Presentatie Gert-Jan de Looze. Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s. Presentatie Stadsregio

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Presentatie Gert-Jan de Looze. Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s. Presentatie Stadsregio"

Transcriptie

1 Presentatie Gert-Jan de Looze Verduurzamen van vastgoed door gebruik van Esco s Presentatie Stadsregio

2 Indeling presentatie Programma Rotterdamse Groene Gebouwen (RGG) Onderhouds en energieprestatiecontract Resultaten aanbesteding zwembaden Green Deal Ministerie BZK Stand van Zaken Green Deal BZK Indeling

3 Klimaat doelstelling Gemeente Rotterdam RCI Programma 50% CO 2 - reductie RGG

4 RCI en Building Retrofit Concept Het RCI wil maatregelen treffen om bij alle gebouwen in Rotterdam de CO 2 uitstoot en het energieverbruik te verminderen Voor gemeentelijk vastgoed is de gekozen aanpak: het building retrofit concept Rotterdamse Groene Gebouwen (RGG) met pilots zwembaden Dit concept is overgenomen van het Clinton Climate Initiative. En is zeer succesvol toegepast in Duitsland, UK en VS. RGG

5 De 6 kritische succesfactoren van RGG 1. Gegarandeerde energiebesparing 2. Budgetneutraal 3. Verhoging van het comfort voor de gebruiker 4. Verbetering van de kwaliteit van het vastgoed 6. Professionalisering van de gemeentelijke vastgoedorganisatie RGG

6 Werkwijze OEPC (1/4) Energie kosten Huidige gebruikskosten Vergoeding aan ESCo Gebruikskosten na aanbesteding Onderhoud en Energie Prestatie Contract Besparing verbruik In het OEPC-model geldt dat reductie van energieverbruik de toekomstige financiële middelen genereert om de benodigde investeringen in energiebesparende maatregelen (hardware) en daarbij behorende diensten (onderhoud, reparatie) te kunnen financieren. Na afloop van het contract komen de financiële voordelen van de energiereductie ten goede van de Opdrachtgever. OEPC Tijd

7 Werkwijze OEPC (2/4) OEPC

8 Werkwijze OEPC (3/4) ESCo doet voorstel voor energiebesparende maatregelen ESCo garandeert X % besparing t.o.v. huidig verbruik handhaving met behulp van bonus/malus mechanisme ESCo financiert en installeert maatregelen en voert daarbij behorende (basis) onderhoudsdiensten uit (inspectie, onderhoud, training) Gemeente betaalt periodieke vergoeding aan ESCo op basis van daadwerkelijk geleverde besparing (bonus/malus) Gemeente committeert zich contractueel voor langere periode In principe worden investeringen betaald uit besparing energiekosten OEPC

9 Werkwijze OEPC (4/4) Gemeente betaalt voor aanvullende (onderhouds)werkzaamheden en eventuele extra kwaliteit In de dialoog is de exacte scope van onderhoudswerkzaamheden en kwalitatieve eisen en wensen gezamenlijk vastgesteld Na afloop contractperiode (10 jaar) vervalt economisch eigendom investeringen aan gemeente (juridisch eigendom is vanaf dag 1 de gemeente) Besparing energiekosten komt na contractperiode volledig ten gunste van gemeente OEPC

10 Resultaten Aanbestedingsprocedure vastgelegd in OEPC Het OEPC is gegund aan Strukton Gegarandeerde besparing energiekosten van 34% ofwel 3,4 mln Investering besparende maatregelen ca. 2,6 mln Besparing onderhoudskosten 15% (ca. 1,1 mln NCW) Verbetering waterkwaliteit in 7 van de 9 zwembaden Resultaten aanbesteding OEPC

11 Green Deal Ministerie BZK 3 OEPC uitrollen 1. 2 OEPC voor clusters maatschappelijk vastgoed zoals scholen m2 commercieel vastgoed 3. Tot einde 2014 Doel : Informatie breed beschikbaar stellen zodat anderen dit concept kunnen uitrollen. Green Deal BZK

12 Stand van zaken Green Deal BZK Stand van zaken: Ad 1 Scholen - Zaken doen met schoolbesturen - Schoolbesturen willen verduurzamen - Schoolbesturen willen geen langdurige contracten zonder garantstelling van gemeente - Financiering is afhankelijk van aantal leerlingen - Financieringsstructuur gaat wijzigen - VO scholen staan meer open voor Esco-constructie - PvE frisse scholen kost geld (pilot Heijplaat) SvZ Green Deal BZK

13 Stand van zaken Green Deal BZK 1. Gesprek met 3 schoolbesturen 2. Scan van mogelijkheden laten uitvoeren bij 5 gebouwen 3. Scope bepalen 4. Aanbestedingstraject o.a. in overleg met Belesco 5. Gunning SvZ Green Deal BZK

14 Stand van zaken Green Deal BZK Cluster 2 Stadsbeheer a. 4 gebouwen Stadsbeheer Rotterdam b. Sociale werkplaatsen Schiedam en Vlaardingen Cluster m2 commercieel vastgoed Gesprekken met Vastgoedeigenaren worden nu gevoerd. SvZ Green Deal BZK

15 Vragen

Ervaringen van het verduurzamen van Rotterdams gemeentelijk vastgoed m.b.v. ESCo s

Ervaringen van het verduurzamen van Rotterdams gemeentelijk vastgoed m.b.v. ESCo s Ervaringen van het verduurzamen van Rotterdams gemeentelijk vastgoed m.b.v. ESCo s Gert-Jan de Looze & Peter van Schijndel Gemeente Rotterdam & Strukton Gert-Jan de Looze Peter van Schijndel Rotterdamse

Nadere informatie

Ro#erdamse Groene Gebouwen case zwembaden. Ruben Zonnevijlle, Deloi#e Real Estate Advisory (NL)

