Een overzicht van burgerslachtoffers, gesneuvelde en vermiste militairen van de Gemeente Middelburg in èn na de Tweede Wereldoorlog.

Transcriptie

1 Een overzicht van burgerslachtoffers, gesneuvelde en vermiste militairen van de Gemeente Middelburg in èn na de Tweede Wereldoorlog. 2013

2 2

3 Oorlogsslachtoffers herdacht Een overzicht van burgerslachtoffers, gesneuvelde en vermiste militairen van de Gemeente Middelburg in èn na de Tweede Wereldoorlog Uitgave Gemeente Middelburg, 24 april 2013 (versie 2). Gemeente Middelburg, Postbus 6000, 4330 LA Middelburg. Telefoon Website: Telefoon consul: of 3

4 INHOUDSOPGAVE Voorwoord burgemeester... 6 Inleiding... 7 DEEL I. ALGEMEEN... 9 Hoofdstuk 1. Gemeenten in oorlogstijd DEEL II. BURGERSLACHTOFFERS Hoofdstuk 2. Burgerslachtoffers van bombardementen, beschietingen van vliegtuigen, artilleriebeschietingen e.d a.arnemuiden b.middelburg c.nieuw- en Sint Joosland d.sint Laurens Hoofdstuk 3. Verzetsslachtoffers a.arnemuiden b.middelburg c. Nieuw- en Sint Joosland d.sint Laurens Hoofdstuk 4. Omgekomen dwangarbeiders a.arnemuiden: b.middelburg: c.nieuw- en Sint Joosland: d.sint Laurens: Hoofdstuk 5. Joodse slachtoffers a. Arnemuiden b.middelburg c.nieuw- en Sint Joosland d.sint Laurens DEEL III. MILITAIRE SLACHTOFFERS Hoofdstuk 6. Gesneuvelde en vermiste militairen a.arnemuiden b.middelburg c.nieuw- en Sint Joosland d.sint Laurens Hoofdstuk 7. Gesneuvelde soldaten in de oorlog in Nederlands-Indië a.arnemuiden b.middelburg c. Nieuw- en Sint Joosland d. Sint Laurens Hoofdstuk 8. Gesneuvelde soldaten in de Korea-oorlog DEEL IV. BLIJVEND HERINNEREN Hoofdstuk 9. Begraafplaatsen a.begraafplaatsen in gemeente Middelburg b. Oorlogsslachtoffers begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg c. Erkende oorlogsslachtoffers begraven in de Gemeente Middelburg d. Begraafplaatsen voor burgers en militairen buiten Middelburg Hoofdstuk 10. Oorlogsmonumenten

5 a.arnemuiden b.middelburg c.nieuw- en Sint Joosland d.sint Laurens Hoofdstuk 11. Straatnamen BIJLAGEN Bijlage 1.Burgerslachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg Bijlage 2.Joodse slachtoffers WO-2 Gemeente Middelburg Bijlage 3. Gesneuvelde en vermiste Nederlandse militairen Gemeente Middelburg Bijlage 4. Aantallen omgekomen burgers per woonplaats Bijlage 5. Omgekomen burgers wel of niet erkend door de OGS Bijlage 6. Aantallen gesneuvelde en vermiste militairen per woonplaats Personenindex Afkortingen Bronnen Fotoverantwoording

6 Voorwoord burgemeester Namens het college van burgemeester en wethouders wil ik mijn steun en waardering uitspreken over het project Oorlogsslachtoffers herdacht". Het is van belang dat we als gemeente de oorlogsslachtoffers blijven herdenken. We moeten ons blijven inzetten om op scholen deze verschrikkelijke tijd in onze vaderlandse geschiedenis en met name onze gemeenschap door te geven aan nieuwe generaties. Deze vorm van erkenning biedt families hopelijk de gelegenheid het verlies van nabestaanden alsnog een plaats te geven. Mr. H.M. Bergmann 6

7 Inleiding Algemeen In februari 2009 ontving de gemeente Middelburg een brief van de Oorlogsgravenstichting (OGS) waarin aan de gemeente werd verzocht een opgave te verstrekken van slachtoffers van beschietingen en bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. Dit in verband met de mogelijke aanpassing van de statuten. Het is de bedoeling dat het begrip oorlogsslachtoffer wordt uitgebreid met een nieuwe categorie oorlogsslachtoffers. Het gaat om mensen die dodelijk zijn getroffen als gevolg van bombardementen en beschietingen. Tot op heden is het begrip oorlogsslachtoffer bewust beperkt gehouden, waardoor uitsluitend gesneuvelde militairen, omgekomen burgers in concentratiekampen, verzetsslachtoffers, e.d. onder dit begrip vallen. Hun graven worden opgericht en onderhouden door de OGS. Per 1 januari 2012 zijn er in de gemeente Middelburg 22 erkende oorlogsslachtoffers. Er zijn steeds meer stemmen opgegaan om de nieuwe categorie beschietingsslachtoffers te gaan erkennen als oorlogsslachtoffers volgens de statuten van de OGS. Hierdoor zou het aantal erkende oorlogsslachtoffers fors kunnen toenemen. De graven worden dan beschouwd als een civiel particulier graf en de namen worden opgenomen in het slachtofferregister (zie: Hierbij dient wel te worden aangetekend dat het grafonderhoud en de kosten bij de nabestaanden blijft. Nadat ik per 1 januari 2012 als consul ( vertegenwoordiger ) van de OGS in Middelburg werd benoemd door de burgemeester, was mijn eerste taak om de slachtoffers van beschietingen te inventariseren. Dit onderzoek werd uitgebreid om ook gegevens van alle andere oorlogsslachtoffers (bijv. verzetsslachtoffers) in de gemeente te verzamelen, zodat een compleet overzicht beschikbaar zou komen. Het college van Burgemeester en Wethouders ging akkoord met dit uitgebreider onderzoek. Begin 2012 ben ik daarom een inventarisatie gestart van alle oorlogsslachtoffers zowel burger als militair. In mei dit jaar werd de bevolking opgeroepen om informatie over slachtoffers te geven. Hierop zijn tientallen reacties gekomen. Aan de hand van aanwezig bronmateriaal zoals uit het archief van de Algemene Begraafplaats te Middelburg, documenten uit het Zeeuws Archief en de door burgers geleverde gegevens, heb ik een eerste versie samengesteld van slachtoffers in de Tweede Wereldoorlog. Deze eerste uitgave verscheen in september De tweede versie is nu aangevuld met allerlei gegevens zoals documenten, foto s enz. In de bijlagen zijn overzichten toegevoegd en is een personenindex opgenomen. Deze versie betekent echter niet dat nu een volledig en compleet beeld van alle slachtoffers is gemaakt. Zo ontbreken er nog persoonsgegevens zoals het verhaal of details achter het slachtoffer, soms de geboorteplaats en zijn -helaas- tot nu toe weinig foto s van de slachtoffers toegevoegd. Het zou fijn zijn dat er afbeeldingen bijkomen, zodat het gezicht van het slachtoffer bekend wordt en kan worden bewaard voor het nageslacht. Toelichting De kern van het boek wordt gevormd door twee delen, t.w. de burgerslachtoffers en de militaire slachtoffers. Ten eerste worden de burgerslachtoffers van de beschietingen chronologisch vermeld, waarbij kort wordt weergegeven wat er op een bepaalde dag is gebeurd. Daarna volgen de verzetsslachtoffers, de slachtoffers van dwangarbeid en Joodse slachtoffers in alfabetische volgorde. In het tweede deel zijn de namen van de geallieerde en Duitse militairen in chronologische volgorde vermeld die zijn gesneuveld of nog steeds zijn vermist. Tot slot volgen de gesneuvelde militairen in Nederlands-Indië die omkwamen in de periode In het boek wordt er vanuit gegaan dat in onze gemeente vier woonplaatsen (Middelburg en drie voormalige gemeenten) bestaan, t.w. Arnemuiden, Middelburg, Nieuw- en Sint Joosland en Sint Laurens. Voorafgaand aan het hoofdstuk over de slachtoffers is informatie over de woonplaatsen en het gemeentebestuur opgenomen. Bij elke woonplaats worden de omgekomen inwoners en burgers vermeld. Daarnaast zijn de bewoners opgenomen die elders zijn omgekomen. De officiële naam voor de begraafplaats te Middelburg is sedert eind jaren 90 Gemeentelijke Begraafplaats Middelburg. Hiervoor werd de naam Algemene Begraafplaats Middelburg gebruikt. De vroegere naam is in dit document gehandhaafd omwille van de authenciteit. Criteria In dit boek zijn omgekomen burgers en gesneuvelde en vermiste militairen vermeld. Er zijn enkele richtlijnen opgesteld of iemand wordt opgenomen of niet. Burgers Voor het opnemen in dit overzicht geldt een aantal criteria waardoor een burger een oorlogsslachtoffer is: indien hij of zij is overleden als gevolg van oorlogsgeweld in ruime zin. Dit betekent dat niet alleen burgers die zijn overleden a.g.v. oorlogsgeweld [gedood na gevechten tegen de vijand, vervolging door de bezetter, beschietingen enz.] worden opgenomen in dit overzicht, maar ook burgers die zijn omgekomen door explosies van mijnen, getroffen zijn door ongelukken met legervoertuigen of wapens e.d., ziek zijn geworden na beschietingen en daarna zijn overleden, enz. In dit overzicht geldt verder dat een oorlogsslachtoffer wordt opgenomen indien deze persoon a) woonachtig was in één van de woonplaatsen en alhier is getroffen; of b) woonachtig was in één van de woonplaatsen en elders -en dus buiten de woonplaats- is getroffen; of c) elders woonachtig was en in één van de woonplaatsen is getroffen; of d) een relatie heeft met de woonplaats (bijv. geboren of gedurende lange tijd hier woonachtig is geweest e.d.) en in die woonplaats of elders is getroffen. Militairen De namen van militairen worden ongeacht de nationaliteit vermeld die op t grondgebied van een van de vier woonplaatsen omkwamen of vermist raakten of hier werden begraven gedurende de Tweede Wereldoorlog. Nederlandse militairen die sneuvelden of vermist raakten bij een later gewapend conflict worden eveneens opgenomen mits zij woonachtig of geboren zijn in een van de vier woonplaatsen. Dankbetuiging Hierbij spreek ik mijn dank uit aan allen die bij de totstandkoming van dit boek hun medewerking hebben verleend. Allereerst de mensen die op de oproep hebben gereageerd en informatie leverden van hun geliefden, bekenden e.d. Voorts dank ik de collega s van de Algemene Begraafplaats Middelburg (Martin Jilleba, Johan Antheunisse en Mieke Uilenbroek) voor de rondleiding en de levering van informatie. Dank aan collega s van de Gemeente Middelburg Angelina Geluk, Huib Heijt en Leo Ton voor de hulp met de opmaak en levering van digitale bestanden. Natuurlijk dank ik ook de collega s van het Zeeuws Archief (speciale dank aan Kees de Ridder)voor de hulp bij het doorzoeken van de archiefstukken. In bijzonderheid dank aan Leen Schouls die me hielp met het opzoeken en verstrekken van documentatie en fotomateriaal. Verder een speciale dank aan drs. P.W. (Peter) Sijnke en Anneke van Waarden-Koets die het concept doornamen en deze van opmerkingen voorzagen. Ook dank aan de burgemeester, het college van Burgemeester en Wethouders omdat zij mij in deze opdracht hebben ondersteund. 7

8 Oproep en doel Indien u informatie heeft, neemt u dan contact met mij op, zodat het boek verder kan worden aangevuld of verbeterd. Het doel is niet alleen de beschietingsslachtoffers te gaan erkennen bij de Oorlogsgravenstichting, maar -nog belangrijker- om de slachtoffers die in de Tweede Wereldoorlog omkwamen door oorlogsgeweld een naam c.q. gezicht te geven, opdat ze niet vergeten worden, zoals de titel van dit boek benadrukt. René Hoebeke Consul van de Oorlogsgravenstichting van de Gemeente Middelburg 8

9 DEEL I. ALGEMEEN Hoofdstuk 1. Gemeenten in oorlogstijd. Bezet en bevrijd Nadat midden Zeeland op 17 mei 1940 was bezet door de Duitsers brak er een moeilijke periode aan voor de bevolking. In elk dorp waren onder de bevolking slachtoffers gevallen en was vooral de binnenstad Middelburg zwaar getroffen. Daarnaast was men hun vrijheid kwijt en kwamen de gemeentebesturen onder toezicht te staan van de Duitse bezetter. Vanaf 1 september 1941 werden de gemeenteraden afgeschaft. De colleges van burgemeester en wethouders bleven als dagelijks bestuur wel actief, maar waren streng gebonden aan de regels van hogerhand. Het kwam er in feite op neer dat het bestuur in handen kwam van de Duitsers. Verder mocht de burgemeester aanblijven, maar hij functioneerde meer als een soort marionet. De wethouders bleven ook in functie, maar waren geen bestuurders meer en speelden een ondergeschikte rol. Het ambtenarenapparaat inclusief de gemeentesecretaris bleef op het gemeentehuis actief, welk veelvuldig de Duitsers bijstond in het uitvoeren van allerlei taken. De gemeente had bijzondere taken op het gebied van de bescherming van de bevolking tegen luchtaanvallen. Vanaf 1936 had elke gemeente een Luchtbeschermingsdienst die bestond uit hulpkrachten die als zodanig werden gevorderd en bij bominslagen en dergelijke moesten opkomen. De organisatie werkte vooral preventief door tijdig de plaatselijke bevolking te waarschuwen voor dreigend gevaar vanuit de lucht. Daarnaast functioneerde als hulpdienst de brandweer en beschikte Middelburg over een ziekenhuis. De naam van dit ziekenhuis was t Gasthuis gelegen aan het Noordpoortplein en waren op enkele plaatsen in de stad hulpposten ingericht. Daarnaast waren er artsen in Middelburg en in de dorpen aanwezig die voor de eerste opvang zorgden en zonodig de patiënt doorstuurden voor verdere behandeling. Als bijzonderheid kan nog worden vermeld dat Arnemuiden vanaf juni 1944 tot begin november 1944 werd aangewezen als Rode Kruisdorp met een speciale beschermende status waarbinnen een aangewezen gebied zich geen militairen en/of wapens, munitie e.d. mochten bevinden. Begin september 1944 waren de geallieerden de provincie Zeeland dicht genaderd en leek het erop dat de bevrijding aanstaande was. De Duitsers gaven zich echter niet zonder slag of stoot over. Het werd een bittere strijd die enorm veel burgerslachtoffers eiste. Ook sneuvelden veel militairen bij de hevige gevechten. Op 5 november 1944 werd Arnemuiden en Nieuw- en Sint Joosland bevrijd. Een dag later was Middelburg en ook Sint Laurens bevrijd. Op 8 november 1944 was geheel Walcheren vrij. Gegevens over de gemeenten Om een beeld te krijgen wie er in de gemeenten actief waren volgt hierna een overzicht van de gemeenten in de oorlogsjaren. De volgende personen waren in de oorlogsperiode als burgemeester c.q. gemeentesecretaris actief: Arnemuiden Burgemeesters H.G. Horninge A.J. van Sprundel J.J. Huijssen (waarnemend) B. Franse (waarnemend) J. Langebeeke Gemeentesecretaris J.J. Huijssen Burg. Horninge Middelburg Burgemeesters mr.dr. J. van Walré de Bordes mr. A. Meerkamp van Embden J.Ph. Koene (waarnemend) mr. A.J. van der Weel J.W. Kögeler (waarnemend) Jhr. Mr. W.C. Sandberg tot Essenburg Gemeentesecretaris:...ca mr. M.W.G. van der Veur J.Ph. Koene (waarnemend) J.Ph. Koene Burg. Van Walré de Bordes 9

10 Nieuw- en Sint Joosland Burgemeesters G.A. Harff J. Verlare (waarnemend) mr. F.S.K.J. graaf van Randwijck Gemeentesecretaris P. Baurdoux Burg. Graaf van Randwijck Sint Laurens Burgemeesters: ca J.W. van t Hoff (hij vervulde tevens de functie van gemeentesecretaris) ca. nov.1944 F. Kwekkeboom ca. nov J.W. van t Hoff Burg. J.W. van t Hoff Aantal inwoners Gemeente Arnemuiden Middelburg Nieuw- en Sint Joosland Sint Laurens

11 DEEL II. BURGERSLACHTOFFERS Hoofdstuk 2. Burgerslachtoffers van bombardementen, beschietingen van vliegtuigen, artilleriebeschietingen e.d. 1 a.arnemuiden Donderdag 7 oktober 1943 Op deze dag werd tussen en uur een luchtaanval uitgevoerd door acht Hurricanes van No. 137 Sqdn RAF, geëscorteerd door zeven Typhoons, ten noordwesten van de Sloedam. Dit was een aanval op lage hoogte op kustschepen. Hierbij werd het visserschip de Arnemuiden 11 (ARM11) geraakt. Twee vissers verloren hun leven. Twee vissers, Robbert van Belzen en Gillis van Belzen, raakten gewond. Ze werden getroffen In de Goudmiene, een plaats voor Kamperland in het Veerse Gat. Belzen, Aart van (...; ) 33 jaar. Echtgenoot van Johanna Theune Woonplaats: Arnemuiden Belzen, Willem van (...; ) 44 jaar. Echtgenoot van Adriana Dingemanse Woonplaats: Arnemuiden In het midden staat A. van Belzen. Maandag 30 oktober tot en met zaterdag 4 november 1944 In deze periode voorafgaande aan de bevrijding kwam Arnemuiden onder hevige artilleriebeschietingen te liggen. De geallieerden namen Arnemuiden (dit was aangewezen als Rode Kruisdorp) en omgeving intensief onder vuur vanwege de zware tegenstand bij de Sloedam. Vanaf 31 oktober uur tot 2 november rond uur was er zelfs een granaatbeschieting welke met vuurpauzes meegeteld 36 uur duurde. Er vielen 49 slachtoffers onder de bevolking en de evacués. Slachtoffers beschietingen Arnemuiden eind 1944 Totaal Bewoners Evacués Datum Aantal Aantal Aantal 31 oktober november november november Latere datum Totaal Aarnoutse-Meijers, Cornelia (Arnemuiden; ) 64 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Schorretje. Echtgenote van Leunis Aarnoutse. Belzen, Cornelis van (...; ) 59 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Vlissingen. Evacué. Locatie getroffen: Arnemuiden, Westdijkstraat. Echtgenoot van Crina Marijs. Belzen, Cornelis van (...; ) 58 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Noordstraat. Echtgenoot van Jannetje van Belzen. Besuijen-de Bree, Jacoba (Arnemuiden; ) 42 jaar. Begraven te Kleverskerke. Woonplaats: Kleverskerke. Locatie getroffen: Noordstraat Bliek, Gerard [jr.] (Nieuw- en Sint Joosland; ) 14 jaar. Evacué. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Langstraat Bliek, Gerard [sr.] ( ) 66 jaar. Evacué. Hij overleed later aan zijn verwondingen in Middelburg. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Langstraat Bos-Marijs, Geertje Clasina (Vlissingen; ) 25 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Appelstraat. Brackx, Hendricus Johannes (Vlissingen; ) 43 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: onbekend Caljouw, Marinus (Arnemuiden; ) 57 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Molenweg Dalen, Pieter van (Arnemuiden; ) 15 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Locatie getroffen: Zuidwal Dekker, Lein (Arnemuiden; ) 15 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Molenweg Doense, Pieter Adrianus (Vlissingen; ) 58 jaar. Evacué. Begraven te Vlissingen. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Langstraat Doense-Barten, Hendrika (Vlissingen; ) 55 jaar. Evacué. Begraven te Vlissingen. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Langstraat Geense, Krina (Arnemuiden; ) 15 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Langstraat Goedhart, Adriaan Willem (Arnemuiden; ) 41 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Schorretje Groot, Pieter de (Ritthem; ) 30 jaar. Evacué. Hij overleed aan zijn verwondingen ruim een week na de beschietingen op Arnemuiden. Woonplaats: Ritthem. Hij is begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Kaland, Gerhardus Jan Constantijn (Westkapelle; ) 71 jaar. Evacué. Echtgenoot van L. Westerbeke. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Rookstraat D 91,Westkapelle. Locatie getroffen: Westdijkstraat 1 Hierbij worden ook meegeteld de slachtoffers van mijnexplosies, personen getroffen door kogel(s) enz. of degenen die na opgelopen verwondingen zijn overleden, of nadat ze door het oorlogsgeweld zijn getroffen ziek zijn geworden en alsnog zijn overleden etc.). 11

12 Kaland, Pieter (Westkapelle; ) 24 jaar. Zoon van G.J.C.Kaland en L. Westerbeke. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Rookstraat D 91, Westkapelle. Locatie getroffen: Westdijkstraat Kraker, Hendrik Levinus de (Nieuw- en Sint Joosland; ) 13 jaar. Evacué. Begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Langstraat Kraker, Johannes de (Middelburg; ) 26 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Schorretje Kraker, Levinus de (Nieuw- en Sint Joosland; ) 78 jaar. Evacué. Begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Langstraat Marijs, Jacobus (Arnemuiden; ) 85 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Nieuwstraat Meerman, Jacoba Adriana (Vlissingen; ) 45 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Locatie getroffen: Zuidwal Meerman-Toussaint, Tannetje (Arnemuiden; ) 57 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Locatie getroffen: Zuidwal Minnaard, Johannis (Kattendijke; ) 27 jaar. Woonplaats: Kruiningen. Locatie getroffen: onbekend Mulder, Joos (Arnemuiden; ) 56 jaar. Evacué. Hij was gehuwd met G. de Nooijer. Begraven te Vlissingen.Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: onbekend Nooijer, Adriaan de (Arnemuiden; ) 9 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden. Nieuwstraat Nooijer-Meerman, Dora de (Arnemuiden; ) 61 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Zuidwal Nooijer-Meulmeester, Wilhelmina de (...; ) 39 jaar. Ruim een maand na de beschietingen te Middelburg overleden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Nieuwstraat. Pagter, Pieter de (Ritthem; ) 53 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Zuidwal Pagter-Gillissen, Margaretha Wilhelmina de (Arnemuiden; ) 52 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Zuidwal Poortvliet, Paulus (Arnemuiden; ) 35 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Singel Rijke, Johannes de (Westkapelle; ) 4 jaar. Zoon van P. De Rijke en J. Kaland. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Koudorp C 49, Westkapelle. Locatie getroffen: Westdijkstraat Rijke, Pieter de (Vlissingen; ) 18 jaar. Zoon van P. De Rijke en J. Kaland. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Koudorp C 49, Westkapelle. Locatie getroffen: Westdijkstraat Rijke-Kaland, Johanna de (Westkapelle; ) 40 jaar. Echtgenote van P. de Rijke. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Koudorp C 49, Westkapelle. Locatie getroffen: Westdijkstraat Scheele, Jacobus (Arnemuiden; ) 24 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Langstraat Scheele, Levinus (Hoek; ) 50 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Arnemuiden. Locatie getroffen: Langstraat Schroevers, Maarten (Vlissingen; ) 18 jaar. Begraven te Vlissingen. Woonplaats: Vlissingen. Locatie getroffen: Tuindorp Sturm, Jan (Serooskerke; ) 49 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Locatie getroffen: Schorretje Sturm, Jozias (Oost- en West-Souburg; ) 12 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Locatie getroffen: Schorretje Voogd, Cornelia de (Oost- en West-Souburg; ) 5 jaar. Evacué. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Locatie getroffen: onbekend Waarde, Adriana van (Nieuw- en Sint Joosland; ) 8 jaar. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Schuttershof Waarde, Jannetje Catharina van (Nieuw- en Sint Joosland; ) 2 jaar. Evacué. Tijdens de artilleriebeschietingen op Arnemuiden ziek geworden en later overleden. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Waarde, Jozina van (Nieuw- en Sint Joosland; ) bijna 1 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Schuttershof Waarde, Pieternella van (Nieuw- en Sint Joosland; ) 14 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Locatie getroffen: Schuttershof Wijngaarden, Jan van (Kopenhagen [Denemarken]; ) 27 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Sliedrecht. Woonplaats: Zwijndrecht. Locatie getroffen: Zuidwal Wijngaarden-de Boer, Huiberdina Heiltje Dien van ( ) 21 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Sliedrecht. Woonplaats: Zwijndrecht. Locatie getroffen: Zuidwal Wijngaarden, Hendrika Klaziena Adriaantje Henny van (Hardinxveld; ) 5,5 maanden. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Sliedrecht. Woonplaats: Zwijndrecht. Locatie getroffen: Zuidwal Wouters-Moens, Jacomina (Vrouwenpolder; ) 46 jaar. Evacué. Begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Woonplaats: Ritthem (Welzinge). Locatie getroffen: Molenweg Lein Dekker Krina Geense C. van Belzen P. Poortvliet G.J.C. Kaland P. Kaland J. Wouters-Moens 12

