Projectaanvraag/-voorstel,
|
|
- Magdalena Jonker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Projectaanvraag/-voorstel, behorende bij de Regeling Financiële Bijdragen van de PVE (2006/030/E0040) Onderzoeksinstelling: Wageningen UR Livestock Research Projecttitel: Mono-vergisting van mest op Boerderijschaal Projectnummer (PVE): (NB bij nieuwe projecten niet invullen) Verwachte duur/looptijd: Behorende bij klankbordgroep: varkenshouderij Projectleider (ASG): Nader te bepalen Onderzoeker(s): ing. J. Horrevorts, ir. S. Bokma, Ing. H. Ellen, n.t.b. In samenwerking met: Varkensproefbedrijf Sterksel en bedrijfsleven (NB: Alleen instellingen en/of bedrijven waarmee daadwerkelijk wordt samengewerkt.) Aan het PVV gevraagde subsidie: 2010 : 2011 en Totaal per verder : categorie : Aan derden gevraagde subsidie (specificeren): Bijdrage van bedrijven (specificeren): Eigen bijdrage: +/ (turbine) +/ (vergister) Totaal per periode: (Alle bedragen zijn, indien van toepassing, inclusief BTW.) Pagina 1 van 5
2 1A. PROBLEEMSTELLING / AANLEIDING Vergisting is de laatste jaren volop in opkomst in de Nederlandse veehouderij. Steeds meer bedrijven zien de energetische meerwaarde van de aanwezige mestvoorraad. Echter, benodigde WKK s hebben erg hoge onderhoudskosten, waardoor ze pas bij hogere vermogens rendabel zijn. Hierdoor is het noodzakelijk co-producten aan de mest toe te voegen om voldoende gas te produceren, wat gepaard gaat met grote installaties, hoge investeringskosten, hoog risico en een ingewikkeld biologisch proces. Bovendien zijn de coproducten een grote kostenpost. Veel veehouders zoeken naar een goedkopere en simpelere manier om de energie toch uit de mest te kunnen halen met een simpele, goedkope installatie waarbij geen co-producten hoeven te worden aangekocht. Om tot kansrijke concepten te komen is het zaak de verschillende mogelijkheden in de praktijk uit te testen en te ontwikkelen. Er zijn in het verleden kleine stappen gezet om een monovergistingsinstallatie te ontwikkelen, echter door ontbrekende financiële onderzoeksmiddelen om verder te ontwikkelen is dit in de kinderschoenen blijven staan. 1B. DOELSTELLING Het doel van het project is een uitontwikkeld en robuust turn-key concept realiseren waarbij alle energie uit de aanwezige mest gehaald kan worden voor gebruik in het eigen bedrijf en wat direct inpasbaar is in de huidige bedrijfsvoering. Varkenshouderij kunnen hiermee grotendeels energieneutraal worden. 2. MOTIVERING VAN DE ONDERZOEKSINSTELLING Wageningen UR Livestock Research (voorheen ASG Veehouderij) doet al lange tijd onderzoek naar mestvergisting. Hierdoor is er veel epertise aanwezig over de vele technieken en biologische processen binnen de onderzoeksclusters. Veel van dit onderzoek wordt uitgevoerd op Varkensproefbedrijf Sterksel, wat hier uitermate geschikt voor is vanwege de aanwezige installaties die voorzien zijn van meetapparatuur voor onderzoek. Er wordt sinds 2001 mestvergisting toegepast en er wordt al veel mestverwerkingonderzoek gedaan. Vele bezoekers kunnen via ecursies daar de systemen bekijken. Livestock Research onderzoekt ook altijd de economische haalbaarheid, wat van belang is voor een goede implementatie in de praktijk. 3. PROBLEEMEIGENAREN/BELANGHEBBENDEN Probleemeigenaren zijn veehouderijbedrijven die mest produceren. In de aanwezige mestvoorraad is een grote hoeveelheid energie aanwezig die benut kan worden. Hiernaast zijn veehouderijbedrijven grote energievragers, waardoor het verwaarden van energie uit de aanwezige afvalstromen vele voordelen oplevert. 4. STAND VAN ZAKEN (WIE HEEFT AL WAT GEDAAN EN WAT ONTBREEKT ER NOG) De laatste jaren heeft mestvergisting in Nederland een grote vlucht genomen. Er worden steeds meer mestvergistingsinstallaties gebouwd en veehouders beseffen steeds meer de energetische waarde van de aanwezige mestvoorraad. Grote co-vergistingsinstallaties zijn echter voor veel veehouders geen optie, aangezien ze erg groot moeten zijn om economisch rendabel te draaien. Echter men wil de energievoorraad uit de mest wel benutten. De vraag naar kleinschalige mestvergisters wordt daardoor steeds groter. Op Varkensproefbedrijf Sterksel is daarom reeds een minigasturbine geplaatst in Door de lage onderhoudskosten van een mini gasturbine is deze reeds op lage vermogens rendabel. Bij een mini biogasinstallatie, gecombineerd met een mini gasturbine is het niet noodzakelijk om coproducten aan te kopen en is het concept meer gericht op het energetisch gesloten maken van het varkensbedrijf. Pagina 2 van 5
