TIJD VOOR. Jos van der Lans. INTERVIEW Sociaal Werker van het Jaar LAAT JE NIET BURGERS & PROFESSIONALS. naar achteren dringen.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "TIJD VOOR. Jos van der Lans. INTERVIEW Sociaal Werker van het Jaar LAAT JE NIET BURGERS & PROFESSIONALS. naar achteren dringen."

Transcriptie

1 Jos van der Lans BURGERS & PROFESSIONALS TIJD VOOR meedoen INTERVIEW Sociaal Werker van het Jaar LAAT JE NIET naar achteren dringen Februari 2014

2 colofon Column Februari 2014 FCB stimuleert en ondersteunt werkgevers en werknemers in de branches Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening, Jeugdzorg en Kinderopvang om zich in hun werk te blijven ontwikkelen richting de toekomst. Dit magazine verschijnt 3x per jaar. Tussentijdse ontwikkelingen, nieuwe stimuleringsregelingen en andere handige wetenswaardigheden over de ontwikkeling van het werken in de branche: zie en meld je aan voor de maandelijkse nieuwsbrief. Aan dit nummer werkten mee: Diverse werkgevers en werknemers uit de branche, Mariska de la Saussaye Briët, Bibi Prummel, Maarten Hüttner, Rianne Witteveen, Joris de Rooij, Johan Siegert, Annemarie van Dijk, Claudia Kamergorodski, Maureen Bakker, Linda Samplonius, Joost van der Wegen, Koen-Machiel van de Wetering, Tineke Wasltra, Monique van Gerwen, Angeli Hagoort, Annemarie Vermeulen. Concept en vormgeving: colourful tribe Angeli Hagoort, Marjolein Vernhout FCB zoekt continu naar ontwikkelingen in het werk die de branche verder kunnen helpen. Elke relevante bijdrage daaraan is welkom. Stuur een mail naar Bibi Prummel (Branchemanager WMD) of Maarten Hüttner (Werkveldadviseur WMD) Met volle kracht vooruit! De maatschappij is in ontwikkeling, onze branche is in ontwikkeling en daarmee ons werk in het sociale domein. Hoe beter wij in staat zijn om mee te bewegen op deze golven van ontwikkelingen, hoe meer onze branche kan en mag bijdragen aan de samenleving van de toekomst. Wij zullen als organisaties én individuen, werkzaam in Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening, de kracht van het sociaal werk nog meer uit moeten dragen. En daar is krácht voor nodig! Niet voor niets is het centrale thema van dit Magazine dan ook Kracht. Alle artikelen en interviews in deze editie gaan over de kracht van mensen en organisaties die volop in onze branche aanwezig is maar misschien (nog) te weinig voor het voetlicht wordt gebracht. Daarom worden in dit Magazine de schijnwerpers helemaal gericht op de mooie praktijkvoorbeelden van die kracht; om je te inspireren en uit te dagen jouw eigen kracht en die van het sociaal werk ook te laten schijnen. Binnenkort lanceert FCB in samenwerking met de sociale partners een geïntegreerde set aan campagne materialen genaamd De kracht van samen. Sociaal werkers worden hierbij krachtig geportretteerd in hun brede netwerk, samengebonden een mooi boek waar de trots van ons werk vanaf spat. Naast deze set aan hulpmiddelen ondersteunt de MOgroep het sociaal werk richting de organisaties en politiek. Met het uitdragen van de 10 redenen voor Sociaal Werk kan niemand meer om onze krachtige branche heen! Daarom zeg ik: Samen met volle kracht vooruit! Bibi Prummel Branchemanager WMD 2

3 4 Loskomen van oude instituten inhoud Februari 2014 Interview Jos van der Lans over De Kracht van Samenwerken 4 Getipt! OR-leden in de organisatie, kan dat? Zienn bewijst dat het werkt 7 Tijd voor Meedoen 8 Het project Tijd voor Meedoen bij Versa Welzijn combineert passie en vertrouwen en met succes 8 Wat kun je verwachten van FCB? 10 Verschillende mensen, verschillende meningen; de Kracht van keuzes maken 11 Prikbord 12 Interview met Sociaal Werker van 2013 Antoinet Wijnakker 14 Laat je niet naar achteren dringen 20 De Kracht van Profileren; Anneke Krakers vertelt over de training Hier sta ik (voor)! 16 Boost voor boventalligen bij Welsaen 18 Portier bij de Sleep-Inn Danijela over omgaan met agressie en de Kracht van grenzen stellen 20 Op weg naar een nieuwe cao 22 De Kracht van de cijfers; facts & figures van Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening 23 3

4 Loskomen van oude instituten. Hij introduceerde het begrip burgerkracht, dat inmiddels een vaste plaats heeft in het nieuwe denken over welzijn en zorg. Een woord dat de lading dekt, want de kracht van burgers is nodig om de verzorgingsstaat op niveau te houden. Hoe ziet de nieuwe verhouding tussen professionals en burgers eruit? We vroegen het Jos van der Lans, cultuurpsycholoog en publicist over onder meer sociale vraagstukken. Hoe gaat de verhouding tussen professionals en burgers eruitzien? De verzorgingsstaat verdwijnt. Er komt een andere vorm van dienstbaarheid. Vroeger werkten de professionals dienstverlenend richting mensen die hulp en ondersteuning nodig hadden. De opdrachtgevers van de sociaal werkers waren toen overheden en professionele organisaties. Nu zijn die opdrachtgevers de burgers zelf. Sociaal werkers moeten hun professionele kennis in een andere vorm ter beschikking stellen dan vroeger. Dat omslagpunt is gewoon nodig. De enorme transformatie van de verzorgingsstaat kan alleen succesvol zijn als burgers, professionals en bestuurders samen hun eigen wiel gaan uitvinden. De sociale wijkteams spelen daarin een grote rol. Waar ligt de kracht van de professional? De professional is deskundig, weet alles over groepsprocessen, gesprekstechnieken, hoe de hulpverlening werkt. Zeker als het gaat om werken in sociale wijkteams moet je snel iets kunnen inschatten en organiseren. Dat betekent dat we niet zozeer voor elk probleem een aparte hulpverlener nodig hebben iemand die verstandelijk gehandicapten begeleidt, iemand die arbeidsbemiddeling doet maar juist mensen die van meerdere markten thuis zijn. Generalisten dus, en niet zozeer specialisten. Als er vooral generalisten nodig zijn, hebben we dan geen specialisten meer nodig? De uitdaging is een manier van werken te ontwikkelen die alleen een beroep op de tweede lijn doet als dat nodig is: niet te vroeg en niet te laat. De professionals in de wijkteams spelen daarin een hoofdrol. De tweede lijn is heel duur, we willen voorkomen dat er onnodig mensen naar worden doorverwezen. Maar dan wordt er misschien te snel gezegd bij iemand die eigenlijk ADHD heeft: Die moet maar wat meer gaan sporten, terwijl zo iemand wel een goede diagnose nodig heeft. Je laat mensen dan te lang met problemen doorlopen. Kortom, de generalisten en specialisten moeten op een nieuwe manier gaan samenwerken. Voor specialisten uit de tweede lijn 4