13 J. Kaland J. de Rijke P. de Pagter P. de Rijke Pieter de Groot L. Scheele J. Scheele Graf fam. Van Wijngaarden Woensdag 8 november 1944 Als gevolg van een explosie van een mijn bij het hof Nieuwerkerk van de heer C. Steendijk werden drie kinderen uit het gezin Baaijens gedood. Daarnaast werden drie Britse militairen gedood en werd één militair vermist. Baaijens, Theodorus ( ) 17 jaar Woonplaats: Arnemuiden. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Baaijens, Joost (Arnemuiden; ) 10 jaar Woonplaats: Arnemuiden. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Baaijens, Willem Abraham ( ) 12 jaar Woonplaats: Arnemuiden. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Theodorus, Joost en Willem Abraham Baaijens In Goes overleed Pieter Oosterling. Hij trapte op een landmijn met fataal gevolg. Oosterling, Pieter (Renesse; ) 48 jaar. Woonplaats: Arnemuiden 1945 Woensdag 12 september 1945 Explosie van visserschip ARM 35 door zeemijn in de Deurloo ter hoogte van bij Westkapelle: 4 doden. Gered werd Jacob van de Ketterij. Blaasse, Jan (...; ) 23 jaar. Zijn lichaam werd op 19 september 1945 omstreeks uur bij Westkapelle aangetroffen.hij werd op 22 september 1945 begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Hij was de echtgenoot van Jannetje van Belzen. Woonplaats: Arnemuiden Dingemanse, Willem (...; ) 46 jaar. Hij was de echtgenoot van Maria Schroevers.Woonplaats: Vlissingen Ketterij, Lieven van de (...; ) 48 jaar. Hij was de echtgenoot van Neeltje van Belzen. Woonplaats: Arnemuiden Schroevers, Lieven (...; ) 41 jaar. Hij was schipper. Zijn stoffelijk overschot werd drijvend aangetroffen door bemanningsleden van de ARM 1. Zijn lichaam werd aan boord gehaald en te Vlissingen aan de wal gebracht. Echtgenoot van Elisabeth Siereveld. Hij werd op 17 september 1945 begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden.Woonplaats: Arnemuiden Arm 35 13

14 Maandag 12 november 1945 Explosie van visserschip ARM 9 door zeemijn bij Zoutelande: 4 doden. Belzen, Jan van (...; ) 21 jaar. Hij was de zoon van de schipper Joos van Belzen. Hij was de echtgenoot van Rosa Ribben. Woonplaats: Arnemuiden Belzen, Joos van (...; ) 44 jaar. Hij was schipper. Hij was de echtgenoot van Neeltje de Nooijer.Woonplaats: Arnemuiden Meerman, Adriaan (...; ) 31 jaar. Zijn lichaam werd op 12 december 1945 rond uur bij Zoutelande aangetroffen. Hij werd op 17 december 1945 begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Hij was de zoon van Abraham Meerman. Hij was de echtgenoot van Grietje Siereveld. Woonplaats: Arnemuiden Meerman, Abraham (...; ) 57 jaar. Hij was de echtgenoot van Pieternella de Ridder.Woonplaats: Arnemuiden Arm 9 Woensdag 29 mei 1946 Explosie van twee visserschepen door zeemijn ter hoogte van Vrouwenpolder: 7 doden ARM 1; Drie doden. Belzen, Cornelis van (...; ) 38 jaar. Hij was de echtgenoot van Johanna Cornelia van Belzen. Hij overleed te Vrouwenpolder. Woonplaats: Meerman, Arij (...; ) 29 jaar. Hij was schipper. Hij was de echtgenoot van Jozina de Nooijer. Hij overleed te Vrouwenpolder. Woonplaats: Arnemuiden Meerman, Egtbert (...; ) 34 jaar. Hij was de echtgenoot van Krina Meulmeester. Hij was de oom van Arij Meerman. Hij overleed te Vrouwenpolder. Woonplaats: Vlissingen (evacué) ARM 3; Vier doden. Gered werd schipper Jozias Siereveld. Belzen, Cornelis van (...; ) 29 jaar. Hij was de echtgenoot van Jozina de Nooijer. Hij overleed (officieel) te Westkapelle. Woonplaats: Arnemuiden Siereveld, Blaas Jacob (Arnemuiden; ) 20 jaar. Hij was zoon van de schipper Jozias Siereveld en Jannetje de Nooijer. Hij overleed (officieel) te Burgh. Woonplaats: Arnemuiden Siereveld, Hendrik (Arnemuiden; ) 35 jaar. Hij was broer van de schipper Jozias Siereveld. Hij was de echtgenoot van Grietje Caljouw. Hij overleed te Vrouwenpolder. Woonplaats: Arnemuiden Siereveld, Lieven (Arnemuiden; ) 15 jaar. Hij was zoon van de schipper Jozias Siereveld en Jannetje de Nooijer. Hij overleed (officieel) te Burgh. Woonplaats: Arnemuiden Arm 3 Hendrik Siereveld 14

15 Woensdag 6 april 2005 Op deze dag kwamen drie vissers op hun schip, de OD-1 (Ouddorp 1) om, toen een bom uit de Tweede Wereldoorlog explodeerde die ze hadden opgevist. Op het moment van de explosie bevond de kotter, genaamd Maarten Jacob, zich 100 km ten westen van Ijmuiden. Het schip bleef zeewaardig en kon s avonds naar de haven van Ijmuiden varen. De slachtoffers waren twee inwoners uit Ouddorp en één inwoner uit Arnemuiden. Belzen, Joos Johannes Jos van (Arnemuiden; ) 39 jaar. Hij overleed te Velsen. Woonplaats: Arnemuiden.Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Herdenkingsmonument op de Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. 15

16 b.middelburg 1940 Zondag 12 mei 1940 Volgens een artikel in de PZC van 12 mei 2012 was deze man handelsreiziger. Hij werd ten onrechte aangemerkt als spion en doodgeschoten op de Markt in Middelburg. Dit is waarschijnlijk te wijten aan het feit dat hij doof was en niemand hem kende in Middelburg. Er is ook door de KRO een documentaire over dit voorval gemaakt. Dit was naar aanleiding van een onderzoek door Daan Dronkers. Klaasen, Gerardus Johannes (Arnhem; ) 55 jaar. Hij ligt begraven op de RK-begraafplaats te Middelburg.Woonplaats: Amsterdam. G.J. Klaasen Woensdag 15 mei 1940 s Ochtends ging plotseling het luchtalarm. Een vliegtuig liet enkele bommen vallen op de stad. Een bom viel tegen de gevel van een pakhuisje op de Kousteensedijk. Dit was de opslagplaats van de grossierderij op de hoek van de Stationsstraat. De tweede bom viel op twee huizen in de Eigenhaardstraat. Enkele andere bommen vielen op de Loskade en in het Kanaal door Walcheren. Er vielen zeven burgerslachtoffers. Maartense, Jan Paulus (Goes; ) 77 jaar. Hij overleed 2 dagen later aan zijn verwondingen in Middelburg.Woonplaats: Middelburg. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 2. Maartense, Pieter Franciscus (Goes; ) 51 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 1.Woonplaats: Middelburg, Jasmijnstraat 31. Maartense-de Pan, Cornelia Maria (Goes; ) 77 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr.1.woonplaats: Middelburg, Eigenhaardstraat 17. Echtgenote van J.P. Maartense Roest, Pieter Cornelis Piet (Middelburg; ) 35 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 2.Woonplaats: Middelburg, Eigenhaardstraat 3 Smolders-de Klerk, Cornelia (Meliskerke; ) 34 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 3.Woonplaats: Middelburg, Eigenhaardstraat 12. Echtgenote van L.C. Smolders Tisserand, Marinus Christiaan (Middelburg; ) 52 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 2.Woonplaats: Middelburg, Eigenhaardstraat 9. Echtgenoot van F. Tisserand-Maartense. Tisserand-Maartense, Fransina (Goes; ) 55 jaar. Na de inrichting van de Erehof overgebracht naar grafnr. 1.Woonplaats: Middelburg, Eigenhaardstraat 9. Echtgenote van M.C. Tisserand. Vrijdag 17 mei Middelburg werd getroffen door bommen en granaatbeschietingen. Op deze dag werd de binnenstad voor een groot deel verwoest. Er braken felle branden uit die zich ondanks de inzet van de brandweer konden verspreiden. Er waren op deze dag dertien doden 3 te betreuren onder de eigen bevolking en burgers die elders woonachtig waren. Er waren ong. 30 gewonden. Het aantal slachtoffers onder de bevolking kon nog worden beperkt doordat de burgemeester de inwoners tijdig liet evacueren. Er was grote schade aan historische gebouwen (Abdij, Stadhuis e.d.), woningen en winkels. Er gingen bijna 600 gebouwen verloren. Frenks, Johannis (Vlissingen; ) 33 jaar. Hij werd getroffen in de Nieuwstraat. Woonplaats: Vlissingen, Glacisstraat 6 Graaf-Davidse, Leintje de (Middelburg; ) 30 jaar. Op deze dag kwamen ook granaten terecht op de Noordweg. Het gezin De Graaf werd op weg naar hun woonplaats Serooskerke getroffen in Middelburg. Zij overleed met haar zoon in Serooskerke. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 4). Woonplaats: Karelsgang 26. Echtgenote van D.J. de Graaf Graaf, Jan Pieter Henderik Jantje de (Middelburg; ) 4 jaar. Overleden te Serooskerke. Zoon van J.P.H. de Graaf en L. de Graaf-Davidse. Woonplaats: Karelsgang 26. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 4). Harthoorn, Johanna Catharina (Middelburg; ) 51 jaar. Zij is vermoedelijk op 17 mei 1940 getroffen. Ze werd op 18 mei dood gevonden in de Seisvest bij het pompgemaal. Woonplaats: Middelburg Heijnen, Franciscus Karel (Eindhoven; ) 25 jaar. Hij werd dodelijk getroffen door een granaatscherf toen hij zich had aangeboden om de brandweerlieden te helpen. Hij werd gevonden tegenover het pand Weitman in de Lange Delft. Hij overleed ca uur. Woonplaats: Eindhoven. Janse, Tannetje (Middelburg; ) 22 jaar. Zij werd getroffen in de Nieuwstraat. Woonplaats: Middelburg, Nieuwstraat 37 Jonckman, Wilhelmina Catharina (Vlissingen; ) 28 jaar. Zij werd getroffen in de Schuitvlotstraat.Woonplaats: Vlissingen, Groenewoud 34 Ludikhuize, Johanna Frijke Jopie (Middelburg; ) 5 jaar. Op 17 mei 1940 zat de toen 9-jarige Annie Ludikhuize samen met haar familie en een aantal vluchtelingen uit Vlissingen te eten in de ouderlijke woning in de Dwarsstraat 8. Haar zusje Jopie stond op een bepaald moment op om haar pop uit de kast te pakken. Op het moment dat ze de deur van die kast opende viel er een bom op het huis en trof ze dodelijk. De bom zorgde er ook voor dat Annie zelf gewond raakte. Bij de inslag viel de kast bovenop haar. Daarbij liep ze tal van verwondingen op. Bijna was haar zusje Tini op die dag ook omgekomen. Ze lag die middag in haar wieg. Op het moment dat de bom viel, pakte haar moeder 2 Op p. 154 van Het vergeten bombardement staat als burgerslachtoffer Melse, Adriaan (Middelburg; ) 55 jaar. Omdat er geen bevestiging kon worden gevonden dat hij door oorlogsgeweld is overleden, is hij tot het tegendeel blijkt- niet opgenomen in de lijst. Woonplaats: Middelburg. Gehuwd met Suzanna Gilde. 3 Aan de hand van documenten is aantoonbaar dat 13 burgers a.g.v. oorlogsgeweld (op dit materiaal staat geschreven: bominslag en doodgeschoten ) om het leven zijn gekomen. Wijzigingen kunnen niet worden uitgesloten, omdat de precieze omstandigheden waaronder iemand het leven liet, moeilijk zijn te achterhalen. 4 In het bevolkingsregister staat (ten onrechte ) dat zij is overleden op 18 mei Ze was namelijk op slag dood. 16

17 haar op. Een paar seconden later stortte een muur in en kwam al het puin in en om de wieg terecht. De bom ontplofte gelukkig niet anders waren er nog meer slachtoffers gevallen. De schade aan de woning was echter dusdanig groot dat het huis totaal onbewoonbaar was geworden. Het gezin vluchtte daarom eerst naar een schuilkelder in de Karelsgang. Ze werden later met een vrachtwagen naar Domburg gebracht. Woonplaats: Middelburg, Dwarsstraat 8. Begraven op de RK-Begraafplaats aan de Walcherseweg (vroeger: Seisweg) Polvliet 5, Lodewijk (Middelburg; ) 21 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 3). Woonplaats: Middelburg, Bree 38. Provoost, Catharina (Domburg; ) 70 jaar. Overleden te Domburg. Woonplaats: Domburg Schot, Johannes (Vlissingen; ) 53 jaar. Overleden te Domburg. Hij werd getroffen in de Nieuwstraat 38. Woonplaats: Middelburg. Wiessner-van der Bliek, Cornelia Frederica (Wolphaartsdijk; ) 62 jaar.woonplaats: Middelburg, Segeersstraat 52. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 3). Woerkens, Antonie Petrus van (Middelburg; ) 48 jaar. Getroffen in de Gravenstraat 92. Overgebracht naar Oostkapelle en aldaar aan opgelopen verwondingen overleden. Woonplaats: Oostkapelle Leintje de Graaf-Davidse met haar 3 kinderen. Jopie Ludikhuize v.l.n.r. Jantje, Annie en Riet. Bijzonderheden Het vermelden waard is, dat er op deze dag drie kinderen van de fam. De Steur werden gedood door beschietingen aan de Nieuwe Vlissingseweg. In die periode lag een gedeelte van deze straat namelijk in de gemeente Koudekerke. De drie kinderen die omkwamen, t.w. Tinus de Steur, Maatje de Steur en Jansje de Steur, zijn vermeld op het oorlogsmonument in Koudekerke (gemeente Veere). Eén kind was ernstig gewond. Op 1 november 1941 werd een deel van het grondgebied van de gemeente Koudekerke heringedeeld en bij de gemeente Middelburg gevoegd. 5 Op de grafsteen staat ten onrechte: Polvliedt. 17

18 Oorlogsmonument op de RK-Begraafplaats. De Nederlandse militair Zonneveld ligt nu begraven in de Erehof op de Alg. Begraafplaats en de Franse militairen zijn overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats in Kapelle 6. Donderdag 23 mei 1940 Broodman-Palmkoeck, Wilhelmina Emma (Middelburg; ) 44 jaar. Ze staat op diverse lijsten van oorlogsslachtoffers. Onduidelijk onder welke omstandigheden zij is overleden. Ze overleed op 23 mei te Domburg. Ze was gehuwd met Nicolaas Broodman. Woonplaats: Middelburg. Donderdag 5 december 1940 Van uur tot uur werd door de Luchtbeschermingsdienst luchtalarm gemaakt. Door een laagvliegend vliegtuig werden vier bommen afgeworpen. De eerste kwam terecht op de Loskade, de tweede in de Dokstraat, de derde op de achterzijde van het perceel 2 aan de Kinderdijk en de vierde op de Korendijk aan de waterkant. Van talrijke huizen in de omgeving werden de ruiten vernield en ontstond schade aan de gebouwen. Door de bominslag op Kinderdijk 2 werden twee kinderen dodelijk getroffen. Er vielen totaal vier slachtoffers. Fibbe, Martinus (Vlissingen; ) 33 jaar. Hij werd getroffen in zijn woning aan de Bierkaai 9. Hij was handelaar in parfumerieën. Woonplaats: Middelburg. Hij werd begraven te Westerveld (Velsen). Wisse, Catharina Kaatje (Middelburg; ) 19 jaar. Zij werd op de openbare weg aan de Kinderdijk getroffen. Woonplaats: Middelburg, Noordsingel 6. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 4). Zandstra, Annie Marie Anneke (Middelburg; ) 9 jaar. Zij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Woonplaats: Middelburg, Kinderdijk 2 Zandstra, Martina Toussina Tineke (Middelburg; ) 13 jaar. Zij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Woonplaats: Middelburg, Kinderdijk 2 6 Op dit monument staat de Franse gesneuvelde militair G.L. Touslang. Dit is onjuist. Zijn naam luidt: G.R.R. Toublanc. 18

19 De twee meisjes Tineke Zandstra Anneke Zandstra Het hart van Middelburg was niet meer Dat verlies deed ons zo, zo zeer Wij dachten: erger kan het niet Dit was al zo n groot verdriet Maar, op 5 dec beseften wij Onze jeugd is nu ook voorbij De dood van deze twee kinderen Zou ons voor nimmer blijven hinderen Bij iedere gang naar dit stille oord Leeft onze herinnering aan die dag voort - Een zondvloed van geweld zou volgen Ons mooie eiland werd verzwolgen En was héél lang weer een zee, Die sleurde nog meer verleden mee Maar hier op dit plekje van rust Slapen die meisjes al lang onbewust Van al wat nog te gebeuren stond Op dit kleine plekje wereldgrond. Voor Anneke en Tineke Zandstra Gedicht door A. Adriaanse (2007) Catharina Wisse 1941 Zondag 16 februari 1941 De Noordsingel en het Noordbolwerk werd om ca uur getroffen door enkele bominslagen. Er waren drie doden te betreuren en diverse gewonden. Scheijbeler, Pieter (Middelburg; ) 36 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 5.). Woonplaats: Middelburg, Noordsingel 64. Scheijbeler, Hendrik Leonardus (Middelburg; ) 5 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 5). Woonplaats: zoon van P. Scheijbeler, Noordsingel 64. Gabriëlse-van Tuinen, Jeltje (St. Anna Parochie; ) 61 jaar. Zij werd getroffen door een granaat die binnenkwam in de voorkamer van haar woning aan de Noordsingel. Zij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Woonplaats: Middelburg, Noordsingel 66. Donderdag 16 oktober 1941 Middelburg werd vanuit de lucht beschoten door drie geallieerde vliegtuigen. Er vielen drie doden. Berger, Gerrit Cornelis (Middelburg; ) 38 jaar. Hij overleed te Oost- en West-Souburg. Woonplaats: Middelburg. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 5). Breejen, Geertje den (Hardinxveld; ) 7 jaar. Zij overleed te Middelburg. Woonplaats: Middelburg Wattel, Jacobus (Sint Laurens; ) 25 jaar. Gehuwd met M. Beekman. Overlijdensplaats: Koudekerke Woonplaats: Koudekerke. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 6) Donderdag 23 juli 1942 Onduidelijk is door welke oorlogsomstandigheden deze vrouw dodelijk werd getroffen. Ze overleed in Goes. Steutel, Catharina Hendrika ( ; ) 16 jaar. Woonplaats: Middelburg. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 6). Dinsdag 17 november 1942 Aanval van vermoedelijk vier jachtvliegtuigen die met boordwapens op Vlissingen schoten. Ruck, Engel (Nieuwenhoorn; ) 30 jaar. Hij overleed te Oost- en West-Souburg. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (grafnr. 827). Woonplaats: Middelburg Zaterdag 28 november 1942 Op deze dag werd de trein op het traject Vlissingen richting Goes getroffen door vliegtuigen. De NS-medewerker werd gewond afgevoerd en overgebracht naar het t Gasthuis te Middelburg. Hij overleed op 19 december 1942 aan zijn verwondingen. Bakker, Engbert (Groningen; ) 30 jaar. Hij woonde te Roosendaal. 19

20 Zondag 13 december 1942 Hij werd bij een beschieting getroffen in Valkenisse. Hij overleed te Middelburg. Houmes, Lourus (Westkapelle; ) 44 jaar. Gehuwd met Johanna Verhage. Woonplaats: Noordstraat B 84, Westkapelle. L. Houmes 1943 Donderdag 21 januari 1943 Op deze dag werd een geallieerd bombardement uitgevoerd op t terrein van KM De Schelde te Vlissingen. Er was een luchtalarm van uur uur en was er o.a. een treffer op de scheepsbouwloods. Hierbij kwamen meerdere medewerkers van de KM De Schelde om het leven. Ook werd een inwoner van Middelburg gedood. Meijers, Abraham Salomon (Middelburg; ) 28 jaar. Woonplaats: Middelburg Donderdag 24 juni 1943 Op deze dag werd een geallieerd bombardement uitgevoerd op t terrein van KM De Schelde te Vlissingen. Hierbij kwamen vijf medewerkers uit Middelburg om het leven. Doel, Pieter van den (Rotterdam; ) 30 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 8). Peene, Andries (Middelburg; ) 20 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 7). Vellekoop, Gerrit Pieter (Dirksland; ) 42 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 7). Wiessner 7, Charles Francois (Middelburg: ) 41 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 8). Willeboordse, Arie (Sint Laurens/Middelburg; ) 27 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 7). Andries Peene Vrijdag 20 augustus 1943 Op deze dag werd een bombardement op Vlissingen uitgevoerd tussen uur. Naast 12 doden werd vermoedelijk ook een inwoonster uit Middelburg gewond. Zij overleed te Middelburg. Schipper-Goor, Truus (Vlissingen; ) 21 jaar. Zondag 5 september 1943 Op deze dag werden door enkele vliegtuigen beschietingen uitgevoerd. Eén man werd gedood. Wijngaarden, Willem van ( s-gravenhage; ) 36 jaar. Woonplaats: Middelburg. Vrijdag 17 september 1943 Door vermoedelijk een bominslag werd een inwoner dodelijk getroffen te Goes. Cleemput, Leunis van (Kruiningen; ) 50 jaar. Gehuwd met P.J. de Bukviel. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 8). Woonplaats: Goes Woensdag 5 juli 1944 Op deze dag was er omstreeks uur een enorme ontploffing van een projectiel in de Zandstraat waarbij verschillende mensen betrokken waren. Er waren vier doden te betreuren en drie mensen raakten zwaar gewond. De schade was zeer groot. Zeventien woningen raakten beschadigd. De ruiten en het interieur werden vernield. Er was geen sprake van een bominslag, maar er explodeerde een onbekend gebleven projectiel dat op straat werd geworpen. Drie van de slachtoffers stonden op de stoep bij een woning. Het vierde slachtoffer was mevrouw A.C. Boone-Le Duc die op het moment van ontploffing voorbij fietste. 7 Op de grafsteen staat ten onrechte Wiesner. 20