3 Dit ook omdat steeds meer duidelijk wordt dat door de moeilijke techniek en biologie en de moeilijke economie (stijging kosten coproducten, dalende opbrengsten uit subsidie (SDE)) het steeds moeilijker wordt een grootschalige biogasinstallatie op te zetten. Gedurende het gehele jaar komt er warmte vrij, meestal veel meer dan gebruikt kan worden voor verwarming van de stallen. Verwaarden van deze warmte vergroot het rendement van de installatie. In een kleinschalige biogasinstallatie kan een groot deel van alle warmte worden benut in de stallen (het gaat om veel kleinere hoeveelheden). Hiernaast is de interesse voor kleinschalige opwekking van energie uit de eigen mest zeer groot. Dit blijkt uit de vele vragen van Nederlandse varkenshouders hieromtrent naar de mini gasturbine op Varkensproefbedrijf Sterksel. Vele varkenshouders zien deze installatie als een goede optie om de aanwezige energie in de mestvoorraad te verwaarden. Bovendien is een dergelijke installatie makkelijk te bedienen en vergt het een relatief lage investering en daarmee risico. Dit in tegenstelling tot grootschaligere biogasinstallaties. Er is dan ook ontzettend veel interesse in deze techniek vanuit de praktijk. Echter door ontbrekende financiële middelen om verder te ontwikkelen is dit in de kinderschoenen blijven staan. 5A. WERKWIJZE / PROJECTACTIVITEITEN Er zijn verschillende mogelijkheden om mest om te zetten naar bruikbare energiebronnen. Binnen dit onderzoeksproject willen we 2 mogelijkheden nagaan. Enerzijds is dit het omzetten van mest naar biogas, om dit vervolgens om te zetten naar electriciteit. Anderzijds kan mest ook direct worden omgezet naar aardgas middels nieuwe inzichten. Spoor 1: Mini biogasinstallatie Een biogasinstallatie bestaat uit 2 onderdelen. In een vergister wordt de aanwezige mest omgezet naar biogas. Hierna wordt middels een verbrandingsmechanisme het biogas omgezet naar electriciteit. Binnen dit project willen we beide sporen onderzoeken. Vergister Met innovatieve technieken, zoals bijvoorbeeld pakkingsmateriaal of andere mitechnieken, is het mogelijk de uitspoeling van bacteriën in een vergister te minimaliseren. Hierdoor is er de mogelijkheid kortere verblijftijden in de vergister te realiseren, waardoor een vergister veel kleiner kan zijn. Op die manier kan een zeer simpele en goedkope vergister ontstaan waarbij alle energie uit de mest op een bedrijf kan worden omgezet naar biogas. In dit project zullen de mogelijkheden van deze kleine vergister worden onderzocht. Electriciteitsproductie Normaliter worden bij vergistingsinstallaties WKK s ingezet om het geproduceerde biogas om te zetten naar electriciteit. Echter WKK s hebben hoge onderhoudskosten, waardoor ze op lagere vermogens niet economisch interessant zijn. Een andere mogelijkheid om electriciteit op te wekken is de mini gasturbine. De techniek is afkomstig van booreilanden, waardoor de machines erg onderhoudsarm en robuust zijn. Door de lagere onderhoudskosten zijn de turbines ook op lagere vermogens rendabel, waardoor uit enkel de mest voldoende gas geproduceerd kan worden. Dit resulteert in een kleinere, op het eigen verbruik gerichte installatie met lagere onderhoudskosten en een lager risico. In dit project zal een mini gasturbine geplaatst worden op Varkensproefbedrijf Sterksel, waarna deze uitgebreid zal worden doorgemeten. Spoor 2: Rechtstreekse productie Groen Gas Productie van aardgas Ook kan met nieuwe inzichten mest direct worden omgezet in aardgas (Methaan > 95%). Green Energy Technologies heeft hiervoor een techniek ontwikkeld, wat zich echter nog in de ontwikkelingsfase bevindt. Hierbij wordt mest via verschillende kleine tanks omgezet naar aardgas en vooraf te bepalen mestfracties. Hierdoor kan uiteindelijk ook mest op maat worden geleverd, afhankelijk van de marktvraag op dat moment. Op dit moment is er echter nog geen inzicht in deze technieken. Indien deze perspectiefvol blijken zal er een additioneel onderzoeksvoorstel worden ingediend. Pagina 3 van 5
4 5B. WERKWIJZE / TIJDSPLANNING (1/2 1 PAG.) Spoor 1: Mini Biogasinstallatie Er zullen verschillende stappen worden ondernomen om tot een eindresultaat te komen: Vergister - Bouwen mini vergister in samenwerking met HoSt - Mogelijkheden om uitspoeling van bacteriën te verminderen onderzoeken o Mitechnieken o Pakkingsmateriaal - Er zal tevens worden geïnventariseerd wat er in andere sectoren aan onderzoek loopt op dit onderwerp. - Concepten uitontwikkelen - Mogelijk aanpassen installatie - Optimaliseren - Valideren - Kennisoverdracht richting praktijk - Tijdsplanning: o De mini vergister zal in 2010 worden gebouwd en ontwikkeld. o Validatie, rapportage en kennisoverdracht met mogelijke uitloop naar Electriciteitsproductie - Mini gasturbine optimaliseren in samenwerking met PON Power o Nieuwe gasbooster o Grondig onderhoud aan bestaande turbine - Plaatsing en meting van mini gasturbine op Varkensproefbedrijf Sterksel - Een turbine is hier reeds aanwezig - Inventariseren van verbeterpunten - Aanpassen en uitvoerig doormeten mini biogasinstallatie - Doorrekenen en optimaliseren van praktijkopstelling en opstellen rapportage - Kennisoverdracht richting praktijk - Tijdsplanning: o Optimaliseren en duurtesten: 2010 o Validatie, rapportage en kennisoverdracht met mogelijke uitloop naar Spoor 2: Rechtstreekse productie Groen Gas Op dit moment is er nog geen inzicht in deze technieken. Indien deze perspectiefvol blijken zal er een additioneel onderzoeksvoorstel worden ingediend. 6. BEGELEIDING / PROJECTORGANISATIE (MA. ¼ PAG.) Het project wordt begeleid door de klankbordgroep varkenshouderij van het PVV. Een projectteam bestaande uit onderzoekers van Wageningen Livestock Research, Varkensproefbedrijf Sterksel en de participanten uit het toeleverende bedrijfsleven zal het project uitvoeren. 7. RESULTAATVERWACHTING MIDDELLANGE, LANGE TERMIJN Van het onderzoeksproject worden de volgende resultaten verwacht: Effect op: productkwaliteit kostprijs per eenheid zeer negatief negatief n.v.t. positief zeer positief Pagina 4 van 5
