Monumentenwacht Vlaanderen vzw JAARVERSLAG

Transcriptie

1 2015 Monumentenwacht Vlaanderen vzw JAARVERSLAG

2 DEEL A: EERSTELIJNSDIENSTVERLENING LEDEN EN OBJECTENBESTAND LEDENBESTAND OBJECTENBESTAND NIEUWE TARIEFSTRUCTUUR INSPECTIES EN TOESTANDSRAPPORTAGE INSPECTIECAPACITEIT BOUWKUNDIGE INSPECTIES INTERIEURINSPECTIES TOESTANDSRAPPORTAGE BIJKOMEND ADVIES EN DIENSTVERLENING DIENSTEN BOUWKUNDE DIENSTEN INTERIEUR CURSUSSEN EN WORKSHOPS SAMENWERKING TUSSEN DE MONUMENTENWACHTEN MONUMENTENWACHT VLAANDEREN VZW gemeenschappelijke overlegorganen kwaliteitszorg informatica welzijn op het werk COMMUNICATIE EN PROMOTIE interprovinciale ontmoetingsdag studiedagen en informatieverstrekking naar derden ledendag website interne communicatie pers publicaties SAMENWERKING EN AFSTEMMING MET OVERHEDEN EN VERWANTE VERENIGINGEN overheden verwante verenigingen internationale contacten DEEL B: BIJKOMENDE DIENSTVERLENINGEN EN ADVIES MEERJARENONDERHOUDSPLANNING MET KOSTENRAMING (MOP) LEDEN EN OBJECTENBESTAND DIENSTVERLENING opmaak meerjarenonderhoudsplannen en kostenraming adviesverlening KWALITEITSZORG uitbouw en optimalisatie van de dienstverlening expertiseopbouw

3 1.4 COMMUNICATIE EN PROMOTIE informatieverstrekking naar derden en promotie MONUMENTENWACHT ARCHEOLOGISCH PATRIMONIUM (MAP) LEDEN EN OBJECTENBESTAND archeologische objecten integrale objecten (bouwkundige objecten met archeologische relevantie) DIENSTVERLENING inspecties en toestandsrapportage adviesverlening sensibiliseren KWALITEITSZORG uitbouw en optimalisatie van de dienstverlening expertiseopbouw COMMUNICATIE EN PROMOTIE informatieverstrekking naar derden en promotie pers en promotie deelname aan werkgroepen VAREND ERFGOED LEDEN EN OBJECTENBESTAND DIENSTVERLENING KWALITEITSZORG uitbouw en optimalisatie van de dienstverlening expertiseopbouw COMMUNICATIE EN PROMOTIE INSPECTIES TEN BEHOEVE VAN DE VLAAMSE OVERHEID

4 DEEL A: EERSTELIJNSDIENSTVERLENING 1 LEDEN EN OBJECTENBESTAND 1.1 LEDENBESTAND Tabel 1 overzicht van het aantal aangesloten leden Jaar Bisdom Kerkfabriek Intercommunale OCMW Stad of Gemeente Provincie Vlaamse Gemeenschap Rijk Particulier Vennootschap Vzw Instellingen Andere Totaal Op 31/12/15 zijn er leden bij Monumentenwacht aangesloten. De afgelopen tien jaar steeg het ledenaantal met 17%. Het aantal leden steeg vooral in de beginjaren van Monumentenwacht. In vergelijking met vorig jaar, is er in 2015 voor het eerst een lichte daling van 89 leden. In alle provincies, met uitzondering van Limburg, is een lichte daling merkbaar in het totaal aantal leden ten opzichte van Opmerkelijk is West-Vlaanderen, waar het ledenaantal in 2015 aanzienlijk daalt, zij verliezen 81 leden op een totaal van 612 leden. Dit kan vermoedelijk verklaard worden door de grondige actualisatie van de West-Vlaamse administratieve databank waarbij heel wat slapende leden geschrapt zijn uit het ledenbestand. Limburg heeft als enige provincie meer leden in 2015 dan in Illustratie 1 Ledentypes 2015 Wat het type leden betreft, blijft de situatie in 2015 vergelijkbaar met de vorige jaren; de privéeigenaars (particulieren, vennootschappen of verenigingen) blijven de grootste groep met leden 4

5 of 47% van het totaal. Op de tweede plaats volgen de kerkfabrieken en bisdommen met leden of 40%. De 365 aangesloten openbare besturen (intercommunales, steden of gemeentes, provincies, Vlaamse gemeenschap of Rijk) maken 12% van het ledenbestand uit. 20 leden behoren tot de groep van instellingen/andere. 1.2 OBJECTENBESTAND Tabel 2 Het objectenbestand van de Monumentenwacht in Vlaanderen Groei van het objectenbestand 2013 % 2014 % 2015 % Vlaanderen Beschermd % % % Niet beschermd % % % Het objectenbestand is gebaseerd op het aantal inspecteerbare erfgoedobjecten en is ongeveer dubbel zo groot als het ledenbestand. Dit omdat één lid met meerdere objecten aangesloten kan zijn zoals bijvoorbeeld een stad of een kerkfabriek (kerk en pastorie). Daarnaast wordt in bepaalde gevallen één object ook opgesplitst in enkele inspecteerbare erfgoedobjecten, deelobjecten genoemd. Zo worden bijvoorbeeld de verschillende gebouwen van een kasteeldomein onderverdeeld in één hoofdobject (het volledige domein) en meerdere deelobjecten (het kasteel, de hoeve, de bijgebouwen, een molen, ). Het lidmaatschap wordt verrekend op het hoofdobject maar er wordt per deelobject een apart inspectierapport gemaakt. Op 31/12/2015 telt de monumentenwacht in Vlaanderen in totaal objecten, een verwaarloosbare groei van 8 objecten ten opzicht van Ook al is het totaal aantal aangesloten leden in 2015 gedaald, het aantal aangesloten objecten is in 3 van de 5 provincies gestegen in In Oost- en West-Vlaanderen is een daling op te merken. In Oost-Vlaanderen is de daling miniem (4 objecten). West-Vlaanderen heeft een daling van 40 objecten op een totaal van 974 objecten. Net zoals bij het ledenbestand kan de daling in aangesloten objecten verklaart worden door de actualisatie van de West-Vlaamse administratieve databank in 2015 waarbij heel wat slapende leden en bijgevolg dus ook slapende objecten geschrapt zijn uit het ledenbestand. Grafiek 1 Aantal aangesloten erfgoedobjecten per provincie beschermd en niet beschermd Beschermd Niet beschermd De beschermde erfgoedobjecten vormen ook in 2015 de grootste groep. Provincie Antwerpen heeft in 2015 het grootste objectenbestand met objecten, gevolgd door Vlaams-Brabant met erfgoedobjecten. Op de derde plaats staat Oost-Vlaanderen met erfgoedobjecten, dan volgen West-Vlaanderen met 934 erfgoedobjecten en Limburg met een objectenbestand van 607 erfgoedobjecten. 5