5 betekent dat wel een lagere omzet. Daar moet dus een oplossing voor komen, en ik denk dat die het snelst ontstaat als je beide partijen zelf om de tafel zet. En wat is de rol van de burger? Er zal vaker een beroep worden gedaan op de verantwoordelijkheid van de burgers om iets bij te dragen aan de samenleving. Burgers moeten zelf initiatief nemen als het gaat om het bestuur van het buurthuis, het runnen van de bibliotheek, het onderhoud van het groen in de wijk. Er gaan allerlei nieuwe vormen komen van hoe organisaties en burgers met elkaar omgaan. Naar die vormen is het nog zoeken. Welzijn nieuwe stijl: de eerste vijf jaar Het allereerste sociale wijkteam in Nederland ontstond in 2008 in Leeuwarden. Dit Frontlijnteam, zoals het werd genoemd, wilde terug naar de basis: minder bureaucratie, minder administratie en direct in de wijken. Het werd een groot succes en daarmee een voorbeeld voor iedereen die nu in Nederland bezig is met de introductie van sociale wijkteams. Jos van der Lans schreef er een essay over, waarin hij op zoek gaat naar het geheim van Leeuwarden en de moeilijke beslissingen die Leeuwarden nog te wachten staan Het boek is gratis te bestellen via de Dienst Welzijn van de gemeente Leeuwarden. Mail naar Wat is de kracht van de samenwerking tussen burgers en professionals? Veel burgers ervaren op dit moment het werk van sociaal werkers niet als iets van hen. Ze gaan ontdekken dat ze samen met professionals hun eigen leefomgeving moeten vormgeven, zodat ze meer grip en controle krijgen. Zo kunnen we de verantwoordelijkheid van de samenleving weer meer terugleggen bij de burgers en minder bij overheden - die uiteraard erg hun best doen om maatwerk te leveren, maar die we toch ervaren als ver-weg-instituten die zich verschuilen achter telefoonnummers waarbij je een bandje krijgt. We moeten de samenleving terugbrengen naar de burgers, in de buurten waar ze wonen. De meeste professionals willen dat ook, die zijn het vele formulieren moeten invullen ook beu. Burgers gaan samen met professionals hun eigen leefomgeving vormgeven. Waar gebeurt die samenwerking al op een goede manier en hoe dan? Het spannende van nu is dat alle sociale taken naar de gemeentes toe komen. Gemeentes moeten bedenken hoe ze dat gaan organiseren. Dat gebeurt overal op een andere manier. In Eindhoven, Utrecht en Leeuwarden bijvoorbeeld zijn ze daar al heel ver mee. In Eindhoven functioneren burgers al volop in wijkteams, hebben ze bijvoorbeeld een stem in sollicitatieprocedures van de wijkteams. Ook in Utrecht wordt al veel aangestuurd door burgers. Waar moeten de sociale wijkteams op letten? De professionals in de wijkteams moeten loskomen van de oude instituten, los van hun oude werkgevers opereren. Niet in een nieuwe setting op een oude manier hun werk gaan doen. En daar moeten we vormen voor verzinnen: bijvoorbeeld door ze te detacheren in dienst van de gemeente. Verder moeten de wijkteams niet een te nauwe blik hebben en zelf zorg gaan bieden, maar een brede kijk hebben. Hebben de professionals nog wel wat te doen als de burger het (deels) overneemt? Dat is een te makkelijke voorstelling. De overheid zegt wel: burgers moeten meer doen, maar creëert tegelijkertijd geen voorwaarden. We moeten toe naar een actieve burger én een actieve overheid. Naar goede professionals die minder bureaucratisch werken en makkelijker dienstbaar zijn aan wat de burgers zelf willen. Dat zijn de voorwaarden om de participatiemaatschappij vorm te gaan geven. Dus niet door te zeggen: Jij moet voor je buurvrouw zorgen, want mensen doen liever niet de buurvrouw onder de douche. Dat is een vak op zich. Maar als de persoonlijke verzorging van de buurvrouw wordt geregeld, kun je als buren weleens de boodschappen doen of de was. Niemand is te beroerd om een ander te ondersteunen in het dagelijkse leven. Meer lezen? Download het essay Burgerkracht in de wijk via 5

6 Welzijn op recept, een duwtje in de rug Laat mensen met psychosociale klachten op doktersrecept beginnen aan vrijwilligerswerk, sport of een creatieve activiteit om van hun klachten af te komen. Dat is het idee achter Welzijn op recept dat voor het eerst in Nieuwegein handen en voeten heeft gekregen. Patiënten uit de pilot waarderen de deelname aan de welzijnsactiviteiten positief: Een duwtje in de rug was prettig, Ik ben uit een dip gekomen en Een schot in de roos. De handleiding Welzijn op recept is gratis te downloaden via: Manifest Sociaal Werker Sociaal werkers zijn vakmensen: goed opgeleid, met een scala aan relevante competenties, actuele vakkennis en beroepsethiek. Eind vorig jaar overhandigde Marijke Vos, voorzitter van de MOgroep, het Manifest aan Staatssecretaris van Rijn. Zoek op op Manifest Sociaal Werker Boekentip: Lof der oppervlakkigheid Het boek Lof der oppervlakkigheid zet het ideaal van de participatiesamenleving met beide benen op de grond en geeft handvatten om de vermaatschappelijking van de zorg en de verwachtingen die zijn ontstaan, na de invoering van de Wmo, in goede banen te leiden. Auteur: Femmianne Bredewolde Paperback 22,50 Tips voor deze rubriek? Deel het met de redactie: Reflectietool: De eigen kracht in je wijkteam Dit instrument geeft zicht op de motivatie, de netwerken, zeggenschap en de kracht van de individuele wijkteamleden. Op basis van de uitkomsten kan het team afspraken maken over wat door wie aangepakt moet worden, waardoor het team als geheel meer regie krijgt. De tool en aanvullende tips zijn gratis beschikbaar via: Quickscan VSBfonds Financiële ondersteuning voor een project? Ga naar en klik op Doe de quickscan Wetenschappers en denkers in debat over maatschappelijke kwesties op: Herkenbare verhalen en indrukwekkende belevenissen die iedere professional in Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening zullen aanspreken. 6