5 fleibiliteit arbeidsaspecten ketenvorming product/sector imago milieuaspecten concurrentiekracht dierenwelzijn 8. PRODUCTEN (ONDERWERPEN VOOR VERVOLG / BASIS VOOR HET RAPPORT) Het project zal op leveren: Spoor 1: Mini biogasinstallatie - een geoptimaliseerde, robuuste installatie met een mini gasturbine - Een werkende mini vergister - een rapport met hierin vermeld: o de technische en economische haalbaarheid waaruit varkenshouders de haalbaarheid van een dergelijke installatie op het eigen bedrijf kunnen inschatten. o Enkele voorbeeldberekeningen bij verschillende bedrifjsgrootte o In de economische berekeningen wordt tevens het gebruik van een enkel coproduct (bijvoorbeeld glycerine) meegenomen, aangezien dit voornamelijk voor kleinere bedrijven interessant kan zijn KENNISOVERDRACHT / COMMUNICATIEPLAN Kennisoverdracht zal doorlopende plaatsvinden via de ecursies op Varkensproefbedrijf Sterksel. Ook zal naar aanleiding van het eindrapport een persbericht worden verzonden via de PVV nieuwsbrief en via de ASG kanalen. Pagina 5 van 5
De varkenshouderij: een energieke sector!
De varkenshouderij: een energieke sector! John Horrevorts Research Development, 1. Onderzoeks- en ontwikkelcentrum 1. Validatie onderzoek 2. Ontwikkeling nieuwe innovaties 2. Kennis- en businesscentrum
Nadere informatieProjectaanvraag/-voorstel, behorende
VEE VLEES EIEREN Projectaanvraag/-voorstel, behorende bij de Regeling Financiële Bijdragen van de PVE (2006/030/E0040) PRODUCT BOARDS FOR LIVESTOCK, MEAT AND EGGS Onderzoeksinstelling: Wageningen UR Livestock
Nadere informatieProjectaanvraag/-voorstel, behorende
Projectaanvraag/-voorstel, behorende bij de Regeling Financiële Bijdragen van de PVE (26/3/E4) Onderzoeksinstelling Wageningen UR Livestock Research Projecttitel Praktijkmonitoring en oplossingen voor
Nadere informatieProjectaanvraag/-voorstel,
Projectaanvraag/-voorstel, behorende bij de Regeling Financiële Bijdragen van de PVE (2006/030/E0040) Onderzoeksinstelling: Wageningen UR Livestock Research Projecttitel: Onderzoek naar hokverrijking bij
Nadere informatieMono vergisting in Wijnjewoude?!
Mono vergisting in Wijnjewoude?! Jan Willem Bijnagte bijnagte@cocos.nl www.cocos.nl 06 82404591 Inhoud CCS Mono mestvergisting Gasverwaarding Noord Deurningen Bio-Up Kansen Wijnjewoude Mono mestvergisting
Nadere informatieInnovatieve mestverwerking op de boerderij
Innovatieve mestverwerking op de boerderij Groen gas productie en nutriëntenterugwinning René Cornelissen (CCS) 7 juni 2017 Inhoudsopgave CCS Mest Kleinschalige mono-mestvergisting Bio-Up, Groen Gas op
Nadere informatiePresentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU
Presentatie HoSt Microferm voor CLM/NMU 25-11-2010 Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Agenda Introductie HoSt B.V. Waarom Microferm? Het Microferm concept Beschrijving installatie Voordelen Economie Vragen
Nadere informatieWorkshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl
Workshop mestvergisting Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl BioEnergy Farm 2 Project beschrijving Europees project Marktontwikkeling mono-mestvergisting Verspreiden onafhankelijke
Nadere informatieBiobased economy in het Groene Hart
Biobased economy in het Groene Hart Energie & Bio/Groen Gas 27 juni 2013, Langeraar, Michiel van Galen Inhoud Landelijke doelen energie en beleid Stimuleringsbeleid Groen Gas Het proces Stand van zaken
Nadere informatieWorkshop mestvergisting. Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies
Workshop mestvergisting Jan Willem Bijnagte CCS Energie advies Bijnagte@cocos.nl BioEnergy Farm 2 Project beschrijving Europees project Markt ontwikkeling mono-mestvergisting Verspreiden onafhankelijke
Nadere informatiePresentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm
Presentatie voor Agrivaknet Kleinschalig mest vergisten met Microferm Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Kleinschalige mestvergisting met Microferm Staatssecretaris Joop Atsma en gedeputeerde Theo Rietkerk
Nadere informatieCompact Plus biogasinstallatie, Lierop, 600 kw
Hoe maak je biogas? Inhoud presentatie Wie en wat is Biogas Plus? Hoe werkt een biogasinstallatie? Voor wie is een biogasinstallatie interessant? Is een biogasinstallatie duurzaam? Zijn subsidies nodig?
