Literatuur 23 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

Transcriptie

1 Literatuur 1996 Advies Cultuur en School / Onderwijsraad en Raad voor Cultuur. - Den Haag : Raad voor Cultuur, p. - Met lit.opg. Advies van de Onderwijsraad en Raad voor Cultuur gericht aan de staatssecretarissen T. Netelenbos en A. Nuis van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen over de beleidsnotitie 'Cultuur en School'. Cultuur en School / T. Netelenbos en A. Nuis. - Den Haag : SDU, p. : ill. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN Centraal thema is: cultuur en onderwijs zijn onverbrekelijk met elkaar verbonden. Deze notitie verkent mogelijkheden om die saamhorigheid beter tot uitdrukking te brengen met als voorstel de integratie van cultuureducatie in zowel het onderwijsaanbod als de leefwereld van de school. Daarnaast wordt gekeken naar intensivering van bestaande succesvolle samenwerkingsinitiatieven tussen scholen en culturele instellingen en worden nieuwe initiatieven ontplooid. De provincie: partner in cultuurbeleid : naar een gebiedsgewijze en integrale aanpak / C. van Deijck- Hofmeester en W-J. Raijmakers. - Den Haag : IPO, p : ill., tab. - ISBN Vervolgonderzoek naar het cultuurbeleid van de provincies, waarbij getracht is nieuwe ontwikkelingen in het beleid en bijzondere onderwerpen waarmee provincies zich profileren, in kaart te brengen. Items: provincies, aantrekkelijke partners in cultuurbeleid; cultuureducatie; monumentenzorg en archeologie; provinciaal cultuurbeleid in beeld gebracht Cultuur aan de basis : onderzoek cultuureducatie basisonderwijs Limburg / E. van Lankvelt en C. Bosch. - Maastricht : PBW, p. : tab. - Met bijl. Verslag van beleidsverkenning naar de mogelijkheden van cultuureducatie, gezien vanuit een provinciale invalshoek. De onderzoeksgegevens zijn verkregen door enquêtes te houden bij basisscholen en interviews af te nemen bij gemeenten, ondersteunende instellingen en aanbieders. De kunsten in het onderwijs, onderwijs in de kunsten : kunsteducatie in het Rotterdamse voortgezet onderwijs : verslag van een onderzoek / F.E.M. Konings. - Rotterdam : [s.n.], p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. Dit onderzoek is uitgevoerd ten behoeve van de werkconferentie op 8 oktober 1997 over kunsteducatie in het voortgezet onderwijs. Door middel van deze rapportage wordt de huidige situatie met betrekking tot het beleid, de kunstvakken en de culturele activiteiten in het voortgezet onderwijs in kaart gebracht. Daarnaast wordt ingegaan op het profiel Cultuur en Maatschappij, CKV1 en CKV2. Met deze informatie en de resultaten van de werkconferentie hopen de SKVR (Stichting Kunstzinnige Vorming Rotterdam) en de DSO (Dienst Stedelijk Onderwijs) het aanbod van de SKVR en de culturele instellingen in Rotterdam beter op de vraag van het onderwijs te laten aansluiten. Onderzoek cultuurtrajecten : nieuwe initiatieven in de kunsteducatie / J. Oostwoud Wijdenes en M. van Hoorn. - Amsterdam ; Utrecht : SCO-Kohnstamm Instituut : LOKV, p. : tab. - Met lit.opg. - ISBN Verslag van een onderzoek naar het 'cultuurtraject', een pilot-project dat het LOKV samen met zeven steunfunctie-instellingen heeft uitgevoerd. Doel van dit project was een netwerk van culturele voorzieningen te realiseren waar jongeren gebruik van maken. Musea, theaters en andere deelnemende instellingen organiseerden kunsteducatieve programma's waarin scholieren in de basisvorming kennis konden maken met kunst en cultuur. Het streven was dat jongeren uiteindelijk zelfstandig hun 23 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

2 weg naar kunst en cultuur leren vinden. Deze publicatie brengt in kaart welke problemen zich voordeden bij de realisatie van een cultuurtraject en welke antwoorden in de praktijk gevonden zijn. Daarnaast wordt beschreven vanuit welke visies op jeugdcultuur de respectieve cultuurtrajecten zijn ingericht. School én Cultuur? : onderzoeksverslag over de notitie Cultuur en School / F.E.M. Konings. [S.l. : s.n.], p. - Onderzoeksverslag van de stage bij het Sociaal en Cultureel Planbureau te Rijswijk. - Met lit.opg. Onderzoek naar de slaagkans van de notitie 'Cultuur en School' (1996) van de staatssecretarissen Nuis en Netelenbos. De onderzoeksvragen zijn: hoe groot is de bekendheid van de notitie 'Cultuur en School' in scholen voor basis- en voortgezet onderwijs en wat is de visie van deze scholen op de notitie?; hoe staan binnen Rotterdam, de gemeente, de SKVR, het RO Theater, basisscholen en een vbo-school tegenover de notitie en de specifieke doelen en maatregelen uit de bijlage van de notitie? Ook de visie van het LOKV Nederlands Instituut voor Kunsteducatie op de notitie is in dit verslag verwerkt. Tot slot wordt antwoord gegeven op de onderzoeksvragen en aan de hand hiervan worden aanbevelingen aan het Ministerie van OCenW gedaan. Zekerheden of kunst : een wereld van verschil : cultuurconvenanten : evaluatie van een co-venanting proces / M. Boogmans. - Den Haag : SDU, p. : tab. - Met bijl. en lit.opg. - Afstudeeropdracht Nederlandse School voor Openbaar Bestuur, MPA-opleiding. ISBN Onderdeel van de evaluatie van het proces van totstandkoming van 'Pantser of ruggengraat', de Cultuurnota De cultuurconvenanten staan hierbij centraal Advies Cultuur en School : [Deel I] / Onderwijsraad en Raad voor Cultuur. - Den Haag : Raad voor Cultuur/Onderwijsraad, p. - Advies is uitgebracht op 18 maart 1998 Dit advies gericht aan de staatssecretarissen Netelenbos en Nuis van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen geeft de contouren aan van een beleidsagenda voor de uitvoering van Cultuur en School in de volgende kabinetsperiode. In het vervolgadvies - dat na de zomer van 1998 zal worden uitgebracht - wordt dit stramien verder uitgewerkt. Advies Cultuur en School : deel II / Onderwijsraad en Raad voor Cultuur. - Den Haag : Onderwijsraad/ Raad voor Cultuur, p. - Het advies is uitgebracht op 9 december Bijlage: huidige infrastructuur voor cultuureducatie Vervolg op het Advies Cultuur en School', uitgebracht in maart 1998, waarin de contouren geschetst zijn voor een beleidsagenda voor de uitvoering van Cultuur en School voor de huidige kabinetsperiode. Het huidige advies bevat een uitwerking van het 'contourenadvies' en richt zich op drie hoofdvragen: 1. Op welke wijze is cultuureducatie momenteel verankerd in kerndoelen, eindtermen en examenprogramma's, hoe wordt daaraan vorm en inhoud gegeven door scholen en wat kan hieraan worden verbeterd? Hoe kan de positie van de leraar als cultuurdrager worden versterkt?; 2. Hoe kan de landelijke regie t.a.v. cultuureducatie op school worden versterkt?; 3. Hoe kan het culturele klimaat rondom de school worden verbeterd? Rapportage pilot-onderzoek [basisonderwijs provincie Utrecht] Workshops Erfgoed Actueel / V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research, p. : tab., graf. In juni 1998 is in opdracht van Erfgoed Actueel een pilot-onderzoek uitgevoerd onder scholen primair onderwijs in de provincie Utrecht. Het onderzoek bestaat uit twee onderdelen: een algemeen onderdeel met daarin aandacht voor wat scholen ondernemen aan (buitenschoolse) culturele activiteiten en hoe zij deze activiteiten waarderen; een specifiek onderdeel met daarin een evaluatie van het project 'Bouwen aan de poort' door deelnemers aan het project. 'Bouwen aan de poort' 24 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