7 Iederéén OR lid Alle vierhonderd medewerkers lid van de OR. Voor Zienn, een organisatie voor maatschappelijke opvang van dak- en thuislozen in Leeuwarden, is dat geen toekomstmuziek, maar dagelijkse realiteit. De betrokkenheid op de werkvloer is gegroeid. De communicatie is beter en de structuur rond medezeggenschap duidelijker. Het advies voor andere welzijnsorganisaties? Doe dit ook zo! Niemand bij Zienn maakt het mooier dan het is: elke medewerker medezeggenschap geven vraagt héél veel geduld. In 2008 ging de toenmalige OR met bestuurder Kees van Anken voor het eerst in gesprek over een nieuwe vorm van medezeggenschap. Beide partijen vonden dat medezeggenschap thuis hoort waar het zijn uitwerking heeft. Een zorgvuldig traject van dialogen leidde vorig jaar tot een pilot. En die werd definitief: bij Zienn ligt de medezeggenschap nu bij álle medewerkers. Er is nog wel een Raad van Medezeggenschap (RvM), die ervoor zorgt dat medezeggenschap daadwerkelijk overal plaatsvindt. Alléén als een vraagstelling de hele organisatie betreft, krijgt de RvM een adviesaanvraag. Formats voor medezeggenschap Zienn zit nog volop in het omslagproces, benadrukt Hanneke Cuijpers, één van de twee RvM-voorzitters, maar na aanvankelijke weerstand, komt er rust. Medewerkers zijn positiever, beter op de hoogte en voelen zich betrokken. Geef vertrouwen aan medewerkers; dat krijg je terug, tipt zij. Nog een voorwaarde voor het decentraliseren van medezeggenschap? Eenduidige formulieren waarmee je onderwerpen als rookbeleid in de organisatie uit kunt zetten. Dat heeft de regiewerkgroep, bestaande uit RvM-leden en vertegenwoordigers uit de organisatie, veel tijd gekost, maar die formats werpen hun vruchten af. Overal worden onderwerpen hetzelfde behandeld. Meer begrip voor veranderingen Het nemen van beslissingen duurt nu langer, vindt MT-lid Bas van Mierlo, maar dan is wél iedereen die het aangaat betrokken en dat heeft grote voordelen: Het draagvlak is veel groter, óók bij minder populaire beslissingen. Medewerkers kennen bijvoorbeeld, omdat ze hebben meegedacht, de criteria voor het verlengen van een arbeidscontract. Dat haalt onrust weg. Zijn tip voor welzijnsorganisaties met een centrale vorm van medezeggenschap is helder: Hou daarmee op. Het zijn turbulente tijden; iedereen heeft te maken met veranderingen. Medewerkers vroeg betrekken en laten meedenken hoort bij Welzijn Nieuwe Stijl. Het gaat ook jou aan Assistent-begeleider Marjon Blijham is voor haar locatie contactpersoon voor de RvM. Zij krijgt onderwerpen toegespeeld en zorgt ervoor dat deze in haar team besproken of verdeeld worden. Het leefde hier niet meteen: collega s gunden zich er de tijd gewoon niet voor. Kom op, het gaat ook jou aan, zei ik dan. Nu zie ik de betrokkenheid op de werkvloer groeien. De communicatie is beter en de structuur rond medezeggenschap duidelijker. Geleidelijk omslagproces Ingrid Vos begeleidt vanuit FNV Formaat al jaren de OR en nu de RvM bij Zienn. Ze is nauw betrokken bij het omslagproces. Haar advies voor andere organisaties die deze vorm van medezeggenschap nastreven: Betrek meteen MT-leden, leidinggevenden én medewerkers. Breng een dialoog op gang met iedereen. En heb geduld! Meepraten en meedenken, vraagt van medewerkers dat zij hun mening leren formuleren en uitspreken. En verder te kijken: het eigen belang leren afwegen tegen het organisatiebelang. Van leidinggevenden vraagt het coachende vaardigheden. Meer informatie? Kijk op bij OR en Medezeggenschap. 7

8 Je kunt hier je passie volgen én iets betekenen voor een ander. Het idee is eigenlijk heel simpel. Zoek uit waar je blij van wordt en doe daar iets mee om het leven voor jezelf én anderen aangenamer te maken. Dat is in het kort het project Tijd voor Meedoen van Versa Welzijn in Huizen. Maar dat het sneeuwbal-effect zó groot zou zijn, had bedenkster Astrid Veerman niet verwacht. Waar word je blij van? Waarvan gaan je ogen twinkelen? En hoe kun je dat voor jezelf en voor de samenleving inzetten? Dat is het uitgangspunt bij mijn werk, vertelt coördinator, verbinder en coach Astrid Veerman van Versa Welzijn. Ze is de enige betaalde kracht in het project Tijd voor Meedoen, dat in een jaar tijd een groot succes werd. Vanuit wijkcentrum de Draaikom in Huizen gaat Astrid in gesprek met iedereen die een passie voor iets heeft - en daar wat mee wil doen om het leven voor hemzelf en anderen aangenamer te maken. Astrid helpt om die passie waar te maken. Zo wilde een ex-alcoholist graag de gezelligheid van een café zonder confrontatie met alcohol. We hebben ons er samen voor ingezet. Inmiddels is er elke zaterdag in de Draaikom Het Nuchtere Café waar zo n zestig bezoekers graag komen. Taarten bakken Astrid kan enthousiast vertellen over wat er allemaal al is ontstaan door haar bemiddeling. Zoals de vrouw met een passie voor oude spulletjes die ervoor zorgde dat de Geef- en Neemshop van de grond kwam: een winkel in het wijkcentrum waar je spullen kunt brengen en weer meenemen. Er zijn nu zestien enthousiaste medewerkers bij betrokken. Een andere vrouw die behoorlijk depressief was maar ook dol op bakken, bakt nu met veel plezier taarten voor de Geef- en Neemshop. Ze denkt erover om een eigen taartenbedrijfje te beginnen. Steeds meer mensen sluiten zich aan, ieder op zijn eigen manier en niveau. Zoals een werkloze manager met als passie hardlopen. Hij traint nu elke week met een paar mannen die zich Alle ruimte Tijd voor Meedoen is het vervolg op het project Meedoen, waarbij Astrid ook betrokken was. De gemeente Huizen wilde hiermee mensen die buiten de samenleving staan helpen om weer mee te kunnen doen. Hiertoe werkten participatiecoaches samen met onder andere de vrijwilligerscentrale, Versa Welzijn, een reïntegratiebureau en het WMO-loket. De methode die Astrid gebruikte was zo succesvol dat de gemeente na twee jaar besloot om alleen met Versa door te gaan. Astrid: Dat wilde ik graag, op voorwaarde dat we niet alleen zouden insteken op mensen buiten de samenleving, maar op iedereen met een passie voor iets. Gelukkig krijg ik van Versa Welzijn en de gemeente Huizen alle ruimte om het op mijn eigen manier aan te pakken. 8

