Grensoverschrijdend gedrag in de gezondheidszorg: Inzicht in de ontstaansmechanismen en de betekenis

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Grensoverschrijdend gedrag in de gezondheidszorg: Inzicht in de ontstaansmechanismen en de betekenis"

Transcriptie

1 Grensoverschrijdend gedrag in de gezondheidszorg: Inzicht in de ontstaansmechanismen en de betekenis Bart Debyser, Tine De Backer, Tina Vandecasteele, Els Demuyncken Sofie Verhaeghe 39 ste week van de Verpleegkundigen en Vroedvrouwen Introductie Aanleiding Onderzoeksdoel Methode Kwalitatief theorievormend onderzoek Kwantitatief registratieonderzoek Resultaten Situering analyse schematisch overzicht Analyse verpleegkundigen Verdere planning Literatuurlijst 1

2 Introductie Aanleiding Veelvoorkomend probleem (aard, duur en intensiteit van relatie) (Waschgler, et al. 2012; Gerberich et al., 2004; Aberhalden et al., 2007) Fysieke agressie 1 kans op 10 werkjaren (Foster et al., 2007) Verbale agressie 81% verbaal bedreigd gevoeld in voorbije maand (spoed) (Ryan, 2006) Seksueel ongewenst gedrag 20% ongewenst gedrag ervaren (spoed) (Ryan, 2006) Abusive acts 2% van zorgverleners bekende (ouderenzorg) (Sandvide et al, 2004) Afhankelijk van type onderzoek & meten en omschrijven van agressie In twee richtingen; Patiënten verpleegkundigen (Gerberich et al, 2004; Cole et al, 2005) Verpleegkundigen patiënten (Evers et al, 2002) Invloed op kwaliteit van zorgverlening Vanuit perspectief van verpleegkundigen (Duxbury& Whittington, 2004; Nolan et al., 1999) Vanuit perspectief van patiënten (Maben et al., 2012) Introductie Aanleiding Het toebrengen van schade aan materiaal of aan een ander persoon door het overschrijden van de grenzen, normen of regels van de ander zich uitend in verbale agressie, bedreiging, fysieke agressie of agressie naar objecten (Oud, 2005) Invulling van WAT Invulling van ERNST 2

3 Introductie Aanleiding Het toebrengen van schade aan materiaal of aan een ander persoon door het OVERSCHRIJDEN VAN DE GRENZEN, normen of regels van de ander zich uitend in verbale agressie, bedreiging, fysieke agressie of agressie naar objecten (Oud, 2005) Invulling van WAT Invulling van ERNST Welke grenzen, waarden of normen worden overschreden om GOG te ervaren? Introductie Onderzoeksdoel Term Grensoverschrijdend gedrag (GOG) Inzicht in beleving en betekenisgeving Wat maakt dat gedrag binnen de relatie patiënt-verpleegkundige als grensoverschrijdend wordt ervaren? Welke processen of mechanismen beïnvloeden de subjectieve ernstbeleving van GOG? 3

4 Methode A. Kwalitatieve onderzoeksmethode Begrijpen van GOG vanuit ervaringen van verpleegkundigen en patiënten Purposive sample Verpleegkundigen (leeftijd, geslacht, opleiding, werkervaring,..) Patiënten (leeftijd, geslacht, pathologie,..) Theoretical sampling Semi-gestructureerde, narratieve interviews 18 verpleegkundigen en 20 patiënten Analyse door constante comparatieve methode (Morse, 1994; Verhaeghe, 2007; Boeije, 2005) Onderzoekerstriangulatie, peer debriefing en audit trail Methode B. Kleinschalig kwantitatief registratieonderzoek Indicatie frequentie en vorm van GOG Vier algemene ziekenhuisafdelingen (2 algemene ziekenhuizen) Geanonimiseerde steekkaarten gesloten brievenbus (4 weken) Descriptieve analyse 1. Beschrijf beknopt het gedrag dat u als grensoverschrijdend ervaren hebt? 2. Duid aan met een verticale streep op onderstaande balk hoe erg u dit ervaren hebt? Niet erg Heel erg 3. Zo u verder over het incident wenst te spreken, gelieve uw codete noteren: 4

5 Resultaten Frequentie en vorm GOG Analyse verpleegkundigen Analyse patiënten Interactie Interventie-ontwikkeling Implementatie-onderzoek Resultaten Frequentie en vorm GOG Analyse verpleegkundigen Analyse patiënten Interactie Interventie-ontwikkeling Implementatie-onderzoek 5

6 Resultaten Frequentie en vorm van GOG Diverse situaties 76 incidenten gemeld (56 erg of heel erg 20 niet of matig erg ) Vergelijking afdeling: geen verschil in ervaren ernst Vergelijking verpleegkundigen: verschil in ervaren ernst niet erg Verpleegkundige aanspreken met dingske Verschillende keren arm van VPK stevig vastnemen matig erg Pt. wil I.M-inspuiting van arts omdat wij er niet toe capabel zijn Pt.belt om meer suikerklontjes en is kwaad dat we dit niet weten erg heel erg Pt.slaapt tijdens familiebezoek. Familie verwijt ons dat we iets gegeven hebben. Patiënt knijpt verpleegkundige in de bil wanneer ze wil helpen. Schoppen, bijten, knijpen van verpleegkundige bij verzorging Pt. hoest in gezicht verpleegkundige zonder hand voor mond te houden Resultaten Frequentie en vorm GOG Analyse verpleegkundigen Analyse patiënten Interactie Interventie-ontwikkeling Implementatie-onderzoek 6

7 Resultaten Analyse verpleegkundigen Karakteristieken deelnemende verpleegkundigen Aantal interviews Geslacht 18 M:2 V: 16 Leeftijd (jaar) Werkervaring (jaar) Beroep : verzorgende 7: gediplomeerd 7: bachelor(1: hoofdverpleegkundige) 2: master (1: hoofdverpleegkundige) Resultaten Analyseschema verpleegkundigen Onrechtstreekse regulerende factoren: - Rol van team en hoofdverpleegkundige - Invloed van afdelingscultuur en - gewoontes Rechtstreekse regulerende factoren: - Mate waarin de verpleegkunde de patiënt als mens kent - Mate van inlevingsvermogen van de verpleegkundige - Manier van omgaan met GOG Incident dat aanleiding kan geven tot ervaring van GOG Betekenisverlening bij incident Ervaring van GOG Bepalende factoren: - Mate van ervaren controle op de zorgsituatie - Mate van conformeren van de patiënt - Mate van diskwalificatie van de eigen persoon - Mate van dankbaarheid en erkenning 7