Ro#erdamse Groene Gebouwen case zwembaden. Ruben Zonnevijlle, Deloi#e Real Estate Advisory (NL) Ro#erdamse Groene Gebouwen case zwembaden Ruben Zonnevijlle, Deloi#e Real Estate Advisory (NL) Ro#erdam Climate IniDaDve en Building Retrofit Concept Het Ro#erdam Climate IniDaDve wil maatregelen treffen

Nadere informatie

Model. Marktconsultatie. Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden. Versie 1 Juni 2011

Model. Marktconsultatie. Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden. Versie 1 Juni 2011 Model Marktconsultatie Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden Versie 1 Juni 2011 Versie 1 juni 2011 1 van 12 Inhoudsopgave Inleiding 3 Aanleiding voor de marktconsultatie 3 Doel consultatie

Nadere informatie

Hellebrekers Technieken is een multidisciplinair bedrijf op het gebied van gebouwinstallaties en procesinstallaties

Hellebrekers Technieken is een multidisciplinair bedrijf op het gebied van gebouwinstallaties en procesinstallaties Hellebrekers Technieken is een multidisciplinair bedrijf op het gebied van gebouwinstallaties en procesinstallaties Familiebedrijf, opgericht in 1971 (40-jarig jubileum) Specialist in de waterbehandelingstechniek

Nadere informatie

Procesbeschrijving aanbestedingprocedure. Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden. Versie 1 Juni 2011

Procesbeschrijving aanbestedingprocedure. Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden. Versie 1 Juni 2011 Procesbeschrijving aanbestedingprocedure Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden Versie 1 Juni 2011 Inhoudsopgave Inleiding 3 Betekenis Rotterdam Climate Initiative voor Rotterdamse Groene

Nadere informatie

ESCo en Financiering Voorbeeld Rotterdamse Groene Gebouwen. CoreNetbijeenkomst, 16 mei 2012

ESCo en Financiering Voorbeeld Rotterdamse Groene Gebouwen. CoreNetbijeenkomst, 16 mei 2012 ESCo en Financiering Voorbeeld Rotterdamse Groene Gebouwen CoreNetbijeenkomst, 16 mei 2012 Introductie Janko Lindenbergh Director Real Estate Advisory Finance & Transactions Deloitte Financial Advisory

Nadere informatie

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen

Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen Prestatiecontracten voor bestaand maatschappelijk vastgoed: slim besparen én verduurzamen 6 december 2011 Albert Hulshoff Ede 22 maart 2012 Prestatiecontracten - Prestatiecontracten - ESCo-eigenschappen

Nadere informatie

ESCo brengt duurzaamheid binnen handbereik

ESCo brengt duurzaamheid binnen handbereik ESCo brengt duurzaamheid binnen handbereik Wat is een ESCo ESCo brengt duurzaamheid binnen handbereik Lagere energielasten, beter onderhoud en meer comfort. Dat zijn de grote winstpunten van een Energy

Nadere informatie

Financiering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten

Financiering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten Financiering van Openbare Duurzame Verlichting voor Gemeenten Den Haag 9 september 2015 Intoductie BNG Bank Leo Valkenburg & Pieter Oppermann 2 Duurzame verlichting voor gemeenten Pieter Oppermann 01/03/2012

Nadere informatie

Een energieprestatiecontract Een ESCO De rol van een facilitator

Een energieprestatiecontract Een ESCO De rol van een facilitator Een energieprestatiecontract Een ESCO De rol van een facilitator Inhoud Wat is een energieprestatiecontract? Wat doet een ESCO? De rol van een facilitator De aanpak van het VEB De resultaten Een concreet

Nadere informatie

Verduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten

Verduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten Verduurzamen van commercieel vastgoed juridische aspecten 19 juni 2014 Inleiding Rollen en partijen Verschillende typen vastgoed met een eigen regime Woningen, winkels en overige bedrijfsruimte De split

Nadere informatie

Energy Service Company: een kans voor u?

Energy Service Company: een kans voor u? 1 Energy Service Company: een kans voor u? Stand van zaken provinciale pilot & Kansen voor de installatiebranche Hans van der Heide Pilot provincie Friesland (1) Doel: Ervaring opdoen met het opzetten

Nadere informatie

Energie Scholen/Steden/Publieke Sector. Johan Konings

Energie Scholen/Steden/Publieke Sector. Johan Konings Energie Scholen/Steden/Publieke Sector Johan Konings johan@ilanga.org AGENDA Wat is OEPC? Doelstelling en ambities energie-efficiëntie Energiekosten als financieel product Financiering OEPC: enkele sleutels

Nadere informatie

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed

Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Verduurzaming gemeentelijk vastgoed Toelichting op de aanpak van de gemeente Breda Marcel van Embden (projectleider afdeling Vastgoedbeheer) Inhoud Klimaatnota gemeente Breda Wat is de insteek bij het

Nadere informatie

Energie efficiëntie: een totaalpakket

Energie efficiëntie: een totaalpakket Energie efficiëntie: een totaalpakket VEB Klantendag (16/10/2015) Inge Goessens Directeur Energie-efficiëntie Agenda De overheid als grootverbruiker Beheer en data vormen de sleutel Energie efficiëntie

Nadere informatie

OEPC: Onderhouds- en energie prestatiecontract. OPZC Rekem

OEPC: Onderhouds- en energie prestatiecontract. OPZC Rekem OEPC: Onderhouds- en energie prestatiecontract OPZC Rekem Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Rekem OPZC domein 184 ha waarvan 36 ha in eigen beheer Campus Rekem: 22 gebouwen / 55000 m² vloeroppervlakte,

Nadere informatie

Building4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda

Building4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda Wilt u weten hoe? Ga stap voor stap door onze aanpak: - Kennismaking Building4life - De Building4life werkwijze - Uitgewerkte case Amarant Tilburg Building4life Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus

Nadere informatie

EPC facilitators training

EPC facilitators training EPC facilitators training RVO.nl Hogeschool Inholland Alkmaar: Duurzaam en groen. René Schellekens en Selina Roskam Programma 09:00u Inloop 09:20u Welkom en inleiding 09:30u Nieuwe wetgeving door Selina

Nadere informatie

ROTTERDAM CLIMATE INITIATIVE

ROTTERDAM CLIMATE INITIATIVE ROTTERDAM CLIMATE INITIATIVE Fred Akerboom January 29th 2014 Het Rotterdam Climate Initiative is het klimaatprogramma van de gemeente Rotterdam, Deltalinqs, DCMR Milieudienst Rijnmond en Havenbedrijf Rotterdam

Nadere informatie

Hoe organiseer je een goede uitvraag voor een complex product een toelichting op de Leidraad aanbesteding energieprestatiecontracten

Hoe organiseer je een goede uitvraag voor een complex product een toelichting op de Leidraad aanbesteding energieprestatiecontracten Hoe organiseer je een goede uitvraag voor een complex product een toelichting op de Leidraad aanbesteding energieprestatiecontracten Alexandra Boot Boot Advocaten Leidraad aanbesteden EPC Hoe organiseer

Nadere informatie

Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie

Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie Verplichtingen voor kantoorgebouwen op vlak van energie Een overzicht van maatregelen in een aantal Europese lidstaten Sven Wuyts, Factor4 27 februari 2015 Inhoud Hinderpalen Verplichtingen vanuit Europa

Nadere informatie

Bestaand Vastgoed. Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011. DHV 2011 All rights reserved Openbaar

Bestaand Vastgoed. Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011. DHV 2011 All rights reserved Openbaar Bestaand Vastgoed Hoe beweging krijgen in verduurzaming? Vincent Swinkels Mei 2011 DHV 2011 All rights reserved Openbaar Wat is er aan de hand? Circa 1/3 energiegebruik NL zit in gebouwde omgeving Focus

Nadere informatie

Even voorstellen. Philip Blaauw. INNAX GEBOUW & OMGEVING Directie 0885533000 pblaauw@innax.com

Even voorstellen. Philip Blaauw. INNAX GEBOUW & OMGEVING Directie 0885533000 pblaauw@innax.com Even voorstellen Philip Blaauw INNAX GEBOUW & OMGEVING Directie 0885533000 pblaauw@innax.com INNAX GROUP is een onafhankelijk Energie Diensten Bedrijf = ESCO voor het verduurzamen van gebouwen INNAX GROUP

Nadere informatie

Trainingsmodule 2. - van projectidentificatie tot aanbesteding. Energie Prestatie Contracten (EPC)-proces. Transparense Project.

Trainingsmodule 2. - van projectidentificatie tot aanbesteding. Energie Prestatie Contracten (EPC)-proces. Transparense Project. Trainingsmodule 2 Energie Prestatie Contracten (EPC)-proces - van projectidentificatie tot aanbesteding Transparense Project OVERZICHT VAN TRAININGSMODULES I. EPC de basis II. EPC-Proces van Projectidentificatie

Nadere informatie

Froukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen

Froukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen Froukje van Dijken Bouwstenen voor Frisse Scholen Binnenmilieu scholen Relatieve prestatie [-] Gezonde lucht is belangrijk Meer ventilatie is: Betere leerprestaties >7% prestatieverhoging als 130 Bouwbesluit

Nadere informatie

Gaat kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw?

Gaat kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw? Gaat kosten efficiency voor verduurzaming bij bestaande bouw? Workshop Energie Besparen blok 2: 13:20 u- 14:10 u Agenda Welkom Even Voorstellen De CO 2 -ladder Verduurzaming woningbouw in de praktijk Oplossingsrichting

Nadere informatie

Trainingsmodule 4. Voor gevorderde EPC-markten

Trainingsmodule 4. Voor gevorderde EPC-markten Trainingsmodule 4. Voor gevorderde EPC-markten Energie Prestatie Contracten-financiering Transparense Project OVERZICHT VAN TRAININGSMODULES I. EPC de basis II. EPC-Proces van Projectidentificatie tot

Nadere informatie

EPC/ECSo gemeente Zutphen en Van Dorp Installaties: beheer en onderhoudsuitdagingen. Hedwig Tummers, mei 2013 senior adviseur aanbesteden & bouw

EPC/ECSo gemeente Zutphen en Van Dorp Installaties: beheer en onderhoudsuitdagingen. Hedwig Tummers, mei 2013 senior adviseur aanbesteden & bouw EPC/ECSo gemeente Zutphen en Van Dorp Installaties: beheer en onderhoudsuitdagingen Hedwig Tummers, mei 2013 senior adviseur aanbesteden & bouw Wat wil ik met u bespreken? Casus Zutphen Strategie en uitgangspunten

Nadere informatie

Historiek OPZC Rekem 1974 Definitieve verhuis naar huidige campus (eerste steen gelegd op 20.11.1967)

Historiek OPZC Rekem 1974 Definitieve verhuis naar huidige campus (eerste steen gelegd op 20.11.1967) ESCO OPZC Rekem Historiek OPZC Rekem 1974 Definitieve verhuis naar huidige campus (eerste steen gelegd op 20.11.1967) 30-10-2015 Welkom bij OPZC Rekem slide 2 Historiek OPZC Rekem 1991 Oprichting PVT 2001

Nadere informatie

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Ministerie van Financiën, Den Haag Manesco helpt gebouweigenaren met comfortverbetering, energiebesparing én, tegen lagere exploitatiekosten. Manesco is

Nadere informatie

Datum initiatiefvoorstel

Datum initiatiefvoorstel Gemeenteblad Jaar 2016 Publicatiedatum * Agendapunt * Datum initiatiefvoorstel Onderwerp ter instemming van het raadslid Bosman (D66) getiteld: Meer energie besparen binnen gemeentelijk