Nadere informatieOpties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa
Opties voor productie van duurzame energie in de regio Helmond d.m.v. van mest en andere biomassa Jennie van der Kolk, Alterra Helmond, 22-02-13 Nico Verdoes, Livestock Research Inhoud presentatie Wetenschapswinkel
Nadere informatiePresentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins
Presentatie Microferm studiegroep Westhoek Holsteins Door Bart Brouwer Sheet 1 of 26 Agenda Introductie HoSt B.V. Waarom Microferm? Het Microferm concept Beschrijving installatie Voordelen Economie Vragen
Nadere informatieEnergieke Veehouderij. Hilko Ellen / Rick van Emous / Gerrit Kasper / Maikel Timmerman / Harm Wemmenhove
Energieke Veehouderij Hilko Ellen / Rick van Emous / Gerrit Kasper / Maikel Timmerman / Harm Wemmenhove Hoe ziet u het? Van boer naar energieproducent Boer en energieproducent Boer maar geen energieproducent
Nadere informatieBio-energie. van de Boer. www.host.nl
NL Bio-energie van de Boer www.host.nl HoSt Microferm: duurzame energie uit mest Het Microferm concept is ontwikkeld voor boeren die de eigen mest verwerken. De Microferm is uitermate geschikt voor agrarische
Nadere informatieHarry Roetert, Stimuland / Provincie. Themadag bio-energie 27 februari 2013
Harry Roetert, Stimuland / Provincie Themadag bio-energie 27 februari 2013 Bio-energieconsulenten: - Sinds 2006, in opdracht van de Provincie Overijssel - Voorlichting, loket voor boeren, bedrijven en
Nadere informatieGroenGas InOpwerking. Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up. Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015
GroenGas InOpwerking Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up Rene Cornelissen (CCS) 11 maart 2015 Kleinschalige biogasopwaardering met Bio-Up Inhoudsopgave CCS Inleiding Situatie kleinschalige vergisting
Nadere informatieProjectaanvraag (bijlage 3)
VEE VLEES EIEREN Projectaanvraag (bijlage 3) PRODUCT BOARDS FOR LIVESTOCK, MEAT AND EGGS Onderzoeksinstelling: GD en Animal Sciences Group Divisie Veehouderij (ASG) Projecttitel: Verbeteren gezondheidsstatus
Nadere informatieBiogas: In 2011 startte het samenwerkingsverband. Het doel van het project was Biogas
Resultaten: Project Besloten kringloop door kleinschalig mestvergisting in de veehouderij. Biogas: In 2011 startte het samenwerkingsverband. Het doel van het project was Biogas produceren met betaalbare
Nadere informatieRendement en risico Fonds Regionaal Duurzaam 1
Rendement en risico Fonds Regionaal Duurzaam 1 Rendement Via het Meewind-fonds Regionaal Duurzaam 1 kunt u beleggen in duurzame energie in de regio. Daarmee levert u een bijdrage aan de overgang naar duurzame
Nadere informatieInspiratie voor een bezoek aan Varkens Innovatie Centrum Sterksel
Inspiratie voor een bezoek aan Varkens Innovatie Centrum Sterksel Voorbeelden van onderwerpen en projecten Introductie Een bezoek aan Varkens Innovatie Centrum Sterksel is een inspirerende ervaring. Op
Nadere informatieVergunningen voor biogas en groen gas installaties
Vergunningen voor biogas en groen gas installaties Ervaringen van BioGast Sustainable Energy Marcel Verhaart 12 februari 2014, NEN Wie is BioGast? Groen gas producent sinds 2005 Actief in Nederland, Frankrijk,
Nadere informatieThermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath
Openbaar Eindrapport Projectnummer: Projecttitel: DEI1400022 Thermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath 1 SAMENVATTING Dit project is een demonstratie van energiewinning uit hernieuwbare
Nadere informatieVergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010. Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie
Vergisting anno 2010 Rendabele vergister onder SDE 2010 Hans van den Boom 22 april 2010 Sectormanager Duurzame Energie Financieren Duurzame energie binnen Rabobank Groep Maatwerk Sustainability naast Food
Nadere informatieHet gebruik van biogas als transportbrandstof
Dr. Ir. René Cornelissen - Ing. A.F.B ter Braack partners Tractor op Het gebruik van als transportbrandstof 1 LTO Noord partners Tractor op 22.236 leden - Ruim 12.500 veehouders - 500 miljoen kuub uit
Nadere informatieEnergie Praktijkcentrum Sterksel. Mart Smolders bedrijfsleider Praktijkcentrum Sterksel
Energie Praktijkcentrum Sterksel Mart Smolders bedrijfsleider Praktijkcentrum Sterksel Programma indien akkoord Rendement energie De cijfers en trends De open deuren De ontwikkelingen Volgens belofte tijdens
Nadere informatieWageningen UR Livestock Research
Wageningen UR Livestock Research Partner in livestock innovations Mestverwerking met Evodossysteem Oktober 2009 Colofon O Opdrachtgever/financier / financier: Evodos BV Uitgever Wageningen UR Livestock
Nadere informatieAls u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn.