8 Resultaten Analyseschema verpleegkundigen Onrechtstreekse regulerende factoren: - Rol van team en hoofdverpleegkundige - Invloed van afdelingscultuur en - gewoontes Rechtstreekse regulerende factoren: - Mate waarin de verpleegkunde de patiënt als mens kent - Mate van inlevingsvermogen van de verpleegkundige - Manier van omgaan met GOG Incident dat aanleiding kan geven tot ervaring van GOG Betekenisverlening bij incident Ervaring van GOG Bepalende factoren: - Mate van ervaren controle op de zorgsituatie - Mate van conformeren van de patiënt - Mate van diskwalificatie van de eigen persoon - Mate van dankbaarheid en erkenning Resultaten Analyse verpleegkundigen Bepalende factoren: op een bepaald moment en in een bepaalde situatie grens overschreden waardoor gedrag grensoverschrijdend is. Verschillende dimensies: Mate van ervaren controle op de zorgsituatie Omdat je de mensen wel wil goed verzorgen of dat je het misschien nog op een andere manier zou willen doen, maar dat je eigenlijk niet kan door tijdsgebrek of daar andere omstandigheden soms. Mate van conformeren van de patiënt Mensen eisen teveel, verwachten daarbij teveel. Zaken die ze zelf kunnen; bv. bellen om glazen water te vullen. Je moet snel komen en ze kunnen het zelf. Mate van diskwalificatie van de eigen persoon Je komt binnen en zegt Goedemorgen. Geen enkele Goedemorgen terug! Je kan niet zelf praten. Mevrouwtje, ga je dit of dat doen. Dat vind ik moeilijk. Dat verondersteld wordt dat geen beleefde goeiedag moet gezegd worden Mate van dankbaarheid en erkenning Ik doe hier mijn best, en de familie en de patiënt zijn van mening, jullie doen eigenlijk niet genoeg. Je komt niet rap genoeg, mensen zijn niet goed verzorgd, en ze moeten lang opzitten Terwijl je weet dat je al wat je kon gedaan hebt. Dat kwetst dan wel. Je doet al wat je kan voor de mensen, maar het wordt dikwijls niet geapprecieerd. De mensen zien dat niet altijd, wat je allemaal doet. 8

9 Resultaten Analyseschema verpleegkundigen Onrechtstreekse regulerende factoren: - Rol van team en hoofdverpleegkundige - Invloed van afdelingscultuur en - gewoontes Rechtstreekse regulerende factoren: - Mate waarin de verpleegkunde de patiënt als mens kent - Mate van inlevingsvermogen van de verpleegkundige - Manier van omgaan met GOG Incident dat aanleiding kan geven tot ervaring van GOG Betekenisverlening bij incident Ervaring van GOG Bepalende factoren: - Mate van ervaren controle op de zorgsituatie - Mate van conformeren van de patiënt - Mate van diskwalificatie van de eigen persoon - Mate van dankbaarheid en erkenning Resultaten Analyse verpleegkundigen Regulerende factoren: die ervaring en ernstbeleving van GOG kunnen versterken of milderen Verschillende dimensies: Onrechtstreeks regulerend Rol van team en hoofdverpleegkundige Wij hebben een hoofdverpleegkundige die achter ons staat en mondig is om familie aan te spreken. De hoofdverpleegkundige steunt ons. Ik denk dat dit een stuk door de hoofdverpleegkundige gestuurd wordt en ook door een aantal collega s die het voordoen. Persoonlijk ben ik dar een sterke trekker in. Collega s zien dat, en op die manier gaat het wel makkelijker. Ze zien dat er andere manieren zijn. Invloed van afdelingscultuur en gewoontes Ongewenst gedrag is moeilijk te mijden. Door ziekenhuisroutines op dat uur moet gewassen worden, op dat uur komt het eten is dat moeilijk. Ik merk dat je averechts effecten krijgt als je dwingt om op te staan. Dat doet een keer deugd, dat je dat eens kunt zeggen. 9

10 Resultaten Analyse verpleegkundigen Regulerende factoren: die ervaring en ernstbeleving van GOG kunnen versterken of milderen Verschillende dimensies: Rechtstreeks regulerend Mate waarin de verpleegkundige de patiënt als mens kent Ik weet, eigenlijk weten ze niet wat ze doen omwille van dementie. Het is niet leuk maar dat blijft niet hangen, je kunt het plaatsen. Het grensoverschrijdend gedrag is ook meestal niet met patiënten waar je een goede band mee hebt, hé. Mate van inlevingsvermogen van de verpleegkundige Patiënten komen op de eerste plaats, zelf ben je minder belangrijk. Je moet op je tanden bijten en nadenken voor je iets zegt, patiënten mogen niet gekwetst worden. Manier van omgaan met GOG Het is creativiteit. Naar medicatie toe; op een later tijdstip of een andere manier proberen. Met concrete dingen omzeilen, om niet uit te lokken. Resultaten Verdere planning Frequentie en vorm GOG Analyse verpleegkundigen Analyse patiënten Interactie Interventie-ontwikkeling Implementatie-onderzoek 10

11 Literatuurlijst AbderhaldenC, Needham I, Dassen T, HalfensRJG, Fischer JE, HaugHJ. Frequencyandseverityof aggressiveincidentsin acute psychiatric wards in Switzerland. Clinical Practice and Epidemiologyin Mental Health 2007;3(1):30. Boeije H. Analyseren in kwalitatief onderzoek. Denken en doen. Amsterdam: Boom Onderwijs; Cole, A. (2005) Four in five nurses on mental wards face violence. British Medical Journal, 330, Duxbury J, Whittington R. Causes and management of patient aggression and violence: staff and patient perspectives. J Adv Nurs 2004;50(5): Evers, W., Tomic, W., Brouwers, A. (2002). Aggressive behaviourand burnout among staff of homes for the elderly. IntJ MentHealth Nurs (1):2-9. Foster C, Bowers L, NijmanH. Aggressive behaviouron acute psychiatric wards: prevalence, severity and management. J Adv Nurs 2007;58(2): GerberichSG, ChurchTR, McGovernPM, Hansen HE, NachreinerNM, GeisserMS, et al. An epidemiologicalstudyof the magnitude and consequences of work related violence: The Minnesota Nurses Study. Occup Environ Med 2004;61: Maben, J., Adams, M., Peccei, R., Murrells, T., & Robert, G. (2012). Poppets and parcels : the links between staff experiences of work and acutely ill older peoples experience of hospital care. Int J Older People Nurs., 7(2), Morse J. Critical issues in qualitative research methods. Thousand Oaks: Sage Publications; Nolan P, Dallender, J, SoaresJ, Thomsen S, ArnetzB. Violence in mental health care: The experiences of mental health nurses and psychiatrists. J Adv Nurs 1999;30 (4): Ryan, D. & Maguire, J. Aggression and violence a problem in Irish Accident and Emergency Departments? J Nurs Manage 2006; 14, Sandvide, A., Aström, S., Norberg, A., & Saveman, B. (2004). Violencin institutional care for elderly people from the perspective of involved care providers. Scandinavian Journal of Caring science, 18, Verhaeghe S. De confrontatie met traumatisch coma: een onderzoek naar de beleving van familieleden [proefschrift]. Gent: Universiteit Gent; WaschglerK, RuizHernándezJA, LlorEstebanB, García-IzquierdoM. Patients aggressivebehaviourstowardsnurses: development and psychometric properties of the hospital aggressivebehavior scale- users. J Adv Nurs

GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG IN ZORGRELATIES: Wat is het voor verpleegkundigen?

GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG IN ZORGRELATIES: Wat is het voor verpleegkundigen? GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG IN ZORGRELATIES: Wat is het voor verpleegkundigen? Met dank aan alle betrokken onderzoekers (Prof. dr. Sofie Verhaeghe, Prof. dr. Ann Van Hecke, Prof. dr. Dimitri Beeckman, dhr.

Nadere informatie

GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG IN ZORGRELATIES:

GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG IN ZORGRELATIES: GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG IN ZORGRELATIES: Wat brengt het teweeg in verpleegkundige teams? Met dank aan alle betrokken onderzoekers (Prof. dr. Sofie Verhaeghe, Prof. dr. Ann Van Hecke, Prof. dr. Dimitri

Nadere informatie

Grensoverschrijdend gedrag in de zorgrelatie: het perspectief van verpleegkundigen werkzaam op algemene ziekenhuisafdelingen

Grensoverschrijdend gedrag in de zorgrelatie: het perspectief van verpleegkundigen werkzaam op algemene ziekenhuisafdelingen Onderzoek Grensoverschrijdend gedrag in de zorgrelatie: het perspectief van verpleegkundigen werkzaam op algemene ziekenhuisafdelingen Samenvatting DOEL. Deze studie is gericht op het verwerven van inzicht

Nadere informatie

BELANGRIJKE UITGANGSPUNTEN

BELANGRIJKE UITGANGSPUNTEN BELANGRIJKE UITGANGSPUNTEN Agressie Grensoverschrijdend gedrag Interactie tussen verpleegkundigen en patiënten 1 BELANGRIJKE UITGANGSPUNTEN Agressie Grensoverschrijdend gedrag Interactie tussen verpleegkundigen

Nadere informatie

Het meten van angst: verpleegkundigen aan het woord!

Het meten van angst: verpleegkundigen aan het woord! Het meten van angst: verpleegkundigen aan het woord! H. Veldhuisen RN, MSc; D. Zweers RN, MSc; Prof. S. Teunissen RN PhD Diakonessenhuis Utrecht hveldhuisen@diakhuis.nl Angst Waarom meten? Zonder meten

Nadere informatie

Verpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten

Verpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten Verpleegkundige interventies bij suïcidale patiënten Tine Maes Hoofdverantwoordelijke De Fase 4 PZ Duffel Tine.Maes@emmaus.be Prof. Dr. B. Sabbe Prof. Dr. D. Schrijvers Prof. Dr. G. Vanaerschot Introductie

Nadere informatie

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen Elise van Beeck Maatschappelijke Gezondheidszorg & Medische Microbiologie en Infectieziekten Erasmus MC Rotterdam Overzicht presentatie Introductie: waar is het

Nadere informatie

Gedragsverandering bij mensen met de ziekte van Parkinson. EC Zorginnovatie en CEMO: PWO onderzoek VIVES gezondheidszorg, campus Kortrijk

Gedragsverandering bij mensen met de ziekte van Parkinson. EC Zorginnovatie en CEMO: PWO onderzoek VIVES gezondheidszorg, campus Kortrijk Gedragsverandering bij mensen met de ziekte van Parkinson EC Zorginnovatie en CEMO: PWO onderzoek VIVES gezondheidszorg, campus Kortrijk Aanleiding Cognitieve beperking Depressie Fysieke beperking Apathie

Nadere informatie

Handhygiene en gedrag: wat werkt wel en wat werkt niet? Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC

Handhygiene en gedrag: wat werkt wel en wat werkt niet? Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Handhygiene en gedrag: wat werkt wel en wat werkt niet? Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC De handen: bron en verspreider van microorganismen Met indicatie voor isolatie

Nadere informatie

Inzetten van ervaring

Inzetten van ervaring Inzetten van ervaring 26 februari 2016 Bart Debyser Marijke Deman Bart Robbrecht Annelies Verkest 1 Perso presentatie Overzicht 1. Wat is ervaringsdeskundigheid? 2. Ons verhaal 3. Ervaringswerkers en inzetbaarheid

Nadere informatie

Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten. Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014

Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten. Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014 Onderzoek naar voorschrijven door Verpleegkundig Specialisten Anneke Francke, mede namens Marieke Kroezen (NIVEL) 19 juni 2014 In de praktijk horen we niet alleen dat de kwaliteit van het voorschrijven

Nadere informatie

Besluitvorming rond kunstmatige voedsel- & vochttoediening: verpleegkundige betrokkenheid en beleving

Besluitvorming rond kunstmatige voedsel- & vochttoediening: verpleegkundige betrokkenheid en beleving Besluitvorming rond kunstmatige voedsel- & vochttoediening: verpleegkundige betrokkenheid en beleving Chris Gastmans, Els Bryon & Bernadette Dierckx de Casterlé I. Inleiding Zorgverleners meer en meer

Nadere informatie

Beleving en ondersteuningsnood van oudere kankerpatiënten en hun familieleden:

Beleving en ondersteuningsnood van oudere kankerpatiënten en hun familieleden: Beleving en ondersteuningsnood van oudere kankerpatiënten en hun familieleden: Aanbevelingen voor de zorgpraktijk Sprekers: Cynthia Senden & Tina Vandecasteele Onderzoeksteam: Tina Vandecasteele, Evy Vandenberghe,

Nadere informatie

Nood aan duidelijkheid?! Liesa Verhaeghe

Nood aan duidelijkheid?! Liesa Verhaeghe Nood aan duidelijkheid?! Liesa Verhaeghe 1 Inhoud 1. Aanleiding 2. Planning 3. Literatuurstudie 4. Protocolontwikkeling 5. Opleiding 6. Kennistest 7. Besluit 2 1 Aanleiding Prevalentiecijfers Europees

Nadere informatie

Masterclass Veiligheidsmanagementsysteem

Masterclass Veiligheidsmanagementsysteem Masterclass Veiligheidsmanagementsysteem PART zorg 13 mei 2014 Agenda 1 2 3 4 5 Introductie VMS - huiswerkopdracht Introductie VIM Casus en gespreksoefening Taken VIM-team Discussie + afsluiting Plaats

Nadere informatie

List of publications. List of publications 213

List of publications. List of publications 213 List of publications List of publications 213 Publications in English Bekkema N., Veer A. de, Hertogh C. & Francke A. Perspectives of people with mild intellectual disabilities on care-relationships at

Nadere informatie

Ga je mee verdwalen? Weet jij de weg?

