Onderwerp: Vaststellen stappenplan om te komen tot aanleg van particulier en zakelijk glasvezel in Cranendonck.

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN DE RAAD VAN DE GEMEENTE CRANENDONCK Registratienummer Datum raadsvergadering 3 februari 2015 Datum B&W besluit 30 december 2015 Portefeuillehouder J. van Tulden Programma Werk en economie Behandelend ambtenaar Monique Janssen Onderwerp: Vaststellen stappenplan om te komen tot aanleg van particulier en zakelijk glasvezel in Aan de raad Besluiten: 1. prioriteit toe te kennen aan de totstandkoming van zakelijke glasvezelverbindingen op bedrijventerreinen en hier actief op inzetten volgens de in dit raadsvoorstel beschreven stap (zakelijk glasvezel). 2. actief in te zetten op de haalbaarheid van tijdvolgordelijk gezien stappen 1, 2 en 3 onder particulier glasvezel. 3. het uitgangspunt dat alle inwoners van Cranendonck zoveel mogelijk tegen gelijke kosten en voorwaarden van glasvezel gebruik moeten kunnen maken los te laten, daar waar dit de haalbaarheid van 100% glasvezel ten goede komt. 4. de aanleg van glasvezel via de coöperatieve structuur als publieke taak te zien. 5. voor het zakelijke netwerk indien noodzakelijk, en na een gedegen risicoanalyse, een garantstelling tot een maximum van ,-- toe te staan ten behoeve van externe financiering (vreemd vermogen) voor alle zakelijke netwerken, rekening houdend met de staatssteunregels. De garantiestellingen gebeuren conform het "Treasurystatuut gemeente Cranendonck 2010" De oprichting van een coöperatieve vorm ten behoeve van de aanleg van glasvezel is dus een voorziening van algemeen maatschappelijk nut en kan uit die hoofde als een publieke taak worden beschouwd. 6. voor het particuliere glasvezel een bedrag van maximaal ,-- ten behoeve van ambtelijke uren en inhuur van externe expertise (bovenop de via de begroting verkregen ,-- ) ter beschikking te stellen, zodat in totaal ,-- beschikbaar is. 7. Maximaal ,-- voor kosten ten behoeve van communicatie voor het particuliere glasvezel uit de reserve glasvezel te gebruiken. 8. voor de zakelijke glasvezel een bedrag van maximaal ,-- ten behoeve van ambtelijke uren, inhuur van externe expertise en kosten ten behoeve van communicatie e.a. ter beschikking stellen uit de reserve glasvezel. 9. Maximaal 5.000,-- voor kosten ten behoeve van communicatie voor het zakelijke glasvezel uit de reserve glasvezel te gebruiken. 10. om als gemeente de risicodragende voorbereidingskosten voor de aanleg van glasvezel voor haar rekening te nemen, tot een maximum van ,--. Dit bedrag betreft een voorschot, dat bij oprichting van een coöperatie (zowel particulier als zakelijk) wordt terugbetaald aan de gemeente. 11. in te stemmen met het besteden van 2.500,-- aan een second opinion om uit te sluiten dat opties over het hoofd worden gezien. 12. Kennis te nemen van de eventuele financiële consequenties van de uitvoering van stap 2 en/of 3 voor het particuliere netwerk: indien noodzakelijk, en na een gedegen risicoanalyse, een garantstelling tot een maximum van ,-- toestaan ten behoeve van externe financiering (vreemd vermogen) voor alle particuliere netwerken (exclusief Reggefiber), rekening houdend met de staatssteunregels,... Voortgang glasvezel in Cranendonck rv.doc

2 13. Besluiten dat vooraf aan een eventuele garantstelling voor het particuliere netwerk de raad een risicoanalyse toekomt, op basis waarvan zij over de garantstelling kan beslissen en daarmee over de voortgang van fase 2 of 3 kan beslissen. De garantiestellingen gebeuren conform het "Treasurystatuut gemeente Cranendonck 2010" De oprichting van een coöperatieve vorm ten behoeve van de aanleg van glasvezel is dus een voorziening van algemeen maatschappelijk nut en kan uit die hoofde als een publieke taak worden beschouwd. Motivering: Waarom glasvezel? Delen van Cranendonck hebben geen beschikking over breedband-internet. UPC heeft in het buitengebied en naar bedrijven en instellingen toe geen aansluitingen gerealiseerd, en ADSL biedt alleen in de woonkernen van Budel en Maarheeze voldoende snelheid, omdat daar telefooncentrales van KPN staan (hoe groter de afstand tot de centrale, hoe langzamer ADSL wordt). Bedrijven, instellingen en particulieren die op enige afstand van deze kernen zijn gevestigd beschikken dus niet over een goed functionerende breedbandverbinding. De bekabeling waar ADSL en UPC gebruik van maken is bovendien verouderd, en kan niet nog veel verder worden opgewaardeerd. Aanleiding raadsvoorstel De raad heeft in het eerste halfjaar van 2011 een onderzoek laten uitvoeren naar de mogelijkheden om bedrijven en instellingen in Cranendonck aan te sluiten op het veel snellere en toekomstbestendige glasvezel. In de raadsvergadering van 21 januari 2012 heeft de raad aangegeven dat zij graag wil dat heel Cranendonck wordt verglaasd voor Aangezien de gemeente geen opdrachtgever kan zijn (overheid mag niet investeren in glasvezel in gebieden waar al (andere) breedbandige infrastructuur aanwezig is of door marktpartijen wordt voorzien) en daarmee dus voor een groot deel afhankelijk is van marktpartijen, zijn momenteel nog steeds alleen Budel en Maarheeze van glasvezel voorzien door de marktpartij Reggefiber. Reggefiber is in 2012 overgegaan tot aanleg van glasvezel in deze kernen, omdat deze kernen kostentechnisch rendabel waren. Met Reggefiber is een intentieovereenkomst afgesloten, waarin zij met de gemeente afspreekt dat daar waar rendabele gebieden ontstaan overgegaan wordt tot realisatie. Tot op dit moment zijn er nog geen verdere acties door Reggefiber ondernomen. Op dit moment hebben circa huishoudens nog geen mogelijkheid gehad om aansluiting te krijgen op het glasvezelnet, de aanlegkosten hiervoor bedragen circa ,--. Daarnaast heeft er slechts incidentele glasvezelaanleg plaatsgevonden op bedrijventerreinen. Hieruit blijkt dat de missie tot 100% aansluiting op dit moment nog niet is gerealiseerd. In het raadsprogramma Samen vooruit vraagt uw raad dan ook aandacht voor het glasvezelvraagstuk en verzoekt zij in het kader van het bevorderen van de leefbaarheid te streven naar glasvezel voor alle inwoners en bedrijven tegen zo laag mogelijke kosten. Vanuit de wens om de missie te verwezenlijken is bekeken wat de gemeente kan ondernemen om haar missie alsnog te realiseren. Uit de zoektocht naar mogelijkheden voor verglazing is een stappenplan naar voren gekomen dat tot het gewenste resultaat kan leiden. Het college wil uiterlijk medio 2015 duidelijk hebben wat de beste manier is om tot 100% verglazing van Cranendonck te komen en daarmee aan de slag gaan. Dit raadsvoorstel geeft zicht op de vervolgstappen, vraagt de raad akkoord te gaan met het doorlopen van deze stappen en het geven van kaders waarbinnen de gemeente de benodigde activiteiten kan ontplooien. Een belangrijk onderdeel hiervan betreffen de financiën. In dit voorstel is onderscheidt gemaakt tussen particulier en zakelijk glasvezel. Hierna zijn eerst de huidige situatie van particulier glasvezel en het stappenplan om te komen tot particuliere verglazing besproken. Vervolgens is ingegaan op de situatie van zakelijk glasvezel en de wijze waarop de zakelijke verglazing wordt nagestreefd. 2

