RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Interconfessionele Basisschool De Trimaran

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Interconfessionele Basisschool De Trimaran Plaats : Den Helder BRIN nummer : 15IX C1 Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 10 november 2015 Datum vaststelling : 1 maart 2016

2 Pagina 2 van 16

3 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING EINDOORDEEL TOELICHTING REACTIE VAN HET BESTUUR OPZET VAN HET ONDERZOEK Pagina 3 van 16

4 Pagina 4 van 16

5 1 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 10 november een onderzoek uitgevoerd op Interconfessionele Basisschool De Trimaran naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding voor dit onderzoek was het volgende. Wij hebben voor Interconfessionele basisschool De Trimaran een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten mogelijk onvoldoende zijn. Naar aanleiding van deze analyse hebben wij besloten een onderzoek uit te voeren om eventuele tekortkomingen vast te stellen. Conform de uitgangspunten van het programmatisch handhaven onderzoekt de inspectie tevens standaard of wordt voldaan aan bepaalde wettelijke voorschriften. Toezichthistorie Tijdens het bestuursgesprek in augustus 2014 is het bestuur gewaarschuwd dat de eindopbrengsten in 2013 en 2014 onder de ondergrens van de inspectie van het onderwijs liggen. Er is toen afgesproken dat indien de eindopbrengsten in 2015 opnieuw onder deze ondergrens liggen, er een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd zal worden. Bij het laatste onderzoek in het kader van het onderwijsverslag (januari 2012) werd één tekortkoming vastgesteld, namelijk de analyse van de resultaten van leerlingen met leerachterstanden (8.2). De overige indicatoren waren voldoende. Pagina 5 van 16

6 2 EINDOORDEEL Kwaliteit De kwaliteit van het onderwijs vertoont belangrijke tekortkomingen en is als zwak beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan de Interconfessionele basisschool De Trimaran in Den Helder een aangepast arrangement zwak toe. De school valt onder intensief toezicht. Met het bestuur is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in oktober 2016 weer van voldoende niveau is. De inspectie voert in oktober 2016 een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (OKV) uit om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. Belangrijkste bevindingen De eindresultaten zijn drie jaar achtereen (2013, 2014 en 2015) onvoldoende. Ook de tussentijdse resultaten zijn onvoldoende. Het didactisch handelen is van voldoende kwaliteit en het onderwijs is voldoende afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. Er zijn belangrijke tekortkomingen in de zorg aan leerlingen met een leerachterstand. De kwaliteitszorg is op belangrijke onderdelen niet op orde. Pagina 6 van 16

7 3 TOELICHTING Hieronder staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs Indicatoren die bij een kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, de zogeheten normindicatoren, zijn gemarkeerd met een asterisk. Voor een overzicht van alle normindicatoren zie het Toezichtkader po/vo 2012 op De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. zeer zwak 2. zwak 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Opbrengsten Opbrengsten * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2* De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. De leerresultaten van De Trimaran zijn voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zowel aan het eind van de basisschool als tussentijds onvoldoende. Voor de eindresultaten geldt dat zij voor het derde jaar op een rij onder de ondergrenzen van de inspectie liggen (2013, 2014 en 2015). Voor de beoordeling van de tussentijdse resultaten is gekeken naar technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen en wiskunde in groep 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. De resultaten hiervan zijn allemaal onvoldoende. Dit betekent dat de resultaten ook na dit jaar risicovol lijken. Het perspectief voor de eindresultaten in 2016 is gematigd positief: de resultaten van de huidige groep 8 waren vorig jaar (net) voldoende voor rekenen en wiskunde en begrijpend lezen. Pagina 7 van 16

