 5 Wat is kanker? Kwaadaardige ziekte Kankercel: DNA-beschadiging (straling, chemicaliën, virussen,..) Ongecontroleerde celdeling (ongevoelig voor groeiremming, onafhankelijk van groeisignalen) Ontsnappen aan apoptosis Stimulatie angiogenese Verspreiding naar andere organen, verhoogde invasie Orgaanaantasting daling functionaliteit DOOD? ~ Therapie - diagnose Opleiding apotheekassistenten

3 Metastasevorming 7 Kanker Behandeling Gevaren Opleiding apotheekassistenten Behandeling Chirurgie Bestraling Farmacotherapie: Chemotherapie Immunotherapie Hormonale therapie 9 3

4 Cellulaire targets Immunotherapie Proteïnekinaseremmers Antibiotica Alkylerende agentia Cisplatinum Topo-isomerase inh Antimetabolieten Microtubuli inhibitor 10 DNA-RNA: transcriptie, transductie, Alkylerende agentia Covalente binding tussen de 2 DNA strengen: geen replicatie of transcriptie mogelijk celdood 12 4

5 Replicatie van DNA Alkylerende agentia Stikstofmosterd en derivaten: busulfan (Myleran ), chlorambucil (Leukeran ), cyclophosphamide (Endoxan ), melfalan (Alkeran ), ifosfamide (Holoxan ) = N-Nitrosoureumderivaten: fotemustine (Muphoran ), Temozolomide (Temodal ), BCNU (carmustine, Carmubris), CCNU (lomustine, Cecenu), Dacarbazine 14 Cisplatinum en analogen Cisplatinum derivaten: carboplatine, oxaliplatine 15 5

6 2. Antimetabolieten Structureel gelijkaardig aan de normale metabolieten die essentieel zijn voor de groei en vermenigvuldiging van de cellen: worden ingebouwd in het DNA of RNA remmen enzymen die noodzakelijk zijn voor de synthese van essentiële bouwstenen foute genetische boodschap tijdens replicatie Antimetabolieten: indeling Purine-analogen: cladribine (Leustatin ), clofarabine (Evoltra ), fludarabine (Fludara ), mercaptopurine (Puri-Nethol ), thioguanine (Lanvis ) Pyrimidine-analogen: capecitabine (Xeloda ), cytarabine (Cytosar ), 5-fluorouracile (Fluracedyl ), gemcitabine (Gemzar ) Foliumzuurantagonisten: methotrexaat 17 Aanknopingspunten: 18 6

7 3. Topo-isomerase inhibitoren Topo-isomerasen: Enzymen die DNAstructuur (helix) handhaven en bepaalde DNA delen beschikbaar maken voor transcriptie Topo-isomerase I: irinotecan (Campto ), topotecan (Hycamtin ) Topo-isomerase II: etoposide (Eposin, Vepesid ) DNA vernietiging 19 Topo-isomerase-inhibitor: werkingsmechanisme Antitumorale antibiotica Verschillende mechanismen: intercalatie tussen DNA en RNA, topo-isomerase II inhibitoren, productie van radicalen (DNA breuken) DNA, RNA en ewitsynthese 21 7

8 4. Antitumorale antibiotica: indeling Anthracyclines:daunorubicine (Cerubidine ), doxorubicine (Caelyx ), epirubicine (Farmorubicine ), idarubicine (Zavedos ), Mitoxantron (Xantrosin ) Bleomycine Mitomycine C Dactinomycine (Lyovac Cosmegen ) 22 Intercalatie tussen DNA: doxorubicine Microtubulaire inhibitoren Microtubuli ~ celdeling: spoel bij het uit elkaar trekken van de verdubbelde chromosomen, Interferentie: vallen uit elkaar geprogrammeerde celdood 24 8

9 Microtubuli: werkingmechanisme Microtubulaire inhibitoren Vincaalkaloïden: vinblastine (Velbe, Vinblasin ), vincristine (Oncovin, Vincrisin ), vindesine (Eldisine ), vinorelbine (Navelbine ) Taxanen: docetaxel (Taxotere ), paclitaxel (Paxene, Paclitaxin, Taxol ) Estramustine fosfaat (Estracyt ) Immunotherapie: specifieke, doelgerichte monoclonale antilichamen 27 9

10 Targeted therapy 28 Monoclonale antilichamen: productie 29 Monclonale antilichamen: structuur Specifieker daling toxiciteit - omab -ximab -mumab - umab 30 10

11 Monoclonale antilichamen: indeling volgens target (receptor) Epidermal Growth Factor Receptor = EGFR: cetuximab (Erbitux ), panitumumab (Vectibix ) CD52: alemtuzumab (MabCampath ), CD20 rituximab (Mabthera ) Her2: trastuzumab (Herceptin ) Vascular Endothelial Growth Factor = VEGF: bevacizumab (Avastin ) 31 HER-2 receptor 32 VEGF inhibitie 33 11

12 Proteïnekinaseremmers small molecules, nibs Inhiberen specifiek de functie van intracellulaire enzymen 34 Nibs: werkingsmechanisme 35 Nibs: werkingsmechanisme 36 12

13 Proteïnekinaseremmers: indeling Op basis van enzyme dat geïnhibeerd wordt: bcr/abl-kinase: dasatinib (Sprycel ), imatinib (Glivec ) Tyrosinekinase van EGFR type Ireceptor: erlotinib (Tarceva ) Multikinase inhibitor: sorafenib (Nexavar ), sunitinib (Sutent ) 37 Kanker Therapie Gevaren Opleiding apotheekassistenten Toxiciteit van chemotherapie: snel delende lichaamseigen cellen Mucosit is Alopecie Diarrhee Nausea/braken Sterilite it Beenmergonderdrukking 39 13