3 Aangezien financiën een belangrijke rol spelen in de haalbaarheid van de missie om tot volledige verglazing van Cranendonck te komen, is een aparte financiële paragraaf opgenomen. Het raadsvoorstel sluit af met algemene en financiële kaders waarbinnen de toekomstige activiteiten vorm kunnen krijgen. Onderscheid zakelijk en particulier Reggefiber is echter door de OPTA/NMa gebonden aan de afspraak dat zij uitsluitend consumenten/ particuliere verbindingen mogen aanleggen. Het fysiek aansluiten van bedrijfspanden in woonkernen wordt daarbij gedoogd, maar aan deze bedrijven kunnen vervolgens uitsluitend diensten worden aangeboden tegen consumentenvoorwaarden. Qua kwaliteit, bedrijfszekerheid, beveiliging en technische mogelijkheden zijn consumentenverbindingen veel beperkter dan zakelijke verbindingen. Mede daardoor is ervoor gekozen om de aanpak voor bedrijventerreinen (Airpark, t Rondven en Den Engelsman, Meemortel ( t Inne)) los te koppelen van de aanpak voor particulieren. Ook omdat er een totaal verschillend businessmodel nodig was om complete verglazing van deze bedrijventerreinen mogelijk te maken. De aansluitingen voor Molenheide (met slechts 17 panden niet zelfstandig rendabel te krijgen voor glasvezel) en zakelijke panden buiten Budel, Maarheeze en bedrijventerreinen zijn in het particuliere stappenplan meegenomen als consumentenverbinding. Enkel bij de derde particuliere stap is het mogelijk om bedrijven via een zakelijke verbinding aan te sluiten. PARTICULIER GLASVEZEL Huidige situatie Particuliere glasvezel In 2011 is grofweg berekend wat de aanleg van glasvezel in heel Cranendonck voor een abonnementsprijs zou opleveren, indien meer dan 50% van de inwoners zou meedoen (vergelijkbare aanpak als in Heeze-Leende, zie kader). Het toen berekende tarief kwam voor Cranendonck uit op ruim 70,-- per maand (o.a. door de aanwezigheid van vervuilde grond en de ongunstigere geografische samenstelling van de gemeente). Dit tarief was veel hoger dan de abonnementen van het in Cranendonck al aanwezige ADSL en coax (UPC). Hierdoor ontstond de verwachting dat onvoldoende mensen de overstap naar glasvezel wilden maken en dat maakte het in 2011 niet haalbaar om op eenzelfde manier als Heeze-Leende glasvezel aan te gaan leggen. Er waren echter geen andere alternatieven op dat moment. Glasvezel in Heeze-Leende: HSLnet In Heeze-Leende hebben bewoners een coöperatie opgezet, die financiering heeft geregeld en momenteel een glasvezelnetwerk laat aanleggen dat uiteindelijk voor circa 95% dekkend is. De gemeente staat hierbij garant voor ruim 4 miljoen euro. Om er zorg voor te dragen dat er geen sprake is van staatssteun draagt de coöperatie aan de gemeente een premie af van 3,8% (marktconform rentetarief). Met de gemeente is afgesproken dat de betaalde premie op termijn terugvloeit via investeringen in het buitengebied. Bijna 57% van de inwoners sloot zich hierbij aan (het benodigde minimum was 50%), mede dankzij het feit dat het goedkoopste abonnementstarief van 55,-- niet veel duurder was dan de bestaande UPC- en ADSL-abonnementen. In 2012 is door gemeente Cranendonck een samenwerkingsovereenkomst getekend met het commerciële bedrijf Reggefiber, waarin is vastgelegd dat Reggefiber de kernen Budel en Maarheeze zou verglazen, met aanvullend de gezamenlijke intentie om in de periode tot en met 2017 zoveel mogelijk extra consumentenaansluitingen te realiseren. Deze aanpak gaf in elk geval zicht op mogelijkheden tot verglazing van het grootste deel, zo niet 100%, van De overige kernen en het buitengebied leveren voor Reggefiber onvoldoende inkomsten op om de grote investering te kunnen rechtvaardigen, maar indien door slim samen te werken en slimmer aan te leggen voldoende kosten bespaard kunnen worden, is Reggefiber bereid alsnog te investeren en aan te leggen. Inmiddels is de verglazing van de kernen van Budel en Maarheeze gereed, maar de activiteiten die moeten leiden tot de beoogde besparingen kennen een lange aanlooptijd. Er is tot nu toe pas ,-- bespaard, hetgeen onvoldoende is voor extra aansluitingen. Om die redenen is onderzocht welke mogelijkheden er nog meer zijn om uiteindelijk te komen tot volledige verglazing. Deze mogelijkheden zijn uitgewerkt in onderliggend stappenplan. 3

4 Particuliere glasvezel Om tot verdere aansluiting van particulieren te komen is een stappenplan opgesteld. Gezien de juridisch bindende afspraken met Reggefiber is het belangrijk de mogelijkheden uit stap 1 en 2 eerst op een correcte manier te toetsen, alvorens de haalbaarheid van stap 3 te onderzoeken. Bij het opstellen van het stappenplan is uitgegaan van een financieringstekort voor 100% particuliere aansluitingen (3.000 huisaansluitingen) van circa ,--. De raad wordt gevraagd om met het stappenplan akkoord te gaan. Door akkoord te gaan met het stappenplan geeft de raad aan het college van burgemeester en wethouders de opdracht om iedere stap te doorlopen en afhankelijk van de haalbaarheid het besluit te nemen om een stap af te breken en te starten met een volgende stap. De gemeenteraad wordt bij het opstarten van een volgende stap geïnformeerd en betrokken bij de voortgang en uitkomsten van de diverse stappen. Zie navolgend schema. 4