9 depressief voelden. Of een coach met overgewicht die werd gekoppeld aan een voedingsdeskundige: in ruil voor haar begeleiding krijgt ze voedingsadviezen om af te vallen. Astrid verbindt de deelnemers met elkaar. Daarbij vertrouw ik op mijn intuïtie. Als een project eenmaal loopt, laat ik het los. Loopt het niet helemaal lekker, dan ga ik weer in gesprek om wat bij te sturen. Valt een project iemand tegen, dan zoeken we net zolang tot die persoon wel gaat stralen. Community Het draait hier niet om gewoon vrijwilliger zijn, legt Astrid uit. Mensen doen iets wat ze leuk vinden, en daarmee geven ze zichzelf én de ander wat. Het is dé essentie van Welzijn nieuwe stijl niet voor niets de missie van Versa. Het is mooi om te zien dat het een sneeuwbal-effect heeft: het is een soort community die als vanzelf groeit. Iedereen doet dingen voor elkaar, leert van elkaar en vult elkaar aan. Er komen hier wijkbewoners en ook de gemeente verwijst kandidaten door. Ze ontmoeten elkaar hier, maar de contacten krijgen vaak een vervolg buiten het wijkcentrum. Zo is onze ontmoetingsruimte die er best saai uitzag, helemaal aangepakt door twee vrouwen die graag interieurs stylen. Samen met een team van handige mensen kregen ze dat low budget voor elkaar. De twee stylistes denken er nu over om samen een bedrijfje te starten. Aanstekelijk Wat is volgens Astrid nou het geheim van het succes? We werken niet volgens een vast plan. Iedereen krijgt alle ruimte om dingen te laten gebeuren. Hoe gek een idee ook is, we proberen altijd om er een project van te maken. Dat project laten we ontstaan en groeien. En ik zie wat het met mensen doet: ze hebben weer een doel, komen uit hun isolement, krijgen een positiever zelfbeeld. Dat zorgt allemaal voor meer plezier in het leven. En dat werkt door naar hun thuissituatie en naar de rest van hun omgeving. Astrids aanpak werkt aanstekelijk op sommige collega s. Af en toe geef ik een presentatie over wat hier gebeurt, maar het liefst laat ik collega s die daarom vragen, een dagje mee lopen. Dan zien ze en ervaren ze het zelf. Ik wil graag bouwen met collega s die net zo enthousiast zijn als ik. Samenwerken met mensen die dit niet zien zitten, kost te veel energie. Binnenkort komt een collega haar acht uur per week helpen, want Tijd voor Meedoen runnen is te veel werk geworden voor Astrid alleen. Lachend: Bij de gemeente praten ze al niet meer over fte s maar over Astrids. Probeer erachter te komen waar de passie van medewerkers ligt, waarvan hun ogen gaan twinkelen. Hoe kun je ruimte creeren om de werkelijke passie van mensen boven water te krijgen? Laat collega s meelopen, dan komen ze er achter of deze manier van werken bij hen past. Blijf als organisatie betrokken en geef ruimte en mogelijkheden om dit soort initiatieven waar te maken. Blijf altijd denken vanuit mogelijkheden, hoe gek een idee ook is. Hoe gekker hoe beter. Geïnspireerd door dit verhaal? Kijk op of mail met Astrid Veerman voor een bezoekje aan de Draaikom aveerman@versawelzijn.nl 9

10 Extra ondersteuning voor werkgevers en werknemers De samenleving stelt andere eisen aan het werk van welzijnsorganisaties. Ondersteuning moet soberder, doelmatiger en dichter bij de burgers worden georganiseerd. Langs elkaar heen werken kan niet meer. En de concurrentie neemt toe. Banen verschuiven naar wijkteams en andere aanbieders, zonder de garantie voor overname van personeel. Maar er liggen ook kansen. De ontwikkelingen in de branche zijn voor de sociale partners extra reden door te gaan met hun ondersteuning en stimulansen voor werkgevers en werknemers. En om extra te investeren via stimuleringsregelingen. Dit doen zij via FCB, in nauwe aansluiting met het werkveld, dus daar waar het gebeurt. Vraaggerichte invulling De activiteiten worden in overleg met organisaties en regio s ingevuld. Zodat ze voorzien in de specifieke behoeften die er zijn bij werkgevers en werknemers. Ook de invulling van nieuwe instrumenten gebeurt bij voorkeur in nauwe (regionale) samenwerking met andere organisaties, binnen en buiten de branche, en met het beroepsonderwijs en de gemeenten. Een aantal activiteiten wordt uitgevoerd onder regie van het Actieplan Professionalisering. Meer weten? Kijk op mail Bibi Prummel (bprummel@fcb.nl) of Maarten Hüttner (mhuttner@fcb.nl) of bel FCB Arbeidsmarkt en mobiliteit Ontdek je kracht én je loopbaankansen Groepsbijeenkomsten over de arbeidsmarkt, duurzame inzetbaarheid en mobiliteit Loopbaanplein en Loopbaanwinkel met tips, tools, tests en trainingen Digitale nieuwsbrief arbeidsmarkt en mobiliteit Training en begeleiding rondom mobiliteit, individueel en met groepen Extra aanbod voor HR/leidinggevenden om mobiliteit en employability in de organisatie te bevorderen Onderzoek naar regionale arbeidsmarktontwikkelingen en kansen Vooronderzoek naar flexibel organiseren Blijven ontwikkelen en vernieuwen Gezond en veilig werken Een stevige basis Arbocatalogus VerzuimSignaal Risicomonitor Werkdruk- en Agressiespel Anti-agressietool Advies en workshops rondom agressie Methode Plezier in Uitvoering Extra stimulans voor kwaliteitsverhoging Trainingen voor werknemers om hun kwaliteit en competenties te verbreden Training van leidinggevenden Trainingen voor de ontwikkeling van welzijnsprofessionals Verkiezing Sociaal Werker van het Jaar Stimuleringsregeling Leren en Ontwikkelen Ontwikkeling branchestandaarden Financiële of inhoudelijke ondersteuning voor nieuwe vormen van samenwerking tussen professionals, vrijwilligers, medewerkers en leidinggevenden en tussen organisaties onderling, binnen en buiten de branche Financiële ondersteuning van nieuwe initiatieven om de mobiliteit en innovatiekracht van organisaties en individuele medewerkers te verhogen Blijf op de hoogte Kijk op voor meer informatie, ervaringen en tips over samenwerken, leren en ontwikkelen, arbo, cao en medezeggenschap. Meld je aan voor de speciale nieuwsbrief FCB Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening met het laatste nieuws over stimuleringsregelingen, bijeenkomsten, trainingen en meer. Ga naar - contact (onderaan). 10

