Nieuwsbrief. Special buitenbaden. Symposium van Vignet naar Keurmerk. Aquamasters 2008: International Inspiration

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwsbrief. Special buitenbaden. Symposium van Vignet naar Keurmerk. Aquamasters 2008: International Inspiration"

Transcriptie

1 Nieuwsbrief mei 2008 buitenbaden - Hoe gaat het met de buitenbaden in Nederland? - Slecht weer, toch bezoekers - Zon zorgt voor zuivering buitenbaden - Nadenken over groenvoorziening essentieel Symposium van Vignet naar Keurmerk Aquamasters 2008: International Inspiration

2 Inhoudsopgave Voorwoord Buiten zwemmen blijft een feest! Colofon Deze Nieuwsbrief wordt uitgegeven door het Nationaal Platform Zwembaden NRZ, het branche-instituut van de zwembaden in Nederland. De Nieuwsbrief verschijnt zes keer per jaar. Bij het Nationaal Platform Zwembaden NRZ aangesloten organisaties ontvangen gratis een exemplaar van deze Nieuwsbrief. Redactie Communicatie in Zaken, Nieuwerkerk aan den IJssel Hoofdredactie Communicatie in Zaken, Nieuwerkerk aan den IJssel Aan dit nummer werkten mee Marjolein van Tiggelen Crista Herder Ronald ter Hoeven Gert Wijnholts Samantha Verboom Katrien Lemahieu Thamar Henneken Vormgeving Studio HEIN, Breukelen Coverfoto Zwembad In De Dennen, Vorden Redactie-adres Postbus 119, 3970 AC Driebergen Telefoonnummer: (0343) Faxnummer: (0343) Website: Druk De Raat & De Vries, Amsterdam Advertenties Nationaal Platform Zwembaden NRZ Crista Herder Telefoonnummer: (0343) Fax: (0343) Oplage exemplaren Copyright Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het Nationaal Platform Zwembaden NRZ. Het Nationaal Platform Zwembaden NRZ is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. Het Nationaal Platform Zwembaden NRZ is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Jaargang en nummer 2008, nummer 2, jaargang 22 Nationaal Platform Zwembaden NRZ - ISSN Agenda 3 Buiten zwemmen blijft een feest! - Voorwoord Ronald ter Hoeven 3 Examenraad nu afspiegeling van de zwembadbranche 4 Zwemles in een zwemschool 4 10 jaar Zwem-ABC 4 Symposium van Vignet naar Keurmerk 5 Hoe gaat het met de buitenbaden in Nederland? 6 Voorbereiding in een buitenbad is investeren 7 Slecht weer, toch bezoekers 7 Werkgroep buitenbaden gaat binnenkort van start 8 Toezicht houden in een buitenbad 9 Zon zorgt voor zuivering buitenbaden 10 Nadenken over groenvoorziening essentieel 11 Lesgeven in een buitenbad 11 Best practice: buitenactiviteiten organiseren in het water 12 Vrijwilligers onmisbaar 14 Strategische brainstormsessies met mensen uit de zwembadbranche 15 Landelijke promotie zwemmen Open Dag Zwembaden 2008 enthousiast ontvangen 16 Extra dag voor Dag van het Zwemonderwijs 16 Box Aquafietsen 16 Planning voorjaar Aquafit4you vanaf nu in zwembaden 18 Aquamasters 2008: International Inspiration 19 Internationaal talent versterkt team 19 Dag van het Zwemonderwijs 20 Automatisering administratie diplomazwemmen 20 Gesubsidieerd opleidingsprogramma op maat Agenda 14 mei 2008 Workshop Moderne Lesopbouw, Gouda 15 mei 2008 Workshop Omgaan met lastig gedrag voor receptiemedewerkers, Driebergen 19 mei 2008 Workshop Verboden voor Rijtjes, Zwijndrecht 20 mei 2008 Nationale Kennisdag Zwembaden 2008, Nootdorp VSG 26 mei 2008 Workshop Leren door te spelen, Driebergen 29 mei 2008 Workshop Omgaan met lastig gedrag voor toezichthouders, Driebergen 29/30 mei Expertmeeting Moderniseren van 2008 sportparken in de praktijk, Wolfheze VSG Bijlagen bij deze Nieuwsbrief - Folder Aquamasters Technische toelichting Synchroonzwemmen 4 juni 2008 Studiedag Dag van het Zwemonderwijs, Voorthuizen 5 juni 2008 Workshop Materiaal als uitdaging, Driebergen 10 juni 2008 Workshop Moderne Lesopbouw, Heerenveen 18 juni 2008 Workshop Omgaan met geluid in zwembaden, Gouda 20 juni 2008 Studiedag Aquamasters 2008, Nieuwegein Noteer alvast in de agenda: op 17 september kunt u de Managersmeeting 2008 bezoeken, op 9 en 11 december bezoekt u de Studiedag Doelgroepen in de Spotlights met uw collega s. In maart en april gebeurt er iets bijzonders in de zwembaden. Een grote groep zwembadmedewerkers werkt hard aan het zomer-gereed maken van een buitenbad. De afgelopen jaren is het enthousiasme echter getemperd door de continue dreiging van sluiting. Bij mij rijst dan de vraag: is het logisch en terecht dat het buitenzwembad zo onder druk staat? Nee, is het korte maar duidelijke antwoord. Het is volstrekt onverantwoord van degenen die hierover beslissingen nemen. Wie de eer heeft gehad om een aantal jaren te mogen werken in een buitenbad weet wat daar gebeurt. Ten eerste kent elk buitenbad haar vaste groep ochtendzwemmers die door weer en wind iedere ochtend banen komen zwemmen. Deze groep bestaat vaak uit 100 tot wel 250 zwemmers per zwembad. We kennen ook de groep kinderen die met abonnement elke dag, ook in weer en wind, komen spelen in de mooiste speeltuin van de stad, het dorp of de wijk. Deze kinderen lopen ook bij een temperatuur van 11 graden door het zwembad te rennen en te spelen en genieten van de ruimte. Mijn constatering bij het volgen van deze groep: ze zijn nooit ziek. Dit in tegenstelling tot de groep kinderen die thuis wordt gehouden met het argument dat het onverantwoord is om bij deze temperatuur te gaan zwemmen. Het wordt pas echt erg druk als het kwik boven de 25 graden uitstijgt. Een temperatuur die overigens de komende decennia steeds vaker bereikt zal worden. Op deze dagen komen duizenden bezoekers naar een buitenbad. De hele dag door zie je een In deze Nieuwsbrief: over buitenbaden Examenraad nu afspiegeling van de zwembadbranche Sinds kort kent de examenraad van de beroepsopleiding Allround zwembadmedewerker een nieuwe samenstelling. De examenraad bestaat vanaf nu uit personen uit het regulier en particulier zwemonderwijs en uit leden van VSG, RECRON en KNZB. De examenraad is daarmee meer een afspiegeling van de zwembadbranche. Uit naam van voorzitter Peter Hollander, emeritus hoogleraar Bewegingswetenschappen, zijn verschillende personen uitgenodigd zitting te nemen in de raad. Binnenkort komt de vernieuwde examenraad voor het eerst bij elkaar. De veranderingen zijn vastgelegd in een nieuw statuut. Taken De Examenraad Opleiding Allround Zwembadmedewerker is het toezichthoudend orgaan op de uitvoering van examens van deze beroepsopleiding van de zwembadbranche. Dit onafhankelijk instituut is aangesteld door het bestuur van het afwisseling tussen spelen, sport, relaxen en vertier. Het is van onschatbare waarde wat er op warme dagen in buitenzwembaden gebeurt. De medewerkers zijn aan het einde van deze dagen helemaal op, maar nemen meestal met een voldaan gevoel met z n allen de dag door. Zoals ik al schetste, iedere toezichthouder die ooit in een buitenbad heeft gewerkt, kent deze fenomenen. Het werk van een zwembadmedewerker is in een seizoen dan ook erg afwisselend en boeiend. Je bent toezichthouder, schoonmaker, maatschappelijk werker, EHBO er (gespecialiseerd in wespensteken) en entertainer tegelijk. Opmerkelijk en hopelijk een nieuwe trend is dat er dit jaar voor het eerst weer nieuwe buitenbaden worden gebouwd. Daarnaast lijkt voor een aantal baden de dreiging van sluiting voorbij. In deze nieuwsbrief staat een special over buitenbaden. Het enthousiasme straalt van de artikelen en interviews af. Laten we iedereen duidelijk maken wat buitenzwembaden voor de maatschappij betekenen. Ik ben ervan overtuigd dat met de juiste voorlichting veel buitenzwembaden tot in lengte van jaren hun rol kunnen blijven vervullen. Ronald ter Hoeven Directeur Nationaal Platform Zwembaden NRZ Nationaal Platform Zwembaden NRZ en heeft onder andere als taak de certificering van organisaties die opleiden voor het branchecertificaat. Daarnaast worden klachten behandeld, is de Examenraad verantwoordelijk voor de uitgifte en registratie van certificaten en branchediploma s Allround zwembadmedewerker, het initiëren van ontwikkelingen met betrekking tot de opleiding en de afstemming met het Sociaal Fonds Recreatie. 2 3