DOSSIER Kleine windmolens Als u zelf elektriciteit wilt opwekken, kan een kleine windmolen een mogelijkheid zijn. Er zijn veel typen windmolens op de markt, met mast, zonder mast, horizontaal of verticaal.
Nadere informatieBiogas is veelzijdig. Vergelijking van de opties 1-2-2012. Vergelijking opties voor benutting van biogas
1--1 Ongeveer 7 deelnemende organisaties Promotie van optimale benutting van biomassa Kennisoverdracht door workshops, excursies, nieuwsbrief en artikelen in vakbladen Vergelijking opties voor benutting
Nadere informatieMelkveebedrijf Familie Prinsen
Project mestwaardering Open dag 4 maart 2015 Melkveebedrijf Familie Prinsen Mestvergistingsinstallatie Fermtec Systems Locatie KTC de Marke Het bedrijf Biomassa voor vergisting In de vergister wordt jaarlijks
Nadere informatieQuickscan energie uit champost
Quickscan energie uit champost Paddenstoelenpact 27 juni 2018 Stijn Schlatmann en Erik Kosse Achtergrond Wekelijks 16.000 ton champost Strengere regelgeving in Duitsland Kosten voor afvoer ca 15 per ton
Nadere informatieMestverwaarding Op weg naar een duurzame veehouderij
Mestverwaarding Op weg naar een duurzame veehouderij 19 november 2014 ABO Ooststellingwerf Nijeberkoop LTO Noord Programma Duurzame Energie Auke Jan Veenstra (aveenstra@ltonoord.nl) Inhoud Activiteiten
Nadere informatieRenewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer
Renewable energy in the Reijerscop area Peter Dekker Luc Dijkstra Bo Burgmans Malte Schubert Paul Brouwer Introductie Methode Subsidies Technologien Wind Zon Geothermisch Biomassa Externe Investeerders
Nadere informatieDS% de juiste indicator? ENERGIE UIT MEST OPBOUW PRESENTATIE MEST # MEST. Mest mest. Wet- en regelgeving. Vloerkeuze en kelderplan
WORKSHOP VERGISTEN 2016 ENERGIE UIT Biogasbubbel doorgeprikt Hopen op beter tijden met vergister Mestvergisting niet rendabel In Duitsland is de schwung er ook een beetje uit Vergister hoort niet op boerenerf
Nadere informatieKennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess
Kennisdeling: Duurzaamheid van vergistingsprocess Drs. Ing. F. Pierie Drs. L.J.M. Heijne Prof. Dr. A.J.M. Schoot Uiterkamp 6/14/2017 1 6/14/2017 2 Inleiding vergisting Onderdelen in de keten 6/14/2017
Nadere informatieGroene Fabriek Lochem
Groene Fabriek Lochem CCS Energie, innovatief en integraal 12 adviseurs Onderwerpen Biomassa Mono-mestvergisting op de boerderij Biogasopwerking tot Groen gas Mestraffinage Houtstook / torrefactie Kennisoverdracht
Nadere informatieOptimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT
Resultaten en bevindingen van project Optimale benutting van de energie input van een houtgestookte centrale door plaatsing rookgascondensor en CO2- benutting met PVT Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus
Nadere informatieOpenbaar eindrapport Groen gas van de boerderij
Openbaar eindrapport Groen gas van de boerderij De creatie van het Bio-Up systeem Rapport : INN 16.003 Versie : 1 Status: Openbaar Datum: 03-2016 Opgesteld door: Projectleider: Cornelissen Consulting Services
Nadere informatieUw kenmerk Ons kenmerk Datum verzoek 2 april 2010
Aan het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Asten Afdeling Ruimtelijk Ordening T.a.v. de heer S. Olschewsky Postbus 290 5720 AG Asten Uw kenmerk Ons kenmerk Datum 100486-002-verzoek
Nadere informatieMIC / LEI. 15 augustus 2007. Maarten Bouwer
MIC / LEI 15 augustus 2007 Maarten Bouwer inhoud Inleiding BioGast Gasmarkt Wat is BioGast Historie en HHNK project Techniek Vragen en lunch Bezichtiging verwachting fossiel aardgas Groningen heeft nog
Nadere informatieBouw ACRRES onderzoeksvergister
Bouw ACRRES onderzoeksvergister Durk Durksz ACRRES - Wageningen UR Oktober 2012 PPO.nr. 522 2012 Wageningen, ACRRES Wageningen UR Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,
Nadere informatieRendement door markt in verdrukking!