Nadere informatie

Energiebesparing voor vastgoedmanagers in de Zorg

Energiebesparing voor vastgoedmanagers in de Zorg Energiebesparing voor vastgoedmanagers in de Zorg Hoe kan ik energiebesparing realiseren en financieren? George Müller 06-34855943 george.muller@energymatters.nl www.energymatters.nl Voorstellen: George

Nadere informatie

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter

Energie besparing en woning verbetering voor VvE s. sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Energie besparing en woning verbetering voor VvE s sparen in grote stappen of in 1 x naar Nul op de meter Onderzoek doen en experimenteren met als doel: Mensen prettig laten wonen, leven en werken Experiment:

Nadere informatie

Project Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 2015

Project Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 2015 Project Verduurzaming gemeentelijk vastgoed 2015 Voortgang (Lester Agten en Hans de Groot) Wat hebben we tot nu toe gedaan? Onderzoeksfase: Vastgesteld is Ambitie (gemiddeld energielabel A, minimaal B),

Nadere informatie

Inkoop van EPCs AGENDA 12/10/2018. Floris den Boer

Inkoop van EPCs AGENDA 12/10/2018. Floris den Boer Inkoop van EPCs Floris den Boer Selectie onder de drempel 1 AGENDA Inkoopproces Functionele specificaties Deconstrueren van functies en objecten Bestuurlijk commitment Schaalgrootte en kansen voor de markt

Nadere informatie

CO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs

CO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs CO2 reductie? Jan van Hout OVVIA Van Hout Adviseurs en Installateurs CO2 reductie! OVVIA is een energie diensten leverancier OVVIA investeert in CO2 reductie; oa energiebesparing, hernieuwbare energie

Nadere informatie

Is een energieprestatiecontract. interessant voor de sportsector? Dirk Meire CEO Vlaams EnergieBedrijf

Is een energieprestatiecontract. interessant voor de sportsector? Dirk Meire CEO Vlaams EnergieBedrijf Is een energieprestatiecontract interessant voor de sportsector? Dirk Meire CEO Vlaams EnergieBedrijf Inhoud 1. Wat is een energieprestatiecontract? 2. Wat doet een ESCO? 3. Waarom is dit interessant voor

Nadere informatie

ESCo in juridisch perspectief. Michel Chatelin Eversheds

ESCo in juridisch perspectief. Michel Chatelin Eversheds ESCo in juridisch perspectief Michel Chatelin Eversheds Energie-efficiëntie Recente juridische ontwikkelingen Richtlijn 2012/27/EU betreffende energieefficiëntie Implementatiewet Energie-efficiëntie Richtlijn

Nadere informatie

Budgetneutraal energieslurpende. opwaarderen

Budgetneutraal energieslurpende. opwaarderen Budgetneutraal energieslurpende zwembaden opwaarderen 14 Zwembaden zijn duur, en in deze tijd van bezuiniging laten sommige gemeenten de bassins in hun zwembad voorgoed leeglopen. Eén op de zestien openbare

Nadere informatie

Toelichting Steunpunt DuBo dienst Energiebegeleiding EPC-haalbaarheid voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen

Toelichting Steunpunt DuBo dienst Energiebegeleiding EPC-haalbaarheid voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen Toelichting Steunpunt DuBo dienst Energiebegeleiding EPC-haalbaarheid voor gemeenten en gemeenschapsvoorzieningen Els Cornelis, Provincie Vlaams-Brabant, Klimaatteam 29 oktober 2015 Vlaams-Brabant Klimaatneutraal

Nadere informatie

23-10-2009 MiddenBeemster. Aanpak tussen gemeente en huurders. Duurzaam Woonbron

23-10-2009 MiddenBeemster. Aanpak tussen gemeente en huurders. Duurzaam Woonbron 23-10-2009 MiddenBeemster Aanpak tussen gemeente en huurders Duurzaam Woonbron Even voorstellen Jan Willem Croon, ambassadeur duurzaamheid Woonbron Ir. Bouwkunde TU Delft 10 jaar Stork contracting. 10

Nadere informatie

3 raadsinformatiebrief inzake stand van zaken uitvoering motie 13I\/109

3 raadsinformatiebrief inzake stand van zaken uitvoering motie 13I\/109 uw nummer uw datum ons nummer onze datum verzonden inlichtingen bij sector/afdeling doorkiesnr. 2013/UIT/56218 iovember^013 6 DEC. 2013 T. Cremers RU / Beheer Openbare Ruimte 0475-359 699 AAN de voorzitter

Nadere informatie

Rotterdam... Vertaling duurzaamheidsdoelstellingen naar inkoopbeleid met MKB

Rotterdam... Vertaling duurzaamheidsdoelstellingen naar inkoopbeleid met MKB Rotterdam... Vertaling duurzaamheidsdoelstellingen naar inkoopbeleid met MKB Inhoud: - Introductie - Aanleiding - Voorbeeld 1+2 adaptatie/mitigratie - Contex MKB - Nieuwe aanpak duurzaamheid - Drijvend

Nadere informatie

Naar een duurzame school - een stappenplan - Kennis en regie schoolbesturen sleutelfactoren

Naar een duurzame school - een stappenplan - Kennis en regie schoolbesturen sleutelfactoren White Paper Naar een duurzame school - een stappenplan - Kennis en regie schoolbesturen sleutelfactoren Door: Jeroen Nollet Escoplan Barrel Ripper Matrix Onderwijshuisvesting Wim Fieggen Instituut Voor