3 Zwemles in een zwemschool 10 jaar Zwem-ABC Hoe gaat het met de buitenbaden in Nederland? Voor het Zwem-ABC geven zowel zwembaden, zwemscholen als zwemverenigingen zwemles. Zwemscholen lijken populair te zijn in Nederland; het kleinschalige en de manier van lesgeven zijn daarbij volgens de zwemscholen zelf belangrijke succesfactoren. Wat maakt een zwemschool zo populair? Sandra Loots van zwemschool Oostrik in Leende: Het serviceniveau ligt bij onze zwemschool heel hoog. Wij geven les in kleine groepen met zes kinderen en de docent bevindt zich bij de kinderen in het water. Er is veel aandacht voor het kind en de ouders mogen langs de kant zitten en vragen stellen na de zwemles. Ons zwembad is ook veel kleiner. Ik denk dat het kleinschalige karakter onze kracht is, daar ben ik van overtuigd! Vijfentwintig zaterdagen per jaar Zwemscholen geven vaak les in een eigen zwembad. Omdat er in een 25-meterbad moet worden afgezwommen, wordt voor proefzwemmen en diplomazwemmen vaak een zwembad gehuurd. In zwemschool Oostrik volgen kinderen, vlak voordat zij gaan afzwemmen, zwemlessen in zwembad De Tongelreep in Eindhoven. Loots: Dit doen we om de kinderen de juiste training te geven. Bij het proefzwemmen zijn de kinderen al volledig gewend aan het bad. Dit betekent dat wij op 25 zaterdagen per jaar het 25-meterbad in de Tongelreep afhuren. We zien hiervan de noodzaak in en in het belang van de kinderen doen we dat allemaal. Persoonsgerichte aanpak Een andere eigenschap van zwemscholen is het lesgeven in een kleiner, dieper bad, zonder een ondieper gedeelte. Sylvia Vreugdehil van zwemschool Muldersport in Den Haag: Wij geven les in een zwembad van 1.35 meter diep water. Als een kind gewend is te kunnen staan, kan het zijn dat hij/zij het eng vindt geen grond meer onder de voeten te hebben. Na twee tot drie weken is dat over. Dat komt door de persoonsgerichte aanpak: iedereen kent elkaar. Extra klanten? Op dit moment hoeft zwemschool Oostrik heel weinig te doen aan werving: de mond-tot-mondreclame loopt goed. De wachtlijst voor zwemles is ongeveer maanden. Loots: Daarover adverteren wij wel drie keer per jaar, om in de regio kenbaar te maken kinderen vóór hun 4e verjaardag op te geven voor zwemles als zij op 5-jarige leeftijd op zwemles Symposium van Vignet naar Keurmerk Op 16 mei 2008 reikt de provincie Noord-Brabant de eigen provinciale vignetten Veilig & Schoon uit aan de Brabantse zwembaden, die in 2007 hebben voldaan aan de eisen uit de Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz). Dit wordt een speciale uitreiking in het provinciehuis van Noord- Brabant in s-hertogenbosch en is gekoppeld aan een symposium dat de provincie en het Nationaal Platform Zwembaden NRZ samen organiseren. Zwembaden die alles goed voor elkaar hebben, verdienen een andere jaarlijkse controle dan zwembaden die achterblijven Tijdens dit symposium geeft de verantwoordelijke gedeputeerde, mevrouw C. Steffens, een toelichting op het nieuwe handhavingsbeleid van de provincie. Zwembaden die alles goed voor elkaar hebben, verdienen een andere jaarlijkse controle dan zwembaden die achterblijven. De zwembadbranche speelt hierin zelf een belangrijke rol door het instellen van een In 2008 bestaat het Zwem-ABC 10 jaar. Het Nationaal Platform Zwembaden NRZ, uitgever van het Zwem-ABC, laat dit niet ongemerkt voorbij gaan. In oktober of november viert de organisatie 10 jaar Zwem-ABC feestelijk en betrekt daarbij de zwembaden, zwemscholen, zwemverenigingen en kinderen. willen gaan. Zo komen onze zwemgasten niet voor verrassingen te staan. Daarnaast probeer ik voor de klantenbinding zelf veel aanwezig te zijn: zo ontstaat een gezellige sfeer. We hebben heel veel aandacht voor de gast: daarin zijn we sterk. Het ambitieniveau bij zwemschool Oostrik ligt hoog: er wordt gestreefd naar hoge kwaliteit van de zwemlessen. Loots: De wachtlijst die we hebben zal ook met kwaliteit te maken hebben. Het is heel vervelend om te zeggen: maar de wachtlijst heeft in die zin ook iets positiefs. eigen Keurmerk Veilig & Schoon en een daaraan gekoppelde training voor zwembaden op het gebied van interne kwaliteitszorg, de Masterclass. Voor de provincie zullen in de nabije toekomst de zwembaden met een Keurmerk Veilig & Schoon de koplopers zijn. Het Nationaal Platform Zwembaden NRZ geeft tijdens het symposium een presentatie over de ontwikkelingen van het Keurmerk Veilig & Schoon. Voor meer informatie kunt u terecht bij Marcel Jagersma, mjagersma@npz-nrz.nl. De zomer van 2007 had voor vele mensen mooier gekund. In april 2007, voordat veel buitenbaden hun deuren openden, was het juist prachtig weer. De vraag rijst: hoe is het met de buitenbaden in Nederland? Hans Vegter is voorzitter van het pact van Pandabaden, een samenwerkingsverband tussen openluchtzwembaden in Noord-Nederland. Vegter: Het gaat steeds beter met de buitenbaden in Nederland. Belangrijkste ontwikkeling is het groeiende belang van de maatschappelijke functie. Steeds vaker wordt de maatschappelijke functie die een buitenbad vervult, erkend Het pact van Pandabaden is 15 jaar geleden ontstaan toen heel veel openluchtbaden met sluiting bedreigd werden. De Pandabaden, die vooral gevestigd zijn in de drie noordelijke provincies, wisselen informatie uit en helpen elkaar bij het instandhouden van het zwembad. De naam Pandabaden is gekozen omdat de panda een dier is dat met uitsterven werd bedreigd. Twee keer per jaar komt het pact van Pandabaden bij elkaar om informatie uit te wisselen, gebruik te maken van elkaars kennis en ervaring en voor gezamenlijke inkoop. Onderwerpen die ter sprake komen zijn bijvoorbeeld: het terugvragen van de energiebelasting en nieuwe ontwikkelingen op het gebied van onderhoud en waterzuivering. Zwembad Hoogkerk: wel of geen subsidie? Hans Vegter is, naast voorzitter van het pact van Pandabaden, ook voorzitter van het zwembad in Hoogkerk met drie bassins. Vegter: In 1996 zou het openluchtbad gesloten worden; het voldeed niet meer aan wettelijke bepalingen. Er waren weinig recreatieve voorzieningen voor de basisschoolkinderen in Hoogkerk en daarom vond ik het belangrijk dat het openluchtzwembad open bleef. Na anderhalf jaar strijd en actievoeren heeft de gemeente Groningen geld beschikbaar gesteld voor renovatie van het buitenbad, drie nieuwe bassins en een geheel geautomatiseerde waterzuiveringsinstallatie. Maatschappelijke functie van buitenbaden erkend De situatie van Zwembad Hoogkerk is een mooi voorbeeld van een landelijke trend die zichtbaar is. Steeds vaker wordt de maatschappelijke functie die een buitenbad vervult, erkend: zowel bij de gemeenten als bij de bezoekers. Vegter: In de jaren 80 wilden veel gemeenten bezuinigen met als gevolg dat openluchtzwembaden moesten sluiten. De buitenbaden in Nederland zijn afhankelijk van subsidie van de gemeenten of provincies. De baden redden het niet met kaartverkoop en het organiseren van commerciële activiteiten alleen. Meer subsidies De laatste jaren is een tendens merkbaar: gemeenten en overheden zien het belang van openluchtzwembaden en zijn steeds meer bereid om subsidies beschikbaar te stellen. Reden is dat de jeugd in een buitenbad meer beweegt en oudere mensen de gelegenheid hebben te bewegen in een zwembad. Daarnaast is een buitenbad een gezelligheidsattractie, vooral in kleine dorpen of gemeenten. De maatschappelijke functie van een openluchtbad wordt meer ingezien. Afhankelijk van politieke besluitvorming Door de subsidies en de voorverkoop van abonnementen zijn de buitenbaden niet geheel afhankelijk van losse kaartverkoop aan recreatieve zwemmers. Slecht weer in de zomer betekent daardoor niet automatisch dat een buitenbad gesloten moet worden. Vegter: Slecht weer is slecht voor de buitenbaden. Minder bezoekers betekent minder inkomsten. Maar naast de kaartverkoop, krijgen zwembaden ook inkomsten uit abonnementen, die ongeveer 30 tot 50% van de totale kaartverkoop uitmaken. Vaak hebben zwembaden een klein reservepotje door eerdere zomers met prachtig weer. Toch kunnen buitenbaden niet openblijven zonder subsidie. Openluchtbaden zijn daarmee afhankelijk van de politieke besluitvorming in Nederland. Een positieve toekomst Toch ziet de voorzitter van het pact Pandabaden de toekomst van de buitenbaden positief. Vegter: Er zullen steeds meer leuke activiteiten worden georganiseerd waardoor het aantal bezoekers zal toenemen. De overheid besteedt de laatste tijd meer aandacht aan het in beweging krijgen van Nederland. Ik verwacht dat er daardoor meer geld beschikbaar komt vanuit overheid om in samenwerking met speciale organisaties activiteiten te organiseren voor basisschoolkinderen en jongeren. Steeds meer jongeren hebben toch behoefte aan meer persoonlijk contact waardoor je deze groep, in plaats van achter de computer, weer terugziet in de openluchtbaden; met elkaar zwemmen, op de zonneweide bijkletsen en een balspel spelen. Het gaat in de buitenbaden minder om het baantjestrekken maar vooral om de plezierige sfeer en ambiance. Kwalitatieve ontwikkeling Het pact van Pandabaden past bij de toekomstige ontwikkelingen die Hans Vegter schetst. Naast het verbreden van de overlegstructuren tussen verschillende samenwerkingsverbanden, zullen er steeds meer nieuwe technieken ter sprake komen in het samenwerkingsverband. Hoe is betonrot het beste te bestrijden, hoe kunnen we zonnecollectoren inpassen in het buitenbad en hoe besparen we energiekosten? De buitenbaden kunnen zich kwalitatief ontwikkelen door kennis en ervaring te delen. 4 5

4 Voorbereiding in een buitenbad is investeren Slecht weer, toch bezoekers Bij het klaarstomen van een buitenbad voor het zomerseizoen komt meer kijken dan men in eerste instantie denkt. Het exploiteren van een buitenbad is heel anders dan het exploiteren van een overdekt zwembad. Flexibel zijn en snel schakelen zijn een must voor de medewerker van een buitenbad vertelt Job Blaak, teamleider van het buitenbad, in Recreatieoord Binnenmaas. Ik wens de medewerkers van vorig jaar een gelukkig nieuwjaar en vraag of zij dit jaar weer klaarstaan In de eerste week van januari start het buitenbad van Recreatieoord Binnenmaas met de voorbereidingen voor de opening in mei. Job Blaak: Ik wens de medewerkers van vorig jaar een gelukkig nieuwjaar en vraag of zij dit seizoen weer klaarstaan. Het is even aftasten of ze weer willen komen en we bekijken of ze ander werk hebben. Maar daar blijft het niet bij. De gedreven manager van het buitenbad start in januari met het maken van zijn planning: wanneer start het schoonmaakwerk, het onderhoud in de machinekamer en het uitnodigen van oproepkrachten? Medewerkers Wanneer een vergelijking wordt gemaakt tussen medewerkers van een binnen- en buitenbad ziet Job Blaak duidelijk verschil. Een buitenbad heeft veel oproepkrachten, een binnenbad veel vaste medewerkers. Het grote verschil is dat in een binnenbad het hele jaar door activiteiten worden georganiseerd en medewerkers vooral worden ingezet bij lessen en doelgroepen. Bij een buitenbad betekent slecht weer minimale bezetting, mooi weer betekent het oproepen van alle medewerkers. Bij de echte piekdagen, wanneer ik bezoekers heb in het buitenbad, heb ik 12 man aan personeel nodig. De medewerkers in een buitenbad doen bovendien van alles en zijn minder toegespitst op het verzorgen van specifieke lessen. Het personeel van een buitenbad kan na acht maanden reces een opfriscursus gebruiken. In het buitenbad Binnenmaas wordt daarom een instructieavond georganiseerd. Blaak: Er wordt uitleg gegeven over de gemeente, over de apparatuur van de kassa s, er wordt gesproken over BHV, het invullen van logboeken, EHBO, een AED-cursus en veiligheidstesten worden ingepland. Zwembad Werkzaamheden ter voorbereiding op het nieuwe seizoen worden in logische volgorde op elkaar afgestemd. De schoonmaak kan strak worden ingepland: je weet precies wanneer het buitenbad open gaat. Blaak: Het vullen van het buitenbad kost ongeveer een week, net als het verwarmen van het zwembad: dit komt aan op de laatste twee of drie weken. In de tussenliggende periode worden alle overige werkzaamheden gedaan, zoals het herstellen van kitvoegen, cementreparaties laten uitvoeren, trapjes en pompjes nakijken, filterinstallaties instellen, checken of de leverancier op tijd aanwezig kan zijn en ook het opstarten van de machinekamer is heel belangrijk. Wanneer het extreem mooi weer is, kan het buitenbad eerder open. We kunnen dan gebruikmaken van de extra inkomsten én het bad hoeft niet verwarmd te worden. Daardoor wordt op een eenvoudige manier kuub gas bespaard. Bezoekers aantrekken De meeste buitenbaden starten half april met de voorverkoop van abonnementen. Blaak: zijn aantrekkelijk voor mensen. De recreatieve zwemmer blijft met mooi weer soms wel een hele dag in en bij het zwembad. Een zwembad heeft toch een grote sociale functie voor de jeugd. En waar vind je nog een zwembad waar je 6 uur achter elkaar in het bad kunt blijven? Naast de buitenbaden is dat er gewoon niet vaak meer. Het personeel van een buitenbad kan na acht maanden reces een opfriscursus gebruiken In Nederland kan het weer erg veranderlijk zijn. De zomer van 2007 gaat volgens het KNMI met een gemiddelde temperatuur van 17,2 graden in De Bilt de boeken in. Het langjarig zomergemiddelde is 16,6 graden; het jaar 2007 kende daarom een vrij warme zomer. Het weer was wel zeer wisselvallig en de zon was wat minder te zien dan in een normale Hollandse zomer. Landelijk gemiddeld scheen de zon 555 uur tegen 591 uur normaal. Slecht weer in de zomer is slecht nieuws voor buitenbaden. Wat kun je als buitenbad doen om bij minder mooi weer toch bezoekers te trekken? Hans Vegter, voorzitter van het samenwerkingsverband Pandabaden en voorzitter van het openluchtbad in Hoogkerk te Groningen: Om toch bezoekers te trekken in een buitenbad met minder mooi weer kun je activiteiten organiseren. Wanneer je bijvoorbeeld een snorkelcursus organiseert, maakt het niet uit of het regent. Kinderen vinden het veel te leuk om te gaan snorkelen en blijven vaak niet weg. Een buitenbad is heel sterk afhankelijk van de weersomstandigheden. Toch komen de trouwe zwemmers altijd. Het maakt niet uit of het regent: bewegen en sociale contacten zijn voor hen belangrijk. De medewerkers uit de buitenbadbranche hebben een adviserende rol richting het Nationaal Platform Zwembaden NRZ. Het branche-instituut van de zwembaden in Nederland ontvangt door de samenkomst van de werkgroep buitenbaden zeer praktische informatie, op basis waarvan de organisatie haar beleid en werkzaamheden kan vaststellen. Naast een werkgroep buitenbaden, zijn er ook werkgroepen voor zwemscholen, zwemverenigingen, Exploitatieonder- Job Blaak is manager van het buitenbad in Recreatieoord Binnenmaas. Hij vertelt: Zorg dat je kosten met slecht weer zo laag mogelijk zijn. Zorg dat je niet zwemt in het personeel. Probeer met flexibele openingstijden je kosten te drukken. Wij gaan dit jaar voor het eerst open met flexibele openingstijden. Met slecht weer is het buitenbad s avonds niet meer open. Ken je doelgroep, is het motto van Henk Schreurs, locatiemanager van zwembad de Louwert in Hendrik Ido Ambacht. Met slecht weer is het afhankelijk van de locatie of je nieuwe bezoekers trekt óf de abonnementshouders, wanneer je activiteiten organiseert. Bij mij in de regio kruipt de jeugd eerder achter de (spel)computer dan in bijvoorbeeld de Achterhoek, waar men meer georiënteerd is op buitenactiviteiten. Welk publiek bereik je? Als ik activiteiten organiseer in het buitenbad met slecht weer, komen alleen abonnementhouders. Weeg daarom af wat de opbrengsten zijn van het organiseren van een activiteit in het buitenbad. Werkgroep buitenbaden gaat binnenkort van start Binnenkort start de eerste brain- stormsessie bij het Nationaal Platform Zwembaden NRZ met verschillende medewerkers van buitenbaden. Twee keer per jaar vergaderen de uitgenodigde personen die een positief kritische kijk hebben op de actuele zaken en toekomstige ontwikkelingen in de zwembadbranche. Zorg dat je niet zwemt in het personeel steuning, Zwempromotions, Innovatie & Educatie en Nationaal Zwemdiploma. Voor meer informatie kunt u terecht bij het kantoor van het Nationaal Platform Zwembaden NRZ. Het Nationaal Platform Zwembaden NRZ staat open voor uw visie en opbouwende kritiek. Ook als u geen lid bent van een werkgroep kunt u uw mening met ons delen. U kunt ons bereiken door te mailen naar info@npz-nrz.nl of door te bellen naar (0343) Ook kunt u een bezoek van de regio-coördinator aanvragen. 6 7

