Power Factor Cos phi Harmonischen THD-... Iedereen spreekt er over maar weten we waarover we spreken? ECL 2011 LearnShop - 22 september 2011

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Power Factor Cos phi Harmonischen THD-... Iedereen spreekt er over maar weten we waarover we spreken? ECL 2011 LearnShop - 22 september 2011"

Transcriptie

1 Power Factor Cos phi Harmonischen THD-... Iedereen spreekt er over maar weten we waarover we spreken? ECL 2011 LearnShop - 22 september 2011 Wouter Ryckaert Wouter.Ryckaert@kahosl.be KAHO Sint-Lieven / Laboratorium voor Lichttechnologie & Groen Licht Vlaanderen Wouter Ryckaert Power Factor 1

2 Elektrisch netwerk Wouter Ryckaert Power Factor Opnieuw meer decentrale energieproductie! 2

3 AC - Wisselspanning Meestal sinusvormige spanning Voordelen inzake energietransport! Was (20 ste eeuw) trend om naar grotere centrales te gaan en energie te transporteren; daarom beter bij hoge spanning transporteren (lagere stroom voor zelfde vermogen; dus ook minder verliezen) Transformatoren kunnen spanning op en neer transformeren MAAR ALLEEN WISSELSPANNING! b.v. van V naar 230 V en omgekeerd zonder veel verliezen Bestaan van robuuste efficiënte alternatoren Detail : nu weer meer DC (vermogenselektronica)!! Wouter Ryckaert Power Factor 3

4 AC - Wisselspanning û u uˆ cos 20ms T t(s) û Bij u thuis: v( t) 325cos(314t ) cos(314t ) Wouter Ryckaert Power Factor 4

5 Wet van Ohm Impedantie: weerstand tegen stroom; bepaalt de grootte van de stroom bij gegeven spanning/vermogen. Eenheid van impedantie: Ohm of Ω Relatie tussen spanning en stroom bij een weerstand: V R I = Wet van Ohm Wouter Ryckaert Power Factor 5

6 Wet van Ohm V R I = Wet van Ohm V Z I Opm: algemene wet van Ohm: Naast weerstanden dan ook geldig voor condensatoren en spoelen Bij weerstand: stroom en spanning in fase Bij niet-weerstanden: stroom en spanning niet in fase Wouter Ryckaert Power Factor => V Z I 6

7 Beetje wiskunde Vectorvoorstelling Rekenen/denken met cosinus-tijdsfuncties zeer onhandig en tijdsrovend Daarom meestal rekenen met complexe voorstelling=vectorvoorstelling Wouter Ryckaert Power Factor 7

8 Beetje wiskunde Vectorvoorstelling Wouter Ryckaert Power Factor 8

9 Beetje wiskunde Vectorvoorstelling v( t) vˆ cos( t ) 2 Vcos( t ) j wordt nu een pijltje V Ve Wouter Ryckaert Power Factor Technische uitrusting: Elektriciteit en Verlichting Wouter Ryckaert 9

10 Energie en Actief Vermogen De energie die de verbruiker opneemt tussen t 1 en t 2 kan geschreven worden als: t 2 Energie v( t). i( t) dt P ( t2 t1) t 1 P = Actief vermogen. Wordt uitgedrukt in Watt V I P V I cos Cos 0 =1 Cos 30 =0.87 Cos 45 = 0.71 Cos 60 =0.5 Cos 90 = 0 Bij een weerstand is φ gelijk aan 0 => P=V.I Wouter Ryckaert Power Factor 10

11 Energie en Actief Vermogen Energieverbruik: U = P*Δt meestal uitgedrukt in kwh (in andere disciplines in Joule; 1kWH = 3.6 MJ; J=W.sec) Bv.: eco -halogeenlamp van 100 W die 1000 uur brandt verbruikt Wh=100 kwh Residentieel: 0,22 /kwh over zijn levensduur: 0,22 /kwh*0.1 kw*1000h=22 Prijzen residentieel - prijzen van Ecopower Wouter Ryckaert Power Factor 11

12 Energie en Actief Vermogen P = Actief vermogen. Wordt uitgedrukt in Watt P V I cos I P V cos Verbruiker W stroom en spanning mooi in fase => φ=0 Verbruiker W stroom en spanning niet in fase, waarbij φ=60 Klant betaalt voor 1000 uur: 230kWh*0.22 = 50,6 Stroom? = Klant betaalt voor 1000 uur: 230kWh*0.22 = 50,6 Stroom? 230W 230 V.1 1 A << 230W 230 V.cos60 2A 12 Wouter Ryckaert Power Factor

13 Kabelverliezen Stroom loopt door kabels Kabels hebben steeds een zekere weerstand Stroom door een weerstand wekt warmte op Een weerstand zet alle elektrische energie om in warmte P V I ( R. I). I R I² Hogere stromen => hogere energieverliezen!! Klant betaalt dit niet. rechtstreeks Wouter Ryckaert Power Factor 13

14 Kabelverliezen TRANSMISSIERENDEMENT Weerstand kabels niet 0 Verbruiker neemt op: P Generator levert: P+RI² (last+ verliezen in de leidingen) transmissierendement P RP 1 P RI² V ²cos² Daaruit volgt dat best: V zo hoog mogelijk (380 kv transportnet) Cosφ zo hoog mogelijk (verschuiving tss spanning en stroom zo klein mogelijk!) Wouter Ryckaert Power Factor 14

15 Begrip Cosφ De productiemaatschappijen zullen hogere tarieven aanrekenen aan verbruikers die energie afnemen onder een lage cos φ. Deze verbruikers verplichten de maatschappijen immers, naast actief vermogen, ook blindvermogen te produceren. Dit gaat gepaard met stromen in de transmissielijnen die groter zijn dan strikt noodzakelijk en dus met grotere verliezen in de leidingen => dikkere leidingen, grotere belasting transformatoren, centrales, => meer kosten Verbruikers met cos φ verbetering!! Typisch met condensatorbanken Wouter Ryckaert Power Factor 15

16 Cosφ verbetering met condensatorbank Voorbeeld van condensatorbank: V I I net I cond I P blijft gelijk! MAAR I net I!! V I cond V I net V I Inductieve verbruiker Wouter Ryckaert Power Factor I Inductieve verbruiker + condensator in parallel I I cond Totale stroom in fase met spanning! 18

17 Harmonischen: vervorming van de stroom (en/of spanning) of het niet langer sinusoïdaal zijn van de stroom/spanning! Wouter Ryckaert Power Factor 19