11 Toen Teun van Gelder met een klaplong thuis zat, had hij tijd om na te denken. Ik maakte lange dagen in een commerciële functie. Toen ik thuis was vroeg ik me af: past dit wel bij mij? Ik wilde graag meer van mezelf in een baan kunnen stoppen. Hij besloot te solliciteren bij Synthese. Eigenlijk zochten ze iemand met ervaring, dus dat ik uit de sales kwam was geen pré. Maar de klik was er. Tijdens dat gesprek voelde ik al de opluchting dat ik gewoon mezelf kon zijn. Een maand later kon hij beginnen. Het is echt totaal ander werk, vervolgt Teun, maar niet alles is anders. In de verkoop ben je hele dagen aan het communiceren. Dat doe ik als opbouwwerker ook. Ik ben gewend om over geldzaken te praten en een ander te overtuigen. Daar heb je wat aan in de welzijnsector. En het zien van commerciële kansen is ook een voordeel. Het verraste hem trouwens dat zijn nieuwe collega s ook commercieel denken. Zij werken heel strategisch en doelgericht. Dat had ik niet verwacht. Teun heeft geen spijt van zijn keuze. Het kan ook aan de organisatie liggen, maar hier krijg je echt het vertouwen en de waardering voor jouw persoonlijke expertise. Dat bevalt me goed. Naam: Teun van Gelder (27) Werkt bij: Synthese, Venray Functie: Sociaal cultureel werker De sector in of de sector uit? Naam: Tjaaktje Doornbos (38) Werkt bij: Werkt als zelfstandig ondernemer in Loppersum Functie: Kindercoach / Mede-eigenaar slagerij De organisatie waar Tjaaktje werkte verhuisde naar Amersfoort, maar zij ging niet mee. Dat was te ver reizen vanuit Loppersum. Zij had inmiddels een opleiding tot kindercoach gevolgd en wilde dat gebruiken bij het solliciteren naar een nieuwe baan. Maar loopbaanbegeleiding gaf haar het inzicht dat ze liever voor zichzelf wilde beginnen. Ik kom uit een ondernemersgezin en besloot mede-eigenaar te worden van de slagerij van mijn ouders. Daar werk ik nu twee dagen in de week. Daarnaast ben ik begonnen met mijn praktijk als kindercoach. Door de slagerij kan ik de tijd nemen om dat rustig op te zetten. Ondernemen is echt wat anders dan een baan. Je moet alles zelf uitzoeken en invullen. Binnen een organisatie wordt zo vreselijk veel voor je geregeld. Maar het werk zoals ik het nu doe, had ik nooit bij een organisatie kunnen doen. Het is heel erg vrij. Toch is haar drive niet anders. Ik heb ooit voor welzijn gekozen. Dat was toen een goede keuze en is het nu nog. En de slagerij dan? In de praktijk gebeuren soms heftige dingen. De combinatie met de slagerij is een mooie afwisseling. Welke keuze maak jij in je loopbaan? Ga naar voor misschien wel jouw volgende stap. 11

12 PRIKBORD Rob Flipse over Marloes Nijenhuis, C oordinator Uitburo Lichtenvoorde Marloes laat zich vooral leiden door kwaliteiten van clienten met een beperking. Ze geeft ze bijna onvoorwaardelijk vertrouwen! Gerdijanne Leestemaker over Saskia Staman, begeleider van jonge moeders bij Scoop in Almelo Jonge moeders zijn gek op Saskia. Ze weet vertrouwen te wekken en te behouden. Ook van hen die eerder in de hulpverlening zijn vastgelopen. De kracht van de sociaal werkers Uit de vele aanmeldingen die binnen kwamen voor de titel Sociaal Werker van het Jaar blijkt dat ons land vol zit met toppers. Op dit Prikbord: Wie droeg wie aan en waarom? Marleen van Marrum over Fatima Craenen-Achoud, zelfstandig sociaal werker in Eindhoven Fatima vecht voor alles wat bewoners graag zouden willen in hun wijk. Ze brengt haar enthousiasme over op iedereen en gelooft in de kracht van mensen. Angelique DE GRAAF Agnes Stappers-Rojer over Angelique de Graaf, maatschappelijk werker Kwadraad in Gouda In korte tijd heeft Angelique de doelgroep ouderen op de kaart gezet. Heel Gouda kent haar als de maatschappelijk werkster die met ouderen werkt. 12 Hanz Lasthuis over Nynke Joustra, Jongerenwerker in Nieuwegein Nynke heeft het eigen kracht -principe goed in de vingers. Ze houdt jongeren een spiegel voor, om ze bewust te maken van de mogelijkheden om zelf hun leefwereld te verbeteren. Vera Beerens over Michel Wesolek, C oordinator Sterker Netwerk in Zoetermeer Michel realiseerde meer dan 100 koppelingen tussen hulpvragers en netwerkcoaches. Hij is extreem gemotiveerd, zijn werk is voor hem meer dan zomaar een baan. Saskia Dolleman over Martijn de Witt, buurtcoach in Doetinchem Martijn is een grote vriendelijke reus, die van aanpakken weet. Hij is gericht op samenwerking en heeft een positief aanstekelijk humeur!