6 Grafiek 2 - Te inspecteren erfgoedobjecten per functie Oorspronkelijke functie Huidige functie De kerken en kapellen vormen de grootste groep binnen het objectenbestand gevolgd door bewoning. Deze andere functies zijn opmerkelijk lager vertegenwoordigd in het objectenbestand van Monumentenwacht. 1.3 NIEUWE TARIEFSTRUCTUUR Monumentenwacht heeft sinds haar oprichting in 1991 geen structurele aanpassing van de tarieven doorgevoerd. De noodzaak naar een nieuw tariefplan was al meerdere malen aan bod gekomen en bereikt in 2015 haar hoogtepunt ten gevolge van de vernieuwde structuur van Monumentenwacht (door het in voege treden van de bestuursakkoorden). Bijgevolg wordt in de loop van 2015 een nieuwe tariefstructuur uitgewerkt. Doel van het nieuwe tariefplan: - Eenvoudiger en eenduidiger tariefplan met minder ruimte voor interpretatie; - Betere klantenbinding bekomen, de voordelen van een lidmaatschap overtuigender en exclusiever maken; - De tarieven van Monumentenwacht beter positioneren ten opzichte van de marktconforme tarieven en meegaand met zijn tijd, de huidige tarieven zijn laag op de huidige economische markt; - De tarieven van Monumentenwacht beter inpassen in het consulentschap van de provincie via een uitgewerkt aanbod aan gratis advies/nazorg; - Meer inkomsten halen uit de prestaties in verhouding tot de dotaties en met het oog op toekomstige grote investeringen die Monumentenwacht moet dragen (bv. de databanken MAKSbo en imaks). Overzicht van de nieuwe tarieven die gelden vanaf 1 januari 2016: 6

7 * Alle meegedeelde prijzen zijn inclusief btw en gelden vanaf 1 januari 2016 ** De uurtarieven worden om de twee jaar aangepast aan de consumptieprijsindex van januari Het nieuwe tariefplan wordt goedgekeurd op de Algemene Vergadering van MOWAV op Vanaf juli 2015 wordt gestart met de communicatie van het nieuwe tariefplan naar alle leden van Monumentenwacht. Dit gebeurt zowel schriftelijk aan de hand van een nieuwe tarieffolder die samen met een begeleidende brief wordt verstuurd, als via de website en een externe nieuwsbrief. Naast het informeren van de leden van Monumentenwacht wordt eveneens interne communicatie opgezet om de monumentenwachters en administratieve medewerkers van Monumentenwacht te informeren over het nieuwe tariefplan en deze positief te benaderen. Hiervoor worden volgende initiatieven genomen: - MOWAV bereidt een algemene presentatie voor waarbij het nieuwe tariefplan wordt uitgelegd, gekoppeld aan de verschillende vormen van dienstverlening. De presentatie wordt uiteengezet aan het personeel van Monumentenwacht door de diensthoofden/coördinatoren. - MOWAV stelt een nota Vormen van dienstverlening op die tot doel heeft een opsomming te geven van alle mogelijke dienstverleningen van Monumentenwacht en deze te koppelen aan de desbetreffende tariefformule. In de nota worden bovendien nuances en klemtonen gelegd op aspecten uit het tariefplan en worden interprovinciale afspraken opgenomen. - MOWAV schrijft een handleiding voor de administratieve medewerkers voor de administratieve verwerking van de nieuwe tarieven in het maatwerk die de facturatie automatiseert. 7

8 2 INSPECTIES EN TOESTANDSRAPPORTAGE 2.1 INSPECTIECAPACITEIT Grafiek 3 Evolutie van het aantal objecten, monumentenwachters en het aantal inspecties Een blijvend knelpunt voor de hele Monumentenwacht is de discrepantie tussen het aantal te inspecteren objecten enerzijds en de inspectiecapaciteit van Monumentenwacht anderzijds. Het aantal te inspecteren objecten is in de loop der jaren aanzienlijk toegenomen terwijl het aantal wachters om de inspecties uit te voeren sinds 2001 relatief stabiel is gebleven. De inspectiecapaciteit is afhankelijk van een aantal object- en persoonsgebonden factoren: 1. De objectgebonden factoren zijn de grootte van het te inspecteren object, de complexiteit ervan en de toegankelijkheid en bereikbaarheid van de bouwdelen. 2. Daarnaast is het rendement van de inspectieteams afhankelijk van de reële beschikbaarheid van voldoende teams en deze wordt beïnvloed door budget, ziekte, bevallingsrust en ouderschapverlof, tijdskrediet, ontslag, selectie en aanwerving en opleiding van nieuwe medewerkers. Het optimaliseren van de inspectiecapaciteit van de beschikbare teams en een verdere ontwikkeling van de werkprocessen is een permanente opdracht en bezorgdheid. De provinciale Monumentenwachten verlenen aan MOWAV hun medewerking om deze doelstelling te kunnen realiseren en omgekeerd (zie hoofdstuk Kwaliteitszorg). Bijlage 2 geeft een overzicht van het aantal monumentenwachters (VTE) per provincie. 8

9 Grafiek 4 - Aantal te inspecteren erfgoedobjecten per provincie in 2015 Grafiek 5 Aantal monumentenwachters (VTE) per provincie in 2015 Grafiek 6 Aantal te inspecteren erfgoedobjecten per VTE ten opzichte van het gemiddelde in 2015 Opmerking bij interpretatie van deze grafieken: de grafieken houden geen rekening met de grootte van de te inspecteren erfgoedobjecten, de complexiteit ervan en de toegankelijkheid en bereikbaarheid van de bouwdelen. De VTE s in de grafieken zijn reële VTE s, namelijk de werkelijk gepresteerde VTE s (dus niet de contractuele) rekening houdend met ziekte, zwangerschap, loopbaanonderbrekingen,... Het aantal te inspecteren erfgoedobjecten per provincie heeft duidelijk een invloed op het aantal VTE s per provincie. Het is duidelijk zichtbaar dat de provincie met de meeste te inspecteren erfgoedobjecten ook de meeste VTE s in dienst heeft en omgekeerd. Gemiddeld over de hele Monumentenwacht heeft 1 VTE ongeveer 185 te inspecteren erfgoedobjecten. De meeste provincies schommelen rond dit gemiddelde met uitzondering van Limburg die opmerkelijk minder (ongeveer 123) te inspecteren erfgoedobjecten per VTE heeft. Antwerpen heeft per VTE het hoogst aantal (ongeveer 223) te inspecteren erfgoedobjecten. In 2014 lag het gemiddeld aantal te inspecteren erfgoedobjecten per VTE lager, namelijk 170. In 2015 is het aantal te inspecteren erfgoedobjecten licht gestegen maar het is vooral een daling in het aantal reële VTE s (van 38,11 in 2014 naar 33,83 in 2015) dat maakt dat het gemiddeld aantal te inspecteren erfgoedobjecten per VTE in 2015 hoger ligt dan in