18 Harmonischen grondgolf harmonischen Wouter Ryckaert Power Factor 20

19 Power Quality: Harmonischen Wouter Ryckaert Power Factor 21

20 Power Quality: Harmonischen % Harmonische I [ma] % 1 I 1 = I 3 = I 5 = I 7 = I 9 = I 11 = I 13 = I 15 = I 17 = I 19 = I 21 = I 22 = I 23 =3 3 Wouter Ryckaert Power Factor 22

21 Power Quality: Harmonischen: vanwaar komen ze? Wouter Ryckaert Power Factor 23

22 Power Quality: Harmonischen: vanwaar komen ze? Wouter Ryckaert Power Factor 24

23 Stroomharmonischen en Spanningsharmonischen Gemeten netspanning in kantoren EELAB (UGent) in 2006 Stroomharmonischen wekken spanningsharmonischen op. Deze zijn meestal klein! Wouter Ryckaert Power Factor 25

24 Actief vermogen bij harmonischen P V I cos V I cos V I cos Hoe moeten we dit lezen? Harmonische I [ma] % 1 I 1 = I 3 = I 5 = I 7 = I 9 = I 11 = I 13 = I 15 = I 17 = I 19 = I 21 = I 22 = I 23 =3 3 Als de spanning sinusoïdaal is V1=230V P= 230*103mA*cos =23,46 W De harmonischen dragen niet of nauwelijks bij tot vermogen!!!! Als de spanning vervormd is met 5% vijfde harmonische (veel!) dan P=230*103mA*cos %.230V*93mA*cos P= 24,52 W Wouter Ryckaert Power Factor 26

25 Extra verliezen door stroomharmonischen MAAR die harmonische stromen doen wel de stroom stijgen en dus de verliezen!! I I I I Harmonische I [ma] % 1 I 1 = I 3 = I 5 = I 7 = I 9 = I 11 = I 13 = I 15 = I 17 = I 19 = I 21 = I 22 = I 23 =3 3 I 0,103² 0,099² 0,224 A De verliezen zijn evenredig met RI²=R.0,224² terwijl het R.0,103² zou kunnen zijn => 4.7 keer meer in ons voorbeeld Lees: in principe is voor deze lamp slechts 103mA nodig en in werkelijkheid loopt er 224mA. Wouter Ryckaert Power Factor 27

26 Begrip THD of Totale Harmonische Distortie Een maat voor de vervorming is de Totale Harmonische Distortie of THD THD I Harmonische I [ma] % 1 I 1 = I 3 = I 5 = I 7 = I 9 = I 11 = I 13 = I 15 = I 17 = I 19 = I 21 = I 22 = I 23 =3 3 I I 1 THD 130% THD 0% bij halogeenlamp Wouter Ryckaert Power Factor 28

27 Power Factor (Arbeidsfactor) Rendement van de energieoverdracht afhankelijk van verschuiving van spanning en stroom cos phi én vervorming van de stroom Bij sinusoïdale netspanning (bij goede benadering in de praktijk zo) is de power factor λ: P V1 I1 cos1 V1 I1 cos1 cos1 cos1 S V I V I I I I I 1 THD² I1 P S cos 1 1 THD² Wouter Ryckaert Power Factor 29

28 Power Factor (Arbeidsfactor) P S cos 1 1 THD² Power Factor van 0.71 kan door slechte cosinus phi maar geen vervorming => stroom 45 uit fase met spanning (op te lossen met condensatorenbank) perfecte cosinus phi maar veel vervorming: THD=100% of combinatie van beide Condensatorenbank is niet steeds de oplossing!!!! Wouter Ryckaert Power Factor 30

29 Power Factor (Arbeidsfactor) Waarom zo n vervormingen bij vele LED-producten? Onder de 25 W geen normen! Niet zwart wit zien! Zeg niet: LEDs zijn slecht omdat er een slechte power factor is heeft niets met LED-technologie te maken!! (idem uiteraard voor compact fluolampen) Wouter Ryckaert Power Factor 31

30 Nadelige gevolgen 1) Voor distributienetbeheerders - Grotere stromen dan strikt noodzakelijk - Extra belasting kabels/transfo s, - Extra verliezen Voorbeeldje: koperen kabel van 4 mm² van 25m lang belast met lampen op een 230V net: 2000 W sinusoïdaal en in fase 2000 W sinusoïdaal maar niet in fase. φ=60 => cos60 =0, W met grote vervorming THD=130% en cosφ 1 =1 Wouter Ryckaert Power Factor 32

31 Nadelige gevolgen 1) Voor distributienetbeheerders Geval a) b) c) Stroom 8.7 A 17.4 A 14.2 A Kabelverliezen (=R.I²) 16.5 W 66.2 W 44.5 W Geval b) eenvoudig te compenseren met condensatorbank. Kabelverliezen opnieuw 16,5W Geval a) b) c) Stroom 8.7 A 8.7 A 14.2 A Kabelverliezen (=R.I²) 16.5 W 16.5 W 44.5 W Geval c) niet eenvoudig te compenseren!!!! Enkel elektronica veranderen Wouter Ryckaert Power Factor 33

32 Nadelige gevolgen 2) Voor elektriciteitsklanten (particulier en niet-particulier) - Meestal geen probleem! - Betalen enkel voor actief vermogen en teller ziet de harmonischen niet - Enkel indien er zodanig veel lampen geïnstalleerd zijn dat er overbelasting kan zijn dan mogelijks probleem. Ook eventueel overbelasting neutrale geleider en spanningsvariatie Wouter Ryckaert Power Factor 34

33 VRAGEN? Wouter Ryckaert Power Factor 35

34 Power Factor Cos phi Harmonischen THD-... Iedereen spreekt er over maar weten we waarover we spreken? Groen Licht Vlaanderen stuurgroepvergadering juni 2011 Wouter Ryckaert KAHO Sint-Lieven / Laboratorium voor Lichttechnologie Wouter Ryckaert Power Factor 36

Wat betekent Power Factor?

Wat betekent Power Factor? Wat betekent Power Factor? Door: Wouter Ryckaert (Laboratorium voor Lichttechnologie/Groen Licht Vlaanderen), Koen Putteman (Eandis) en Dirk Van Kerckhoven (Infrax) Inleiding In de verlichtingswereld is

Nadere informatie

Frequentieregelaars en PM motoren : Een energiezuinige combinatie!