Ga je mee verdwalen? Weet jij de weg? 13-11- 12 Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn & Technologie Ga je mee verdwalen? Weet jij de weg? Herstelverlenen Drs. I. Schaap Lectoraat herstelondersteunende zorg en cliëntempowerment Saxion Kom verder.

Nadere informatie

observeren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014

observeren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014 observeren van pijngedrag met de REPOS Anneke Boerlage 16 oktober 2014 Pijn is een onplezierige, gevoelsmatige en emotionele beleving die wordt geassocieerd met een daadwerkelijke of dreigende beschadiging

Nadere informatie

Meerdere slachtoffers na een klinisch incident

Meerdere slachtoffers na een klinisch incident Meerdere slachtoffers na een klinisch incident Eva Van Gerven Walter Sermeus, Martin Euwema, Kris Vanhaecht 6 maart 2014 I.k.v. Ondersteuningsplan 2013-2017 FOD Volksgezondheid Casus Kaia Zautner & Kimberly

Nadere informatie

Agressie-incidenten in de klinische forensische zorg

Agressie-incidenten in de klinische forensische zorg Agressie-incidenten in de klinische forensische zorg Festival Forensische Zorg 22 Januari 2019 Anneloes Huitema en Nienke Verstegen Opzet presentatie Onderzoeksopzet Frequentie van Ernst van Aanleiding

Nadere informatie

Pijn meten bij ouderen met dementie; hoe doe je dat?

Pijn meten bij ouderen met dementie; hoe doe je dat? Pijn meten bij ouderen met dementie; hoe doe je dat? Dr. Sandra Zwakhalen Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Dialogen rond dementie Lijden deze ouderen pijn? Hoe kunnen we pijn

Nadere informatie

Eenzaam ben je niet alleen

Eenzaam ben je niet alleen Eenzaam ben je niet alleen Een verdiepend onderzoek naar de risicofactoren van eenzaamheid onder volwassenen van 19-65 jaar. Amy Hofman 1, Regina Overberg 1, Marcel Adriaanse 2 1 GGD Kennemerland, 2 Vrije

Nadere informatie

Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker.

Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker. Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker. 23 mei 2013 Liesbeth Van Humbeeck Let Dillen Universitair Ziekenhuis Gent Dienst Geriatrie B1 gelijkvloers

Nadere informatie

Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker.

Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker. Stil verdriet: een kwalitatief onderzoek naar de beleving van ouderen met een volwassen kind met kanker. 19 december 2013 Liesbeth Van Humbeeck Universitair Ziekenhuis Gent Dienst Geriatrie B1 gelijkvloers

Nadere informatie

Hoe kan ik nu beslissen voor later? Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove

Hoe kan ik nu beslissen voor later? Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove Hoe kan ik nu beslissen voor later? Voorafgaande zorgplanning voor personen met dementie in woonzorgcentra Sophie Ampe Dr. Aline Sevenants Prof. Dr. Chantal Van Audenhove SAMEN KIEZEN Naar een evidence

Nadere informatie

BEÏNVLOEDENDE FACTOREN VAN THERAPIETROUW EN ZELFMANAGEMENT BIJ ORALE TKIs: EEN KWALITATIEF ONDERZOEK. Mathieu Verbrugghe Prof. dr.

BEÏNVLOEDENDE FACTOREN VAN THERAPIETROUW EN ZELFMANAGEMENT BIJ ORALE TKIs: EEN KWALITATIEF ONDERZOEK. Mathieu Verbrugghe Prof. dr. BEÏNVLOEDENDE FACTOREN VAN THERAPIETROUW EN ZELFMANAGEMENT BIJ ORALE TKIs: EEN KWALITATIEF ONDERZOEK Mathieu Verbrugghe Prof. dr. Ann Van Hecke INLEIDING THERAPIEONTROUW Een patiënt wordt therapieontrouw

Nadere informatie

Opleidingscyclus Winkelveiligheid 2014 Workshop 1 Diefstal door collega s: hoe stel je het vast en hoe ga je ermee om?

Opleidingscyclus Winkelveiligheid 2014 Workshop 1 Diefstal door collega s: hoe stel je het vast en hoe ga je ermee om? Opleidingscyclus Winkelveiligheid 2014 Workshop 1 Diefstal door collega s: hoe stel je het vast en hoe ga je ermee om? Hoe omgaan met moeilijke situaties? Hoe pak ik conflicten en agressie aan? David De

Nadere informatie

The Whole is More. A Contextual Perspective on Attitudes and Reactions of Staff towards Aggressive Behaviour of Clients with ID in Residential

The Whole is More. A Contextual Perspective on Attitudes and Reactions of Staff towards Aggressive Behaviour of Clients with ID in Residential The Whole is More. A Contextual Perspective on Attitudes and Reactions of Staff towards Aggressive Behaviour of Clients with ID in Residential Institutions M.H. Knotter Samenvatting Het onderzoek in dit

Nadere informatie

Palliatieve Zorg. Onderdeel: Kwalitatief onderzoek. Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2

Palliatieve Zorg. Onderdeel: Kwalitatief onderzoek. Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2 Palliatieve Zorg Onderdeel: Kwalitatief onderzoek Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: 500646500 Klas: 2B2 Inhoudsopgave Inleiding Blz 2 Zoekstrategie Blz 3 Kwaliteitseisen van Cox et al, 2005 Blz 3 Kritisch

Nadere informatie

Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld?

Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld? Coenye Patrick Agressie = er wordt steeds een norm overschreden, (door jezelf bepaald) en steeds als negatief ervaren. lichte vormen horen tot het werkveld? = betekenisvol gedrag ( tussen bedoeling van

Nadere informatie

Wacht maar tot ik groot ben!

Wacht maar tot ik groot ben! www.geerttaghon.be Wacht maar tot ik groot ben! Omgaan met agressie bij kleine kinderen Geert Taghon 2013 Ontwikkeling kleine kind De wereld leren kennen en zich hieraan aanpassen (adaptatie) Processen

Nadere informatie

PATIËNTENPARTICIPATIE IN EEN PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS Betekenisgevende processen

PATIËNTENPARTICIPATIE IN EEN PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS Betekenisgevende processen PATIËNTENPARTICIPATIE IN EEN PSYCHIATRISCH ZIEKENHUIS Betekenisgevende processen Door Annelies Verkest Verpleegkundig specialist Kliniek Sint-Jozef Pittem Inhoud van de presentatie 1. Totstandkoming 2.

Nadere informatie

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP

CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP CALM: MANAGING CANCER AND LIVING MEANINGFULLY FROUKJE DE VRIES EMMA HAFKAMP WAAROM CALM? Ongeveer 25% van de oncologische patiënten in de palliatieve fase ontwikkelt een depressie of aanpassingsstoornis.