10 2.2 BOUWKUNDIGE INSPECTIES Grafiek 7 Aantal bouwkundige inspecties per provincie in 2015 Grafiek 8 - Aantal inspecties bouwkunde per VTE t.o.v. het gemiddelde in 2015 Grafiek 9 Aantal gefactureerde uren bouwkunde per VTE ten opzichte van het gemiddelde in 2015 Opmerking bij interpretatie van deze grafieken: de grafieken houden geen rekening met de grootte van de te inspecteren erfgoedobjecten, de complexiteit ervan en de toegankelijkheid en bereikbaarheid van de bouwdelen. Bovendien voeren de wachters niet enkel bouwkundige inspecties uit maar gaat een deel van hun tijdsinvestering ook naar bijkomende dienstverleningen en adviezen. Men zou ervan uit kunnen gaan dat het aantal uitgevoerde bouwkundige inspecties verband houdt met het aantal VTE s per provincie. Dit is echter niet geheel waar. Antwerpen heeft het grootst aantal VTE s maar het is Oost-Vlaanderen die de meeste inspecties uitvoert. Vlaams-Brabant heeft het tweede grootste inspectieteam maar voert beduidend minder bouwkundige inspecties uit. Het gemiddeld aantal bouwkundige inspecties per VTE over alle provinciale Monumentenwachten bedraagt ongeveer 34 inspecties in Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2014 en 2013 waar het gemiddelde 32 inspecties bedroeg. Gemiddeld worden 253 uren bouwkunde gefactureerd per VTE in Dit is ongeveer gelijk aan voorgaande jaren (2014: 257 uren, 2013: 240 uren). De inspectiecapaciteit per VTE in Oost-Vlaanderen is al enkele jaren opmerkelijk hoger dan die in andere provincies. In 2015 ligt de gemiddelde inspectiecapaciteit per VTE in Oost-Vlaanderen zelf uitzonderlijk hoog. Gemiddeld worden 57 inspecties per VTE uitgevoerd; dat is 10 inspecties meer per VTE dan in 2014 waar gemiddeld 47 inspecties per VTE werden uitgevoerd op jaarbasis. Ook Vlaams-Brabant heeft in 2015 een grote sprong gemaakt. Daar waar het gemiddeld aantal inspecties per VTE in 2014 maar 17,55 inspecties bedroeg, is dit in 2015 opgetrokken naar een gemiddelde van 10

11 22,30 inspecties. Dat is een stijging van 5 inspecties per VTE op jaarbasis. West-Vlaanderen en Limburg maakten in 2014 een grote inhaalbeweging. In 2015 blijven ze ongeveer rond hetzelfde gemiddelde stagneren. Grafiek 10 Aandeel bouwkundige inspecties per oorspronkelijke objectfunctie in Net als in 2014 worden in 2015 vooral voor kerken en kapellen bouwkundige inspecties uitgevoerd. Op de tweede plaats staan de woningen. In 2015 worden opmerkelijk meer abdijen, begijnhoven of aanverwanten geïnspecteerd dan in Grafiek 11 Verhouding tussen eerste inspecties bouwkunde en herhaalinspecties 100% 80% 60% % 20% 0% Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Vlaams-Brabant Aantal eerste inspecties Aantal herhaal inspecties Net als afgelopen jaren, gebeuren er in 2015 bij de bouwkundige inspecties relatief meer herhaalinspecties dan eerste inspecties. Hoewel de nieuwe leden steeds voorrang krijgen, worden er veel herhaalinspecties uitgevoerd. 11

12 Grafiek 12 Overzicht van het aantal jaren tussen twee inspecties van eenzelfde erfgoedobject geïnspecteerd in 2015 (voor het opmaken van de grafiek is van alle erfgoedobjecten geïnspecteerd in 2015 bekeken van hoeveel jaar geleden de vorige inspectie dateert) 0,00-2,00 Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Vlaams-Brabant -4,00-3,63-6,00-5,08-4,97-5,67-8,00-10,00-7,79-6,86 Tijd met vorige BK inspectie Gemiddelde Opmerking bij interpretatie van deze grafiek: leden kiezen er soms zelf voor een herhaalinspectie uit te stellen. Bovendien dient gemeld te worden dat geen enkele provinciale Monumentenwacht nog met een wachtlijst werkt. Een lid dat een herinspectie wenst kan vrij onmiddellijk bediend worden. De gemiddelde tijd tussen een bouwkundige inspectie uitgevoerd in 2015 en de vorige inspectie bedraagt over alle provinciale Monumentenwachten ongeveer 5,5 jaar en is vergelijkbaar met Dit terwijl men voor een goed onderhoud van een object streeft naar een herinspectie om de drie jaar. Oost-Vlaanderen ligt in de buurt van dit streefcijfer. Limburg en Vlaams-Brabant zijn de uitschieters met een gemiddelde tijd rond 7 jaar. Het opdrijven van deze frequentie verdient de nodige aandacht in de komende jaren maar een evolutie zal pas over enkele jaren merkbaar zijn (grafiek moet op langere termijn geïnterpreteerd worden). 2.3 INTERIEURINSPECTIES Algemene opmerking voor interieurinspecties: aangezien er voor het opmaken van de grafieken voor interieur minder gegevens voorhanden zijn (kleiner aantal inspecties en minder VTE s) schommelen deze waarden zeer sterk per jaar en per provincie. Grafiek 13 Aantal interieurinspecties per provincie in 2015 Grafiek 14 Aantal interieurinspecties per VTE t.o.v. het gemiddelde in

13 Grafiek 15 Aantal gefactureerde uren interieur per VTE ten opzichte van het gemiddelde in 2015 Opmerking bij interpretatie van deze grafieken: de grafieken houden geen rekening met de grootte van de te inspecteren erfgoedobjecten, de complexiteit ervan en de toegankelijkheid en bereikbaarheid van de bouwdelen. Vooral bij interieurinspecties worden soms zeer omvangrijke gehelen geïnspecteerd. Bovendien voeren de wachters niet enkel interieurinspecties uit maar gaat een deel van hun tijdsinvestering ook naar bijkomende dienstverleningen en adviezen. In West- Vlaanderen is de interieurwachter bijvoorbeeld ook molenwachter. Het gemiddeld aantal interieurinspecties per VTE over alle provinciale Monumentenwachten bedraagt ongeveer 15 inspecties in 2015, dat zijn vier inspecties meer per VTE dan in Gemiddeld worden 148 uren interieur gefactureerd per VTE. Ook dit is een hoger gemiddelde dan in 2014 (121 gefactureerde uren per VTE). De inspectiecapaciteit voor interieurinspecties per VTE in Antwerpen is opmerkelijk gestegen in 2015 van ongeveer 7 inspecties per VTE in 2014 naar 21 inspecties in Ook Vlaams-Brabant maakt in 2015 een grote sprong van 10 inspecties per VTE naar 16 inspecties per VTE. West-Vlaanderen heeft in 2015 ongeveer evenveel interieurinspecties uitgevoerd als in 2014 maar heeft wel meer dan dubbel zoveel uren gefactureerd. Grafiek 16 - Aandeel interieurinspecties per oorspronkelijke objectfunctie in