Nadere informatie

3.C.1. en 3.C.2 Communicatieplan

3.C.1. en 3.C.2 Communicatieplan 3.C.1. en 3.C.2 Communicatieplan Struijk Groep Autorisatie Nummer/versie Datum Opsteller Goedgekeurd directie 01 8 februari 2016 Naam: E. Struijk, F. van Doorn Naam: A. Struijk Datum: 8 februari 2016 Datum:

Nadere informatie

Zonnepanelen voor VvE Guirlande

Zonnepanelen voor VvE Guirlande Zonnepanelen voor VvE Guirlande EEN INITIATIEF VAN Jan Cullens 8 september 2018 Even voorstellen Jan Cullens, VvE Zonnecoach 1,5 minuut introductie Zonnecoaches Wat is de VvE Zonnecoach? Een initiatief

Nadere informatie

Circulair geld verdienen

Circulair geld verdienen Circulair geld verdienen Strategische aanpak en bedrijfseconomisch verdienmodel voor met name producenten MiddagSymposium Circulaire Economie vraagt procesveranderingen 19 februari 2014 Advies Programma-

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel BESPAAR MET DE ZON

Initiatiefvoorstel BESPAAR MET DE ZON Initiatiefvoorstel BESPAAR MET DE ZON Noordenveld Voorstel 1. Het college opdracht te geven een aanbesteding uit te laten werken voor de plaatsing van zonnepanelen op de (daarvoor geschikte) gemeentelijke

Nadere informatie

Vastleggen budget Openbare verlichting

Vastleggen budget Openbare verlichting Openbaar Onderwerp Vastleggen budget Openbare verlichting Programma Openbare Ruimte Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting Kwaliteitsverbeteringen door investeringen van de markt in ruil voor

Nadere informatie

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage

Nadere informatie

Uitvoeringsplan Verduurzaming Gemeentelijk Vastgoed 2016

Uitvoeringsplan Verduurzaming Gemeentelijk Vastgoed 2016 Openbaar Onderwerp Uitvoeringsplan Verduurzaming Gemeentelijk Vastgoed 2016 Programma Sport & Accommodaties Portefeuillehouder R. Helmer-Englebert Samenvatting De Raad heeft het vliegwielprincipe Duurzaamheid

Nadere informatie

FUNDERINGSHERSTEL VERDUURZAMING VAN PARTICULIER WONINGBEZIT IN COMBINATIE MET 4 FEBRUARI 2016

FUNDERINGSHERSTEL VERDUURZAMING VAN PARTICULIER WONINGBEZIT IN COMBINATIE MET 4 FEBRUARI 2016 FUNDERINGSHERSTEL IN COMBINATIE MET VERDUURZAMING VAN PARTICULIER WONINGBEZIT 4 FEBRUARI 2016 1 OMVANG FUNDERINGSPROBLEMATIEK BIJ PARTICULIERE EIGENAREN Totaal circa 14.000 woningen Waarvan 8.100 vooroorlogs

Nadere informatie

UITVRAAG CIRCULAIR BOUWEN ICM MASTERCLASS 2017

UITVRAAG CIRCULAIR BOUWEN ICM MASTERCLASS 2017 UITVRAAG CIRCULAIR BOUWEN ICM MASTERCLASS 2017 DEMONTABEL BOUWEN Menno vd Veen, manager Duurzaamheid en Circulair Bouwen zijn belangrijke thema's bij woningcorporatie De Woonplaats. Wij zijn daarom ook

Nadere informatie

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd

Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Een comfortabel en duurzaam gebouw, gegarandeerd Ministerie van Financiën, Den Haag Manesco helpt gebouweigenaren met comfortverbetering, energiebesparing én, tegen lagere exploitatiekosten. Manesco is

Nadere informatie

Energiemanagement in de praktijk

Energiemanagement in de praktijk Energiemanagement in de praktijk Van re-actief naar pro-actief Vakbeurs Energie 9 oktober 2018 Smart Facility Solutions Adviesbureau gericht op huisvesting & facilitair vraagstukken Gevestigd te Den Haag

Nadere informatie

80 % besparing bij Nu-Air BV Fabriek en magazijn. Toegepast: - LED Highbay / Halstraler - High Power Ledbuis - T5 Adapters / EcoTL

80 % besparing bij Nu-Air BV Fabriek en magazijn. Toegepast: - LED Highbay / Halstraler - High Power Ledbuis - T5 Adapters / EcoTL 80 % besparing bij Nu-Air BV Fabriek en magazijn Toegepast: - LED Highbay / Halstraler - High Power Led - T5 Adapters / EcoTL ILP-International BV www.ilp-international.com mei 2013 INLEIDING Nu-Air Ventinox

Nadere informatie

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf

Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? Vlaams EnergieBedrijf Energie aanpak eigen gebouwen: zelf doen? Energieprestatiecontract? 7 mei 2015 Inge Goessens Vlaams EnergieBedrijf Inhoud Korte voorstelling VEB De overheid als energieverbruiker Uw energiefactuur verlagen

Nadere informatie

De gemeente Maastricht investeert in zonnepanelen op vijf van haar panden: Ankerkade

De gemeente Maastricht investeert in zonnepanelen op vijf van haar panden: Ankerkade Samenvatting De gemeente Maastricht investeert 1.674.550 in zonnepanelen op vijf van haar panden: Ankerkade 275, Mosae Forum 10, Randwycksingel 22, Herbenusstraat 89 en Vrijthof 46-47. Jaarlijks leveren

Nadere informatie

Hoe samenwerking, verandering en voorlichting zorgen voor meer en betere ESCo projecten in Nederland P5 presentatie Christine van Oeveren

Hoe samenwerking, verandering en voorlichting zorgen voor meer en betere ESCo projecten in Nederland P5 presentatie Christine van Oeveren Hoe samenwerking, verandering en voorlichting zorgen voor meer en betere ESCo projecten in Nederland 17-04-2014 P5 presentatie Christine van Oeveren 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Wat zijn ESCo s? 2. Meer?