Nadere informatie

The quality of dying: autonomie en begeleiding

The quality of dying: autonomie en begeleiding 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht The quality of dying: autonomie en begeleiding Marieke Schreuder Verpleegkundig specialist UMCUtrecht/IKMN haschreuder@ikmn.nl Inhoud Concept autonomie Onderzoeksresultaten

Nadere informatie

Carolien Schalenbourg Yasmine Sterckx

Carolien Schalenbourg Yasmine Sterckx Carolien Schalenbourg Yasmine Sterckx 3 Vragen Is er een definitie van agressie die gehanteerd wordt? Worden agressie-incidenten geregistreerd? Is er een agressiebeleidsplan? Prikkeldraadoefening XL Wat

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE: 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5

INHOUDSOPGAVE: 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5 Agressieprotocol Omnia Wonen INHOUDSOPGAVE: Hfd.stuk Paginanr. 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5 2 1. VOORWOORD Van tijd tot tijd is

Nadere informatie

De kunst van fouten maken

De kunst van fouten maken De kunst van fouten maken Programma De kunde van patiëntveiligheid Kick-off Inleiding patiëntveiligheid Pauze De kunst van het zien en leren van incidenten VIM Human Factor Engineering Video Inleiding

Nadere informatie

Begeleiding van HIV-patiënten

Begeleiding van HIV-patiënten Symposium Up-to-Date in Infectieziekten Zaterdag 11 februari 2012 Begeleiding van HIV-patiënten Anneleen Lijnen Nurse physician assistant Dienst Infectieziekten 1) Voorstelling Verpleegkundige Ondersteuning

Nadere informatie

ZIE ME, ZOALS IK BEN HOE COMPLEXITEIT NIET GEZIEN WORDT TIJDENS ONTSLAG UIT HET ZIEKENHUIS

ZIE ME, ZOALS IK BEN HOE COMPLEXITEIT NIET GEZIEN WORDT TIJDENS ONTSLAG UIT HET ZIEKENHUIS ZIE ME, ZOALS IK BEN HOE COMPLEXITEIT NIET GEZIEN WORDT TIJDENS ONTSLAG UIT HET ZIEKENHUIS Mel Major-Helsloot PhD-candidate in post-icu rehabilitation European School of Physiotherapy Hogeschool van Amsterdam

Nadere informatie

Inleiding 5/12/2012. Huidige evolutie in de gezondheidszorg. Huidige evolutie in de gezondheidszorg. Huidige evolutie in de gezondheidszorg

Inleiding 5/12/2012. Huidige evolutie in de gezondheidszorg. Huidige evolutie in de gezondheidszorg. Huidige evolutie in de gezondheidszorg Impact psychisch welzijn van de zorgverlener op patiëntenzorg en patiëntveiligheid Prof. dr. Master Verpleegkunde Vroedkunde Inleiding Vraagstelling - probleemstelling Paradoxale opdracht van hoofdverpleegkundigen

Nadere informatie

Evaluatie vormingsprogramma 'Agressie in de Ouderenzorg'

Evaluatie vormingsprogramma 'Agressie in de Ouderenzorg' Evaluatie vormingsprogramma 'Agressie in de Ouderenzorg' Organisatie Preventief Omgaan met Agressie Datum 20/04/2012 Plaats t Roodhof Oostkamp Globaal gemiddelde 4.8 / 5 Aantal deelnemers 21 personen 1.

Nadere informatie

Naar een nieuw concept van Gezondheid

Naar een nieuw concept van Gezondheid Kwaliteitsinstituut 7 mei 2013 Naar een nieuw concept van Gezondheid Daniëlle Branje MSc. & Machteld Huber, arts Louis Bolk Instituut, Driebergen www.louisbolk.nl Louis Bolk Instituut Sinds 1976 Onderzoek

Nadere informatie

GRENZEN IN HET BIEDEN VAN ZORG : DE PRAKTIJK..

GRENZEN IN HET BIEDEN VAN ZORG : DE PRAKTIJK.. GRENZEN IN HET BIEDEN VAN ZORG : DE PRAKTIJK.. Katrien Naudts Diensthoofd Zorgkwaliteit Domeinverantwoordelijke Ethisch zorg verlenen 1 Overzicht 1.Inleiding 2.Onderzoek Artevelde Hogeschool 3.Stappenplan

Nadere informatie

In deze factsheet worden vier vormen van agressie en de daarbij behorende acties door personeel uitgewerkt:

In deze factsheet worden vier vormen van agressie en de daarbij behorende acties door personeel uitgewerkt: Agressie overzicht In deze factsheet worden vier vormen van agressie en de daarbij behorende acties door personeel uitgewerkt: Verbale agressie Bedreiging Fysieke agressie en geweld Opschaling personeel

Nadere informatie

Workshop Kwalitatief onderzoek: toepassingen bij sociale interventies. Hogeschool Domstad, 16 december 2014. 1. Kennismaking 10 minuten

Workshop Kwalitatief onderzoek: toepassingen bij sociale interventies. Hogeschool Domstad, 16 december 2014. 1. Kennismaking 10 minuten 1 Workshop Kwalitatief onderzoek: toepassingen bij sociale interventies Hogeschool Domstad, 16 december 2014 Hennie Boeije Vakgroep n & Technieken Faculteit Sociale Wetenschappen, Universiteit Utrecht

Nadere informatie

Forensischezorg: circuit of kortsluiting?

Forensischezorg: circuit of kortsluiting? Forensischezorg: H. Beeuwsaert I. Cogneau J. De Ridder DG EPI Dienst Gezondheidszorg Gevangenissen Forensische zorg: Het is moeilijk goed te doen als geïnterneerde. Van zodra je een stap verkeerd zet,

Nadere informatie

Vragenlijst: Ouderenagressie, een verschijnsel in Thuiszorg Bilzen?

Vragenlijst: Ouderenagressie, een verschijnsel in Thuiszorg Bilzen? Bijlage 1: de vragenlijst Vragenlijst: Ouderenagressie, een verschijnsel in Thuiszrg Bilzen? Ik de een nderzek naar uderenagressie ten aanzien van de hulpverlening vr mijn eindwerk. Dit nderzek de ik mede

Nadere informatie

Jaarverslag calamiteiten in de patiëntenzorg 2017

Jaarverslag calamiteiten in de patiëntenzorg 2017 Jaarverslag calamiteiten in de patiëntenzorg 2017 Ondanks onze inspanningen om goede en veilige zorg te leveren, gaan er soms dingen mis in het ziekenhuis. Ernstige incidenten en calamiteiten hebben grote

Nadere informatie

! " # $% & $%' ( $ ) * +%, -% ) $ 0 1 1 ". ( ) & + ) 2!1 & * 2! + & 7 89 : ;<5 )

!  # $% & $%' ( $ ) * +%, -% ) $ 0 1 1 . ( ) & + ) 2!1 & * 2! + & 7 89 : ;<5 ) ! " # $% & $%' ( $ ) * +%, -% ) $././ 0 1 1 ". ( ) & + ) 2!1 & * 2! + 3-4 % - 5-4 3 6-4 - + & 7 89 : ;