14 Interieurinspecties worden in 2015 voornamelijk uitgevoerd voor kerken en kapellen (75% van het totaal). Daar waar bij bouwkundige inspecties ook veel woningen worden geïnspecteerd, is dit bij interieurinspecties minder. Grafiek 17 Verhouding tussen eerste interieurinspecties en herhaalinspecties 100% 0 80% 60% 40% % % 1 Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Vlaams-Brabant Aantal eerste inspecties Aantal herhaal inspecties De verhouding tussen eerste interieurinspecties en herhaalinspecties schommelt sterk afhankelijk van de provincie. Daar waar er voor bouwkunde duidelijk meer herhaalinspecties worden uitgevoerd dan eerste inspecties is dit verschil voor interieur minder uitgesproken. Opmerkelijk is dat West- Vlaanderen in 2015 enkel eerste inspecties heeft uitgevoerd. Grafiek 18 - Overzicht van het aantal jaren tussen twee interieurinspecties van eenzelfde erfgoedobject geïnspecteerd in 2015 (voor het opmaken van de grafiek is van alle erfgoedobjecten geïnspecteerd in 2015 bekeken van hoeveel jaar geleden de vorige interieurinspectie dateert) 0,00-2,00 Antwerpen Limburg Oost-Vlaanderen West-Vlaanderen Vlaams-Brabant 0,00-4,00-6,00-6,24-8,00-10,00-6,94-8,50-7,50-8,25 Tijd met vorige Int inspectie Gemiddelde Opmerking bij interpretatie van deze grafiek: leden kiezen er soms zelf voor een herhaalinspectie uit te stellen. De gemiddelde tijd tussen een interieurinspectie uitgevoerd in 2015 en de vorige inspectie bedraagt ongeveer 6 jaar. Dit terwijl men voor een goed onderhoud van een object streeft naar een herinspectie binnen de drie jaar. West-Vlaanderen voert in 2015 enkel eerste inspecties uit waardoor er voor 2015 geen gegevens bekend zijn over voorgaande inspecties. Daar waar er voor bouwkundige inspecties geen wachtlijsten meer bestaan (leden die een herinspectie wensen, kunnen vrij onmiddellijk bediend worden), werkt de dienstverlening interieur in bepaalde provincies wel met wachtlijsten. Dit omdat de vraag naar interieurinspecties hoger is dan het aanbod van de provinciale Monumentenwacht met het beschikbare personeel. Het opdrijven van de frequentie verdient de nodige aandacht in de komende jaren maar een evolutie zal pas over enkele jaren merkbaar zijn (grafiek moet op langere termijn geïnterpreteerd worden). 14

15 2.4 TOESTANDSRAPPORTAGE Op basis van de inspecties stelt Monumentenwacht toestandsrapporten op met daarin een beschrijving van de huidige toestand van alle delen van het gebouw en/of interieur of van het vaartuig, gevolgd door aanbevelingen over duurzaam onderhoud, dringend herstel, veiligheid en toegankelijkheid en noodzakelijke restauraties. Het rapport wordt bij voorkeur naderhand ter plaatse toegelicht aan de eigenaar of verantwoordelijke voor het onderhoud. Het in situ toelichten van het rapport bevordert immers een snelle en betere opvolging van de aanbevelingen. De uitbreiding van deze dienstverlening is dan ook een continue bezorgdheid. 3 BIJKOMEND ADVIES EN DIENSTVERLENING Naast de reguliere inspecties bouwkunde of interieur worden ook bijkomende adviezen en dienstverleningen uitgevoerd. Deze bijkomende adviezen en dienstverleningen blijven wel secundair aan de reguliere inspecties. De reguliere inspecties omvatten voor bouwkunde nog steeds 80% van het aantal diensten, voor interieur bedraagt dit 75%. Uitzonderlijk voeren de monumentenwachters tijdens hun inspecties kleine herstellingswerken en noodinterventies uit met de bedoeling ernstige vervolgschade te vermijden. Met exemplarische ingrepen wordt de eigenaar-beheerder aangezet tot een doeltreffend onderhoud met de juiste materialen en technieken. De provinciale Monumentenwachten staan tevens in voor de opvolging van de toestand en het (uitgevoerde) onderhoud. Zo worden geplaatste scheurmeters in gebouwen regelmatig opgevolgd en klimaatmetingen geanalyseerd. Ook wordt er telefonisch of schriftelijk aanvullende informatie over regelmatig onderhoud, preventieve en curatieve conservering, materialen en uitvoeringstechnieken aangeleverd waar vaak opzoekingwerk aan voorafgaat. De monumentenwachters hebben bovendien een doorverwijsfunctie naar de erfgoedconsulenten en hun beleidsinitiatieven - zoals de (onderhouds)premieregeling - van de Vlaamse overheid en steunmaatregelen van de provincies. 3.1 DIENSTEN BOUWKUNDE Grafiek 19 Aantal diensten bouwkunde in

16 Tabel 3 Aantal gefactureerde uren voor bouwkundige diensten in 2015 per provincie Antwerpen Limburg O-Vlaand W-Vlaand Vl-Brabant Inspectie Bouwkunde 1880,04 575, ,00 896, ,94 Werken Bouwkunde 203,00 121,00 168,00 2,00 135,33 Advies Bouwkunde 86,01 41,00 27,50 44,50 29,89 Monitoring en metingen Bouwkunde 28,08 8,50 0,00 0,00 188,45 Veiligheid en toegankelijkheid Bouwkunde 42,17 0,00 11,50 0,00 0,00 Nazorg, helpdesk, duiding rapport Bouwkunde 12,83 0,00 2,00 0,00 32,08 Overleg en bijwonen (werf)vergaderingen Bouwkunde 2,00 0,00 2,00 1,00 0,00 Inspectie Molen 30,00 29,00 18,00 41,00 47,84 Werken Molen 0,00 12,00 0,00 0,00 0,00 Advies Molen 2,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Monitoring en metingen Molen 6,00 0,00 0,00 0,00 0,00 Totaal 2292,13 786, ,00 985, ,53 Grafiek 20 Overzicht aantal gefactureerde uren voor bouwkundige diensten in 2015 per provincie Monumentenwacht Limburg en Vlaams-Brabant hebben in 2015 in verhouding het hoogst aantal bijkomende bouwkundige adviezen en dienstverleningen uitgevoerd. 24% van de gefactureerde uren in 2015 zijn voor bijkomende adviezen en dienstverleningen, 76% voor de reguliere inspecties (bouwkunde en molens). In Antwerpen worden in verhouding iets minder bijkomende adviezen en dienstverleningen uitgevoerd, namelijk 17%. In Oost-Vlaanderen ligt dit aandeel behoorlijk lager. Hier zijn 8% van de gefactureerde uren voor bijkomende adviezen en dienstverleningen. 92% van de gefactureerde uren zijn voor de reguliere inspecties (bouwkunde en molens). West-Vlaanderen voert in verhouding het minst bijkomende bouwkundige adviezen en dienstverleningen uit, dit is slechts 5% van het totaal aantal gefactureerde uren. 95% van de gefactureerde uren zijn voor de reguliere inspecties (bouwkunde en molens). 16

17 3.2 DIENSTEN INTERIEUR Grafiek 21 Aantal diensten interieur in 2015 Tabel 4 Aantal gefactureerde uren voor diensten interieur in 2015 per provincie Antwerpen Limburg O-Vlaand W-Vlaand Vl-Brabant Inspectie Interieur 239,91 203,00 236,50 76,50 345,52 Werken Interieur 29,50 58,50 80,00 0,00 0,00 Advies Interieur 16,50 0,00 23,00 2,00 19,67 Monitoring en metingen Interieur 20,33 0,00 15,00 0,00 0,00 Nazorg, helpdesk, duiding rapport Interieur 9,25 0,00 0,00 0,00 0,00 Inrichting bewaarplaats interieur 0,00 0,00 4,00 0,00 0,00 Poetsadvies Interieur 0,00 0,00 13,50 1,00 0,00 Overleg en bijwonen (werf)vergaderingen Interieur 0,00 0,00 3,00 0,00 0,00 Totaal 315,49 261,50 375,00 79,50 365,19 Grafiek 22 Overzicht aantal gefactureerde uren voor diensten interieur in 2015 per provincie 17