14 Toxiciteit van antitumorale middelen Carcinogeen (mutaties), teratogeen Orgaantoxisch: < hydratatie, beschermende medicatie Allergische reacties Extravasatie -> weefselnecrose Resistentie: natuurlijk/verworven (hoge dosis); enzymen (actief en passief transport), 40 14

ONCOLOGIE: BASISBEGRIPPEN,CHEMOTHERAPIE. D. Schallier M.D. PhD. UZ-Brussel ONCOLOGISCH CENTRUM PGO Heelkunde UZ-Brussel 15/03/2008

ONCOLOGIE: BASISBEGRIPPEN,CHEMOTHERAPIE. D. Schallier M.D. PhD. UZ-Brussel ONCOLOGISCH CENTRUM PGO Heelkunde UZ-Brussel 15/03/2008 ONCOLOGIE: BASISBEGRIPPEN,CHEMOTHERAPIE D. Schallier M.D. PhD. UZ-Brussel ONCOLOGISCH CENTRUM PGO Heelkunde UZ-Brussel 15/03/2008 AGENDA INLEIDING BASISBEGRIPPEN IN DE KANKERBIOLOGIE BASISBEGRIPPEN OVER

Nadere informatie

Biologicals; nieuwe therapeutische opties

Biologicals; nieuwe therapeutische opties Biologicals; nieuwe therapeutische opties Lidwine Tick, internist hemato-oncoloog Veldhoven, 19 september 2013 "De wereld van Mab-jes, Nib-jes en Mus-sen". Anti-tumor behandeling Chirurgie Radiotherapie

Nadere informatie

8.7. Afvalverwijdering

8.7. Afvalverwijdering 8.7. Afvalverwijdering 1. Afvalverwijdering Alle materialen die in contact geweest zijn met cytostatica moeten beschouwd worden als besmet risico-houdend afval en dienen verwijderd te worden via de afvalbox

Nadere informatie

Een calamiteit is een ongewenste besmetting van personen en/of materialen, waarbij diverse soorten van besmetting te onderscheiden zijn.

Een calamiteit is een ongewenste besmetting van personen en/of materialen, waarbij diverse soorten van besmetting te onderscheiden zijn. 8.8. Calamiteiten 1. Definitie Een calamiteit is een ongewenste besmetting van personen en/of materialen, waarbij diverse soorten van besmetting te onderscheiden zijn. Extravasatie kit Calamiteiten 1.

Nadere informatie

Coloncarcinoom. Inleiding 13/11/2009. Epidemiologie van het colorectaal carcinoom (CRC)

Coloncarcinoom. Inleiding 13/11/2009. Epidemiologie van het colorectaal carcinoom (CRC) Coloncarcinoom Ann Van Mechelen ZNA Stuivenberg Inleiding Definitie: kwaadaardige wildgroei van weefsel van de dikke darm. Epidemiologie van het colorectaal carcinoom (CRC) Belgie: 6.500 nieuwe gevallen/jaar

Nadere informatie

Klinische toepassing van cytostatica

Klinische toepassing van cytostatica Klinische toepassing van cytostatica prof. dr D.Th. Sleijfer, mw prof. dr E.G.E. de Vries Nr 10 1997 (31) Pagina 111-117 Thema-artikel Prof. dr D.Th. Sleijfer en mw prof. dr E.G.E. de Vries, onder medeverantwoordelijkheid

Nadere informatie

Overheveling. Specialistische middelen

Overheveling. Specialistische middelen Overheveling Specialistische middelen Overheveling specialistische middelen PNOzorg 2016 Uitzonderingsmiddelen mercaptopurine en tioguanine 3 Overgehevelde middelen die alleen door het ziekenhuis of ZBC

Nadere informatie

LONGKANKER. Wat is longkanker? Symptomen. Apotheker Bernard Vanhoutte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV. Een kwaadaardig gezwel

LONGKANKER. Wat is longkanker? Symptomen. Apotheker Bernard Vanhoutte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV. Een kwaadaardig gezwel LONGKANKER Apotheker Bernard Vanhoutte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Wat is longkanker? Een kwaadaardig gezwel Van de luchtpijpvertakkingen (bronchiën) Meestal niet van de longblaasjes Bronchuscarcinoom

Nadere informatie

Invriezen van zaad bij een behandeling voor kanker

Invriezen van zaad bij een behandeling voor kanker Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde Invriezen van zaad bij een behandeling voor kanker Inleiding U heeft te horen gekregen van uw behandelend arts dat u kanker heeft. Samen met de arts heeft u besloten

Nadere informatie

TARGETED THERAPIES Effecten & onderzoeksmogelijkheden

TARGETED THERAPIES Effecten & onderzoeksmogelijkheden 22 mei 2007 Jaarbeurs Utrecht TARGETED THERAPIES Effecten & onderzoeksmogelijkheden Drs. Christine Boers verpleegkundig specialist/ research coördinator oncologie Waterlandziekenhuis Purmerend CBoers@wlz.nl

Nadere informatie

NVMO-consensus De behandeling van kanker met dure medicamenten versie 6, augustus 2010

NVMO-consensus De behandeling van kanker met dure medicamenten versie 6, augustus 2010 CONSENSUS Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie NVMO-consensus De behandeling van kanker met dure medicamenten versie 6, augustus 2010 NVMO-commissie Dure Geneesmiddelen Prof. dr. E.G.E. de Vries,

Nadere informatie

Gebruikershandleiding FAB SIB op maat 2015

Gebruikershandleiding FAB SIB op maat 2015 Gebruikershandleiding FAB SIB op maat 2015 Gebruikershandleiding FAB SIB op maat Integraal Kankercentrum Nederland november 2009 (update 2012) 3 Gebruikershandleiding FAB SIB op maat versie 3.0 IKNL november