Nadere informatie

Beleving en nood aan ondersteuning van oudere kankerpatiënten en hun familieleden:

Beleving en nood aan ondersteuning van oudere kankerpatiënten en hun familieleden: Beleving en nood aan ondersteuning van oudere kankerpatiënten en hun familieleden: Aanbevelingen voor de verpleegkundige praktijk Spreker: Cynthia Senden Onderzoeksteam: Tina Vandecasteele, Evy Vandenberghe,

Nadere informatie

Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit. Peter Leusink, huisarts, seksuoloog

Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit. Peter Leusink, huisarts, seksuoloog + Van het kind en het badwater Over ziekte en seksualiteit Peter Leusink, huisarts, seksuoloog + Take home Als je ziek bent kun je seksueel gezond zijn Seksuele gezondheid vraagt om aanpassing Aanpassing

Nadere informatie

20.1 SLACHTOFFER VAN MENSELIJKE AGRESSIE

20.1 SLACHTOFFER VAN MENSELIJKE AGRESSIE 20.1 SLACHTOFFER VAN MENSELIJKE AGRESSIE In deze beknopte analyse van arbeidsgerelateerde ongevallen, gaat het over ongevallen waarbij sprake is van slachtoffers van agressie en geweld door mensen. De

Nadere informatie

Ervaren tevredenheid over de geboorte

Ervaren tevredenheid over de geboorte Ervaren tevredenheid over de geboorte een meetinstrument voor moeders na de bevalling Introductie Inzicht krijgen in moeders ervaringen over de geboorte van haar kind kan worden gerealiseerd door gebruik

Nadere informatie

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN

ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN ZELFMANAGEMENTONDERSTEUNING IN DE CHRONISCHE ZORG COMPETENTIES BIJ (STUDENT)VERPLEEGKUNDIGEN Veerle Duprez Prof. dr. Ann Van Hecke AANLEIDING Beroeps- & opleidingsprofiel Mensen met chronische aandoening

Nadere informatie

Pijnschalen. Prof. dr. J Devulder Diensthoofd Pijnkliniek Universitair Ziekenhuis Gent

Pijnschalen. Prof. dr. J Devulder Diensthoofd Pijnkliniek Universitair Ziekenhuis Gent Prof. dr. J Devulder Diensthoofd Pijnkliniek -Wat? -Problemen in ziekenhuisverband -Waarom? -Belang? -Wat ermee aanvangen? -Casus -Besluit Downloaded from: Wall and Melzack's Textbook of Pain, 5th Edition

Nadere informatie

Vooruitziende zorg, een cultuur in ons huis. Inleiding. Inleiding 21/11/2014. De grote impact van het kleine gebaar

Vooruitziende zorg, een cultuur in ons huis. Inleiding. Inleiding 21/11/2014. De grote impact van het kleine gebaar Vooruitziende zorg, een cultuur in ons huis De grote impact van het kleine gebaar Liselotte Van Ooteghem Mia Vervaeck Studiedag Kronkels - 27 november 2014 Wie we zijn en waarom we hier staan Inleiding

Nadere informatie

Sessie 5: Methodes voor dataverzameling

Sessie 5: Methodes voor dataverzameling Sessie 5: Methodes voor dataverzameling en -analyse Overzicht van de presentatie Deel I: Fien Depaepe Vragenlijsten Interviews Observaties Deel II: Kristof De Witte Methodologische heterogeniteit Voor-

Nadere informatie

De waarde van zorgboerderijen/ zorgmaneges voor de gezondheid van deelnemers. Simone de Bruin 24 november 2012

De waarde van zorgboerderijen/ zorgmaneges voor de gezondheid van deelnemers. Simone de Bruin 24 november 2012 De waarde van zorgboerderijen/ zorgmaneges voor de gezondheid van deelnemers Simone de Bruin 24 november 2012 1 24 november 2012 Inhoud 1. Zorgboerderijen in Nederland 2. Kenmerken van dagopvang/dagbesteding

Nadere informatie

Evidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN

Evidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN Evidence-Based Nursing Bart Geurden, RN, MScN Trends in Verpleegkunde Jaren 1980: Systematisch werken Focus op proces Jaren 1990: Verpleegkundige diagnostiek Focus op taal Aandacht verschuift van proces

Nadere informatie

Probleemgedrag. Gebruik van psychofarmaca. Psychofarmaca gebruik bij demenee: Factoren en ahouwen.

Probleemgedrag. Gebruik van psychofarmaca. Psychofarmaca gebruik bij demenee: Factoren en ahouwen. Probleemgedrag Psychofarmaca gebruik bij demenee: Factoren en ahouwen. Dr. RB. Wetzels VOSON Afdeling ELG Radboudumc Pleyade Arnhem Gebruik van psychofarmaca type medica1e Nederland Oostenrijk Finland

Nadere informatie

Utrecht: Hart van Gezondheidszorg Kansen voor samenwerking

Utrecht: Hart van Gezondheidszorg Kansen voor samenwerking Kansen voor samenwerking Prof. dr. Douwe Biesma Voorzitter Raad van Bestuur St. Antonius Ziekenhuis Utrecht/Nieuwegein Allereerst welkom in ons nieuwe ziekenhuis St. Antonius altijd dichtbij Ziekenhuis

Nadere informatie

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille

Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Drs. Nathan Hutting Dr. Sarah Detaille Inhoud presentatie Aspecifieke KANS Project GRIP op KANS Ontwikkeling GRIP op KANS Inhoud programma Voorlopige resultaten A-specifieke KANS Aan werk of activiteiten

Nadere informatie

Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018

Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Onderzoekssessie over dementie op jonge leeftijd UKON symposium, 10 april 2018 Britt Appelhof, psycholoog/ promovenda, Archipel Zorggroep Ans Mulders, specialist ouderengeneeskunde/ promovenda, Thebe Inleiding

Nadere informatie

Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie

Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie Familie perspectief op palliatieve zorg bij dementie Jenny T. van der Steen, PhD Deel presentatie: met alleen gepubliceerde gegevens Department Quality of General of Practice Care & Elderly Care Medicine

Nadere informatie

Onderzoek naar de cultuur van patiëntveiligheid in het ziekenhuis met betrekking tot de veiligheid van de patiënt

Onderzoek naar de cultuur van patiëntveiligheid in het ziekenhuis met betrekking tot de veiligheid van de patiënt Onderzoek naar de cultuur van patiëntveiligheid in het ziekenhuis met betrekking tot de veiligheid van de patiënt Dit onderzoek peilt naar uw mening over de organisatiecultuur in het ziekenhuis met betrekking

Nadere informatie

INSCHRIJVINGSFORMULIER

INSCHRIJVINGSFORMULIER INSCHRIJVINGSFORMULIER Kleef hier een recente foto Naam deelnemer: Gelieve dit document op te sturen naar : vzw BaNaKa Dokter Dhaenenslaan 28 9820 Merelbeke Geboortedatum: Gegevens kamp(en) Paasvakantie