Nadere informatie

Model. Onderhoud en Energie Prestatie Contract. Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden

Model. Onderhoud en Energie Prestatie Contract. Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden Model Onderhoud en Energie Prestatie Contract Formule Rotterdamse Groene Gebouwen cluster zwembaden Versie 1 Juni 2011 INHOUDSOPGAVE TOELICHTING... 5 CONSIDERANS... 6 HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN... 6 1 Definities

Nadere informatie

Gemeentelijk Vastgoed Dag

Gemeentelijk Vastgoed Dag Gemeentelijk Vastgoed Dag OnOnderwerpenderwerpen Stand van zaken op diverse niveau s Doelstelling en uitvoeringsprogamma Breda Welke methodiek: Breaam, EPA-U etc.? Kosteneffectieve Aanpak Businesscase

Nadere informatie

Uw school verduurzamen! Hoe doe je dat? Februari 2018 STAPPENPLAN

Uw school verduurzamen! Hoe doe je dat? Februari 2018 STAPPENPLAN Uw school verduurzamen! Hoe doe je dat? STAPPENPLAN Februari 2018 DE STAP NAAR HOUDBARE HUISVESTING VOOR HET ONDERWIJS Nederland maakt zich op voor een transitie van formaat. In het nieuwe kabinet moet

Nadere informatie

Verduurzamen van maatschappelijk vastgoed

Verduurzamen van maatschappelijk vastgoed Verduurzamen van maatschappelijk vastgoed Green Liz Symposium Arnhem, 9-12-2013 Irma Thijssen Irma Thijssen, Agentschap NL 1 Agentschap NL biedt diensten aan ondernemers met duurzame, innovatieve of internationale

Nadere informatie

Agendapunt 14 Raadsvergadering 19 juni 2019 Portefeuillehouder F. Groen Begrotingsprogramma 4 Veerdienst Tiel-Wamel / veerpont Pomona

Agendapunt 14 Raadsvergadering 19 juni 2019 Portefeuillehouder F. Groen Begrotingsprogramma 4 Veerdienst Tiel-Wamel / veerpont Pomona Raadsvoorstel Agendapunt 14 Raadsvergadering 19 juni 2019 Portefeuillehouder F. Groen Begrotingsprogramma 4 Onderwerp Veerdienst Tiel-Wamel / veerpont Pomona Besluit om: 1. Kennis te nemen van de voorlopige

Nadere informatie

... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid

... Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045... Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst! Waarde creëren Stadhuisplein. Veranderende overheid Gemeente Eindhoven en Eneco in 2045 Energieneutraal Veranderende overheid Waarde creëren Stadhuisplein Zichtbaar maken van innovatie Als duurzame stad Samen gaan we voor decentrale en duurzame toekomst!

Nadere informatie

Verduurzamen zonder eigen geld

Verduurzamen zonder eigen geld Verduurzamen zonder eigen geld DUURZAAM WONEN NIJKERK (Woonabonnement) 29 november 2016 Waarom je woning verduurzamen? Comfortverbetering Voor een duurzame wereld Goed voor je portemonnee Woningverbetering

Nadere informatie

Financiering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014

Financiering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014 #gebiedsesco Financiering verduurzaming bedrijventerreinen GebiedsESCo, hoe pak je dat aan? 12 juni 2014 #gebiedsesco Programma Gijs Schuurhuis (De Urbanisator Plaspoelpolder) Welkomstwoord Hans Korbee

Nadere informatie

Energiebesparing is investeren in de toekomst

Energiebesparing is investeren in de toekomst Energiebesparing is investeren in de toekomst Hoe energieprestatiecontracten leiden tot gegarandeerde energiebesparing Selina Roskam Energievakbeurs Voorstellen: Selina Roskam Kennismakelaar Duurzaam bouwen

Nadere informatie

3C2 Communicatieplan CO2 reductie C.A. de Groot Holding B.V.

3C2 Communicatieplan CO2 reductie C.A. de Groot Holding B.V. 3C2 Communicatieplan CO2 reductie C.A. de Groot Holding B.V. Communicatieplan CO2 reductie C.A. de Groot Holding B.V. 04-06-2014, versie 1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1 Inleiding... 2 2 Doelgroepen

Nadere informatie

Zon Op School. Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013. Initiatiefvoorstel aan de Raad GROENLINKS NIJIVIEGEN ~- INQEKDMEN. GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..

Zon Op School. Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013. Initiatiefvoorstel aan de Raad GROENLINKS NIJIVIEGEN ~- INQEKDMEN. GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy.. regjw. /3. 00 0 60 3 5 proowverartw.: 'So ~- INQEKDMEN Initiatiefvoorstel 1 7 APR. 2013 GEMEENTE NUMEQEN clas8.nr.: oy..si Zon Op School Initiatiefvoorstel aan de Raad Jos Reinhoudt, GroenLinl

Nadere informatie

D.3.5 Rapport over de implementatie van best practices inzake financieel haalbare energie-acties

D.3.5 Rapport over de implementatie van best practices inzake financieel haalbare energie-acties D.3.5 Rapport over de implementatie van best practices inzake financieel haalbare energie-acties Titel van de best practice: 1 Energie-efficiëntie en renovatie in gemeentelijke gebouwen door middel van

Nadere informatie

VAN OUTPUT NAAR WAARDE

VAN OUTPUT NAAR WAARDE VAN OUTPUT NAAR WAARDE V A S T G O E D S T U R I N G E N K E U Z E S V A N E E N G E M E E N T E L I J K A S S E T M A N A G E R Tjeerd Meijer Manager Vastgoed 31-01-2019 https://youtu.be/n65-eowkbme Samenwerken

Nadere informatie

Communicatieplan. Prop Beplantingswerken v.o.f.