Rabobank Food & Agri Thema-update: Vergisting Benchmark (co-)vergisting boekjaar 2010: Rendement door markt in verdrukking! Een tiental nieuwe biogas projecten werden in 2011 gerealiseerd onder de Stimulering
Nadere informatieBioenergie in Oost-Nederland
Bio-energie cluster Oost Nederland Bioenergie in Oost-Nederland www.bioenergieclusteroostnederland.nl Inhoud 1. inleiding - het bioenergiecluster BEON - duurzame energie en de rol van bio-energie slide
Nadere informatieTestrapport van de Manure Power monovergister
Testrapport van de Manure Power monovergister Fridtjof de Buisonjé Patrick Classens Wageningen, 15 december 2014 Wageningen UR (Wageningen University, Van Hall Larenstein University of Applied Sciences
Nadere informatieVerduurzaming veehouderij Jan Willem Straatsma
Verduurzaming veehouderij Jan Willem Straatsma Manager duurzame veehouderij en innovatieve ketenprojecten FrieslandCampina Circulaire zuiveleconomie in een vogelvlucht Vandaag beperken we ons tot het boerenerf
Nadere informatieVerduurzaming warmtenet Almelo Biogas Rotonde Twente e.o.
Verduurzaming warmtenet Almelo Biogas Rotonde Twente e.o. Gerard Bauhuis Business Developer I&O g.bauhuis@cogas.nl 06-22972715 Wie is Cogas? Cogas: Netbeheer (Gas, Electra, Kabel en Glasvezel) Cogas Infra
Nadere informatieRealisatie mestvergistingsinstallatie Praktijkcentrum Sterksel
Projectbrochure 1 Novem projectnummer 355500/5540 Realisatie mestvergistingsinstallatie Praktijkcentrum Sterksel A.V. van Wagenberg M. Timmerman Augustus 2003 1 Van dit project is ook een uitgebreider
Nadere informatieGroengas in landbouw. 11 maart 2015
Groengas in landbouw 11 maart 2015 LTO Noord Programma Klimaat & Energie Auke Jan Veenstra (aveenstra@ltonoord.nl) Inhoud LTO Noord en Energie Energie in de agrarische sector Energieproductie Vergisting
Nadere informatie25/03/2013. Overzicht
Micro-WKK: basisbegrippen en toepassingsmogelijkheden Tine Stevens, Vlaams Energieagentschap Regiovergadering Provincie West-Vlaanderen 12 en 14/03/2013 2 Warmte-krachtkoppeling (WKK) De gelijktijdige
Nadere informatiePotentieel van nieuwe vergistingstechnologie
Bioenergie in Overijssel Potentieel van nieuwe vergistingstechnologie Jan de Wit, Ralph Lindeboom en Willem Brus Bioenergiedag oost nederland 31-oktober-2013 Partners Saxion werkt aan een duurzame toekomst
Nadere informatiePraktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse
Praktische duurzaamheidsoptimalisatie van productieprocessen met behulp van materiaalstroom en levenscyclus analyse Frank Pierie Onderzoeker Hanzehogeschool Groningen 3/30/2017 1 Agenda 1. Introductie
Nadere informatieDe afvalwaterzuivering als energiefabriek
De afvalwaterzuivering als energiefabriek Joop Colsen Energiebesparing op RWZI s anno 2010 www.colsen.nl info@colsen.nl Introductie (1) Afvalwaterzuivering levert energie op: Door vergisting van biomassa
Nadere informatieBiomethanol. Resultaten en bevindingen van project. Datum September 2010 Status Definitief. BioMCN, e.a. in opdracht van Agentschap NL
Resultaten en bevindingen van project Biomethanol Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks- en praktijkprojecten
Nadere informatieDuurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016
Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden 11 februari 2016 1 Managementsamenvatting Inleiding De gemeente Leiden heeft in haar duurzaamheidsambitie doelen gesteld voor de korte
Nadere informatieAandeelhoudende gemeenten van Cogas willen
Aandeelhoudende gemeenten van Cogas willen Energie verduurzamen maar: Nationaal landschap leent zich minder voor zonne- en windenergie; Ondergrond minder geschikt voor WKO en geothermie; Inzet hout: beperkt
Nadere informatieInnovatie in de land- en tuinbouw 2016
Innovatie in de land- en tuinbouw 2016 In opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (voorheen het ministerie van Economische Zaken) December 2017, R.W. van der Meer en M.A. van
Nadere informatieGreen Gas Technology. Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar. Shared Succes
Green Gas Technology Duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar Shared Succes Imtech en Green Gas Technology Imtech is de technologie partner voor bedrijven die biogas willen opwaarderen naar aardgaskwaliteit.
Nadere informatie1. Inhoudelijke beschrijving
Project voorstel/plan Wageningen UR Livestock Research Projecttitel Datum voorstel/plan Status Contactpersoon Wageningen UR Livestock Research Opdrachtgever Contactpersoon opdrachtgever Uitvoerende instellingen
Nadere informatieVan Duurzame Energie naar uro s Nieuwe tak voor Agrarische Sector!?