21 De vier slachtoffers waren: Burgs, Engel Lambertus (Goes; ) 45 jaar. Hij was ongehuwd.hij was direct dood. Woonplaats: Middelburg Coppejans, Marinus (Middelburg; ) 26 jaar. Hij was gehuwd met P.W. Houkamp. Hij was ernstig gewond en werd nog overgebracht naar t Gasthuis te Middelburg. Hij overleed enkele uren later aan zijn verwondingen. Woonplaats: Middelburg. Vroonland, Eduard (Middelburg; ) 23 jaar. Hij werd direct gedood. Hij was gehuwd met F.R. van Oorschot. Woonplaats: Boone-Le Duc, Adriana Christina (Middelburg; ) 49 jaar. Zij was gehuwd met J. Boone. Zij fietste in de straat en passeerde op het moment van explosie waarbij zij direct werd gedood. Woonplaats: Middelburg. Maandag 7 augustus 1944 Door onbekend oorlogsgeweld omgekomen. Putto, Wilhelm Johann (Bocholt (Duitsland); ) 34 jaar. Zijn lichaam werd overgebracht naar de RK-begraafplaats in Winterswijk. Woonplaats: Roosendaal-Nispen. Zijn ouders woonden te Winterswijk. Hij was leerling-machinist bij de Nederlandse Spoorwegen. Woensdag 13 september 1944 De Sloedam werd in september 1944 veelvuldig gebombardeerd en beschoten door geallieerde vliegtuigen. Dit kwam omdat de Sloedam de enige landverbinding voor weg- en treinverkeer was tussen Walcheren en Zuid-Beveland. Op 13 september werd de NS-medewerker Grim dodelijk getroffen, toen hij gedwongen was herstelwerkzaamheden te verrichten. Hij overleed te s-heer Arendskerke. Hij ligt begraven op de Bijzondere Begraafplaats te s Heerenhoek. Grim, Cornelis ( s-heerenhoek; ) 44 jaar. Beroep: NS-medewerker en woonplaats in Middelburg. Cornelis Grim Vrijdag 22 september 1944 De stad werd rond uur getroffen door brisantbommen. Enkele jachtvliegtuigen gebruikten hun boordwapens om diverse doelen te bestoken. De bommen kwamen terecht in de Lageweg, Koudekerkseweg en Leerlooierssingel. Ook waren bommen gevallen in de omgeving van Houthandel Alberts & Co. gevestigd Achter de Houttuinen. Coppoolse, Marinus (Aagtekerke; ) 39 jaar. Hij was van beroep tuinman. Bij de bominslag bevond hij zich in de tuin van perceel 92 aan de Koudekerkseweg. Hij werd hier dodelijk getroffen. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (grafnr. 9). Woonplaats: Kerkstraat 28, Middelburg. Herdenkingssteen van NS-personeel voor C. Grim Mondeel, Gillis (Middelburg; ) 64 jaar. Hij was vlotter van beroep. Hij werkte op het moment van de inslag van de bommen op de vlotten die lagen in het water Achter de Houttuinen. Hij raakte gewond aan zijn hoofd en werd naar ziekenhuis t Gasthuis overgebracht. Hij is alhier overleden. Woonplaats: Achtersingel 39, Middelburg Vrijdag 6 oktober 1944 Het hospitaalschip de ZRD 14 werd door ong. 10 vliegtuigen beschoten, toen t schip op weg was van Dordrecht naar Middelburg. Twee mensen werden direct gedood, t.w. stoker Max Schaafsma en passagier J.I. Massee en er waren verschillende gewonden. De verpleger W.J. Cornelisse werd gewond afgevoerd naar Dordrecht. Hij overleed later aan zijn verwondingen. Cornelisse, Wilhelmus Johannes (Middelburg; ) 21 jaar. Zaterdag 7 oktober 1944 Er was een luchtalarm van uur uur. Er vielen brisantbommen in de Pijpstraat, op de Vlissingsebrug en in de Teerpakhuizenstraat. Er vielen 3 doden, 3 zwaar gewonden en 12 lichtgewonden. Om uur meldt de Luchtbeschermingsdienst brand in de Pijpstraat. Om uur gaat de brandweer naar de plaats van de melding. Ze keert om uur terug. Er was geen brand. Wel is er hulp verleend om mensen onder het puin vandaan te halen. Joosse, Johannes Jacobus (Middelburg; ) 56 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 9). Woonplaats: Middelburg. Adres; Pijpstraat 3. Korstanje, Leunis (Middelburg; ) bijna 10 maanden. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 10). Woonplaats: Middelburg. Adres: Pijpstraat 7. Roth-Koppejan, Maatje (Arnemuiden; ) 66 jaar. Echtgenote van Jan Roth. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 10).Woonplaats: Middelburg. Adres: Pijpstraat 3. Leunis Korstanje 21

22 Woensdag 11 oktober 1944 Van uur tot uur werd er door de Luchtbeschermingsdienst luchtalarm gegeven. Op verschillende plaatsen in de omgeving van het station vielen bommen. Het veilinggebouw werd voor een groot deel vernield. Verschillende woningen aan de Segeerssingel, Blauwedijk, Loskade en Stationsstraat raakten beschadigd door bominslag. Er vielen 4 doden. Beije, Marinus Cornelis (Zierikzee; ) 52 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 9). Woonplaats; Middelburg, Kalvermarkt 10 Visser, Dingeman de (Middelburg; ) 13 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 10). Woonplaats: Middelburg. Adres: Volderijstraat 23 Kraak, Johannes Adrianus (Bergen op Zoom; ) 20 jaar Woonplaats: Middelburg, Achtersingel 29 Boucherie, Lein Adriaan (Oost- en West-Souburg; ) 52 jaar. Woonplaats: Vlissingen, Molenstraat 42; tijdelijk adres: Sint Jansgang 5 te Middelburg Donderdag 12 oktober 1944 Omstreeks uur viel een bom uit een vliegtuig dat cirkelde boven de stad. Enkele woningen aan de Veerschesingel werden zwaar beschadigd. De woning aan de Veerschesingel 82 werd volledig vernield en de woning aan Veerschesingel 84 werd vrijwel geheel vernield. Ook werden de woningen aan de Veerschesingel 80, 86 en 88 raakten beschadigd. Tengevolge van de bominslag waren er 6 doden in de woning aan de Veerschesingel 82. Pels-Groen, Johanna ( s-gravenhage; ) 24 jaar Woonplaats: Middelburg Pels, Petronella Johanna (Yerseke; ) ruim 11 maanden Woonplaats: Middelburg Verhage, Christiaan (Oostkapelle; ) 28 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 15). Woonplaats: Middelburg Verhage-Vermeulen, Johanna Catharina (Middelburg; ) 27 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 15). Woonplaats: Middelburg Vermeulen, Johannes Hendricus (Middelburg; ) 54 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 15). Woonplaats: Middelburg Vermeulen-van Doorn, Jacoba Magdalena (Axel; ) 55 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats in Middelburg (nr. 15). Woonplaats: Middelburg Donderdag 19 oktober 1944 Doordat de dijken van Walcheren op diverse plaatsen zijn doorbroken na geallieerde bombardementen is het zeewater tot aan Middelburg gekomen. Op de Seisweg is een man door de stroom gegrepen en verdronken. Naam van deze persoon is onbekend. Woensdag 1 november 1944 Er werden door de politie zes granaatinslagen in de binnenstad gerapporteerd. Er vielen 3 doden en er waren diverse gewonden. Tijdens de nacht zijn er granaten neergekomen op o.a. Veersesingel 74. Veertien personen werden (licht) gewond. Maat-Nortier, Sara (Oostburg; ) 56 jaar. Getroffen in haar woning aan de Zuidsingel 74. Woonplaats: Middelburg Maat, Cornelis Jacobus (Biervliet; ) 58 jaar. Woonplaats: Middelburg Vos, Willem de (Vrouwenpolder; ) 63 jaar. Zijn echtgenote Leuntje Sturm (geb ) werd gewond en raakte aan één oog blind. Na de inundatie is het gezin naar de binnenstad verhuisd. Ze zijn vermoedelijk gaan wonen bij familie c.q. kennissen. Op het evacuatieadres werden de bewoners getroffen door een granaat. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Hij ligt nu begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 13). Woonplaats: Middelburg. Willem de Vos In Domburg dodelijk getroffen: Geschiere-Dingemanse, Elizabeth (Grijpskerke; ) 71 jaar. Zij was weduwe van L. Geschiere.Woonplaats: t Zand, Middelburg. Donderdag 2 november 1944 Er was een bominslag in de Singelstraat. Er viel één dode. Mijnheer, Arend (Oost- en West-Souburg; ) 23 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 12). Woonplaats: Juliana van Stolberglaan 14, Souburg. 22

23 Arend Mijnheer Begin november 1944 In Vlissingen door oorlogsgeweld omgekomen: Oostdijk, Willem (Terneuzen; ) 22 jaar. Hij was de zoon van Willem Oostdijk en Adriana Francina Faas. Zij waren woonachtig in Terneuzen. Woonplaats: Middelburg Mevr. Kodde raakte gewond na een granaatbeschieting bij haar woning aan de Nieuwlandseweg (gemeente Middelburg). Haar woning stond dichtbij de gemeente Nieuw- en Sint Joosland. Volgens haar familie weigerde ze medische hulp van een Duitse verbandpost die aan de Nieuwlandseweg was gevestigd. Ze werd naar t Gasthuis te Middelburg overgebracht. Ruim een week later is ze overleden. Kodde-Bosschaart, Elizabeth Catharina (Kapelle; ) 34 jaar. Zij ligt begraven op de nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuwlandseweg, Middelburg. Mevr. E.C. Kodde-Bosschaart 3 november 1944 Vanaf augustus 1942 werden veel oudere mensen geëvacueerd uit Middelburg, omdat ze niet deelnamen aan het arbeidsproces. Ze moesten Walcheren verlaten. Deze groep mensen uit Middelburg werden in West-Brabant ondergebracht. Een groep van vijftien bewoners die waren geëvacueerd uit Middelburg (uit Huize Singelzicht gevestigd aan de Branderijmolengang) kwamen in Villa Maria aan de Zevenbergseweg in Klundert terecht. Op 2 november 1944 werden ze door de Duitsers gedwongen dit pand te verlaten en werden ze elders ondergebracht. Twaalf van deze bejaarden werden opgevangen in een woning aan de Wagenstraat. Tijdens de bevrijding van Klundert werd dit gebouw door een voltreffer geraakt en kwamen alle twaalf mensen uit Middelburg om het leven. Na drie jaar en acht maanden kwamen de overige evacués in april 1946 weer terug. Tot nu toe zijn twee omgekomen Middelburgers bekend : Davidse-van Keulen, Neeltje (Serooskerke; ) 79 jaar. Zij was de weduwe van Salomon Davidse. Davidse-Francke, Maria (Grijpskerke; ) 83 jaar. Zij was weduwe van Jacobus Davidse. Dit was de schoonzuster van N. Davidse-van Keulen. N. Davidse-van Keulen Zondag 5 november 1944 Bij de zogenaamde Steenbakkerij aan de Nieuwlandseweg te Middelburg welke werd bewoond door de fam. Piet Beekman, werd dochter Catharina gedood door een granaat. Beekman, Catharina Maria (Nieuw- en Sint Joosland; ) 18 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 11). Woonplaats: Middelburg. Er was een bominslag op Gortstraat 66 en omgeving. Ook vielen er bommen op de Achtersingel. Er vielen 9 doden en diverse gewonden. Boon, Jan (Sint Laurens; ) 51 jaar. Overleden te Middelburg. Gehuwd met T. Boon-Kempe. Woonplaats: Sint Laurens Boon, Frederik Freek (Sint Laurens; ) 11 jaar. In Middelburg overleden. Woonplaats: Sint Laurens Boon-Kempe, Tannetje (Middelburg; ) 54 jaar. Ze is enkele weken later overleden aan haar verwondingen. Gehuwd met J. Boon. Woonplaats: Sint Laurens 23

24 Boon-Bruijnooge, Janneke 8 (Groede; ) 43 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 11). Woonplaats: Middelburg Janse, Jacob (Ulrum; ) 36 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 14). Woonplaats: Middelburg Janse-Melis, Neeltje (Serooskerke; ) 32 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 14). Woonplaats: Middelburg Janse-Steijn, Adriana Clara (Middelburg; ) 81 jaar. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 12). Woonplaats: Middelburg Versluijs, Adriaan (Oostkapelle; ) 54 jaar. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 13). Woonplaats: Middelburg Besuijen-Wisse, Dina Neeltje (Oost- en West-Souburg; ) 26 jaar. Uit het dagboek van A.V.N. vanwoerden van 5 november 1944: Deze 5de november 1944 zal ons gezin en velen andere Middelburgers nog lang heugen door het vreselijke granaatbombardement, dat ons op dezen dag van de zijde van onze geallieerde bondgenoten bij Vlissingen ten deel viel. Het was weer dezelfde Engelse oorlogsbodem, die vanaf den eersten november onze sta bestookt heeft. Reeds kort na middernacht sloegen in onze tuin en de Hoogstraat enige granaten in. Daarna was het rustig tot vijf uur, toen het bombardement weer korte tijd hervat werd. Op de vroege Zondagmorgen omstreeks acht uur begon het echter weer in al zijn hevigheid. Vlakbij sloegen de granaten nu in; ze moesten op de omgeving van de Blauwe Dijk en het Jaagpad bedoeld zijn. Voortdurend hoorden we een kort, scherp gefluit, dan een krakende knal. Plotseling het zal niet ver na half negen geweest zijn- vernamen wij in de tussenkamer, waar wij met een deel van onze geëvacueerden de nacht hadden doorgebracht en nu nog bij elkaar zaten, een doffe knal in de voorkamer (salon) aan de straat; de kamer waar wij zaten vulde zich onmiddellijk met een dichte kruitdamp en stofwolk: een granaat was in de voorkamer ingeslagen. De geëvacueerden, aan wie wij dit vertrek als woonkamer hadden afgestaan, hadden het enkele minuten tevoren verlaten en waren in de gang gaan staan, wat hun leven redde. In de eetkamer, waar wij bijeen zaten, drongen echter enkele scherven door de beide tussendeuren heen, die één van onze geëvacueerden, een jonge boerin, nog pas drie jaar getrouwd, in de rug troffen. Zo snel mogelijk werd ze in de gang neergelegd, waar enige Rode-Kruis-leden en een arts haar voorlopig behandleden en per draagbaar nar het ziekenhuis op het Noordpoortplein vervoerden. Niet lang daarna is ze hier overleden, haar echtgenoot en beide schoonouders, ook bij ons geëvacueerd in rouw achterlatende; haar eigen ouders, die in Souburg woonden, hebben het nog niet vernomen. Groot was de ravage, in onze salon aangericht; de beide ramen en het stuk muur daartussen waren naar buiten op straat geworpen; een groot deel van het plafond, de spiegels en de vier witjes ( grisailles ) waren vernield en verscheurd; de meubelen, die de geëvacueerde hadden meegebracht, waren grotendeels tot kachelhout gemaakt; overal waren de sporen van de granaatscherven te zien. (...) Toen we enigszins van de schrik bekomen waren, achtten wij het beste ons naar de schuilkelder te begeven, die we in samenwerking met enkele buren aan de Hoogstraat in onze tuin van een oude waterput gemaakt hadden. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 13). Woonplaats: Sint Laurens Frederik Boon Maandag 6 november 1944 Boon, Pieter (Middelburg; ) 40 jaar. Hij zou aan verwondingen zijn overleden na een granaatinslag op 5 november De precieze omstandigheden hoe hij om het leven is gekomen zijn onduidelijk. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 11). Hij was gehuwd met Janneke Boon-Bruijnooge ( ). Woonplaats: Middelburg. Piet Boon Woensdag 5 december 1944 Janse, Adriana Clara Margaretha (Middelburg; ) 5 jaar. Zij werd gedood na een granaatinslag. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 14). Woonplaats: Middelburg. Woensdag 27 december 1944 Brabers, Antonius Marinus (Breda; ) 42 jaar. Hij overleed op 27 december 1944 te Oost- en West-Souburg. Verdere details ontbreken omtrent zijn overlijden. Volgens de Oorlogsgravenstichting zou hij een bombardementsslachtoffer zijn. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Zijn graf is inmiddels geruimd Maandag 22 januari 1945 Een groot deel van Walcheren stond onder water als gevolg van de inundatie. Het water stond deels in Middelburg. Een bejaarde vrouw werd dood gevonden in Klein Vlaanderen 25. Het is onduidelijk of ze door oorlogshandelingen is overleden. Naam: onbekend. Dinsdag 23 januari 1945 Er vielen twee doden nadat rond uur enkele bommen in de omgeving van de Lange Delft waren terecht gekomen. Er raakten nog vier andere personen gewond. 8 Op de grafsteen staat ten onrechte Bruinoge en als geboortedatum staat abusievelijk vermeld

25 Bernard-van Kampen, Adriana (Leiden; ) 79 jaar. Zij werd dodelijk getroffen in haar woning aan de Lange Delft 113. Zij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 12). Woonplaats: Utrecht Geldof, Franciscus Frans (..; ) 48 jaar. Hij werd door een bomscherf geraakt toen hij onderweg was van zijn woning in de Gortstraat naar de Rode Kruispost (deze bevond zich in het politiebureau) in de Lange Giststraat. Hij was zwaar gewond en werd overgebracht naar het Gasthuis. Hier overleed hij na korte tijd. Hij ligt begraven in de Erehof op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (nr. 6). Woonplaats: Middelburg F. Geldof A. Bernard-van Kampen Woensdag 7 februari 1945 Op zaterdag 20 januari 1945 werd een meisje getroffen door een kogel van een stengun uit een DUKW 9. Ze raakte hierbij gewond. Ze is daarna opgenomen in het ziekenhuis. Op 7 februari 1945 overleed ze aan de opgelopen verwondingen. Ze werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Omdat er een ruiming van graven heeft plaatsgevonden, is er geen aanwijsbaar graf meer van haar aanwezig. Gillissen, Adriana Elisabeth Sanne (Middelburg; ) 12 jaar. Zij woonde in Middelburg. Sanne Gillissen Zaterdag 23 juni 1945 Abraham Faasse werd getroffen door een mijnongeval te Westkapelle. Hij overleed op 23 juni 1945 te Middelburg. Faasse, Abraham (...; ) 24 jaar. Hij was de zoon van P. Faasse en P. Clarisse. Hij woonde in de Smidstraat B 24, Westkapelle. A.Faasse Donderdag 28 juni 1945 Een man in dienst bij het Militair Gezag (MG) werd bij het demonteren van granaten dodelijk gewond. Dit gebeurde in de Meelfabriek welke langs het Kanaal door Walcheren was gevestigd. Deze man was in dienst bij de afdeling Beheer, Roerende en Onroerende Goederen van het MG. Hij had als opdracht om de daar aanwezige munitie onschadelijk te maken. Schroder, Heinrich Otto (Düsseldorf (Duitsland); ) 25 jaar. Hij was zaadhandelaar van beroep. 9 Afkorting van codes voor een Amerikaans gemotoriseerd amfibievoertuig op wielen. Het voertuig werd ook wel genoemd duck. 25

26 c.nieuw- en Sint Joosland 1940 Zondag 12 mei 1940 Op deze dag vielen de eerste slachtoffers onder de bevolking. Door een afzwaaier van vermoedelijk het Nederlandse oorlogsschip Hr.Ms. Flores kwamen twee burgers om. Op deze Eerste Pinksterdag omstreeks uur werd een woning in de Molenweg getroffen door een granaat. Marinus de Hamer en zijn 16-jarige dochter Adriana kwamen om. Zijn vrouw werd gewond aan haar arm. Hamer, Marinus de (Nieuw- en Sint Joosland; ) 45 jaar. Overleden te Middelburg. Wonende: Nieuw- en Sint Joosland. Begraven op de Oude Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Hamer, Adriana de (Nieuw- en Sint Joosland; ) 16 jaar. Aan verwondingen overleden te Middelburg. Wonende: Nieuw- en Sint Joosland. Begraven op de Oude Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland Zondag 15 augustus 1943 Diverse plaatsen op Walcheren werden getroffen door een zwaar geallieerd bombardement. Veel van de bommen bestemd voor het vleigved bij Souburg kwamen terecht op het Tuindorp in Vlissingen, Souburg, het Oude Dorp en omgeving. De aanval werd uitgevoerd door B-17 bommenwerpers van de 8th USAAF en duurde van uur tot uur. Het verslag van de Luchtbeschermingsdienst te Nieuw- en Sint Joosland maakte melding van ong. 250 brisantbommen welke neerkwamen op het Oude Dorp en omgeving. Er vielen vijf doden en vijf gewonden. Er was enorme schade. Drie mensen kwamen om in hun woning in de Sint Jooslandstraat en twee kinderen van de fam. Boone die woonden op de boerderij Zeldenrust aan de Binnendijk. Onderdijk, Jacobus Hubertus Ko (Vrouwenpolder; ) 28 jaar. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Oude Dorp. Vos, Albertus Johannes Bert de (Sint Jansteen; ) 26 jaar. Gehuwd met C.W. de Vos-de Klerk. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Oude Dorp. Adres: Oude Dorp 19, gemeente Nieuw- en Sint Joosland. Vos-de Klerk, Carolina Wilhelmina Lien de (Nieuw- en Sint Joosland; ) 25 jaar. Gehuwd met A.J. de Vos. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Oude Dorp. Adres: Oude Dorp 19. Boone, Willemina (Nieuw- en Sint Joosland; ) 10 jaar. Zij werd gewond overgebracht naar het ziekenhuis te Middelburg, maar overleed hier aan haar opgelopen verwondingen. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland, Binnendijk Boone, Maria Cornelia (Nieuw- en Sint Joosland; ) 11 jaar. Zij was op slag dood. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland, Binnendijk Maria en Willemina Boone Bert en Lien de Vos Ko Onderdijk 1944 Periode 1-5 november 1944 Tijdens deze periode kwam de dorpskern van Nieuw- en Sint Joosland en de polders veelvuldig onder granaatvuur te liggen. De geallieerde opmars vanaf de Sloedam en via het Sloe ging gepaard met artillerie-ondersteuning waardoor enkele slachtoffers vielen, vee werd gedood en veel schade werd toegebracht aan woningen en boerderijen. Door de evacués (Walcheren was grotendeels onder water gezet) was het dorp en de boerderijen vol met mensen en dieren. Het was daardoor moeilijk een veilig onderkomen te vinden. Woensdag 1 november 1944 Het dorp Nieuw- en Sint Joosland werd door granaten getroffen. Er vielen drie doden. Leerzem, Jozias Abraham van (Koudekerke; ) 30 jaar. Woonplaats: Oost- en West-Souburg Voogd, Cornelis de (Oost- en West-Souburg; ) 13 jaar. Begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Oost- en West-Souburg. Zoon van J. de Voogd. Voogd, Johannes de (Koudekerke; ) 44 jaar. Woonplaats: Oost- en West-Souburg Donderdag 2 november 1944 Op de boerderij van de fam. Durink in de omgeving van het Oude Dorp was de fam. Lein Cevaal uit Welzinge geëvacueerd. Tijdens het verzorgen van de kippen werden Johanna Cevaal-Bree en haar zoon verrast door granaatvuur. Eén van de ontplofte granaten doodde direct haar zoon Aarnoud, terwijl zij zelf zwaar werd gewond. Cevaal, Aarnoud (Ritthem; ) 12 jaar. Hij is begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland.Woonplaats: Ritthem In de namiddag werd de boerderij Land- en Zeezicht van Jan MolFout! Bladwijzer niet gedefinieerd. onder vuur genomen door geallieerde jachtvliegtuigen. De schuur raakte in brand. De eigenaar van het vee, evacué Krijn Louwerse, kwam in de schuur waar zijn dieren op stal stonden, om het leven. Zijn zoon Jan kon levend uit de schuur komen. Krijn Louwerse was hoofd van de Ordedienst (OD) in Ritthem. 26

27 Louwerse, Krijn (Serooskerke; ) 45 jaar. Hij werd op 11 november 1944 begraven op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland (grafnr. I 230). Woonplaats: Ritthem. Hij was geëvacueerd met zijn gezin naar Nieuw- en Sint Joosland als gevolg van de inundatie van Walcheren. Aarnoud Cevaal Fam. K. Louwerse. Uiterst links: Krijn Louwerse Vrijdag 3 november 1944 Het dorp werd wederom getroffen door granaatvuur. Er vielen 3 doden. Caljouw, Jacobus (Vrouwenpolder; ) 73 jaar Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Adres: Korteweg 1 Bliek-de Schutter, Martina (Veere; ) 61 jaar Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland Verheijke, Jan (Ellewoutsdijk; ) 37 jaar. Woonplaats: Vlissingen Zaterdag 4 november 1944 De boerderij Nihil Sine Labore van Jan Kwekkeboom en zijn echtgenote werd door een granaat getroffen. Hun dochter Anna Kwekkeboom werd dodelijk getroffen en hun zoon Piet Kwekkeboom raakte gewond. Kwekkeboom, Antonina Anna (Nieuw- en Sint Joosland; ) 20 jaar Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland In de polders van Nieuw- en Sint Joosland werden allerlei boerderijen, schuren onder vuur genomen door geallieerde jachtvliegtuigen. Er waren veel evacués uit de omgeving van Ritthem in Nieuw- en Sint Joosland ondergebracht. Baas, Casper [jr] (Nieuw- en Sint Joosland; ) 36 jaar. Hij was gehuwd met J.C. Koppejan. Hij liet een vrouw en 9 kinderen achter. Hij was geëvacueerd uit Ritthem. Casper Baas jr. Fam. Kwekkeboom. Antonina staat op de achterste rij links. Staand rechts: Piet. Zondag 5 november 1944 Bij de Paulahoeve aan de Binnendijk werd Joos Janse door een geweerkogel per ongeluk getroffen. Hij overleed in de Britse hulppost welke in een boerderij was opgezet gedurende operatie Mallard. Hij was op 3 november 1944 samen met de hem in huis verblijvende/geëvacueerde familie van zijn broer Kees Janse gevlucht naar de Paulahoeve van de familie Van Strien in de Bijleveldpolder. Janse, Joos (Arnemuiden; ) 52 jaar. Hij ligt begraven op de nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland. Hij woonde aan de Binnendijk 6. Joos Janse 1945 Dinsdag 13 maart 1945 Restanten van voertuigen, geschut, explosieven en munitie e.d. welke uit de omgeving van Nieuw- en Sint Joosland werden verzameld, lagen opgeslagen langs de dreef aan de Oude Rijksweg richting de boerderij Nihil Sine Labore. Er werden bewakingsdiensten ingeschakeld die op en rond het gevaarlijke terrein liepen. Op 13 maart deed zich een explosie voor die 3 mensen doodde. De twee bewakers waren op slag dood en de passerende Pieter Kwekkeboom werd eveneens geraakt met fataal gevolg. Koster, Adriaan ( Heinkenszand; ) 19 jaar Woonplaats: s-heer Arendskerke Kwekkeboom, Pieter (...; ) 17 jaar Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland 27