5 Toezicht houden in een buitenbad Een openluchtbad is afhankelijk van weersomstandigheden en dat maakt het toezichthouden in een buitenbad een vak apart. Wat doe je als het onweert? Waarmee moet je rekening houden als het 35 graden Celsius is? Experts delen hun advies. Onze zwembadmedewerkers zul je nooit in een ontbloot bovenlijf aantreffen wanneer zij aan het werk zijn Vermijd overbodige prikkels en draag uniforme kleding Een openluchtbad heeft geen muren en daarmee geen optische afscheiding. Er is veel in het zicht: het blikveld reikt verder dan in een binnenbad, vertelt Jan Blaauw, manager van Zwembad De Kolck in Muntendam. Wanneer je op een verhoging staat, kun je vanaf een hoger punt toezichthouden. Dat helpt zeker; dan heb je meer overzicht en je kunt boven mensen uitkijken. Toch blijft het belangrijk gefocussed te blijven: je kijkt gemakkelijker naar andere bassins die in het zicht liggen en kijkt onbewust ook naar mensen die langs het bassin lopen en mensen die in de speelweide plezier maken. In een buitenbad let je op meer zaken dan in een binnenbad met toezichthouden. Onze toezichthouders, cassières en het schoonmaakpersoneel zijn uniform gekleed, zodat zij duidelijk herkenbaar zijn voor de bezoeker. Zeker wanneer het druk is, is dit belangrijk. Onze zwembadmedewerkers zul je daarom nooit in een ontbloot bovenlijf aantreffen wanneer zij aan het werk zijn. Altijd toezichthouden Ook de weersomstandigheden hebben invloed op het toezichthouden. Jan Blaauw: Blijf altijd toezicht houden, ook al is er maar één persoon in het zwembad. Of eigenlijk: juist als er maar één persoon in het zwembad is. Twee personen kunnen nog op elkaar letten als er iets gebeurt. De aandacht mag nooit verslappen. In zwembad In De Dennen in het Gelderse Vorden werkt Timme Koster als bedrijfsleider. Ook hij ziet dit gevaar. Wanneer het minder mooi weer is in het zwembad, is het vaak rustiger. Toezichthouden lijkt dan makkelijker en extra klusjes zijn snel bijbedacht. Je bent met minder mensen: dit zijn de momenten waarop er iets kan gebeuren. Bovendien dreigt altijd het gevaar voor een verslechtering van het weerbeeld. Op een begraafplaats bij ons in de buurt zijn eens mensen getroffen door bliksem, terwijl er van tevoren geen aanleiding was te vermoeden dat het zou gaan onweren. Daarom kijken onze medewerkers geregeld op buienrader.nl om het weer in de gaten te houden. Bij onweer of wanneer het rommelt is er maar één oplossing: uit het zwembad en onder de gebouwen bij het zwembad gaan staan met alle bezoekers en medewerkers! 8 Overzicht vanuit de lucht Ina Landsman, chef van het openluchtbad De Ringberg te Scheemda: In zwembaden zonder overloopgoten is het voor kinderen extra zwaar om te zwemmen. Bij ons zwembad zijn er bijvoorbeeld hoge randen langs het zwembad: het water kaatst dan tegen de rand en terug. Bij het toezichthouden is het belangrijk extra op kinderen te letten. Kinderen kunnen ook makkelijk in het diepe terechtkomen. Houdt in het diepe bad daarom de leeftijd in de gaten. Bij ons zwembad staat een hoge toren vanwaaruit één persoon toezicht kan houden. Hier bevindt zich gelijk ons kantoor. Rondom zijn ramen. De rest van de toezichthouders staat langs het bad zelf. Zo n toren is echt een uitkomst, zo kun je beter naar de bodem kijken; je hebt het gehele bad in het vizier. Als je langs het zwembad loopt kun je niet alles even goed zien, vooral met drukte. Zo n toren is echt een uitkomst, zo kun je beter naar de bodem kijken; je hebt het gehele bad in het vizier Voorzorgsmaatregelen bij een schitterend zwembad De schittering van de zon heeft invloed op het toezichthouden in een openluchtbad. Timme Koster, bedrijfsleider bij zwembad In De Dennen: Als je toezicht houdt kan de zon schittering veroorzaken in het water. De bodem is dan niet goed zichtbaar. De beste plek is daarom met de zon in de rug. Onze medewerkers staan niet vol in de zon: dan zien zij niet wat er gebeurt. Neem daarbij voorzorgsmaatregelen als je in de zon staat: het smeren met zonnebrandcrème en het dragen van een pet en een goede zonnebril is een pré. Blijf fit en drink voldoende. Een toezichthouder zou zichzelf goed in de gaten moeten houden: wanneer je merkt dat de aandacht minder wordt, wissel je met een collega van de kantine of de kassa. Een standaard doordraairondje zorgt voor veel afwisseling. Als het extreem druk is zorg ik voor extra personeel, hierdoor wordt de wisseling sneller en blijft iedereen scherp en alert. Zomerbaantje nodig? Een lijst met oproepkrachten die in de zomer in het zwembad willen werken is erg praktisch voor een openluchtbad. Wanneer het mooi weer is, is het vaak erg druk in een buitenbad. Dit zorgt voor een grotere teambelasting. Opeens moet er meer personeel ingezet worden om goed toezicht te kunnen houden op wat er gebeurt in de bassins, vertelt Timme Koster. In ons zwembad beschikken we bijvoorbeeld over een vaste groep gekwalificeerd personeel én over studenten die een zomerbaantje hebben. Door bijscholing zorgen we ervoor dat zij voldoende ervaring hebben om bij het bad te kunnen staan en te kunnen assisteren waar nodig. Als het extreem druk is zorg ik voor extra personeel, hierdoor wordt de wisseling sneller en blijft iedereen scherp en alert Zon zorgt voor zuivering buitenbaden De waterbehandeling in openluchtzwembaden is uniek. De zonstraling, de dynamische badbelasting en de extra soorten vervuiling maken het schoonhouden van een buitenbad tot een ware uitdaging. De straling van de zon, waar mensen bruin van worden, zorgt ook voor de zuivering van het water van een buitenbad, vertelt Maarten Keuten, manager Onderzoek & Ontwikkeling bij Hellebrekers Technieken. Hellebrekers Technieken is een van de installatiebedrijven die zich bezighoudt met onder andere waterbehandeling in zwembaden. zijn meestal alleen uitgerust met een standaardfilterinstallatie: een zandfilter, chloordosering en PH-correctie tegenover de vaak luxere filterinstallatie bij binnenbaden. Keuten: Het gebonden chloor is in openluchtzwembaden altijd lager dan in binnenbaden door de straling van de zon. Gebonden chloor bestaat uit verbindingen tussen vervuiling die mensen afgeven aan het water met chloor. Een lage concentratie van gebonden chloor zorgt voor een prettig klimaat en voorkomt irritaties en klachten als gevolg van zwemmen. Maar de zon breekt ook vrij chloor af, wat betekent dat er meer vrij chloor aan het zwembadwater toegevoegd moet worden. Milieutechnisch is dit minder prettig. Maarten Keuten is werkzaam bij Hellebrekers technieken als manager onderzoek en ontwikkeling. Momenteel voert hij een promotieonderzoek uit aan de TU Delft. In dit promotieonderzoek zal het zwembad van de toekomst ontwikkeld worden. Dynamische badbelasting In de vakantieperiode is de zwembadbelasting vaak onvoorspelbaar. Het bezoekersaantal kan in korte periode hoog oplopen. Keuten: Doordat het aantal bezoekers van tevoren vaak moeilijk te voorspellen is, loopt de waterbehandeling regelmatig achter de feiten aan. Door drukte in een buitenbad moet flexibel worden omgesprongen met het beheer van de installatie. Misschien moeten de filters extra gespoeld worden en moet de technische beheerder vaker langskomen. Natuurproducten Een openluchtbad krijgt te maken met meerdere verschillende soorten vervuiling. Gras, bladeren, spelende vogels, takjes en dennenappels zijn in binnenbaden niet te vinden. Voeten moeten worden schoongemaakt om dergelijke vervuiling te voorkomen. Mochten deze natuurproducten Meten is weten Controleer tijdens drukke dagen liever een keer extra hoeveel vrij chloor en gebonden chloor zich in het water bevinden. Dat betekent drie keer per dag controle in plaats van twee keer per dag, vertelt Maarten Keuten. toch in het water belanden, dan is een andere filter nodig dan het standaard zandfilter. In plaats van voetenbaden wordt vaak gekozen voor een tussenoplossing: een kraantje waaronder de voeten kunnen worden schoongemaakt met een bordje erbij. Om te kunnen voldoen aan de wettelijke eisen, moet het water in een voetenbad worden rondgepompt en ook daar moet het chloorpeil continu worden gecheckt, alleen is dat een erg kostbare oplossing. Zonnebrandolie Zonnebrandolie is een vettige stof op oliebasis. Olie blijft op water drijven: vet is lichter dan water. Zonnebrandolie blijft daarom op de bovenste laag van het water drijven. Het gebruik van zonnebrandolie door bezoekers is voor openluchtbaden echter geen enkel probleem: De roosters langs de rand van het zwembad halen de Gras, bladeren, spelende vogels, takjes en dennenappels zijn in binnenbaden niet te vinden Transportrisico kan verkleind worden Keuten: Sommige zwembaden maken zelf chloorbleekloog uit keukenzout met een moderne installatie. Dit voorkomt transportrisico wanneer het openluchtbad zich in een woonwijk bevindt. Hoe klein het risico ook is: wanneer er geen chloor vervoerd hoeft te worden, is er geen risico. bovenste laag van het water weg en voeren dus ook de zonnebrandolie af. Onderaan wordt het water dan weer aangevuld. Onderzoek Naar aanleiding van de informatie van Hellebrekers Technieken, kunnen we concluderen dat de waterbehandeling in een buitenbad afwijkt van de behandeling in een binnenbad. Aan alle omstandigheden is gedacht en buitenbaden worden op een effectieve manier schoon gehouden. Om zwemmen nog gezonder en leuker te maken wordt door verschillende partijen onderzoek gedaan naar mogelijkheden van waterbehandeling. Wellicht biedt dit mogelijkheden voor de toekomst. Speeltoestellen en zwembadwater Speeltoestellen zijn er in verschillende soorten en maten voor openluchtbaden. Bij de aanschaf van een speeltoestel zijn er verschillende zaken om rekening mee te houden. Als het speeltoestel water sproeit of vernevelt, dient het toestel legionellaveilig te zijn. Bovendien is zwembadwater agressief. Metaal kan snel gaan roesten en ook RVS roest vast en zeker als het niet goed wordt onderhouden. Koop daarom een speeltoestel van zwembadbestendig materiaal. 9