Frequentieregelaars en PM motoren : Een energiezuinige combinatie! Frequentieregelaars en PM motoren : Een energiezuinige combinatie! Even voorstellen Jeffrey Jaakke aandrijfspecialist 9 jaar werkzaam bij Hiflex - Trainingen - Telefonische support - Complexere inbedrijfstellingen

Nadere informatie

Harmonische stromen en resonantie..zx ronde 30 augustus 2015

Harmonische stromen en resonantie..zx ronde 30 augustus 2015 Harmonische stromen en resonantie..zx ronde 30 augustus 2015 Ons elektriciteitsnet wordt bedreven met wisselspanning en wisselstroom. Als bij een lineaire belasting een sinusvormige wisselspanning aangeboden

Nadere informatie

PQ en EMC Deel 1 verhaaltje ZX ronde 19mei 2013

PQ en EMC Deel 1 verhaaltje ZX ronde 19mei 2013 PQ en EMC Deel 1 verhaaltje ZX ronde 19mei 2013 In toenemende mate worden we steeds meer geconfronteerd met S9 aan storing. ( S9 = 50 micro Volt op de antenne ingang ) We hebben het onderwerp EMC al diverse

Nadere informatie

Zx - ronde 27 februari 2011

Zx - ronde 27 februari 2011 Zx - ronde 27 februari 2011 Meten van Elektriciteitsverbruik Het elektriciteitsverbruik is het product van elektrisch vermogen en tijd. Het elektrisch vermogen is het product van elektrische spanning en

Nadere informatie

Elektrische energie en elektrisch vermogen

Elektrische energie en elektrisch vermogen Elektrische energie en elektrisch vermogen Grootheid Symbool Eenheid Lading Q C: Coulomb Spanning U V: Volt Stroomsterkte I A: Ampère Energie E J: Joule Weerstand R Ω: Ohm Spanning: noodzakelijk om lading

Nadere informatie

June 22, 2011. Project Harmonische Vervuiling en Power Quality. Ervaringen in het veld. Even voorstellen. Den Haag, 16 juni 2011

June 22, 2011. Project Harmonische Vervuiling en Power Quality. Ervaringen in het veld. Even voorstellen. Den Haag, 16 juni 2011 Project Harmonische Vervuiling en Power Quality Ervaringen in het veld Den Haag, 16 juni 2011 Even voorstellen Bruis Lodder Deputy General Manager Technical Services APM Terminals wereldwijd: 61 terminals

Nadere informatie

P ow er Quality metingen: Harmonischen

P ow er Quality metingen: Harmonischen P ow er Quality metingen: n Focus Power Quality is een begrip dat de laatste decennia enorm aan belangstelling heeft gewonnen. Power Quality behelst het garanderen van een sinusvormige spannings en stroomgolfvorm,

Nadere informatie

Wisselspanningen. Maximale en effectieve waarde. We gaan de wisselspanning aansluiten op een weerstand. U R. In deze situatie geldt de wet van Ohm:

Wisselspanningen. Maximale en effectieve waarde. We gaan de wisselspanning aansluiten op een weerstand. U R. In deze situatie geldt de wet van Ohm: Wisselen Maximale en effectieve waarde We gaan de wissel aansluiten op een weerstand. I I G In deze situatie geldt de wet van Ohm: I = We zien een mooie sinusvormige wissel. De hoogste waarde word ook

Nadere informatie

Hoofdstuk 25 Elektrische stroom en weerstand

Hoofdstuk 25 Elektrische stroom en weerstand 3--6 Hoofdstuk 5 Elektrische stroom en weerstand Inhoud hoofdstuk 5 De elektrische batterij Elektrische stroom De wet van Ohm: weerstand en Soortelijke weerstand Elektrisch vermogen Vermogen in huishoudelijke

Nadere informatie

Harmonischen: een virus op het net? FOCUS

Harmonischen: een virus op het net? FOCUS Amplitude Harmonischen: een virus op het net? FOCUS In het kader van rationale energieverbruik (REG) wordt steeds gezocht om verbruikers energie efficiënter te maken. Hierdoor gaan verbruikers steeds meer

Nadere informatie

Harmonische problemen bij 1 fase systemen. Danny Langbroek

Harmonische problemen bij 1 fase systemen. Danny Langbroek Danny Langbroek Agenda Introductie Uitleg harmonischen Hoe ontstaan harmonischen Normen Gevolgen van harmonischen Oplossingen netspoel harmonisch filter Praktijk voorbeeld Universiteit Twente Introductie

Nadere informatie

White paper Hogere harmonischen

White paper Hogere harmonischen White paper Hogere harmonischen fortop 2013 White paper Hogere harmonischen auteur: Arjan Pit sales manager energy control fortop inhoud 1 Wat zijn hogere harmonischen? 03 2 Sub- en interharmonischen 05

Nadere informatie

BIJLAGE 1 - DEFINITIES EN EENHEDEN

BIJLAGE 1 - DEFINITIES EN EENHEDEN BIJLAGE 1 - DEFINITIES EN EENHEDEN Energie De basiseenheid voor energie is de Joule (J). Bij elektriciteitslevering wordt echter bijna uitsluitend gebruik gemaakt van de eenheid kwh (kilowattuur), gelijk

Nadere informatie

Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit

Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit Fiche 7 (Analyse): Begrippen over elektriciteit 1. Gelijkstroomkringen (DC) De verschillende elektrische grootheden bij gelijkstroom zijn: Elektrische spanning (volt) definitie: verschillend potentiaal

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte:

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte: LABO Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen Datum van opgave:.../.../ Datum van afgifte: Verslag nr. : 7 Leerling: Assistenten: Klas: 3.1 EIT.../.../ Evaluatie :.../10

Nadere informatie

09 april 2015 Joulz, Utrecht. Maintenance for Energy

09 april 2015 Joulz, Utrecht. Maintenance for Energy 09 april 2015 Joulz, Utrecht Maintenance for Energy Uitdagingen van de Netbeheerder Verantwoord investeren in onzekerheid. (Th.A.M. de Bruin) CAPEX realisatie programma Voorjaar 2015 Vanzelfsprekend, toch?

Nadere informatie

Aspecten en gevolgen van netvervuiling ten gevolge van lichtbronnen en verlichtingsystemen Gemaakt in opdracht van Agentschap NL, maart 2010

Aspecten en gevolgen van netvervuiling ten gevolge van lichtbronnen en verlichtingsystemen Gemaakt in opdracht van Agentschap NL, maart 2010 Aspecten en gevolgen van netvervuiling ten gevolge van lichtbronnen en verlichtingsystemen Gemaakt in opdracht van Agentschap NL, maart 2010 1. INLEIDING... 3 2. FACTS... 4 3. NETVERVUILING TEN GEVOLGE

Nadere informatie

Een radiotoestel met bakelieten behuizing (zie figuur 11). Bakeliet kent talloze toepassingen, zoals:

Een radiotoestel met bakelieten behuizing (zie figuur 11). Bakeliet kent talloze toepassingen, zoals: Toepassingen Fig 11 Radiotoestel Fig 12 Lampen Een radiotoestel met bakelieten behuizing (zie figuur 11) Bakeliet kent talloze toepassingen zoals: A Tussenlaag in geleiders als elektrische isolatie bijvoorbeeld