Nadere informatie

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies

Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Marloes Peeters Verpleegkundig Specialist GGZ mpjpeeters@vvgi.nl 12-12-2014 Agenda Probleem Vraagstelling

Nadere informatie

ACCOMPLISH studie: naleving van handhygiene in Nederlandse ziekenhuizen. Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC

ACCOMPLISH studie: naleving van handhygiene in Nederlandse ziekenhuizen. Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC ACCOMPLISH studie: naleving van handhygiene in Nederlandse ziekenhuizen Ed van Beeck Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC ACCOMPLISH studie Actively Creating COMPLIance Saving Health ZonMw

Nadere informatie

thuiszorg in de standaardzorg voor

thuiszorg in de standaardzorg voor Tijdige integratie van palliatieve thuiszorg in de standaardzorg voor mensen met ernstige COPD Charlotte Scheerens 10 meest voorkomende doodsoorzaken 2008 Mortaliteit COPD/100 000 inwoners, 2011 België

Nadere informatie

DOELGROEP De WSD werd gevalideerd bij patiënten met een beroerte (Westergren et al. 1999).

DOELGROEP De WSD werd gevalideerd bij patiënten met een beroerte (Westergren et al. 1999). WESTERGREN S SCREENING FOR DYSPHAGIA (WSD) Westergren, A., Hallberg, I.R., & Ohlsson, O. (1999). Nursing assessment of Dysphagia among patients with stroke. Scandinavian journal of Caring Sciences, 13,

Nadere informatie

Ontremd Dement. Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia

Ontremd Dement. Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia Ontremd Dement Seksueel Ontremd Gedrag in Verpleeghuizen bij Mensen met Dementie. Een Verstoorde Impulscontrole? Inhibited in Dementia Sexual Disinhibited Behaviour on people with Dementia Living in Nursinghomes.

Nadere informatie

Burgerschap en ouderen

Burgerschap en ouderen Burgerschap en ouderen Susan van Hees 11 april 2014 Health Services Research Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Focusing on Chronic Care and Ageing Van verzorgingsstaat naar

Nadere informatie

Agressie tegen hulpverleners. Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis

Agressie tegen hulpverleners. Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis Agressie tegen hulpverleners Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis Het ETZ beschikt over een van de grootste Spoedeisende Hulpen van Nederland. Jaarlijks behandelen, wij verdeeld over

Nadere informatie

Het managen van agressie in de forensische zorg. met behulp van het Forensisch Protocol Vroegsignalering.

Het managen van agressie in de forensische zorg. met behulp van het Forensisch Protocol Vroegsignalering. Het managen van agressie in de forensische zorg met behulp van het Forensisch Protocol Vroegsignalering. ntroductie Wanneer een patiënt met een psychiatrische stoornis een ernstig delict heeft gepleegd,

Nadere informatie

Luisteren naar de patiënt in het toezicht. Dr. Sorien Kleefstra Sr adviseur burgerperspectief

Luisteren naar de patiënt in het toezicht. Dr. Sorien Kleefstra Sr adviseur burgerperspectief Luisteren naar de patiënt in het toezicht Dr. Sorien Kleefstra Sr adviseur burgerperspectief Sm.kleefstra@igj.nl IGJ en burgerperspectief: Toezicht namens, in het belang van en mét de burger Uitgangspunten:

Nadere informatie

3.3. Doelgroep Identiteit. Tools en en instructies. halve dag. Praktisch

3.3. Doelgroep Identiteit. Tools en en instructies. halve dag. Praktisch 3.3 Doelgroep Tijdens de workshop doelgroep baken je de groepen af waarvoor je wil werken. Dit kunnen primaire doelgroepen zijn: zij die rechtstreeks participeren in jouw werking, of secundaire doelgroepen

Nadere informatie

Mini symposium 5 leefstijlen bij sterven

Mini symposium 5 leefstijlen bij sterven Mini symposium 5 leefstijlen bij sterven Gent 25 april 2013 Opzet Opstarten Toelichting op STEM Introductie in leefstijlen bij sterven + casuïstiekbespreking Verschillen in omgaan met verdriet Afsluiting

Nadere informatie

ROM in de ouderenpsychiatrie

ROM in de ouderenpsychiatrie Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS 2 Routine Outcome Monitoring Definitie

Nadere informatie

Agressieprotocol«1» 1. Vooraf

Agressieprotocol«1» 1. Vooraf Agressieprotocol«1» 1. Vooraf 1.1. Definities Onder agressie wordt verstaan het gehele scala van voorvallen of situaties waarbij een werknemer psychisch of fysiek wordt lastiggevallen, bedreigd of aangevallen

Nadere informatie

OVER DE GRENS. Omgaan met grensoverschrijdend gedrag in de zorg Dinsdag 1 oktober 2013 Thomas More Zandpoortvest, Mechelen

OVER DE GRENS. Omgaan met grensoverschrijdend gedrag in de zorg Dinsdag 1 oktober 2013 Thomas More Zandpoortvest, Mechelen OVER DE GRENS Omgaan met grensoverschrijdend gedrag in de zorg Dinsdag 1 oktober 2013 Thomas More Zandpoortvest, Mechelen Lieve Dams www.berkenwinning.be 2 GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG - DEFINITIE Het niet

Nadere informatie

Volhoudtijd van mantelzorgers van naasten met dementie Henk Kraijo hj.kraijo@planet.nl

Volhoudtijd van mantelzorgers van naasten met dementie Henk Kraijo hj.kraijo@planet.nl Volhoudtijd van mantelzorgers van naasten met dementie Henk Kraijo hj.kraijo@planet.nl Proefschrift Volhoudtijd (FLZ 30-09-2015) 1 Proefschrift Volhoudtijd (FLZ 30-09-2015) 2 Doelstelling, concept en instrument

Nadere informatie

Transvorm Actueel. en de zorg verandert mee. Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers?

Transvorm Actueel. en de zorg verandert mee. Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers? Transvorm Actueel en de zorg verandert mee Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers? Woensdag 17 december 2015 Dr. Monique Veld E-mail: monique.veld@ou.nl

Nadere informatie

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas University of Groningen Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

Logistiek management in de gezondheidszorg

Logistiek management in de gezondheidszorg Katholieke Universiteit Leuven Faculteit Geneeskunde Departement Maatschappelijke Gezondheidszorg Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap Master in management en beleid van de gezondheidszorg

Nadere informatie

Zorg rond het levenseinde

Zorg rond het levenseinde Groeningelaan 7 8500 Kortrijk Tel.nr. 056/24 52 71 Faxnr. 056/24.52.64 Zorg rond het levenseinde Zorg rond het levenseinde 12 Voor meer informatie over voorgaande onderwerpen, kan u contact opnemen met

Nadere informatie

Photovoice. Een visueel middel voor onderzoek (PAR) Ook een bruikbaar middel in. de ergotherapie?