6 Nadenken over groenvoorziening essentieel Bloesem in het zwembad, een doorn in de voet van een bezoeker en een allesbehalve groene border: iedere zwembadmedewerker wil dat voorkomen. Vaak blijkt achteraf dat van tevoren beter nagedacht had moeten worden over de groenvoorziening bij een buitenbad. Want waar moet precies op gelet worden? Frans Reulink, bedrijfsleider bij groenbedrijf Heijmans Sport & Groen én Lia van Burgsteden, zelfstandig tuinarchitect, geven gericht advies. Veiligheid Planten, Voorlichting struiken en bomen in de groenvoorziening Informeren moeten bij een niet hovenier schadelijk of of tuinarchitect giftig zijn voor naar bezoekers, de mogelijkheden doornloos voor zijn uw en persoonlijke weinig besdragend, situatie kan aldus veel Frans voordeel Reulink, opleveren. bedrijfsleider Of bij Heijnmans bepaalde planten Sport & en Groen. struiken Kortom: geschikt een zijn kindvriendelijke bij uw openluchtbad, groenvoorziening hangt bijvoorbeeld is van groot af belang van de voor grondsoort de veiligheid in uw omgeving. van bezoekers Lia van van een Burgsteden buitenbad. vertelt: De vormgeving van de groenvoorziening en de ligging van het buitenbad moeten een leuk en boeiend geheel vormen: een aantrekkelijk samenspel van het terrein met beplanting. Zie het als een uitdaging van een zwembad een visueel aantrekkelijk geheel te maken. Dit laat het plezier van de bezoeker toenemen. Creëer een totaalbeleving en laat de gasten lekker zwemmen in een prachtige omgeving. Zie het als een uitdaging van een zwembad een visueel aantrekkelijk geheel te maken Planten als decoratie Maak een hoofdstructuur met groenblijvende heesters en coniferen. Pas de bloeistructuur aan op het seizoen. Zorg voor planten die bloeien in juni, juli en augustus, plant bijvoorbeeld Spirea of Jasmijn. Maar let wel op dat er geen planten worden gebruikt die teveel bijen aantrekken, vertelt Reulink. Ook Van Burgsteden kiest voor deze opzet: Kies voor beplanting met lang doorbloeiende heesters zoals hortensia s: die maken het zwembad vrolijker en aantrekkelijker. Zo zag ik ooit in Bretagne op een camping bij een buitenbad een prachtig bloeiende hortensia en zoiets blijft mij toch bij. Dat is inmiddels alweer jaren geleden. Daarnaast zijn rozen zonder doorns uitermate geschikt, zoals de Rosa Tapis volant. Ook Potentilla en Lavendel vormen een mooi bloeiende lage beplanting. Bamboe is een decoratieve hoge plant om op een strategische plaats neer te zetten. De essentie ligt in het maken van een levendige opbouw in de border door naast de hogere beplanting ook gebruik te maken van bodembedekkers. 10 Beplanting als beschutting voor bezoekers Als je als bezoeker in je bikini of zwembroek rondloopt, hoeft dat vanaf de openbare weg niet zichtbaar te zijn. Beschutting kan een vertrouwde sfeer brengen. Tuinarchitect Van Burgsteden adviseert ook hier gebruik te maken van hoge heesters. Gaas met klimop kan een hele natuurlijke manier zijn om beschutting te bewerkstelligen. Combineer dit met een rand hortensia s: die bloeien van juni/juli tot en met september, dus eigenlijk het hele seizoen dat het openluchtbad open is. Andere wintergroene oplossingen zijn het plaatsen van olijfwilgen (Eleagnus ebbingei) en glansmispel (Photinia). Een verzorgd uiterlijk Als de groenvoorziening er verzorgd uitziet, doet dat al heel veel voor het buitenbad. Reulink: Houdt het onderhoud goed bij. Zorg daarnaast voor veel afvalbakken en voldoende zitgelegenheden. Dit voorkomt dat rommel in de groenvoorziening terechtkomt of de planten worden gebruikt om in te gaan zitten. Schaduw Je zou het bijna niet zeggen in Nederland, maar soms kan het toch erg warm zijn, vertelt Reulink, Een aantal bomen plaatsen op het gebied rond het openluchtbad is daarom geen gek idee. Van Burgsteden: Plaats kleine boompjes en een grote boom. Pergola s met klimmers geven schaduw en onderbreken het terrein van het zwembad op een speelse manier. Reulink adviseert geen berk en els te plaatsen, maar vooral een beuk of plataan, in verband met het uitvallen van de bomen. Windvangers bij de zonneweide Bezoekers van een buitenbad willen graag rustig genieten van het mooie weer. Helemaal wanneer het nét warm genoeg is om te zonnen, is het belangrijk windstille plaatsen te creëren bij de ligweide. Lia van Burgsteden: Maak vooral gebruik van hogere heesters als windvangers, die niet te wild worden omdat ze anders vaak gesnoeid moeten worden. De kornoelje (Cornus kousa), het krentenboompje (Amelanchier) de laurierkers (Prunus Laurocerasus) en sneeuwbal (Viburnum) zijn daarvoor prima geschikt. Lage beplanting bij toezichtplaatsen Van Burgsteden adviseert op plaatsen waar overzicht belangrijk is, vooral voor lage beplanting te zorgen. Dwergdennetjes (Pinus mugo), Viburnum Davidii en Perovskia zijn daarvoor geschikt. Lesgeven in een buitenbad Zwemles in de natuur, genieten in de zon bij mooi weer en het kleinschalige van de accommodatie: zwemles in een buitenbad is leuk. Tegelijkertijd is bij het lesgeven in een buitenbad een groot aantal factoren waarmee rekening moet worden gehouden. De temperatuur van het water, de drukte in het zwembad en met name de korte periode waarin kinderen les krijgen, spelen een belangrijke rol bij de invulling van de lessen. Zo ook in openluchtbad De Barkhoorn in het dorpje Sellingen, waar veel ouders die ooit lesten in het buitenbad ook met hun kinderen terugkomen. We houden altijd rekening met het weer, vertelt Ben van Dam, chef badmeester en al 32 jaar werkzaam bij het zwembad. Het kan in de periode mei tot en met september koud zijn en regenen. Dan is leszwemmen in een buitenbad minder aantrekkelijk. Er zijn dan ook mensen die bewust kiezen voor een overdekt zwembad. Zwembad De Barkhoorn houdt daarom rekening met de invulling van de lessen. Wanneer het heel koud is krijgen de kinderen 20 minuten les in plaats van een half uur. Kinderen kleden zich na de les snel aan of stappen onder de warme douche. Best practice: buitenactiviteiten organiseren in het water Het organiseren van buitenactiviteiten kan belangrijk zijn om daarmee genoeg bezoekers te trekken wanneer het minder mooi weer is. In samenwerking met de gemeenten en scholen kunnen win-winsituaties worden gecreëerd voor meerdere partijen. Wellicht is ook in uw gemeente zo n ideale situatie te ontdekken. De gemeente Groningen bewijst dat het werkt. In een ideale situatie zorgt de gemeente voor professionals die activiteiten organiseren en voor leuke spelmaterialen. Scholen stimuleren kinderen mee te doen aan leuke activiteiten, die speciaal voor hen worden georganiseerd in het zwembad. Zo n project helpt kinderen bewegen, laat zien hoe leuk zwemmen is en wie weet komen de kinderen terug met hun ouders om recreatief te zwemmen. Best practice gemeente Groningen In openluchtbad Hoogkerk wordt dankbaar gebruik gemaakt van deze ideale situatie. In verhaalvorm worden spelletjes georganiseerd in het buitenbad door Huis voor de Sport Groningen, een expertisecentrum voor sport en bewegen dat op praktische wijze Van Dam: Bij koud weer dragen de zweminstructeurs een surfpak en mogen de kinderen eerder naar huis. ondersteuning biedt aan sportaanbieders, gemeenten en bedrijfsleven. Voorbeelden van activiteiten die georganiseerd werden, zijn: survival met Robin Hood, onderwaterzwemmen met camera, een waterspellenkermis en zwemmend redden. Verschillende kinderen van scholen in de buurt doen op woensdagmiddag en zaterdag (of in plaats van de gymles) mee aan deze activiteiten, door de promotiematerialen die kinderen motiveren het zwembad te bezoeken. Kinderen betalen slechts 1,00 om mee te doen. Gewenst effect Verschillende speeltoestellen en materialen die tijdens de activiteiten worden gebruikt, zijn beschikbaar gesteld door de gemeente en de provincie. Zelf kunnen wij deze leuke, Hitte Wanneer de temperaturen hoog oplopen, kan een buitenbad rekenen op vele bezoekers. Voor de veiligheid van andere bezoekers worden zwemlessen in zwembad De Barkhoorn soms afgelast. Het buitenbad kan het toezicht dan niet missen. Toch gebeurt dit niet vaak: zo n drie keer per seizoen. Van Dam: Daarnaast is er te weinig ruimte voor de recreatieve zwemmer als het druk is in het zwembad. Onze grote glijbaan zou dicht moeten, dat kunnen we gewoon niet verkopen. Verder zorgt de drukte voor teveel afleiding bij de kinderen die leszwemmen. Tijdens de vakantie halen zij de lessen gewoon weer in. Afzwemmen in kortere tijd? Een buitenbad is per jaar ongeveer 18 weken open. Hoe halen kinderen in korte tijd hun zwemdiploma? De chef badmeester vertelt: Vantevoren vertellen we ouders: het halen van een zwemdiploma in één seizoen is bijna onmogelijk. Toch bekijken we in de laatste vier weken van het seizoen wie de sterke kinderen zijn. Voor hen voeren we de frequentie op: zij gaan gedurende twee weken vijf dagen per week leszwemmen om hun diploma te kunnen halen. Mocht een kind zijn diploma niet halen, dan hebben zij een winter vrij of kunnen ze gaan leszwemmen bij een overdekt zwembad. maar kostbare speelmaterialen niet betalen, aldus Hans Vegeter, manager van zwembad Hoogkerk. Via deze constructie kunnen we toch leuke activiteiten organiseren mét gewenst effect. We doen dit nu drie jaar en er doen steeds meer kinderen aan mee. Bij slecht weer zitten de kinderen binnen: als het regent is buitenspelen niet leuk. Het is zelfs extra leuk om in de regen en het warme zwemwater te spelen. 11

7 Vrijwilligers onmisbaar In de buitenbadenbranche is er duidelijk onderscheid tussen gemeentelijke buitenbaden en openluchtbaden die horen bij een stichting of vereniging. Bijna alle buitenbaden in Nederland zijn afhankelijk van de gemeente in de vorm van subsidies. In sommige gevallen geeft de gemeente aan het buitenbad niet langer te willen exploiteren omdat het onderhoud van het zwembad een te hoge kostenpost is. Het zwembad komt dan vaak in handen van een stichting of vereniging, die een bestuur aanstelt. Zowel het bestuur als het overgrote deel van de medewerkers, bestaat dan uit vrijwilligers die zich vol enthousiasme inzetten voor het openluchtbad. Het openluchtbad krijgt nog wel subsidie, maar moet ook aan geld komen door fondsen, sponsors of donateurs te werven om de kosten van het zwembad te kunnen dekken. Geen bestaan Personeelskosten zijn een van de grootste variabele kostenposten van een buitenbad. Zonder vrijwilligers heeft ons zwembad geen bestaan, vertelt Johanna Jonker, bestuurslid bij Openluchtzwembad De Woldzoom in Peize. Bij ons zwembad zijn er wel enkele betaalde toezichthouders, maar voor alle andere zaken hebben we vrijwilligers. Zo hebben we een technische ploeg, een ploeg van cassières, een tuinploeg en een ploeg voor het onderhoud van het zwembad. Binding met de buurt Om vrijwilligers en andere partijen betrokken te houden bij het buitenbad, wordt veel geïnvesteerd in de binding met het zwembad. Via allerlei wegen wordt contact gehouden met de omgeving van het zwembad. Hans Wessels is bestuurslid van Zwembad De Glind in het gelijknamige dorp. Wessels: De gedachte aan het buitenbad moet leven in de omgeving. Daarom is mooi weer voor een buitenbad ook zo belangrijk. Als het twee jaar geleden is dat een vrijwilliger heeft geholpen of een bezoek heeft gebracht aan het zwembad, wordt er minder vaak aan het zwembad gedacht. De herinnering aan het gezellig met de picknickmand de hele dag aan het zwembad zitten is dan minder scherp. Als vrijwilliger tempert dan ook het enthousiasme. Dan denk ik wel eens: zullen Zonder vrijwilligers heeft ons zwembad geen bestaan we er geen tennisbaan van maken? Bij veel openluchtbaden worden in januari brieven verstuurd, met kerst stuurt het bestuur een presentje en in de zomer is er een barbecue voor de vrijwilligers. Contactmomenten Ook aandacht voor de bezoekers, die daarnaast potentiële vrijwilligers voor de toekomst zijn, is belangrijk. Zo zet zwembad De Woldzoom ieder jaar een advertentie in de krant en gaan vrijwilligers in de omgeving met een collecte langs de deur. Ook in Zwembad De Glind wordt aan de kleinste details gedacht. Daar wordt een feest georganiseerd voor bezoekers in een van de laatste openingsweekenden van het zwembad en daarnaast heeft het zwembad een stand op de braderie in Achterveld, een nabij gelegen dorp. Maar ook de voorverkoop van abonnementen, een recreatief bezoek met de kinderen en de zwemles zijn contactmomenten met het zwembad. Wessels: Onze bezoekers behandelen we als gasten en zo klantgericht mogelijk. Wanneer een ouder zijn/ haar kind op komt geven voor de zwemlessen, gaan we er echt even voor zitten met een kopje koffie. Effectief? Aandacht voor de omgeving heeft vaak effect: het zwembad krijgt er iets voor terug. Zowel zwembad De Glind als zwembad De Woldzoom hebben genoeg vrijwilligers. Jonker: Ons zwembad is gevestigd in een klein dorp. De sociale contacten zijn daar heel goed. Er is heel veel jeugd en daarvoor worden veel activiteiten georganiseerd. Zwemmen in een buitenbad past bij dat plaatje. Wessels: Toen Veel vrijwilligers hebben een maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel bij het eigen vakgebied wij net een zelfstandig zwembad werden, hebben omwonenden een actie georganiseerd om geld op te halen voor het zwembad. Bewoners van het dorp Achterveld deden een marathon paalzitten en werden daarbij gesponsord. Dat heeft veel geld opgebracht. Ook de plaatselijke supermarkt organiseert met de voorverkoop van abonnementen vaak een leuke actie. Wat motiveert een vrijwilliger? Een vrijwilliger kan zelf aangeven wanneer hij/zij inzetbaar is in het zwembad om mee te helpen. Soms zijn dat hele dagen, soms 1 à 2 uur per dag. Naast de flexibele werktijden, is het zwembad ook maar vijf maanden per jaar open. Jonker: Een vrijwilliger is dus niet het hele jaar met het buitenbad bezig. Zelf ben ik vreselijk gemotiveerd. Naast mijn eigen taken geef ik zelf ook nog regelmatig zwemles, net als vroeger. Ik kan het gewoon niet laten. Het is mijn lust en mijn leven én ik woon er vlak naast, dat is ook nog leuk. Maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel Flexibele werktijden zijn dus niet het enige argument dat de vrijwilliger motiveert. Ziet de vrijwillige zwembadmedewerker zijn werk als een roeping? Wessels: Roeping is een groot woord, maar daar komt het wel heel dicht bij in de buurt. Veel vrijwilligers hebben een maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel bij het eigen vakgebied. Ieder heeft zijn eigen taak en heeft ook de knowhow om zoiets te gaan runnen. Johanna Jonker ziet ook de praktische kant: Als je bij het zwembad aan de slag gaat, neem je je kinderen gewoon mee. Je bent dan bij je eigen kinderen, alleen heeft het wel enige vorm van een verplichting om het werk te doen bij het zwembad natuurlijk. Maar als je je eigen kinderen lol ziet hebben in het zwembad, weet je waar je het voor doet. Vaak speelt ook de onwetendheid van de bezoeker een rol bij de vraag of vrijwilligers zich aanmelden. Wessels: Mensen die graag vrijwilliger willen worden, vragen zich af of zij zoiets wel kunnen. Dan leg ik uit dat met de juiste vaardigheden en een training, iedere bezoeker vrijwilliger kan worden bij ons zwembad. Het is natuurlijk erg belangrijk dat onze club vrijwilligers steeds aangevuld wordt met nieuwe enthousiaste mensen, die zich verantwoordelijk voelen. Roeping is een groot woord, maar daar komt het wel heel dicht bij in de buurt 12 13