13 Rudi van Zandwijk over Jessica Stoffer, Jongerenwerker in Olst-Wijhe Jongeren waarderen en vertrouwen Jessica. Ondanks haar werkdruk staat Jessica altijd voor ze altijd klaar, ook op de gekste momenten. Marischka Thijssen over Loes Groot Lipman, Kinderwerker bij de Rastergroep in Deventer Zeker in deze tijd van transitie is de manier waarop Loes werkt, kansen weet te pakken en verbindt, voor ons het voorbeeld van Kinderwerk Nieuwe Stijl Ilse Volkstedt over Suzanne Luyken, Jongerenwerker Stichting Mooi in Zoetermeer Ik draag Suzanne voor, omdat zij het lef heeft gehad om als eerste in Zoetermeer het onderwerp seksuele diversiteit en jongeren daadwerkelijk op te pakken. Ytsje NOORDENBOS Truus de Witte over Ytsje Noordenbos, coordinator Home-Start in Leeuwarden Ytsje levert éecht maatwerk. ziet kansen, grijpt en benut ze. Ze stelt de mensen voor wie ze werkt centraal en voelt aan wat werkelijk nodig is. Suzanne Luyken Bekijk de winnaar en de filmpjes over de genomineerden op bij Sociaal Werker van het Jaar. Marc Hogeboom over Peter Sleegers, persoonlijk begeleider crisisopvang d n Herd in Helmond Met zijn rustige, vriendelijke en open karakter laat Peter mij zien dat ik bij hem terecht kan. Hij voegt daad bij zijn woord, waardoor het vertrouwen groeit. 13

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente.

Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 1. Het zou het beste zijn als maatschappelijke steunsystemen georganiseerd werden door de gemeente. 2. De overheid moet niet achter de voordeur van mensen willen treden. Dat is privégebied en de eigen

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

Menukaart Loopbaanevents. Investeer in jouw talent

Menukaart Loopbaanevents. Investeer in jouw talent Menukaart Loopbaanevents Investeer in jouw talent Inhoud 1. LOOPBAANEVENTS OP LOCATIE... 3 Inleiding... 3 Praktisch... 3 2. TALENT ONTWIKKELEN ( TALENTMANAGEMENT)... 4 (her)ken je Talent/ Kernkwaliteiten...

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Irma Steenbeek VERSTAG

Irma Steenbeek VERSTAG Irma Steenbeek VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo

APQ-vragenlijst 30 januari Daan Demo APQ-vragenlijst 30 januari 2019 Daan Demo Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid en wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Young People Coaching Experience

Young People Coaching Experience Hét loopbaanprogramma voor Young Professionals Young People Coaching Experience In 5 stappen naar je ideale baan! Ga jij met tegenzin naar je werk? Heb je er genoeg van om werk te doen dat niet bij je

Nadere informatie

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld

APQ-vragenlijst 28 maart Bea Voorbeeld APQ-vragenlijst 28 maart 2018 Bea Voorbeeld Inleiding In dit rapport bespreken we jouw inzetbaarheid wat je kunt doen om jouw positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Om dit te bepalen hebben we de volgende

Nadere informatie

Waarde-volle zorg is ook nog JONG!

Waarde-volle zorg is ook nog JONG! Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen?

Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen? Hoe kunt u met minder geld toch de kwaliteit van dienstverlening waarborgen voor kwetsbare doelgroepen? Visie tafelleider: Met minder geld hetzelfde of misschien zelfs meer doen. Dat is de grote uitdaging

Nadere informatie

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus

FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS. Yvette Paludanus FEEDBACK GEVEN IN ZELFSTURENDE TEAMS Yvette Paludanus 2 Dit boekje is tot stand gekomen dankzij de vragen en verhalen van medewerkers in de zorg. Wil je een exemplaar van dit boekje bestellen? Wil je begeleiding

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Welkom. Neem contact op zodat wij aan de hand van uw situatie specifieker kunnen aangeven wat wij kunnen betekenen. Werkgever. Werknemer.

Welkom. Neem contact op zodat wij aan de hand van uw situatie specifieker kunnen aangeven wat wij kunnen betekenen. Werkgever. Werknemer. http://www. Welkom Organisaties die afscheid gaan nemen van medewerkers helpen wij door deze medewerkers te begeleiden op weg naar nieuw werk: tijdig, passend en in een goede sfeer. Dat scheelt organisaties

Nadere informatie

Ondernemend werken in welzijnsorganisaties

Ondernemend werken in welzijnsorganisaties Training & Advies Ondernemend werken in welzijnsorganisaties Betere resultaten met nieuwe competenties Ondernemend werken in welzijnsorganisaties De welzijnssector is sterk in beweging, dat weet u als

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Nu ook op mobiel of tablet! quez.movisie.nl. QueZ. Vragen naar zelfregie

Nu ook op mobiel of tablet! quez.movisie.nl. QueZ. Vragen naar zelfregie Nu ook op mobiel of tablet! quez.movisie.nl QueZ Vragen naar zelfregie Colofon Auteurs: Cora Brink, Anouk Poll en Petra van Leeuwen Met dank aan: Oda Berkhout (Beweging 3.0), Ieke Bron en Tineke van Dijk

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Laat je talenten leven Helpt je het

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Succesvol campagne voeren

Succesvol campagne voeren Succesvol campagne voeren Spread the word, spread the feeling! Campagne voeren: íedereen kan het! In deze toolkit vind je tips voor het campagne voeren. Dit is gegarandeerd het leukste onderdeel van jouw

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Kansen en kracht creëren we samen. RMC Radius 1

Kansen en kracht creëren we samen. RMC Radius 1 RMC radius verbindt Kansen en kracht creëren we samen RMC Radius 1 We staan dicht bij de mensen, wijk en leefomgeving. Jeroen Rovers Directeur bestuurder RMC Radius verbindt - RMC Radius staat voor de

Nadere informatie

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet

ik? Houd je spreekbeurt over GGNet ik? Houd je spreekbeurt over GGNet 1 Houd je spreekbeurt over GGNet Krijg je zelf hulp van GGNet Jeugd? Of je vader/moeder/broer(tje)/zus(je) of iemand anders die je kent? Werkt één van je ouders bij GGNet?