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 4

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 4 Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 4 Samenvatting door Roy 1370 woorden 5 maart 2017 6,8 14 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova Samenvatting h4 NaSk1 4.1 Elke keer dat je een apparaat aanzet,

Nadere informatie

6,9. Samenvatting door een scholier 833 woorden 13 december keer beoordeeld. Natuurkunde 1.1

6,9. Samenvatting door een scholier 833 woorden 13 december keer beoordeeld. Natuurkunde 1.1 Samenvatting door een scholier 833 woorden 13 december 2014 6,9 35 keer beoordeeld Vak Natuurkunde 1.1 Sommige materialen kunnen stroom doorlaten > geleiders. Isolatoren laten geen stroom door. De grootte

Nadere informatie

Nieuwe technologie: Nieuwe ontwerpregels Deel 1. 6 november 2014 Bunnik

Nieuwe technologie: Nieuwe ontwerpregels Deel 1. 6 november 2014 Bunnik Nieuwe technologie: Nieuwe ontwerpregels Deel 1 6 november 2014 Bunnik Nieuwe techniek smart. meter, trafo, building, grid,. Is het allemaal wel zo slim? Programma 13.30 inleiding betreffende Ontwerpcriteria

Nadere informatie

Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul

Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC. 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Rekenkunde, eenheden en formules voor HAREC 10 april 2015 presentator : ON5PDV, Paul Vooraf : expectation management 1. Verwachtingen van deze presentatie (inhoud, diepgang) U = R= R. I = 8 Ω. 0,5 A =

Nadere informatie

Opgaven bij hoofdstuk 9

Opgaven bij hoofdstuk 9 24 Meerkeuze-opgaven Opgaven bij hoofdstuk 9 9.14 Gegeven de complexe spanning: û = +12 + 5j [V]. Deze komt overeen met een wisselspanning: a: u(t) =!13.cos(Tt! 0,39) [V] b: u(t) = +13.cos(Tt! 0,39) [V]

Nadere informatie

Welkom Copyr y igh t HyT Hy EP E S P S B.V. B.V

Welkom Copyr y igh t HyT Hy EP E S P S B.V. B.V Welkom 1 Inhoud Introductie van Hyteps Introductie in Power Quality Verantwoordelijkheden Normen Harmonische vervormingen Waardoor ontstaan harmonische vervormingen Wat zijn harmonische vervormingen Gevolgen

Nadere informatie

Om een lampje te laten branden moet je er een elektrische stroom door laten lopen. Dat lukt alleen, als je een gesloten stroomkring maakt.

Om een lampje te laten branden moet je er een elektrische stroom door laten lopen. Dat lukt alleen, als je een gesloten stroomkring maakt. Samenvatting door een scholier 983 woorden 8 april 2011 6,8 988 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Nova Natuurkunde H5 par 1 t/m 5 samenvatting Par. 1 Een stroomkring maken Om een lampje te laten branden

Nadere informatie

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Uitdagingen voor het distributienet Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Situering Eandis in energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia

Nadere informatie

Het bewaken en verbeteren van de netspanningskwaliteit in de energievoorziening

Het bewaken en verbeteren van de netspanningskwaliteit in de energievoorziening Het bewaken en verbeteren van de netspanningskwaliteit in de energievoorziening De decentrale invoeding van duurzame energie en de sterke toename van de toepassing van zuinige elektronische belastingen

Nadere informatie

Tentamen Analoge- en Elektrotechniek

Tentamen Analoge- en Elektrotechniek Verantwoordelijke docent: R. Hoogendoorn, H.J. Wimmenhoven Cursus Analoge- en Elektrotechniek Code MAMAET01 Cursusjaar: 2014 Datum: 2-6-2014 Tijdsduur: 90 min. Modulehouder: R. Hoogendoorn Aantal bladen:

Nadere informatie

(On)voldoende spanningskwaliteit kost geld!

(On)voldoende spanningskwaliteit kost geld! (On)voldoende spanningskwaliteit kost geld! De verantwoordelijkheid voor een voldoende kwaliteit van de spanning en de stroom is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van netbeheerders, fabrikanten en

Nadere informatie

1 september Oplossingen voor het toenemende energieverbruik

1 september Oplossingen voor het toenemende energieverbruik Oplossingen voor het toenemende energieverbruik 1 september 2015 Oplossingen voor het toenemende energieverbruik 1 Toenemend energieverbruik? Oplossingen voor het toenemende energieverbruik 2 Toenemend

Nadere informatie

Power quality: een breed domein

Power quality: een breed domein Power quality: een breed domein Power quality: een breed domein - Inleiding - Harmonischen in stroom en spanning - Amplitude van de netspanningen - Driefasige netspanningen - De netfrequentie - Alles behandeld?

Nadere informatie

Theorie elektriciteit - sem 2

Theorie elektriciteit - sem 2 Theorie elektriciteit - sem 2 Michael De Nil 11 februari 2004 Inhoudsopgave 1 Basisbegrippen 2 1.1 Wisselspanning/stroom gelijkspanning/stroom......... 2 1.2 Gemiddelde waarde effectieve waarde..............

Nadere informatie

QUARK_5-Thema-04-elektrische stroom Blz. 1. Grootheid Symbool Eenheid symbool Verband tussen eenheden Stroomsterkte I Ampère A 1 C

QUARK_5-Thema-04-elektrische stroom Blz. 1. Grootheid Symbool Eenheid symbool Verband tussen eenheden Stroomsterkte I Ampère A 1 C QUAK_5-Thema-04-elektrische stroom Blz. 1 THEMA 4: elektrische stroom Elektrische stroom Elektrische kring (L Verplaatsing van lading Spanningsbron -> elektrisch veld -> vrije ladingen bewegen volgens

Nadere informatie

Basic Creative Engineering Skills

Basic Creative Engineering Skills Spanning, Stroom en Vermogen Augustus 2015 Theaterschool OTT-1 1 Lichtketen - Spanning Controle (bijv. via DMX) S p a n n i n g s b r o n n e n S t r o o m v e r d e l i n g Dimmerpack 1 Dimmer 1 Dimmer

Nadere informatie

Actieve filters. 1 Power Quality

Actieve filters. 1 Power Quality Actieve filters De ontwikkeling van elektronica zorgt ervoor dat compensatietechnieken steeds intelligenter worden. Sinds een aantal jaren zien we dat een actief dynamisch filter (ADF) steeds vaker wordt

Nadere informatie

Power Electronics Event 2018

Power Electronics Event 2018 Power Electronics Event 2018 De impact van vermogenselectronica op de uitvalkans, levensduur en het energieverbruik van elektrische apparatuur De invloed van elektronica op spanning en stroom De invloed