3 heeft betrekking op de stad Amersfoort. Onderdeel van het project zijn een museumles in museum Flehite en een bezoek aan de Koppelpoort. Enige conclusies: op bijna alle scholen worden (buitenschoolse) activiteiten ondernomen; alle respondenten die aan het project 'Bouwen aan de poort' hebben deelgenomen, beoordelen het project positief Advies Landelijke structuur cultuureducatie en amateurkunst / Raad voor Cultuur. - Den Haag : Raad voor Cultuur, p. - Met bijl. Advies over het toekomstige bestel van de amateurkunst en over de landelijke infrastructuur kunstzinnige vorming. Beschreven wordt de wenselijke structuur en de manier waarop deze wenselijke structuur kan worden gerealiseerd. De Raad komt tot de conclusie dat er op landelijk niveau twee organisaties voor cultuureducatie en één voor amateurkunst nodig zijn: een brancheorganisatie voor cultuureducatie, een landelijk expertisecentrum voor cultuureducatie en een landelijk expertisecentrum voor amateurkunst. Culturele activiteiten basisonderwijs convenantsgebied Amsterdam / V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research, p. : graf. - Met bijl. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School Resultaat van een onderzoek dat uitgevoerd is onder directeuren van basisscholen in het convenantsgebied Amsterdam. Doel is inventariseren welke culturele activiteiten ondernomen zijn en hoe deze gewaardeerd zijn. Enkele conclusies: vrijwel alle onderzochte scholen ondernemen culturele activiteiten; bijna alle leerkrachten betrekken informatie over activiteiten uit mailings van culturele instellingen; het bijwonen van een podiumkunstvoorstelling is het meest populair, gevolgd door museumbezoek; bezoek aan een museum sloot vaak aan op een schoolvak, in de meeste gevallen het vak geschiedenis. Cultuur als confrontatie : uitgangspunten voor het cultuurbeleid / F. van der Ploeg; Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. - Den Haag : SDU, p. : tab., ill. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN Nota waarin staatssecretaris Van der Ploeg zijn uitgangspunten voor het cultuurbeleid voor de jaren uiteenzet. Het belangrijkste uitgangspunt voor de komende jaren is de wisselwerking tussen aanbod en publiek. Doel is het bereiken van een zo groot en gevarieerd mogelijk publiek zonder concessies te doen aan de kwaliteit. Om dat te stimuleren wordt via het nieuwe Actieprogramma Cultuurbereik ruim 130 miljoen gulden uitgetrokken. Van instellingen wordt bovendien verwacht dat zij drie procent van hun subsidie besteden aan het bereiken van nieuw publiek. Inventarisatie 'Cultuur en School' : eerstelijnsinstellingen kunstzinnige vorming / B. de Groot. - Amsterdam : Bert de Groot, p. : tab., fig. - Met bijl. - In opdr. van de VKV. - In samenw. met projectgroep Cultuur & School en het LOKV Inventarisatie van de activiteiten van eerstelijnsinstellingen voor het primair en voortgezet onderwijs en de regionale opleidingscentra (ROC's). Daarnaast worden de daarmee samenhangende knelpunten en behoeften van deze instellingen in beeld gebracht. Landelijke structuur cultuureducatie / F. van der Ploeg. - Zoetermeer : Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, p. Brief aan de Tweede Kamer d.d. 23 november 1999 waarin staatssecretaris Van der Ploeg zijn standpunt met betrekking tot de nieuwe contouren voor de landelijke ondersteuningsstructuur voor de cultuureducatie uiteenzet. Daarin wordt uitgegaan van drie pijlers: een sterke brancheorganisatie van en voor de instellingen voor kunsteducatie, een landelijk expertisecentrum cultuureducatie als opvolger van het LOKV en handhaving van de discipline-instituten voor de amateurkunst. Onderzoek algemeen voortgezet onderwijs convenantsgebied Amsterdam : inventarisatie culturele activiteiten : criteria voor deelname cultuurprojecten / V. van Grinsven en K. Monnink ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

4 Utrecht : DUO Market Research, Div. pag. : graf. - Met bijl. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School Bevat een tweetal onderzoeken. Het eerste onderzoek betreft een inventariserend onderzoek naar de culturele activiteiten in het onderwijs. Enkele conclusies: meer dan de helft van de geïnterviewde docenten geeft aan in sectieverband culturele activiteiten te ondernemen; informatie voor activiteiten werd voornamelijk betrokken uit mailings van culturele instellingen; museumbezoek is het meest populair, gevolgd door het bezoeken van een podiumvoorstelling. Het tweede onderzoek beschrijft criteria die docenten in het algemeen hanteren bij hun afweging om al dan niet in schoolverband deel te nemen aan een cultuurproject. Gekeken is ook naar een specifiek project, 'Een reis vanuit het paradijs'. Enkele conclusies: docenten hebben duidelijk voorkeur voor projecten die aanvullende informatie bieden bij de lessen boven projecten die lesvervangend zijn; bovendien vinden zij dat culturele instellingen zowel docenten- als leerlingenmaterialen moet aanbieden. Onderzoek algemeen voortgezet onderwijs Den Haag e.o. : inventarisatie culturele activiteiten / V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research, p. : tab. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School Resultaten van een inventariserend onderzoek naar de culturele activiteiten in het algemeen voortgezet onderwijs. De doelstellingen luiden: inzicht krijgen in de culturele activiteiten die in het schooljaar in (vak)sectieverband zijn ondernomen in Den Haag en omgeving; inzicht krijgen in de waardering van de ondernomen culturele activiteiten; inzicht krijgen in de criteria en drempels die van invloed zijn op de keuze van docenten om al dan niet in schoolverband(sectieverband) bepaalde culturele activiteiten te ondernemen. Enkele conclusies: minder dan de helft van de vaksecties heeft culturele activiteiten ondernomen; het bezoeken van musea is de meest ondernomen culturele activiteit. Onderzoek algemeen voortgezet onderwijs provincie Drenthe : inventarisatie culturele activiteiten / V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research, Div. pag. : graf. Met bijl. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School Bevat een onderzoek naar de culturele activiteiten in het voortgezet onderwijs in het convenantsgebied Drenthe. Enkele conclusies: minder dan de helft van de geïnterviewde docenten geeft aan in sectieverband culturele activiteiten te ondernemen; informatie over culturele activiteiten wordt voornamelijk betrokken uit mailings van culturele instellingen; museumbezoek is het meest populair, gevolgd door bezichtigen van een gebouw; het merendeel van de docenten is tevreden over de voorlichting van het museum; ondersteunend materiaal wordt veelvuldig gebruikt. Onderzoek basisonderwijs Den Haag e.o. : inventarisatie culturele activiteiten / V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research, p. : tab. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School Resultaten van een inventariserend onderzoek naar culturele activiteiten in het basisonderwijs. De doelstellingen luiden: inzicht krijgen in de culturele activiteiten die in het schooljaar zijn ondernomen door basisscholen in Den Haag en omgeving; inzicht krijgen in de waardering van de ondernomen culturele activiteiten; inzicht krijgen in de criteria en drempels die van invloed zijn op de keuze van scholen om al dan niet in schoolverband een bepaalde culturele activiteit te ondernemen. Enkele conclusies: slechts één school van de 101 scholen heeft geen culturele activiteiten ondernomen; het bijwonen van een theater- of podiumkunstvoorstelling is de meest ondernomen culturele activiteit. Onderzoek basisonderwijs provincie Drenthe : inventarisatie culturele activiteiten : verdiepingsonderzoek (vervoer, rol, ouders, motivatie voor bezoek Drents Museum) / V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research, Div. pag. : graf. - Met bijl. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School Dit rapport bevat de resultaten van twee onderzoeken. Het eerste onderzoek betreft een 26 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