Nadere informatie

Cytostatica. Inleiding

Cytostatica. Inleiding 043 1 Cytostatica Inleiding Er wordt de laatste tijd veel aandacht besteed aan mogelijkheden om kanker te voorkomen. Hierbij kan gedacht worden aan veranderingen in ons leefpatroon, bijvoorbeeld stoppen

Nadere informatie

BORSTKANKER. Wat is borstkanker? kanker < cancer (krab) kanker: ongecontroleerde groei van cellen borstkanker: cellen van borstklierweefsel voorkomen:

BORSTKANKER. Wat is borstkanker? kanker < cancer (krab) kanker: ongecontroleerde groei van cellen borstkanker: cellen van borstklierweefsel voorkomen: BORSTKANKER Apr.Greet Engelmann / Apr.Hilde Augustyns AZ St Maarten campus Duffel Bopp-opleiding assistenten 2009 1) wat is borstkanker 2) diagnose en indeling 3) behandeling therapieplan behandeling per

Nadere informatie

Clinical Hot Topics. Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum

Clinical Hot Topics. Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Clinical Hot Topics Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Nieuwe ontwikkelingen in de USA Nieuwe anti-kanker middelen recentelijk goedgekeurd door de FDA (Food

Nadere informatie

nederlandse Samenvatting

nederlandse Samenvatting nederlandse Samenvatting In de strijd tegen kanker kunnen we meerdere aspecten onderscheiden: preventie, vroege diagnose, operatieve verwijdering, bestraling en behandeling met geneesmiddelen. Het uiteindelijke

Nadere informatie

ANTIOXIDANTEN BIJ KANKERTHERAPIEËN STANDAARD KANKERTHERAPIEËN GEEN ANTIOXIDANTEN BIJ CHEMOTHERAPIE ANTIOXIDANTEN BIJ KANKERTHERAPIEËN?

ANTIOXIDANTEN BIJ KANKERTHERAPIEËN STANDAARD KANKERTHERAPIEËN GEEN ANTIOXIDANTEN BIJ CHEMOTHERAPIE ANTIOXIDANTEN BIJ KANKERTHERAPIEËN? ANTIOXIDANTEN BIJ ANTAGONISME OF SYNERGISME? Een literatuurstudie Drs. L.K. de Munck-Khoe STANDAARD Behoefte aan: Selectiviteit Lage toxiciteit Goede tolerantie Lage resistentievorming Verlenging levensduur

Nadere informatie

Safety and Quality Management bij orale therapie

Safety and Quality Management bij orale therapie 18 juni 2008 Jaarbeurs Utrecht Safety and Quality Management bij orale therapie Desi van den Boogaard Verpleegkundig Specialist Oncologie Jeroen Bosch Ziekenhuis Petje op Petje af Voorbeeld van een orale

Nadere informatie

Targeted therapie: nieuwe ontwikkelingen. Prof. dr. Epie Boven, medisch oncoloog, VUmc, Amsterdam

Targeted therapie: nieuwe ontwikkelingen. Prof. dr. Epie Boven, medisch oncoloog, VUmc, Amsterdam Targeted therapie: nieuwe ontwikkelingen Prof. dr. Epie Boven, medisch oncoloog, VUmc, Amsterdam Hoe onderscheidt targeted therapie bij mammacarcinoom zich van de reeds bestaande behandelingen? Hormonale

Nadere informatie

Systeemtherapie bij mammacarcinoom. Symposium Ontwikkelingen bij borstkanker 20 juni 2013 Utrecht

Systeemtherapie bij mammacarcinoom. Symposium Ontwikkelingen bij borstkanker 20 juni 2013 Utrecht Systeemtherapie bij mammacarcinoom Symposium Ontwikkelingen bij borstkanker 20 juni 2013 Utrecht Welke therapieën zijn er anno 2013? Chemotherapie Targeted therapy Hormonale therapie MTOR remming Her2

Nadere informatie

Opzij, Opzij, Opzij oncologische spoedgevallen

Opzij, Opzij, Opzij oncologische spoedgevallen Opzij, Opzij, Opzij oncologische spoedgevallen Jan Alex van Spil Verpleegkundig Specialist Oncologie Antonius Ziekenhuis Zuid-West Friesland / Thuiszorg Zuid-West Friesland DEFINITIE Een een oncologisch

Nadere informatie

Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie

Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie Chemotherapie en nieuwe geneesmiddelen presentatie Naam: prof dr M.J. van den Bent Functie: hoofd neuro-oncologie unit Daniel den Hoed Oncologisch Centrum Rotterdam Wat is chemotherapie? De behandeling

Nadere informatie

Postbus 400, 2300 AK Leiden Tel. (071) Fax (071) /1101

Postbus 400, 2300 AK Leiden Tel. (071) Fax (071) /1101 Postbus 400, 2300 AK Leiden Tel. (071) 5 825 825 Fax (071) 5 825 011 info@zorgenzekerheid.nl www.zorgenzekerheid.nl K.v.K. Leiden 28050216 AFM nummer 12001019 650-009/1101 Reglementen 2011 Farmacie Inleiding

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING KANKER

NEDERLANDSE SAMENVATTING KANKER NEDERLANDSE SAMENVATTING KANKER Kanker is een ziekte die ontstaat door een opeenstapeling van beschadigingen (mutaties) in het DNA. Deze beschadigingen kunnen zowel erfelijk als verworven zijn. Voorbeelden

Nadere informatie

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, van 26NOV 2O1 houdende wijziging van de bijlagen 1 en 2 van de Regeling zorgverzekering

Nadere informatie

De drie conventionele behandelmethoden zijn: chirurgie, radiotherapie (bestraling) en chemotherapie.