Nadere informatie

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten

Weet wat je kan Samenvatting op kaarten Samenvatting op kaarten 16 kaarten met samenvattingen van de inhoud van de module, psychoeducatie over een Lichte verstandelijke Beperking (LVB) voor cliënten en hun naasten. De kaarten 1 14 volgen de

Nadere informatie

Jaarplan ASVZ 2016 Zorg pakken we samen aan

Jaarplan ASVZ 2016 Zorg pakken we samen aan Jaarplan ASVZ 2016 Zorg pakken we samen aan Jaarplan ASVZ 2016 eenvoudige versie Dit is het jaarplan van ASVZ. Hierin schrijft ASVZ op wat we in 2016 gaan doen, en wat beter of anders kan in de zorg. Het

Nadere informatie

HOE PAK IK DIT AAN? Handvatten voor de invulling van de Dag van de Mobiliteit

HOE PAK IK DIT AAN? Handvatten voor de invulling van de Dag van de Mobiliteit HOE PAK IK DIT AAN? Handvatten voor de invulling van de Dag van de Mobiliteit INHOUD Tips en trucs... 3 Ter inspiratie: verslagen van deelnemers... 5 2 Tips en trucs Tips om tot een goede invulling van

Nadere informatie

Daarvoor gaat u naar Minters

Daarvoor gaat u naar Minters Opvoeden & Opgroeien Eigen functioneren & Relaties Een leefbare buurt Daarvoor gaat u naar Minters U weet zelf vaak het beste wat goed is voor uzelf of uw gezin. En u gaat voor goede raad of praktische

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

De workshop Solliciteren wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De workshop Solliciteren wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Workshop Solliciteren Solliciteren, vol vertrouwen aan de bak Je staat op een punt in je leven dat je op zoek gaat naar een baan. Je bent toe aan een nieuwe uitdaging of je bent genoodzaakt om iets anders

Nadere informatie

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk?

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Hulpverlening Lijn5. Kom verder! www.ln5.nl LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT. Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers

Hulpverlening Lijn5. Kom verder! www.ln5.nl LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT. Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers Hulpverlening Lijn5 LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers Kom verder! www.ln5.nl Daarnaast geeft Lijn5 ook advies en consultatie aan bijvoorbeeld een

Nadere informatie

Durf jij het aan? Nieuwe eisen aan de sociale professies

Durf jij het aan? Nieuwe eisen aan de sociale professies Durf jij het aan? Nieuwe eisen aan de sociale professies 3/11/2014 Paul Vlaar, Movisie Vakmanschap Movisie, kennis en aanpak sociale vraagstukken Afdeling vakmanschap: - Wat moeten professionals kunnen

Nadere informatie

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig

Hele fijne feestdagen en een gezond en vrolijk 2017! Raymond Gruijs. BM Groep ARBO West Baanzinnig De tijd vliegt voorbij en voor je weet zijn we al weer een jaar verder. Ik zeg wel eens: mensen overschatten wat je in een jaar kunt doen, maar onderschatten wat je in 3 jaar kan realiseren. Laten we naar

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 3 April 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

COMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen

COMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.

Sterker met Stoma. door jouw ervaring te delen. Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging. FC 60 C 22 M 21 Y 10K PMS 549 FC 0 C 54 M 100 Y 0 K PMS 144 Sterker met Stoma door jouw ervaring te delen Stomavereniging introduceert een nieuw motto en krijgt een nieuwe huisstijl! www.stomavereniging.nl

Nadere informatie

ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN

ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN ONDERNEMEN IS VOOR HELDEN EXCLUSIEF PROGRAMMA OVERZICHT 2016 LEF IN ACTIE Ontdek waarom het zo moeilijk is je hart te volgen en heb het lef dit toch te doen! De achtergrond van het programma Jij weet dat

Nadere informatie

5 manieren om je eigen pad te bewandelen

5 manieren om je eigen pad te bewandelen 5 manieren om je eigen pad te bewandelen Hierbij het nieuwe artikel met als onderwerp: 5 manieren om je eigen pad te bewandelen. Het is geschreven door wandelcoach Tineke Franssen. Tineke wandelt al een

Nadere informatie

Ondernemerschapsblokkades

Ondernemerschapsblokkades Ondernemerschapsblokkades Wat houdt je tegen om je droom werkelijkheid te laten worden? En hoe los je dat op? 7 tips om in actie te komen! Samengesteld door Willemijn Lau Hoi toekomstig professional, Wat

Nadere informatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie

WERKBLADEN Seksuele intimidatie WERKBLADEN Seksuele intimidatie 1 Waarom dit boekje? 1.1 Zet een rondje om het goede antwoord. Seksuele intimidatie komt vaak voor. Ja Nee Seksuele intimidatie komt weinig voor. Ja Nee Mannen worden vaker

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

Veelkleurige kijk op zorg

Veelkleurige kijk op zorg s Heeren Loo Zorggroep Berkenweg 11 3818 LA Amersfoort T. 0800 3 55 55 55 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn

Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn 1 Kaders bij zelfsturing: financieel gezond zijn Zelfsturende teams hebben in de meeste organisaties 4 doelen: Tevreden cliënten Tevreden medewerkers Kwaliteit van zorg Financieel gezond zijn Financieel

Nadere informatie

Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk!

Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk! Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk! Haal het beste uit jezelf met een training van het A+O fonds Rijk! Ontdek en gebruik je talenten en competenties: Maak stappen in je loopbaan

Nadere informatie

Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger!

Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger! Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger! Vooraf Psychisch verzuim Problemen. Op het werk of privé. Die Psychisch verzuim is ziekteverzuim vanwege hebben we allemaal wel eens. Uw psychische

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.

Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm

Nadere informatie

03 05 09 13 17 19 21 08 17 03 05 21 31 03 13 19 09 50 "In mijn praktijk zie ik vaak mensen met klachten die passen bij overspannenheid, vermoeidheid. Vaak is dat gerelateerd aan het werk. Zeker als

Nadere informatie

De workshop Coachend leidinggeven wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De workshop Coachend leidinggeven wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Workshop Coachend leidinggeven Coachend leidinggeven, motiveren en inspireren Wil jij het optimale uit jouw medewerkers halen, dan moet je ze motiveren en inspireren. Naast hun leidinggevende ben je ook

Nadere informatie

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,

Nadere informatie

Studiekeuzebegeleiding bij Intermijn Individueel

Studiekeuzebegeleiding bij Intermijn Individueel Studiekeuzebegeleiding bij Intermijn Individueel Ontdek welke studie écht bij je past Intermijn is een studiekeuzeorganisatie met een duidelijke visie als het gaat om kiezen: kiezen moet je leren. Een

Nadere informatie

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress

Verantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress Verantwoordelijkheid ontwikkelen Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf 4 - Goede afspraken maken - Stel

Nadere informatie

Jan de Laat OVERSTAG

Jan de Laat OVERSTAG Jan de Laat VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van teksten

Nadere informatie

Eigenzinnige zorg van Zideris Wij zijn er voor jou!