18 Monumentenwacht Oost-Vlaanderen heeft in 2015 in verhouding het hoogst aantal bijkomende interieuradviezen en dienstverleningen uitgevoerd. 37% van de gefactureerde uren in 2015 zijn voor bijkomende dienstverleningen en adviezen, 63% voor de reguliere interieurinspecties. In Antwerpen en Limburg zijn 23% van de gefactureerde uren voor bijkomende adviezen en dienstverleningen. 77% van de gefactureerde uren zijn voor de reguliere interieurinspecties. Vlaams Brabant en West- Vlaanderen voeren in verhouding het minst bijkomende interieuradviezen en dienstverleningen uit, dit is slechts 5% van het totaal aantal gefactureerde uren. 95% van de gefactureerde uren zijn voor de reguliere interieurinspecties. 3.3 CURSUSSEN EN WORKSHOPS In de workshops metaal (door interieurwachter Elisabeth Mertens, Limburg) en textiel (door interieurwachter Eva Schoeters, Antwerpen) leren eigenaars-beheerders hoe ze objecten in deze materialen correct kunnen onderhouden. Er wordt regelmatig gebruik gemaakt van deze dienstverlening. De workshops worden telkens lichtjes aangepast aan de specifieke vraag van de beheerder. De bedoeling is deze dienstverlening uit te breiden naar andere materiaalsoorten. 18

19 4 SAMENWERKING TUSSEN DE MONUMENTENWACHTEN Monumentenwacht Vlaanderen en de provinciale Monumentenwachten dragen er samen toe bij het permanent en regelmatig onderhoud van het erfgoed in de betrokken provincies te stimuleren. Zij nemen daarvoor gezamenlijke en individuele initiatieven. De Monumentenwachten zijn het ermee eens dat hun activiteiten en bekommernissen zowel praktisch als inhoudelijk gelijklopend zijn. In de Afsprakennota Monumentenwacht in Vlaanderen staat de noodzaak tot samenwerking en de noodzaak deze te concretiseren ingeschreven. 4.1 MONUMENTENWACHT VLAANDEREN VZW Monumentenwacht Vlaanderen is een samenwerkingsverband onder de vleugels van de Vereniging van Vlaamse Provincies (VVP) waarbinnen de provinciale beleidsopties voor Monumentenwacht in Vlaanderen en de realisatie ervan op elkaar worden afgestemd. De vereniging verzorgt daarom in samenspraak met de VVP de organisatie en coördinatie van het permanente overleg tussen de provinciale Monumentenwachten onderling. Monumentenwacht Vlaanderen is bovendien verantwoordelijk voor de kwaliteitsbewaking en bevordering van het product, o.a. periodiek onderzoek (inspecties) van de bewaringstoestand van het aangesloten erfgoed in de provincies en advies voor regelmatig onderhoud (rapporten). De provinciale Monumentenwachten geven aan Monumentenwacht Vlaanderen de opdracht de kwaliteit van het product zowel naar inhoud als naar vorm blijvend te optimaliseren GEMEENSCHAPPELIJKE OVERLEGORGANEN a) Bestuursorganen Monumentenwacht Vlaanderen Informatie over de bestuursorganen zie bijlage 1 b) Interprovinciaal overleg (IPO) Het interprovinciaal overleg is een structureel overleg tussen de verantwoordelijken (coördinatoren, directeurs, diensthoofden) van de 5 provinciale Monumentenwachten en MOWAV, gericht op de coördinatie en afstemming van de gemeenschappelijke praktische aangelegenheden. Het IPO is verantwoordelijk voor concrete operationele zaken. Hiermee wordt een vlotte werking en efficiënte dienstverlening beoogd. Beleidsintenties worden doorgeschoven naar de A-commissie Cultuur, maar kunnen door de leden van het IPO worden voorbereid. Zo wordt dit jaar veel aandacht besteed aan de uitwerking van een nieuwe tariefstructuur. Het interprovinciaal overleg komt bijeen voor overleg inzake de dagelijkse werking op 04/02/15, 27/03/15, 03/06/15, 13/11/15. c) Werkgroepen Werkgroep Welzijn op het werk Om cruciale informatie te delen op het vlak van Welzijn op het Werk en Veiligheid, wordt in samenspraak met de preventiediensten van de provincies drie maal per jaar een overleg Welzijn op het werk georganiseerd, bestaande uit een afvaardiging per Monumentenwacht (de monumentenwachters aanspreekpunt veiligheid ), de preventieadviseurs van de provincies en het APB West-Vlaanderen en de preventieadviseur van MOWAV, die de vergaderingen bijeenroept, voorbereidt en voorzit. Tijdens het overleg worden praktische en inhoudelijke zaken besproken met betrekking tot risico-inventarisatie, aankoop materiaal, keuringen materiaal, initiatieven gericht op Welzijn en Veiligheid, en veiligheidsopleidingen. De door de werkgroep uitgewerkte voorstellen worden indien nodig voorgelegd aan de leden van het IPO. In 2015 vinden er drie overlegvergaderingen Welzijn op het werk plaats: 12/01/15, 05/05/15 en 05/10/15. 19