Nadere informatie

Passieve filters: enkele case studies

Passieve filters: enkele case studies Passieve filters: enkele case studies Passieve filters: enkele case studies - Voorbeeld 1: rekenvoorbeeld - Voorbeeld 2: simulatieresultaten - Voorbeeld 3: simulatieresultaten Voorbeeld 1: rekenvoorbeeld

Nadere informatie

Harmonischen: remedies

Harmonischen: remedies Harmonischen: remedies Harmonischen: remedies - De verbruiker - 12 en 24 pulsige gelijkrichters - Active Front End - Passieve filters - Actieve filters - Hybride filters - Het elektrisch net De verbruiker

Nadere informatie

Netvervuiling zorgt voor kwaliteitsdaling van de elektriciteitsvoorziening

Netvervuiling zorgt voor kwaliteitsdaling van de elektriciteitsvoorziening Netvervuiling zorgt voor kwaliteitsdaling van de elektriciteitsvoorziening Auteur: ir M. van der Starre, ISSO Gevaar van nieuwe lichtbronnen wordt onderschat Een hoger energiegebruik, sterke warmteontwikkeling

Nadere informatie

4,1. Samenvatting door L. 836 woorden 21 november keer beoordeeld. Natuurkunde. Natuurkunde samenvattingen Havo 4 periode 2.

4,1. Samenvatting door L. 836 woorden 21 november keer beoordeeld. Natuurkunde. Natuurkunde samenvattingen Havo 4 periode 2. Samenvatting door L. 836 woorden 21 november 2012 4,1 51 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Pulsar Natuurkunde samenvattingen Havo 4 periode 2. Hoofdstuk 3 Stroom, spanning en weerstand. * Elektrische

Nadere informatie

Bepaal van de hieronder weergegeven spanningen en stromen: de periodetijd en de frequentie, de gemiddelde waarde en de effectieve waarde.

Bepaal van de hieronder weergegeven spanningen en stromen: de periodetijd en de frequentie, de gemiddelde waarde en de effectieve waarde. Elektrische Netwerken 13 Opgaven bij hoofdstuk 5 Bepaal van de hieronder weergegeven spanningen en stromen: de periodetijd en de frequentie, de gemiddelde waarde en de effectieve waarde. 5.1 5.2 5.3 5.4

Nadere informatie

b. Bereken de vervangingsweerstand RV. c. Bereken de stroomsterkte door de apparaten.

b. Bereken de vervangingsweerstand RV. c. Bereken de stroomsterkte door de apparaten. Oefenopgaven vervangingsweerstand en transformator 1 Twee lampjes L1 en L2 staan in serie: R1 = 5,0 Ω en R2 = 9,0 Ω Bereken de vervangingsweerstand van de twee lampjes. 2 Twee apparaten, weerstand R1 =

Nadere informatie

Harmonischen: gevolgen

Harmonischen: gevolgen Harmonischen: gevolgen Harmonischen: gevolgen - Spanning- en stroomharmonischen - Geleiders: skin en proximiteitseffect - De nulgeleider - Transformatoren - Inductiemotoren - Diversen Spanning en stroomharmonischen

Nadere informatie

We kunnen nu met deze kabel de spanning meten door de kabel parallel te schakelen op bv het LEGO zonnepaneel, de LEGO condensator of de LEGO motor.

We kunnen nu met deze kabel de spanning meten door de kabel parallel te schakelen op bv het LEGO zonnepaneel, de LEGO condensator of de LEGO motor. Metingen met LEGO zonnepaneel en condensator In mei zullen we LEGO autootjes een circuit laten afleggen waarbij we gebruik maken van groene energie. Ik heb gekozen om zonne-energie te gebruiken en omdat

Nadere informatie

1. Langere vraag over de theorie

1. Langere vraag over de theorie 1. Langere vraag over de theorie Maak gebruik van de methode van de fasoren (teken ook het betreffende diagramma) om het verband tussen stroom en spanning te bepalen in een LC-kring die aangedreven wordt

Nadere informatie

Tentamen Elektriciteitsvoorziening i. (ee2611/et2105d3-t)

Tentamen Elektriciteitsvoorziening i. (ee2611/et2105d3-t) Tentamen Elektriciteitsvoorziening i (ee2611/et2105d3-t) Datum: 30 januari 2012 Tijd: 14:00-17:00 Schrijf op ell< blad uw naam en studienummer. Begin elke nieuwe opgave op een nieuw blad. De uitwerkingen

Nadere informatie

Cursus/Handleiding/Naslagwerk. Driefase wisselspanning

Cursus/Handleiding/Naslagwerk. Driefase wisselspanning Cursus/Handleiding/Naslagwerk Driefase wisselspanning INHOUDSTAFEL Inhoudstafel Inleiding 3 Doelstellingen 4 Driefasespanning 5. Opwekken van een driefasespanning 5.. Aanduiding van de fasen 6.. Driefasestroom

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 kanaal din-rail dimmers... 48 2 & 4 kanaal din-rail dimmers... 49 TL & PL regelen van 0% tot 100%... 50

Inhoudsopgave. 1 kanaal din-rail dimmers... 48 2 & 4 kanaal din-rail dimmers... 49 TL & PL regelen van 0% tot 100%... 50 Inhoudsopgave VARINTENS: Din-Rail dimmers 1 kanaal din-rail dimmers... 48 2 & 4 kanaal din-rail dimmers... 49 TL & PL regelen van 0% tot 100%... 50 1 Din-rail 1 kanaal dimmer Artikelcode / Omschrijving

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 2 (elektriciteit)

Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 2 (elektriciteit) Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 2 (elektriciteit) Samenvatting door een scholier 1671 woorden 2 december 2012 5,6 55 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Natuurkunde overal Natuurkunde H2 elektriciteit

Nadere informatie

Spanning en sensatie!!! Wat een weerstand!! Elektriciteit. 3HV H3 elektriciteit les.notebook February 13, Elektriciteit 3HV

Spanning en sensatie!!! Wat een weerstand!! Elektriciteit. 3HV H3 elektriciteit les.notebook February 13, Elektriciteit 3HV 3HH3elektriciteitles.notebook February 13, 2016 Spanning en sensatie!!! Elektriciteit Elektriciteit 3H Wat een weerstand!! Spanning en Lading + + + + 3HH3elektriciteitles.notebook February 13, 2016 + +

Nadere informatie

Ben niet blind voor de kwaliteit van uw installatie. Voor een heldere blik op Power Quality