Communicatieplan. Prop Beplantingswerken v.o.f. Communicatieplan Prop Beplantingswerken v.o.f. Autorisatie Nummer/ versie Datum Opsteller Goedgekeurd directie 02 22 januari 2016 Naam: A. Prop, F. van Doorn Naam: A. Prop Datum: 22 januari 2016 Datum:

Nadere informatie

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu

ENERGIECONCEPTEN. Advies op maat. vandorp.eu ENERGIECONCEPTEN Advies op maat ENERGIE- KOSTEN Stelt u zich eens voor dat u 1,- per m 2 aan energiekosten kunt besparen in een pand van 5.000 m 2. In een tijd van stijgende energiekosten zal dit in 10

Nadere informatie

Duurzaam Lage Weide Een bedrijventerrein vol kansen

Duurzaam Lage Weide Een bedrijventerrein vol kansen Utrechtse Energie! Duurzaam Lage Weide Een bedrijventerrein vol kansen Verbeter de werel Lage Weide op de kaart zetten als duurzaam bedrijventerrein dat wilt u toch ook? Een milieubewuste benadering van

Nadere informatie

Energieakkoord voor duurzame groei

Energieakkoord voor duurzame groei Energieakkoord voor duurzame groei Netwerkbijeenkomst Duurzame regionale energie Gelderland 15 januari 2014 Lodewijk de Waal Energieakkoord Wie zaten aan tafel? Inhoud presentatie Hoofdlijnen Energieakkoord

Nadere informatie

Zou het niet prachtig zijn als

Zou het niet prachtig zijn als , YouCongres 2014 6-2-2014 Zou het niet prachtig zijn als YouCongres 6 feb 2014 Duurzame infra: ambities van opdrachtgevers ProRail wil in 2020 de energie-efficiency met 30 procent verbeterd hebben ten

Nadere informatie

Slimme financiering van zorgvastgoed. George Muller & John Reimerink Realink Consultancy & JR Care

Slimme financiering van zorgvastgoed. George Muller & John Reimerink Realink Consultancy & JR Care Slimme financiering van zorgvastgoed George Muller & John Reimerink Realink Consultancy & JR Care Slimme financiering van zorgvastgoed John Reimerink & George Müller i n f o @ r e a l i n k. n l 06-34855943

Nadere informatie

Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. Verduurzamen gebouwde omgeving

Betrokken partner voor een duurzamer Nederland. Verduurzamen gebouwde omgeving Verduurzamen gebouwde omgeving Waarstaatjegemeente.nl Qua energie labels scoort Nissewaard bovengemiddeld Plan verduurzaming gemeentelijke gebouwen? Financiering van dat plan? 2 Energie verbruik woningen

Nadere informatie

Compensatie CO 2 - emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2012

Compensatie CO 2 - emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2012 Compensatie CO 2 - emissie gemeentelijke organisatie Den Haag over 2012 Inhoud 1 Aanleiding 1 2 Werkwijze 2 2.1. Bronnen 2 2.2. Kentallen 2 3 CO 2 -emissie gemeentelijke organisatie 3 4 Ontwikkeling 5

Nadere informatie

Marktconsultatie OEPC projecten

Marktconsultatie OEPC projecten Marktconsultatie OEPC projecten Syntheserapport 30 september 2014 VLAAMS ENERGIEBEDRIJF 1 Verloop van de marktconsultatie Vlaams EnergieBedrijf (VEB) heeft op 12 juni 2014 een marktconsultatiedossier gepubliceerd

Nadere informatie

Nom voor VvE s: uitkomsten van een jaar experimenteren

Nom voor VvE s: uitkomsten van een jaar experimenteren Nom voor VvE s: uitkomsten van een jaar experimenteren Wie zijn wij? Onafhankelijke aanjagers van de bouwsector in opdracht van Min. BZK Programma Energiesprong (sinds 2010) onder Platform31 (semi-overheid)

Nadere informatie

Duurzaamheid is dood. Lang leve duurzaamheid!

Duurzaamheid is dood. Lang leve duurzaamheid! Duurzaamheid is dood. Lang leve duurzaamheid! Corporate Facility Partners 2015 Bert van Renselaar Senior consultant @ CFP Green Buildings @bertvrenselaar bertvanrenselaar 2 Zeven trends voor de toekomst

Nadere informatie

Milieu jaarverslag 2013-Q4

Milieu jaarverslag 2013-Q4 Milieu jaarverslag 2013-Q4 1. Inleiding In dit verslag worden gegevens gepubliceerd ten aanzien van energie met daaraan gekoppeld de CO 2 footprint. De dataverzameling en rapportage voor CO 2 gebeurt conform

Nadere informatie

innovatief & toekomstvast basisonderwijs Valkenburg a/d Geul 20 april 2015

innovatief & toekomstvast basisonderwijs Valkenburg a/d Geul 20 april 2015 innovatief & toekomstvast basisonderwijs 20 april 2015 Doel van deze presentatie Informeren project: renovatie de Plenkert / nieuwbouw St. Joseph, Broekhem; Aandachtspunten ontwikkelingen INNOVO scholen.