5 Tabel 1 Contactmomenten gemeenteraad Stap 1 Opdracht Reggefiber Februari Inzicht in mogelijkheden Raadsinformatiebrief (april 2015). Reggefiber Beslissing: al dan niet Raadsinformatiebrief (mei 2015). meegaan met mogelijkheden Oppakken mogelijkheden Via raadsinformatiebrieven wordt de raad periodiek op de hoogte gesteld over de doorloop, het risicomanagement en de planning van de mogelijkheden. (vanaf mei 2015). Stap 2 Haalbaarheidsonderzoek Start mei Reggefiber Close the Gap - gemeente Uitkomsten Raadsinformatiebrief (juni 2015). haalbaarheidsonderzoek Beslissing college: al dan niet Raadsinformatiebrief (juli 2015). doorgaan met uitwerken van stap 2 Strategiebepaling financiering Indien de gemeente zich bij doorgang van stap 2 als financier wil opstellen (garantstelling of beschikbaarstelling), dan zal hierover een separaat raadsvoorstel worden voorgelegd (verwachting behandeling raad 29 september 2015 of 24 november 2015). Indien financiering wordt opgepakt door close-the-gap: raadsinformatiebrief (september 2015). Opstarten vraagbundeling en inzicht in planning Stap 3 Haalbaarheidsonderzoek en opstellen kernteam Beslissing raad: al dan niet doorgaan met uitwerken van stap 3 Strategiebepaling financiering en coöperatievorm Opstarten vraagbundeling en inzicht in planning Legenda Bekeken dient te worden of besluitvorming voor of na vraagbundeling plaatsvindt. Indien besluitvorming vooraf aan vraagbundeling plaatsvindt heeft dit tot gevolg dat de casus op basis waarvan de financiële afwegingen plaatsvindt minder concreet is. Indien besluitvorming na de vraagbundeling plaatsvindt heeft dit tot gevolg dat er reeds verwachtingen zijn gewekt richting burgers. Daarnaast is het juist na de vraagbundeling van belang om snelheid in het proces te behouden. Via raadsinformatiebrieven wordt de raad periodiek op de hoogte gesteld over de doorloop, het risicomanagement en de planning van de mogelijkheden. (vanaf oktober 2015). Start juli Een beslissing omtrent de opstart van glasvezel via burgersinitiatieven wordt aan de gemeenteraad voorgelegd (verwachting behandeling raad 24 november 2015). Raadsinformatiebrief (vanaf november 2015). Via raadsinformatiebrieven wordt de raad periodiek op de hoogte gesteld over de doorloop, het risicomanagement en de planning van de mogelijkheden (vanaf mei 2015). Fasen die bij aanvang van een stap met zekerheid doorlopen worden. Fasen die afhankelijk van uitkomsten per stap eventueel doorlopen worden. 5

6 Stap 1 Reggefiber, besparingen realiseren, geen garanties Uitgangspunten: Financieringstekort opvullen door besparingen. Besparen op aanleg, waardoor extra aansluitingen mogelijk worden, bijvoorbeeld: meeliften op verbindingen voor bijvoorbeeld bedrijventerreinen, scholen, zorginstellingen; meeliften op (grootschalige) werkzaamheden van andere grondroerders; kostenbesparende aanlegmethoden. Reggefiber: Pilots glasvezel door het riool en bewoners zelf laten graven (Putten en Bergeijk), methoden die mogelijk flinke besparingen opleveren. Momenteel nog maar ,-- in besparingspotje. Grotere besparingen pas vanaf in beeld (daarbij gaat het hooguit om tonnen, niet om miljoenen). Voordelen: Één netwerk, dezelfde aanbieders en voorwaarden als in Budel en Maarheeze. Dezelfde kosten voor particulieren, als de kernen Maarheeze en Budel. Eigendom en exploitatierisico liggen volledig bij Reggefiber. 30% deelname vereist. Nadelen: Lange adem nodig. Geen garanties, weinig controle. Geen planning, eerste resultaten pas zichtbaar na 2-3 jaar. Alleen consumentenverbindingen, ook voor zakelijke panden. Voorstel Stap 1 Voorstel om Reggefiber te verzoeken om in maart 2015 een concreet inzicht te geven in mogelijke besparingen tot 2017 en welke gebieden tot 2017 vanuit de diverse besparingen aangelegd kunnen worden. Afhankelijk van de uitkomsten hiervan zal bekeken worden of Reggefiber via deze stap de missie om te komen tot glasvezel in heel Cranendonck ondersteunt. Deze stap betreft voor de gemeente de minste inzet in tijd en geld. Verwacht wordt dat voor de procesbegeleiding in totaal circa 400 uren benodigd zijn. Ten behoeve van de informatievoorziening wordt gevraagd een bedrag vrij te maken van 2.500,--. Deze kosten zijn bij het wel en bij het niet slagen voor rekening van de gemeente. Indien deze stap na het onderzoeken van de haalbaarheid niet kan worden doorgezet, zullen de kosten lager uitvallen. Stap 2 Reggefiber, bewoners lenen bij, gegarandeerde aanleg Uitgangspunten: Reggefiber investeert iets meer per aansluiting ( 1.000,-- i.p.v. ca. 800,--). Bewoners financieren het overige tekort zelf door ineens te betalen of door het afsluiten van een lening. Dit tekort zal circa ,-- bedragen. Bij een deelname van 50% van de huishoudens zal dus 1.000,-- per huishouden gefinancierd moeten worden. Afhankelijk van de rente zal hierdoor het maandbedrag van bewoners verhogen. Bewoners lenen bij Rabobank/Breedbandfonds provincie of gemeente (vergelijkbare aanpak als gemeente Eersel, zie kader) en betalen terug in te bepalen termijnen. Opnieuw berekende abonnementskosten, inclusief de financiering van het tekort per aansluiting in 2014: circa 70,-- per maand (deze kosten zijn hoger dan de abonnementskosten in 6

7 Budel/Maarheeze en UPC/ADSL, vanwege de extra lening en de daarbij behorende financieringskosten). Eventuele opsplitsing in gebieden, om haalbaarheid van de overige kernen en direct omliggende buitengebieden te vergroten. Voordelen: Één netwerk, dezelfde aanbieders en voorwaarden als in Budel en Maarheeze. Gegarandeerde aanleg (door Reggefiber). Eigendom en exploitatierisico liggen volledig bij Reggefiber. In deze stap kan het besparingspotje uit stap 1 worden meegenomen. Ook eventuele haalbare besparingen kunnen in deze stap een plek krijgen. Nadelen: Bewoners betalen de eerste jaren (afhankelijk van leningtermijn circa 10 tot 15 jaar) in feite meer dan de inwoners van Budel en Maarheeze, omdat zij de lening moeten terugbetalen % deelname vereist (hoog afbreukrisico, haalbaarheid discutabel goede vraagbundeling van belang). Hogere abonnementskosten dan Budel en Maarheeze en bestaande UPC/ADSL Alleen consumentenverbindingen, ook voor zakelijke panden. Glasvezel in de Kempen: Reggefiber i.s.m. gemeente In gemeente Eersel heeft de gemeenteraad besloten om tezamen met Reggefiber alle particulieren binnen de gemeentegrenzen, dus ook het buitengebied, aan te leggen. Hierbij is het grondgebied van gemeente Eersel ingedeeld in drie categorieën; de kern en het buitengebied verdeeld in twee categorieën. Categorie 1: bestaat uit zes kernen van de gemeente (7.055 huishoudens). Categorie 2: bestaat uit 872 huishoudens en grenst aan de kernen. Categorie 3: bestaat uit 359 huishoudens en betreffen de losgelegen woningen in het verre buitengebied. Voor categorie 1 en 2 wordt in samenwerking met Reggefiber een vraagbundeling opgestart om te starten met aanleg van glasvezel. Reggefiber investeert hier iets meer dan de standaard van 800,-- per aansluiting en de overige financiering wordt per categorie bepaald. De overige financiering loopt via een lening tegen marktconform tarief of via directe afbetaling. Categorie 3 komt wellicht in een later stadium aan bod. Voorstel stap 2 Voorstel om, indien het doorlopen van stap 1 geen positieve uitkomst geeft, inzicht te krijgen in de mogelijkheden die er liggen in samenwerking met Reggefiber, provincie en Rabobank. Van belang hierbij is om onder andere inzicht te krijgen in eventuele categorieën in grondgebieden, aantal huishoudens, kosten per aansluiting en rentepercentages. Bij samenwerking met de Rabobank en/of de provincie zal een garantstelling worden verwacht van de gemeente. Gekeken naar het te verwachten te financieren bedrag door dan wel provincie, dan wel Rabobank, dan wel gemeente van een hoogte van ,-- voor de aanleg van het gehele grondgebied bij een deelnamepercentage van 50%, zal deze garantstelling maximaal ,-- bedragen. Bij de aanpak zoals in gemeente Eersel zal de gemeente een bedrag beschikbaar moeten stellen voor de financiering van de lening en bijkomende kosten dat, bij de aanleg van het gehele grondgebied een hoogte heeft van naar verwachting ,--. Aangezien hier sprake is van een lening tegen marktconform tarief zullen deze gelden uiteindelijk afhankelijk van de looptijd na 10 tot 15 jaar weer terugvloeien in de gemeentelijke kas. Het risico wordt benoemd in de financiële paragraaf. 7