Eigenzinnige zorg van Zideris Wij zijn er voor jou! Eigenzinnige zorg van Zideris Wij zijn er voor jou! Eigenzinnige zorg, wat verstaan jullie daar onder? vragen mensen mij wel eens. De claim zet je ook aan het denken, want het betekent ook dat je eigenwijs

Nadere informatie

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen

Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 1: denken en doen als een ondernemer Les 3: omarmen Pen en papier? Omarmen Ondernemen is een groot avontuur Onderweg op je reis kom je van alles tegen, ook

Nadere informatie

Je talenten komen tot bloei bij Bloesem Theehuis Sterker in de samenleving.

Je talenten komen tot bloei bij Bloesem Theehuis Sterker in de samenleving. Je talenten komen tot bloei bij Bloesem Theehuis Sterker in de samenleving. Powered by Pluryn Rita deed werkervaring op bij Bloesem Theehuis in Herpen. Gasten genieten er van de lekkerste thee, taart en

Nadere informatie

Nypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken

Nypels Speelt. 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Nypels Speelt 8 ingrediënten voor verbindend samenwerken Inleiding Het Nypels wordt steeds leuker, doe jij ook mee? Nypels Speelt, onder die titel wordt op een nieuwe manier gewerkt aan de betrokkenheid

Nadere informatie

Minters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg

Minters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg Voor mantelzorgers Voor professionals Over mantelzorg Minters Mantelzorg Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals Zorgt u meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden voor uw partner,

Nadere informatie

Onderhandelen met lef en liefde

Onderhandelen met lef en liefde Lodewijk van Ommeren, directeur van Bureau Zuidema, interviewt Judith Schoenmaeckers Onderhandelen met lef en liefde Dirty tricks? Judith Schoenmaeckers, commercieel directeur bij Randstad, heeft er niets

Nadere informatie

De TalentenCoach, centrum voor mobiliteit en ontwikkeling

De TalentenCoach, centrum voor mobiliteit en ontwikkeling Het beste uit jezelf halen en met plezier werken De TalentenCoach, centrum voor mobiliteit en ontwikkeling Tekst: Fenny Brandsma / Fotografie: Kees Winkelman Wat zijn je talenten en hoe zet je ze effectief

Nadere informatie

Van loopbaanontwikkeling naar sterk in je werk

Van loopbaanontwikkeling naar sterk in je werk Van loopbaanontwikkeling naar sterk in je werk Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening Jeugdzorg Kinderopvang Hermien Wiselius 31 januari 2017 Opzet presentatie Typering branches Ontwikkeling afgelopen

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN

WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

Succesvol zijn wie je bent. Monique Dekker, mei 2018

Succesvol zijn wie je bent. Monique Dekker, mei 2018 E-BOOK Succesvol zijn wie je bent. Monique Dekker, mei 2018 0 Inhoudsopgave 1. Voorwoord... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2. Inleiding... 3 Wie is Monique Dekker?... 3 3. Bewustzijn... 4 Zijn wie

Nadere informatie

Seksualiteit: Grenzen en Wensen

Seksualiteit: Grenzen en Wensen IJBURGCOLLEGE.NL Seksualiteit: Grenzen en Wensen Leerlingen handleiding Michiel Kroon Lieve leerling, Het is belangrijk om op een open en goede manier over seks te kunnen praten. De lessenserie die in

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

De informatie uit deze stappenwijzer is in heel veel situaties te gebruiken. Bijvoorbeeld:

De informatie uit deze stappenwijzer is in heel veel situaties te gebruiken. Bijvoorbeeld: Inleiding Deze Loopbaan-stappenwijzer is bestemd voor OBP-medewerkers en geeft praktische tips over loopbaanpaden, carrièremogelijkheden en mobiliteit. Ben je toe aan nieuwe uitdaging? Heb je behoefte

Nadere informatie

Algemene informatie Wmo

Algemene informatie Wmo Algemene informatie Wmo Informatie over de Wmo Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Wmo. Wmo betekent Wet maatschappelijke ondersteuning. Veel mensen met een beperking krijgen daar mee te maken. Het

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

Personal branding op de arbeidsmarkt: vermarkt je carrière

Personal branding op de arbeidsmarkt: vermarkt je carrière Personal branding op de arbeidsmarkt: vermarkt je carrière TRAININGSPROGRAMMA VIER WORKSHOPS De wereld verandert snel en dat is van invloed op ieders plaats en functioneren op de arbeidsmarkt. We maken

Nadere informatie

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.

Nadere informatie

Trainingen Coaching Intervisie Supervisie. Voor de zorg

Trainingen Coaching Intervisie Supervisie. Voor de zorg Trainingen Coaching Intervisie Supervisie Voor de zorg Professioneel communiceren met 2013 Training Professioneel communiceren met Voor wie? De training is bedoeld voor mensen in de zorg die hun communicatie

Nadere informatie

AVONTURENKAART. Reflectieopdrachten

AVONTURENKAART. Reflectieopdrachten AVONTURENKAART Reflectieopdrachten Je hebt aangegeven dat je het niet weet; je hangt niet erg aan je huidige baan maar hebt ook niet de ambitie om naar een andere baan op zoek te gaan. Geef hieronder kort

Nadere informatie

Employee Support en Menea

Employee Support en Menea Employee Support en Menea Sinds de aankondiging in april heb je de adviseurs van Employee Support bij Philip Morris kunnen zien om jou en je collega's te ondersteunen en bij te staan. Gelukkig hebben veel

Nadere informatie

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving

Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving Een eigen huis.. Ervaringen van mensen met verstandelijke beperkingen of psychiatrische problemen met zelfstandig wonen en deelname aan de samenleving M.H. Kwekkeboom (red.) A.H. de Boer (SCP) C.van Campen

Nadere informatie

GRIP OP JE LOOPBAAN. Praktische checklist

GRIP OP JE LOOPBAAN. Praktische checklist GRIP OP JE LOOPBAAN Praktische checklist GRIP OP JE LOOPBAAN PRAKTISCHE CHECKLIST Hoe krijg je grip op je loopbaan? Nadenken over wie je bent, wat je wilt en wat je kan, helpt om meer grip te krijgen

Nadere informatie