20 Werkgroep administratie en informatica Op het niveau van de administratieve medewerkers is er eveneens nood aan gestructureerde uitwisseling van ervaring. De Werkgroep Administratie en informatica beraadt zich over het databeheer en de dataverwerking, de rapportverwerking, wisselt ervaringen uit en stelt verbeteringen voor. De werkgroep wordt voorgezeten door de adviseur ICT. Er vindt één vergadering van het administratie ICT overleg plaats in 2015 op 17/03/15. Werkgroepen Monumentenwacht bouwkunde Elke provincie vaardigt een bouwkundige monumentenwachter af voor het bouwkundig overleg. Onder leiding van de adviseurs bouwkunde vormen ze een werkgroep om: - ervaringen uit te wisselen rond de werking van monumentenwacht bouwkunde en de samenwerking met de andere disciplines, - te werken rond betere dienstverlening, inspecties en adviezen voor leden - MAKSbo (rapportering, onderhoudsfiches, standaardteksten ) De door de werkgroep uitgewerkte voorstellen worden steeds op het IPO voorgelegd. Afgevaardigden zijn: - Erik Müller, teamverantwoordelijke Monumentenwacht Antwerpen - Karolien Sterkmans, bouwkundig monumentenwachter Vlaams-Brabant (tot 30/8/2015, wordt vanaf 1/9 vervangen door Dirk Lembrechts, bouwkundig monumentenwachter Vlaams- Brabant) - Dirk Mellebeek, bouwkundig monumentenwachter Limburg - Peter Desmet, bouwkundig monumentenwachter West-Vlaanderen - Nele De Cocker, bouwkundig monumentenwachter Oost-Vlaanderen Het bouwkundig overleg komt samen op 23/4/2015 en 2/10/2015. Hier staan de ontwikkelingen van MAKSbo centraal, met hierop aansluitend het uitwerken van onderhoudsfiches en standaardteksten voor leden. Daarnaast wordt gefocust op de inspecties van funerair erfgoed en op integrale inspecties bouwkunde - archeologie (met o.a. het testproject in Antwerpen: archeotab). Ulrike Masson (erfgoedacademie) komt de resultaten van de erfgoedenquête toelichten. Op 09/06/2015 komen alle molenwachters van de verschillende provinciale Monumentenwachten bijeen onder leiding van de adviseur bouwkunde om verder te werken rond rapportsjablonen voor 3 molentypes. Werkgroep Testgroep MAKSbo Zonder officiële statuten, maar van start gegaan vanaf 21/11/2014, in samenspraak met de diensthoofden, bestaat deze testgroep uit 1 afgevaardigde monumentenwachter per provincie, op initiatief van de adviseur bouwkunde. Deze groep wordt geconsulteerd over specifieke problemen of keuzes, en is het dichtst betrokken bij de ontwikkeling van de rapportage-applicatie. Deze testgroep fungeert als dichtste contactpersoon over MAKSbo binnen elke provinciale ploeg, en kan rapporteren op de interne overlegmomenten. De testgroep komt bijeen op 12/5 en 5/10, telkens in de kantoren van MOWAV, daarnaast worden vele onderwerpen ook per briefwisseling (mail) behandeld. De interne stuurgroep voor MAKSbo (adviseurs bouwkunde, adviseur MOP, adviseur ICT) is ook betrokken in de vergaderingen en correspondentie. De afgevaardigden van de testgroep zijn de volgende monumentenwachters: - Bart De Busser (eerst) en Erik Muller (opvolger), Monumentenwacht Antwerpen - Stijn Van der Auwera, Monumentenwacht Vlaams-Brabant - Wim Meers, Monumentenwacht Limburg - Tracy Maenhout (of Patrick Declercq), Monumentenwacht West-Vlaanderen - Geert Scheirlinckx, Monumentenwacht Oost-Vlaanderen Werkgroep Monumentenwacht interieur De monumentenwachters interieur vormen deze werkgroep onder leiding van de adviseur interieur van MOWAV. De werkgroep geeft de mogelijkheid om: 20

21 - ervaringen uit te wisselen rond de werking, inspecties, dienstverlening, adviezen - het opleidingspakket, de rapportering, de dienstverlening en MAKSin te bespreken De door de werkgroep uitgewerkte voorstellen worden steeds op het IPO voorgelegd. In 2015 wordt met deze groep driemaal een overlegmoment (interieuroverleg) georganiseerd, namelijk op 06/05/15, 09/06/15 en 23/09/15. Tijdens deze overlegmomenten staat de vernieuwing van het rapportagesysteem MAKSin centraal, alsook de verbetering van de layout van het rapport. Bijzondere aandacht gaat onder meer ook naar de uitwerking van nieuwe onderhoudsfiches, de eigen accenten en samenwerkingsverbanden van de verschillende provinciale Monumentenwachten en het opleidingspakket KWALITEITSZORG Monumentenwacht Vlaanderen zorgt voor de kwaliteitszorg van de dienstverlening van de provinciale Monumentenwachten. Om de uniformiteit en de kwaliteit van de inspecties en de inspectieverslagen in de vijf provincies te bewaken en te bevorderen, nemen de adviseurs initiatieven zoals overleg in werkgroepen, plaatsbezoeken, interprovinciale uitwisseling, de opmaak van standaardteksten en permanente inhoudelijke helpdesk ondersteuning. Monumentenwacht Vlaanderen heeft hiervoor twee adviseurs bouwkunde (1,3 VTE), een adviseur interieur (0,6 VTE), een preventieadviseur (0,5 VTE), een adviseur informatica (1 VTE) en een inhoudelijk verantwoordelijke in dienst. Laatstgenoemde is tevens adviseur meerjarenonderhoudsplannen, waaraan 70% van de tijd wordt besteed. 1 Ze zijn, ieder in hun eigen vakgebied, verantwoordelijk voor de permanente expertiseopbouw van de 40 monumentenwachters. a) Aanwervingen Bij de rekrutering en selectie van nieuwe monumentenwachters kan Monumentenwacht Vlaanderen als kwaliteitsbewaker in de examencommissie zetelen, ter bewaking van de uniformiteit over de Monumentenwachten. In 2015 vindt een nieuwe aanwerving plaats in Monumentenwacht Vlaams- Brabant maar MOWAV zetelt niet in de examencommissie. Binnen Monumentenwacht Vlaanderen zelf vinden twee nieuwe aanwervingen plaats in 2015 voor een nieuwe varend erfgoedwachter (voorjaar) en een nieuwe medewerker meerjarenonderhoudsplanning (najaar). De jury s worden hiervoor samengesteld uit personeel van MOWAV en een vertegenwoordiger van het Dagelijks Bestuur. De jury voor de varend erfgoedwachter wordt nog aangevuld met een vakspecialist en de diensthoofden van Monumentenwacht Oost-Vlaanderen en Antwerpen. b) Interne vorming, informatie en uitwisseling In het kader van de kwaliteitsbevordering en bewaking organiseert en coördineert Monumentenwacht Vlaanderen de basisopleiding en permanente bijscholing van de Monumentenwachten, in de vorm van studiedagen, workshops, seminaries, cursussen, Er wordt gestreefd naar drie à vier intern georganiseerde opleidingsdagen, twee facultatieve dagen te kiezen uit het externe aanbod en de verplichte vorming inzake preventie en bescherming op het werk. Er is een apart basispakket voor nieuwe monumentenwachters. Het opleidingspakket wordt samengesteld door de adviseur bouwkunde en adviseur interieur op basis van de noden en de behoeften zoals die blijken uit het bouwkundig overleg en interieuroverleg. De verplichte vormingen inzake preventie en bescherming op het werk worden samengesteld door de preventieadviseur van Monumentenwacht Vlaanderen. 1 Zie bijlage 2: Overzicht personeelsbestand MOWAV 21

22 Tabel 5 Overzicht van het opleidingsprogramma 2015 Datum Docent/Organisator Onderwerp Bouw. Int. MOWAV 10/03 PCCE Calamiteiten, risicobeheer X X 24/03 Universiteit Antwerpen Onderzoeksdag Verlijmen, X X consolideren 24/04 WTA Herbestemming v. X schoolgebouwen 04/05, 29/5 K2 Profshop/Edutec Opleiding stellinggebruiker X X X 5,12/05 WTCB Betonrenovatie X 05/05 TVH Parts/MOWAV Hoogwerker X X 08/05 WTCB Cimorné X 28/05 KB-Kenniscentrum Kathodische bescherming X 11/06 MowaV Bezoek werf Afrikamuseum X X X 12/06,18/06, J. Hovelinck/MOWAV EHBO onder specifieke X X X 22/09, 24/09 en 8/10 omstandigheden en bij touwevacuaties 22/06 MoWaV archeologie Bezoek opgraving Gorterstraat X 23/06 MowaV-CRKC Herbestemming X X X parochiekerken 15/09 MoWaV en Oost- infosessie MAKSFun X X X Vlaanderen 22/09 CRKC adviesforum veiligheidszorg X 28/09 FARO Niet al goud wat blinkt: X X waardering, selectie en afstoting van erfgoedcollecties 29/9 ienet 16de isolatiedag X 2/10 RCE Natuursteenplatform X 12,13/10 VDAB / mowav Basisopleiding dakwerken: X X leidekken, zinkwerken 12, 13, 15, MoWa Limburg, Workshop: fixeren van X X 21/10 Antwerpen en V verflagen/vergulding 15/10 NRC Masterclass houtsoorten en X 28/10,25/11 en 9/12 (+ 2 dagen in 2016) toep. K2 Profshop /MOWAV Evaluatie touwtechnieken X X (voor TT) 13/11 MAS Historische havenkranen X 12,13/11 BRK BRK colloquium: innovatie in conservatie-restauratie 18/11 WTCB Kathodische bescherming X voor duurzaam betonherstel 20/11 WTA Schade aan monumenten dr. X beweging id ondergrond 25/11 Iparc presentatie Thermo Lignum X X 30/11 MowaV Onderhoud van hang- en sluitwerk & Onderhoud van stalen schrijnwerk X X 1/12 agentschap Onroerend Erfgoed Infosessie varend erfgoed 4/12 Blauw Schild Comité Geen kater na het water: omgaan met wateroverlast in historische gebouwen en collecties 9/12 TNO Symposium Natuursteen X 11/12 WTCB 3D Restauratie X X X X X X X 22