8 Eventuele start van stap 2 volgt dan in april Om inzicht te krijgen in de haalbaarheid van deze stap is een uitwerktijd van minimaal 3 maanden noodzakelijk. In september of november van 2015 kan definitief gekozen worden om stap 2 verder uit te werken of ervoor te kiezen om de mogelijkheden van stap 3 verder te onderzoeken. Deze stap vergt vanuit de gemeente een grotere tijdinzet en daarnaast ook een grotere inzet van gelden. Verwacht wordt dat voor de procesbegeleiding in totaal circa 500 uren benodigd zijn. Ten behoeve van de informatievoorziening wordt gevraagd een bedrag vrij te maken van 2.500,--. Deze kosten zijn bij het wel en bij het niet slagen voor rekening van de gemeente. Indien de stap na het onderzoeken van de haalbaarheid afgebroken wordt zullen de kosten lager uitvallen. Stap 3 Bewonersinitiatief, risico bewoners, gegarandeerde aanleg Uitgangspunten: Bewoners richten een coöperatie op, die financiering zoekt en opdracht verstrekt tot aanleg. De coöperatie wordt netwerkeigenaar. Constructie zoals HSLnet Heeze/Leende (coöperatie en bancaire/private financiering). Opnieuw berekende abonnementskosten in 2014: circa 55,-- per maand (vergelijkbaar met Budel/Maarheeze en UPC/ADSL), door sterk gedaalde tarieven van operators en providers). Zowel zakelijke als particuliere aansluitingen (excl. Budel, Maarheeze en bedrijventerreinen). Voordelen: Gegarandeerde aanleg (niet door Reggefiber). Bewoners worden eigenaar en hebben zeggenschap. Échte zakelijke verbindingen mogelijk. Mogelijk alternatief voor zakelijke verbindingen in Reggefiber-kernen. Nadelen: Mogelijk niet dezelfde providers als Budel/Maarheeze (met name KPN wil niet aanbieden op concurrerende netwerken). Deelname van 50% noodzakelijk (hoog afbreukrisico, haalbaarheid discutabel goede vraagbundeling van belang). Exploitatierisico ligt bij bewoners/coöperatie. Vraagbundeling moet worden voorgefinancierd. Succes afhankelijk van bewoners/vrijwilligers (kennis van glasvezel, financiën, besturen van een coöperatie, etc., plus persoonlijke inzet en tijdsbesteding). Voorstel stap 3 Voorstel om, indien stap 1 en 2 niet haalbaar blijken, inzicht te krijgen in de mogelijkheden die er liggen om door bewoners een eigen coöperatie op te richten. Aangezien hier veel gevraagd wordt van de gemeenschap zal de trekkersrol van de gemeente hierin aanzienlijk zijn. Dat betekent een grote investering in tijd en gelden om het proces te ondersteunen en te laten slagen. Verwacht wordt dat voor de procesbegeleiding in totaal circa uren benodigd zijn. Ten behoeve van de informatievoorziening wordt gevraagd een bedrag vrij te maken van 5.000,--. Daarnaast dient rekening te worden gehouden met een voorfinanciering van ,--. Bij het niet slagen van deze stap zijn zowel de voorfinanciering als de overige kosten voor rekening en risico van de gemeente. 8

9 ZAKELIJK GLASVEZEL Huidige situatie Zakelijk glasvezel Bedrijventerreinen Op bedrijventerreinen in Cranendonck heeft men uitsluitend de beschikking over ADSL (internet via telefoonlijn). Zoals gezegd neemt de snelheid van ADSL af naarmate de afstand naar de telefooncentrale groter wordt, en aangezien de centrales in de woonkernen staan en de bedrijventerreinen (ver) daarbuiten, is de ADSL-snelheid hier bedroevend laag. Voor veel grotere bedrijven is glasvezel daarom noodzaak, maar vrijwel alle kleine bedrijven hebben momenteel nog voldoende aan ADSL. Als de grote bedrijven echter glasvezel willen laten aanleggen door commerciële partijen als KPN, moeten zij zeer hoge tarieven betalen. Deze hoge tarieven gelden dan later ook voor de kleine bedrijven die willen aansluiten. Bovendien is een bedrijf dan gebonden aan KPN en is er geen keuzevrijheid van providers. Op deze manier wordt het onmogelijk gemaakt om hele bedrijventerreinen te verglazen. De gemeente heeft daarom een aanpak opgesteld waarbij glasvezel in eigen beheer (coöperatief model) kan worden aangelegd tegen dezelfde kosten die bedrijven nu betalen, waardoor iedereen er per saldo op vooruitgaat. De eerste businesscase is samen met het OndernemersContact Cranendonck (OCC) en bedrijven van het bedrijventerrein t Rondven en Den Engelsman opgesteld en lijkt positief. Voldoende ondernemers hebben een overeenkomst getekend die aangeeft dat zij mee zullen doen als het concept inderdaad haalbaar is. Inmiddels is een initiatiefgroep van ondernemers bezig het concept verder uit te rollen, daarbij gesteund door de gemeente en het OCC. De oriënterende gesprekken met de banken waren positief, de businesscase is gereed, de aanvraag bij de BOM om gebruik te maken van het revolverend Breedbandfonds Brabant is ingediend en de eerste stappen om te komen tot een coöperatie voor glasvezel op bedrijventerreinen zijn gemaakt. Bij succes zullen in 2015 de andere grote industrieterreinen (Molenheide, Airpark en Meemortel/ t Inne) volgen. Voor Nyrstar/DIC zal dit afhangen van de voortgang van het DIC. Voor Molenheide, met haar 17 bedrijfspanden zal een glasvezelnetwerk niet rendabel te krijgen zijn. Molenheide zal derhalve moeten meeliften op het aansluiten van Soerendonk via de te doorlopen stappen voor de particuliere markt. Bedrijven en instellingen in de kernen In Budel en Maarheeze zijn vele bedrijfspanden voorzien van glasvezel door Reggefiber. Reggefiber is echter door de OPTA/NMa gebonden aan de afspraak dat zij uitsluitend consumentenverbindingen mogen aanleggen. Het fysiek aansluiten van bedrijfspanden in woonkernen wordt daarbij gedoogd, maar aan deze bedrijven kunnen vervolgens uitsluitend diensten worden aangeboden tegen consumentenvoorwaarden. Qua kwaliteit, bedrijfszekerheid, beveiliging en technische mogelijkheden zijn consumentenverbindingen veel beperkter dan zakelijke verbindingen. Voor reguliere telefonie en internet is dit in de praktijk geen issue, maar voor bedrijven en instellingen in Budel en Maarheeze die bedrijfskritische toepassingen hebben, of zich toeleggen op toepassingsgebieden als zorg op afstand en beveiliging, zullen de consumentenaansluitingen van Reggefiber onvoldoende mogelijkheden bieden. Als Reggefiber ook in andere kernen glasvezel gaat aanleggen, doet zich daar dezelfde situatie voor. Hierdoor is er dus een behoefte om ook in bestaande glasvezelomgevingen alternatieve zakelijke verbindingen aan te kunnen bieden. Inmiddels is er één aanbieder (Glaspoort) die uitsluitend in Budel een alternatief zakelijk netwerk kan aanbieden, maar deze heeft geen plannen of mogelijkheden dat ook elders in Cranendonck te doen. Bedrijven en instellingen buiten de kernen Er ligt hier momenteel nog geen glasvezel. Mocht Reggefiber gaan aanleggen, dan wordt ook hier een consumentenverbinding aangelegd. Zou echter een andere partij glasvezel aanleggen, dan kan er wel gekozen worden tussen een consumenten- of een zakelijke verbinding. 9