Nadere informatie

Inleiding. CO2 ladder. ProRail CO2-gunningvoordeelproject

Inleiding. CO2 ladder. ProRail CO2-gunningvoordeelproject Pagina 1 van 10 Inleiding - Cocon In het voorjaar van 2015 heeft een tender uitgeschreven via TenderNed, waarin zij partijen uitnodigt om een aanbieding te doen voor de vervanging van het glasvezelregistratiesysteem

Nadere informatie

Workshop: Bouwen aan Duurzaamheid Sectie Duurzaam Ondernemen, VVM. Nationale Milieudag 11 juni

Workshop: Bouwen aan Duurzaamheid Sectie Duurzaam Ondernemen, VVM. Nationale Milieudag 11 juni Workshop: Bouwen aan Duurzaamheid Sectie Duurzaam Ondernemen, VVM Nationale Milieudag 11 juni PAGINA 0 Workshop Bouwen aan Duurzaamheid, Nationale Milieudag 11 JUNI 2015 Sectie Duurzaam Ondernemen, VVM

Nadere informatie

Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie. Alex Ouwehand Directeur NMZH

Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie. Alex Ouwehand Directeur NMZH Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie Alex Ouwehand Directeur NMZH CO2 emission CO2 reduction Ambities klimaat en energie EU en Rijk 2020 : 20 % CO 2 -reductie (tov 1990),

Nadere informatie

Tips, handvatten en financieringsmogelijkheden

Tips, handvatten en financieringsmogelijkheden Tips, handvatten en financieringsmogelijkheden 26 Hans november Scherpenzeel 2009 Hans Scherpenzeel Introductie Adviseur in Utiliteitsbouw-team SenterNovem Innovatie, Agentschap energie, van het klimaat,

Nadere informatie

Programma van Eisen. Bijlagen Bijlage E1 dataset 2016 gebruik Piet Heingarage Bijlage E2 tekeningen / plattegrond Piet Heingarage

Programma van Eisen. Bijlagen Bijlage E1 dataset 2016 gebruik Piet Heingarage Bijlage E2 tekeningen / plattegrond Piet Heingarage Programma van Eisen Project Verlichting Piet Heingarage Kenmerk AI 2017-0236 Datum 4 december 2017 Versie 1.0 Bijlagen Bijlage E1 dataset 2016 gebruik Piet Heingarage Bijlage E2 tekeningen / plattegrond

Nadere informatie

3.B.1_1 De Wilde Infra- & Cultuurtechniek B.V. CO 2 reductiedoelstellingen 2015. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1

3.B.1_1 De Wilde Infra- & Cultuurtechniek B.V. CO 2 reductiedoelstellingen 2015. Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1 3.B.1_1 De Wilde Infra- & Cultuurtechniek B.V. CO 2 reductiedoelstellingen 2015 Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen 3 2 Subdoelstellingen 4

Nadere informatie

Stand van zaken 1e halfjaar 2015 Concept 8 oktober 2015

Stand van zaken 1e halfjaar 2015 Concept 8 oktober 2015 Stand van zaken 1 e halfjaar 2015 1 Overzicht 1 e halfjaar 2015 opgesteld door Nick ten behoeve van MT-vergadering oktober 2015. Reductiemeting is nog niet verricht in 2015. 1 Inzicht (stand van zaken

Nadere informatie

Modelprocessen voor het combineren van energieprestatiecontracten (EPC) en overige energie-gerelateerde maatregelen

Modelprocessen voor het combineren van energieprestatiecontracten (EPC) en overige energie-gerelateerde maatregelen Modelprocessen voor het combineren van energieprestatiecontracten (EPC) en overige energie-gerelateerde maatregelen guarantee Deliverable D2.7 Horizon 2020, subsidieovereenkomst nr. 696040 Dit project

Nadere informatie

Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014

Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus. Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014 Het Vlaams EnergieBedrijf Drie pijlers, één focus Project ESCO Limburg 2020 Andries Gryffroy 28 maart 2014 De Vlaamse Overheid als verbruiker De Vlaamse Overheid verbruikt circa 300 miljoen euro energie

Nadere informatie

ESCo voor wederzijds voordeel en gratis energiebesparing

ESCo voor wederzijds voordeel en gratis energiebesparing ESCo voor wederzijds voordeel en gratis energiebesparing Inclusief vijf cases en experttips Case 4: Renovatie Alliander te Duiven Voorwoord Gratis energiebesparing; het lijkt te mooi om waar te zijn. Energy

Nadere informatie

3 raadsinformatiebrief inzake stand van zaken uitvoering motie 13I\/109

3 raadsinformatiebrief inzake stand van zaken uitvoering motie 13I\/109 uw nummer uw datum ons nummer onze datum verzonden inlichtingen bij sector/afdeling doorkiesnr. 2013/UIT/56218 iovember^013 6 DEC. 2013 T. Cremers RU / Beheer Openbare Ruimte 0475-359 699 AAN de voorzitter

Nadere informatie

Gemeente Nijmegen. Inhoud. Vastgoed gemeente Nijmegen Verduurzaming tot 2012 Verduurzaming vanaf 2012

Gemeente Nijmegen. Inhoud. Vastgoed gemeente Nijmegen Verduurzaming tot 2012 Verduurzaming vanaf 2012 Inhoud Vastgoed gemeente Nijmegen Verduurzaming tot 2012 Verduurzaming vanaf 2012 2 Vastgoed gemeente Nijmegen Enkele bedragen Waarde WOZ-waarden gemeentelijk eigendom Totale verzekerde waarde (herbouwwaarde)

Nadere informatie

De inhoud..

De inhoud.. De inhoud.. Enkele cijfers De overheveling van het onderhoud..waarom? Haalbaarheidsonderzoek De exploitatie van scholen onder druk Wat gaat er gebeuren Overgangsregeling Wat betekent dit voor besturen

Nadere informatie

Gemeentelijk vastgoedmanagement

Gemeentelijk vastgoedmanagement Gemeentelijk vastgoedmanagement 12 september Meppel 14 september Rotterdam 19 september Utrecht (chefs) *** 26 september Eindhoven 27 september Alkmaar Doel van de dag Uitwisselen kennis en ervaring Bespreken

Nadere informatie

ENERGIEBESPARING DOOR GEDRAGSVERANDERING

ENERGIEBESPARING DOOR GEDRAGSVERANDERING ENERGIEBESPARING DOOR GEDRAGSVERANDERING Energiebesparing kan niet louter door technische voorzieningen bereikt worden omdat het energieverbruik voor een groot deel door ons gedrag wordt bepaald. Hoe we

Nadere informatie