8 Leerstofaanbod Leerstofaanbod * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. Het aanbod voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde stelt de leerlingen in staat om de kerndoelen van het basisonderwijs te bereiken. Er is een doorgaande lijn en voldoende leerlingen krijgen het aanbod tot en met het niveau van leerjaar 8 aangeboden. De school geeft in diverse documenten aan dat haar leerlingenpopulatie taalzwak is. Dit is onvoldoende terug gezien in het aanbod en de leeromgeving in school. Er ontbreekt een taalbeleid met daarin duidelijke afspraken omtrent woordenschatontwikkeling, taalrijke inrichting van de lokalen, veel en gerichte aandacht voor de spreek- en luistervaardigheid en expliciete aandacht voor de diverse taalvaardigheden bij andere vakgebieden (transfer). Tevens ontbreken goede afspraken met de voorschool over taalstimulering en de aansluiting op de basisschool. Tijd Tijd De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. De inspectie beoordeelt het efficiënt gebruik van de onderwijstijd als onvoldoende. In een groot aantal groepen begint de dag met een inloopkwartier. Tijdens het inspectiebezoek is gezien dat dit kwartier vaak niet als onderwijstijd benut wordt: te veel leerlingen zijn niet bezig met werktaken. De school maakt geen gebruik van een schoolbel als signaal dat de lessen begonnen zijn. Hierdoor ontbreekt een duidelijke afbakening van de onderwijstijd. Ouders blijven te lang in de lokalen en een aantal leerlingen komt te laat de les binnen. Pagina 8 van 16

9 Didactisch handelen en afstemming Didactisch handelen * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Afstemming De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. De inspectie heeft samen met observanten van de school lessen bezocht in bijna alle groepen. De kwaliteit van de uitleg is schoolbreed voldoende maar wisselend van kwaliteit per leraar. Het instructiemodel wat de school heeft afgesproken is herkenbaar in de meeste lessen. Het klassenmanagement en pedagogisch handelen bevordert een taakgerichte werksfeer. Ook zetten de meeste leraren coöperatieve werkvormen in om de actieve betrokkenheid van de leerlingen te verhogen. De instructies zijn kort en afgestemd op de onderwijsbehoeften van verschillende groepen leerlingen. Ook differentieert de school voldoende in de leerinhoud en de verwerkingsopdrachten. Deze afstemming is uitgewerkt in groepsplannen en terug te vinden in de week- en dagplanningen. Begeleiding en zorg Begeleiding * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Zorg De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. Pagina 9 van 16

10 Zorg * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Met behulp van methodegebonden en methode-onafhankelijke toetsen volgt de school de ontwikkeling van al haar leerlingen. Na het afnemen van de methodegebonden toetsen volgt een foutenanalyse en kijkt men of er aanpassingen nodig zijn in de afstemming van het onderwijs. Bij de kleuters wordt tevens een observatie-instrument gebruikt om de ontwikkeling van taal en rekenen te volgen. De school heeft haar zorgsysteem beschreven in een zorgplan. Het systeem behelst onder andere het cyclisch en regelmatig volgen en bespreken van de leerresultaten van leerlingen. Naar aanleiding van deze besprekingen groeperen de leraren de leerlingen naar onderwijsbehoefte in een groepsplan. Er ontbreken echter criteria die aangeven welke leerlingen in aanmerking komen voor een diepere analyse van de leerproblematiek en een daaruit volgende gerichte aanpak. Er is dus geen adequate signalering van leerlingen met grote leerachterstanden. Goede analyses naar oorzaken van leerachterstanden ontbreken waardoor de inhoud en aanpak bij zorgleerlingen onvoldoende kwaliteit heeft. Daarom beoordeelt de inspectie indicator 8.1 en 8.2 als onvoldoende. Het team werkt wel planmatig bij leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben. Zij hebben een aanpak en doelen geformuleerd voor deze leerlingen en houden aantekeningen hierover bij in hun dagplanning. Deze doelen worden ook structureel geëvalueerd. Kwaliteitszorg en voorwaarden voor kwaliteitszorg Kwaliteitszorg De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. In de afgelopen jaren hebben meerdere wisselingen in het team plaats gevonden om verschillende redenen zoals leeftijd of mobilisatie. Op dit moment werkt de directeur met een enthousiast en hoofdzakelijk jong team aan de schoolontwikkeling. Ook hebben zich veranderingen voorgedaan in de Pagina 10 van 16