10 Waarom voldoet een consumentenverbinding vaak niet voor bedrijven en instellingen? Bijvoorbeeld: Stel dat straks diensten als hartbewaking op afstand worden ingevoerd, waardoor patiënten eerder uit het ziekenhuis ontslagen kunnen worden. De meetgegevens worden dan via een beveiligde internetverbinding van de huisarts naar het ziekenhuis gestuurd, maar die verbinding moet dan wel feilloos werken. Bij een consumentenverbinding is dat een risico, omdat de provider er meerdere werkdagen over mag doen om eventuele problemen op te lossen. Bij een zakelijke verbinding kunnen hele korte hersteltijden worden afgesproken. Maar datzelfde risico wil ook een winkel niet lopen die afhankelijk is van PIN-betalingen, of een accountantskantoor, dat dagelijks in de administraties van klanten moet kunnen inloggen. Kortom: overal waar de telecommunicatieverbinding zakelijk of persoonlijk van groot belang is, levert een consumentenabonnement relatief grote risico s op. Breedbandfonds Brabant (BOM) Het Breedbandfonds Brabant is een investeringsfonds van provincie Noord-Brabant in beheer van de BOM, gericht op een verbeterde breedbandinfrastructuur. Het fonds investeert in de realisatie van breedbandprojecten in Noord-Brabant door leningen of garantstellingen te verstrekken tegen gunstige voorwaarden. Het fonds bevat in totaal 50 miljoen euro. Om voor een financiering vanuit het fonds in aanmerking te komen, dient aan een aantal voorwaarden te worden voldaan: Het project wordt uitgevoerd in de provincie Noord-Brabant; Het project wordt uitgevoerd in een wit gebied, dat wil zeggen dat er geen bekabeling aanwezig mag zijn die als breedbandig kan worden aangemerkt (dus geen coax/upc en geen snelle varianten van ADSL langzame ADSL is geen breedband); Het nieuw aan te leggen breedbandnetwerk geeft eindgebruikers een aanzienlijke verbetering, o.a. m.b.t. snelheid en toegankelijkheid Het project realiseert een open netwerk Het project betreft realisatie van laag 1, de fysieke infrastructuur (de financiering is alleen voor de aanleg van kabels, niet voor de organisatie er omheen) Het project kan zonder financiële inbreng van het fonds niet gerealiseerd worden (de hogere kosten van andere financieringsvormen brengen de businesscase in gevaar of er wordt een nieuw businessmodel gebruikt met extra risico s) De financiering vanuit het fonds kan maximaal 50% van de totale realisatiekosten voor de aanleg van de passieve infrastructuur bedragen Daar de financiering vanuit het fonds gezien kan worden als staatssteun, geldt ook hier dat de op deze manier verkregen gelden in mindering moeten worden gebracht op het totaalbedrag dat binnen de staatssteunregels aan voordeel mag worden gegeven aan één organisatie (zie ook verderop het kader over staatssteun). Het totale rentevoordeel mag ten opzichte van bijvoorbeeld bancaire kredietruimte dan niet meer bedragen dan ,-. Bovendien wordt een aanvraag 6 weken openbaar gepubliceerd, zodat marktpartijen een concurrerend voorstel kunnen doen. Er is op 26 november een financieringsaanvraag ingediend voor Airpark, Rondven en Engelsman, die als witte gebieden kunnen worden gekwalificeerd. Deze aanvraag is op 3 december 2014 gepubliceerd, en zal als er geen steekhoudende bezwaren zijn binnengekomen op 3 februari 2015 beoordeeld worden door de investeringscommissie van de BOM. In diezelfde week zal dan het definitieve besluit worden afgegeven. Voorstel zakelijk glasvezel Op dit moment worden de voorbereidingen getroffen voor de aanleg van glasvezel op alle bedrijventerreinen in Cranendonck, te beginnen met t Rondven en Den Engelsman. De volgende stappen worden doorlopen: - Opstellen van een businesscase voor alle bedrijventerreinen (nagenoeg gereed). - Het uitwerken van de businesscase tot een financieringsaanvraag. - Onderhandelingen voeren met banken, Provincie/BOM en eventuele private investors. - Investeringsbereidheid ondernemers t Rondven en Den Engelsman, Airpark en Meemortel ( t Inne) toetsen. - Opstellen Pakket van Eisen en uitvoeren marktconsultatie. - Eerste stappen oprichting coöperatie. 10

11 - Aanbestedingsprocedure aanleg. - Vraagbundeling op Airpark en Meemortel ( t Inne). Vraagbundeling bij t Rondven en Den Engelsman heeft reeds plaatsgevonden. Op het moment dat deze stappen positief zijn doorlopen (met name de financiering), kunnen de individuele bedrijven hun glasvezelcontracten ontvangen en tekenen. Op het moment dat er voldoende deelnemers zijn, kan de laatste go worden gegeven en start de vergunningaanvraag en de aanleg. Hoe snel de financiering rond is valt niet op voorhand te zeggen. Er zijn situaties bekend waarin dat slechts enkele weken duurde, maar ook waar het langer dan een jaar heeft geduurd. De hierboven genoemde activiteiten worden in feite meteen uitgevoerd voor alle bedrijventerreinen in Cranendonck, zodat de aanleg van Airpark en Meemortel feitelijk aansluitend kan plaatsvinden. De hiermee gemoeide voorbereidingskosten (maximaal ,--) worden in eerste instantie voorgefinancierd door de gemeente. De ondernemers willen geen financieel risico lopen om glasvezel gerealiseerd te krijgen, en het is in het belang van de gemeente om dit project voor elkaar te krijgen, ook omdat het een impuls geeft aan de andere glasvezeltrajecten. De ondernemers investeren op hun beurt wel aanzienlijk tijd en energie in het traject en worden hiervoor niet gecompenseerd. De out-ofpocketkosten worden meegefinancierd in de financieringsaanvraag voor de bedrijventerreinen en bij succesvolle aanleg krijgt de gemeente haar voorfinanciering terug. Enkel wanneer er niet wordt overgegaan tot de aanleg van glasvezel, gaan de kosten verloren. Doel is om de genoemde bedrijventerreinen nog in 2015 verglaasd te hebben. De voorbereidingskosten van maximaal ,-- zijn dus voor risico van de gemeente. Naast de voorbereidingskosten dient er rekening gehouden te worden met circa 300 uur voor procesbegeleiding tot 2016, ervan uitgaande dat het zakelijk netwerk in 2015 is aangelegd. Overige kosten worden geraamd op