28 Verdonk, Bastiaan Pieter (...; ) 30 jaar Woonplaats: s-heerenhoek Dinsdag 6 november 1945 Bij de zogenaamde schietbaan ter hoogte van de Westelijke Oude Havendijk/Eendrachtsweg lagen achtergelaten explosieven, munitie e.d. Door onbekende oorzaak ontplofte er een granaat waarbij een inwoner van Nieuw- en Sint Joosland omkwam. Moolenbroek, Marinus van (Nieuw- en Sint Joosland; ) 46 jaar. Hij overleed aan zijn verwondingen in Middelburg. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland Dinsdag 2 april 1946 Het verzameldepot van oorlogsmateriaal in Nieuw- en Sint Joosland bleef lang liggen. Op deze dag werden twee bewakers van de Hulpverleningsdienst (HV) getroffen door ontploffende explosieven. Twee anderen werden licht gewond. Kok, Gerardus de (Bergen op Zoom; ) 35 jaar. Hij werd ernstig gewond afgevoerd naar Middelburg waarna hij korte tijd later overleed. Woonplaats: Bergen op Zoom Olmen, Petrus Hendricus van (Bergen op Zoom; ) 47 jaar. Hij werd eveneens afgevoerd naar het ziekenhuis te Middelburg. De verwondingen waren zo ernstig dat hij de dag daarop overleed. Oorlogsmonument op de Nieuwe Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. 28

29 d.sint Laurens 1942 Dinsdag 16 juni 1942 Op deze dag werd landbouwer Jacob Willemse in Sint Laurens aan de Grijpskerkseweg A-35 dodelijk getroffen door een granaatscherf. Op dat moment was er een luchtgevecht tussen geallieerde vliegtuigen en een Duits jachtvliegtuig aan de gang. Tevens kwam het luchtafweergeschut in actie. Zijn beide zonen konden zich nog in veiligheid brengen. Willemse, Jacob (Sint Laurens; ) 56 jaar. Hij was gehuwd met R. Willemse en hij had twee kinderen.woonplaats: Grijpskerkseweg A-35,Sint Laurens Donderdag 16 september 1943 Op deze dag werd een boot die voer over de Oosterschelde in de gemeente Kattendijke beschoten door jachtvliegtuigen. De hulpmachinist Vaane werd dodelijk getroffen. Vaane, Pieter Marinus (Middelburg; ) 20 jaar. Hij was ongehuwd. Woonplaats: Sint Laurens 1944 Zaterdag 7 oktober 1944 Om ca uur kwam er een granaat -vermoedelijk afkomstig van luchtdoelgeschut- neer, toen dhr. Feij wonende aan de Noordweg te Sint Laurens zijn melkbussen aan het schoonmaken was. De granaat ontplofte en hij werd direct gedood. Zijn dochter die in de nabijheid van haar vader aan het spelen was, werd ernstig gewond. Na het verlenen van de eerste hulp werd zij overgebracht naar het ziekenhuis te Middelburg. Zij overleed nog dezelfde avond aan haar verwondingen. Feij, Elisabeth (Vlissingen; ) 10 jaar. Ze ligt begraven op de Alg. Begraafplaats te Sint Laurens. Woonplaats: Sint Laurens, Noordweg (B 187). Feij, Jacobus Christiaan (Vlissingen; ) 37 jaar. Gehuwd met A. van den Bosse. Hij ligt begraven op de Alg. Begraafplaats te Sint Laurens. Woonplaats: Sint Laurens, Noordweg (B187). Maandag 6 november 1944 Op deze dag was dhr. De Buck op weg naar zijn zoon op boerderij Wulpenburg. Hij woonde in Sint Laurens aan de Noordweg in huize Adriana. Hij werd staande gehouden bij de sluizen te Veere door een Duitse militair. Hij voldeed hier niet aan (een rol speelde vermoedelijk dat hij dementerend was) en hij werd daarop doodgeschoten. Tijdens de inundatie van Walcheren woonde hij met zijn echtgenote C. Kwekkeboom, bij zijn zoon op Wulpenburg. Buck, Willem de (Vrouwenpolder; ) 76 jaar. Hij was gehuwd met C. Kwekkeboom.Woonplaats: Sint Laurens, Noordweg Zaterdag 10 februari 1945 Op deze dag overleed een inwoonster van Sint Laurens in Goes. Zij was op deze dag gewond geraakt, nadat een V1 was neergekomen in Krabbendijke. Ze werd overgebracht naar het ziekenhuis St. Joanna te Goes alwaar zij overleed. Zij was ongehuwd. Schout Velthuijs, Johanna (Vlissingen; ) 22 jaar. Ze was een dochter van A. Schout Velthuijs en W.A. Smit. Ze was verpleegster van beroep. Woonplaats: Sint Laurens. Ze werd begraven te Goes. 29

30 Oorlogsmonument op de Algemene Begraafplaats te Sint Laurens. 30

31 Hoofdstuk 3. Verzetsslachtoffers a.arnemuiden Bijl, Gerard van der (Arnemuiden; ) 26 jaar. Hij was woonachtig in Vlissingen. Hij verrichte verzetsactiviteiten. Op 7 juni 1942 gearresteerd. Hij was werktuigkundige B.P.M. Vlissingen. Hij overleed in concentratiekamp Natzweiler-Struthof te Natzweiler in Frankrijk. Volgens het gedenkboek van het Oranjehotel is hij aan uitputting in Natzweiler overleden. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in het Gedenkboek 35. G. van der Bijl b.middelburg Beest, Alphons Christiaan Fons van (Amsterdam; ). 39 jaar. Hij was oud-marineman en werkte als ambtenaar bij het Distributiekantoor te Middelburg. Hij woonde aan de Veerseweg 177 te Middelburg. Hij was gehuwd en uit dit huwelijk werden twee kinderen geboren. Van Beest was de leider van een groep ondergrondse werkers de Groep van Beest 10 in Middelburg. De groep werd vanaf zomer 1940 actief. Zij verzamelden militaire inlichtingen, stelden rapporten op en maakten foto s. Door verraad werd zijn verzetsgroep opgerold. Hij werd op 11 augustus 1942 gedood tijdens een huiszoeking door de SD in Middelburg of zelfdoding. Hij is begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Vak X, grafnr. 813). Onderscheiding: Bronzen Kruis. Beusekom, James van (Padang; ). 22 jaar. Hij was een student en woonde in de Gortstraat 40 te Middelburg. Hij was een principieel onderduiker. Hij werd door de Duitsers opgespoord en gearresteerd. Hij overleed op 22 december 1944 in concentratiekamp Neuengamme. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Hamburg-Ohlsdorf (graflocatie: vak BP73, rij G, nr. 23). Damen, Wouter Josephus (Middelburg; ). 43 jaar. Hij was drogist en woonde aan de Korte Noordstraat 44 te Middelburg. Hij werd door de SD gearresteerd wegens een vermoeden van sabotage. Hij werd ingesloten in het Huis van Bewaring te Middelburg. Bij het naderen van de geallieerde bevrijders in Zeeland (eind 1944) werd hij door SD-officieren weggevoerd. Bij Woensdrecht werd hij doodgeschoten samen met M.D. de Groot. Zij waren beiden lid van de L.O. die onderduikers hielp. Daarnaast hebben beide verzetslieden de illegale krant Trouw verspreid. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Vak M, grafnr. 935). Doorninck, ir. Werner Heinrich Werner van (Kruiningen; ). 29 jaar. Hij woonde aan de Herengracht 120 te Middelburg. Later verhuisd naar de Riouwstraat 73 te s-gravenhage. Hij was ongehuwd. Hij maakte deel uit van verzetsgroep Van Hattem en werkte voor deze groep buiten Zeeland. Op 8 juni 1942 werd hij gearresteerd. Op 20 juli 1943 op de Leusderheide 11 gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Rusthof te Amersfoort (graflocatie: Vak 12, Rij C, nr. 166). Ende, Gijsbrand François Cornelis van den (Middelburg; ) 35 jaar. Hij was advocaat en procureur. Hij woonde aan de Punt 13 te Middelburg. Hij was lid van een verzetsorganisatie. Hij overleed in concentratiekamp Neuengamme te Hamburg. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat in Gedenkboek 34. Feij, Pieter (Middelburg; ) 17 jaar. Hij woonde in Middelburg aan de Spanjaardstraat 28. Zijn beroep was fabrieksarbeider. Hij werd als Engelandvaarder gearresteerd. Hij werd op 12 november 1942 te Leusden gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 9). Francke, Jacobus Ko (Oost-Souburg; ) 26 jaar. Hij werkte bij de Schelde te Vlissingen en woonde te Oost-Souburg. Hij was ongehuwd. Hij werd aangehouden nadat hij op 7 oktober 1944 een bevel om te werken aan een nooddijk had genegeerd, toen Walcheren grotendeels onder water stond. Francke werd gearresteerd en veroordeeld tot de dood door het Standgericht Middelburg wegens sabotage. Hij werd op 9 oktober 1944 op de schietbaan langs de Kanaaldijk tussen Middelburg en Veere gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats te Oost-Souburg (Vak I, grafnr. C232). Françoijs, Johannes Jacobus (Middelburg; ) 31 jaar. Hij was onderwijzer. Hij verrichtte verzetsactiviteiten. Hij werd gefusilleerd en overleed te Enschede (Sumatrastraat 3). Vlak voor de bevrijding van Enschede werden een aantal andere leden van het verzet bijeengeroepen door een man genaamd Huschka, een barkeeper uit Amsterdam om een belangrijke mededeling te vernemen over de bevrijding. Verder moest er een bulletin opgesteld worden voor de Engelsen. Niemand vermoedde dat deze Huschka slechts een voorwendsel zocht om zoveel mogelijk verzetsstrijders bijeen te krijgen. Deze Huschka was een provocateur die het verzet was weten binnen te dringen. Op het adres Sumatrastraat 3 kwamen de leden bijeen op de avond van 31 maart Op die bijeenkomst werd rond uur het huis aan de Sumatrastraat overvallen door de SD, die het huis binnendrongen. De SD schoten alle aanwezigen zonder vorm van proces direct neer en met uitzondering van één oudere dame, die onder de tafel was gekropen en niet werd gevonden, overleed iedereen ter plaatse. Onder de slachtoffers van deze moordpartij bevonden zich ook Jan Wennink en Antonie van Essen, een politieagent van de politie in Enschede die was aangesloten bij de LO. Na het vertrek ging de bakker van de overkant het huis binnen en vond de dode lichamen door het hele huis. Hij constateerde dat de SD het huis ook had getracht aan te steken, maar de bakker kon het vuur blussen. Direct na het bloedbad reden de overvallers naar het huis van verzetsman J.H. Bosch aan de Bolhaarslaan. Deze werd gearresteerd en diezelfde avond in de tuin van de synagoge, die door de Duitsers als gevangenis werd gebruikt, doodgeschoten. De volgende dag werd Enschede bevrijd.hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Loenen (Vak E, grafnr. 1321). 10 Een Walcherse verzetsgroep van die inlichtingen verzamelden van Duitse verdedigingswerken. De groep werd geleid door Fons van Beest. Andere leden waren o.a.: Piet Bouwense, Jaap Brasser, Leen Hoogenboom, Jo Merk, Kees Mooiman, Gerard de Pagter, Piet de Pagter, Bram Pouwer, Jan Sturm, Kees Sturm en Leijntje Sturm-de Pagter. 11 De Leusderheide was in de periode een van de grootste fusilladeplaatsen in Nederland. Slechts een eenvoudig kruis herinnert hieraan. Op de Leusderheide werden zo'n 240 oorlogsdoden op 21 plaatsen begraven. Het kruis staat op de plaats waar vier van de 21 massagraven werden blootgelegd. Op de Leusderheide staat midden tussen het struikgewas op een kleine heuvel in het gebied van de schietbanen een eenvoudig wit kruis met de letters R.I.P. Dit is de afkorting van de Latijnse woorden: requiescat in pace (= rust in vrede). Op zaterdag 24 april 1954 is dit kruis daar geplaatst. De eerste herdenking bij het kruis vond op 4 mei Het gedenkkruis staat nu op militair oefenterrein en kan alleen bezocht worden na voorafgaande toestemming. 31

32 Heslinga, Freerk Wiebe (Wonseradeel; ). 19 jaar. Hij was bedrijfsassistent en verrichtte verzetsactiviteiten. Hij woonde aan de Nieuw Oostersestraat 16 te Middelburg. Hij overleed in concentratiekamp Sachsenhausen te Oranienburg. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in het Gedenkboek nr. 2. Hesseling, Hugo Rudolf Werner (Sluis; ) 20 jaar. Hij was bakker en woonde aan de Langeviele 46 te Middelburg. Hij werd als Engelandvaarder gearresteerd. Hij overleed op 23 maart 1943 in Oranienburg (Duitsland). Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in het Gedenkboek nr. 2. Hesseling, Anton Hendrik (Sluis; ) 22 jaar. Hij was machine-bankwerker en woonde aan de Langeviele 46 te Middelburg. Hij werd gearresteerd wegens sabotage en illegale lectuurverspreiding. Hij overleed op 7 maart 1945 in concentratiekamp Sachsenhausen te Oranienburg. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in het Gedenkboek nr. 2. Hoek, Jannes Hermanus van den (Dinteloord; ) 30 jaar. Hij was lid van het verzet. Hij overleed te Utrecht. Hij staat op de lijst van oorlogsslachtoffers van de gemeente Middelburg. Helaas is tot nu toe onduidelijk welke band hij met Middelburg heeft gehad. Hij woonde vanaf 5 september 1930 in Oost- en West Souburg aan de Parklaan 1. Vanaf 7 april 1941 woonde hij in Koudekerke aan de Nieuwe Vlissingseweg 338. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 43. Hoogenboom, Leendert Jakobus Adrianus Leen (Middelburg; ) 32 jaar. Hij was winkelbediende en woonde aan de Vlasmarkt 40 te Middelburg. Hij was lid van de verzetsgroep Van Beest. Hij overleed op 21 april 1945 in Speyer (Duitsland). Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Vak Z, grafnr. 1062). Ingelse, Pieter (Middelburg; ) 28 jaar. Hij was winkelier in de Zacharias Jansenstraat 18 te Middelburg. Hij zat in kleine wisselende verzetsgroepjes die o.a. onderduikers hielpen, verzetsblaadjes verspreiden e.d. Hij werd door verraad opgepakt. Na zijn arrestatie is hij naar het kamp Amersfoort gestuurd. Op 8 september 1944 is hij als gevangene overgebracht naar concentratiekamp Neuengamme. Hij overleed op 3 mei 1945, toen de passagiersschepen Cap Arcona en Thielbek die vol zaten met gevangenen in de Neustädter Bucht nabij Lübeck (Duitsland) verging. Als overlijdensplaats wordt aangehouden Neustadt-Holstein. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 34. Hij werd postuum het Verzetsherdenkingskruis (VHK) toegekend. Loomans, Abraham Hendrik (Sint Laurens; ) 39 jaar. Abraham Hendrik Loomans was de zoon van Adrianus Loomans en Johanna van Leerzem. Een jaar na zijn geboorte verhuisde het gezin naar Middelburg, waar hij opgroeide. Na het voltooien van zijn schoolopleiding vertrok Abraham naar Amsterdam. Daar vond hij werk als koopman. In Amsterdam ontmoette Abraham Mietje Polak met wie hij in het huwelijk trad. Zij kregen 2 kinderen. Tijdens de Duitse bezetting woonde het gezin op verschillende adressen in Amsterdam. Abraham en Mietje verleenden in hun huis onderdak aan aan Joodse onderduikers. In 1943 werd hun huis aan de Tilanusstraat 46 hs overvallen waarbij Mietje, de kinderen en de onderduikers werden afgevoerd naar kamp Westerbork. Mietje en de kinderen overleefden de oorlog en vestigden zich weer in Amsterdam. Abraham werd gearresteerd en werd gevangen gezet in het Huis van Bewaring in Amsterdam. Vanwege zijn verzetsactiviteiten werd hij veroordeeld tot zes maanden gevangenschap. Uiteindelijk kwam hij in het concentratiekamp Buchenwald terecht, waar hij het kampnummer kreeg. Op 18 januari 1945 werd Abraham ontslagen uit het kamp. Zijn lijden was hiermee echter niet ten einde. Hij werd door de Duitsers tewerkgesteld in een garage in Bad Berka, Landkreis Weimar (Duitsland). Daar kreeg hij een geestelijke inzinking waarna hij werd opgenomen in het ziekenhuis. Hij overleed uiteindelijk aan de verschrikkingen. Op verzoek van de familie is zijn stoffelijk overschot na de oorlog overgebracht naar Nederland en herbegraven in de Erehof (grafnr. 11) op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Loon, Kornelis van (Wijk en Aalburg; ) 27 jaar. Hij was korporaal van de politietroepen. Hij woonde aan de Dam 45 te Middelburg. Hij was lid van het verzet. Hij overleed op 31 december 1944 te Neuengamme. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 34. Meijden, Johannes Jacobus van der ( s-gravenhage; ), 43 jaar. Hij was schrijfmachine-monteur. Hij woonde aan de Herenstraat 21A te Middelburg. Hij werd wegens sabotage en verspreiding van illegale lectuur op 20 oktober 1943 gearresteerd. Hij overleed in Fischen, Landkreis Sonthofen (Duitsland). Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Frankfurt am Main, Frankfurt-Oberrad (Graflocatie: Vak B-Rij 3-nr. 10). Niesthoven, Wilhelmus Wim (Middelburg; ) 28 jaar. Hij woonde te Middelburg aan de Poelendaeleweg 19 (later: Bagijnhof 20). Hij was gehuwd. Op 5 september 1944 (Dolle Dinsdag) heeft hij samen met Adriaan Coppejans het plan opgevat om een gat te graven in het wegdek van de Poelendaeleweg. Begin september was dit een belangrijke doorgaande route voor Duitse soldaten die uit Zeeuws-Vlaanderen kwamen en in de richting van de Sloedam trokken. De Duitsers namen maatregelen en speurden naar de daders. Coppejans dook onder en kon uit de handen van de Duitsers blijven. Niesthoven werd met enkele anderen opgepakt en bekende onder druk zijn daad. Op 10 september werd hij door een Standgericht ter dood veroordeeld. Op 11 september is hij in de duinen tussen Kaapduin en Valkenisse gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 14). Pagter, Gerardus Gerard de (Middelburg; ) 28 jaar. Hij was timmerman en woonde aan de Veersesingel 94 te Middelburg. Hij was ongehuwd (verloofd). Hij was een broer van Pieter de Pagter. Als lid van de verzetsgroep Van Beest gearresteerd en gefusilleerd op de Leusderheide op 20 juli Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 15). Toegekende onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK). Pagter, Pieter Piet de (Middelburg; ) 22 jaar. Hij was timmerman en woonde aan de Veersesingel 94 te Middelburg. Hij was ongehuwd (verloofd). Hij was een broer van Gerardus de Pagter. Als lid van de verzetsgroep Van Beest gearresteerd en overleden in concentratiekamp Neuengamme te Hamburg op 17 november Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat in het Gedenkboek 34.Toegekende onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK). Penninkx, Leonardus Hendrik (Middelburg; ) 49 jaar. Hij was lid van het verzet. Hij was een zoon van Leendert Penninkx en Elizabeth Jonkerman. Penninkx was tot mei 1940 sergeant-majoor in het Nederlandse leger. Eind 1940 begon hij met het vormen van een illegale kern in Utrecht. Hij verzamelde wapens, verstuurde berichten en hielp onderduikers. In 1941 trad hij als railwachter in dienst bij de Nederlandse Spoorwegen om zijn illegale werk door te zetten. Op het adres in Utrecht waar hij woonde had hij twee 12 In verschillende verlieslijsten staat ten onrechte 23 juli 1943 of 23 augustus

33 onderduikers verstopt. Tevens was er een wapenopslag en een drukkerij van illegale papieren. Later werd hij een van de oprichters en medewerkers van de L.O. Utrecht. Hij woonde in Utrecht in een bovenwoning. Deze was te bereiken door een trap die naast de voordeur van de onderburen was. Zijn onderbuurvrouw was een Duitse die getrouwd met een NSB-er. Deze onderburen gaven ook feestjes voor leden van de SS, de SD en officieren van het Duitse leger. Deze instanties, met name de SS en SD, waren al geruime tijd op zoek naar PIII, het wijkhoofd van de illegaliteit van wijk 3 in Utrecht. Ze wisten uiteraard niet dat PIII Leonardus Hendrik Penninkx was. Penninkx werd in mei 1944 verraden doordat een gearresteerde koerier tijdens verhoor was doorgeslagen. Toen Leonardus na 6 weken afwezigheid weer eens thuis sliep, na op reis te zijn geweest in verband met het L.O.-werk, werd hij door de Duitsers van zijn bed gelicht. Via verschillende kampen kwam hij tenslotte terecht in het beruchte concentratiekamp Neuengamme. Daar is hij op 30 november 1944 gefusilleerd. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Loenen (graflocatie: vak C, nr. 172). Pienbroek, Johannes Willem Jan van (Middelburg; ), 25 jaar. Hij woonde aan de Oude Delft 31 te Middelburg. Hij was ongehuwd. Zijn bijnaam was Pijper.Hij was werkzaam binnen de Ordedienst en maakte tevens deel uit van de groep Van Hattem. Hij werkte vooral buiten Zeeland. Hij werd op 7 maart 1942 gearresteerd. Op 20 juli 1943 is hij op de Leusderheide gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Rusthof te Amersfoort (graflocatie: vak 12, rij C, nr. 159). Polak, Lion 13 (Middelburg; ) 18 jaar. Hij was gymnasiast. Hij woonde aan de Rouaansekaai 27 te Middelburg. Hij zat ondergedoken op een woonschuit in Breukelerveen. Hij stelde nieuwsbulletins samen uit radioberichten van de BBC. Die bulletins heeft hij verspreid. Hij is in Breukelerveen opgepakt en overgebracht naar het Witte Huis in Nieuw Loosdrecht. Hij is zwaar gemarteld en uiteindelijk is zijn nek gebroken. Hij overleed te Loosdrecht. Lion Polak was een kleinzoon van Lion Polak en Sara Braasem. Hij ligt begraven op de Nederlandse Israëlische Begraafplaats te Middelburg (vak AU, nr. 7). Pouwer, Abraham Bram (Oostkapelle; ) 23 jaar. Hij was groentehandelaar en landarbeider. Hij woonde aan de Nadorstweg 10 en vanaf begin 1942 aan de Burgerweidestraat 23 te Middelburg. Hij was gehuwd met Janna Besuijen en had twee kinderen. Als lid van de verzetsgroep Van Beest gearresteerd. Hij overleed aan dysenterie in concentratiekamp Neuengamme te Hamburg op 10 december Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Hamburg-Ohlsdorf in Duitsland (Vak BP73, rij F, nr. 7). Toegekende onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK). Smit, Johan Jacobus Johan (Middelburg; ) 30 jaar. Hij was monteur. Hij woonde tot in 1938 in de Sint Pieterstraat. Hij verhuisde in dat jaar na zijn huwelijk naar Vlaardingen. Hij was lid van de Geuzenbeweging. Hij werd gearresteerd en is op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Emmaus te Vlaardingen. Steketee, Janus Leendert (Middelburg; ) 40 jaar. Hij was havenarbeider en woonde in de Korte Geere 33 in Middelburg. Opgepakt wegens illegaal radiobezit, het verspreiden van berichten en illegale lectuur. Hij kwam uiteindelijk terecht in concentratiekamp Neuengamme. Hij overleed hier op 26 december Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 34. Sturm, Cornelis Willem Kees (Middelburg; ) 33 jaar. Hij was loodgieter van beroep en woonde aan de Veerseweg 107 te Middelburg. Hij was gehuwd met Leijntje A.M. de Pagter; hij had twee dochters; zwager van P. de Pagter en G. de Pagter. Als lid van de verzetsgroep Van Beest gearresteerd en gefusilleerd op 20 juli 1943 op de Leusderheide. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 8). Toegekende onderscheiding: Verzetsherdenkingskruis (VHK). Weij, Johan van der 14 (Utrecht; ) 19 jaar. Hij was zonder beroep en woonde aan het Vlissings Wagenplein 2 te Middelburg. Hij werd op 11 september gearresteerd wegens sabotage en het wegnemen van wapens bij de Duitse Wehrmacht bij de Sloedam. Hij werd op 19 september 1944 door het Standgericht Middelburg ter dood veroordeeld. Op dezelfde dag is hij gefusilleerd in de duinen bij Klein-Valkenisse. De overlijdensakte maakt melding als overlijdensplaats Biggekerke. Hij ligt nu begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 13). J. van der Weij A.H. Hesseling H.R.W. Hesseling W. Niesthoven W.J. Damen L.J.A. Hoogenboom G. de Pagter P. de Pagter A.C. van Beest A. Pouwer C.W. Sturm J.J. Smit 13 Zie ook het onderdeel Joodse slachtoffers. 14 Op zijn grafsteen staat ten onrechte als overlijdensdatum. 15 Hij was opgepakt met Tonnie Janse, maar hij werd niet veroordeeld. Hij werd zogenaamd ziek gehouden en mede dankzij inspanningen van dr. Nauta overleefde hij de oorlog. 33