8 Strategische brainstormsessies met mensen uit de zwembadbranche Het Nationaal Platform Zwembaden NRZ is het brancheinstituut voor de zwembadbranche. Vanuit het door het bestuur geaccordeerde meerjarenplan worden elk jaar de jaardoelstellingen bepaald voor deze organisatie. De doelstellingen komen onder andere tot stand door input vanuit de branche zelf. Functie van een werkgroep Om per afdeling deze input zo goed mogelijk te laten verlopen zijn er werkgroepen geformeerd. Er zijn verschillende werkgroepen voor verschillende onderwerpen. Deze werkgroepen zijn samengesteld uit personen die zich op een positief kritische manier onderscheiden en komen regelmatig bij elkaar om actuele zaken uit de branche te bespreken die voor die werkgroep van belang zijn. De personen die deelnemen aan een werkgroep hebben een adviserende rol richting het Nationaal Platform Zwembaden NRZ. Welke werkgroepen zijn er? De verschillende vormen van brainstormsessies bij het Nationaal Platform Zwembaden NRZ zijn: Werkgroep Nationaal Zwemdiploma Herman Rijsdijk, Zwembad De Witte Brug, Castricum Henk Blok, Zwembad De Waterdam, Volendam Marco van Leeuwen, Zwembad De Wetering/Optisport Houten Kees van Zanten, Zwembadcomplex De Marsch, Hardenberg Henk Schreiber, Zwembad De Peppel, Ede Alex Walter, Zwembad Den Helder, Doesburg Ellen Verheij, Marketing & Communicatie Laco International Werkgroep Innovatie & Educatie Rob Henneman, Zwembad De Waterthor, Den Haag Ton Boogaard, Recreatiebad Enkhuizer Zand, Enkhuizen Cor Speelman, Zwembad De Heerenduinen, Velsen Thamar Bos, Sportfondsen Nederland Annemarie Jongedijk, Productontwikkeling & Promotie, SRO Ben ten Pas Jos van Gennip, Zwembad Tongelreep, Eindhoven Ellen Verheij, Marketing & Communicatie Laco International Werkgroep Zwempromotions Dirk Bouma, Bad Hesselingen, Meppel Ingrid Raben, Afdeling Communicatie Optisport Remco Pielstroom, Zwembad De Zandzee, Bussum Jos van Gennip, Zwembad Tongelreep, Eindhoven Roel Koops, Zwembad De Wiel, Schagen Anne Kremers, Zwembad De Sprenkelaar, Apeldoorn Aschwin Lankwarden, NV DOS/Zwembad De Scheg, Deventer Martijn Siebelink, Marketing & Communicatie, Laco International Werkgroep Exploitatieondersteuning Ger van der Bend, Zwembad De Kulk, Vlaardingen Marco van de Water, Sportbedrijf Lelystad Sebo Luursema, Sportfondsen Nederland Bert Land, Sportbedrijf Arnhem Jeroen Wassenaar, Sportbedrijf Alkmaar Marlon Muller, afdeling zwembaden gemeente Den Haag Ted Verbeek, KNZB Erik Busscher, Sportpark Almelo Joost van der Velden, Sportbedrijf Tilburg Werkgroep Zwemscholen Rob Baar, Zwemschool Assen Rob van Tongeren, Zwemschool Heerlen Marian de Jong, Zwemschool De Kikkersprong, Hellevoetsluis John van den Boom, Wedex Zwemscholen Eindhoven Hans Pandjes, Zwemschool Kollum Jory Rentink, Zwemschool Aquayara, Almere Robert Jaspers, Sportschool Rebel, Nijkerk Werkgroep Buitenzwembaden (samenstelling nog niet bekend) Werkgroep Nationaal Zwemdiploma Verenigingen (samenstelling nog niet bekend) Niet in een werkgroep en toch input leveren? Het Nationaal Platform Zwembaden NRZ staat open voor uw visie en opbouwende kritiek. U kunt uw mening met ons delen tijdens een van de bijeenkomsten of evenementen die het branche-instituut organiseert. Daar zijn altijd medewerkers van het Nationaal Platform Zwembaden NRZ aanwezig en er is ruimte om met elkaar in contact te komen, zoals bijvoorbeeld tijdens de Managersmeeting of een van de Najaarsbijeenkomsten. Daarnaast kunt u contact opnemen met het kantoor van het Nationaal Platform Zwembaden NRZ, door te mailen naar info@npz-nrz.nl of door te bellen naar (0343) Ook kunt u een bezoek van de regio-coördinator aanvragen. De werkgroepen zijn samengesteld uit personen die zich op een positief kritische manier onderscheiden en komen regelmatig bij elkaar om actuele zaken uit de branche te bespreken die voor die werkgroep van belang zijn Open Dag Zwembaden 2008 enthousiast ontvangen Op woensdag 2 april vond de Open Dag Zwembaden 2008 plaats. De Open Dag Zwembaden was gekoppeld aan de Dag van de Watersport in de Nationale Sportweek, om mee te liften op de publiciteit en het succes. Ruim 55 zwembaden deden mee aan deze landelijke actie en de reacties vanuit de zwembaden zijn positief. Het thema van deze Open Dag was Lighten Up en gericht op ontspanning, werken aan gezondheid en afvallen en minimale belasting van de spieren en gewrichten door de opwaartse kracht van het water. Dit thema kwam terug tijdens de Open Dag in verschillende zwembaden. Bijvoorbeeld in Zwembad Meerbad te Abcoude: op 2 april stond er een stand met ecologische producten in het zwembad in het kader van verlichting van de *Mede mogelijk gemaakt door de jaarlijkse bijdrage van zwembaden, zwemscholen en zwemverenigingen milieubelasting. Zwemschool Juf Angela huurde een masseur in die wachtende ouders een nek- en schoudermassage gaf. Angela Hermans: Adverteren in de regiokrant geeft respons en bevorderde ook de mond-tot-mondreclame. Hierdoor hebben we zo mogelijk nog meer bezoekers aangetrokken. Het was een gezellige, leuke en goed bezochte dag. Wij vonden het zeer geslaagd en gaan volgend jaar zeker weer meedoen. Zwemschool Juf Angela huurde een masseur in die wachtende ouders een nek- en schoudermassage gaf 14 15

9 16 Meer dan fietsen alleen! Geef je nu op voor een introductieles Box Aquafietsen De introductiedag voor de box Aquafietsen staat gepland op 2 mei Meer informatie kunt u vinden op de website van Scholing & Training ( of u kunt contact opnemen met Nieta Sprang, bereikbaar op telefoonnummer (0343) en mailadres scholing@npz-nrz.nl. Planning voorjaar 2008 Extra dag voor Dag van het Zwemonderwijs biedt dit voorjaar weer tal van interessante, praktijkgerichte workshops aan. De volgende workshops zijn gepland: Op woensdag 4 juni is er een extra Dag van het Zwemonderwijs gepland in Voorthuizen. De beide dagen in april waren in no time vol en de aanmeldingen voor de derde dag stromen ook binnen. Meld je daarom snel aan! Vol is vol. Moderne lesopbouw 14 mei 2008, Gouda 10 juni 2008, Heerenveen Verboden voor rijtjes 19 mei 2008, Zwijndrecht Leren door te spelen 26 mei 2008, Driebergen Materiaal als uitdaging 5 juni 2008, Driebergen Omgaan met lastig gedrag voor receptiemedewerkers 15 mei 2008, Driebergen Ook dit jaar kent de Dag van het Zwemonderwijs een gevarieerd programma. Voor meer informatie verwijzen wij graag naar de folder die u eerder heeft ontvangen, of naar onze website Aanmelden kan door het invullen van het aanmeldingsformulier. Pas zelf de datum aan! training Omgaan met lastig gedrag voor toezichthouders 29 mei 2008, Driebergen Omgaan met geluid in zwembaden 18 juni 2008, Gouda Alle workshops duren van uur en kosten 125,- per persoon. Aanmelden kan via de website of door het sturen van een mail naar scholing@npz-nrz.nl. Aquafit4you vanaf nu in zwembaden Bezoekers in tien verschillende zwembaden kunnen vanaf begin april kennis maken met Aquafit4you. Op 28 maart 2008 is de pilot Aquafit4you officieel van start gegaan. Zevenentwintig medewerkers van tien zwembaden kwamen die dag bij elkaar voor de kick-off in Driebergen. Het doel van de pilot is om het concept Aquafit4you in de praktijk uit te testen, de reacties te volgen van de bezoekers en zwembadmedewerkers die volgens het concept Aquafit4you gaan werken en het uittesten van bijbehorende materialen. Gedurende 2,5 maand is er intensief contact tussen de zwembaden die deelnemen aan de pilot Aquafit4you en. Aquafit4you is de merknaam voor de klantgerichte manier, waarop het zwembad zich openstelt voor de zwembadbezoeker en activiteiten aanbiedt aan de zwembadbezoeker. Aquafit4you is geen activiteit zoals aquajoggen of aquafietsen, maar een concept. Waar staat Aquafit4you voor? De kernwaarden van Aquafit4you zijn: welkom, keuzevrijheid en ondersteuning. Dit houdt in dat de zwembadbezoeker welkom is in het zwembad en daar altijd terecht kan. Het betekent dat de zwembadbezoeker keuzevrijheid heeft. De bezoeker kan doen wat hij/zij wil en zelf bepalen wanneer en hoe lang hij/zij actief bezig wil zijn in het zwembad. Mocht de zwembadbezoeker dit willen dan kan hij/zij rekenen op ondersteuning van de zwembadmedewerker. Van idee naar concept Aquafit4you is een jaar geleden bedacht als activiteit voor de banenzwemmers. Het individuele bewegen tijdens het banenzwemmen stond centraal. Gedurende het afgelopen jaar zijn de ideeën rondom Aquafit4you verder ontwikkeld en steeds meer uitgebreid tot het huidige concept Aquafit4you. Er zijn onderdelen aan toegevoegd en het idee is groter en uitgebreider geworden. Het concept Aquafit4you betekent een vernieuwende, revolutionaire manier van invulling geven aan en organiseren van alle activiteiten in het zwembad. Perfectioneren De medewerkers van en de zwembadmedewerkers van deelnemende zwembaden aan de pilot houden contact over het uittesten van Aquafit4you in de praktijk. Tussendoor wordt er via contact gehouden en worden gegevens verzameld en daarnaast staan er nog twee bijeenkomsten gepland. Het kan bedacht worden achter een bureau, maar de zwembaden gaan ermee werken. Vandaar de keuze voor een pilot. In de periode van 2,5 maand wordt er getest, geanalyseerd, aangepast en geconcretiseerd. Aquafit4you-pilot-baden De zwembaden die meedoen aan de pilot Aquafit4you, zijn: Zwembad de Molenheij, Schijndel Zwembad de Scheg, Deventer Zwembad de Dolfijn, Hoogeveen Sportcentrum de Zandzee, Bussum Zwembad de Sprenkelaar, Apeldoorn SportPlaza Tiel Zwembad de Marsch, Hardenberg Sportfondsen Geertruidenberg Zwembad de Hoge Devel, Zwijndrecht Zwembad Brilmansdennen, Losser De kick-off had een open karakter en iedereen kwam aan het woord en kon zijn verwachtingen uitspreken over Aquafit4you. Het concept Aquafit4you werd toegelicht en er werd gepraat over hoe je je zwembad zo kan organiseren dat je de kernwaarden van Aquafit4you kan inpassen in je zwembad. Wilt u meer informatie over Aquafit4you of wilt u een keer komen kijken in een van de pilot-zwembaden? Neem dan contact op met Thamar Henneken, haar mailadres is thenneken@npz-nrz.nl. Wilt u meer informatie over Aquafit4you of wilt u een keer komen kijken in een van de pilot-zwembaden? Het doel van de pilot is om het concept Aquafit4you in de praktijk uit te testen, de reacties te volgen van de bezoekers en zwembadmedewerkers die volgens het concept Aquafit4you gaan werken en het uittesten van bijbehorende materialen 17

10 Aquamasters 2008: International Inspiration Internationaal talent versterkt team Het concept Aquamasters 2008 is een unieke studiedag, waar ervaren presenters workouts demonstreren. Deze workouts zijn speciaal ontworpen voor Aquamasters 2008 en vinden plaats in zowel diep als ondiep water. De presenter laat zien dat hij/zij zich op meerdere vlakken heeft ontwikkeld. Deelnemers aan deze workouts krijgen zelf nieuwe energie om de eigen lessen in te vullen en krijgen nieuwe impulsen aangereikt die gebruikt kunnen worden. Dit leidt vaak tot het geven van lessen met een betere kwaliteit en creativiteit. Als deelnemer kun je de workouts ook ervaren in het water, zodat je weet wat het is om de oefeningen uit te voeren. Samen met deelnemers uit de zwembadbranche wordt Aquamasters 2008 een fantastisch evenement! Titel: Aquamaster 2008 De meest vernieuwende, innovatieve en creatieve workout wordt beloond met een opleidingscheque ter waarde van 1.225,-. Wie neemt deze wisselbeker over in 2008? De spanning stijgt! Titel: Aquarookie 2008 Nieuw dit jaar is de mogelijkheid de prestigieuze titel Aquarookie 2008 te winnen. De winnende presenter weet het publiek het beste te motiveren en kent een juiste cueing. De Aquarookie 2008 wint een kledingpakket en heeft de kans om les te geven tijdens een internationale conventie in het buitenland. Aquarookie is een titel die in meerdere landen wordt uitgereikt; maar wie wordt de Nederlandse winnaar? Aquamasters, de praktische en unieke studiedag over aquasporten voor nieuwe en ervaren presenters, is spectaculair vernieuwd! Aquasport wordt op 20 juni 2008 in een internationaal perspectief gezet. Deelnemers aan Aquamasters, doen mee met verschillende inspirerende workouts van collega s uit de zwembadbranche. Dit jaar zijn er twee internationale presenters aanwezig die extra spectaculaire workouts verzorgen. Deelnemers leren van anderen door mee te doen aan hun aquasportlessen. De twee internationale presenters vormen de jury, samen met andere internationals die ruime ervaring hebben in de aquafitnessbranche. Het oordeel van de jury bepaalt, samen met de stem van alle deelnemers, niet alleen wie Aquamaster 2008 wordt: ook de verkiezing van Aquarookie 2008 vindt op deze dag plaats! Voor iedereen die geïnspireerd wil raken om creatieve aquasportlessen te verzorgen: bezoek Aquamasters 2008! De jury De internationale jury bestaat uit mastertrainers die jureren voor de titel Aquamaster 2008 en de titel Aquarookie De ervaren leden van de jury zijn gespecialiseerd in aquasport en bekijken het internationale talent objectief. Ook deelnemers kunnen een stem uitbrengen voor de beste workout én de beste presenter. Wanneer de punten zijn opgeteld, bekroont de jury het potentiële internationale talent. Kortom: een uitdaging voor de presenters die de workouts verzorgen. De presenters Dit jaar strijden zes presenters om de titel Aquamaster 2008 en Aquarookie Deze presenters stellen zich binnenkort voor op de website van : en verklappen alvast iets over de inhoud van hun workout. Ze zijn erg gemotiveerd om hun talent te laten zien en zijn al druk bezig met de voorbereidingen. Naast deze zes presenters zijn er ook twee internationale presenters die elk een workout verzorgen. Eén daarvan is Kim Geeroms, de Belgische AquaRookie Zij opent deze studiedag met haar winnende workout. Wordt deelname aan Aquamasters jouw paspoort naar een internationale carrière? Bezoek Aquamasters! Aquasportinstructeurs willen graag op de hoogte blijven van de ontwikkelingen op aquasportgebied. Schijf de presenters in uw organisatie daarom in! Deelnemers ontvangen handouts van alle aangeboden workouts. Daarnaast reiken medewerkers van een bewijs van deelname uit: het paspoort naar een internationale carrière? Kosten Het meedoen aan Aquamasters 2008 kost 175,- per persoon. Een deelnemer krijgt daarvoor acht inspirerende workouts, documentatie, lunch en afsluitend een heerlijk diner. Aanmelden Aanmelden kan tot 21 mei 2008 via het aanmeldingsformulier of stuur een mail naar scholing@npz-nrz.nl. Vanaf 1 februari 2008 versterkt de 31-jarige Katrien Lemahieu het team van. Zij is een bekende op het gebied van aquasport en verzorgt onder andere de organisatie van het Aquasportevent Aquamasters. Na haar studies leraar Lichamelijke Opvoeding en Speciaal Bewegingsonderwijs is Katrien gaan werken als Motorisch Remedial Teacher en sportleerkracht op een school voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen. Daarna is zij aan de slag gegaan bij zwembad de Sprenkelaar in Apeldoorn. Hier heeft ze zich toegespitst op het zwemonderwijs en aquasporten. Dag van het Zwemonderwijs Op 15 en 17 april vond de Dag van het Zwemonderwijs plaats, dé studiedag die geheel in het teken stond van leren zwemmen. Driehonderd coördinatoren en lesgevers lieten zich inspireren en verrassen door de interactieve manier waarop kennis over zwemonderwijs werd overgedragen. Op 4 juni vindt een extra Dag van het Zwemonderwijs plaats, vanwege de grote belangstelling vanuit de zwembadbranche. In het groene Voorthuizen op 15 april heten twee zwemsterren de bezoekers van harte welkom. Met roze pak aan en zwembril op geven de actrices het geheel een ludieke invalshoek en vertellen zij over de nieuwe mogelijkheden tijdens de Dag van het Zwemonderwijs Nieuw dit jaar is het spreekuur, waarin Arno Jonkers, specialist op het gebied van bewegingswetenschappen, antwoord geeft op specifieke vragen van bezoekers. Bovendien is de bezoeker vrij op de studiedag zélf te kiezen welke workshops de voorkeur hebben en een van de nieuwe onderdelen, het discussieforum, te bezoeken. De Dag van het Zwemonderwijs is in 2008 een interactieve inspiratiebron, waarin tijdens kennisrondes niet alleen informatie wordt verteld, maar ook informatie wordt afgestemd met het werkveld. Inhoudelijk is de Dag van het Zwemonderwijs gericht op de laatste ontwikkelingen. Ronald ter Hoeven, directeur van het Nationaal Platform Zwembaden NRZ, vertelt: Er is steeds meer belangstelling voor ontwikkelingen binnen het zwemonderwijs. Zo wordt er bijvoorbeeld veel onderzoek gedaan om de kennis over leren zwemmen en kinderen te vergroten. Bovendien is er meer aandacht voor het kind: hoe leren we hem of haar op een zo goed mogelijke manier zwemmen? Ook Mark van Huijgevoort, Personal Life Coach bij Coachworld en gespecialiseerd In 2004 ontdekte Martine Flamen van Aqua & Move Katrien Lemahieu als aquasporttalent en is Katrien gaan lesgeven op een internationale Aquafitnessconventie in België. Op de conventie Moving World heeft Katrien haar eerste internationale workshop gegeven. Ook heeft zij in Duitsland, België, Frankrijk en Portugal op conventies gedoceerd als international presenter. Sinds 2006 is ze MasterTrainer Aqua & Move. Nog steeds gaat de nieuwe medewerker van jaarlijks met andere Europese MasterTrainers naar de Verenigde Staten om zich bij te scholen en alle ontwikkelingen in dit vakgebied bij te houden. Door dit alles is zij een gewaardeerde en vaak gevraagde presenter voor bijscholing, meetings en workshops. in mental coaching in de healthclubbranche, ziet deze ontwikkeling: Er wordt aandacht besteed aan het leerproces van het kind tijdens een zwemles. Probeer als lesgever ook te denken aan leuke dingen; de eigen gemoedstoestand is bepalend voor de resultaten van de zwemles. Perceptie is projectie: denk eens terug aan toen het zo goed ging tijdens de zwemles met de kinderen. Lag dat aan de groep of lag dat aan jezelf? Enthousiast geraakt? Check of er nog plaats is op 4 juni in Voorthuizen of zorg dat u er volgend jaar bij bent. Heeft u suggesties voor workshops voor volgend jaar, dan horen wij dat graag. Neem contact op met Thamar Henneken, mail naar thenneken@npz-nrz.nl