5 inventariserend onderzoek naar culturele activiteiten in het basisonderwijs. Doelstellingen: inzicht krijgen in de culturele activiteiten die in het schooljaar ( ) zijn ondernomen; waardering van de ondernomen culturele activiteiten; criteria en drempels die van invloed zijn op de keuze van scholen om al dan niet in schoolverband een bepaalde culturele activiteit te ondernemen. Enkele conclusies: zes van de 106 scholen hebben geen culturele activiteiten ondernomen; het bijwonen van een theater- of podiumkunstvoorstelling is de meest ondernomen culturele activiteit. Het tweede onderzoek betreft een onderzoek naar de organisatie van en mogelijke problemen omtrent vervoer met betrekking tot culturele activiteiten en de rol die ouders spelen bij het ondernemen van buitenschoolse culturele activiteiten. Daarnaast is onderzocht wat de motivatie van basisscholen is om een bezoek te brengen aan het Drents Museum. De twee meest genoemde redenen waarom scholen het Drents Museum bezoeken zijn dat het aanbod goed aansluit op de lessen en dat het museum de leerlingen leert over hun eigen omgeving en cultuur. Onderzoek basisonderwijs provincie Groningen : inventarisatie culturele activiteiten / V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research, p. : tab. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School. - Met bijl.: vragenlijst Doelstellingen: inzicht krijgen in de culturele activiteiten die in het schooljaar ( ) zijn ondernomen; waardering van de ondernomen culturele activiteiten; criteria en drempels die van invloed zijn op de keuze van scholen om al dan niet in schoolverband een bepaalde culturele activiteit te ondernemen. Enkele conclusies: vijf van de 105 scholen hebben geen culturele activiteiten ondernomen; het bijwonen van een theater- of podiumkunstvoorstelling is de meest ondernomen culturele activiteit; het meest gehanteerde criterium is dat de activiteit moet bijdragen aan de culturele vorming; kosten, afstand en vervoer worden genoemd als drempel bij het ondernemen van een culturele activiteit. Onderzoek voortgezet onderwijs provincie Groningen : inventarisatie culturele activiteiten / V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research, p. : tab. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School Doelstellingen: inzicht krijgen in culturele activiteiten die in het schooljaar ( ) in (vak)sectieverband zijn ondernomen; waardering van de ondernomen culturele activiteiten; criteria en drempels die van invloed zijn op de keuze van docenten om al dan niet in schoolverband (sectieverband) culturele activiteiten te ondernemen. Enkele conclusies: 44% van de docenten hebben in sectieverband een of meerdere culturele activiteiten met leerlingen ondernomen; de meest genoemde reden waarom geen culturele activiteiten zijn ondernomen is dat de aangeboden culturele activiteiten niet aansluiten op het vak; tijdgebrek en kosten worden eveneens vaak genoemd. Onderzoeksrapportage : samenwerking tussen vaksecties / V. van Grinsven en K. Monnink. - Utrecht : DUO Market Research, p. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School. - Met bijl.: vragenlijst Onderzoek waarin de samenwerking tussen docenten geschiedenis en docenten die een ander vak doceren centraal staat. Hierbij is met name gekeken naar samenwerking met betrekking tot het ondernemen van culturele activiteiten. De volgende onderzoeksvragen worden behandeld: werken docenten uit de vaksectie geschiedenis samen met docenten uit andere vaksecties?; hoe ziet samenwerking er uit of hoe zou deze samenwerking eruit kunnen zien?; wat zijn voorwaarden om (succesvol) te kunnen samenwerken? Rapport stuurgroep landelijke structuur cultuureducatie : reaktie VKV / VKV, Vereniging voor Kunstzinnige Vorming. - Utrecht : VKV, p. Brief van 9 juli 1999 aan de staatssecretaris Van der Ploeg van de voorzitter van het bestuur van de VKV, S.J. Doorman. De brief is een reaktie op het Rapport Stuurgroep Landelijke Structuur Cultuureducatie. Structureren of stimuleren? : verslag van een quickscan naar de gewenste infrastructuur op het terrein van erfgoed-educatie / L. van Oijen en 27 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