De drie conventionele behandelmethoden zijn: chirurgie, radiotherapie (bestraling) en chemotherapie. TBK11-4 1 4. Behandelingsmethoden, therapieën (Pp-2) Doel: het lichaam volledig vrijmaken van de kankercellen of ze zodanig terugbrengen dat de tijd voor terugkeer de resterende levensverwachting van de

Nadere informatie

Reacties bij behandelingen Overgevoeligheid, anafylaxe en extravasatie

Reacties bij behandelingen Overgevoeligheid, anafylaxe en extravasatie 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Reacties bij behandelingen Overgevoeligheid, anafylaxe en extravasatie Monique Termeulen, M-ANP Verpleegkundig specialist oncologie Zaans Medisch Centrum Inhoud presentatie

Nadere informatie

HOE SCHOON IS SCHOON?

HOE SCHOON IS SCHOON? HOE SCHOON IS SCHOON? schoonmaakprocedure na toediening van cytostatica Afstudeeropdracht Leergang Arbeidshygiëne Bert Wierenga Begeleiding van: HOE SCHOON IS SCHOON? schoonmaakprocedure na toediening

Nadere informatie

ANAESTHETICA LIDOCAINE, COMBINATIEPREPARATEN X X X X X X X ANAESTHETICA LEVOBUPIVACAINE X X X X X

ANAESTHETICA LIDOCAINE, COMBINATIEPREPARATEN X X X X X X X ANAESTHETICA LEVOBUPIVACAINE X X X X X ALLE OVERIGE THERAPEUTISCHE MIDDELEN ACETYLCYSTEINE X X X X X ALLE OVERIGE THERAPEUTISCHE MIDDELEN DEXRAZOXAAN X X X X X X X ALLE OVERIGE THERAPEUTISCHE MIDDELEN FOLINEZUUR (CA ZOUT) X X X X X ALLE OVERIGE

Nadere informatie

Algemene aspecten van kanker en principes van systemische antikankerbehandeling

Algemene aspecten van kanker en principes van systemische antikankerbehandeling 1 1 Algemene aspecten van kanker en principes van systemische antikankerbehandeling Dr. F.A.L.M. Eskens, dr. M.J.A. de Jonge, prof. dr. S. Sleijfer en prof. dr. W.R. Gerritsen 1.1 Algemene aspecten van

Nadere informatie

10 e Post O.N.S. Meeting. Ted Goossens Verpleegkundig specialist Oncologie SJG Weert

10 e Post O.N.S. Meeting. Ted Goossens Verpleegkundig specialist Oncologie SJG Weert 10 e Post O.N.S. Meeting Ted Goossens Verpleegkundig specialist Oncologie SJG Weert 1 BIOMARKERS, PERSONALISED MEDICINE EN (BIOBANKING) 2 Indeling: Definitie Geschiedenis Plaats in diagnostiek en therapie

Nadere informatie

Andere cytostatica zoals Temodal, irinotecan, fludarabine, nieuwere middelen zoals avastin capecitabine

Andere cytostatica zoals Temodal, irinotecan, fludarabine, nieuwere middelen zoals avastin capecitabine Andere cytostatica zoals Temodal, irinotecan, fludarabine, nieuwere middelen zoals avastin capecitabine H2 Cytostatica Algemeen: na het gebruik van cytostatica dient fel zonlicht vermeden te worden. Het

Nadere informatie

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog Nieuwe antikanker medicijnen, hoge kosten Waarom ontsporen cellen in ons lichaam? De normale cel bevat 46 chromosomen, ook wel DNA genoemd - het DNA vormt ons genetisch

Nadere informatie

Andere cytostatica zoals Temodal, irinotecan, fludarabine, nieuwere middelen zoals avastin capecitabine

Andere cytostatica zoals Temodal, irinotecan, fludarabine, nieuwere middelen zoals avastin capecitabine Andere cytostatica zoals Temodal, irinotecan, fludarabine, nieuwere middelen zoals avastin capecitabine H2 Cytostatica Algemeen: na het gebruik van cytostatica dient fel zonlicht vermeden te worden. Het

Nadere informatie

Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst

Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Pancreascarcinoom en kansen voor de toekomst Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Pancreas Carcinoom Incidencie: 33.730 nieuwe patiënten

Nadere informatie

Bijlage 3 Betrokken verenigingen en autoriserende verenigingen Initiatief, organisatie en financiering IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland)

Bijlage 3 Betrokken verenigingen en autoriserende verenigingen Initiatief, organisatie en financiering IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland) 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101

Nadere informatie

NVMO-consensustekst: indicaties oncologische middelen

NVMO-consensustekst: indicaties oncologische middelen NVMO-consensustekst: indicaties oncologische middelen Groen = intraveneus, add-on Rood = intraveneus, op lijst add-on, maar niet voor deze indicatie Groen = add-on van overhevelingslijst, oraal, alleen

Nadere informatie

Chemotherapie Radiotherapie

Chemotherapie Radiotherapie TERUGBETALING- BOEKJE Chemotherapie Radiotherapie POSOLOGIESCHEMA S CHEMOTHERAPIE VOLWASSENEN STERK EMETOGENE CHEMOTHERAPIE CHEMOTHERAPIE DAG 1 1 AMP. VAN 8 mg I.V. TRAAG I.M. JUIST 1 ZETPIL VAN 16 mg

Nadere informatie

Basisbegrippen Oncologie

Basisbegrippen Oncologie Basisbegrippen Oncologie Tumor afmeting Diagnose periode Behandel periode Preventie/interventie periode Invasie interventie Tijd Detectie drempel Van normale naar kankercel Normale cel Van celkern naar

Nadere informatie

Chronische Lymfatische Leukemie

Chronische Lymfatische Leukemie Chronische Lymfatische Leukemie Introductie Chronische Lymfatische Leukemie is een aandoening waarbij een traag toenemende opstapeling van lymfocyten ( witte bloedcellen met ongelobde kern) optreedt. Chronische

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar METRONOMISCHE CHEMOTHERAPIE IN DE DIERGENEESKUNDE. Door.

UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE. Academiejaar METRONOMISCHE CHEMOTHERAPIE IN DE DIERGENEESKUNDE. Door. UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT DIERGENEESKUNDE Academiejaar 2014-2015 METRONOMISCHE CHEMOTHERAPIE IN DE DIERGENEESKUNDE Door Rianne OFFERMANS Promotoren: Dierenarts G. Antonissen Prof. Dr. S. Croubels Literatuurstudie

Nadere informatie

EFFECT studie - Formulier follow-up registratie

EFFECT studie - Formulier follow-up registratie EFFECT studie - Formulier follow-up registratie (Opgelet: Tijdstip invullen variabelen: minstens 6 maand na diagnose of na het beëindigen van de adjuvante behandelingen of na de heelkundige ingreep als

Nadere informatie

Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen. Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011

Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen. Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011 Rol van de apotheker bij het afleveren van dure en speciale geneesmiddelen Tine Hendrickx Dag van de Ziekenhuisapotheker Affligem, 22 februari 2011 ROTS: Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale

Nadere informatie

EFFECT studie - Formulier follow-up registratie

EFFECT studie - Formulier follow-up registratie EFFECT studie - Formulier follow-up registratie (Opgelet: Tijdstip invullen variabelen: minstens 6 maand na diagnose of na het beëindigen van de adjuvante behandelingen of na de heelkundige ingreep als

Nadere informatie

Consensus Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie: De behandeling van kanker met dure (intramurale) medicamenten. Versie 2, 25 februari 2008

Consensus Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie: De behandeling van kanker met dure (intramurale) medicamenten. Versie 2, 25 februari 2008 Consensus Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie: De behandeling van kanker met dure (intramurale) medicamenten Versie 2, 25 februari 2008 Samenvatting De resultaten van de behandeling van kanker

Nadere informatie

MSI/ KRAS/ NRAS consequenties behandeling? Hanneke Wilmink Internist-oncoloog AMC

MSI/ KRAS/ NRAS consequenties behandeling? Hanneke Wilmink Internist-oncoloog AMC MSI/ KRAS/ NRAS consequenties behandeling? Hanneke Wilmink Internist-oncoloog AMC Casus 1 74-jarige man, stadium II (T3N0M0) sigmoid carcinoom, nu 30 dagen na laparoscopische sigmoid resectie, MSS tumor,

Nadere informatie

De behandeling van kanker met dure (intramurale) medicamenten

De behandeling van kanker met dure (intramurale) medicamenten CONSENSUS Nederlandse Vereniging voor Medische Oncologie De behandeling van kanker met dure (intramurale) medicamenten versie 3, augustus 2008 Auteurs Prof. dr. S. Rodenhuis, prof. dr. J. Verweij en prof.

Nadere informatie

HALYARD * HANDSCHOENEN

HALYARD * HANDSCHOENEN PORTFOLIO ONDERZOEKS- HANDSCHOENEN HALYARD * HANDSCHOENEN U BENT IN GOEDE HANDEN INFECTIE- PREVENTIE Halyard Health biedt een volledig assortiment oplossingen voor eenmalig gebruik op het gebied van infectiepreventie,

Nadere informatie

13-6-2016. Wat weet een internist van oncologie? Casus. Nederlandse zorg voor kankerpatiënten. Nefroloog 0,06% Vasc gnk/endo <1% Hematoloog 1,58%

13-6-2016. Wat weet een internist van oncologie? Casus. Nederlandse zorg voor kankerpatiënten. Nefroloog 0,06% Vasc gnk/endo <1% Hematoloog 1,58% Medis Medische oncologie voor de algemeen internist che oncologie voor de algemeen internist Marieke Berends Internist-oncoloog Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, Nijmegen Wat weet een internist van oncologie?

Nadere informatie

doxorubicine; beide medicijnen tasten de functionele ordening van DNA aan. Als eerste zijn de celgroeiremmende effecten van de cytotoxische stoffen

doxorubicine; beide medicijnen tasten de functionele ordening van DNA aan. Als eerste zijn de celgroeiremmende effecten van de cytotoxische stoffen Samenvatting De standaard behandeling van ovariumcarcinoom (eierstokkanker) bestaat uit cytoreductieve chirurgie (zoveel mogelijk verwijderen van alle tumorgebieden) gevolgd door chemotherapie, bestaande

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18929 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Lange, Job de Title: A sight for sore eyes : assessing oncogenic functions of

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 175

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 175 Samenvatting Chapter 11 174 Samenvatting In dit hoofdstuk worden de studies die in dit proefschrift worden beschreven samengevat en bediscussieerd. Dit proefschrift richt zich op kankercel specifieke middelen,

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 34735 8 december 2014 Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, van 26 november 2014, kenmerk 681041-129702-Z,

Nadere informatie

Niet-cardiogeen longoedeem bij chemotherapie voor acute myeloide leukemie. MDO IC Radboud UMC. N.Postma

Niet-cardiogeen longoedeem bij chemotherapie voor acute myeloide leukemie. MDO IC Radboud UMC. N.Postma Niet-cardiogeen longoedeem bij chemotherapie voor acute myeloide leukemie MDO IC Radboud UMC! N.Postma Casus Man, 1952! Diagnose AML - WBC 20 Start hydrea/rasburicase Casus IC opname bij dreigende respiratoire

Nadere informatie

Systemische therapie bij het colorectaal carcinoom

Systemische therapie bij het colorectaal carcinoom Systemische therapie bij het colorectaal carcinoom Dr W. Demey 19 april 2008 19/04/2008 Darmkanker na de Chirurg Surgical stage Patients at diagnosis (%) 5-year survival (%) I 15% 85 95% II (trans) 20

Nadere informatie

Desiree van den Hurk Verpleegkundig specialist longoncologie UMC st.radboud Nijmegen