34 ir. W.H. van Doorninck G.F. C. van den Ende J. Francke J.W. van Pienbroek L. Polak Bronzen plaquette van Middelburgse oorlogsslachtoffers op het Abdijplein. 34

35 Deze twee verzetsmensen uit Middelburg zijn later toegevoegd aan de bronzen plaquette. c. Nieuw- en Sint Joosland Baas, Adriaan (Nieuw- en Sint Joosland; ). 30 jaar. Hij was onderwijzer aan de Gereformeerde school 'Het Haagje' in Hoogeveen. Nam al snel na de meidagen van 1940 actief deel aan het verzet, door te helpen bij het herbergen van onderduikers en het verspreiden van illegale lectuur zoals 'Vrij Nederland' en later 'Trouw'. Hij werd bij een razzia van de Grüne Polizei op 31 juli 1943 thuis gearresteerd. Hij werd als één van de eerste arrestanten per overvalwagen naar het kindervakantietehuis 'Noorderhuis' in het Spaarbankbos bij Hoogeveen gebracht. In de vroege ochtend van 1 augustus 1943 werd hij op het terrein van dit kindertehuis samen met notaris Mulder en jhr. De Jonge gefusilleerd. Hij is begraven in Ruinen. Hij ligt begraven op de Nieuwe Gemeentelijke Begraafplaats te Hoogeveen (Drente). Het graf van A. Baas d.sint Laurens Hillebrand, Cornelis Cor (Sint Laurens; ) 23 jaar. Hij was eerst werkzaam bij de gemeente Sint Laurens en later bij de gemeente Heinkenszand en nam deel aan verzetsactiviteiten. Hij overleed te Peres, Landkreis Borna (Duitsland). Hij werd op 5 november 1949 begraven op de Algemene Begraafplaats te Sint Laurens. Hij is in 2006 overgebracht naar het Nederlands ereveld Loenen (Vak A, grafnr. 1001). Roose, Willem Jacobus (Sint Laurens; ) 45 jaar. Hij woonde in Sint Laurens (Brigdamme) en zijn beroep was timmerman. Hij was lid van het verzet en was ondergedoken in s-heer Arendskerke. Op 18 augustus 1944 werd hij met enkele andere onderduikers opgepakt. Na zijn arrestatie werd hij op transport gesteld naar concentratiekamp Neuengamme. De overlijdensakte vermeld dat hij tijdens de treinreis van Huenen naar Neuengamme is overleden. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 34. Wattel, Willem (Sint Laurens; ) 19 jaar. Hij woonde in Sint Laurens en zijn beroep was leerling-bakker. Hij was lid van het verzet. Hij was ondergedoken in s-heer Arendskerke. Op 18 augustus 1944 werd hij met enkele andere onderduikers opgepakt. Hij overleed op 25 januari 1945 in het concentratiekamp Neuengamme. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek

36 Cor Hillebrand 36

37 Hoofdstuk 4. Omgekomen dwangarbeiders Er zijn tussen de en mannen geweest die gedwongen waren te werken in Duitsland. In de zomer van 1940 riep de bezetter Nederlandse werklozen op in Duitsland te gaan werken. Via de de Arbeitseisatz werden mensen gedwongen ingezet om de productie in Duitsland in landbouw en industrie op peil te houden toen een groot deel van de mannelijke bevolking van Duitsland werd ingezet als militair. De Duitsers voerden gaandeweg de oorlog de druk op en op een gegeven moment moesten alle mannen tussen de 18 en 35 jaar zich melden. Dwangarbeiders waren meestal miserabel gehuisvest en het voedsel was slecht. Veel arbeiders zijn door ziekte en ondervoeding omgekomen. Bovendien was er nog het gevaar getroffen te worden door geallieerde bombardementen. Men schat dat er dwangarbeiders zijn omgekomen. a.arnemuiden: Marijs, Jan (Arnemuiden; ) 19 jaar. Zijn beroep was fabrieksarbeider. Hij overleed in Friedrichshafen, Landkreis Tettnang (Duitsland). Hij ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Frankfurt am Main in Duitsland (graflocatie vak E, rij 4, nr. 3). Marijs, Joos (Arnemuiden; ) 29 jaar. Zijn beroep was arbeider. Hij overleed in Hamburg-Fuhlsbüttel, Stadtkreis Hamburg (Duitsland). Hij ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Hamburg-Ohlsdorf in Duitsland (graflocatie vak BP73, rij M, nr.17 ). Meulmeester, Izaäk (Arnemuiden; ) 22 jaar. Zijn beroep was lasser. Hij overleed in Friedrichshafen, Landkreis Tettnang (Duitsland). Hij ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Frankfurt am Main in Duitsland (graflocatie vak B, rij 4, nr. 8). b.middelburg: Alewijnse, Pieter (Middelburg; ) 20 jaar. Hij was van beroep bakker. Hij overleed in Tettnang, Landkreis Tettnang in Duitsland. Hij ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Frankfurt am Main, Frankfurt-Oberrad in Duitsland (graflocatie: vak C, rij 2, nr. 21). Alsemgeest, Adrianus ( s-gravenhage; ) 22 jaar. Hij was los-werkman. Hij overleed in Duisburg, Stadtkreis Duisburg in Duitsland. Het is tot nu toe onduidelijk of hij woonachtig was in Middelburg. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Düsseldorf- Oberbilk in Duitsland (graflocatie: vak C, rij 9, nr. 35). Buijs, Pieter (Middelburg; ) 29 jaar. Hij was meubelmaker van beroep. Hij overleed in concentratiekamp Buchenwald te Weimar in Duitsland. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in het Gedenkboek nr. 2. Buijs, Pieter Jacobus (Middelburg; ) 22 jaar. Hij overleed in Wissen, Landkreis Alterkirchenn in Duitsland. Hij ligt begraven op het Nederlands Ereveld te Frankfurt am Main (graflocatie: vak C, rij 24, en nr. 24). Coppoolse, Jan (Middelburg; ) 22 jaar. Hij zat in een werkkamp. Hij is overleden als gevolg van een bombardement in Berlijn-Tegel. Hij is begraven op het Friedhof Berlijn-Tegel (Vak C). Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 42 en op de Gedenksteen van het Nederlandse ereveld te Lübeck. Woonplaats: Middelburg Davidse, Lein (Oost- en West-Souburg; ) 18 jaar. Hij was afkomstig uit Oost- en West-Souburg. In de loop van de oorlog is hij geëvacueerd naar Middelburg en woonde in de Beenhouwerssingel en Heerenstraat. Hij overleed te Neuengamme. Hij was timmerman van beroep. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 34. Deij 16, Willem Jan (Middelburg; ) 24 jaar. Hij is gestorven in Hamburg-Langenhorn. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Lübeck te Lübeck-Vorwerk in Duitsland (Vak 3, rij B, grafnr. 8). Woonplaats: Middelburg. Beroep: slotenmaker. Delst, Johannes Cornelis (Middelburg; ) 31 jaar. Overleden te Duisburg. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Düsseldorf-Oberbilk in Duitsland (Vak C, rij 8, grafnr. 37). Woonplaats: Middelburg Elslander, Hijpolitus Franciscus Augustus (Vlissingen; ) 21 jaar. Gestorven in Hagen in Duitsland. Hij ligt begraven op het Friedhof Remberg te Hagen in Duitsland (Vak 9). Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 42. Woonplaats: Middelburg Heijl, Johannes Adriaan van (Middelburg; ) 20 jaar. Overleden te Berlijn-Neuköln. Hij ligt begraven op het Städt. Friedhof te Berlin-Lichtenberg in Duitsland (Vak 2B, rij 8, grafnr. 7). Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 37. Woonplaats: Middelburg Jansen, Hermanus (Middelburg; ) 25 jaar. Overleden te Bochum. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Düsseldorf-Oberbilk in Duitsland (Vak C, rij 10, grafnr. 27). Woonplaats te Middelburg Jopse, Marinus Johann (Zierikzee; ) 20 jaar. Gestorven in Geesthacht. Begraven op de Gem. Begraafplaats te Zierikzee (graflocatie: nr. 413). Woonplaats: vermoedelijk Middelburg. Poppe, Abraham 17 Pieter (Middelburg; ) 21 jaar. Gestorven in Erfurt (D). Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 10). Beroep: werkman. Woonplaats: Middelburg Putte, Hubrecht van de (Middelburg; ) 47 jaar. Overleden aan een ziekte te Berlijn. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 12). Hij was orgeldraaier van beroep. Woonplaats: Middelburg. Schonis, Waltherus Leander (Vlissingen; ) 23 jaar. Hij is gestorven in Buchenwald. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 2. Woonplaats: Middelburg Sliggers, Pieter (Kloetinge; ) 21 jaar. Hij is overleden te Bremen. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Bremen- Osterholz in Duitsland (Rij 3, grafnr. 2). Woonplaats: Middelburg 16 In het slachtofferregister van de OGS staat hij ten onrechte geregistreerd als Dey. 17 In het slachtofferregister van de OGS staat zijn voornaam ten onrechte geregistreerd als Abram. 37

38 Verburg, Pieter André Johan Cornelis (Oost- en West-Souburg; ) 23 jaar. Hij was van beroep scheepsbouwer. Overleden te Neuengamme. Hij heeft geen aanwijsbaar graf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 34. Woonplaats: Middelburg Westdorp, Adriaan (Middelburg; ) 39 jaar. Hij is overleden te Hagen in Duitsland. Hij ligt nu begraven op het Nederlands ereveld te Loenen (Vak D, grafnr. 126). Woonplaats: Middelburg. Zijn beroep was kantoorbediende. J.A. van Heijl J. Delst L. Davidse J. Marijs W.J. Deij M.J. Jopse c.nieuw- en Sint Joosland: Elenbaas, Johannes Martinus (Nisse; ) 20 jaar. Woonplaats: Nieuw- en Sint Joosland.Hij overleed in Heidenheim a.d. Brenz. Hij ligt begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats te Söhnstetten in Duitsland (graflocatie: vak 3, rij 3, nr. 33). J.M. Elenbaas d.sint Laurens: Driest, Adriaan Daniël van den (Vlissingen; ) 39 jaar. Woonplaats: Sint Laurens. Hij was bode bij het Algemeen Middelburgsch Ziekenfonds. Hij overleed te Mölkau (Duitsland). De graflocatie is onbekend. Zijn naam staat op een monument op de Begraafplaats te Mölkau. Zijn naam staat geschreven in Gedenkboek nr. 37. Hij was een zoon van M. van den Driest en A. van den Driest-de Pagter. Op dit gedenkteken wordt A. van den Driest herdacht. 38

39 Hoofdstuk 5. Joodse slachtoffers Op 24 maart 1942 werden 43 Joodse gezinnen uit Middelburg gedwongen te verhuizen naar Amsterdam. Van daaruit werden ze overgebracht naar Westerbork (provincie Drente). In dit kamp werden de Joden afkomstig uit Middelburg verzameld en uiteindelijk getransporteerd naar de vernietigingskampen. In totaal kwamen er 51 mensen om. Omdat de meeste Middelburgse slachtoffers in Auschwitz en Sobibór zijn omgekomen volgt hierna informatie over deze twee vernietigingskampen. Auschwitz was een verzameling van concentratie- en vernietigingskampen die tijdens de Tweede Wereldoorlog door nazi-duitsland nabij de Poolse stad Auschwitz (Pools: Oświęcim) werden opgezet. Het was het grootste van alle Duitse vernietigingskampen en bestond uit Auschwitz I (basiskamp), Auschwitz II-Birkenau (vernietigingskamp), Auschwitz III-Monowitz (werkkamp) en een aantal subkampen. Er werden ca. 1,3 miljoen mensen naar Auschwitz gedeporteerd. Hiervan zijn er ongeveer 1,1 miljoen om het leven gekomen, waarvanhet grootste gedeelte is vergast. Toegangspoort naar Auschwitz-Birkenau Sobibór (uitspraak in het Pools: Sobiboer ) was een vernietigingskamp in het Generaal-Gouvernement (tegenwoordig Oost-Polen), dat gevestigd was nabij het dorp Sobibór. Het kamp, gebouwd en gebruikt tijdens de Tweede Wereldoorlog, stond onder gezag van nazi- Duitsland. In Sobibór was geen werkkamp. Het kamp bestond van april 1942 tot november De meesten die er aankwamen stierven nog dezelfde dag. Degenen die de eerste selectie overleefden, werden tewerkgesteld in voornamelijk het Sonderkommando of een nabijgelegen werkkamp. Er zijn mensen vermoord, voornamelijk Joden, maar ook Roma en niet-joodse Polen. Er werden ruim Nederlandse Joden vermoord. In oktober 1943 lukte het ongeveer 300 gevangenen te ontsnappen. Het station van Sobibor in Plaats overleden Aantal slachtoffers Auschwitz 33 Sobibor 11 Nederland 5 overig 3 onbekend 1 Totaal 53 39

40 a. Arnemuiden Geen b.middelburg ================== Gezin Henricus Alberg man Alberg, Henricus (Antwerpen(B); ) 68 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 4. Woonplaats: Middelburg [Gortstraat 53]; Amsterdam vrouw Alberg-Alberge, Sibilla (Middelburg; ) 76 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 4. Woonplaats: Middelburg [Gortstraat 53]; Amsterdam ================= Barkelau, Elisabeth (Vlissingen; ) 42 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 5. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam E. Barkelau Blok, Wilhelmina (Nijmegen; ) 53 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 6. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Boässon, Bernard (Middelburg; ) 32 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 6. Woonplaats: Middelburg, Lange Noordstraat 21; Amsterdam Boässon, Hans Karel (Middelburg; ) 27 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 6. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam ===================== Gezin Marc Herman Boasson man Boasson, Marc Herman (Middelburg; ) 55 jaar. Overleden in Extern Kommando Gröditz in Duitsland. Hij was wethouder van de gemeente Middelburg. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 6. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 22]; Amsterdam vrouw Boasson-Sanders, Bella (Amsterdam; ) 50 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 6. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 22]; Amsterdam M.H. Boasson ============== Brokmeier-Duveen, Heintje (Zwolle; ) 55 jaar. Zij is omgekomen in de omgeving van het vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 7. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam 40

41 ===================== Gezin Maurits Joseph Cohen vader Cohen, Maurits Joseph (Middelburg; ) 66 jaar. Hij is omgekomen in het vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 8. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam moeder Cohen-Wijnberg, Louise (Amsterdam; ) 56 jaar. Zij is overleden te Amsterdam. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Bijzonderheden: hun zoon J.I. Cohen overleed op 9 april 1943 in Sobibor. Zijn naam is opgenomen onder de woonplaats Sint Laurens. Eén kind dat nog thuis woonde heeft de oorlog overleefd. ====================== Cohen, Samuel (Vlissingen; ) 45 jaar. Hij was alleenstaand. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 8. Woonplaats: Middelburg [Gortstraat 37; Jodengang 50; Koepoortstraat 15; Seisdam 32]; Amsterdam [Plantage Franschelaan 11 hg] Couzijn, Aäron (Middelburg; ) 12 jaar. Overleden te Middelburg. Wel op transport gesteld naar elders, maar als gevolg van ziekte overgebracht naar Domburg. Vandaar verder vervoerd naar Middelburg en alhier overleden. Zijn vader heeft de/het concentratiekamp(en) overleefd. Hij ligt begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. ==================== Gezin Philip Isaac van Dam vader Dam, Philip Isaac van (Rotterdam; ) 30 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 9. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 10]; Amsterdam moeder Dam-Polak, Henriëtte van (Middelburg; ) 30 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 9. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 10]; Amsterdam zoon Dam, Abraham van (Sint Laurens; ) 6 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 9. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 10]; Amsterdam ===================== Fischer, Max (Rosenheim [Duitsland]; ) 32 jaar. Plaats overlijden onbekend. Volgens de Oorlogsgravenstichting: Duitsland. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Frank, Izaak Abraham (Zierikzee; ) 77 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 11. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Frank, Mietje (Den Haag; ) 48 jaar. Hij/zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn/haar naam staat vermeld in Gedenkboek 11. Woonplaats: Middelburg, Blindenhoek 2; Amsterdam ================ Gezin Eliazar Gokkes vader Gokkes, Eliazar (Harlingen; ) 60 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 13. Woonplaats: Middelburg [Bleek 11]; Amsterdam. Hij was leraar Israëlische godsdienst. moeder Gokkes-Keizer, Geertruida (Hasselt; ) 56 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 13. Woonplaats: Middelburg [Bleek 11]; Amsterdam dochter Gokkes, Betsy Suzanna (Delfzijl; ) 27 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg [Bleek 11]; Amsterdam ================ Groot, Isaak Philip Joël de (Middelburg; ). Hij werd in 1942 gedwongen om naar Amsterdam te verhuizen. Hij overleed op 4 september 1944 in Westerbork. Hij ligt begraven op de Nederlandse Israëlische Begraafplaats te Middelburg aan het Seisplein (Vak AT, nr. 2). Woonplaats: Middelburg, Dam 43; Amsterdam ================ Gezin Henri Heertje 41

42 man Heertje, Henri (Amsterdam; ) 30 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 14. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 22]; Amsterdam vrouw Heertje-Schoolmeester, Evalina (Amsterdam; ) 28 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 14. Woonplaats: Middelburg [Park de Griffioen 22]; Amsterdam ============= ========== Gezin Itallie moeder Itallie-van Raalte, Anna Wilhelmina van (Vlissingen; ) 32 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 16. Woonplaats: Middelburg, Laan van Nieuwenhove 5; Amsterdam zoon Itallie, Frerik Bart van (Middelburg; ) 2 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 16. Woonplaats: Middelburg, Laan van Nieuwenhove 5; Amsterdam Bijzonderheden: de echtgenoot heeft de oorlog overleefd. ========= ====================== Gezin Karel Levien Jacobson Vader Jacobson, Karel Levien (Middelburg; ) 52 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 123]; Amsterdam Moeder Jacobson-Beever, Johanna (Amsterdam; ) 50 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 123]; Amsterdam Dochter Jacobson, Anne Marie (Middelburg; ) 11 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 123]; Amsterdam Dochter Jacobson, Karla Annie (Middelburg; ) 15 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 123]; Amsterdam Zoon Jacobson, Robbert Karel (Middelburg; ) 19 jaar. Hij is omgekomen in Midden-Europa. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 123]; Amsterdam Bijzonderheden: één kind dat nog thuis woonde heeft de oorlog overleefd. ======================== Jesaijes-Braasem, Eva (Middelburg; ) 67 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld ingedenkboek 16. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam ================== Gezin Louis Leijdesdorff man Leijdesdorff, Louis (Franeker; ) 68 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 20. Woonplaats: Middelburg [Latijnse Schoolstraat 13A]; Amsterdam vrouw Leijdesdorff-van Os, Rika Louise (Middelburg; ) 67 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 20. Woonplaats: Middelburg [Latijnse Schoolstraat 13A]; Amsterdam ================== Leopold, Marcus (Heerlen; ) 73 jaar. Hij is overleden in Amsterdam in rusthuis Van Zweden. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam. Nathan, Marcus (Goes; ) 74 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 22. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Polak, Lion 18 (Middelburg; ) 18 jaar. Hij is omgekomen te Loosdrecht (zie ook verzetsslachtoffers). Hij is begraven op de Nederlandse Israëlische Begraafplaats te Middelburg aan het Seisplein. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Polak, Simon (Middelburg; ) 37 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 24. Woonplaats: Middelburg, Gortstraat 28; Amsterdam Polak-Braasem, Sara (Middelburg; ) 73 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 24. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam ================ Gezin Abraham Prins vader 18 Voor Lion Polak zie ook het onderdeel Verzetsslachtoffers. 42

43 Prins, Abraham (Amsterdam; ) 38 jaar. Hij is omgekomen in Extern Kommando Gräditz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 25. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 89, Veersesingel 11]; Amsterdam moeder Prins-Menist, Sientje (Amsterdam; ) 33 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 25. Woonplaats: Middelburg [Lange Delft 89, Veersesingel 11]; Amsterdam Dochters: Prins, Clara (Middelburg; ) 4 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 25. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Prins, Cecilia (Middelburg; ) 7 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 25. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam ================ Santen, Salomon (Amsterdam; ) 35 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Hij was onderwijzer van beroep. Woonplaats: Middelburg, Penninghoek 3; Amsterdam Schneider-Hahn, Berta (Ansbach [Duitsland]; ) 71 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 27. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam Vriesman-van Wittene, Rebecca Bartha (Middelburg; ) 46 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 31. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam R.B. Vriesman-van Wittene Wittene-Braasem, Betje van (Middelburg; ) 78 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 32. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam ================ Gezin Levie Vriesman man Vriesman, Levie Berend (Middelburg; ) 22 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg; Amsterdam vrouw Vriesman, Henriëtte (Middelburg; ) 24 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Woonplaats: Middelburg; Leiden Bijzonderheden: Beiden kwamen uit het gezin van Maurits Vriesman en Rebekka Bartha Vriesman-van Wittene. Uit het gezin overleefden twee personen de Tweede Wereldoorlog, t.w. Maurits Vriesman en zijn zoon Bernhard Vriesman. ================ =================== Gezin Levie Zwartverwer man Zwartverwer, Levie (Amsterdam; ) 62 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 33. Woonplaats: Middelburg [Heerenstraat 10]; Amsterdam vrouw Zwartverwer-Ziff, Maria (Leeds [Groot-Brittannië]; ) 59 jaar. Zij is omgekomen in vernietigingskamp Auschwitz. Haar naam staat vermeld in Gedenkboek 33. Woonplaats: Middelburg [Heerenstraat 10]; Amsterdam ==================== c.nieuw- en Sint Joosland Geen d.sint Laurens Cohen, Joseph Isidoore (Middelburg; ) 22 jaar. Hij is omgekomen in vernietigingskamp Sobibor. Zijn naam staat vermeld in Gedenkboek 8. Woonplaats: Sint Laurens; Amsterdam 43

44 Joods monument aan het Seisplein te Middelburg. 44

45 DEEL III. MILITAIRE SLACHTOFFERS Hoofdstuk 6. Gesneuvelde en vermiste militairen a.arnemuiden Tussen Arnemuiden op Walcheren en Lewedorp op Zuid-Beveland bevond zich de Sloedam. Op deze 1 km lange dam met aan beide zijden het water van het Sloe en Zandkreek, hebben zich op 16 en 17 mei 1940 en gedurende eind oktober tot begin november 1944 heftige gevechten plaatsgevonden. De gesneuvelde Duitse militairen in mei 1940 en geallieerde militairen in oktober/november 1944 zijn niet in dit boek opgenomen, omdat die op het grondgebied van de toenmalige gemeente s-heer Arendskerke (met name Lewedorp) zijn gesneuveld en aldaar zijn begraven. Voor een overzicht verwijs ik u naar het boek Slagveld Sloedam. Wel zijn opgenomen de op het grondgebied van Arnemuiden gesneuvelde Franse militairen in mei 1940 en gesneuvelde Duitse militairen vanaf september 1944 tot eind Britse militairen 7 oktober 1943 Soulsby, F/O Bernard (-). Op 7 oktober 1943 voerden acht Hurricanes van No 137 Squadron RAF, geëscorteerd door zeven Typhoons, een aanval uit ten noordwesten van de Sloedam op lage hoogte op kustschepen. Op de terugweg in de omgeving van Blankenberge (België) ontstond een luchtgevecht waarbij de Hurricane Mk IV KZ 620 verloren ging. Flying Officer Soulsby met legernummer van de RAF (VR) is sedert die datum vermist (MIA). Zijn naam staat vermeld op paneel 129 van het Runnymede Memorial in Engeland. 3 november 1944 Onbekende Britse soldaat ( ). In de nabijheid van Hof Nieuwerkerk aan de Langeweg bij Arnemuiden werd een onbekende Britse soldaat begraven. De Grave Registration Unit 37 lukte het niet om de militair te identificeren. Hij werd daarom als onbekende soldaat begraven op de Britse Militaire Begraafplaats te Bergen op Zoom (Vak 7, rij A, nr. 4). 2. Duitse militairen Vanaf juni 1944 was Arnemuiden een Rode Kruisdorp. Vanaf september 1944 kwam de Sloedam en omgeving veelvuldig onder zwaar vuur te liggen. Omdat er een Duitse verbandpost aanwezig was, werden veel gewonden naar het dorp vervoerd. Het gevolg was dat veel Duitse militairen hier overleden (148 totaal in onderstaande lijst) en dit aantal nam fors toe vanaf eind oktober tot begin november 1944 toen de felle gevechten rondom Sloedam zich afspeelden. De begraafplaatsen in Arnemuiden kwamen vol te liggen met gesneuvelde Duitsers. In de maanden oktober tot december 1955 zijn de militairen opgegraven en herbegraven in de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (gemeente Venray, provincie Limburg). De afkorting HBY betekent: herbegraven Ysselsteyn en vervolgens: vak, rij en grafnummer. 45