11 kenmerken van de leerlingenpopulatie waardoor er meer aandacht nodig is voor taalontwikkeling. Er is echter niet (tijdig) geanticipeerd op wat dit betekent voor het onderwijs aan de leerlingen. Een voorbeeld hiervan is het uitwerken van een integraal taalbeleid, waarbij aanbod, didactiek en onderwijstijd zijn beschreven en worden toegepast. Vanwege de onvoldoende eindresultaten is er vorig jaar een extern bureau ingeschakeld om het onderwijs, de resultaten en de (onderwijskundige) aansturing uitgebreid te evalueren. Naar aanleiding daarvan is de school aan een verbetertraject begonnen wat inmiddels zijn tweede jaar ingaat. Dit verbetertraject heeft nog niet geleid tot voldoende eind- en tussenresultaten. Omdat de school zichzelf geen (reële) doelen stelt voor de leerresultaten en er geen goede evaluatie en analyse van de leerresultaten voorhanden is, is ook indicator 9.2 onvoldoende. De evaluatie van het onderwijsleerproces gebeurt ook nog niet systematisch. De school erkent deze tekortkomingen en geeft aan dat er binnenkort een keuze zal worden gemaakt voor een systematiek waarin het onderwijsleerproces en de leerresultaten systematisch en cyclisch geëvalueerd gaan worden. Aan het huidige verbeterplan werkt de school wel planmatig en met grote inzet. De nieuw gemaakte afspraken zijn regelmatig onderwerp van gesprek en de directeur en de intern begeleider komen regelmatig in de groepen om te kijken of er volgens deze afspraken gewerkt wordt. Het is daarbij ook van belang dat reeds langer bestaande afspraken opnieuw onder de aandacht gebracht worden. Ten slotte verantwoordt de school zich onvoldoende over haar leerresultaten en haar schoolontwikkeling naar ouders. Zij doet dit in de schoolgids, op de website en het jaarverslag. Deze informatie maakt echter te weinig inzichtelijk dat de leerresultaten onvoldoende zijn en waar de school in haar ontwikkeling staat en naar toe wil. Naleving wet- en regelgeving Wet- en regelgeving Ja Nee NT1A NT1B NT2A NT2B NT4A De inspectie is in het bezit gesteld van de geldende schoolgids (art. 16, lid 2 en 3, WPO). In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen (art. 13 WPO). De inspectie is in het bezit gesteld van het geldende schoolplan (art. 16, lid 1 en 3, WPO). In het schoolplan is informatie opgenomen over een of meer standaard gecontroleerde onderdelen (art. 12 WPO). Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima (art. 8, lid 7 onder b, WPO). Pagina 11 van 16

12 De inspectie concludeert dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 12 van 16

13 4 REACTIE VAN HET BESTUUR Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op Interconfessionele Basisschool De Trimaran. Daarnaast hebben we de school gevraagd haar eigen kwaliteit te beoordelen en dat samen met de oordelen van de inspectie te vertalen naar de ontwikkelingsrichting van de school en welke stappen de school gaat ondernemen om de kwaliteit weer op orde te krijgen. Hieronder geeft het bestuur haar reactie: Naar aanleiding van het conceptrapport van 17 december 2015 met bevindingen van het kwaliteitsonderzoek op de Interconfessionele Basisschool De Trimaran op 10 november 2015 volgt hieronder een reactie van het bestuur over de ontwikkelingsrichting van de school en de vervolgstappen. In september 2014 is er in opdracht van het bestuur een kwalitatief onderzoek uitgevoerd door KPC Groep. Aan de hand van de evaluatie is er door de school een verbeterplan opgesteld dat vanaf maart 2015 op De Trimaran wordt uitgevoerd. De verbeterplannen bevatten de volgende thema s: 1. Kwaliteitszorg en opbrengsten 2. Didactisch handelen, onderwijs, leren en leerinhouden 3. Onderwijs, leren en leerinhouden Jonge Kind 4. Onderwijskundig leiderschap 5. Schoolorganisatie en professionele cultuur 6. Visie en onderwijsconcept 7. Zorg en begeleiding. De KPC Groep begeleidt de directie en het team in dit verbeterproces. Na het kwaliteitsonderzoek van november 2015 zijn de volgende indicatoren met voorrang in de planning en uitvoering opgenomen: Opbrengsten: Er is een gerichte focus op de eindresultaten groep 7/8 en de tussenresultaten (technisch lezen groep 3 en 4, rekenen/wiskunde groep 4 en 6 en begrijpend lezen groep 4). Aanbod: Het taalaanbod wordt afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingenpopulatie waarin de nadruk ligt op woordenschatuitbreiding groep 1-2 Pagina 13 van 16