Ben niet blind voor de kwaliteit van uw installatie. Voor een heldere blik op Power Quality 1 Ben niet blind voor de kwaliteit van uw installatie Voor een heldere blik op Power Quality Metingen & Advies Opleidingen Power Quality Efficiëntie Continuïteit Veiligheid Energiebesparing Energiemonitoring

Nadere informatie

1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring

1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring 1 Elektriciteit Oriëntatie Om met je auto of een tractor te kunnen rijden heb je elektriciteit nodig. Ook voor verlichting en je computer is veel elektriciteit nodig. Ook als je de mobiele telefoon aan

Nadere informatie

WINDENERGIE : SYNCHRONE GENERATOREN

WINDENERGIE : SYNCHRONE GENERATOREN WINDENERGIE : REACTIEF VERMOGEN INHOUD: SYNCHRONE GENERATOREN Het equivalent schema Geleverde stromen en vermogens Het elektrisch net Een synchrone generator is een spanningsbron. Het equivalent schema

Nadere informatie

ECO-TL besparingset. De belangrijkste voordelen op een rij:

ECO-TL besparingset. De belangrijkste voordelen op een rij: ECO-TL besparingset De belangrijkste voordelen op een rij: 40 tot 50% besparing op uw energiekosten De T5 TL lamp gaat tot 3x langer mee dan de oude T8 TL lamp Zeer korte terugverdientijd Prettiger licht

Nadere informatie

Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting

Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting Een beginnershandleiding voor energiezuinige verlichting Waarom leren over energiezuinige verlichting in je huis? Het is uitgewezen dat we ongeveer 90% van ons leven binnenshuis doorbrengen. Een goed verlichte

Nadere informatie

Slimme woningen & power quality SmartgridNL 4 juni 2013 Hoofddorp

Slimme woningen & power quality SmartgridNL 4 juni 2013 Hoofddorp Slimme woningen & power quality SmartgridNL 4 juni 2013 Hoofddorp Ron Visser Movares Energy Contactgegevens: Ron.Visser@movares.nl, 030-2654576, www.movares.nl/energy Slimme woningen & power quality Kenmerken

Nadere informatie

Stroomcompensatie bij transformatorregelingen

Stroomcompensatie bij transformatorregelingen Stroomcompensatie bij transformatorregelingen 01-154 pmo 5-6-2001 Phase to Phase B Utrechtseweg 310 Postbus 100 6800 AC Arnhem T: 026 356 38 00 F: 026 356 36 36 www.phasetophase.nl 2 01-154 pmo 1 INLEIDING

Nadere informatie

Leereenheid 6. Diagnostische toets: Gemengde schakeling. Let op!

Leereenheid 6. Diagnostische toets: Gemengde schakeling. Let op! Leereenheid 6 Diagnostische toets: Gemengde schakeling Let op! Bij meerkeuzevragen: Duid met een kringetje rond de letter het juiste antwoord of de juiste antwoorden aan. Vragen gemerkt met: J O. Sommige

Nadere informatie

Lighting Energy Controller. Distributie, advies & service in Benelux / Duitsland / Frankrijk

Lighting Energy Controller. Distributie, advies & service in Benelux / Duitsland / Frankrijk LEC Lighting Energy Controller Distributie, advies & service in Benelux / Duitsland / Frankrijk Energiereductie verlichtingsinstallaties de kenmerken van de LEC toepassing: Specifiek voor fluorescentie

Nadere informatie

De wet van Ohm. Student booklet

De wet van Ohm. Student booklet De wet van Ohm Student booklet De wet van Ohm - INDEX - 2006-04-06-16:53 De wet van Ohm De drie basiseenheden in elektriciteit zijn spanning (V), stroom (I) en weerstand (R). Zoals al eerder is besproken,

Nadere informatie

Natuur- en scheikunde 1, elektriciteit, uitwerkingen. Spanning, stroomsterkte, weerstand, vermogen, energie

Natuur- en scheikunde 1, elektriciteit, uitwerkingen. Spanning, stroomsterkte, weerstand, vermogen, energie 4M versie 1 Natuur- en scheikunde 1, elektriciteit, uitwerkingen Werk netjes en nauwkeurig Geef altijd een duidelijke berekening of een verklaring Veel succes, Zan Spanning, stroomsterkte, weerstand, vermogen,

Nadere informatie

CAMINO CLUB RAMBO WUUSTWEZEL. 1. Theorie. 1.1 Opwekken van de elektriciteit. Honda Camino Elektriciteit

CAMINO CLUB RAMBO WUUSTWEZEL. 1. Theorie. 1.1 Opwekken van de elektriciteit. Honda Camino Elektriciteit CAMINO CLUB RAMBO WUUSTWEZEL Elektriciteit van de Honda Camino en 12V Gelijkspanning schakeling door Dû Jokke aka Little Smokey.. Om even eens en voor altijd de fabels uit de elektriciteitswereld te verbannen,

Nadere informatie

elektrotechniek CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 11 A B X C D

elektrotechniek CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 11 A B X C D elektrotechniek SPE K 2009 minitoets bij opdracht 11 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3.

Nadere informatie

b. Bereken de vervangingsweerstand RV. c. Bereken de stroomsterkte door de apparaten.

b. Bereken de vervangingsweerstand RV. c. Bereken de stroomsterkte door de apparaten. Oefenopgaven vervangingsweerstand en transformator 1 Twee lampjes L1 en L2 staan in serie: R1 = 5,0 Ω en R2 = 9,0 Ω Bereken de vervangingsweerstand van de twee lampjes. gegeven: R1 = 5,0 Ω, R2 = 9,0 Ω

Nadere informatie

Voedingslijn Impedantie

Voedingslijn Impedantie Voedingslijn Impedantie Verschillende voedingslijnen De voedingslijn dient er voor om het uitgezonden signaal van uit de radio naar de antenne te transporteren. Bij ontvangst geld dit uiteraard in omgekeerde

Nadere informatie

NASK1 SAMENVATTING ELEKTRICITEIT. Wanneer loopt er stroom? Schakelingen

NASK1 SAMENVATTING ELEKTRICITEIT. Wanneer loopt er stroom? Schakelingen NASK1 SAMENVATTING ELEKTRICITEIT Wanneer loopt er stroom? Elektrische apparaten werken alleen als er een stroom door loopt. Om de stroom te laten lopen is er altijd een spanningsbron nodig. Dat kan een

Nadere informatie

Inhoudsopgave. www.freewebs.com/nick_electronics - 2 -

Inhoudsopgave. www.freewebs.com/nick_electronics - 2 - Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Generatoren... 3 Project:... 4 Werking...4 Berekeningen...4...4...4 Schema... 4 Tip... 4 Componentenlijst... 5...5...5 Datasheets...5...5...5 Afbeeldingen...