Desiree van den Hurk Verpleegkundig specialist longoncologie UMC st.radboud Nijmegen 10 e Post O.N.S. Meeting Desiree van den Hurk Verpleegkundig specialist longoncologie UMC st.radboud Nijmegen Keeping patients safe Veiligheid bij radiotherapie en combinatietherapie Rol radiotherapie

Nadere informatie

FPZ thuis bij kankerpatiënt

FPZ thuis bij kankerpatiënt Pharmaceutisch Weekblad FPZ thuis bij kankerpatiënt Orale oncolytica creëre Het aantal beschikbare orale oncolytica groeit, zodat thuisbehandeling van kankerpatiënten mogelijk is. De eerstelijnszorg krijgt

Nadere informatie

Basiscursus Oncologie Hormonale therapie en doelgerichte behandeling bij kanker

Basiscursus Oncologie Hormonale therapie en doelgerichte behandeling bij kanker Basiscursus Oncologie Hormonale therapie en doelgerichte behandeling bij kanker Koos van der Hoeven Hoofd Afdeling Klinische Oncologie LUMC 5 Maart 2015 Maligniteiten gevoelig voor hormonale therapie Borstkanker

Nadere informatie

De achilleshiel van CLL

De achilleshiel van CLL De achilleshiel van CLL Dr. S.H. Tonino 22 november 2012 Afdeling Hematologie AMC, Amsterdam Chronische lymfatische leukemie 1. wat is chronische lymfatische leukemie (CLL?) 2. behandeling anno 2012 3.

Nadere informatie

T-cel lymfomen: zeldzamere typen van lymfomen. Mariëlle Beckers UZ Leuven 15 oktober 2016 Leuven

T-cel lymfomen: zeldzamere typen van lymfomen. Mariëlle Beckers UZ Leuven 15 oktober 2016 Leuven T-cel lymfomen: zeldzamere typen van lymfomen Mariëlle Beckers UZ Leuven 15 oktober 2016 Leuven Lymfomen: niet één ziekte non-hodgkin lymfoom Hodgkin lymfoom T-cel lymfoom B-cel lymfoom T-cel lymfoom PTCL-NOS

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden

Nederlandse samenvatting voor niet-ingewijden voor niet-ingewijden SAMENVATTING Kanker is een belangrijke doodsoorzaak in Westerse landen. Kwaadaardige aandoeningen zijn verantwoordelijk voor 30% van de sterfte in Nederland, alleen nog overtroffen

Nadere informatie

Overheveling overige oncolytica

Overheveling overige oncolytica Handboek Overheveling overige oncolytica per 1 januari 2015 24 september 2014 Disclaimer Alle informatie in dit handboek is met zorg samengesteld. Het kan echter mogelijk zijn dat de inhoud van dit handboek

Nadere informatie

Zwangerschap en een Her2/Neu positief Mammacarcinoom. 4 e Nascholingsdag Targeted Therapy, 8 april 2010. Casus

Zwangerschap en een Her2/Neu positief Mammacarcinoom. 4 e Nascholingsdag Targeted Therapy, 8 april 2010. Casus Zwangerschap en een Her2/Neu positief Mammacarcinoom Jan Willem de Groot Carolien Schröder 4 e Nascholingsdag Targeted Therapy, 8 april 200 Casus 33-jarige vrouw 7 weken gemelli-zwangerschap Palpabele

Nadere informatie

Orale antitumorale therapieën door het oog van de apotheker

Orale antitumorale therapieën door het oog van de apotheker Orale antitumorale therapieën door het oog van de apotheker Apr. Jana Bonte AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Oncologisch Congres - 27/01/2018 ACHTERGROND Evoluties Levensbedreigende chronische aandoening

Nadere informatie

Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling

Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling Immuuntherapie en persoonsgerichte behandeling Zaterdag 16 maart 2019 De Landgoederij, Bunnik M J van den Bent Neuroloog Kanker: een ziekte van het DNA? Eiwitten dragen de functies van cellen DNA zorgt

Nadere informatie

Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog

Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Doelgerichte therapie bij het lokaal gevorderd en gemetastaseerd

Nadere informatie

REGLEMENT FARMACIE Reglement Farmacie geldig vanaf 1 januari 2015

REGLEMENT FARMACIE Reglement Farmacie geldig vanaf 1 januari 2015 Reglement Farmacie geldig vanaf 1 januari 2015 575.607.000.000.1450 Pagina 1 van 13 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 2 Reglement Farmacie 2014... 3 Farmaceutische zorg... 3 1. Algemeen... 4 2. Vergoeding

Nadere informatie

Werkgroep Antitumorale Medicatie in het ziekenhuis K.B. 21/03/2003

Werkgroep Antitumorale Medicatie in het ziekenhuis K.B. 21/03/2003 Werkgroep Antitumorale Medicatie in het ziekenhuis K.B. 21/03/2003 Apr. Birgit Tans K.B. 21 maart 2003 Koninklijk besluit houdende vaststelling van de normen waaraan het zorgprogramma voor oncologische

Nadere informatie

EVOLUTIES in SYSTEMISCHE BEHANDELING voor COLONCARCINOMA. DR. PIETER-JAN CUYLE Gastroenterologie Digestieve Oncologie IMELDA ZIEKENHUIS - Bonheiden

EVOLUTIES in SYSTEMISCHE BEHANDELING voor COLONCARCINOMA. DR. PIETER-JAN CUYLE Gastroenterologie Digestieve Oncologie IMELDA ZIEKENHUIS - Bonheiden EVOLUTIES in SYSTEMISCHE BEHANDELING voor COLONCARCINOMA DR. PIETER-JAN CUYLE Gastroenterologie Digestieve Oncologie IMELDA ZIEKENHUIS - Bonheiden COLORECTAAL CARCINOMA - inhoud 1. CRC epidemiologie en