Van Duurzame Energie naar uro s Nieuwe tak voor Agrarische Sector!? Kansen en Uitdagingen! ZLTO 22 september 2011 Hans van den Boom sectormanager Duurzame Energie Financieren Duurzame energie binnen Rabobank
Nadere informatieModelprojectplan Subsidieregeling MIT R&D samenwerking Noord-Nederland 2018
Modelprojectplan Subsidieregeling MIT R&D samenwerking Noord-Nederland 2018 Om uw aanvraag goed te kunnen beoordelen en rangschikken, moet het projectplan volledig zijn ingevuld. Per onderdeel is aangeven
Nadere informatieMest- o- theek. Energy Pitch provincie Overijssel 23 januari 2014
Mest- o- theek Energy Pitch provincie Overijssel 23 januari 2014 Aangenaam: boer Knor De boerderij van boer Knor De mest situa5e bij boer Knor mest overschot mest te verwerken deel van overschot Boer
Nadere informatieKwantificering van innovaties op de Energiemix van Twente. 4 maart 2014
Kwantificering van innovaties op de Energiemix van Twente 4 Inleiding Het doel van de TDA is om focus aan te brengen in de kansrijke en verbindende initiatieven in Twente bij het realiseren van een duurzame
Nadere informatieBiowkk in de glastuinbouw Praktijkvoorbeeld BioEnergieBergerden. 10 september 2009 Zevenhuizen Presentatie; Jan Willemsen
Biowkk in de glastuinbouw Praktijkvoorbeeld BioEnergieBergerden 10 september 2009 Zevenhuizen Presentatie; Jan Willemsen 2004 Doelstelling Initiatiefnemers 2004 Doelstelling Initiatiefnemers Rendement
Nadere informatieSamenwerking overheid en bedrijfsleven
Bio-energie cluster Oost Nederland Samenwerking overheid en bedrijfsleven ontwikkeling en realisatie van bioenergieprojecten Inhoud 1. inleiding 2. bioenergie in Oost Nederland 3. rol van gemeente 4. samenwerking
Nadere informatieWARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken. Koos Kerstholt Tobias Platenburg
WARMTE-KRACHTKOPPELINGEN (WKK) - Stand van zaken Koos Kerstholt Tobias Platenburg Introductie Koos Kerstholt Stichting KIEN thema coördinator 0-energie Onderzoek & presentatie: Tobias Platenburg Werktuigbouwkunde
Nadere informatieKostenbevindingen t.b.v. advisering over SDE+ 2018
Kostenbevindingen t.b.v. advisering over SDE+ 2018 Sander Lensink Den Haag, 12 april 2017 www.ecn.nl Opbouw Toelichting onderzoeksproces Enkele highlights van kostenbevindingen Uitvragen van ECN/DNV GL
Nadere informatieDe Visie: Elektriciteit en warmte uit houtpellets
De Visie: Onze missie is om een houtpelletketel te maken die ook elektriciteit kan opwekken. Het bijzondere daaraan? ÖkoFEN ontwikkelt een CO2-neutrale technologie met houtpellets als energiedrager, met
Nadere informatieAgenda Ledenvergadering
Agenda Ledenvergadering 1. Opening en mededelingen 2. Verkiezingen bestuur belangenvereniging 3. Uitkomsten nulmeting 4. Vervolgaanpak 5. Vragen en discussie www.adellochem.nl ADEL Nulmeting Energieverbruik
Nadere informatieVan der Maazen Duurzame Ontwikkeling BV
inhoud. Voorstelrondje Van der Maazen Duurzame Ontwikkeling BV UKR en UKP- NESK prijs Hart van Oijen Onze gedachte over biogas Zijn wij op de goede weg? Van der Maazen Duurzame Ontwikkeling BV Bewust en
Nadere informatieProject omschrijving Groen gas Hub Ameland
Project omschrijving Groen gas Hub Ameland Vertrouwelijk Datum: 19 maart 2010 Pagina: 1 van 9 1 Introductie Eneco heeft in 2007 een convenant ondertekend, samen met de Gemeente Ameland, Gasterra en de
Nadere informatieALGEMEEN. 1. Projecttitel Strategieën voor optimale inzet van mest, mestproducten en kunstmesttypen. 2. Programmatitel -
ALGEMEEN 1. Projecttitel Strategieën voor optimale inzet van mest, mestproducten en kunstmesttypen 2. Programmatitel - 3. Onderzoeks-/projectleider en trekker instituut Wageningen UR Livestock Research:
Nadere informatieMestverwerking in De Peel
Mestverwerking in De Peel Mestverwerking Jan van Hoof, Jeanne Stoks, Wim Verbruggen Maart 2012 Agenda Doel van de avond Wat is mest? Wat is het mestprobleem? Waar komt mest vandaan? Hoeveel mest is er?
Nadere informatieEindrapport. Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas
Eindrapport Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas December 2017 Inhoud 1. Gegevens project... 3 2. Samenvatting... 4 3. Technologie... 5 4. Resultaat... 7 5. Conclusie... 10 2 1. Gegevens project
Nadere informatieBio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder 16/12/2010 Cogen Vlaanderen Daan Curvers COGEN Vlaanderen Houtige biomassa in de landbouw 16
Nadere informatie200% rendement uit 100% energie: De witte motor van uw woonhuis!
200% rendement uit 100% energie: De witte motor van uw woonhuis! Oude situatie zonder ECO200 Gas Elektra Wat is ECO200? ECO200 is een nieuw concept van AgriComfort, waarbij het koelen van de melk en het
Nadere informatieWat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2
Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per
Nadere informatieCirculaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen. Douwe Jan Tilkema directeur. Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen
Circulaire economie en duurzaamheid bij Waterschappen Douwe Jan Tilkema directeur Innovatie en Ondernemerschap bij Waterschappen Definitie van de competentie ondernemerschap Signaleren van kansen in de
Nadere informatiehttp://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03
1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten
Nadere informatieHandleiding haalbaarheidsstudie SDE+ 28 februari 2014
Handleiding haalbaarheidsstudie SDE+ 28 februari 2014 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Exploitatieberekening 4 2.1 Specificatie van de investeringskosten en investeringssteun 4 2.2 Overzicht van kosten en baten
Nadere informatieFeeding the world with solar power.