11 Automatisering administratie diplomazwemmen Voordat een examen voor de Nationale Zwemdiploma s kan plaatsvinden, is er administratief al heel wat gebeurd. De aanvraag is schriftelijk ingediend, er is contact geweest met de rapporteur en het zwembad, de zwemschool of de vereniging dat het examen organiseert en de rapporteur ontvangt de juiste informatie. Tot nu toe werd dit allemaal schriftelijk geregeld. Vanaf 1 september 2008 kan ieder zwembad, iedere zwemschool, zwemvereniging en rapporteur zijn gegevens digitaal verwerken. Het Nationaal Platform Zwembaden NRZ heeft een systeem laten ontwikkelen waarin papier geen rol meer vervult. Sinds 1 februari zijn dertig zwembaden, zwemscholen en zwemverenigingen en dertig rapporteurs gestart met proefdraaien. Het systeem werkt goed en wordt verder verbeterd. Uit een evaluatie blijkt dat de deelnemende zwembaden, zwemscholen, zwemverenigingen en de rapporteurs zeer tevreden zijn. Het systeem kent veel voordelen. De zwembaden, zwemscholen, zwemverenigingen en de rapporteurs krijgen een wachtwoord en een inlogcode. Hiermee gaat ieder naar zijn of haar eigen startpagina. Persoonlijke informatie over de examenaanvragen, de examenverslagen, de examenresultaten, de leden van de beoordelingscommissie, de afzwembaden en het eigen archief kunnen hier worden geraadpleegd. Het is de bedoeling om vanaf 1 september 2008 digitaal te gaan verwerken. Rond juni dit jaar ontvangen alle zwembaden, zwemscholen, zwemverenigingen en alle rapporteurs uitgebreide informatie. Gesubsidieerd opleidingsprogramma op maat Vanaf het voorjaar van 2008 kunt u aan de slag met het nieuwe Bedrijfsopleidingsplan (BOP) van het Sociaal Fonds Recreatie (SFRecreatie). Het BOP is een op maat gesneden plan voor het eigen bedrijf, waarvoor u subsidie kunt ontvangen. Voorwaarde is uiteraard wel dat uw zwembad valt onder de CAO Recreatie. Allereerst benoemt u de ontwikkelingen en trends, waarop u als zwembad wilt inspelen. Wat betekenen die voor de competenties van uw mensen? Dit matcht u met de uitkomsten van een enquête onder uw medewerkers. Deze enquête vormt de basis van een concreet opleidingsprogramma waar iedereen achter staat. Het maken van een BOP kost gemiddeld 24 uur voor een bedrijf met 10 werknemers. Voor 2008 is bepaald dat maximaal 50 bedrijven in aanmerking komen voor een gesubsidieerd Bedrijfsopleidingsplan. Het is dus zaak er snel bij te zijn. Actief betrokken Uit twee pilots van het SFRecreatie is gebleken dat het BOP en het enquête-instrument direct uw bedrijfsplannen ondersteunen en uw medewerkers bijzonder aanspreken. Zij worden actief betrokken bij hun eigen ontwikkeling en stimuleren elkaar hierbij. Ook het inkopen van incompanytrainingen is hierbij een mogelijkheid. SFRecreatie stelt als voorwaarde bij het opstellen van het BOP om samen te werken met een externe adviseur die erkend is door SFRecreatie. Vijf adviserende bedrijven in Nederland beschikken nu over een licentie. Dit zijn: Quivive (Zoetermeer) Kenwerk (Zoetermeer) ISEO Consult (Den Haag) BDO CampsObers Personeel & Organisatie B.V. (Arnhem) MtoM Consultants (Groningen) Subsidie Voor het opstellen van een Bedrijfsopleidingsplan (BOP) kunt u als werkgever een subsidie krijgen van maximaal 1.250,-. Een door het bestuur SFRecreatie goedgekeurd BOP geeft u de mogelijkheid om zelf externe opleiders te kiezen en cursussen op maat af te nemen. Naast de cursussen uit de cursusbrochure van SFRecreatie komen ook zelf gekozen cursussen die een directe of indirecte relatie hebben met het beroep en de ambities van het bedrijf in aanmerking voor de regeling Subsidie Educatief Verlof van SFRecreatie. Verplichte cursussen als BHV en EHBO vallen hier buiten. Voor vragen kunt u terecht bij SFRecreatie, info@sectorrecreatie.nl. Het is dus zaak er snel bij te zijn 20

Wilgenhoek. Tekening Maarten Oortwijn

Wilgenhoek. Tekening Maarten Oortwijn Wilgenhoek Mijn herinneringen aan de Wilgenhoek gaan ver terug. Mijn moeder, broer en ik hadden zomers altijd een abonnement op het zwembad. Als het dan even mooi weer was waren we daar te vinden. Niet

Nadere informatie

Welke keuzes je ook maakt, sluiting, renovatie, nieuwbouw niet iedereen is tevreden.

Welke keuzes je ook maakt, sluiting, renovatie, nieuwbouw niet iedereen is tevreden. Van: Openluchtzwembad Klarenbeek Jan van Olmen Deze tekst kan ik helaas niet presenteren tijdens de expertmeeting i.v.m. de drukte in het openluchtbad. Inleiding. In Arnhem hebben wij een vergelijkbare

Nadere informatie

HOUTVAARTKOERIER 2009nr. 1 maart 2009

HOUTVAARTKOERIER 2009nr. 1 maart 2009 HOUTVAARTKOERIER 2009nr. 1 maart 2009 zie ook: www.houtvaart.nl Opening zwembad: 25 april 2009 Beste Vrienden van de Houtvaart, en dat zijn er heel veel. Wist u dat de Vereniging bijna 2000 leden telt.

Nadere informatie

het Peel en Maas bad een bad voor en door de gemeenschap

het Peel en Maas bad een bad voor en door de gemeenschap het Peel en Maas bad een bad voor en door de gemeenschap Uitgangspunt De Bubblemates, Heldense Reddingsbrigade en de Heldense Zwemvereniging spreken samen de intentie uit om vanaf 2016 het beheer van de

Nadere informatie

KLEINE MENSEN GROTE WENSEN

KLEINE MENSEN GROTE WENSEN KLEINE MENSEN GROTE WENSEN Voor de betere kinderopvang DOOR DE OGEN VAN KINDEREN Dit boekje laat je kinderopvang zien door de ogen van kinderen. Een praktische gids voor iedereen die nadenkt over de opvang

Nadere informatie

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn 1 Kaders bij zelfsturing: financieel gezond zijn Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn Financieel

Nadere informatie

Beroepsopleiding Allround Zwembadmedewerker Seizoen 2010 / 2011

Beroepsopleiding Allround Zwembadmedewerker Seizoen 2010 / 2011 Beroepsopleiding Allround Zwembadmedewerker Seizoen 2010 / 2011 Parttime opleiding! Goed te combineren met gezin, baan of studie Lifeguard/ Toezichthouder Instructeur Doelgroepen Recreatie Zwemleider Erkend

Nadere informatie

'HET LEREN ZWEMMEN IN NEDERLAND' 7 SEPTEMBER 2006

'HET LEREN ZWEMMEN IN NEDERLAND' 7 SEPTEMBER 2006 MANAGERSMEETING 'HET LEREN ZWEMMEN IN NEDERLAND' 7 SEPTEMBER 2006 MANAGERSMEETING 'HET LEREN ZWEMMEN IN NEDERLAND' Op donderdag 7 september organiseert het Nationaal Platform Zwembaden NRZ een meeting

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

DURF JIJ DE STAP AAN?

DURF JIJ DE STAP AAN? DURF JIJ DE STAP AAN? Naar leerjaar 3 vmbo op De Groene Campus www.degroenecampus.nl De Groene Campus: een leuke school met een goede sfeer D foto nog maken - food - design - groen - sport e Groene Campus?

Nadere informatie

INFORMATIE VOOR OUDERS. De actieve start van een leven lang zwemmen

INFORMATIE VOOR OUDERS. De actieve start van een leven lang zwemmen De actieve start van een leven lang zwemmen 1 Veilig zwemmen is belangrijk voor kinderen. Daar is iedereen het over eens. Toch leven er vaak veel vragen bij ouders over de manier waarop kinderen leren

Nadere informatie

DEEL A COMPETENTIEOPDRACHT LFG 1

DEEL A COMPETENTIEOPDRACHT LFG 1 DEEL A COMPETENTIEOPDRACHT COMPETENTIEOPDRACHT INTRODUCTIE AQUA & LEISURE 1. INLEIDING Een belangrijk werkveld in de zwembadsector is het werken als lifeguard in een zwembad. Dit kan zowel in publiek zwembad,

Nadere informatie

De totale extra jaarlast komt dus neer op 209.250,00-90.000,00 + 28.300,00 = 147.550,00 (zie overzicht op pagina 4).

De totale extra jaarlast komt dus neer op 209.250,00-90.000,00 + 28.300,00 = 147.550,00 (zie overzicht op pagina 4). BIJLAGE 2. Betreft: Uitwerking uitkomsten onderzoek opwaarderen/renoveren/wegwerken achterstallig en onderhoud, alsmede onderzoek exploitatiescenario bij 16 en 12 weken openstellingperiode openluchtbaden.

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

INNOVATIEDAG ZWEMONDERWIJS 18 EN 25 APRIL 2006

INNOVATIEDAG ZWEMONDERWIJS 18 EN 25 APRIL 2006 UITNODIGING INNOVATIEDAG ZWEMONDERWIJS 18 EN 25 APRIL 2006 INNOVATIEDAG ZWEMONDERWIJS 18 EN 25 APRIL Het Nationaal Platform Zwembaden NRZ organiseert op 18 en 25 april de Innovatiedag Zwemonderwijs in

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 3 April 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,

Nadere informatie

Marketing vanuit je hart

Marketing vanuit je hart Waardecreatie en identiteitsmarketing Marketing vanuit je hart Voor zelfstandige ondernemers die hun droom najagen Ingrid Langen INHOUD 1. Inleiding 4 2. Wie moet het lezen 5 3. Het Waarom van dit boek

Nadere informatie

Welkom bij: Werkwijze. Workshop Snelcursus. Bert Smolders Hans Brugmans. Beantwoorden vragen (duur:: 10 min.)