23 Monumentenwacht Vlaanderen beoogt de gevolgde opleidingen per monumentenwachter bij te houden. Hiertoe wordt telkens aan het begin van het jaar bij de provinciale Monumentenwachten een overzicht opgevraagd van de gevolgde opleidingen en studiedagen. Monumentenwacht Vlaanderen beheert eveneens de Monumentenwacht Expertisekaart (MEX, opgesteld in 2012), te raadplegen voor keuzes met betrekking tot vorming, aanwerving en expertisedeling. MEX wordt ingezet door de adviseurs voor doorverwijzingen en interne kwaliteitszorg: het organiseren en adviseren naar te volgen opleidingen is afgestemd op het expertiseprofiel van de monumentenwachters. MEX wordt gebruikt voor: - informatie-uitwisseling tussen de wachters onderling - ondersteuning en uitwisseling van wachters met specifieke kennis/ervaring in functie van een inspectie (bv. van een atypisch object) - meewerken aan interne opleidingen, publicaties en nieuwsbrieven - een antwoord te bieden op externe vragen naar onze medewerking op studiedagen, workshops, demo s Sinds 2008 is een WIKI opgemaakt: monumentenwacht.pbworks.com, een eenvoudig extranet, toegankelijk voor monumentenwachters (via login) waar een agenda beschikbaar gesteld wordt met de komende interne en externe opleidingen en studiedagen.. De WIKI wordt daarnaast ook gebruikt om informatie inzake studiedagen en preventie en bescherming op het werk zoals veiligheidsinformatie, verslagen, maandverslagen, te delen met belanghebbenden. c) Optimaliseren van de inspectiecapaciteit en de rapportagekwaliteit Monumentenwacht Vlaanderen ontwikkelt, in overleg met de provinciale Monumentenwachten, instrumenten die bijdragen tot het optimaliseren van de inspectiecapaciteit en tot de verhoging van de efficiëntie zonder daarbij in te boeten op de kwaliteit van de dienstverlening. Met het oog op het gelijkstemmen van de inspectie- en rapportagesystematiek ten behoeve van de kwaliteitsbevordering, zorgt Monumentenwacht Vlaanderen voor een vergelijking en een evaluatie van de gehanteerde systematiek in de Monumentenwachten. Dit kan onder meer door middel van de zogenaamde ijkdagen, door het samenstellen van thematische werkgroepen en door het bijwonen van inspecties, Standaardteksten De bedoeling is continu te streven naar een uniforme en efficiënte rapporteringswijze, zowel voor bouwkunde als interieur, door onder meer de uitwerking van standaardformuleringen van aanbevelingen en de opmaak van een standaardlijst van onderhoudsproducten. In het kader van MAKSbo worden standaardteksten opgemaakt die ter beschikking gesteld zullen worden via de applicatie. De standaardteksten in functie van beschermd of geïnventariseerd erfgoed worden aangepast aan het nieuwe onroerend erfgoeddecreet en zijn besluiten. De juridische kennisgeving bij het rapport wordt aangepast. Nalezen van rapporten Sporadisch worden door de adviseurs diverse rapporten nagelezen van inspecties en adviezen door monumentenwachters interieur, varend erfgoed en bouwkunde. Dit gebeurt bijna altijd op vraag van de monumentenwachters zelf, maar ook op vraag van de coördinatoren/directeurs/diensthoofden of van de adviseurs. De vragen zijn veelal gekoppeld aan nieuw aangeworven monumentenwachters en aansluitend op een werkplaatsbezoek. In 2015 worden vooral rapporten nagelezen met het oog op de ontwikkeling van instrumenten die de werkprocessen verbeteren. De adviseur interieur leest verschillende rapporten na, deels gemaakt in het rapportagesysteem MAKSin en deels in het oude Word-sjabloon, met het oog op de vernieuwing en verbetering van MAKSin en de rapportlayout. Voor de invoer in de databank wordt er vooral gestreefd naar vereenvoudiging, een beter overzicht en een grotere flexibiliteit bij het ordenen en groeperen van gegevens. De nieuwe layout moet de rapporten duidelijker, beter gestructureerd en aantrekkelijker maken. Verder leest de adviseur interieur enkele klimaatadviezen na, om na te gaan of hiervoor een aangepaste invoermogelijkheid kan worden gecreëerd in MAKSin. De adviseurs bouwkunde lezen rapporten na voorafgaande aan de ontwikkeling van de rapportagetool MAKSbo. 23