Nadere informatie

Bij targeted therapy (doelgerichte

Bij targeted therapy (doelgerichte 26 oncologie Doel en middelen bij TARGETED THERAPY Doelgerichte therapie wint steeds meer terrein in de oncologie. Helaas zijn de bijwerkingen ervan soms zo belastend voor de patiënt, dat hij met de behandeling

Nadere informatie

Farmacologie van de monoklonale anti-stoffen in de oncologie

Farmacologie van de monoklonale anti-stoffen in de oncologie Farmacologie van de monoklonale anti-stoffen in de oncologie Bart van den Bemt Apotheker/klinisch farmacoloog, Sint Maartenskliniek/RadboudUMC Annemarie Thijs internist/klinisch farmacoloog/ oncoloog (io)

Nadere informatie

Overbehandeling bij gemetastaseerd borstcarcinoma. Hans Wildiers Medisch oncoloog, UZLeuven, MBC

Overbehandeling bij gemetastaseerd borstcarcinoma. Hans Wildiers Medisch oncoloog, UZLeuven, MBC Overbehandeling bij gemetastaseerd borstcarcinoma Hans Wildiers Medisch oncoloog, UZLeuven, MBC Gemetastaseerd borstcarcinoma Gemiddelde overleving 2-4 jaar Vele behandelingen werken (tijdelijk) maar de

Nadere informatie

11 e Post O.N.S. Meeting

11 e Post O.N.S. Meeting 11 e Post O.N.S. Meeting And the Beat Goes On, Cardiale complicaties bij kankerpatiënten Carola Weerman Verpleegkundig specialist intensieve zorg St. Antonius ziekenhuis Utrecht/Nieuwegein Inhoud Inleiding

Nadere informatie

Alles wat je altijd over darmkanker wou weten (maar niet durfde vragen)

Alles wat je altijd over darmkanker wou weten (maar niet durfde vragen) Alles wat je altijd over darmkanker wou weten (maar niet durfde vragen) Tim Rondou Gastroenteroloog Sint-Jozefkliniek Bornem-Willebroek Bijscholing 2013 vóórkomen ontstaan voorkómen en preventie symptomen

Nadere informatie

ANTIBACTERIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK COLISTINE VUMC X X X X X X X ANTIBACTERIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK CEFTAZIDIM VUMC X X X X X

ANTIBACTERIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK COLISTINE VUMC X X X X X X X ANTIBACTERIELE MIDDELEN VOOR SYSTEMISCH GEBRUIK CEFTAZIDIM VUMC X X X X X Pakketdeelnames voor 2014 Pakket PakketHouder AMC EUMC LUMC MUMC UMCG UMCN UMCU VUMC ALLE OVERIGE THERAPEUTISCHE MIDDELEN DEXRAZOXAAN VUMC X X X X X X X ALLE OVERIGE THERAPEUTISCHE MIDDELEN FOLINEZUUR

Nadere informatie

Late effecten na stamceltransplantatie. Shahira Fazel, verpleegkundig specialist Afdeling hematologie Radboudumc Nijmegen

Late effecten na stamceltransplantatie. Shahira Fazel, verpleegkundig specialist Afdeling hematologie Radboudumc Nijmegen Late effecten na stamceltransplantatie Shahira Fazel, verpleegkundig specialist Afdeling hematologie Radboudumc Nijmegen Disclosure belangen spreker (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Kankercellen in een kweekschaaltje. HeLa

Kankercellen in een kweekschaaltje. HeLa Kankercellen in een kweekschaaltje HeLa De Eigenschappen van een Tumor Hanahan and Weinberg, Cell 2011 A! H! B! Kanker = (cellulaire) remmen die niet goed werken: tumor suppressor eiwitten (bv. p53) (cellulaire)

Nadere informatie

KANKER. Finish! kankercellen

KANKER. Finish! kankercellen KANKER Kanker is een ziekte(in aanleg) veroorzaakt door afwijkingen in het erfelijkheidsmateriaal(= afwijkende genen = mutaties). Bijvoorbeeld: beschadigde genen, afwijkend aantal genen, foutief gereguleerde

Nadere informatie

19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht. Longkanker. Nieuwe inzichten en aanpak. Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk

19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht. Longkanker. Nieuwe inzichten en aanpak. Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk 19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Longkanker Nieuwe inzichten en aanpak Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk Met dank aan Diane Paolilli, Elizabeth Waxman en Cynthia Chernecky Cijfers

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET MABTHERA + CHOP

UW BEHANDELING MET MABTHERA + CHOP UW BEHANDELING MET MABTHERA + CHOP KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_002 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling? 4 03 Overzicht van

Nadere informatie

Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Datum aanvraag Afdeling Gefaxt naar apotheek Ja/Nee Lengte (cm) Gewicht (kg) Lich.

Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Datum aanvraag Afdeling Gefaxt naar apotheek Ja/Nee Lengte (cm) Gewicht (kg) Lich. In studieverband :.. Buiten studieverband ALL UMCG SCHEMA MAINTENANCE Patiëntsticker: Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Datum aanvraag Afdeling Gefaxt naar apotheek Ja/Nee Lengte (cm) Gewicht

Nadere informatie

CASUS MAMMACARCINOOM

CASUS MAMMACARCINOOM CASUS MAMMACARCINOOM 1987 wordt bij een 44 jarige, tot dan gezonde, vrouw mammacarcinoom rechts gevonden. Zij wordt behandeld met een radicale mastectomie. Nabehandeling met radiotherapie volgt. Waarom?