Nadere informatie

Oefeningen Elektriciteit II Deel II

Oefeningen Elektriciteit II Deel II Oefeningen Elektriciteit II Deel II Dit document bevat opgaven die aansluiten bij de cursustekst Elektriciteit II deel II uit het jaarprogramma van het e bachelorjaar industriële wetenschappen KaHo Sint-ieven.

Nadere informatie

LEC - Light Energy Controller

LEC - Light Energy Controller LEC - Light Energy Controller Energiebesparing voor al uw gasontladingslampen met conventioneel voorschakelapparaat LEC - Spanningsregeling Bewezen oplossing in 18,000 installaties Regelt, optimaliseert

Nadere informatie

Elektriciteit Inhoud. Elektriciteit demonstraties

Elektriciteit Inhoud. Elektriciteit demonstraties Elektriciteit Inhoud Inleiding : Deze les Spanning: Wat is dat, hoe komt dat? Stroom(sterkte) : Wat is dat, hoe komt dat? Practicum: (I,)-diagram van een lampje en een weerstand Weerstand : Wet van Ohm

Nadere informatie

Opgave 5 V (geschreven als hoofdletter) Volt (voluit geschreven) hoeft niet met een hoofdletter te beginnen (volt is dus goed).

Opgave 5 V (geschreven als hoofdletter) Volt (voluit geschreven) hoeft niet met een hoofdletter te beginnen (volt is dus goed). Uitwerkingen 1 Opgave 1 Twee Opgave 2 30 x 3 = 90 Opgave 3 Volt (afgekort V) Opgave 4 Voltmeter (ook wel spanningsmeter genoemd) Opgave 5 V (geschreven als hoofdletter) Volt (voluit geschreven) hoeft niet

Nadere informatie

Elektriciteit. Hoofdstuk 2

Elektriciteit. Hoofdstuk 2 Elektriciteit Hoofdstuk 2 (het blijft spannend) Om de lamp te laten branden moet er een gesloten stroomkring zijṇ Om de lamp te laten branden moet er een gesloten stroomkring zijṇ Om de lamp te laten branden

Nadere informatie

AT-142 EPD Basis 1. Zelfstudie en huiswerk 10-08

AT-142 EPD Basis 1. Zelfstudie en huiswerk 10-08 AT-142 EPD Basis 1 Zelfstudie en huiswerk 10-08 2 Inhoud INTRODUCTIE 3 DOELSTELLINGEN 4 ELEKTRISCH METEN 5 SPANNING METEN 6 STROOM METEN 7 WEERSTAND METEN 9 BASISSCHAKELINGEN 10 ELEKTRISCH VERMOGEN 11

Nadere informatie

Herhalingsantwoorden Novice -Cursus LES 1 t/m 3 i.p.v. LES 4

Herhalingsantwoorden Novice -Cursus LES 1 t/m 3 i.p.v. LES 4 Wet van Ohm: Hoe luid de wet van Ohm: Spanning is U in Volt: V Stroom is I in Ampère: A Weerstand is R in Ohm: Ω U = I x R I = U/R R = U/I De spanning: aangeduid met het symbool U en uitgedrukt in de eenheid

Nadere informatie

Harmonischen in Vision

Harmonischen in Vision Harmonischen in Vision 8-65 pmo 5 augustus 8 Phase to Phase BV Utrechtseweg 3 Postbus 68 AC Arnhem T: 6 35 37 F: 6 35 379 www.phasetophase.nl 8-65 pmo Phase to Phase BV, Arnhem, Nederland. Alle rechten

Nadere informatie

STROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding

STROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding STROOMSENSOR BT21i Gebruikershandleiding CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl Korte beschrijving De Stroomsensor BT21i is een veelzijdige sensor, die de stroomsterkte kan meten

Nadere informatie

Theorie: Energieomzettingen (Herhaling klas 2)

Theorie: Energieomzettingen (Herhaling klas 2) les omschrijving 12 Theorie: Halfgeleiders Opgaven: halfgeleiders 13 Theorie: Energiekosten Opgaven: Energiekosten 14 Bespreken opgaven huiswerk Opgaven afmaken Opgaven afmaken 15 Practicumtoets (telt

Nadere informatie

Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (3)

Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (3) Magnetische toepassingen in de motorvoertuigentechniek (3) E. Gernaat, ISBN 978-90-808907-3-2 1 Theorie wisselspanning 1.1 De inductieve spoelweerstand (X L ) Wanneer we een spoel op een wisselspanning

Nadere informatie

3.4.3 Plaatsing van de meters in een stroomkring

3.4.3 Plaatsing van de meters in een stroomkring 1 De stroom- of ampèremeter De ampèremeter is een meetinstrument om elektrische stroom te meten. De sterkte van een elektrische stroom wordt uitgedrukt in ampère, vandaar de naam ampèremeter. Voorstelling

Nadere informatie

The first microgrid in the Netherlands

The first microgrid in the Netherlands The first microgrid in the Netherlands Prof. dr. ir. J.F.G. (Sjef) Cobben Het (mogelijk) autonoom draaiende net van recreatiepark Bronsbergen 16 november 2011 1 Microgrid in Japan The first microgrid in

Nadere informatie

Labo. Elektriciteit OPGAVE: Metingen op driefasige gelijkrichters. Sub Totaal :.../70 Totaal :.../20

Labo. Elektriciteit OPGAVE: Metingen op driefasige gelijkrichters. Sub Totaal :.../70 Totaal :.../20 Labo Elektriciteit OPGAVE: Datum van opgave: / /... Datum van afgifte: Metingen op driefasige gelijkrichters / /... Verslag nr. : 03 Leerling: Assistenten: Evaluatie:.../10 Theorie :.../... Benodigdheden:.../9.../10

Nadere informatie

2 Elektriciteit Elektriciteit. 1 A De aal heeft ca 4000 elektrische cellen van 0,15 volt, die in serie geschakeld zijn.

2 Elektriciteit Elektriciteit. 1 A De aal heeft ca 4000 elektrische cellen van 0,15 volt, die in serie geschakeld zijn. 2 Elektriciteit 1 2.1 Elektriciteit 1 A De aal heeft ca 4000 elektrische cellen van 0,15 volt, die in serie geschakeld zijn. 2 mp3-speler dynamo fiets accu lamp op je kamer stopcontact auto batterij 3

Nadere informatie

Vrij Technisch Instituut Grote Hulststraat Tielt tel fax

Vrij Technisch Instituut Grote Hulststraat Tielt tel fax De elektrische installatie in een woning heeft heel wat elektrische circuits. Een elektrisch circuit of een elektrische stroomkring is opgebouwd uit een stroombron, een verbruiker, een schakelaar en geleiders.