6 P. van der Zant. - Gouda : BART, p. - Met bijl. en samenv. In gesprekken met dertien sleutelpersonen op het terrein van erfgoed-educatie is getracht inzicht te krijgen in de gewenste infrastructuur op het terrein van cultureel erfgoed ten behoeve van de erfgoededucatie. Bevat: de ontwikkeling van erfgoededucatie; samenwerking tussen erfgoed-instellingen; samenwerking met instellingen voor kunsteducatie waaronder het LOKV; de noodzaak van verscheidenheid; de rol van bureau Erfgoed Actueel. Als bijlage is het verslag van de werkbijeenkomst 'Cultureel erfgoed en educatie' opgenomen. Tussen kunst en onderwijs : eindrapportage van een strategische beleidsverkenning van het steunfunctiewerk kunstzinnige vorming / P. van der Zant. - Gouda : BART, p. : fig., tab. - Met bijl. - In opdr. van het Ministerie van OCenW Doel van deze strategische verkenning is om aanbevelingen op te stellen gericht op het functioneren van de steunfunctie kunstzinnige vorming. De vraagstelling richtte zich op de volgende vragen: welk imago hebben de steunfunctie-instellingen bij onderwijsinstellingen en kunstinstellingen; in hoeverre hebben onderwijsinstellingen behoefte aan ondersteuning door steunfunctie-instellingen; hoe zouden steunfunctieinstellingen meer kunnen inspelen op de geconstateerde behoeften bij onderwijsinstellingen en kunstinstellingen? Vervolgnotitie Cultuur en School / Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Zoetermeer : Ministerie van OCenW, p. Balans van de eerste twee jaren van het project Cultuur en School. Inhoud: korte terugblik (decentrale en centrale trajecten, tussenbalans); drie prioriteiten (vmbo, erfgoed en culturele diversiteit); ontwikkelingen per onderwijssoort; ontwikkelingen in de culturele infrastructuur; regie/bestuurlijke afspraken. 'We zijn eigenlijk pas net begonnen' : eindverslag van een quick-scan naar de aanpak en opbrengsten van het project Cultuur en School / L. van Oijen en P. van der Zant. - Gouda : BART, p. - Met bijl. en samenv. Onderzoek naar de aanpak en de opbrengsten van het project Cultuur en School. Bevat: de start van het project Cultuur en School; de bestuurlijke aanpak van het project; de aard van de projecten; de communicatie over het project; de inhoudelijke keuzes; de infrastructuur; de procedures; het rendement; de evaluatie; de toekomst Bestuurlijke afspraken tussen IPO, VNG, en OCW over stedelijke en provinciale programma's cultuurbereik / Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen; VNG, Vereniging van Nederlandse Gemeenten en IPO, Interprovinciaal Overleg. Utrecht: [s.n.], p. - Met bijl. In zijn uitgangspuntenbrief 'Cultuur als confrontatie' heeft staatssecretaris Van der Ploeg het Actieplan Cultuurbereik aangekondigd. Kernpunt is de verbreding van een kwalitatief gewaarborgd cultuuraanbod, zodat er meer mensen door worden aangesproken. Dit sluit aan op de ideeën die bij provincies en gemeenten leven. Aldus hebben de staatssecretaris Van der Ploeg (OCenW), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) besloten tot een gezamenlijke aanpak gedurende de periode Zij zijn een bondgenootschap aangegaan dat onder meer zijn beslag krijgt in een bijzondere vorm van gemeenschappelijke financiering. De gezamenlijke aanpak van OCenW, IPO en VNG wordt in deze notitie uiteengezet. De afspraken hebben betrekking op doelstellingen, constructie en fasering van het decentrale deel van het Actieplan Cultuurbereik. Cultureel erfgoed in het onderwijs : een onderzoek naar wensen en meningen van onderwijsgevenden en onderwijsbegeleiders / F. Haanstra en W. Oud. - Amsterdam : SCO-Kohnstamm Instituut, p. - In opdr. van Erfgoed Actueel. - Met lit.opg. - ISBN Doel van het onderzoek is het verkrijgen van inzicht in het door het onderwijs gewenste aanbod op het gebied van cultureel erfgoed en in verband daarmee 28 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

7 in hoeverre vraagsturing door het onderwijs mogelijk is. De onderzoeksvragen zijn: welke opvattingen over doelen en functie van het gebruik van cultureel erfgoed hanteren onderwijsgevenden in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs?; wat zijn de meningen en wensen van onderwijsgevenden ten aanzien van het aanbod van cultureel erfgoed voor het onderwijs?; wat zijn de meningen en wensen van onderwijsgevenden ten aanzien van de begeleiding van het gebruik van cultureel erfgoed in het onderwijs en welke belemmeringen worden er momenteel ondervonden? Tot slot worden de resultaten samengevat en van commentaar voorzien. Cultuuronderwijs in het vmbo : een onderzoek naar overheidsbeleid in het kader van Cultuur en School voor vmbo-scholen / B. Oude Hengel. - Tilburg : [s.n.], III, 141 p. - Doctoraalscriptie Katholieke Universiteit Brabant, Faculteit Sociale Wetenschappen, Sociologie. - Met bijl. en lit.opg. De centrale probleemstelling luidt: wat wordt er door respectievelijk rijksoverheid, provincie Noord- Brabant en gemeente Tilburg ondernomen om middels cultuuronderwijs op vbo/mavo scholen, meer in het bijzonder in de gemeente Tilburg, deze leerlingenpopulaties meer te laten participeren in kunst en cultuur en zo een meer evenredige sociale spreiding te bewerkstelligen? Enquête culturele educatie 1998 en 1999 : educatieve activiteiten van culturele instellingen die meerjarig en rechtstreeks worden gesubsidieerd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen / T. IJdens. - Rotterdam : Erasmus Centrum voor Kunst- en Cultuurwetenschappen, p. : tab. - Met bijl. Om zicht te krijgen op de resultaten van het kunsten cultuurbeleid van de rijksoverheid wordt jaarlijks een schriftelijke enquête gehouden onder alle structureel door het Rijk gesubsidieerde culturele instellingen over hun educatieve activiteiten. Voor de Enquête Culturele Educatie 1998 en 1999 zijn vragenlijsten gestuurd aan 259 instellingen. Onderwerpen die in de enquête aan bod komen: totaal aantal bezoeken, samenstelling van het publiek, aantal jongeren en allochtonen, educatieve activiteiten voor jongeren en scholieren, samenwerking met andere instellingen. Hoe helpen we ze? : verslag van een onderzoek naar de behoefte aan een 'Handreiking culturele activiteiten in het onderwijs' / P. van der Zant. - Gouda : BART, p. - Met lit.opg. Het rapport bevat verslagen van gesprekken die zijn gevoerd met docenten uit verschillende onderwijssectoren en vertegenwoordigers van culturele (steunfunctie-)instellingen. In deze gesprekken zijn kansen, belemmeringen en wensen bij het organiseren van culturele activiteiten in het onderwijs aan de orde gekomen. Daarnaast is een inventarisatie opgenomen van bestaand materiaal op het gebied van culturele activiteiten. De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat er met name in het voortgezet onderwijs grote behoefte bestaat aan een praktische handreiking met concrete adviezen en voorbeelden. De voorkeur gaat uit naar aparte handleidingen voor schoolmanagement, voor docenten en voor leerlingen, alsmede een korte handreiking voor culturele instellingen. Voor wat betreft het aanbod blijkt dat er reeds veel websites met informatie over het cultureel aanbod in Nederland bestaan. Inventarisatieonderzoek Cultuur en School / B. de Groot, F. Haanstra en M. van Hoorn. - Utrecht : LOKV, dl. (20, 19, 36 p.) tab. - 2e dr. : tab. - In opdr. van het Ministerie van OCenW. - In samenw. met het LOKV, Nederlands Instituut voor Kunsteducatie, SCO-Kohnstamm Instituut en Bert de Groot B.V. - 1e dr.: Met lit.opg. Het inventariserend onderzoek bestaat uit drie deelonderzoeken. In het eerste deelonderzoek is het aanbod van culturele instellingen bedoeld voor het primair en voortgezet onderwijs in kaart gebracht (Deel 1: Aanbod cultuureducatie). Het tweede deelonderzoek heeft een beeld geschetst van de activiteiten die het primair en voortgezet onderwijs op het gebied van cultuureducatie ontwikkelen (Deel 2: Cultuureducatie op basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs). In het derde deelonderzoek wordt een overzicht gegeven op welke manier regionale opleidingscentra (ROC s) aandacht 29 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