14 en 3; een rijke taalleeromgeving en taal gekoppeld aan wereld oriënterende vakken. Didactisch handelen: Er wordt efficiënt gebruik gemaakt van de onderwijstijd; het inloopkwartier eindigt om 8.30 uur, wanneer de onderwijstijd begint. Begeleiding en zorg: De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. Dit is een aandachtspunt uit het verbeterplan waaraan systematisch wordt gewerkt. De IB-er analyseert en evalueert samen met de ouders welke zorg er nodig is. Kwaliteitszorg: Zicht op de onderwijsbehoeften van haar leerling populatie. Leerkrachten bespreken samen met ouders de leerresultaten, de kindkenmerken om in het pedagogisch-didactisch handelen rekening te houden met de daaruit voortvloeiende onderwijsbehoeften. Het jaarlijks evalueren en de resultaten en het onderwijsleerproces Dit is een aandachtspunt uit het verbeterplan waaraan systematisch wordt gewerkt. De aandacht zal gericht zijn op leerkrachtinterventies na analyse en evaluatie van het onderwijsleerproces en de leerresultaten. Verantwoording aan belanghebbenden Er heeft inmiddels in december 2015 een ouderavond plaatsgevonden waar op een interactieve wijze met de ouders over het inspectierapport, de leerresultaten en de schoolontwikkeling is gesproken. De veranderingen en verbeteringen worden via Digiduif en de website gecommuniceerd. In de maand mei zal er een open week zijn waarin de ouders tijdens de les een kijkje kunnen nemen in de groep van hun kind. Over veiligheidsbeleving en pesten is de school in gesprek met ouders en kinderen. Het bestuur volgt de uitvoering van de verbeterplannen nauwkeurig en ziet een gedreven, gemotiveerd team dat systematisch aan de plannen werkt en verbeteringen plaatsvinden. Zij heeft er vertrouwen in dat het ingezette verbeterproces op De Trimaran tot hogere eind- en tussenopbrengsten zal leiden. Het aanbod voldoet aan de kerndoelen en wordt aan voldoende leerlingen tot en met het niveau van groep Pagina 14 van 16

15 8 aangeboden. De begeleiding en zorg wordt planmatig uitgevoerd en de effecten geëvalueerd; het didactisch handelen van de leerkrachten is goed gericht op afstemming van de instructie en de verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Pagina 15 van 16

16 5 OPZET VAN HET ONDERZOEK Op 10 november 2015 hebben de volgende onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden: een documentenanalyse; gesprekken met verschillende groepen belanghebbenden: schoolleiding, intern begeleiders, leraren, ouders en leerlingen; observaties van de onderwijspraktijk in een aantal groepen. Deze observaties hebben wij samen met observanten van de school uitgevoerd. De inspectie heeft een feedbackgesprek gevoerd met het bestuur, de schoolleiding, de intern begeleiders en enkele leraren van de school. In dit gesprek heeft de inspectie haar bevindingen en oordelen besproken en heeft de school aangegeven wat zij gaat doen met deze bevindingen. Pagina 16 van 16