Nadere informatie

Netbeheer Nederland Spanningskwaliteit

Netbeheer Nederland Spanningskwaliteit gskwaliteit spanningskwaliteit spa Netbeheer Nederland Inleiding Deze brochure is bedoeld voor de consument en geeft een toelichting op het begrip spanningskwaliteit. Er wordt antwoord gegeven op vragen

Nadere informatie

Aanwijzingen. Figuur 1 LDR (NORP12) Weerstand - lichtsterkte grafiek (Let op: Logaritmische schaal) Nakijkmodel

Aanwijzingen. Figuur 1 LDR (NORP12) Weerstand - lichtsterkte grafiek (Let op: Logaritmische schaal) Nakijkmodel Rotterdam Academy Tentamenvoorblad Naam: Studentnr.: Groep/klas: Tentamen voor de: Arts en Crafts Officemanagement Opleiding(en): Engineering Maintenance & Mechanic Ondernemen Pedagogisch-Educatief Mw

Nadere informatie

Wat is de huidige situatie?

Wat is de huidige situatie? 2 Wat is de huidige situatie? - Groeiende behoefte aan elektrische energiekwaliteit - Nieuwe technologieën verstoren deze kwaliteit - Apparatuur wordt steeds gevoeliger voor verstoringen - Steeds meer

Nadere informatie

ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN. 18 april 2013

ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN. 18 april 2013 ENERGIEZUINIGE BEDRIJVENTERREINEN 18 april 2013 EUROPESE DOELSTELLING tegen 2020 en tov 1990 CO2-uitstoot verlagen met 20% energieverbruik met 20% verlagen aandeel hernieuwbare energie +20% STEUNMAATREGELEN

Nadere informatie

inkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1

inkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1 Nota s: Energie voor de lamp 1. Probleemstelling 50 2. Transport van elektriciteit in een kring 50 2.1. Wat is een elektrische stroomkring? 50 2.2. Stromen van water - stromen van elektriciteit 51 2.3.

Nadere informatie

9 PARALLELSCHAKELING VAN WEERSTANDEN

9 PARALLELSCHAKELING VAN WEERSTANDEN 9 PARALLELSCHAKELING VAN WEERSTANDEN Een parallelschakeling komt in de praktijk vaker voor dan een serieschakeling van verbruikers. Denken we maar aan alle elektrische apparaten die aangesloten zijn op

Nadere informatie

Actieve filters. - Inleiding. - Actieve filters. - Hybride filters. - Interne bouw en werkingsprincipes. - Stuurstrategieën

Actieve filters. - Inleiding. - Actieve filters. - Hybride filters. - Interne bouw en werkingsprincipes. - Stuurstrategieën Actieve filters Actieve filters - Inleiding - Actieve filters - Hybride filters - Interne bouw en werkingsprincipes - Stuurstrategieën Inleiding We zagen al eerder dat een passieve RLC-filter in staat

Nadere informatie

Elektrotechniek voor Dummies

Elektrotechniek voor Dummies Elektrotechniek voor Dummies Het programma Spoedcursus Elektrotechniek voor dummies Spanning/stroom Vermogen Weerstand (Resistantie) Wet van Ohm Serie/Parallel AC-DC Multimeter Componenten Weerstand Draadweerstand

Nadere informatie

Vermindering van de spanningsvervorming in distributienetten met resistieve shunt-harmonische impedanties

Vermindering van de spanningsvervorming in distributienetten met resistieve shunt-harmonische impedanties Vermindering van de spanningsvervorming in distributienetten met resistieve shunt-harmonische impedanties Cursus Power Quality: een uitdaging! KHBO 5 december 2007 Wouter Ryckaert Wouter Ryckaert Industrieel

Nadere informatie

Besparing elektrische energie door ketenoptimalisatie. 26-4-2012 Kennisdag voor technici.

Besparing elektrische energie door ketenoptimalisatie. 26-4-2012 Kennisdag voor technici. Besparing elektrische energie door ketenoptimalisatie. 26-4-2012 Kennisdag voor technici. Besparing elektrische energie door ketenoptimalisatie. Agenda: 1) Lezing door Jo Huppertz ca. 45 minuten 2) Vragen

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-BB 2003

Examenopgaven VMBO-BB 2003 Examenopgaven VMBO-BB 2003 tijdvak 1 maandag 19 mei 13.30-15.00 uur ELEKTROTECHNIEK CSE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Beantwoord alle vragen in dit opgavenboekje. Het gebruik van de formulelijst is

Nadere informatie

elektrotechniek CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 11

elektrotechniek CSPE KB 2009 minitoets bij opdracht 11 elektrotechniek SPE KB 2009 minitoets bij opdracht 11 variant d Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3.

Nadere informatie

Uitleg bij de programma s voor de Casio

Uitleg bij de programma s voor de Casio Uitleg bij de programma s voor de Casio 1. Cos phi compensatie [COSPHI] De berekening van een condensatorbatterij en het bepalen van alle vermogens (werkelijk, blind en schijnbaar vermogen). Hierbij wordt

Nadere informatie

9.2 Bepaal de harmonische tijdsfuncties die horen bij deze complexe getallen: U 1 = 3 + 4j V; U 2 = 3e jb/8 V; I 1 =!j + 1 ma; I 2 = 7e!jB/3 ma.

9.2 Bepaal de harmonische tijdsfuncties die horen bij deze complexe getallen: U 1 = 3 + 4j V; U 2 = 3e jb/8 V; I 1 =!j + 1 ma; I 2 = 7e!jB/3 ma. Elektrische Netwerken 21 Opgaven bij hoofdstuk 9 9.1 Geef de complexe weergave van deze tijdsfuncties: u 1 =!3.sin(Tt+0,524) V; u 2 =!3.sin(Tt+B/6) V; u 3 =!3.sin(Tt+30 ) V. (Klopt deze uitdrukking?) 9.2

Nadere informatie

Kenm.: M/TB/TOPL/010 Datum: 16.02.2006 Blz. 1 / 42. Dir. B-M - Documentatie opleiding ELEKTRICITEIT OPGESTELD NAGEZIEN GOEDGEKEURD.

Kenm.: M/TB/TOPL/010 Datum: 16.02.2006 Blz. 1 / 42. Dir. B-M - Documentatie opleiding ELEKTRICITEIT OPGESTELD NAGEZIEN GOEDGEKEURD. Dir. B-M - Documentatie opleiding ELEKTICITEIT Kenm.: M/TB/TOPL/00 Datum: 6.02.2006 Blz. / 42 ELEKTICITEIT Functie Naam OPGESTELD NAGEZIEN GOEDGEKED 6.02.2006 - Blz. 2 / 42 INHODSTAFEL HOOFDSTK I: Inleidende

Nadere informatie