46 De Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (bij Venray, provincie Limburg) 1942 Naam, rang Geboortedatum Leeftijd HBY Engels, Uffz. Karl ( ) 22 jaar AZ Heimke, Lt. Paul ( ) 21 jaar AZ Vitt, Ogefr. Ernst ( ) 22 jaar AZ Feikis, Pz.Jg. Alois ( ) 29 jaar AH Op 28 maart 1942 stortte bij Kleverskerke een bommenwerper neer van het type Junkers 88 (Ju 88). Dit was een Duitse bommenwerper met als kenmerken: C-6, RH en TR, werknummer 178. Dit vliegtuig van de Ergänzungsstaffel behoorde tot het Nachtjagdgeschwader 2 (NJG 2) en had als basis Gilze-Rijen. september 1944 Bartl, Ogefr. Johann ( ) 35 jaar AH.4.85 Bieswanger, Matr.Ogefr. Karl ( ) 23 jaar AH Amenda, Gefr. Herbert ( ) 19 jaar AH Braun, Gefr. Otto ( ) 43 jaar AH

47 Briegel, Gren. Hans ( ) 19 jaar AH.5.10 Büchner, Ogefr. Robert ( ) 36 jaar AH.4.84 Burger, Gefr. Martin ( ) 41 jaar AH Critkowits, Ogefr. Johann ( ) 34 jaar AH Cybulski, Uffz. Paul ( ) 21 jaar AH Debertin, Gefr. Leonhart ( ) 37 jaar AH Dressel, Ogefr. Hubert ( ) 32 jaar AH Fischer, Ogefr. Walter ( ) 34 jaar AH Gleihsinger, Ogren. Anton ( ) 43 jaar AH.4.98 Gora, Karl ( ) 19 jaar AH Eilipitsch, Gren. Wladimir ( ) 19 jaar AH.4.97 Eisenhauer, Ogefr. Adam ( ) 36 jaar AH Elimer, Gren. Siegmund ( ) 18 jaar AH.4.83 Haberl, Uffz. Kunibert ( ) 23 jaar AH Herbst, Ogefr. Erwin ( ) 22 jaar AH Hinz, Oschtz. Hermann ( ) 41 jaar AH.4.93 Hinze, Gefr. Heinz ( ) 18 jaar AH Janskan, Uffz. Paul ( ) graf onbekende Duitse soldaat Jochmann, Uffz. Hermann ( ) 21 jaar AH Kampa, Uffz. Josef ( ) 30 jaar AH.4.87 Kapp, Gefr. Johannes ( ) 37 jaar AH.4.91 Knoll, Ogefr. Rudolf ( ) 35 jaar AH Köhler, Uffz. Wolfgang ( ) 18 jaar AH.4.81 Lohse, Gefr. Kurt ( ) 34 jaar AH Mertl, Ogefr. Konrad ( ) 33 jaar AH Meves, Gefr. Karl ( ) 38 jaar AH Moser, Jäger Georg ( ) 18 jaar AH Mössner, Ogefr. Ernst ( ) 36 jaar AH Panak, Gren. Rudolf ( ) 36 jaar AH.4.86 Pollach, Ogefr. Rudolf ( ) 24 jaar AH.4.92 Reissig, Ogefr. Franz ( ) 36 jaar AH Pscheidt, Ogefr. Michael ( ) 32 jaar AH.4.88 Roland, Ogefr. Waldemar ( ) 25 jaar AH.4.99 Schiller, Ogefr. Hans ( ) 37 jaar AH.4.89 Schmidtke, Gren. Heinz ( ) 19 jaar AH Steffelin, Bootsm. Hans ( ) 23 jaar AH.4.95 Stein, Wachtm. Burckhart ( ) 30 jaar AH Tesch, St. Intendant Wilhelm ( ) 42 jaar AH.4.94 Töbsch, Uffz. Paul ( ) 33 jaar AH Trelenberg, Ogefr. Ludwig ( ) 20 jaar AH Weinmann, Ogefr. Adolf ( ) 38 jaar AH Wolf, Ogefr. Michael ( ) 42 jaar AH Zaus, Gefr. Friedrich ( ) 38 jaar AH Zwengert, Gefr. Eugen ( ) 34 jaar AH oktober 1944 Alferman, Ogefr. Gunther ( ) 36 jaar AH Assing, Wachtm. Lammert ( ) 30 jaar AH Berg, Ogefr. Josef ( ) 22 jaar AH Bojda, Gefr. Paul ( ) 33 jaar AH Brackelmann, Ogefr. Otto ( ) 18 jaar AH Brandt, Ob. Zahlm. Alfred ( ) 39 jaar AH Bulawa, Gren. Rudolf ( ) 18 jaar AH Diettrich, Ogefr. G. ( ) 38 jaar AH Ehlers, Ogefr. Hermann ( ) 43 jaar AH Gräbner, Masch.Ogefr. Erich ( ) 33 jaar AH Hass, Lt. Hans Georg ( ) 22 jaar AH Heidrich, Gefr. Emil Johann ( ) 19 jaar AH Heier, Gefr. Willi ( ) 36 jaar AH Heina, Stfw. Alfred ( ) 44 jaar AH Heitmann, Ogefr. Walter ( ) 35 jaar AH Hürten, Gefr. Wilhelm ( ) 23 jaar AH Jochums, Uffz. Heinrich ( ) 30 jaar AH Klink, Funker Bodo ( ) 21 jaar AH Klöters, Ogren. Wilhelm ( ) 34 jaar AH Krahforst, Gren. Wilhelm ( ) 33 jaar AH Kraus, Uffz. Edmund ( ) 30 jaar AH Kudrna, Gefr. Josef ( ) 42 jaar AH Mager, Ogefr. Kurt ( ) 44 jaar AH Marquardt, Gefr. Julius ( ) 43 jaar AH Märten, Schtz. Erich ( ) 38 jaar AH Meissner, Matr. Ogefr. Josef ( ) 22 jaar AH Melzer, Ogefr. Bruno ( ) 31 jaar AH Noack, Gefr. Alfred ( ) 19 jaar AH Pross, San.Ogefr. Wilhelm ( ) 42 jaar AH Rudzinski, Gefr. Stefan ( ) 23 jaar AH

48 Scheibe, Ogefr. Werner ( ) 37 jaar AH Schildgen, Gefr. Werner ( ) 19 jaar AH Schuller, Ogefr. Josef ( ) 33 jaar AH Schulze, Gren. Karl ( ) 18 jaar AH Schwarz, Ogren. August ( ) 41 jaar AH Seeger, San. Ogefr. Alfred ( ) 28 jaar AH Vetter, Ob.Zahlm. Stadtinsp. Walter ( ) 42 jaar AH Weber, Matr.Pion. Willi Ernst Kurt ( ) 37 jaar AH Wussow, Ogefr. Edmund ( ) 20 jaar AH november november Ahrens, San.Fw. Wilhelm ( ) 29 jaar AH Anders, Ogefr. Wilhelm ( ) 32 jaar AH Banitz, Gefr. Alfred ( ) 41 jaar AH Graf, Gren. Otto ( ) 37 jaar AH Hintzke, Matr.Art.Gefr. Johann ( ) 40 jaar AH Höhn, Gefr. Fritz ( ) 37 jaar AH Karohl, Wachtm. Otto ( ) 37 jaar AH Kittelberger, San.Gefr. ( ) 39 jaar AH Makoski, Ogefr. Peter ( ) 33 jaar CR.3.64 Matzek, Ogren. Wilhelm ( ) 41 jaar AH Oberle, San.Ogefr. Hermann ( ) 41 jaar AH Picard, Stgefr. Heinz ( ) 29 jaar AH Reinhardt, Matrose Wilhelm ( ) 38 jaar AH Riedel, Gefr. Johannes ( ) 39 jaar AH Rohrer, Ogren. Anton ( ) 33 jaar AH Slonka, Gren. Ferdinand ( ) 40 jaar AH Schneider, Gefr. Hans ( ) 31 jaar AH november Fischer, Uffz. Ernst ( ) 28 jaar CR.3.66 Lücke, Lt. Karl Hubert ( ) 34 jaar CR.3.68 Prisille, Gefr. Otto ( ) 42 jaar AH Schramm, Stabs.Gefr. Werner ( ) 26 jaar CR.3.67 Schüritz, Ogefr. Otto ( ) 35 jaar CR november Bennecke, Gefr. Berthold ( ) 36 jaar AH Brendel, Ogefr. Bernhard ( ) 28 jaar AH Sarbacher, Ob.Pionier Wilhelm ( ) 18 jaar AH Schnabel, Ogefr. Erich ( ) 22 jaar AH Taubert, Ogefr. Herbert ( ) 29 jaar AH Temme, Hptm. Kurt ( ) 41 jaar AH Werner, Ogefr. Gerhard ( ) 28 jaar AH Wiesler, Gefr. Josef ( ) 35 jaar AH november Bläsing, Gefr. Wilhelm ( ) 27 jaar AH Joch, Uffz. Wilhelm ( ) 31 jaar AH Kühlich, Gefr. Johannes ( ) 42 jaar AH Manecke, Gefr. Wilhelm ( ) 36 jaar AH Schulz, Gefr. Gerhard ( ) 39 jaar AH november Kobrow, Kan. Kurt ( ) 38 jaar AH november Gorski, Gefr. Norbert ( ) 19 jaar AH Henkel, Gefr. Karl ( ) 20 jaar AH november Altrogge, Pion. Karl ( ) 24 jaar AH Gremlik, Gren. Richard ( ) 39 jaar AH Günther, Uffz. Erich ( ) 32 jaar AH Hirsch. Ob.Funker Wilhelm ( ) 42 jaar AH Schmidt, Ogefr. Hans ( ) 24 jaar AH Weichsberger, Leutn.d.Reserve Franz ( ) 34 jaar AH november Mahlfeld, Uffz. Willi ( ) 34 jaar AH december 1944 Brehme, Gefr. Hermann ( ) 39 jaar graf onbekende soldaat Kiener, Ogefr. Franz ( ) 41 jaar AH

49 1945 Herold, Jakob ( ) 43 jaar CR.2.38 overig Dürrsperger, Gefr. Berthold ( ) vermist Wagner, Ogefr. Gerhard ( ) AH Onbekende Duitse soldaat Onbekende Duitse soldaat Onbekende Duitse soldaat Onbekende Duitse soldaat ( ) AH.4.82 Onbekende Duitse soldaat ( ) AH Onbekende Duitse soldaat Ogefr. ( ) AH Onbekende Duitse soldaat ( ) AH Franse militairen Bij de Sloedam en in de omgeving van Arnemuiden hebben de Franse militairen op 17 mei 1940 felle gevechten geleverd met SS-troepen. s Morgens vroeg werd al de eerste aanval uitgevoerd welke mislukte. Pas laat in de namiddag lukte het de Duitsers over de Sloedam heen te komen en uiteindelijk Walcheren in te nemen. In totaal sneuvelden er op 17 mei Franse militairen. Op 30 oktober 1944 sneuvelde nog de Franse piloot J.J.A. Camus met zijn Spitfire bij Kleverskerke. 17 mei 1940 Barbier, Sold. 2 Cl. François ( ) 37 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Loguivy-Plougras. Guéguen, Sold. Allain Marie ( ) 31 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Saint Sauveur. Juvin, Sold.Georges ( ) 35 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Ivry sur Seine. Le Borgne, Sold. Marcel Marie ( ) ( ) jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 10). Le Bougeant, Sold. Jean Marie ( ) 30 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 12). Le Guen, Sold. François Marie ( ) ( ) jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 11). Laplanche, Sold. 2 Cl. Eugène François ( ) 33 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Yvignac. Lechat, Sold. Marcel Gaston Joseph ( ) 35 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Parennes. Letellier, Sold. Eugène Raoul ( ) 26 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Douvres. Louazel, Sgt. Victor Eugène Raoul ( ) 34 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Combourg. Morvan, Sold. Guillaume Yves Marie ( ) 35 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Plouisy. Pascot, Mar.d.log. Dénis Jean Edouard ( ) 23 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Le Garric. Philippe, Sold. Etienne Louis ( ) ( ) jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 6). Porcher, Sold. Michel Robert ( ) ( ) jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 7). Rault, Cap.l Joseph ( ) ( ) jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 8). Roisin, Brig. Chef René Gaston ( ) 30 jaar. 50 R.A.D. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Breuil Le Vert. Rua, Sold. 2 Cl. Dominico ( ) 26 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Villejuif. 49

50 Thibon, Sold. Léon ( ) 22 jaar. 23 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Vak E, rij 2, nr. 9). Weill, Lt. Claude ( ) 24 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Begraafplaats Arnemuiden. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Elbeuf. 30 oktober 1944 Camus, S.Lieut. Jean Jacques André ( ) 23 jaar. No. 329 Squadron RAF. Hij sneuvelde bij Kleverskerke (Gemeente Arnemuiden), toen zijn Spitfire Mk IX PT673 werd geraakt door Duitse Flak. Het vliegtuig stortte ong uur neer en boorde zich ca. 2 m diep in de grond. Doordat de grond zacht was kon de piloot niet direct worden geborgen. Pas op 13 augustus 1945 werd de piloot geborgen en kon zijn identiteit definitief worden vastgesteld. In 1949 werd zijn lichaam overgebracht naar Frankrijk en in Thiers (departement Puy-de- Dôme) worden herbegraven. Veldgraven van gesneuvelde Franse militairen bij de Sloedam te Arnemuiden. Opgraving van S.Lieut. Camus op 13 augustus 1945 te Kleverskerke. S.Lieut. J.J.A. Camus 4. Nederlandse militairen 1940 Hildebrand, Matroos vliegtuigmaker 3 e kl. Gerrit Everardus (Amsterdam; ) 22 jaar. Stamboeknummer: Hildebrand sneuvelde bij de Sloedam en heeft als overlijdensplaats Arnemuiden. Hij was afkomstig van het Marine Vliegkamp te Veere en maakte deel uit van de Koninklijke Marine. Hij werd op 19 mei 1940 voorlopig begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Arnemuiden (grafnr. 271). Hij werd op 7 juni 1940 overgebracht naar de Noorderbegraafplaats te Amsterdam. Hij kreeg zijn definitieve rustplaats op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen (Rij 6A, grafnr. 32). Vos, Matroos vliegtuigmaker 3 e kl. Johannes Marinus de (Voerendaal; ) 21 jaar. Stamboeknummer: De zeemilicien De Vos van de Koninklijke Marine raakte ernstig gewond bij de Sloedam en overleed aan zijn verwondingen in het ziekenhuis te Goes. Hij werd begraven op de Rooms-Katholieke Begraafplaats St. Trudo te Eindhoven. Hij kreeg zijn definitieve rustplaats op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen (Rij 9, grafnr. 23). Huiszoon, Matr.1.[zm] Lieven (Vlissingen; ) 27 jaar. Hij was opvarende van de Hr.Ms. BV 34 van de Koninklijke Marine. Dit schip is op 14 mei 1940 als gevolg van een zeemijnontploffing tot zinken gebracht in de Westerschelde/Deurloo. Echtgenoot van Geertruid van de Gruiter. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam is opgetekend in Gedenkboek 38. Zijn naam staat eveneens vermeld op het monument op de Grebbeberg voor degenen die vielen voor het vaderland en geen aanwijsbaar graf hebben. Bronke, Korp. [Macht.] Marcus (Vlissingen; ). Hij was opvarende van Hr. Ms. O22 van de Koninklijke Marine. De onderzeeboot is vergaan in het Skagerrak. Echtgenoot van Jannetje Grootjans. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam is opgetekend in Gedenkboek Belzen, Matr. [VRH] Joos van (Arnemuiden; ) Koninklijke Marine. Hij was a/b Hr.Ms. Caroline. Dit was een vistrawler. Hij sneuvelde in de Baai van Milford Haven, toen het schip werd getroffen door een zeemijn. Echtgenoot van Jannetje Marijs. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam is opgetekend in Gedenkboek Op zijn grafsteen staat als overlijdensdatum 19 mei Dit moet zijn 17 mei Vermoedelijk is de overlijdensdatum abusievelijk verwisseld met de datum van begraven. 50

51 Hr.Ms. Caroline 1942 Ventevogel, Kwartm. Pieter (Vlissingen; ) 36 jaar. Hij sneuvelde a/b Hr. Ms. Java van de Koninklijke Marine. Hij was afkomstig uit Vlissingen. Hij was de echtgenoot van Jannetje de Ridder. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam is opgetekend in Gedenkboek 39. Kwartm. P. Ventevogel 1943 Belzen, Korp. [Macht.] Pieter van (Arnemuiden; ) 42 jaar. Hij maakte deel uit van de Koninklijke Marine. Stamboeknr Hij geraakte in Japans gevangenschap. Hij is omgekomen in Rintin, Thailand. Hij heeft meegewerkt aan de aanleg van de Birma-Spoorweg. Hij ligt begraven op de begraafplaats Kanchanaburi War Cemetery in Thailand (Vak 5, Rij C, nr. 27). Hij was afkomstig uit Souburg en was de echtgenoot van Sara Houmes. Schroevers, Korp. Lieven (Veere; ) 34 jaar. Hij maakte deel uit van de Koninklijke Marine. Hij geraakte in Japans gevangenschap. Hij kwam om in Kanchanaburi. Hij heeft meegewerkt aan de aanleg van de Birma-Spoorweg. Hij ligt begraven op de begraafplaats Kanchanaburi War Cemetery in Thailand (Vak 7, Rij B, nr. 27) Kluijfhout, Matr. 1 Willem (Arnemuiden; ) 21 jaar. Omgekomen in Tarakan, Borneo. Hij was in dienst van de KM en geraakte in Japans gevangenschap in het voormalig Nederlands-Indië. Hij is in een Japans kamp om het leven gekomen. Hij heeft geen aanwijsbaar graf (Buiten Erevelden). Zijn naam staat in Gedenkboek 40. Zoon van Johannis Kluijfhout en Cornelia de Nooijer. Doeser, Korp. Bernard Adriaan (Utrecht; ) 27 jaar. Hij maakte deel uit van de eerste gevechtsgroep van de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene. Hij kwam om het leven toen in Krabbendijke een V1 was neergestort. Hij werd op 13 februari 1945 begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Arnemuiden. Hij kreeg zijn definitieve rustplaats op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen (Rij 9, grafnr. 50). Belzen, Brig. [MMD] Job van (Arnemuiden; ) 26 jaar. Hij maakte deel uit van het KNIL. Stamboeknr Hij kwam als ex-japans krijgsgevangene bij een vliegtuigongeluk om het leven. Het vliegtuig was op weg van Japan naar Batavia in Als overlijdensplaats is aangegeven kamp Formosa. Hij ligt begraven in Sai Wan War Cemetery te Hong Kong (China). De graflocatie is Vak 4, Rij N, Nr. 4. Hij was de zoon van Jacob van Belzen en Jacomina van Belzen. Doorn, Marva 3 e klas Amelia van (Ellewoutsdijk; ) 20 jaar. Op 16 september 1945 kwam de 20-jarige Amelia van Doorn uit Ellewoutsdijk om het leven. Zij was militair (Marva 3 e klas) bij de Koninklijke Nederlandse Marine. Zij verongelukte op het noodvliegveld te Arnemuiden kort nadat zij vanuit Engeland via een tussenstop in s-gravenhage in Zeeland was gearriveerd voor een verlofperiode. Ze werd rond uur met fataal gevolg geraakt door een propeller van het vliegtuig. Zij werd met militaire eer begraven te Ellewoutsdijk. Marva 3 e kl. A. Vliegtuigmaker 3e kl. Brig. J. van Belzen van Doorn G.E. Hildebrand 51

52 L. Schroevers Korp. B.A. Doeser Korp. J. van Belzen 5. Russische militairen In september 1944 sneuvelden twee Russische militairen in Arnemuiden. Zij konden niet worden geïdentificeerd en liggen nu als onbekenden begraven op het Russisch ereveld in Oud-Leusden (bij Amersfoort). September 1944 Onbekende Russische soldaat ( ). Hij sneuvelde te Arnemuiden. De Russische militair ligt begraven op het Russisch ereveld ( Vak D, rij 8, nr. 814). Onbekende Russische soldaat ( ). Hij sneuvelde te Arnemuiden. De Russische militair ligt begraven op het Russisch ereveld ( Vak D, rij 9, nr. 813). Onderdeel: EM Graf onbekende Russische soldaat (Vak D, rij 9, nr. 813) Graf onbekende Russische soldaat (Vak D, rij 9, nr. 814) 52

53 Algemene Begraafplaats te Arnemuiden (ca ). Op de voorgrond liggen de Duitse militairen begraven en aan de overzijde liggen de Franse militairen begraven. 53

54 b.middelburg 1.Amerikaanse militairen Op 18 oktober 1944 ca uur stortte bij Buttinge een Amerikaanse B24J (registratienummer ) bommenwerper neer. De Duitse Flak schoot de staart van het vliegtuig eraf waardoor het vliegtuig neerstortte. De bommenwerper kwam neer op 3 km ten westen van Middelburg bij Buttinge. Twee bemanningsleden werden eerst te Grijpskerke begraven en later op de Alg. Begraafplaats te Middelburg. Dolan jr., 2nd Lieut. [CoPilot] Charles ( ). USAAF. Hij maakte deel uit van 44th Heavy Bomb Group, 68 Bomb Squadron. Zijn legernummer was: O Hij ligt nu begraven op de Amerikaanse Militaire Begraafplaats te Margraten (Plot: B.3.32) Fuxa, S. Sgt. [Radio-Operator] Ernest C. ( ). USAAF. Hij maakte deel uit van 44th Heavy Bomb Group, 68 Bomb Squadron. Zijn legernummer was: Hij ligt nu begraven op de Amerikaanse Militaire Begraafplaats te Margraten (Plot: B.12.12). De andere bemanningsleden waren: Lehnhausen, Pilot Lt Edward G KIA. Hij is begraven op de Amerikaanse Militaire begraafplaats te Luxemburg (Plot: B.7.11). Witkin, Navigator 2/Lt Leonard KIA. Hij is begraven in de USA Haynam, Engineer S.Sgt Richard D KIA. Hij is begraven op de Amerikaanse Begraafplaats te Luxemburg (Plot: I.7.10) Young, Waistgunner Sgt William C KIA. Hij is begraven in de USA Adams, Waistgunner Sgt Carl E KIA. Hij is begraven in de USA Gunter, Tailgunner Sgt Noah KIA. Hij is begraven in de USA Davis, Nosegunner Sgt Bryan C KIA. Hij is begraven in de USA 2nd Lieut. Dolan 2. Britse militairen De Britse Militaire Begraafplaats te Bergen op Zoom 23 oktober 1944 Leigh, Piot Officer (Flt.Engineer) Eric ( ) 39 jaar. 463 (R.A.A.F.) Squadron RAF (VR). Legernr De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 13.A.3). 54