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING In dit proefschrift worden zowel farmaceutische aspecten als ook anti-tumor activiteit en cardiotoxiciteit van het cytostaticum cyclopentenyl cytosine (CPEC) onderzocht. CPEC is

Nadere informatie

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting

CHAPTER 10. Nederlandse samenvatting CHAPTER 10 Nederlandse samenvatting Om uit te groeien tot een kwaadaardige tumor met uitzaaiïngen moeten kankercellen een aantal karakteristieken verwerven. Eén daarvan is het vermogen om angiogenese,

Nadere informatie

Recente evolu+es in de behandeling van lymfomen. 14 oktober 2017

Recente evolu+es in de behandeling van lymfomen. 14 oktober 2017 Recente evolu+es in de behandeling van lymfomen 14 oktober 2017 Achtergrond 2006-2017: Janssen Pharmaceu9ca (Oncologie) Onderzoek naar verschillende nieuwe geneesmiddelen voor leukemiën, lymfomen en mul9pel

Nadere informatie

= = Monitor Dure Geneesmiddelen Kosten van dure- en weesgeneesmiddelen in het ziekenhuis. Stichting Farmaceutische Kengetallen

= = Monitor Dure Geneesmiddelen Kosten van dure- en weesgeneesmiddelen in het ziekenhuis. Stichting Farmaceutische Kengetallen Monitor Dure Geneesmiddelen 28 Kosten van dure- en weesgeneesmiddelen in het ziekenhuis Stichting Farmaceutische Kengetallen Stichting Farmaceutische Kengetallen 2 Colofon De Monitor Dure Geneesmiddelen

Nadere informatie

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Behandeling op maat Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk C.P. Schröder internist oncoloog Mammacarcinoom en targeted therapy

Nadere informatie

Elektronische indiening van inschrijvingen en verzoeken tot deelneming (URL):

Elektronische indiening van inschrijvingen en verzoeken tot deelneming (URL): 1/ 33 BE001 2/4/2015 - BDA nummer: 2015-508485 Standaardformulier 2 - NL Bulletin der Aanbestedingen Publicatieblad van de Federale Dienst e-procurement FOD P&O Wetstraat, 51 B-1040 Brussel +32 27905200

Nadere informatie

22 mei 2007 Jaarbeurs Utrecht. Hot Topics. Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum

22 mei 2007 Jaarbeurs Utrecht. Hot Topics. Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum 22 mei 2007 Jaarbeurs Utrecht Hot Topics Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum Nieuwe ontwikkelingen in de USA in de afgelopen 3 jaar 2004: -Alimta (pemetrexed)

Nadere informatie

KANKER. kankercellen Finish!

KANKER. kankercellen Finish! KANKER Kanker is een ziekte veroorzaakt door afwijkingen in het erfelijkheidsmateriaal(= afwijkende genen = mutaties). Besproken: Eigenschappen van het erfelijkheidsmateriaal en het ontstaan van mutaties(dna

Nadere informatie

REGLEMENT FARMACIE Reglement Farmacie geldig vanaf 1 januari 2016

REGLEMENT FARMACIE Reglement Farmacie geldig vanaf 1 januari 2016 Reglement Farmacie geldig vanaf 1 januari 2016 575.607.000.000.1550 Pagina 1 van 14 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE...2 Reglement Farmacie 2016...3 Farmaceutische zorg...3 1. Algemeen...4 2. Vergoeding van

Nadere informatie

Wat brengt 2015 voor de borstkliniek? Dr. Hetty Sonnemans Gynaecoloog 28-02-2015

Wat brengt 2015 voor de borstkliniek? Dr. Hetty Sonnemans Gynaecoloog 28-02-2015 Wat brengt 2015 voor de borstkliniek? Dr. Hetty Sonnemans Gynaecoloog 28-02-2015 Huisartsensymposium Borstkanker 35% van kankers bij vrouwen 1989-1993 5 jaars overleving borstkanker: 77% inmiddels 5 jaars

Nadere informatie

REGLEMENT FARMACIE Reglement Farmacie geldig vanaf 1 januari 2017

REGLEMENT FARMACIE Reglement Farmacie geldig vanaf 1 januari 2017 Reglement Farmacie geldig vanaf 1 januari 2017 575.607.000.000.1650 Pagina 1 van 12 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE...2 Reglement Farmacie 2017...3 Farmaceutische zorg...3 1. Algemeen...4 2. Vergoeding van

Nadere informatie

UW BEHANDELING MET RITUXIMAB-DHAP

UW BEHANDELING MET RITUXIMAB-DHAP UW BEHANDELING MET RITUXIMAB-DHAP KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_hemato_049 INHOUDSTAFEL 01 Welke chemotherapie (= behandeling met cytostatica) krijgt u? 3 02 Hoe verloopt uw behandeling? 4 03 Onderzoeken

Nadere informatie

Kanker. Carcinomas: epitheel tumoren (long, borst, slokdarm,..) 90% van alle kankers

Kanker. Carcinomas: epitheel tumoren (long, borst, slokdarm,..) 90% van alle kankers Kanker 3 types Carcinomas: epitheel tumoren (long, borst, slokdarm,..) 90% van alle kankers Sarcomas: mesodorme tumoren (vet adiposaroom, spieren myosarcoom, been, ) Lymfomen en leukemies: tumoren in de

Nadere informatie

Moleculaire mechanismen. De connectie tussen interacties van eiwitten en activiteiten van cellen

Moleculaire mechanismen. De connectie tussen interacties van eiwitten en activiteiten van cellen Moleculaire mechanismen De connectie tussen interacties van eiwitten en activiteiten van cellen The Hallmarks of Cancer Hanahan and Weinberg, Cell 2000 Niet afhankelijk van groei signalen Apoptose ontwijken

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het multipel myeloom of de ziekte van Kahler is een kwaadaardige celwoekering van plasmacellen in het beenmerg die een monoklonale zware of lichte keten immunoglobuline produceren.

Nadere informatie

Stichting Farmaceutische Kengetallen 2

Stichting Farmaceutische Kengetallen 2 Stichting Farmaceutische Kengetallen 2 Colofon De Monitor Dure Geneesmiddelen is een uitgave van de Stichting Farmaceutische Kengetallen. Overname van gegevens uit dit rapport is toegestaan mits onder

Nadere informatie