12 3. Kaders voor vervolgactiviteiten glasvezel Second opinion: uitsluiten gemiste kansen/mogelijkheden Mogelijk is het zinvol nog eens door een derde partij te laten beoordelen of er nog interessante aanvullingen of alternatieven zijn voor de drie voorgenomen stappen voor de particuliere markt die eerder zijn besproken. Het college heeft van de firma Wequip (een bedrijf dat is opgericht door enkele mensen die aan de wieg hebben gestaan van onder meer het initiatief in Heeze-Leende) hiervoor reeds offerte ontvangen. De kosten hiervoor bedragen circa 2.500,--. Wij verzoeken de raad om uitspraak over de volgende issues, teneinde kaders te geven waarbinnen het college de genoemde stappen kan afwegen. Op basis van deze kaders zal een afspraak met Reggefiber worden gemaakt om helder te krijgen wat hun bereidheid en mogelijkheden zijn ten aanzien van de stappen 1 en 2 en zal worden onderzocht of stap 3 eventueel haalbaar is. 1. In de vorige raadsperiode werd prioriteit gegeven aan de totstandkoming van zakelijke glasvezelverbindingen, omdat hier de noodzaak het grootst is. Voorstel om deze prioritering te handhaven. 2. Verzoek om het uitgangspunt dat alle inwoners van Cranendonck zoveel mogelijk tegen gelijke kosten en voorwaarden van glasvezel gebruik moeten kunnen maken loslaten, daar waar dit de haalbaarheid van 100% glasvezel ten goede komt. 3. Daar waar externe financiering moet worden aangetrokken, is afdekken van de financiële risico s essentieel voor de (spoedige) totstandkoming van de financiering (tegen gunstige voorwaarden). Voorstel aan de raad ter akkoord met waar nodig garantstelling ten behoeve van externe financiering (vreemd vermogen) voor het zakelijke netwerk (excl. bestaande Reggefibernetwerken) in Cranendonck, tot een maximum van ,--. De garantiestellingen gebeuren conform het "Treasurystatuut gemeente Cranendonck 2010" De oprichting van een coöperatieve vorm ten behoeve van de aanleg van glasvezel is dus een voorziening van algemeen maatschappelijk nut en kan uit die hoofde als een publieke taak worden beschouwd. 4. Voorstel om als gemeente een actieve rol te blijven spelen ten aanzien van het totstandkomen van glasvezelinitiatieven. Daarnaast dient de gemeente eventuele georganiseerde initiatieven/verzoeken vanuit de bewoners zoveel mogelijk te ondersteunen. In alle stappen is deze rol meegenomen in de proceskosten. Verzoek om hier een bedrag voor beschikbaar te stellen van maximaal ,-- ten behoeve van ambtelijke uren en inhuur van externe expertise, waarvan ,-- reeds beschikbaar is gesteld via de begroting van Daarnaast maximaal ,-- voor kosten ten behoeve van communicatie e.a. ter beschikking stellen uit de reserve glasvezel. Of deze bedragen volledig gebruikt worden is afhankelijk van het slagen van welke stap. Voor onderbouwing zie de kostenposten uit de diverse stappen. 5. Voorstel om als gemeente de risicodragende voorbereidingskosten voor de aanleg van glasvezel voor haar rekening te nemen, tot een maximum van ,--, ( ,-- voorschot vraagbundeling bij stap 3 t.b.v. particulier netwerk en ,-- voorschot in kosten t.b.v. zakelijk glasvezel). 6. voor de zakelijke glasvezel een bedrag van maximaal ,-- ten behoeve van ambtelijke uren, inhuur van externe expertise. Daarnaast 5.000,-- voor kosten ten behoeve van communicatie e.a. ter beschikking stellen uit de reserve glasvezel. 7. De reserve glasvezel kent momenteel een bedrag ter hoogte van circa ,--. Deze reserve heeft bij het doorlopen van de diverse stappen middelen om het totale traject financieel te ondersteunen en doorlopen (let wel, er dient ook ruimte behouden te worden om eventuele degeneratiekosten te bekostigen). Uiteraard zullen toekomstige legeskosten de reserve weer aanvullen. 8. Daar waar externe financiering moet worden aangetrokken, is afdekken van de financiële risico s essentieel voor de (spoedige) totstandkoming van de financiering (tegen gunstige voorwaarden). De raad wordt via dit voorstel in kennis gesteld dat er indien nodig onderhandelt dient te worden met initiatiefnemers en financiers over garantstelling ten behoeve van externe financiering 12

13 (vreemd vermogen) voor het particuliere netwerk (excl. bestaande Reggefiber-netwerken) in Cranendonck, tot een maximum van ,--. Het exacte bedrag zal eerst nog in een volgend raadsvoorstel voor akkoord door de raad worden ingebracht, onderbouwd met een gedegen risico-analyse en een uitgewerkte financiële constructie. De garantiestellingen gebeuren conform het "Treasurystatuut gemeente Cranendonck 2010" De oprichting van een coöperatieve vorm ten behoeve van de aanleg van glasvezel is dus een voorziening van algemeen maatschappelijk nut en kan uit die hoofde als een publieke taak worden beschouwd. Staatssteunregels, wat mag wel en wat mag niet? Financiering of mee-investeren Voor wat betreft het financieel bijdragen aan glasvezelprojecten is een gemeente gehouden aan de zogeheten deminimisverordening. Op basis van deze verordening kunnen decentrale overheden aan ondernemingen tot euro steun verlenen zonder dat er sprake is van staatssteun. Dit bedrag geldt per onderneming, over een periode van drie belastingjaren. Garantstellingen Voor garantieregelingen geldt dat steun transparant wordt beschouwd als het gegarandeerde gedeelte van de lening niet meer bedraagt dan ,-- per onderneming. Ook geldt dat de garantstelling maximaal 80% van de onderliggende lening behelst. Stapeling garantstelling met financiering in één onderneming Beide vormen mogen in combinatie worden gebruikt, maar ook dan gezamenlijk niet het maximumbedrag overschreden worden. Dus als een gemeente bijvoorbeeld ,-- meefinanciert (de helft van het maximum), mag nog maar een garantstelling van maximaal ,-- aan dezelfde onderneming worden verstrekt (eveneens de helft van het maximum). Garantstelling voor meerdere ondernemingen Let wel: Op het moment dat er voor de aanleg van particuliere glasvezel en voor de aanleg van het zakelijke glasvezel aparte coöperaties worden opgezet, gaat het dus om twee ondernemingen en wordt het mogelijk voor elk tot maximaal ,-- garant te staan (of tot ,-- steun te verlenen). Uiteraard kunnen de beide coöperaties dan, indien het gestapelde bedrag boven de maximale staatssteungrens uitkomt, gedurende de eerste drie jaar niet samengevoegd worden (mocht dat gewenst zijn). Na 3 jaar vervalt deze beperking. Financiële paragraaf In de begroting van 2015 wordt binnen het programma Werk en Economie het belang van glasvezel voor de toekomst van bedrijventerreinen onderschreven. Het al dan niet aanwezig zijn van glasvezel kan het vestigingsklimaat dermate beïnvloeden, dat de afwezigheid zelfs vertrek van bedrijven met zich mee kan brengen. De volledige verglazing is van belang om de voorzieningen binnen Cranendonck op peil te houden. In de begroting is jaarlijks een bedrag van ,-- gereserveerd voor initiatieven, waarvan ,-- gereserveerd voor ambtelijk te maken uren. Aangegeven is dat dekking geschiedt via de reserve glasvezel. De begroting geeft daarnaast aan dat afhankelijk van de te maken keuzes de jaarlijkse kosten kunnen toenemen, waarbij het kan voorkomen dat de reserve geen volledige dekking geeft voor de activiteiten om te komen tot glasvezel. Dit raadsvoorstel maakt duidelijk dat met het doorlopen van de diverse stappen inderdaad een grotere investering is gemoeid. 13