24 Een greep uit de actuele rapporten is nodig om uiteenlopende oplossingen in vorm en inhoud te vergelijken. De conclusies worden meegenomen naar het ontwerp van de rapportagetool. Concreet gaat het om de illustraties bij de teksten de dakenplannen en om het sjabloon van de meerjarenonderhoudsplannen. De inspectieverslagen en adviezen voor varend erfgoed worden in 2015 systematisch nagelezen en teruggekoppeld door de adviseur bouwkunde. MAKS MAKS is een afkorting voor Monumentenwacht Algemeen Kwaliteit Systeem en staat onder permanente verbetering via de adviseur informatica. Het is een gecentraliseerde en geïntegreerde database/applicatie waaraan volgende componenten gekoppeld zijn: - Het huidige Maatwerk voor het beheren van gegevens over de objecten, de inspecties, de adressen, de facturatie, De belangrijkste ontwikkelingen in 2015 waren: o Aanpassingen tariefplan o Toevoegen Offerte-functionaliteit. o Toevoegen notificatie voor nazorg. - De databank voor tijdsregistratie - MAKSin: de databank voor de rapportage van interieurinspecties. In 2015 wordt vooral gewerkt aan een grondige vernieuwing van de databank met het oog op vereenvoudiging, beter overzicht en flexibel kunnen ordenen en groeperen. - MAKSbo: de databank voor de rapportage van bouwkundige inspecties. De ontwikkeling is gestart in het najaar van Een eerste versie wordt opgeleverd op 2 maart Na een algemene testfase, wordt een tweede versie ontwikkeld sinds 28/5/2015, tot op heden. - MAKSfun: de databank voor de rapportage van inspecties van funerair erfgoed. Deze applicatie wordt nu door verschillende provincies getest of gebruikt voor het inventariseren van kerkhoven en kruisen en kapellen. MAKSin MAKSin is het project rond het geautomatiseerde rapportagesysteem voor Monumentenwacht interieur. In 2014 leerden alle interieurwachters werken met MAKSin. Op basis van deze ervaringen wordt het rapportagesysteem begin 2015 geëvalueerd. Daarbij komen moeilijkheden naar boven met betrekking tot de invoer (databank) en de uitvoer (rapport). Er wordt dan ook beslist het rapportagesysteem grondig aan te passen en werk te maken van een vernieuwde layout. In 2015 wordt vooral gewerkt aan de ontwikkeling van de vernieuwde databank en een betere rapportlayout. Eind 2015 is het vernieuwde invoergedeelte grotendeels klaar. In 2016 wordt hieraan verder gewerkt tot het vernieuwde systeem volledig operationeel is. Gekoppeld aan het MAKSin-project worden een tiental onderhoudsfiches opgemaakt en gedrukt. De onderhoudsfiches vervangen bepaalde (standaard)aanbevelingen in de rapporten en kunnen als bijlagen bij de rapporten worden bezorgd aan de eigenaar/beheerder (zie verder). MAKSbo Gelijkaardig aan MAKSin wordt ook voor Monumentenwacht bouwkunde gewerkt aan een geautomatiseerd rapportagesysteem in databankvorm, namelijk MAKSbo. In 2013 werd het project MAKSbo opnieuw opgestart. Na het vastleggen van de doelstellingen in 2013, is in 2014 gestart met het ontwerpen van het product. De ontwikkeling in samenwerking met een extern ontwikkelaar gaat van start in het najaar van De ontwikkeling wordt op de voet gevolgd door de adviseur bouwkunde en adviseur informatica. Tweemaal per week wordt een overlegmoment met de ontwikkelaar voorzien. Er is eveneens een testgroep MAKSbo samengesteld met een afgevaardigde wachter per provinciale Monumentenwacht die de applicatie test en bijstuurt (samenkomst op MOWAV op 12/5 en 5/10). Een eerste versie van de applicatie wordt opgeleverd op 2 maart Een algemene testfase, waarbij alle toekomstige gebruikers kunnen testen, gaat van start met een presentatie in alle provincies op de volgende provinciale overlegmomenten: - 5/3: Monumentenwacht Limburg - 12/3: Monumentenwacht Oost-Vlaanderen - 16/3: Monumentenwacht West-Vlaanderen 24

25 - 16/3: Monumentenwacht Aantwerpen - 24/3: Monumentenwacht Vlaams-Brabant De testfase resulteert in een geordende lijst van gewenste verbeteringen, De lijst wordt op 30/4 gepresenteerd op een overlegmoment (IPO, DB, personeel Monumentenwacht Vlaanderen, voorzitter Luk Lemmens). Op basis hiervan begint de ontwikkeling van een tweede versie op 28/5, dit loopt door tot het voorjaar van Naast het ontwikkelen van de wenselijke verbeteringen worden in het najaar belastingtesten met zo veel mogelijk personeel van MOWA (Big Save) uitgevoerd op het systeem. Deze testen hebben de nodige tijd in beslag genomen aangezien enkele tekortkomingen zijn vastgesteld en bijsturingen noodzakelijk zijn gebleken. Daarnaast wordt de voortgang van de ontwikkeling van de applicatie in het najaar afgeremd door de tussenkomst van de provinciale informatie veiligheidsconsulenten die bedenkingen hebben bij het gebruikte Google-platform waarop de applicatie MAKSbo draait. Op 26/10 komt na een juridische analyse de goedkeuring om verder te gaan met de de ontwikkeling van MAKSbo in Google (dan wel de 'Google for Work'-versie). De provincies gaan akkoord mits een degelijk veiligheidsbeleidsplan wordt uitgestippeld met een afsprakennota per provinciale ICT-dienst betreffende het gebruik van Google. In het najaar worden hiervoor de eerste stappen ondernomen door de opmaak van een impactanalyse. Het ICT-veiligheidsbeleid voor Monumentenwacht zal verder uitgestippeld worden in MAKSfun De databank voor de rapportage van inspecties van funerair erfgoed is ontwikkeld en getest in 2014, en in verschillende provincies in gebruik genomen in Het doel hierbij is grote hoeveelheden graftekens van kerkhoven snel in het veld te kunnen inventariseren en de rapportering hierbij te automatiseren. Op het veld wordt er bij voorkeur gebruik gemaakt van een Windows tablet voor de opname van gegevens en foto s. De test-resultaten van Monumentenwacht Oost-Vlaanderen duiden op een halvering van de totale inspectietijd door het gebruik van de applicatie. Ondertussen zijn er ook testen gebeurd met het opnemen van kruisen en kapellen. Op 15/0915 organiseert monumentenwacht Vlaanderen een infosessie in Leuven voor monumentenwachters bouwkunde, interieur en de adviseurs, waarbij Geert Scheirlinckx (mowaov) MAKSfun en een proefproject voorstelt. Onderhoudsfiches Parallel met de projecten MAKSbo en MAKSin loopt het project onderhoudsfiches. Werkbeschrijvingen voor bepaald preventief onderhoud aan het interieur worden uitgewerkt als handzame, beschrijvende en instructieve onderhoudsfiches. Ze bestaan uit korte eenvoudige teksten aangevuld met foto s, waarmee de eigenaar/beheerders praktisch aan de slag kunnen. Het hoofddoel is het stimuleren van lokale zorg voor het erfgoed, in het bijzonder ter ondersteuning van lokaal onderhoudspersoneel. In 2014 werden de eerste veertien interieurfiches afgewerkt met als eindproduct een pdf-document alsook een gedrukte fiche van stevig geplastificeerd karton. In 2015 worden tien nieuwe interieurfiches inhoudelijk en vormelijk uitgewerkt als pdf en gedrukt document. Zij kunnen als bijlage bij het rapport of als antwoord op een adviesvraag aan de eigenaar/beheerder worden bezorgd. Ook worden nieuwe interieurfiches opgestart die in 2016 worden afgewerkt en gedrukt. In functie van MAKSbo worden onderhoudsfiches opgemaakt die als bijlage bij het rapport kunnen gevoegd worden en die de leden op weg moeten helpen bij het uitvoeren van onderhouds- en kleine veelvoorkomende herstellingswerken. Vanuit de provinciale monumentenwachten worden inhoudelijke insteken gegeven voor deze fiches, ook enkele stagiairs bij Monumentenwacht Vlaams- Brabant werken hieraan mee. De adviseurs bouwkunde stellen ze verder op punt en leggen ze ter nazicht en/of discussie voor op het bouwkundig overleg. Molensjabloon Omdat het huidige bouwkundige rapportagesjabloon ontoereikend is gebleken voor het inspecteren van molens, wordt gezocht naar een nieuw meer toegespitst sjabloon. Er worden sjablonen vooropgesteld voor 3 molentypes (houten windmolen, stenen windmolen, watermolen). Enkele aanzetten worden besproken op het overleg (9/6/15). In Vlaams-Brabant worden ze getest op de 25