8 besteden aan cultuureducatie (Deel 3: Cultuureducatie op regionale opleidingscentra). Rapportage culturele activiteiten : eindrapportage algemeen voortgezet onderwijs / V. van Grinsven en H. Kommer. - Utrecht : DUO Market Research, p. : tab. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School Resultaten van een onderzoek naar culturele activiteiten in het voortgezet onderwijs. De doelstellingen luiden: inzicht krijgen in de culturele activiteiten die in het schooljaar 1997/1998 zijn ondernomen door scholen in Gelderland, Drenthe, Groningen, Amsterdam en Den Haag (alleen in Den Haag zijn vragen gesteld over schooljaar 1998/1999); inzicht krijgen in de waardering van de ondernomen culturele activiteiten; inzicht krijgen in de criteria en drempels die van invloed zijn op de keuze van docenten om al dan niet in schoolverband (sectieverband) bepaalde culturele activiteiten te ondernemen. Enkele conclusies: de helft van de vaksecties heeft het afgelopen schooljaar culturele activiteiten ondernomen; het bezoeken van musea is de meest ondernomen culturele activiteit, gevolgd door het bijwonen van voorstellingen en het bezichtigen van gebouwen. activiteiten zijn ondernomen; het bijwonen van een theater- of podiumkunstvoorstelling en het bezoeken van musea zijn de meest ondernomen culturele activiteiten. Ridders van de ronde tafel : cultuureducatie in het jaar 2000 / S. van Schik. - Den Haag : Vier Grote Steden Kunsteducatie, p : ill., tab. - Met bijl. In diverse interviews komen betrokkenen aan het woord over cultuureducatie in het jaar Het is toegespitst op cultuureducatie voor kinderen in het basisonderwijs. Interviews met: Els Kuiper (wethouder Onderwijs Rotterdam), Manjaar Tovenaar (directeur Vijfde Montessori-basisschool Amsterdam), Josée Flaton (hoofd Onderwijs van het Koorenhuis in Den Haag), Hans Locher (directeur van het Haags Gemeentemuseum), Betty de Jong (moeder van 2 jonge kinderen in Utrecht), Peter Maissan (directeur van het Utrechtse Centrum voor de Kunsten), Jeanette van der Valk (educatief medewerker RO Theater Rotterdam) en Erna Reinsma (leerkracht aan een basisschool in Den Haag). In de bijlage worden feiten en cijfers gegeven van de kunstmenu's in de vier grote steden (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht). Rapportage culturele activiteiten : eindrapportage basisonderwijs / V. van Grinsven en H. Kommer. - Utrecht : DUO Market Research, p. : tab. - In opdr. van Erfgoed Actueel en Cultuur & School Resultaten van een onderzoek naar culturele activiteiten in het basisonderwijs. De doelstellingen luiden: inzicht krijgen in de culturele activiteiten die het schooljaar 1997/1998 werden ondernomen door scholen uit de convenantgebieden Gelderland, Drenthe, Groningen, Amsterdam en Den Haag (alleen voor Den Haag zijn vragen gesteld over schooljaar 1998/1999); inzicht krijgen in de waardering van de ondernomen culturele activiteiten; inzicht krijgen in de criteria en drempels die van invloed zijn op de keuze van scholen om al dan niet in schoolverband een bepaalde culturele activiteit te ondernemen. Enkele conclusies: vrijwel alle basisscholen (97%) hebben aangegeven dat op hun school in het afgelopen schooljaar culturele Van schrijftafelplannen, goede bedoelingen en steentjes in de vijver : Cultuur en School en projecten voor de BVE / M. van Hoorn en B. de Groot. - Utrecht : LOKV, p. - In opdr. van de projectgroep Cultuur en School van het Ministerie van OCenW In 1999 kwam één miljoen gulden beschikbaar voor de sector Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie (Bve) en daarvoor zijn op decentraal niveau dertien kunst- en cultuurprojecten op ROC's gesubsidieerd. Dit is een verslag van elf projecten. De volgende vragen werden gesteld: voor welk deel van de ROCpopulatie was het project opgezet?; om welke kunstdisciplines ging het in de projecten?; was er samenwerking met culturele instellingen en/of steunfunctie-instellingen?; waren de projecten ingebed in het onderwijsprogramma van de betreffende ROC's? zo ja, op welke wijze, en is deze inbedding (overigens) van belang?; was er bij de projecten sprake van sociale cohesie?; is er sprake 30 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

9 van continuïteit op de ROC's als het gaat om projecten kunst en cultuur?; welke succesfactoren liggen aan de projecten ten grondslag en welke zijn van belang? Tot slot conclusies en aanbevelingen Actieplannen doorgelicht : eindrapportage over een analyse van de Actieplannen Cultuurbereik op het terrein van cultureel erfgoed / P. van der Zant. - [Gouda] : BART, p. - In opdr. van Erfgoed Actueel Op verzoek van Erfgoed Actueel heeft Bureau Advies Research en Training (Bureau ART) de gemeentelijke en provinciale Actieplannen Cultuurbereik geanalyseerd op het aspect van cultureel erfgoed. Bij de analyse ging het in het bijzonder om de vraag welke aandacht cultureel erfgoed krijgt in verhouding tot andere aandachtsgebieden in de plannen: blijft de aandacht voor cultureel erfgoed achter in vergelijking tot andere aandachtsgebieden of is er sprake van een evenredige aandacht? Bestuurlijk overleg beoordeeld : verslag van een quick scan naar het functioneren van het Bestuurlijk Overleg / P. van der Zant. - [Gouda] : BART, p. - Met bijl. - In opdr. van het Ministerie van OCenW Bureau Advies Research en Training (Bureau ART) voerde in opdracht van het Ministerie van OCenW, IPO en VNG een korte evaluatie uit van het bestuurlijk overleg over de Cultuurnota. Hiervoor werden alle relevante stukken bestudeerd en werden dertien interviews afgenomen met in totaal vijftien personen (gedeputeerden, wethouders, ambtenaren) die betrokken waren bij het overleg. Enkele conclusies: het overleg over de Cultuurnota wordt door vrijwel alle betrokkenen nuttig gevonden; er is onduidelijkheid over de inrichting en rolverdeling binnen het bestuurlijk overleg; de convenanten worden door de meeste convenantspartners beschouwd als teveel standaard en te weinig maatwerk. Enquête culturele educatie samenvattend rapport : educatieve activiteiten van culturele instellingen die in werden gesubsidieerd door het Ministerie van OCenW / T. IJdens. - Rotterdam : Erasmus Centrum voor Kunst- en Cultuurwetenschappen, p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN Om zicht te krijgen op de resultaten van het beleid van het Ministerie van OCenW is jaarlijks een schriftelijke enquête gehouden onder ongeveer 250 culturele instellingen die de afgelopen jaren rechtstreeks werden gesubsidieerd door het Ministerie van OCenW. De enquête geeft aanleiding om te spreken van een toename van het aantal culturele instellingen dat educatieve activiteiten organiseert. Er komt meer samenwerking tussen culturele instellingen en scholen, en ook het bereik van educatieve activiteiten onder jongeren en scholieren neemt toe. Intermediair tussen voortgezet onderwijs en cultuur : een onderzoek naar de steunfunctieinstelling kunstzinnige vorming in relatie tot CKV1 / J. Lieftink. - Utrecht : [s.n.], p. : tab. - Doctoraalscriptie Universiteit Utrecht, vakgroep Sociologie. - Met lit.opg. en bijl. De scriptie is geschreven in het kader van een grootschalig onderzoek Cultuur en School naar de invoering van het nieuwe vak Culturele en Kunstzinnige Vorming 1 (CKV1). Het bezoeken van culturele activiteiten is één van de onderdelen van CKV1. Scholen zijn hiervoor grotendeels afhankelijk van de culturele instellingen in de buurt of regio. Tussen de scholen en culturele instellingen bevinden zich de steunfunctie-instellingen kunstzinnige vorming. Deze instellingen vormen het onderwerp van het scriptieonderzoek. Met de komst van CKV1 lijkt er voor de steunfunctie-instellingen een nieuwe taak bij te komen in het voortgezet onderwijs. Hoe gaan de steunfunctie-instellingen om met verbreding van hun werkveld naar het vak CKV1? En in hoeverre vindt er een verschuiving plaats binnen de steunfunctie-instellingen van aanbod- naar vraaggericht werken? Geconcludeerd kan worden dat vooral het (subsidie)beleid van provincie en gemeente een grote rol speelt in de mate waarin steunfunctie-instellingen activiteiten ontplooien voor CKV1 en dat een vraaggerichte manier van werken in de praktijk vaak lastig uitvoerbaar blijkt. 31 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