Welkom bij: Werkwijze. Workshop Snelcursus. Bert Smolders Hans Brugmans. Beantwoorden vragen (duur:: 10 min.) Welkom bij: Workshop Snelcursus Bert Smolders Hans Brugmans Werkwijze Uitleg en discussie begrip snelcursus en factoren die een rol spelen (duur:: 20 min.) Discussie in groepen van 4/5 personen,, centrale

Nadere informatie

Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn

Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn NIEUWSBRIEF Follow your it knows the way Mind & Motion, Centrum voor BewustZijn Nieuwsbrief nr. 6 23 augustus 2015 De lessen gaan weer beginnen! De zomervakantie is voorbij, wat gaat de tijd toch snel.

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Kids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10

Kids United Inhoudsopgave. Kids United Voorwoord Henk Sijtsma. Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Kids United Inhoudsopgave Kids United Voorwoord Henk Sijtsma Inhoudsopgave 02 Voorwoord 03 Terugblik 04 Samenwerking 08 Hoofdsponsor 10 Enthousiast, gedreven, betrokken, respect: dat waren de woorden die

Nadere informatie

Prikkel de nieuwsgierigheid van kinderen. In drie stappen naar een Techniek&ik-locatie

Prikkel de nieuwsgierigheid van kinderen. In drie stappen naar een Techniek&ik-locatie Prikkel de nieuwsgierigheid van kinderen In drie stappen naar een Techniek&ik-locatie 2 Techniek&ik wordt ondersteund door 01_2014 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Iniatiefnemers 4 Ga mee op ontdekking 5 Stap

Nadere informatie

BEROEPSOPLEIDING. ALLROUND ZWEMBADMEDEWERKER (aqua & leisure host) Algemene informatie

BEROEPSOPLEIDING. ALLROUND ZWEMBADMEDEWERKER (aqua & leisure host) Algemene informatie BEROEPSOPLEIDING ALLROUND ZWEMBADMEDEWERKER (aqua & leisure host) Algemene informatie 1 Brochure Voor je ligt de brochure van de beroepsopleiding allround zwembadmedewerker (aqua & leisure host) verzorgd

Nadere informatie

Nieuwsbrief MTC december 2014

Nieuwsbrief MTC december 2014 Nieuwsbrief MTC december 2014 Afscheid van een tennisvriend Op 8 december 2014 is helaas veel te vroeg, ons sympathieke en altijd vrolijke tennislid Fred Koster overleden. Wij bewaren mooie herinneringen

Nadere informatie

Toezichtplan Boerhaavebad

Toezichtplan Boerhaavebad Toezichtplan Boerhaavebad Opgesteld door: Frans Maijs Technisch Commissie SVZ Haarlem, april 2006 Aangepast: juli 2012 Inleiding Het houden van toezicht in een zwembad is een hot item in de zwemwereld.

Nadere informatie

Nieuwsbrief Juli 2015

Nieuwsbrief Juli 2015 Afscheid nemen is met zachte vingers, wat voorbij is, dicht doen en verpakken in de goede gedachten der herinnering. Nieuwsbrief Juli 2015 Inhoud Nieuwsbrief: Groep 8. Personeel. Schoolagenda. Engels.

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Ik ben rustiger geworden en haal meer resultaten

Ik ben rustiger geworden en haal meer resultaten Leergang Veranderen en Organiseren in gemeenten Ik ben rustiger geworden en haal meer resultaten Tekst: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Hoe bied ik ontwikkelingen in en buiten mijn organisatie

Nadere informatie

Huren bij De Zorgcirkel. veilig & vertrouwd wonen voor ouderen

Huren bij De Zorgcirkel. veilig & vertrouwd wonen voor ouderen Huren bij De Zorgcirkel veilig & vertrouwd wonen voor ouderen Inhoudsopgave Welkom bij De Zorgcirkel Wonen bij De Zorgcirkel Zorgcirkel services 4 De Zorgcirkel vestigingen 6 Meer informatie 7 5 6 Welkom

Nadere informatie

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten

TOETS NT2-1 schrijven. Goed voorbereid slagen. voor het staatsexamen NT2 programma 1. Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN. niveau B1. tijdsduur: 120 minuten Goed voorbereid slagen voor het staatsexamen NT2 programma 1 Opgavenboekje nr. 1 SCHRIJVEN niveau B1 tijdsduur: 120 minuten Deel 1: Zinnen afmaken 15 opdrachten Maak de zinnen af: 1. Het is in de vakantie

Nadere informatie

Tandartspraktijk Hoek verder als Mondmedicentrum Tiel

Tandartspraktijk Hoek verder als Mondmedicentrum Tiel Tandarts Hoek Konijnenwal 23 4001 HA Tiel T. 0344 61 62 40 Tandartspraktijk Hoek verder als Mondmedicentrum Tiel Geachte heer/mevrouw, Al enige tijd werken Tandartspraktijk Hoek, Tandartspraktijk G. van

Nadere informatie

Je talenten komen tot bloei bij Bloesem Theehuis Sterker in de samenleving.

Je talenten komen tot bloei bij Bloesem Theehuis Sterker in de samenleving. Je talenten komen tot bloei bij Bloesem Theehuis Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn Rita deed werkervaring op bij Bloesem Theehuis in Herpen. Gasten genieten er van de lekkerste thee, taart en

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2014. Stichting Bosbad Zwinderen Toldijk 20b 7864 TL Zwinderen

JAARVERSLAG 2014. Stichting Bosbad Zwinderen Toldijk 20b 7864 TL Zwinderen Stichting Bosbad Zwinderen Toldijk 20b 7864 TL Zwinderen Het weer en de bezoekersaantallen. Het seizoen begon dit jaar rustig. Op deze eerste dag van het nieuwe seizoen, 26 april, konden wij zo'n 300 bezoekers

Nadere informatie

Auto onder water en een startcursus duiken, op 27 april waren de openingsactiviteiten.

Auto onder water en een startcursus duiken, op 27 april waren de openingsactiviteiten. Jaarverslag 2013 Bosbad Zwinderen Het weer en de bezoekersaantallen. De openingsactiviteiten op 27 april waren spectaculair: een startcursus duiken, leuke activiteiten van Veilig Verkeer Nederland, aantrekkelijke

Nadere informatie

Aan de bewoners van dit pand: STICHTING INFORMATIE 2015 ZWEMBAD DE DINGE ZWEMBADEN DE BREEDE

Aan de bewoners van dit pand: STICHTING INFORMATIE 2015 ZWEMBAD DE DINGE ZWEMBADEN DE BREEDE Aan de bewoners van dit pand: STICHTING ZWEMBADEN EEMSMOND INFORMATIE 2015 ZWEMBAD DE DINGE ZWEMBAD DE BREEDE De winter is bijna ten einde en het zwemseizoen staat weer voor de deur. In de gemeente Eemsmond

Nadere informatie

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk?

E-mailmarketing voor zorg-professionals: Reader Deel 1: Waarom is e-mail marketing belangrijk? Waarom is e-mail marketing belangrijk als zorg-professional? Als therapeut of coach werk je graag met mensen. Ook wil je graag genoeg verdienen om van te kunnen leven. Dat betekent dat het belangrijk voor

Nadere informatie

Cliënten aan het woord

Cliënten aan het woord Cliënten aan het woord Instrument om ervaringen van cliënten in kaart te brengen Versie Wonen Naam cliënt : Woning cliënt : Datum : Je ontvangt deze vragenlijst omdat we graag willen weten hoe je het wonen

Nadere informatie

DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING

DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING informatie workshop maatschappelijk ondernemen sociale hygiëne aed / reanimatie ehbo cursus met aed ehbo bij kinderen cursus verantwoord alcohol schenken Aanbod 2012 WORKSHOP

Nadere informatie

Zwembad Scharlakenhof

Zwembad Scharlakenhof Zwembad Scharlakenhof 2015-2016 halfjaaroverzicht Stichting Exploitatie Zwembad Scharlakenhof 2015/2016 Inleiding Voor u ligt het half jaar verslag van het tweede exploitatiejaar van het zwembad Scharlakenhof,

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November

Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken Nieuwsbrief van de maand November Parkinson Café Delft en omstreken website: Sophia Revalidatie (sportkantine), www.parkinsoncafedelfteo.nl Reinier de Graafweg 1, email:

Nadere informatie

Wekelijkse activiteiten die plaatsvinden in de Hudsonhof 1

Wekelijkse activiteiten die plaatsvinden in de Hudsonhof 1 Wekelijkse activiteiten die plaatsvinden in de Hudsonhof 1 Maandag 10.00 tot 12.00 uur dienstverlenende inloop Maandag 13.00 tot 14.00 uur Nederlandse conversatie les Dinsdag 14.00 tot 15.00 uur Chi Kung

Nadere informatie

Jaargang 26 - nr. 7 Nieuwsbrief 1 mei 2015

Jaargang 26 - nr. 7 Nieuwsbrief 1 mei 2015 Lea Dasbergschool Emily Brontësingel 1a 6836 TV Arnhem 026-3272489 Lea Dasbergschool Pythagorasstraat 9 6836 GA Arnhem 026-3272896 www.leadasbergschool.nl info@leadasbergschool.nl Jaargang 26 - nr. 7 Nieuwsbrief

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

NOTITIE: Resultaten enquête 2 mei 2017

NOTITIE: Resultaten enquête 2 mei 2017 NOTITIE: Resultaten enquête 2 mei 2017 Geachte lezer, Om te zorgen voor voldoende participatie van de gebruikers, ook van de recreatieve zwemmers, is er onder de recreatieve zwemmers in Enschede een enquête

Nadere informatie

Het sprookje van. Wonen. op het mooiste plekje van. Uden

Het sprookje van. Wonen. op het mooiste plekje van. Uden Het sprookje van Wonen op het mooiste plekje van Uden park maashorst parkmaashorst.nl P ark M aashorst 1 Uden Noord, grenzend aan Maashorst, is het ideale gebied voor een bijzondere ontwikkeling. Op de

Nadere informatie

Kringgesprek. Die kunt u dan invullen op de dag of avond dat u toch op school bent voor de rapportgesprekken.

Kringgesprek. Die kunt u dan invullen op de dag of avond dat u toch op school bent voor de rapportgesprekken. Kringgesprek Geachte ouders, Wilt u alstublieft meedoen aan het invullen van een enquête Ouderbetrokkenheid? Nummer 9 2012-2013 2013 Die kunt u dan invullen op de dag of avond dat u toch op school bent

Nadere informatie

Nieuwsbrief Actief Betrokken Club

Nieuwsbrief Actief Betrokken Club Nieuwsbrief Actief Betrokken Club Wat is Actief Betrokken Club? Per 1 mei 2014 is Sportbedrijf Almelo samen met PH, ON en MHC gestart met het project Actief Betrokken Club (ABC). Doelstelling van het project

Nadere informatie

INFOBULLETIN bewoners Stanleylaan 17 t/m 135

INFOBULLETIN bewoners Stanleylaan 17 t/m 135 Graag informeren wij u over de start van de saneringswerkzaamheden bij de dakrand van uw flat aan de Stanleylaan 17 t/m 135. Medewerkers van Mitros hebben u begin deze week gebeld om u over deze werkzaamheden

Nadere informatie

Marijke Hiem. Dienstverlening voor senioren

Marijke Hiem. Dienstverlening voor senioren Marijke Hiem Dienstverlening voor senioren Uw welzijn......daar draait het om! Iedereen geeft een eigen invulling aan plezierig wonen. Voor de één heeft dat te maken met een bepaald woonoppervlak en leefruimte,

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Heeft u op dit moment kinderen die op zwemles zitten? Bent u een man of een vrouw? In welk jaar bent u geboren?

Heeft u op dit moment kinderen die op zwemles zitten? Bent u een man of een vrouw? In welk jaar bent u geboren? Zwemles is een oer Hollands product. Nergens ter wereld gaan zoveel kinderen op zwemles. Het kan ook niet anders in zo'n waterrijk land. In Nederland worden jaarlijks zo'n 300.000 zwemdiploma's uitgereikt.

Nadere informatie

Sponsormogelijkheden en bijbehorende tegenprestaties op en rond De Ulebelt, centrum voor natuur- en milieu-educatie & kinderboerderij

Sponsormogelijkheden en bijbehorende tegenprestaties op en rond De Ulebelt, centrum voor natuur- en milieu-educatie & kinderboerderij SPONSORING EN TEGENPRESTATIES Stichting De Ulebelt Maatmansweg 3 7425 NC Deventer www.ulebelt.nl info@ulebelt.nl 0570-65 34 37 Sponsormogelijkheden en bijbehorende tegenprestaties op en rond De Ulebelt,

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113

Inhoud. Woord vooraf 7. Het allereerste begin 9. Oervaders 19. Israël als moeder 57. Wijsheid voor ouders en kinderen 83. Koninklijke vaders 113 Inhoud Woord vooraf 7 Het allereerste begin 9 Oervaders 19 Israël als moeder 57 Wijsheid voor ouders en kinderen 83 Koninklijke vaders 113 Profetische opvoedkunde 145 Kinderen in zijn koninkrijk 177 Leerling

Nadere informatie

Belasting en belastbaarheid van jonge kinderen

Belasting en belastbaarheid van jonge kinderen Belasting en belastbaarheid van jonge kinderen wo r k s h o p s Er wordt door zwembaden veel geëxperimenteerd met lesduur en lesfrequentie. Een belangrijke vraag is hoe zwaar jonge kinderen fysiek en mentaal

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

KADERBELEID. Werven, behouden en waarderen van kader

KADERBELEID. Werven, behouden en waarderen van kader KADERBELEID Werven, behouden en waarderen van kader KADERBELEID TECHNISCH KADER Trainers, instructeurs, officials en bestuursleden hebben een grote invloed op het sport- en spelplezier van de sporters,

Nadere informatie

De Leemvallei, ga je mee op onderzoek?