55 1 november 1944 Tighe, Petty Officer Motor Mechanic John Frank ( ) 29 jaar. H.M. L.C.G. (M0 102 Royal Navy. Legernr. C/MC De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.1). 3 november 1944 Martin, Rfn. James ( ) 22 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.10). Robertson, Pte. Douglas ( ) 24 jaar. 5th Bn. Highland Light Infantry (HLI). Legernr De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 7.B.1). Siddall, L.Cpl. Laurence ( ) 27 jaar. 6th Bn Cameronians (SR). Legernr De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 7.A.2). 4 november 1944 McKenna, Fus. Denis ( ) 21 jaar. 4/5th Bn. Royal Scots Fusiliers. Legernr De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 7.A.3). 6 november 1944 Bij de bevrijding van Middelburg op 6 november 1944 werden elf Buffaloes ingezet om vanuit Vlissingen over het water Middelburg te bereiken. De verrassingsaanval lukte en de Duitse Gen. W. Daser gaf zich als commandant van de 70. Infanterie-Division over aan de Britse troepen. Eén van de Buffaloes liep rond uur op een mijn in de omgeving van het gebied Ter Hooge/Toorenvliedt. De namen van de gesneuvelde militairen waren als volgt: 7/9 th Royal Scots Whitworth, Pte. William ( ) 20 jaar. Legernr De eerste graflocatie was de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.3). 11th Royal Tank Regiment (11th RTR) Sykes, L.Cpl. David ( ) 24 jaar. Legernr De eerste graflocatie was de RK-Begraafplaats te Lewedorp. Hij ligt nu begraven op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 7.B.22). Graham, Tpr. John ( ) 28 jaar. Legernr De eerste graflocatie was de RK-Begraafplaats te Biervliet. Hij ligt nu begraven op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 19.B.7). Grice, Tpr. Joseph ( ) 32 jaar. Legernr De eerste graflocatie was de RK-Begraafplaats te Biervliet. Hij ligt nu begraven op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 19.A.12). McKenzie, Tpr. William ( ) 28 jaar. Legernr De eerste graflocatie was de RK-Begraafplaats te Biervliet. Hij ligt nu begraven op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 19.B.5). 7th Bn The Manchester Regiment Smith, Pte. Andrew Hunter ( ) 32 jaar. Legernr De eerste graflocatie was de RK-Begraafplaats te Biervliet. Hij ligt nu begraven op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 16.B.2). 7 november 1944 Thurman, Leading Craftman Roy ( ). RAF (VR). Legernr De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 4.B.6). 20 november 1944 Grayburn, Lt. Richard Echlin ( ) 25 jaar. Royal Engineers. Legernr De plaats waar hij is gesneuveld is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.5). Niccolls, Sjt. Alfred Raymond ( ) 30 jaar. 510th Field Coy. Royal Engineers. Legernr De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.6). 22 november 1944 Roffey, Dvr. Thomas James ( ) 21 jaar. 297th Gen. Transport Coy. RASC. Legernr. De plaats waar hij sneuvelde is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 7.C.2). 2 december 1944 Hearnden, L.Cpl. Alfred Thomas ( ) 31 jaar. 509th Field Coy. Royal Engineers. Legernr De plaats waar hij is gesneuveld is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.9). Hickmott, Spr. John Frederick ( ) 33 jaar. 509th Field Coy. Royal Engineers. Legernr De plaats waar hij is gesneuveld is onbekend. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.8). 4 december 1944 Op maandag 4 december 1944 vond achter een perceel aan de Lange Noordstraat, achter de Burggang, een ontploffing plaats. Er werden twee Britse militairen gedood. Uit een onderzoek bleek dat twee Duitse landmijnen waren geëxplodeerd. De twee gesneuvelde militairen behoorden tot het 509 Field Company Royal Engineers. 55

56 Lamb, Sjt. John ( ) 29 jaar. 509 Field Coy. Royal Engineers. Legernr Hij sneuvelde te Middelburg. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.7). Neill, Driver George Henry ( ) 24 jaar. 509 Field Coy. Royal Engineers. Legernr Hij sneuvelde te Middelburg. De eerste graflocatie was aan de Alg.Begraafplaats te Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Plot: 21.A.2). 3. Canadese militairen Kuchuiran, Pte. George ( ) 22 jaar. Legernummer K/ Militaire eenheid: The Calgary Highlanders. Hij sneuvelde bij de strijd om de Sloedam. Eerste graflocatie was achter het COAK te Middelburg. Hij ligt nu begraven op de Canadian War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij A, nr. 3). De Canadese Militaire Begraafplaats te Bergen op Zoom. 4. Duitse Militairen 1943 Langenhahn, Uffz. Wilhelm (Erfurt; ) 33 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 15). Obruca, Ogefr. Otto (Brünn; ) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 30). Kühnel, Gefr. Hans Joachim ( ; ) 20 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 31). januari-september 1944 Schell, St.Feldw. Willi (Sommersdorf; ) 37 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 17). Mink, Uffz. Hans (Freiburg; ) 23 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 32). oktober 1944 Freitag, Ogefr. Kurt (Gr. Blaustein; ) 31 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 35). 56

57 Wandaller, Stabs.Fw. Johann (Dornbach im Spittal; ) 35 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 36). Hij werd geëxecuteerd, nadat hij was veroordeeld door een rechtbank wegens desertie. Zöller, Wilhelm (Köln-Lindenthal; ) 22 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 37). Eichhorn, Gefr. Alois (Zwingenberg; ) 41 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 22). Spiess, Hauptgefr. Paul (Dresden; ) 23 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 39). Vermoedelijk begin november 1944 Onbekende Duitse soldaat. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 15). 2 november 1944 Nienhaus, Feldw. Hubert (Wiek/Borken; ) 32 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 12). 3 november 1944 Geserick, Gefr. Fritz (Treuenbrietsen; ) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 09). Heinicke, Günter (Luckenwalde; ) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 07). Pioch, Gefr. Werner (Berlijn; ) 25 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 13). Stieglitz, Gefr. Gustav (Heven/Bochum; ) 33 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 11). Ulrich, Jacobus ( ; ) 18 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 08). 4 november 1944 Kahre, Wachtm. Wilhelm (Unterlübbe; ) 28 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 20). Stölzig, Hans (Birkigt/Freital; ) 30 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 06). Wiesner, Ogefr. Fritz (Schweidnitz; ) 34 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 34). 5 november 1944 Böttcher, Ogefr. Hans (Osnabrück; ) 40 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 10). Bub, Gefr. Karl (Wiesental; ) 36 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 18). Czemicki, Ogefr. Franz (Domdorf; ) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 27). Frenzel, Gefr. Martin ( ; ) 22 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 14). Günther, Uffz. Fritz (Sonneberg; ) 29 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 28). Keller, Wilhelm (Bergisch-Gladbach; ) 35 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 19). Lausen, Omt. Hans (Flensburg; ) 39 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 26). Petersen, Feldw. Peter (Wegacker; ) 29 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 23). Volkmann, Gefr. Paul Wilhelm (Berlijn; ) 39 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 24). Zangerie, Uffz. Johann Hans (Eppelborn; ) 26 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 33). 6 november 1944 Bien, Ogefr. Gerhard (Homberg; ) 31 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 21). Kross, Ogefr. Hans (Magdeburg; ) 36 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 25). 7 november 1944 Paugstadt, Uffz. Wilhelm Willy (Königsberg; ) 29 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 16). Paugstadt probeerde met de Duitse militair Wehdeking uit Middelburg te ontsnappen in de nacht van 6 op 7 november 1944, maar dat mislukte. Rond uur s nachts werden ze bij het station van Middelburg opgemerkt. Er ontstond een vuurgevecht waarbij Paugstadt sneuvelde. Wehdeking werd gevangen genomen. 57

58 1945 Herold, Jakob 20 (Schweinheim; ) 43 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 2, nr. 38). Aichele, Pion. Ulrich (Brückenheim; ) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 02) Degener, Ob.Feldw. Max (Berlijn; ) 23 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 03). Robert, Uffz. Egon (Magdeburg; ) 24 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 04). Schlicke, Gren. Günther (Dresden; ) 17 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 05). Rasche, Matr. Wolfgang (Dresden; ) 19 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. In november 1955 werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CR, Rij 1, nr. 01). Uffz. Willy Paugstadt 5. Franse militairen 17 mei Guignard, Jean Emile (Carignan (Ardennes); ) Militaire eenheid: 405e RADCA. Half verkoold in auto gevonden a/d Nieuwlandseweg. Als onbekende soldaat begraven op de Alg. Begr. Middelburg op 20 mei Daarna herbegraven op 2 mei 1941 op de RK-begraafplaats. Nu begraven op de Franse Militaire Begraafplaats Kapelle: E-2-4. Le Gac, Charles Louis Marie (Duault (Cotes du Nord); ) Militaire Eenheid 224 R.I. Half verkoold in auto gevonden a/d Nieuwlandseweg. Als onbekende soldaat begraven op Alg. Begr. Middelburg. Daarna begraven op 20 mei 1940 op de RK-begraafplaats. Nu begraven op de Franse Militaire Begraafplaats Kapelle: E-2-4. Leroyer, Paul René Louis (Bain de Bretagne (Ille-et-Vilaine); ) Militaire eenheid: 271 R.I. Hij werd gevonden naast een auto a/d Nieuwlandseweg (weg van Nieuwland naar Middelburg).Was eerst als onbekende begraven. Daarna begraven op 20 mei 1940 op de RK-begraafplaats. Nu begraven op de Franse Militaire Begraafplaats Kapelle in graf E-2-1. Ravassy, Jean Philippe (Varennes sur Allier (Allier); ) Militaire eenheid: 405e RADCA. Hij werd gevonden in sloot langs Nieuwlandseweg in een weiland. Eerst begraven op de Alg. Begr. Middelburg. Daarna begraven op 20 mei 1940 op de RK-begraafplaats. Aanvankelijk als onbekende militair begraven. Begraven: Franse Militaire Begraafplaats Kapelle E-2-2. Toublanc, Georges René Raymond (François (Nantes) Loire-Inferieure; ). Zijn lichaam werd gevonden bij de spoorlijn. Militaire eenheid: 224 R.I. Eerste graflocatie: 21 mei 1940 RK-Begraafplaats Middelburg (a/d Walcherseweg [vroeger: Seisweg]). Nu begraven: Franse Militaire Begraafplaats Kapelle E-2-5. Onbekende Franse soldaat ( ). Gevonden naast auto a/d Nieuwlandseweg. Als onbekende soldaat begraven op 21 mei 1940 op de RK-begraafplaats. Nu begraven op de Franse Militaire Begraafplaats Kapelle: E-2-4. Onbekende Franse soldaat ( ) Geen verdere details bekend. Eerst begraven op de RK-Begraafplaats te Middelburg. Nu begraven op de Franse Militaire Begraafplaats Kapelle: E-2-3. Bijzonderheden 20 Hij is vermoedelijk eind oktober/begin november 1944 gesneuveld in Arnemuiden. 21 Er is een lijst van begraven militairen waaruit is op te maken dat op 11/13 mei 1940 een onbekende soldaat op de RK-Begraafplaats zou zijn begraven. Dit is zeer waarschijnlijk een vergissing. Er zijn aanvankelijk 5 Franse militairen begraven op de Alg. Begraafplaats; 2 Franse bemanningsleden welke zijn gesneuveld in Vlissingen en begraven op 13 mei 1940 op de RK-begraafplaats en tot slot zijn op 17 mei 1940 twee Franse militairen op de RK-begraafplaats ter aarde besteld; t.w. CD Toublanc en een onbekende Franse soldaat. In totaal derhalve 9 Franse militairen. De documentatie die zich in de archieven is onduidelijk, omdat men er oorspronkelijk vanuit ging dat 8 militairen waren gesneuveld. Dit is later onjuist gebleken, omdat bij de overbrenging van de gesneuvelde Fransen naar de Militaire Begraafplaats te Kapelle c.q. Frankrijk het bleek te gaan om 9 lichamen. 58

59 Wel begraven in Middelburg, maar gesneuveld in Vlissingen zijn de twee Franse bemanningsleden van de Potez 631 van Escadrille AC2. Zij waren op 11 mei 1940 ca uur met hun vliegtuig neergestort in de Verkuijl Quakkelaarstraat te Vlissingen. De gesneuvelden Franse militairen waren: Saméry, Maître-Pilote Pierre Georges (Fameck (Moselle); ) en Le Maresquier, Quartier-Maître Eugène Louis (Tourlaville (Manche); ). Ze werden op 13 mei 1940 begraven op de RK-begraafplaats te Middelburg. Zij liggen nu (als onbekende soldaat) begraven op de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle; Saméry ligt in graf E-1-11 en Le Maresquier ligt in graf E Nederlandse militairen 1 oktober 1939 Grootjans, Kplknst. Cornelis (Middelburg; ) 40 jaar. Op 1 oktober 1939 raakten de schroeven van de mijnenveger Hr.Ms. Jan van Gelder nabij het Boomkensdiep een mijn van de eigen versperring. Door de explosie werd het achterschip zwaar beschadigd. Bij dit drama verloren zes opvarenden het leven en raakten er zeven gewond. Het schip werd naar Den Helder versleept om daar te worden gerepareerd. Hierbij kwam om het leven C. Grootjans van de Koninklijke Marine. Als overlijdensplaats is Den Helder aangemerkt. Hij ligt begraven in een Militair Particulier (=MP) graf (nr. 757) in Vak X op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Op zijn graf is geen steen geplaatst. 10 mei 1940 Flipse, Sergt. Adriaan Johannes (Amsterdam; ) 23 jaar. Op 10 mei 1940 sneuvelde Serg. A.J. Flipse te Vierlingsbeek (NB). Hij maakte deel uit van 3-15 GB. Bij Sambeek - tegenover Afferden aan de Maas - waren drie kazematten [no. s 52, 54 en 55] die het riviervak verdedigden, ondersteund door een stuk 8-staal bij het veerhoofd. Tegenover hen werd de met licht en zwaar anti-tankgeschut versterkte AA.256 actief. De kazemat S-54, die het gehele middenstuk tussen het veerhoofd en Heukelom verdedigen moest, werd volkomen in puin geschoten door het Duitse anti-tankgeschut. Alle drie de leden van de bezetting, t.w. Serg. Flipse en de soldaten Hendrikx en Meijboom, werden daarbij gedood. Hij werd oorspronkelijk begraven in Sambeek (NB). Op 25 november 1940 overgebracht en begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (grafnr. 1688). Na de inrichting van de Erehof werd hij hier herbegraven in grafnr. 3. Boasson, Res. Kapt. Max Willem (Middelburg; ) 44 jaar. Hij maakte deel uit van Tr. Det. Peel Div. De Res. Kapt. M.W. Boasson werd op 10 mei in alle vroegte door Kol. Schmidt naar Hasselt in België gestuurd om aldaar contact te leggen voor operationele afstemming. Hij vond echter op tragische wijze de dood, toen hij een brug overstak en deze op dat moment werd vernield door Belgische genisten. Pas ruim na de capitulatie van België werd de militair teruggevonden door Duitse genietroepen, die de brug wilden herstellen. Hij sneuvelde te Lommel (België). Hij ligt begraven op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen (rij 3, nr. 55). 11 mei 1940 Twee Nederlandse militairen verongelukten met hun motor in de nacht van 10 op 11 mei 1940 te Yerseke. Ze werden beiden begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Baljeu, Korp. François (Arnemuiden; ) 22 jaar. Hij maakte deel uit van Staf 40 R.I. Hij werd op 14 mei 1940 begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in grafnr Later herbegraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 5). Snoep, Korp. Cornelis (Rotterdam; ) 26 jaar. Hij maakte deel uit van Staf 40 R.I. Hij werd op 14 mei 1940 begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in grafnr Later herbegraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 4). 14 mei 1940 Laat op de avond rond uur op 13 mei 1940 kwam de staf van het 30 e Regiment Infanterie (R.I.) aan bij de Schroebrug in Middelburg. Bij deze brug werden de militairen aangehouden door de militaire politie. Hierna werden ze plotseling beschoten vanaf het Vlissings Jaagpad door Franse militairen. Deze militairen gingen er vanuit dat vijandelijke troepen hen tegemoet kwamen. Ze openden daarom het vuur en de Nederlandse militairen schoten terug. Tijdens deze schotenwisseling sneuvelden zes Nederlandse militairen. Staf-30-R.I. Aarts, Dpl.Sold. Johannes Laurijs Gerardus Jan (Hilvarenbeek; ). Gesneuveld bij de Schroebrug. Militaire eenheid: Staf- 30 R.I. Oorspronkelijk begraven op de RK-begraafplaats te Middelburg. Later begraven op de RK-Begraafplaats te Hilvarenbeek. Jong, Korp. Ewout Johannes de (IJsselmonde; ). Gesneuveld bij de Schroebrug. Militaire eenheid: Staf- 30 R.I. Oorspronkelijk begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Op 19 juni 1940 herbegraven op de NH-Begraafplaats te IJsselmonde. Graf is inmiddels geruimd. Zijn naam wordt herdacht op het monument op het Militair ereveld Grebbeberg voor de Nederlandse militairen die in mei 1940 zijn gevallen voor het vaderland maar geen aanwijsbaar graf hebben. 2-II-17 R.I. Pas, Sold. Franciscus Martinus Frans van de (Udenhout; ) 28 jaar. Gesneuveld bij de Schroebrug. Militaire eenheid: 2- II-17 R.I. Hij was een zoon van Martinus van de Pas en Johanna Leijten. Hij heeft eerst gevochten in de Peellinie. Zijn militaire eenheid trok zich terug naar Zeeland. Hij sneuvelde in Middelburg. Hij werd begraven op de RK-begraafplaats te Middelburg. Hij werd op 10 januari 1941 overgebracht naar de RK-begraafplaats van Biezenmortel (gemeente Haaren, provincie Noord-Brabant). 16e Compagnie Pioniers (16 C.P.) Kellendonk, Sold. Arnoldus Franciscus Nol (Nijmegen; ) 34 jaar. Gesneuveld bij de Schroebrug. Militaire eenheid: 16e Compagnie Pioniers. Hij was woonachtig in Nijmegen. Oorspronkelijk begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Later begraven op de RK-begraafplaats in Mook. Herbegraven op het Nederlands ereveld Loenen (Vak E, graf 767). Moerman, Sold. Johan (Tjalleberd; ) 24 jaar. Hij overleed een dag later aan zijn verwondingen. Gesneuveld bij de Schroebrug. Militaire eenheid: 16e Compagnie Pioniers. Oorspronkelijk begraven op 16 mei 1940 op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in grafnr Herbegraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 2) Sandt, Sold. Johannes Wilhelm van de (Tilburg; ) 24 jaar. Gesneuveld bij de Schroebrug. 22 Op zijn grafsteen staat als overlijdensdatum Dit is een vergissing, want hij sneuvelde op

60 Militaire eenheid: 16e Compagnie Pioniers. Oorspronkelijk begraven op 15 mei 1940 op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in grafnr Begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 1) 15 mei 1940 Pleijte, 1e Lichtwachter-stuurman Pieter Jacob Laurens François Johannes (Vlissingen; ) 37 jaar. Militaire Eenheid: Koninklijke Marine. Woonplaats: Vlissingen. Het lichtschip `Noord Hinder` lichtschip 7 werd in verband met de toenemende oorlogsdreiging op 12 maart 1940 binnengehaald en opgelegd in Vlissingen, naast eveneens het binnengehaalde lichtschip 6. Tijdens de meidagen van 1940 werden beide schepen via het Kanaal door Walcheren versleept naar Middelburg om te voorkomen dat ze tot zinken werden gebracht. Beide lichtschepen werden afgemeerd langs de Loskade te Middelburg. Door een overvliegend Duits gevechtsvliegtuig werd de "Noord Hinder" op 15 mei 1940 om uur gemitrailleerd. Daarbij werd de zich aan boord bevindende 1e lichtwachter/stuurman Pleijte van het Loodswezen dodelijk gewond. Zijn stoffelijk overschot werd op 19 mei voorlopig begraven in een veldgraf te Middelburg, maar later herbegraven op de Noorderbegraafplaats te Vlissingen (Vak II, grafnr. 382). Herdenkingsplaat met daarop 1 e Lichtw.-Stuurman P.J.L.F.J. Pleijte 17 mei 1940 Missaar, Adj. Opperkonstabel Jan (Leiderdorp; ) 49 jaar. Kort na uur werd door Duitse vliegtuigen brisantbommen afgeworpen. De commandant van de Marinekustwacht opperkonstabel J. Missaar werd zwaar gewond. Hij raakte gewond aan de Londensekaai en overleed aan zijn verwondingen op 5 juni 1940 te Roosendaal. Hij maakte deel uit van de Marine Kustwachtpost Middelburg. Hij ligt begraven op de Gem. Begraafplaats te Roosendaal in grafnr Groepsfoto equipage mijnenlegger Hr.Ms. Pro Patria ( ) w.o. commandant Ltz1 C.C.F. Jager, Off.MSD 2 G.M. Fey, Bootsman Veenman, Sgt.Konst. Missaar en Sgt. Torpedomaker Dijkstra. Zonneveld, Schrijversmaat Willem (Schiedam; ) 27 jaar. Stamboeknummer Kort na uur werd het Commando Zeeland gevestigd aan de Koepoortstraat door brisantbommen getroffen. Tijdens dit bombardement sneuvelde Schrijversmaat Zonneveld die geplaatst was op het stafkwartier. Hij werd aan de Londensekaai gevonden. Hij werd aanvankelijk begraven op de RK Begraafplaats. Hij ligt nu begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (Erehof, grafnr. 7). Militaire eenheid: Koninklijke Marine. 19 november 1940 Broodman,Sgt. Cornelis (Middelburg; ) 34 jaar. Hij was machinist a/b Hr.Ms. O22. Hij sneuvelde in het Skagerrak. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek november 1942 Reijnhoudt, Korp. Pieter (Vlissingen; ) 34 jaar. Hij was machinist a/b Hr.Ms. Isaac Sweers. Deze torpedobootjager werd getorpedeerd op de Middellandse Zee (op 55 mijl ten noordwesten van Algiers) door de U-431 (zgn. U-boot) waarna het schip zonk. Van de 194 opvarenden kwamen er 103 om het leven. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek februari 1942 Adriaanse, Matroos 2e kl. Cornelius (Middelburg; ) 20 jaar. Hij maakte deel uit van de KM. Hij sneuvelde in de Java Zee a/b Hr. Ms. Java. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek 38. Brasser, Stoker I Lein Pieter (Vrouwenpolder; ) 21 jaar. Hij was stoker I a/b van Hr. Ms. Java van de Koninklijke Marine. Dit schip ging ten onder in de Slag om de Javazee. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek

61 Buijs, Matr. II Cornelis Marinus (Veere; ) 20 jaar. Hij maakte deel uit van de KM. Hij sneuvelde in de Java Zee a/b Hr. Ms. De Ruyter. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek november 1942 Bok, Sergt. Marinus Adriaan (Middelburg; ) 35 jaar. Hij was machinist a/b Hr. Ms. Isaac Sweers van de Koninklijke Marine. Hij sneuvelde in de Middellandse Zee. Hij kreeg een zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek september 1943 Hamelink, Sld.Inf. Pieter (Kruiningen; ) 31 jaar. Hij maakte deel uit van het KNIL. Hij werd krijgsgevangene van de Japanners. Hij werkte aan de Birma-spoorweg. Hij overleed in Kuie in Thailand. Hij ligt begraven in de Kanchanaburi War Cemetery in Thailand (vak 3, rij E, nr ). 18 september 1944 Zwigtman, Sgt. Jan (Middelburg; ) 40 jaar. Hij maakte deel uit van het KNIL en was machinist van Hij overleed in de Indische Oceaan nabij Benkoelen a/b Junyo Maru. Hij kreeg zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek september 1944 Verkleij, Sergt. Adrianus Theodorus Antonius (Middelburg; ) 29 jaar. Hij maakte deel uit van het KNIL. Hij sneuvelde in de baai van Manilla a/b Toyofuku Maru. Hij kreeg zeemansgraf. Zijn naam staat opgetekend in Gedenkboek oktober 1944 Dijkstra, Korp. Gerardus (Leeuwarderadeel; ) 27 jaar. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog maakte hij deel uit van de Koninklijke Marechaussee. Hij vluchtte met een grote groep marcehaussees naar Engeland. Hij sloot zich uiteindelijk aan bij de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene. Hij sneuvelde bij een gevechtsactie in Broekhoven bij Tilburg. Hij maakte toen deel uit van de 2e gevechtsgroep. Hij was getrouwd in Engeland. Uit zijn huwelijk werd één zoon geboren. Hij werd begraven in graf 901 op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Hij werd later herbegraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in de Erehof (grafnr. 6). 23 november 1944 Visbeen, Serg. Jacob (Nieuwe Tonge; ) 29 jaar. Hij maakte deel uit van de Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene. Op deze dag kreeg hij met enkele collega s opdracht om het jaagpad langs het Kanaal door Walcheren te zuiveren van landmijnen. Ter hoogte van West-Souburg lag aan de dijk een groot aantal mijnen welke waren afgezet met een lint. Op een of andere manier is Serg. Visbeen binnen de afscheiding geraakt. Er volgde een enorme explosie waarbij een krater in de dijk is geslagen van 5m lang, 3m breed en 2m diep. Serg. Visbeen is hierbij gesneuveld. Hij werd eerst begraven op een locatie aan het Molenwater bij de Centrale Opleidingsschool voor Administratief Kader (=COAK). Later werd hij begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg in Vak Z, grafnr november 1944 Hamelink, Sergt.Vltg.Telgr.Adriaan (Goes; ) 27 jaar. Hij was Sergt.Vltg.Telgr. bij de Koninklijke Marine. Hij sneuvelde te Deventer en was aan boord van een Mitchell bommenwerper. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Hij werd later overgebracht naar Nederlands ereveld Loenen (Vak A, grafnr. 1050). 27 februari 1945 Zweden, Kpl. Marinus Cornelis van (Goes; ) 40 jaar. Hij diende in de functie van bottelier bij de Koninklijke Marine. Hij overleed op 27 februari 1945 te Vlissingen. Verdere details ontbreken omtrent zijn overlijden. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Zijn graf is later geruimd. 5 en 6 maart 1945 Kubber, Sold. Janus de (Middelburg; ) 27 jaar. Hij was krijgsgevangen gemaakt door Duitsland. Hij maakte deel uit van 14 R.I. Hij overleed te Most in het voormalige Tsjechoslowakije. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Salzburg in Oostenrijk (vak B, rij 1, nr. 5). Kubber, Sold. Arij de (Middelburg; ) 24 jaar. Hij was krijgsgevangen gemaakt door Duitsland. Hij maakte deel uit van 14 R.I. Hij overleed te Most in het voormalige Tsjechoslowakije. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld te Salzburg in Oostenrijk (vak B, rij 1, nr. 6). 6 augustus 1946 Kuijper, Dirk de (Vlissingen; ) 27 jaar. Hij werd begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg (grafnr. 2283). Hij werd niet als oorlogsslachtoffer ingevolge de statuten van de OGS aangemerkt, omdat hij een natuurlijke dood zou zijn gestorven. Zijn graf is inmiddels geruimd. Verdere gegevens (rang, militaire eenheid e.d.) ontbreken tot op heden. 4 oktober 1946 Hesse, Serg. Richard Antonie (Utrecht; ) 31 jaar. Hij sneuvelde bij het opruimen van explosieven te Middelburg. Hij maakte deel uit van de BTB. Hij woonde in Tilburg. Het is onbekend waar hij is begraven. Korp. P. Reijnhoudt Sgt. J. Visbeen Korp. G. Dijkstra 61

62 Res.Kapt. M.W. Boasson Sold. J. L.G. Aarts Sold. F.M. van de Pas Herdenkingsmonument voor de gevallenen in de meidagen van 1940 die geen aanwijsbaar graf hebben. Sold. A.F. Kellendonk 1 e Lichtw.-stuurman P.J.L.F.J. Pleijte Adj. Opp.J. Missaar 62

63 Sold. J. de Kubber Sold. A. de Kubber 63

64 c.nieuw- en Sint Joosland 1. Britse militairen Op 3 november 1944 werd operatie Mallard uitgevoerd. De Britse troepen staken s nachts het Sloe over en verrasten de Duitse verdediging ten zuiden van de Sloedam ter hoogte van de Bijleveldpolder in Nieuw- en Sint Joosland. Er vonden hevige gevechten plaats rondom de Binnendijk waarbij Britse troepen zware verliezen leden. De dag daarop werd een nieuwe aanval uitgevoerd welke succesvol bleek en daarna het verzet definitief gebroken. Op 5 november 1944 was Nieuw- en Sint Joosland bevrijd. Arkison, L/Cpl. Joseph ( ) 25 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 8, rij C, nr. 14). McCall, Rfn. David Thomas ( ) 27 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 8, rij C, nr. 17). Clifford, Rfn. Robert James ( ) 22 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was in de Gemeente Goes. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 7, rij A, nr. 8). Corrigan, Cpl. James Joseph ( ) 27 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij B, nr. 7). Deveney, Rfn. George Robert ( ) 20 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 8, rij C, nr. 16). Miller, Rfn. Thomas ( ) 21 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij A, nr. 8). Moir, Rfn. Charles Tavendale ( ) 24 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 8, rij C, nr. 15). Munro, Cpl. Paul Ferguson ( ) 25 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij A, nr. 12). Niven, Rfn. Thomas ( ) 21 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 8, rij C, nr. 4). Owen, Rfn. Thomas ( ) 20 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 7, rij B, nr. 10). Siddall, L/Cpl. Laurence ( ) 27 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was in de gemeente Middelburg. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 7, rij A, nr.2). Sixsmith, Maj. John Dennis Charles ( ) 28 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij A, nr. 7). Thompson, Rfn. Albert Erwin ( ) 20 jaar. 6th Bn The Cameronians (SR). Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 10, rij B, nr. 6). Owen, Gnr. William Henry ( ) 20 jaar. 80th Field Regiment Royal Artillery. Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 7, rij B, nr. 10). Smith, Gnr. Benjamin ( ) 20 jaar. 80th Field Regiment Royal Artillery. Legernummer Hij sneuvelde bij de Operatie Mallard in Nieuw- en Sint Joosland. De eerste graflocatie was aan de Binnendijk te Nieuw- en Sint Joosland. Zijn definitieve rustplaats kreeg hij op de British War Cemetery Bergen op Zoom (Vak 7, rij B, nr. 9). 64

65 Maj. Sixsmith 2. Duitse militairen 17 mei 1940 Na een luchtgevecht tussen Franse en Duits gevechtsvliegtuigen boven Walcheren werd een Messerschmitt neergeschoten. De Duitse piloot Max Kazmeier sneuvelde, toen zijn parachute niet opende. Het vliegtuig, type Messerschmitt Bf-109 E, kwam neer in de Oud Sint Jooslandpolder. Op de plaats van de crash heeft een kruis gestaan. Kazmeier, Uffz. Max ( ) 22 jaar. 5.Gr./I./JG20. Hij kreeg aanvankelijk een veldgraf. Later werd zijn lichaam overgebracht naar de Duitse begraafplaats te Goes. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak BA, Rij 4, nr. 182). Bij de gevechten eind oktober tot begin november 1944 sneuvelden in Nieuw- en Sint Joosland en omgeving 10 Duitse militairen. Er werden in totaal 11 gesneuvelde militairen begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats. 23 Alle Duitse soldaten sneuvelden te Nieuw- en Sint Joosland uitgezonderd Ogefr. Reichensteiner. Hij sneuvelde te Vlissingen, maar werd in Nieuw- en Sint Joosland begraven. oktober 1944 Bareiss, Gefr. Heinrich ( ( ) 19 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 178). 24 oktober 1944 Reichensteiner, Ogefr. Ferdinand ( ) 32 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 7, nr. 173). 1 november 1944 Bonse, Uffz. Julius ( ) 42 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 7, nr. 174). 2 november 1944 Aichele, Gefr. Walter ( ) 19 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 177). Fassbender, Ogefr. Ferdinand ( ) 39 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 181). Nawrotzki, Ogefr. Kurt ( ) 42 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 182). Padberg, Ogefr. Anton ( ) 24 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak W, Rij 11, nr. 275). 3 november 1944 Bockisch, Ogefr. Erwin ( ) 32 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 176). Einsiedler, Pion. Stefan ( ) 18 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 179). Gruting-Schickenberg, Gefr. Alfred ( ) 41 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 8, nr. 180). Harbich, Ogefr. Jakob ( ) 34 jaar. Na de Tweede Wereldoorlog werd hij begraven op de Duitse Militaire Begraafplaats te Ysselsteyn (Vak CS, Rij 7, nr. 175). 3. Franse militairen In of in de omgeving van Nieuw- en Sint Joosland kwamen Franse militairen in gevecht met Duitse SS-troepen. De Fransen probeerden hierbij de Duitsers zo lang mogelijk tegen te houden. De bedoeling was, nadat de Duitsers de Sloedam hadden ingenomen, dat de andere reeds gevluchte militairen Vlissingen konden bereiken. Hier lagen Franse schepen gereed aan de kade die hen over de Westerschelde konden brengen naar het nog niet bezette Zeeuws-Vlaanderen. In totaal sneuvelden er 13 Franse militairen waarvan één onbekend is gebleven. 17 mei 1940 Colard, Sgt. Eugène ( ) 37 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Auvillars, Frankrijk Cousin, Sold. Jean ( ) 32 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Gaillon, Frankrijk 23 Het dagboek van M.H. Braat noemt een aantal van ruim 14 a 15 Duitse gesneuvelden. Vermoedelijk zijn niet alle militairen geborgen in Nieuw- en Sint Joosland, maar ook elders. Hierbij moet men denken aan de gemeenten Arnemuiden, s-heer Arendskerke of Middelburg. Uit de archiefstukken is dit echter niet aan te tonen. 65

66 Garrison, Cap.Ch.Louis ( ) 24 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Bordeaux, Frankrijk Josse, Mar.d.log. Armand ( ) 89 R.A.D. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Graf: D-2-2). Kervran, Sold. Yvon ( ) 31 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Leuhan, Frankrijk Labbé, Cap. Jean ( ) 32 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Plouzane, Frankrijk Momot, Sold. Auguste ( ) 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Graf: D-2-4). Morvan, Cap. Jean Louis ( ) 35 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Le Coître Pleyben, Frankrijk Pelcat, Cap. Charles ( ) 33 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Rouen, Frankrijk Rault, Cap. Constant ( ) 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Graf: D-2-3). Le Roux, Sold. René ( ) 32 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Leuhan, Frankrijk Tardival, Sold. 2 Cl. Joseph ( ) 34 jaar. 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog gerepatrieerd naar Frankrijk. Begraven in Villejeuf, Frankrijk onbekende Franse soldaat ( ) 224 R.I. Eerste graflocatie: Nieuwe Begraafplaats Nieuw- en Sint Joosland. Na de Tweede Wereldoorlog overgebracht naar de Franse Militaire Begraafplaats te Kapelle (Graf: D-2-5). 4. Nederlandse militairen 13 mei 1940 Ven, Sgt.2 Johannes Franciscus van de (Nieuw- en Sint Joosland; ) 21 jaar. Hij maakte deel uit van I-14 Regiment Infanterie. Hij sneuvelde te Tiel. Hij ligt begraven op het Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen (graf: rij 13, nr. 18). Serg. J.F. van de Ven 11 november 1944 Scheijbeler, Johan Frederik Hendrik (Amsterdam; ) 24 jaar. Hij was als gewoon dienstplichtige ingelijfd bij het 4 e Regiment Infanterie (R.I.) van de lichting 1940 uit de gemeente Kethel en Spaland. In de meidagen van 1940 vocht hij tegen de Duitse troepen op het vliegveld Ypenburg. Hij kreeg voor zijn aandeel in deze gevechten het Bronzen Kruis (BK). Deze onderscheiding werd hem posthuum toegekend bij K.B. dd. 10 november 1949, nr. 12. Hij woonde te Westkapelle. Hij was opzichter/tekenaar van beroep. Hij overleed aan een ziekte in Nieuw- en Sint Joosland. Hij ligt begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland. Op zijn grafsteen staat het volgende: Hier rust onze lieve zorgzame zoon Johan F. H. Scheijbeler geboren 15 october 1920 overleden 10 november 1944 te Nieuw en St. Joosland. Memoria Voor Christus een strijder t. Vaderland een moedig soldaat Ypenburg Walcheren een moedig redder - october

67 Het graf van soldaat Johan F.H. Scheijbeler. 15 januari 1945 In Nieuw- en Sint Joosland was aan de Rijksweg een verzamelplaats van explosieven, munitie e.d. Deze plek werd door burgers en/of militairen bewaakt. Op 15 januari 1945 was er een explosie. Hierbij werd Korporaal Breure gedood. Hij was kort daarvoor getrouwd in Engeland. Breure, Korporaal Arie Leendert Arie (Dinteloord; ) 39 jaar. Militaire eenheid: Kon. Nederlandse Brigade Prinses Irene. Hij werd begraven op de Gem. Begraafplaats te Dinteloord (rij 4, nr. 6). 16 november 1946 Nood, Matroos 1 e kl. Jan de (Arnemuiden; ) 25 jaar. Hij was in dienst van de Koninklijke Marine. Hij is ziek geworden en werd opgenomen in het Centraal Militair Hospitaal (CMH) te s-gravenhage. Hij overleed aldaar op 16 november Hij was op 1 november 1945 gehuwd met de Engelse vrouw Martha Alice Taylor. Hij ligt begraven op de Nieuwe Algemene Begraafplaats te Nieuw- en Sint Joosland (grafnr. B 37). Er is geen steen geplaatst op zijn graf. Korp. A.L. Breure Matr. 1 e kl. J. de Nood 5. Noorse militairen 30 oktober 1944 Fosse, Capt. Gunnar ( ). Hij stortte neer met zijn Spitfire toen hij in Nieuw- en Sint Joosland beschietingen uitvoerde. Hij maakte deel uit van No. 127 Squadron RAF. Hij werd tijdelijk begraven te s-heer Arendskerke. Na de Tweede Wereldoorlog werd zijn lichaam overgebracht naar Noorwegen. 4 november 1944 Solbu, Lt. Alf Christian ( ). Hij sneuvelde bij de boerderij Groenendijk (kruising Boomdijk/Binnendijk). Hij maakte deel uit van 5th Highland Light Infantry (HLI). Hij werd tijdelijk begraven te s-heer Arendskerke. Na de Tweede Wereldoorlog werd zijn lichaam overgebracht naar Noorwegen. Capt. G. Fosse Lt. A.C. Solbu 67

68 d.sint Laurens In Sint Laurens zijn -zover bekend- geen militairen gesneuveld c.q. vermist. 68

69 Hoofdstuk 7. Gesneuvelde soldaten in de oorlog in Nederlands-Indië Indonesië was tot 1949 bekend als Nederlands-Indië. Het was een Nederlandse kolonie tot het in 1942 werd bezet door de Japanners in de Tweede Wereldoorlog. Na de oorlog brak een strijd uit tussen nationalisten en de Nederlandse overheid. Nederland greep in en stuurde militairen om het land in bezit te houden, maar dit bleek tevergeefs. In 1949 werd de onafhankelijkheid van Indonesië uitgeroepen en werd het land een onafhankelijke republiek. Er sneuvelden ca Nederlandse militairen. In de periode van 1945 tot 1950 sneuvelden veertien Nederlandse militairen in het toenmalige Nederlands-Indië afkomstig uit Arnemuiden, Middelburg en Sint Laurens. Eén militair overleed in het Centraal Militair Hospitaal te s-gravenhage en één militair te Colombo (Sri Lanka). Dit was de uit Middelburg afkomstige Stoker 2 e kl. P.J. Joosse. Omdat zijn graf is geruimd, staat zijn naam vermeld in Gedenkboek 43. De veertien mannen liggen nu op militaire erevelden begraven in Indonesië. a.arnemuiden 1946 Eppen, Kpl. [OVW] Pieter (Vlissingen; ) 22 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Landmacht; MP 5/W Brig. Hij sneuvelde te Tjibeber. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Pandu te Bandung in Indonesië (Vak II, grafnr. 414) Jager, Kpl. Marn. Cornelis de (Arnemuiden; ) 21 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Marine; Marbrig. Hij sneuvelde te Pasuruan. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak C, grafnr. 75) Schroevers, Sld. 1 e kl. Adriaan (Arnemuiden; ) 21 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Landmacht; 6 IDI. Hij sneuvelde te Djokjakarta. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Candi te Semarang in Indonesië (Vak C, grafnr. 25). b.middelburg 1945 Vos, Elt.Vlg.Wnr. Pieter de (Middelburg; ) 26 jaar. Militaire eenheid: ML.KNIL. Hij overleed in Muntjoa, a/b van de B-25, N Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Menteng Pulo te Jakarta in Indonesië (Vak Cil, grafnr. s ). Dit is een verzamelgraf. Hij ligt hier met nog vier bemanningsleden begraven Verweij, Sld. Ekl. Nicolaas Johannes (Arnhem; ) 19 jaar. Militaire eenheid: 2-14 RI [Bataljon Zeeland], Koninklijke Landmacht. Hij overleed in het Malakka Hospitaal in Penang. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Menteng Pulo te Jakarta in Indonesië (Vak VIII, grafnr. 39). Breel, Mlt.Sgt. Adriaan Evert (Middelburg; ) 22 jaar. Militaire eenheid: Tgft.18 Sqn.ML; KNIL. Hij sneuvelde te Batavia. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Menteng Pulo te Jakarta in Indonesië (Vak Cil., grafnr. 126). Goedhart, Seiner 2e kl. [OVW] Willem (Middelburg; ) 19 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Marine. Hij sneuvelde te Colombo. Hij ligt begraven op de Kanatte General Cemetery te Colombo in Sri Lanka (Vak 3, Rij EA grafnr. 24). Belzen, Matr.II [OVW] Matthijs Cornelis van (Middelburg; ) 20 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Marine. Hij sneuvelde te Soerabaja. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak KDH A, grafnr. 14). Joosse, Stoker 2e kl. Pieter Johannes (Middelburg; ) 19 jaar. Hij was in dienst van de Koninklijke Marine. Bij terugkomst in Nederland werd hij ziek. Hij overleed op 2 november 1946 in het Centraal Militair Hospitaal (CMH) te s-gravenhage. Hij werd op 6 november 1946 in grafnr begraven op de Algemene Begraafplaats te Middelburg. Zijn graf is inmiddels geruimd. Omdat hij geen aanwijsbaar graf meer heeft, staat zijn naam in Gedenkboek 43 opgetekend. Wielemaker, Sgt. Marinier [OVW] Cornelis (Middelburg; ) 24 jaar. Militaire eenheid: Marbrig., Cie. K, 3e Inf. Bat.. Koninklijke Marine. Hij overleed in het Marine Hospitaal in Soerabaja. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak C, grafnr. 200). Holthuijzen, Kwart. Nicolaas 25 (Middelburg; ) 43 jaar. Militaire eenheid: Hr. Ms. Walcheren; Koninklijke Marine. Hij overleed in het hospitaal te Balikpapan. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak KDH C, grafnr. 5) Moes, Marinier 2e kl. [O.V.W.] Johannes (Middelburg; ) 21 jaar. Militaire eenheid: Marbrig.; Koninklijke Marine. Hij sneuvelde in Soerabaja. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak C, grafnr. 229) Meel, Sld. Ekl. Hubertus Marinus van (Oosterhout; ) 22 jaar. Militaire eenheid: 4 GRPI; Koninklijke Landmacht. Hij sneuvelde in Blitar/Kranggan. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak BB, grafnr. 226). Leijnse, Marn.2 Abraham Johannes (Middelburg; ) 21 jaar. Militaire eenheid: Marbrig.; Koninklijke Marine. Hij sneuvelde in Sugio. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak C, grafnr. 290). c. Nieuw- en Sint Joosland 24 Zijn geboortedatum is niet zoals op de grafsteen staat vermeld, maar Zijn naam staat verkeerd op de herdenkingsplaquette op het Abdijplein. Zijn naam luidt officieel: Holthuijzen. 26 De OGS gaat uit van geboortedatum

70 d. Sint Laurens 1946 Baas, Sergt. [Mars.] Jan Pieter (Sint Laurens; ) 21 jaar. Militaire eenheid: Koninklijke Marine. Hij sneuvelde te Soerabaja. Hij ligt begraven op het Nederlands ereveld Kembang Kuning te Surabaya in Indonesië (Vak C, grafnr. 208). Kpl. P. Eppen Korp. C. de Jager Sold.1 e kl. A. Schroevers Verzamelgraf o.a. Elt.Vlg.Wnr. P. de Vos Sold. 1 e kl. N.J. Verweij Mlt.Sgt. A.E. Breel Matr. M.C. van Belzen Sergt. C. Wielemaker Kwartm. N. Holthuijzen 70

71 Marn. J. Moes Sld.1 e kl. H.M. van Meel Marn. A.J. Leijnse Sergt. J.P. Baas 71

72 Deze twee bronzen plaquettes herdenken de gesneuvelde Nederlandse militairen in Nederlands-Indië op het Abdijplein te Middelburg. 72

73 Hoofdstuk 8. Gesneuvelde soldaten in de Korea-oorlog Na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog werd Korea in twee delen opgeplitst, t.w. een noordelijk deel dat aan de Sovjet-Unie werd toegewezen en een zuidelijk deel dat onder bestuur kwam te staan van de Verenigde Staten. Korea was overigens vanaf 1910 bezet geweest door Japan. Noord-Korea werd geleid door een communistische regering en Zuid-Korea door een democratisch bestuur. Op 25 juni 1950 brak de Korea-oorlog uit. Noord-Koreaanse troepen vielen plotseling Zuid-Korea binnen. Een heel groot gebied van Zuid- Korea werd ingenomen. De Amerikanen schoten de Zuid-Koreanen te hulp. Als gevolg van deze inval besloot de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties (VN) tot het sturen van militairen, schepen, vliegtuigen, voorraden, brandstof etc. van verschillende landen waaronder Nederland. De Noord-Koreanen werden teruggedrongen en de oorlog sleepte zich enkele jaren voort. In juli 1953 werd een staakt het vuren bereikt, maar de oorlog is nooit officieel beëindigd. De grens tussen beide landen ligt op de 38 e breedtegraad. Er werden bijna Nederlandse troepen ingezet waarvan er 122 sneuvelden en 3 werden vermist. Er waren -voor zover bekend- twee militairen afkomstig uit Middelburg die sneuvelden in de Korea-oorlog. Roskam, Sold. 1 e kl. Abraham (Zierikzee; ) 24 jaar. Hij maakte deel uit van het Nederlands detachement V.N. (Regt. Van Heutz.). Hij raakte op 14 februari 1951 gewond, maar hij overleed een dag later aan zijn opgelopen verwondingen. Als overlijdensplaats is aangegeven: Station Mayong. Hij werd begraven op de United Nations Memorial Cemetery te Busan in Zuid-Korea. Hij ligt in vak 15, rij 1, grafnummer 514. Rossum, Sold. Piet van (Sibolga; ) 24 jaar. Hij maakte deel uit van het Nederlands detachement V.N. (Regt. Van Heutz.). Hij sneuvelde te Inje. Hij werd begraven op de United Nations Memorial Cemetery te Busan in Zuid-Korea. Hij ligt in vak 29, rij 2, grafnummer

74 DEEL IV. BLIJVEND HERINNEREN In dit deel wordt stilgestaan bij het herinneren van de burgerslachtoffers en de gesneuvelde en vermiste militairen. Zij werden meestal begraven en als er geen aanwijsbaar graf was, werd een monument opgericht om hun naam niet te vergeten. In de gemeente werden straatnamen vernoemd naar personen die zich op een bijzondere wijze hebben ingezet tegen de bezetter en hun leven gaven voor onze vrijheid. Hoofdstuk 9. Begraafplaatsen a.begraafplaatsen in gemeente Middelburg Elke woonplaats in de gemeente Middelburg heeft een gemeentelijke begraafplaats. Middelburg heeft op de Algemene Begraafplaats in samenwerking met de Oorlogsgravenstichting een Erehof ingericht waar zowel burgerslachtoffers als militaire slachtoffers liggen begraven. Arnemuiden -Algemene Begraafplaats, Radermacherstraat 11 -Nieuwe Algemene Begraafplaats, Veerseweg 7 -Bijzondere Begraafplaats van de NH-Gemeente Kleverskerke, Dorpsstraat 25. Rondom de kerk liggen de graven. Middelburg -Rooms-Katholieke Begraafplaats, Walcherseweg 213. De ingang van de begraafplaats lag vroeger aan de Seisweg. -Portugese-Joodse Begraafplaats, Jodengang 25 -Nederlandse Israëlische Begraafplaats, Seisplein 15 (hier liggen 2 erkende oorlogsslachtoffers) -Algemene Begraafplaats, Westelijk Oude Havendijk 3 (hier liggen in de Erehof oorlogsslachtoffers, maar ook enkele slachtoffers in andere vakken op de begraafplaats) Nieuw- en Sint Joosland -Oude Algemene Begraafplaats, Oude Rijksweg 40. De begraafplaats is geopend op 7 oktober Nieuwe Algemene Begraafplaats, Oude Dijk 27. Sint Laurens -Algemene Begraafplaats, Noordweg