10 Een visie op de Cultuur&School-plannen : tekst van een korte presentatie van Peter van der Zant / P. van der Zant. - [Gouda] : BART, Ongepag. - In opdr. van het Ministerie van OCenW Persoonlijke visie van onderzoeker Peter van der Zant op de Cultuur&School-paragrafen in de provinciale en gemeentelijk Actieplannen Cultuurbereik. Van der Zant heeft de plannen bekeken op de volgende aspecten: thema's en onderwijssoorten; evaluatie van de activiteiten; vraagsturing; ondersteuningsstructuur voor het onderwijs; ICT. (Deze publicatie maakt geen onderdeel uit van de analyse van de 48 publicaties, zoals beschreven in het inleidende artikel van deze Zicht op ) 2002 Bewaard verleden : cultureel erfgoed in het primair onderwijs en de lerarenopleiding basisonderwijs / T. Beker en C. van der Kooij. - Enschede : SLO, p. : ill., tab., fig. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN In deze publicatie wordt het cultureel erfgoed beleid van het Ministerie van OCenW beschreven en vertaald naar de onderwijspraktijk. Na een hoofdstuk met begripsomschrijvingen voor 'cultuureducatie' en 'cultureel erfgoed' volgt een hoofdstuk over het overheidsbeleid, dat geconcretiseerd is in Cultuur en School. In de volgende hoofdstukken gaat het over cultureel erfgoed in het primair onderwijs en over de organisaties die zich bezighouden met cultureel erfgoed, maar ook over de manier waarop onderwijs en instellingen gezamenlijk zouden kunnen opereren. Daarna komen praktische hoofdstukken over het werken met monumenten, landschappen, museumcollecties en archiefverzamelingen aan de orde. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan de plaats van cultureel erfgoed in de lerarenopleiding basisonderwijs, de Pabo. Jongleren : evaluatie-onderzoek naar het Cultuur Educatie Project in 's-hertogenbosch-oost / A. Dorrestein en K. du Long. - Tilburg : PON, p. : tab., fig. - Met bijl. - Behorend bij 'Jongleren in de praktijk'. - ISBN Evaluatieverslag van het Cultuur Educatie Project (CEP) 's-hertogenbosch-oost dat in het kader van Cultuur en School in de provincie Noord- Brabant is uitgevoerd. In deze evaluatie staan vier onderzoeksvragen centraal: in hoeverre is de actieve cultuurparticipatie van kinderen tussen vier en twaalf jaar in de wijk 's-hertogenbosch-oost meetbaar toegenomen?; op welke manier gaan ouders met het CEP om en welke rol denken ze hier zelf in te kunnen spelen?; in hoeverre is de samenwerking geïntensiveerd op het gebied van cultuurparticipatie tussen de basisscholen onderling en tussen de basisscholen en culturele instellingen?; in hoeverre zijn er als gevolg van het project veranderingen opgetreden in de wijze waarop scholen culturele en kunstzinnige activiteiten stimuleren? Uit de resultaten van het CEP blijkt onder andere een toename van cultuurparticipatie, een uitbreiding van de ervaringswereld van kinderen en een toename van de samenwerking tussen scholen en culturele instellingen. Een kwarteeuw onderzoek naar kunst- en cultuureducatie in Nederland / M-L. Damen, F. Haanstra en H. Henrichs. - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, p. : tab. - Met lit.opg. - ISBN Inventarisatie en analyse van sociaalwetenschappelijk en historisch onderzoek naar kunst- en cultuureducatie en haar afzonderlijke disciplines van de afgelopen vijfentwintig jaar. Hoofdstuk 1 gaat in op de vraagstelling van het onderzoek: 'wat is er van het onderzoeksprogramma Kunstzinnige vorming in Nederland van 1973 gerealiseerd?'. In hoofdstuk 2 wordt een samenvatting van het rapport 'Kunstzinnige vorming in Nederland' gegeven. De opzet, uitvoering en opbrengst van de literatuurstudie worden beschreven in hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 bevat een analyse van het geïnventariseerde onderzoek naar zeven algemene thema's van het onderzoeksprogramma uit Hoofdstuk 5 behandelt vanuit welke theorieën en begrippenkaders onderzoek is gedaan en welke onderzoeksmethoden zijn gebruikt. Hoofdstuk 6 bevat een analyse van het historisch onderzoek naar kunst- en cultuureducatie. Ten slotte 32 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

11 wordt in hoofdstuk 7 de balans opgemaakt van vijfentwintig jaar onderzoek naar kunsteducatie. (Deze publicatie maakt geen onderdeel uit van de analyse van de 48 publicaties, zoals beschreven in het inleidende artikel van deze Zicht op ) De rol van cultuureducatie bij het bevorderen van culturele diversiteit in het primair onderwijs / B. de Groot [et al.]. - Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, p. : graf., tab. - Met lit.opg. en bijl. - In opdr. van het Ministerie van OCenW In deze studie worden de volgende vragen onderzocht: in hoeverre zijn docenten van basisscholen geïnteresseerd in cultureel divers educatief aanbod?; in hoeverre achten zij het aanbod geschikt, willen zij dergelijk aanbod gebruiken om kerndoelen te realiseren die raakvlakken hebben met culturele diversiteit?; welk soort aanbod bevordert het onderling begrip of zou het kunnen bevorderen?; leren leerlingen in het primair onderwijs door kennis te maken met dit (externe) cultuuraanbod, verschillende culturen en kunstuitingen ook daadwerkelijk waarderen? Enkele bevindingen: bijna alle scholen bezoeken professionele voorstellingen en tentoonstellingen; zwarte scholen bezoeken aanzienlijk meer voorstellingen en tentoonstellingen dan witte scholen; ruim 60 procent van de scholen heeft geen kennisgemaakt met multicultureel aanbod. Verslag landelijke bijeenkomst contactpersonen Cultuur en School : 26 juni 2002 in Museum Flehite te Amersfoort / M. Berendse [et al.]. - [S.l : s.n], p. : tab. - Met bijl. Verslag van de landelijke bijeenkomst Cultuur en School die plaatsvond op 26 juni Enkele tientallen contactpersonen van gemeenten, provincies en rijksoverheid spraken met elkaar over actuele ontwikkelingen van het project Cultuur en School. Projectleider Martin Berendse gaf een korte toelichting op de Voortgangsrapportage Cultuur en School. Wynand Wijnen, voorzitter Commissie Kerndoelen, besprak zijn recente voorstellen om de kerndoelen voor het primair onderwijs te actualiseren. Marjo van Hoorn, beleidsmedewerker Cultuurnetwerk Nederland, vertelde over de stand van zaken van CKV1, cultuureducatie in de basisvorming en de projectregeling voor de Bvesector. Erik Akkermans, projectleider Kunstenaars in de Klas, gaf een toelichting op het project waarin kunstenaars bijgeschoold worden om lessen te verzorgen in het basisonderwijs. Ten slotte sprak Hiske Land van Stichts Cultureel Erfgoed over educatief culturele erfgoedprogramma's. Het laatste onderdeel bestond uit drie workshops: 'Cultuur en School en de tussenbalans', 'Ambtelijke organisatie', Actief schoolbeleid en netwerken'. (Deze publicatie maakt geen onderdeel uit van de analyse van de 48 publicaties, zoals beschreven in het inleidende artikel van deze Zicht op ) Wijze uilen, jonge honden : de jeugd als onderwerp in het cultuurbeleid en de cultuureducatie sinds 1945 / M. Eymes. - [S.l. : s.n.], p. Met lit.opg. - Doctoraalscriptie Universiteit Utrecht, Kunstgeschiedenis, specialisatie Kunstbeleid- en management Welke rol is weggelegd voor jongeren en cultuur binnen het cultuurbeleid vanaf 1945 tot 2002? Het eerste deel van de scriptie gaat in op historische parallellen in het cultuurbeleid ten aanzien van jongeren. Na de Tweede Wereldoorlog zijn diverse tijdstippen aan te wijzen waarin jongeren bijzondere aandacht kregen in het cultuurbeleid. Het tweede gedeelte gaat in op de motivering van cultuureducatie: waarom en vanuit welk oogpunt moeten jongeren met kunst en cultuur in aanraking komen Cultuur op school : korte rapportage over een onderzoek bij het ComSearch Internet-panel over cultuur op school / N. Goossens en P. van der Zant. - Gouda : BART, p. : tab. - Met bijl. Een internetpanel van 250 burgers in Nederland is gevraagd hoe zij denken over cultuur op school. De volgende vragen zijn voorgelegd: wat verstaat u onder cultuur op school?; vindt u het belangrijk dat culturele activiteiten plaatsvinden op school?; wat vindt u ervan wanneer een deel van de naschoolse activiteiten aan kunst en cultuur wordt besteed? 33 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