Photovoice. Een visueel middel voor onderzoek (PAR) Ook een bruikbaar middel in. de ergotherapie? Photovoice Een visueel middel voor onderzoek (PAR) Ook een bruikbaar middel in de ergotherapie? Een voorbeeld. Ik maakte deze foto toen ik alleen een dagje naar zee ging. De dame op het dekentje deed mij

Nadere informatie

ehealth in de Zorg 'een aanvulling of bedreiging' Erik Zwarter Managementadvies van Erasmus MC http://about.me/erikzwarter

ehealth in de Zorg 'een aanvulling of bedreiging' Erik Zwarter Managementadvies van Erasmus MC http://about.me/erikzwarter ehealth in de Zorg 'een aanvulling of bedreiging' Erik Zwarter Managementadvies van Erasmus MC http://about.me/erikzwarter 1 Het Erasmus MC 2012 1.200.000.000 omzet 9500 fte, 11.000 medewerkers 162 opnames/dag

Nadere informatie

2-1-2014. De jongerenbox. Creatief en op maat communiceren met de AYA. Kwalitatief onderzoek. Inhoud. Inleiding

2-1-2014. De jongerenbox. Creatief en op maat communiceren met de AYA. Kwalitatief onderzoek. Inhoud. Inleiding De jongerenbox Creatief en op maat communiceren met de AYA Medewerkers: UZ Gent: E. Decoene, M. Quaghebeur, A. Raes, N. Nolf, V. Van De Velde, L. Dillen Universiteit Gent, afdeling verplegingswetenschappen

Nadere informatie

Agressie tegen hulpverleners. Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis

Agressie tegen hulpverleners. Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis Agressie tegen hulpverleners Walter Heijne, hoofd SEH Elisabeth/TweeSteden ziekenhuis Het ETZ beschikt over een van de grootste Spoedeisende Hulpen van Nederland. Jaarlijks behandelen, wij verdeeld over

Nadere informatie

D I A L O V O Van Referentie Datum Inleiding

D I A L O V O Van Referentie Datum Inleiding DIALOVO Van Kimpen Suzy, lector & praktijklector, Katholieke Hogeschool Leuven, dep. G&T/ stafmedewerker opleiding / NST, operatiekwartier, Universitaire Ziekenhuizen Leuven. Referentie Carlson, E., Pilhammer,

Nadere informatie

De Grounded Theory Approach: een update

De Grounded Theory Approach: een update De Grounded Theory Approach: een update Fijgje de Boer (Afdeling Metamedica VUmc; Lid bestuur Stichting Kwalon) Najaarsconferentie Kwalon 16 december 2011 De Grounded Theory Approach (GTA) van Glaser &

Nadere informatie

Op naar een dynamische maat voor gezondheid: Universeel criterium van gezondheid. Kritische transitie

Op naar een dynamische maat voor gezondheid: Universeel criterium van gezondheid. Kritische transitie Op naar een dynamische maat voor gezondheid: Veerkracht! Drs. Sanne Gijzel Arts-onderzoeker, Promovenda Afdeling Geriatrie Sanne.Gijzel@radboudumc.nl Universeel criterium van gezondheid Goede functie verlies

Nadere informatie

18/03/2015. Innovatie in de mondzorg. 1. De problematiek voor de kwetsbare ouderen 2. Oplossingen voor personen met beperkingen en kwetsbare ouderen

18/03/2015. Innovatie in de mondzorg. 1. De problematiek voor de kwetsbare ouderen 2. Oplossingen voor personen met beperkingen en kwetsbare ouderen Innovatie in mondzorg voor kwetsbare groepen Maandag 16 maart 2015 Maatschappelijke Tandheelkunde Universiteit Gent- Universitair Ziekenhuis JVO & LDV - 18 maart 2015 1 Maatschappelijke Mondzorg, Vakgroep

Nadere informatie

ESF - Project: Morele stress bij zorgverleners in de ouderenzorg Info- en inspiratiesessie preventie psychosociale risico s op het werk 9/12/ 14

ESF - Project: Morele stress bij zorgverleners in de ouderenzorg Info- en inspiratiesessie preventie psychosociale risico s op het werk 9/12/ 14 ESF - Project: Morele stress bij zorgverleners in de ouderenzorg Info- en inspiratiesessie preventie psychosociale risico s op het werk 9/12/ 14 Céline Baele Dorine Coolen Herlinde Dely ESF-project: Morele

Nadere informatie

Inleiding. IKC De Regenboog Gedragsprotocol 1

Inleiding. IKC De Regenboog Gedragsprotocol 1 Inleiding Gedragsregels geven duidelijkheid aan alle betrokkenen, welk gedrag op school op prijs wordt gesteld en welke niet. De gedragsregels die we met elkaar hebben besproken over agressie en geweld,

Nadere informatie

1 Leren op de werkplek

1 Leren op de werkplek 1 Leren op de werkplek Wat is leren op de werkplek? Om dit te verduidelijken onderscheiden we in dit hoofdstuk twee vormen van leren: formeel en informeel leren. Ook laten we zien welke vormen van leren

Nadere informatie

27-11- 14. Wat je doet is wie je bent? Inhoud. De bedoeling. Waarom zijn activiteiten belangrijk vinden jullie? Belang activiteiten

27-11- 14. Wat je doet is wie je bent? Inhoud. De bedoeling. Waarom zijn activiteiten belangrijk vinden jullie? Belang activiteiten Improving Mental Health by Sharing Knowledge Wat je doet is wie je bent? Activiteiten en welbevinden bij mensen met dementie Annie Tuinenberg Claire Wessel Inhoud De bedoeling van vanmiddag Het belang

Nadere informatie

De Crew Resource Management Studie

De Crew Resource Management Studie 1 De Crew Resource Management Studie Resultaten van een interventiestudie om teamwerk in acute setting te verbeteren Sarah De Schepper Leen Roes Expertisecentrum Zorgstroom leven voor de zorg, zorgen voor

Nadere informatie

De overdracht aan bed: 7 praktische antwoorden op 7 praktische vragen

De overdracht aan bed: 7 praktische antwoorden op 7 praktische vragen De overdracht aan bed: 7 praktische antwoorden op 7 praktische vragen Simon Malfait, RN, MSc Junior researcher, Universitair Ziekenhuis Gent PhD-kandidaat, Universiteit Gent, Universitair Centrum voor

Nadere informatie

Ontwikkeling en implementatie van een protocol ter verbetering van de patiëntveiligheid in een operatiekwartier.

Ontwikkeling en implementatie van een protocol ter verbetering van de patiëntveiligheid in een operatiekwartier. Ontwikkeling en implementatie van een protocol ter verbetering van de patiëntveiligheid in een operatiekwartier. Pierre Luysmans, UZ Leuven 5 febr 2010 Inleiding: november 1999 To err is human Adverse

Nadere informatie