Feeding the world with solar power. inteqnion-solar.com Zonne-energie. Duurzame energiebron van de toekomst. De markt voor energievoorziening is volop in beweging. Fossiele brandstoffen als gas en olie
Nadere informatieDuorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie
Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities
Nadere informatieHoewel ook het laatste IPCC rapport wat minder stellig is over de menselijke invloed op de klimaatverandering zijn wij ervan overtuigd dat we iets
december 2011 1 Hoewel ook het laatste IPCC rapport wat minder stellig is over de menselijke invloed op de klimaatverandering zijn wij ervan overtuigd dat we iets aan de opwarming moeten doen. 2 Wij zijn
Nadere informatieAgem-cáfe: biogas uit grootschalige mestvergisting. 20 april 2016 Ton Voncken, Programmanager Groen Gas Nederland
Agem-cáfe: biogas uit grootschalige mestvergisting 20 april 2016 Ton Voncken, Programmanager Groen Gas Nederland Biogas uit grootschalige mestvergisting Wat Van Biomassa naar Biogas Waarom Rol van biogas
Nadere informatieGreen Deal van Essent, Nederlandse Groen Gas Maatschappij, en Friesland Campina met de Rijksoverheid
Green Deal van Essent, Nederlandse Groen Gas Maatschappij, en Friesland Campina met de Rijksoverheid Ondergetekenden: 1. De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, en de Staatssecretaris
Nadere informatieDuurzame mestverwerking voor productie van schone energie en groene mineralen
Duurzame mestverwerking voor productie van schone energie en groene mineralen MTS vd Lageweg Hendrikus van de Lageweg 1 Inhoud MTS vd Lageweg Mestplaatsing veehouderij sectoren / sector belang Doelen Wat
Nadere informatieWarmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012
Voor kwaliteitsvolle WarmteKrachtKoppeling in Vlaanderen Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012 1 COGEN Vlaanderen Doelstelling:
Nadere informatieSamenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie. Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl
Samenwerken met agrariërs geeft kansen voor groene energie Ton van Korven Projectleider Bio-economie Ton.van.Korven@zlto.nl LTO inzet duurzame energie 1. Verbetering inkomenspositie door (decentrale)energieproductie
Nadere informatieZonne-energie voor ondernemers
Zonne-energie voor ondernemers Een zonnige en zuinige toekomst? Johannes Zijlstra 20-03-2013 LTO Noord Advies Zonne energie; drijvende kracht!? 1 Zonuren Onderwerpen Energie en duurzaamheid Ontwikkeling
Nadere informatieKringloop neutraal denken Emissie, mineralen, energie
Kringloop neutraal denken Emissie, mineralen, energie Eddie ter Braack Waarom nieuwe generatie vergister-raffinage Ontwikkeling/Stand van zaken op dit moment Nog uit te voeren acties Problemen grootschalige
Nadere informatiede beste producten mede mogelijk gemaakt door agrifirm
de beste producten mede mogelijk gemaakt door agrifirm Onze veehouders zorgen voor prachtige en heerlijke producten. Van melk en kipfilet tot eieren en subliem varkensvlees van eigen bodem. Vele mensen
Nadere informatieDe business case: Mest verwaarden. Hans van den Boom Sectormanager Food & Agri Rabobank Nederland
De business case: Mest verwaarden Hans van den Boom Sectormanager Food & Agri Rabobank Nederland Hengelo 28 maart 2014 mln. kg fosfaat Export van fosfaat moet met 50% stijgen 200 175 150 125 100 75 50
Nadere informatiePersbericht + video. Ideeën eerste energieneutrale bedrijventerrein van Nederland veelbelovend
Persbericht + video Dit is een gezamenlijk persbericht van de provincie Noord-Brabant en de gemeente Tilburg. Bij dit persbericht is een video beschikbaar. Brabantlaan 1 Postbus 90151 5200 MC s-hertogenbosch
Nadere informatieSchone handen, schone fabrieken, maar dan geldbesparend.
Schone handen, schone fabrieken, maar dan geldbesparend. Warmteterugwinning GRATIS ENERGIE, WIE WIL DAT NU NIET Waar koude wordt gemaakt ontstaat warmte. Met name shockvriezers leveren veel warmte op van
Nadere informatieReken op ons! Donkere wolken boven de zonnepanelen (vervolg)
10/12/2010 Donkere wolken boven de zonnepanelen (vervolg) Vlaams minister van Energie Freya Van den Bossche vind koppigheid een slechte eigenschap voor een regering en gaat in op het voorstel van de sector
Nadere informatieECOFERM in de praktijk. 10-03-2016 Kees Kroes
ECOFERM in de praktijk 10-03-2016 Kees Kroes Inhoud presentatie Beschrijving van het kringloopsysteem Weergave van de stromen op het bedrijf Ervaringen met de diverse onderdelen Aanbevelingen en conclusies
Nadere informatie