12 Documentatiemap Landelijke bijeenkomst Cultuur en School = Cultuureducatie in het primair onderwijs / samengesteld door Cultuurnetwerk Nederland. - Zoetermeer : Ministerie OCenW, Losbl. De landelijke conferentie Cultuur en School is gehouden op 19 juni 2003 in het Centraal Museum te Utrecht. De documentatiemap bevat 6 delen. Het eerste deel bevat relevante beleidsinformatie op overheidsniveau die betrekking heeft op het primair onderwijs en cultuureducatie. In het tweede deel worden recente adviezen en onderzoek beschreven op het terrein van cultuureducatie. Deel drie bevat voorbeelden van de wijze waarop provinciale en lokale infrastructuur voor cultuureducatie nu functioneert of mogelijk in de nabije toekomst vorm krijgt. Het vierde deel gaat over inhoud en praktijk en bevat praktisch materiaal dat meteen te gebruiken is. In deel vijf is informatie opgenomen op basis waarvan een regionale bijeenkomst georganiseerd kan worden. Deel zes bevat adressen. De informatie is bedoeld voor ambtenaren met cultuur, onderwijs of cultureel erfgoed in hun portefeuille. (Deze publicatie maakt geen onderdeel uit van de analyse van de 48 publicaties, zoals beschreven in het inleidende artikel van deze Zicht op ) Van jonge mensen en de dingen die gaan komen : rapportage over de jaren 2001 en 2002 door de visitatiecommissie cultuurbereik : Actieplan Cultuurbereik / onder redactie van M. Wester, tekst R. Haks... [et al.]. - [Zoetermeer : Ministerie van OCenW], p. : ill. - In opdr. van het Ministerie van OCenW, het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) Eind 2002 en begin 2003 heeft de visitatiecommissie cultuurbereik, onder leiding van Rinus Haks, dertig steden en twaalf provincies bezocht om te zien hoe de voornemens uit de Actieplannen Cultuurbereik in de praktijk hebben uitgepakt. Dit rapport is daar de weerslag van. Naast een algemeen deel met bevindingen en aanbevelingen over proces en kwaliteit van het Actieplan Cultuurbereik bevat het eindrapport deelrapporten over de actieprogramma's van de deelnemende gemeenten en provincies. De visitatiecommissie komt tot de conclusie dat het Actieplan Cultuurbereik voortgezet moet worden. (Deze publicatie maakt geen onderdeel uit van de analyse van de 48 publicaties, zoals beschreven in het inleidende artikel van deze Zicht op ) Vooradvies van de Raad voor Cultuur ( ) ; Cultuur, meer dan ooit : inleiding en sectoranalyses / eindredactie H. Schaaf. - Den Haag : Raad voor Cultuur, p. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN In dit advies geeft de Raad voor Cultuur zijn visie op het toekomstig cultuurbeleid met betrekking tot de nieuwe Cultuurplanperiode Het Vooradvies bestaat uit een algemene inleiding en twaalf sectoranalyses. Als uitgangspunt voor het cultuurbeleid pleit de Raad voor minder gedetailleerde regelgeving en meer autonomie voor culturele instellingen. In de analyse van amateurkunst beveelt de Raad aan dat Centra voor de Kunsten zich nog sterker profileren als de centrale educatieve centra in hun regio. (Deze publicatie maakt geen onderdeel uit van de analyse van de 48 publicaties, zoals beschreven in het inleidende artikel van deze Zicht op ) 34 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

13 Websites Bureau Advies Research en Training (Bureau ART) is een onderzoek- en adviesbureau, dat uitsluitend werkt voor de overheid en de non-profit sector. Het bureau verzorgt onderzoeken, trainingen, organisatie-adviezen en evaluaties op het gebied van kunst en cultuur, onderwijs en educatie, welzijn en sociaal beleid, en jeugd en jongeren. De website geeft informatie over alle activiteiten van Bureau ART. Onder het kopje publicaties is een overzicht te vinden van recente publicaties die medewerkers van Bureau ART hebben geschreven. Deze publicaties kunnen worden gedownload. De Boekmanstichting verzamelt en verspreidt kennis en informatie over kunst en cultuur in beleid en praktijk. Ze stimuleert onderzoek en meningsvorming over de productie, distributie en afname van kunst en over het (inter)nationale kunstbeleid. De bibliotheek van de Boekmanstichting verzamelt publicaties over de productie, distributie en afname van kunst en cultuur en over kunstbeleid. De catalogus van de bibliotheek is via de website te raadplegen. Website van de Raad voor Cultuur. De Raad voor Cultuur is het wettelijk adviesorgaan van de regering op het gebied van het cultuurbeleid. De website bevat nieuws, persberichten, adviezen en publicaties over cultuurbeleid. Website over het Actieplan Cultuurbereik. Bevat: algemene informatie, nieuws, agenda, overzicht van publicaties en onderzoek, contactpersonen en informatie over procedures. De projectgroep Cultuur en School van het Ministerie van OCenW stimuleert en ondersteunt het onderwijsbeleid Cultuur en School. De website bevat informatie, nieuws, projectloket, bulletin en online-publicaties. Portaalsite van Cultuurnetwerk Nederland over cultuureducatie. In het onderdeel beleid is informatie te vinden over cultuurbeleid: homepage beleid, overzicht van de sector, actieplannen cultuurbereik en informatie over Cultuur en School. Met links naar de betreffende sites. Informatie over cultureel erfgoed en erfgoededucatie. Het Bureau Erfgoed Actueel is in 1997 opgericht naar aanleiding van de notitie Cultuur en School. In deze notitie wordt meer aandacht gevraagd voor cultureel erfgoed op basisscholen en scholen voor voortgezet onderwijs. Het IPO is het Interprovinciaal Overleg van de twaalf provincies. Kernfuncties zijn belangenbehartiging en optreden als platform. Op de site staat actuele informatie over de activiteiten van het IPO, het vergaderschema, de publicaties etc. Via de IPO site kan doorgeklikt worden naar de twaalf provinciale sites. 35 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