14 Garantstelling Afhankelijk van de eisen van een financier, kan er gevraagd worden om een garantie over een deel van de hoofdsom, en/of een (gedeelde) cashflowgarantie. In het eerste geval is de gemeente aansprakelijk voor het garantiebedrag, indien de leningnemer (bijvoorbeeld een coöperatie) failliet gaat. Dit risico is vrij klein, maar de financiële consequenties kunnen fors zijn. Een betere constructie is de cashflowgarantstelling, waarbij de gemeente garant staat voor het deel aan periodieke rente en aflossing dat door de onderneming (tijdelijk) niet kan worden opgebracht. Dus als bijvoorbeeld een coöperatie maandelijks 8.000,-- moet betalen aan de bank, maar tijdelijk maar 6.800,-- inkomsten heeft door bijvoorbeeld faillissementen of verhuizingen, dan springt de gemeente bij om het tekort aan te vullen. In dit geval zijn het daadwerkelijke risico en de financiële consequenties klein. Garantstelling i.r.t. Treasurystatuut: Zonder garantstelling zullen banken en/of de provincie naar verwachting niet willen financieren, wat ertoe leidt dat de verdere aanleg van glasvezel in Cranendonck wordt bemoeilijkt, zo niet onmogelijk wordt binnen de gestelde termijnen. Indien de gemeente overgaat tot garantstelling is het van belang de garantstelling te bezien in het licht van hetgeen besloten is in het "Treasurystatuut gemeente Cranendonck 2010". De gemeente verstrekt leningen of garanties uitsluitend uit hoofde van de publieke taak. De gemeenteraad bepaalt het kader van de publieke taak, zoals opgenomen in ons treasurystatuut. Digitale bereikbaarheid wordt steeds belangrijker in ons werk en persoonlijk leven. Het is onwenselijk dat er een digitale tweedeling ontstaat tussen bewoners en bedrijven binnen en buiten de grootste kernen. Daarnaast is deze ontwikkeling van groot belang voor de leefbaarheid van het buitengebied en op de bedrijventerreinen in de nabije toekomst. Het is dan ook van belang om als gemeente de ontwikkeling van toekomstbestendige breedbandverbindingen voor huishoudens en bedrijven buiten Budel en Maarheeze te stimuleren. Het Rijk heeft in het verleden bepaald dat glasvezel geen nutsvoorziening is. Mede vanuit deze optiek gingen commerciële partijen aan de slag met de aanleg van glasvezel, echter commerciële partijen zien geen heil in lange terugverdientijden en grote investeringen in de aanleg van glasvezel. Aangezien de komst van glasvezel voor zowel bedrijven als burgers in de onrendabele gebieden van belang is, wordt er gezocht naar een wijze waarop de aanleg van glasvezel bespoedigd kan worden. Zowel de provincie (via breedbandfonds) als gemeenten trachten initiatieven te bespoedigen door subsidies en garantstellingen, want uiteindelijk is het doel om te komen tot glasvezel maatschappelijk van groot belang voor het toekomstige zorg- en leefbaarheidsklimaat. Door op te richten coöperaties en het verstrekken van subsidies helpt de overheid de niet-commerciële initiatieven verder. Er kan dus wel degelijk gesproken worden over een publieke taak waarvoor de garantstelling ingezet wordt, zoals reeds blijkt uit de vele andere gemeenten die in garantstelling ook de oplossing hebben gevonden voor de aanleg van glasvezel. De oprichting van een coöperatieve vorm ten behoeve van de aanleg van glasvezel is dus een voorziening van algemeen maatschappelijk nut en kan uit die hoofde als een publieke taak worden beschouwd. Daarmee past het binnen de regelgeving dat de gemeente garant kan staan. Van belang is wel dat u als gemeenteraad volgens het proces van het treasurystatuut bepaalt dat glasvezel een publieke taak betreft. Dit punt is meegenomen in de besluitvorming. 14

15 Vervolg garantstelling Belangrijkste risico s Risico: Gevolgen: Kans: Maatregelen: het Klanten van het glasvezelnetwerk betalen de rekening niet, waardoor de coöperatie niet aan haar verplichtingen kan voldoen. Afhankelijk van de garantstellingsconstructie, maar relatief beperkt. Klein, want: - Men heeft een contractuele verplichting en er kan dus incasso plaatsvinden. - De kans dat men overstapt naar ADSL of kabel is iets groter bij particuliere netwerken omdat particulieren hiertoe meer opties hebben. - De coöperatie heeft een financiële buffer om reguliere tegenvallers te kunnen opvangen. Afspraken maken met de coöperatie over de contracten, over de openheid van netwerk (meer aanbieders verkleint de kans dat mensen terug gaan naar kabel of ADSL) en over de grootte en opbouw van de financiële buffer, als voorwaarden voor de garantstelling. Risico: Gevolgen: Kans: Maatregelen: Mismanagement, waardoor de coöperatie failliet gaat. Afhankelijk van de garantstellingsconstructie, maar relatief beperkt, omdat het onderpand een netwerk met klanten is, dat dus altijd een substantiële waarde zal houden. Klein, want: - Coöperatie laat zich op kritieke punten professioneel bijstaan. - Inherent aan het coöperatief model is dat bestuurders vooral het coöperatief belang nastreven. Afspraken maken met de coöperatie over de inhuur van externe expertise, deelnemen in de Ledenraad/Raad van Toezicht, tweede/derde recht van hypotheek vestigen, als voorwaarden voor de garantstelling. Voorafgaand aan de vaststelling van de hoogte van de eventuele gemeentegarantie en de condities, zal met de leningverstrekker(s) moeten worden onderhandeld over de financiële constructie, waarna een gedegen risicoanalyse moet worden gemaakt, als basis voor de beslissing. In onderstaande overzichten zijn de kosten per scenario verzameld: Totale kosten Particulieren: Stap Uren Informatievoorziening Voorfinanciering Totaal Totale kosten Zakelijk: Stap Uren Informatievoorziening Voorfinanciering Totaal Maximum van ,-- beschikbaar stellen voor ambtelijke uren en de externe inhuur t.l.v. de reserve glasvezel, bovenop het reeds in de begroting beschikbaar gestelde bedrag van ,--. In totaal komt er dus een bedrag beschikbaar van ,-- (te weten ,-- particulieren en ,-- zakelijken). 2. Maximum van ,-- beschikbaar stellen voor informatievoorziening/communicatie t.l.v. de reserve glasvezel. 15