De Leemvallei, ga je mee op onderzoek? De Leemvallei, ga je mee op onderzoek? Hallo allemaal, welkom in dit waanzinnige park voor jong en oud! Vandaag krijgen jullie de kans om dit park in het echt te openen met elkaar. Dit gaan we doen op

Nadere informatie

OPDRACHTEN 1a ALH LFG 1 - Handleiding document

OPDRACHTEN 1a ALH LFG 1 - Handleiding document OPDRACHTEN 1a ALH LFG 1 - Handleiding document Dit document is beschikbaar in meerdere bestandsformaten. Start met het juiste document! Beschikbaar zijn: Adobe:.PDF (Acrobat Reader - alleen lezen, niet

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Nieuwsflits. Kalender: 15 oktober 2015. Ambrasoft/MijnKlas Thuisgebruik. Zorgvuldig omgaan met persoonlijke gegevens

Nieuwsflits. Kalender: 15 oktober 2015. Ambrasoft/MijnKlas Thuisgebruik. Zorgvuldig omgaan met persoonlijke gegevens Nieuwsflits 15 oktober 2015 Kalender: Agenda: 16 oktober t/m 23 oktober: Herfstvakantie vrijdag 23 oktober: Houtdorp vrijdag 23 oktober: Multisportevent 1 november: Peuter/kleuterkerk Maandag 2 november:

Nadere informatie

Huishoudelijk Reglement

Huishoudelijk Reglement Postbus 81 6200 AB Maastricht www.jekerdal.nl Huishoudelijk Reglement Artikel 1. Algemeen 1. De bepalingen in dit huishoudelijk reglement zijn een aanvulling op de statuten van de Vereniging Zwembad Jekerdal.

Nadere informatie

Meten en oplossen! Werkdrukinstrument voor de detailhandel

Meten en oplossen! Werkdrukinstrument voor de detailhandel Meten en oplossen! Werkdrukinstrument voor de detailhandel COLOFON Dit is een uitgave van de Commissie Sociale en Onderwijsaangelegenheden van het Hoofdbedrijfschap (HBD). Het HBD is een samenwerkingsverband

Nadere informatie

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking 1 Er zíjn in zorg Ieder mens is uniek. Mensen met een verstandelijke beperking hebben vaak wat meer hulp nodig om hun eigen,

Nadere informatie

Waar staan wij voor?

Waar staan wij voor? Almere, juni 2015 De Stichting Vrienden van Archipel bestaat alweer bijna een jaar. In 2014 zijn we begonnen met het werven van donateurs en sponsors en gelukkig kunnen wij u melden dat we op de goede

Nadere informatie

WERVINGSCIRKEL. De juiste persoon op de juiste plaats

WERVINGSCIRKEL. De juiste persoon op de juiste plaats WERVINGSCIRKEL De juiste persoon op de juiste plaats Werving gaat om het aantrekken van vrijwilligers die passen bij de organisatie en bij de taken die ze gaan uitvoeren. Kort samengevat: de juiste persoon

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

www.tijdvoornu.nl Gezond samen werken Zelfsturende teams in de zorg zijn zelf verantwoordelijk voor de eigen resultaten, kort samengevat:

www.tijdvoornu.nl Gezond samen werken Zelfsturende teams in de zorg zijn zelf verantwoordelijk voor de eigen resultaten, kort samengevat: Gezond samen werken Zelfsturende teams in de zorg zijn zelf verantwoordelijk voor de eigen resultaten, kort samengevat: - tevreden cliënten - tevreden medewerkers - financieel gezond Gezond samen werken

Nadere informatie

Kleinschalige woon- en onderwijsvormen. Opvang van kinderen met eigen-aardig gedrag

Kleinschalige woon- en onderwijsvormen. Opvang van kinderen met eigen-aardig gedrag Kleinschalige woon- en onderwijsvormen Opvang van kinderen met eigen-aardig gedrag Doenersdreef Zorg Kinderen in Hilversum en Almere Sommige kinderen hebben iets bijzonders. Iets dat ze nét een beetje

Nadere informatie

Jouw toekomst ligt in de schoonmaak!

Jouw toekomst ligt in de schoonmaak! Jouw toekomst ligt in de schoonmaak! De schoonmaak- en glazenwassersbranche www.schoonmaakwereld.nl Schoonmaak is overal Overal waar je komt, wordt schoongemaakt. Op school, op je werk, in bussen, treinen,

Nadere informatie

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg!

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! leuk en zinvol werk passend bij wat jij kunt gezelligheid met collega s je eigen salaris verdienen Jo Arts, assistent-kok: Van thuis zitten word

Nadere informatie

Persbericht. s Nachts lenzen dragen en overdag scherp zien zonder bril of lenzen. Steeds meer sporters stappen over op nachtlenzen

Persbericht. s Nachts lenzen dragen en overdag scherp zien zonder bril of lenzen. Steeds meer sporters stappen over op nachtlenzen Persbericht www.nachtlenzen.nl s Nachts lenzen dragen en overdag scherp zien zonder bril of lenzen Nachtlenzen; de nieuwe manier van lenzen dragen. s Avonds voor het slapen gaan, doet men de nachtlenzen

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gastouderbureau Kinderopvang Barendrecht WINTER 2012

Nieuwsbrief Gastouderbureau Kinderopvang Barendrecht WINTER 2012 BESTE VRAAG- EN GASTOUDERS Hierbij ontvangt u de winter editie van de nieuwsbrief van het gastouderbureau SKB. We wensen u veel plezier met lezen. DESKUNDIGHEIDSAVONDEN Tijdens de deskundigheidsavonden

Nadere informatie

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal...

2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... 2 15 kilometerwedstrijden, maar toch niet helemaal... Alweer een tijdje geleden, maar vanwege de drukte nog geen verslag, maar zondag 16 november jongstleden liep ik mijn eerste Zevenheuvelenloop in Nijmegen.

Nadere informatie

Maximale inspanningstest

Maximale inspanningstest Maximale inspanningstest Je komt bij ons in het ziekenhuis voor een test. Die test heet maximale inspanningstest. Het is een onderzoek waarbij de dokter onderzoekt: Hoe jouw conditie is. Hoe je longen,

Nadere informatie

DEEL A COMPETENTIEOPDRACHT LFG 2

DEEL A COMPETENTIEOPDRACHT LFG 2 DEEL A COMPETENTIEOPDRACHT COMPETENTIEOPDRACHT TOEZICHTHOUDER 1. INLEIDING Een belangrijk werkveld in de zwembadsector is het werken als lifeguard in een zwembad. Dit kan zowel in publiek zwembad, een

Nadere informatie

Cultuur is een eerste levensbehoefte

Cultuur is een eerste levensbehoefte 10 Cultuur is een eerste levensbehoefte Interview Tekst Kelly Bakker Foto s Tessa Wiegerinck Journalist, cultuurkenner en ondernemer in één Je stapt in die achtbaan en kan dan eigenlijk niet meer anders

Nadere informatie

HOORzaken december 2010 Kersteditie

HOORzaken december 2010 Kersteditie HOORzaken december 2010 Kersteditie Nog iets meer dan een week en dan is het al weer 2011. Het gaat snel dit jaar, vindt u ook niet? Ik aarzel al een paar dagen: ga ik nog even volle kracht vooruit om

Nadere informatie

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven Het Katwijkse Sportweetje Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven digitale nieuwsbrief voor het verenigingsleven editie 2015.1 klik en lees het artikel van uw interesse volg

Nadere informatie

Reacties op de stellingen. Er hadden zich 72 ouders aangemeld. Er waren 57 ouders aanwezig.

Reacties op de stellingen. Er hadden zich 72 ouders aangemeld. Er waren 57 ouders aanwezig. Reacties op de stellingen. Er hadden zich 72 ouders aangemeld. Er waren 57 ouders aanwezig. A. 1. Een continurooster geeft rust, regelmaat en duidelijkheid aan de kinderen. Eens Op school wel, buiten school

Nadere informatie

De regel van de maand september is: WE HOUDEN REKENING MET ELKAAR

De regel van de maand september is: WE HOUDEN REKENING MET ELKAAR De Bloesem Pr. Beatrixstraat 46a 4024 HM Eck en Wiel Tel.nr. : 0344-691967 Schoolleider : Anneke Smits. Website : www.obsdebloesem.nl Email : info@obsdebloesem.nl Nieuwsbrief september 2014 Maandag Dinsdag

Nadere informatie

Geachte ouders/ verzorgers, Nieuwsbrief oktober 2015

Geachte ouders/ verzorgers, Nieuwsbrief oktober 2015 CBS De Bron/ Christinaplaats Christinaplaats 1 3223XE Hellevoetsluis Telefoonnummer 0181 313638 E- mail: info@cbsdebron.vcodekring.nl Website: www.cbs-debrug.nl Nieuwsbrief oktober 2015 Geachte ouders/

Nadere informatie

ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 29 ouders)!

ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 29 ouders)! 18 responses View all Publish analytics 18 responses ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 9 ouders) Summary View all responses Publish analytics In welke mate ziet u uw zoon of dochter de ipad thuis

Nadere informatie

Bekijk de actuele vragen en reageer!

Bekijk de actuele vragen en reageer! Subscribe Share Past Issues Translate Haarlemmermeervoorelkaar doet je goed! Bekijk deze e-mail in je browser Beste Carline, Iets goeds doen voor iemand kan al met iets kleins. Van het aansluiten van een

Nadere informatie

Ouders over kindcentra

Ouders over kindcentra Ouders over kindcentra Oberon, september 2015 Wat vinden ouders eigenlijk van kindcentra? Kennen zij de gedachte achter Kindcentra2020? We besloten om het maar eens aan ze te vragen. Onderzoeksbureau Oberon

Nadere informatie

SKW Special. Beter ziek zijn. Mira Vis locatiehoofd SKW t Hummeltje

SKW Special. Beter ziek zijn. Mira Vis locatiehoofd SKW t Hummeltje SKW Special Beter ziek zijn Mira Vis locatiehoofd SKW t Hummeltje SKW Van Polanenpark 243 2241 SL Wassenaar tel. 070-511 31 47 info@kinderdagverblijven-wassenaar.nl www.kinderdagverblijven-wassenaar.nl

Nadere informatie

PrOmotie. Cultuur en Maatschappij. Werkboek Huur een huis

PrOmotie. Cultuur en Maatschappij. Werkboek Huur een huis PrOmotie Cultuur en Maatschappij Werkboek Huur een huis Colofon Auteurs: Onder redactie van: Met dank aan: Vormgeving: Illustraties: Drukwerk: Gerda Verhey, Ruud Drupsteen, Caroline van den Kommer, Mary

Nadere informatie

Nieuwsbrief December 2015

Nieuwsbrief December 2015 Nieuwsbrief December 2015 Nieuwsbrief November 2015 Jaargang 22, nummer 11 In dit nummer: Van het bestuur 3 Ilja Drost stelt zich aan u 4 voor AIC de Kempen 5 Studeren met autisme 6 Colofon 7/8/9 Pagina

Nadere informatie

Resultaten Enquête Continurooster

Resultaten Enquête Continurooster Resultaten Enquête Continurooster 1. Hoeveel Enquêtes zijn er ingevuld en op school ingeleverd? 51 van de 60 gezinnen. 2. Met de volgende verdeling van de kinderen over de groepen: groep 1-2 33 kinderen

Nadere informatie

Zwemles Informatie Diploma A

Zwemles Informatie Diploma A Zwemles Informatie Diploma A Uw kind gaat starten met de zwemlessen voor diploma A. In dit boekje treft u uitleg en regels omtrent de zwemlessen. Wij raden u aan dit boekje te bewaren of uit te printen

Nadere informatie

OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010

OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010 OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010 Ik arriveer op een zon overgoten Wijkpark. Nog geen kwartier later wordt het park in de schaduw gelegd door donkere wolken. Die trokken gelukkig weg en wederom

Nadere informatie

ARCHITECTUUR l AANLEG l RENOVATIE l ONDERHOUD

ARCHITECTUUR l AANLEG l RENOVATIE l ONDERHOUD ARCHITECTUUR l AANLEG l RENOVATIE l ONDERHOUD JOHN KOOMEN LEKKER DE WIND DOOR MIJN HAREN Ik ontwikkelde mijn eigen visie en introduceerde nieuwe materialen en werkwijzen, gelukkig met succes. Steeds de

Nadere informatie

Le tour du Mont Ventoux 2014

Le tour du Mont Ventoux 2014 Le tour du Mont Ventoux 2014 Geen berg zo hoog of... deel 2 waar gaan we heen? 16 december 2013 Fietstocht Mont Ventoux, Pagina 1 Waar ben ik aan begonnen...? Nou, om eerlijk te zijn weet ik dat wel. Maar

Nadere informatie

ANBI en communicatie. Margriet Cobben Hoofd Communicatie SupportPunt

ANBI en communicatie. Margriet Cobben Hoofd Communicatie SupportPunt ANBI en communicatie Margriet Cobben Hoofd Communicatie SupportPunt Inhoud presentatie 1 Wat is ANBI waard? 2 Fondswerving in Nederland 3 Plan van aanpak 4 Ondersteuning SupportPunt Wat is ANBI waard?

Nadere informatie

"Ervaring krijg je wanneer je niet krijgt wat je wilt."

Ervaring krijg je wanneer je niet krijgt wat je wilt. "Ervaring krijg je wanneer je niet krijgt wat je wilt." (Pieter Klaas Jagersma) Belastingen voor veel starters iets waar ze liever niet over nadenken omdat het niet leuker te maken is en zo ingewikkeld

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding

Nadere informatie

INTRODUCTIE MIDZOMERNACHTDUIK

INTRODUCTIE MIDZOMERNACHTDUIK INHOUD 1. Introductie Midzomernachtduik 2. Ambassadeur Nick Driebergen 3. Meld jouw actie aan bij Spieren voor Spieren 4. Hoe geld ophalen? 5. Maak jouw Midzomernachtduik sponsorpagina aan 6. Organiseer

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF JEUGD & JONGEREN December 2015. Column van Puck. Hallo Allemaal,

NIEUWSBRIEF JEUGD & JONGEREN December 2015. Column van Puck. Hallo Allemaal, NIEUWSBRIEF JEUGD & JONGEREN December 2015 Agenda Column van Puck 4 December Auti Soos 11 december Soep- en spellenavond 12 december Auti Actie Dag 29 december AutiJongerenCafé Vanaf Januari 2016 Auti

Nadere informatie