14 Website van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Informatie over beleid en ontwikkelingen op het gebied van cultuur en onderwijs. Website van de Onderwijsraad, het adviesorgaan voor de regering op het terrein van het onderwijs. Actuele informatie over veranderingen in het onderwijs. Tevens de mogelijkheid tot het downloaden van de adviezen van de Onderwijsraad. Het SCO-Kohnstamm Instituut doet wetenschappelijk onderzoek naar ontwikkelingen en verschijnselen in alle sectoren van het onderwijs, de jeugdzorg en de opvoeding in en buiten het gezin. De site biedt een overzicht van lopend onderzoek en recent verschenen rapporten. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten is het platform voor opinievorming, kennisontwikkeling en innovatie. Daarnaast stelt de VNG belangenbehartiging centraal en verleent in samenhang diensten. Op de site staat actuele informatie over de activiteiten van de VNG. Via de sitemap kan doorgeklikt worden naar alle gemeenten die een website hebben. 36 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

15 Studiecentrum Cultuurnetwerk Nederland Voor iedereen die vanuit zijn studie of beroep te maken heeft met kunst- en cultuureducatie is het studiecentrum van Cultuurnetwerk Nederland van belang. In het centrum van Utrecht, vindt u een uitgebreide en unieke collectie publicaties over kunst- en cultuureducatie. Collectie Naast talloze monografieën bevat de collectie circa 175 binnenlandse en buitenlandse (vak)tijdschriften, vele lesmethoden, les- en projectmaterialen voor zowel basis- als voortgezet onderwijs, handboeken, naslagwerken en onderzoeksrapporten. Instellingendocumentatie Een aparte collectie is de instellingendocumentatie van centra voor de kunsten en van landelijke onderwijs- en culturele instellingen. Deze omvat naast overzichten van cursusaanbod en jaarverslagen ook beleidsplannen en nota's van landelijke, provinciale en gemeentelijke overheden. Tevens is er documentatie aanwezig over cultuureducatie in Europees perspectief. Materialen uit de instellingendocumentatie zijn ter plekke te raadplegen, maar zijn niet te leen. Openingstijden Het studiecentrum is voor publiek geopend op maandag van tot uur en van dinsdag tot en met vrijdag van 9.30 tot uur. Raadpleeg de website van Cultuurnetwerk Nederland, of bel, voor afwijkende openingstijden in verband met feestdagen en vakantieperioden. Studiefaciliteiten Er is ruime gelegenheid om ter plekke publicaties zelfstandig te raadplegen. De medewerkers van het studiecentrum geven desgevraagd informatie en advies en kunnen op verzoek een literatuursearch doen. Voor het bekijken van videobanden en cd-roms is telefonische reservering van de afspeelapparatuur aan te raden. Op afspraak kan het studiecentrum in groepsverband bezocht worden en de collectie geraadpleegd. Voor groepen studenten is het mogelijk een introductie in de cultuureducatie te krijgen. Catalogus online: > ga naar producten > bibliotheek De catalogus van het studiecentrum is op internet te raadplegen. Publicaties zijn op verschillende wijzen te vinden in de catalogus. Ook geeft de catalogus online informatie of een publicatie aanwezig is of uitgeleend. U kunt natuurlijk ook de informatiedesk bellen. De meeste materialen zijn te leen en kunnen per post aan u toegestuurd worden. Aanwinsten maandelijks per Geïnteresseerden kunnen als zij dit willen maandelijks per een lijst ontvangen met aanwinsten. Om van deze kosteloze service gebruik te maken, dient u zich aan te melden (met vermelding van het adres) op de website van het studiecentrum. 37 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

16 Lenen Indien u wilt lenen moet u ingeschreven zijn bij het studiecentrum. Inschrijving is vrij en kosteloos. Voor het inschrijven is een identiteitsbewijs (paspoort, rijbewijs, Europees identiteitsbewijs) alsmede een recent afschrift van uw giro- of bankrekening (vanwege de adresgegevens) noodzakelijk. Aanmelding als lid is ook schriftelijk mogelijk. Stuur met uw aanmelding een kopie van uw identiteitsbewijs en van een recent giro- of bankafschrift mee. De uitleentermijn is één maand. Verlengen is mogelijk, mits niet gereserveerd door een ander. Publicaties kunnen ook schriftelijk, telefonisch of per opgevraagd worden. Geleende materialen kunnen per post, mits deugdelijk verpakt, geretourneerd worden. Bij overschrijding van de uitleentermijn wordt een boete in rekening gebracht. Leden Personen en instellingen kunnen lid worden van het studiecentrum. Leden betalen geen leengeld voor materialen en krijgen 50 procent korting op literatuurselecties. Bovendien ontvangen leden gratis Zicht op.... Kosten Lidmaatschap particulieren: 20,50 per jaar. Lidmaatschap instellingen en scholen: 34,50 per jaar. Niet-leden: Leengeld per publicatie: 0,90. Av-materialen: 2,75. Basistarief literatuurselectie: 4,50 plus 0,10 per titel. Overige kosten: Reserveringen: 0,45 per titel. Toesturen kopieën: basistarief 2,50 (inclusief 2 x A4-kopie). Meerdere kopieën: per A4 0, ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

17 39 ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL

18 Colofon Zicht op... beleidsonderzoek Cultuur en School is een uitgave in de serie Zicht op... van Cultuurnetwerk Nederland Hoofdredactie: Marie-José Kommers Inleidend artikel: Judith Lieftink Literatuurselectie: Leontine Herschoe, Petra de Regt Productie Cultuurnetwerk Nederland, Utrecht Drukwerk Anraad Print BV Cultuurnetwerk Nederland Ganzenmarkt 6 Postbus AB Utrecht Telefoon Fax info@cultuurnetwerk.nl Internet Zicht op... is gratis voor leden van het studiecentrum cultuureducatie. Deze uitgave is in pdf-formaat kosteloos beschikbaar op Geïnteresseerden kunnen ook tegen betaling van de verzend- en administratiekosten een exemplaar bij Cultuurnetwerk opvragen, zolang de voorraad strekt. Eerdere nummers van Zicht op... op Muziekeducatie Samenwerking in de cultuureducatie Een kwarteeuw onderzoek naar kunsteducatie Cultuureducatie in het voortgezet onderwijs Museumeducatie Provinciaal en lokaal beleid Jeugd en cultuur Kunst- en cultuureducatie in het basisonderwijs Cultureel erfgoed Culturele diversiteit Kennis en management Cultuurnetwerk Nederland, Utrecht, ZICHT OP... BELEIDSONDERZOEK CULTUUR EN SCHOOL