16 3. De risico-dragende voorbereidingskosten ad ,-- voor de particulieren t.b.v. de vraagbundeling komen ten laste van de reserve glasvezel, omdat activering voor een dergelijke investering niet mogelijk is. De risico-dragende voorbereidingskosten ad ,-- voor de bedrijven zijn kosten voor de administratie, communicatie, organiseren bijeenkomsten e.d.. Deze kosten ontvangen we terug als de verglazing van de bedrijventerreinen doorgaat. Deze kosten betalen we uit de reserve glasvezel en bij terugontvangst storten we dit weer terug in de reserve glasvezel. 4. De kosten ad ,-- voor een second opinion ten laste van het budget glasvezel te brengen. 5. De reserve glasvezel bedraagt op ,-- Saldo uitgaven 2014 ( ) ,-- Ambtelijke uren + externe inhuur (opgenomen in begroting) ,-- Ambtelijke uren + externe inhuur (opgenomen in dit raadsvoorstel) ,-- Informatievoorziening maximaal ,-- Risicodragende voorbereidingskosten ,-- Waarvan terug te ontvangen zakelijke beglazing ,-- Storting legesopbrengsten nieuwe trajecten + pm 6. De garantstelling voor de zakelijke aanleg bedraagt maximaal ,-- (maar waarschijnlijk minder dan de helft, afhankelijk van de hoeveelheid eigen vermogen dat de ondernemers en private investeerders kunnen inleggen, en de hoeveelheid financiering door de BOM/provincie). Hierbij zal het exacte bedrag waarvoor de gemeente garant gaat staan pas door het college worden vastgesteld na onderbouwing met een risico-analyse en een uitgewerkte financiële constructie. De risico s zijn zeer gering. De zakelijke coöperatie zal een deel van het benodigde geld lenen bij een bank, die mogelijk zal vragen of wij voor dat deel (of een percentage daarvan) garant willen staan. Deze lening lossen zij af uit de maandbijdragen van de deelnemende bedrijven, die daartoe een langjarige verplichting aangaan (5-10 jaar). In de businesscase van de coöperatie zit al bij aanvang een financiële buffer om tegenvallers op te vangen, en die buffer wordt in feite met de tijd groter omdat de rentelast daalt naarmate er meer wordt afgelost. De gemeente kan over de grootte van die buffer afspraken maken met de coöperatie als voorwaarde voor de garantstelling. Na besluitvorming moet deze garantstelling opgenomen worden in de risico-paragraaf en als bijlage op de balans bij de niet uit de balans blijkende verplichtingen. 7. Bij stappen 2 en 3 voor de aanleg van particulier glasvezel kan de gemeente indien noodzakelijk garant staan, tot een maximum van ,--. Het exacte bedrag zal pas door de raad worden vastgesteld na onderbouwing met een gedegen risico-analyse en een uitgewerkte financiële constructie. Bij deze garantstelling is sprake van een laag risico. De initiatiefnemers zullen (ook van de bank) een financiële buffer moeten incalculeren om reguliere tegenvallers op te kunnen vangen. De kans dat een dermate groot aantal deelnemers hun maandbijdrage niet betaalt dat de reserves te boven gaat is zeer gering, omdat deelnemers hiervoor een overeenkomst tekenen en er dus incasso kan plaatsvinden. Na besluitvorming moet deze garantstelling opgenomen worden in de risicoparagraaf en als bijlage op de balans bij de niet uit de balans blijkende verplichtingen. Het geraamde saldo van de reserve glasvezel bedraagt zonder de storting van de legesopbrengsten -/ ,--. De kosten zullen echter stapsgewijs gemaakt worden en de leges zullen naar alle waarschijnlijkheid in delen ontvangen worden gedurende het traject. Let wel, er dient ook ruimte behouden te worden om eventuele degeneratiekosten te bekostigen. Op termijn zal bekeken worden hoe de reserve glasvezel zich ontwikkelt en eventueel aangevuld worden. 16

17 Consequenties: Financiële: Zie hiervoor de financiële paragraaf. Juridische: Bij de uitwerking van alle stappen blijft het vraagstuk van staatssteun van belang. Hierop zal de gemeente continu alert zijn. Daarnaast wordt juridische expertise ingehuurd daar waar het gaat om contractvorming. Juridisch aandachtspunt betreft de overeenkomst met Reggefiber. Wanneer stap 1 en 2 niet doorlopen worden ontstaat er risico op contractbreuk. Beleidsmatige: De te doorlopen stappen zijn niet strijdig met het gemeentelijk, provinciaal en landelijk beleid. Strategische Visie: Digitale infrastructuren worden steeds belangrijker, om maatschappelijke en zakelijke doelstellingen te kunnen bereiken. Koperinfrastructuren zoals ADSL en kabel zijn naar verwachting binnen enkele jaren aan het einde van hun mogelijkheden. Draadloze verbindingen worden wel steeds sneller, maar zijn tot 100x duurder in gebruik (kosten per Mb dataverkeer) en per definitie gevoelig voor invloeden van buitenaf (hoge gebouwen, storm/onweer, etc.) en dus niet geschikt voor zorg op afstand en andere bedrijfskritische toepassingen en toepassingen met veel dataverkeer. Glasvezel is derhalve de meest toekomstvaste kabelinfrastructuur. Gemeente Cranendonck vindt een glasvezelinfrastructuur voor haar zakelijke en particuliere inwoners noodzakelijk, omdat deze onder meer: - (ook de kleinere) bedrijven helpt concurreren en de markt vergroot; - online dienstverlening mogelijk maakt naar (maar niet uitsluitend naar) kwetsbare bevolkingsgroepen; - voor grotere bedrijven onmisbaar is en dus voorkomt dat werkgevers vertrekken en stimuleert dat nieuwe werkgevers zich vestigen; - onmisbaar is voor moderne vormen van zorg en onderwijs. - een belangrijke basis is voor toekomstige ontwikkelingen in de breedte. Op deze manier draagt glasvezel bij aan het behouden en versterken van de positie van het MKB, door hen beter te faciliteren. Daarnaast draagt een gebiedsdekkend glasvezelnetwerk bij aan de focuspunten binnen het programma Zorg, doordat dit het anticiperen op innovatieve ontwikkelingen vergemakkelijkt. 17

18 Communicatie/burgerparticipatie: In alle stappen zal een goede en intensieve communicatie van de gemeente naar bewoners essentieel zijn. In stap 3 zullen met name burgers/vrijwilligers het voortouw moeten nemen en zal de gemeente daarbij ondersteunen en faciliteren. Voor communicatie zijn in dit raadsvoorstel middelen gereserveerd. Commissiebehandeling: Ja Wij stellen U voor om bijgaand in concept opgemaakt besluit vast te stellen. Met vriendelijke groet, BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN CRANENDONCK, De secretaris, De burgemeester, mr. drs. ing. M. van Vliet mr. M.M.D. Vermue-Vermue 18