Voordracht voor de raadsvergadering van <datum raadsvergadering>

Transcriptie

1 Gemeenteblad Voordracht voor de raadsvergadering van <datum raadsvergadering> Jaar 2013 Publicatiedatum * Agendapunt * Datum indiening <2> Tekst wordt gepubliceerd in Gemeenteblad Onderwerp Initiatiefvoorstel van het raadslid Van der ee van VVD, getiteld: Dansfeest of drugsfeest? Harddrugs bij festivals en in het uitgaansleven. Met deze voordracht stellen wij u voor het volgende besluit te nemen: Tekst wordt gepubliceerd in Gemeenteblad De gemeenteraad van Amsterdam Gezien het initiatiefvoorstel van raadslid Van der ee van VVD, getiteld: Dansfeest of drugsfeest besluit I. de genoemde maatregelen uit te voeren dan wel te betrekken bij het nieuwe beleid ten aanzien van (hard)drugs bij evenementen; II. kennis te nemen van de bestuurlijke reactie op genoemd initiatiefvoorstel. Wettelijke grondslag Gemeentewet art. 147a, lid 1 Initiatiefvoorstel Inleiding Amsterdam is levendig. Het aanbod aan dansfeesten met internationale top dj s lijkt onbegrensd groot. Amsterdam is samen met steden als Berlijn één van de Europese grootmachten als het gaat om feesten en festivals. Van Spaarnwoude en de NSDMwerf tot het Amsterdamse Bos en de Westergasfabriek. Tientallen locaties in de gemeente Amsterdam vormen zeker in de zonnigere maanden vanaf april voor een explosie aan evenementen die wekelijks duizenden en soms wel tienduizenden jongeren in extase brengen. Ook de komst van nieuwe uitgaansgelegenheden, juist ook buiten de reguliere uitgaansgebieden embrandtplein en Leidseplein, heeft het uitgaansleven een stevige impuls gegeven. Volgens Antenne i is er hierdoor sprake van nieuwe vrolijkheid in het Amsterdamse uitgaansleven. De afgelopen tijd is de VVD echter ook geconfronteerd met klachten en meldingen over het overmatige gebruik van partydrugs ii en de gebrekkige controle op harddrugs in uitgaansgelegenheden en bij festivals. Uit gesprekken met bezoekers, waaronder diverse jonge VVD-leden, blijkt dat het weinig problemen kost om drugs mee naar 1

2 binnen te nemen. Sommige festivals lijken volgens hen daardoor eerder op een drugsfeest dan een dansfeest. Dat komt onder andere doordat de extreem strenge controles met onder meer drugshonden en wasstraten, die tot 2009 golden, zijn verdwenen. Uit navraag bij het ambtelijk apparaat blijkt dat eind 2012 in de Driehoek opnieuw is besproken hoe om te gaan met drugs bij evenementen. Vervolgens wordt begin 2013 een voorstel naar de verstuurd. In dit initiatiefvoorstel doet de VVD voorstellen die daarin uitgangspunten dienen te zijn. De regels In Nederland wordt onderscheid gemaakt tussen softdrugs en harddrugs. De regels over drugs zijn beschreven in de Opiumwet. Bezit, handel, verkoop en productie van alle drugs is strafbaar. Alleen voor medische, diergeneeskundige, instructieve en wetenschappelijke doeleinden geldt een uitzondering. Cannabisproducten als hasj en marihuana worden gedoogd. iii De gemeente Amsterdam heeft aanvullend beleid vastgesteld voor de wijze waarop wordt omgegaan met harddrugs bij evenementen. In de Dance Events notitie van 2008 heeft het College het uitgangspunt opgenomen dat feesten harddrugsvrij zijn. De scommissie Algemene Zaken heeft op 8 januari 2009 kennis genomen van deze notitie. Daarin staan de volgende uitgangspunten voor de koers ten aanzien van (hard)drugs bij festivals: iv Feesten zijn drugsvrij; Het streven naar drugsvrije feesten wordt gerealiseerd door het leggen van de verantwoordelijkheid voor het aanpakken van openlijk gebruik en handel bij de organisator. De organisator is in eerste aanleg verantwoordelijk voor de aanpak van openlijk gebruik, bezit en handel en krijgt die aanpak opgelegd via de vergunning; Tussen het beleid ten aanzien van drugs bij de horeca en bij de dance events bestaan geen wezenlijk verschillen, wel spelen factoren als schaalgrootte en frequentie mee; De naleving van vergunningsvoorwaarden is bij voorkeur een taak van gemeentelijke toezichthouders; dit betekent wel een uitbreiding van de toezichttaak; Aan de hand van de analyse van het te houden feest bepaalt de politie de inzet, taakstelling en capaciteit. Daarbij wordt een schaalindeling gehanteerd met betrekking het in te schatten risico qua drugsgebruik. Dit punt moet verder uitgewerkt worden in samenhang met een aantal andere punten die nader ingevuld moeten worden (zie bij voorbeeld hieronder vaste adviesgroep, samenwerking uitwisseling preventieplatform); Het niet naleven van vergunningsvoorwaarden leidt tot beperkingen van de vergunning of intrekken/weigeren van de vergunning; De controle op de naleving van vergunningsvoorwaarden is gericht op het zichtbaar en actief uitvoering geven door de organisatie aan de voorwaarden (aantallen toezichthouders, actief controleren en surveilleren, fysieke maatregelen getroffen enz.). Indien ondanks een zichtbare en actieve uitvoering toch veel openlijk gebruik wordt geconstateerd dan kan, als dit door een politiecontrole wordt bevestigd, ook dit leiden tot het beperken van de 2

3 vergunning of uiteindelijk het weigeren van de vergunning; Nagaan op welke wijze het platform preventie kan bijdragen aan het monitoren van effecten van het dance-eventbeleid; Het (weer) op korte termijn organiseren van een horizontaal overleg tussen organisatoren, drugspreventie, EHBO, GGD, security en politie (met behoud van ieders verantwoordelijkheid). In het overleg vindt afstemming plaats voor een veilig verloop van het betreffende dance event met een effectief voordeurbeleid, goede drugspreventie en slachtofferhulpverlening; Nagaan of het wenselijk is een vaste adviesgroep samen te stellen die deelneemt aan het vooroverleg, ongeacht in welk stadsdeel het evenement plaatsvindt. Voordeel meer expertise en meer eenheid van beleid waar nodig; Evaluatie van het event binnen 4 weken door alle betrokken partijen. Deze evaluatie wordt betrokken voor de beoordeling van en volgend event van de organisator; Optreden tegen handel en bezit. Het OM heeft aangegeven het resultaat af te wachten van de te verwachten nieuwe aanwijzing Opiumwet; Evaluatie van de beleidsuitgangspunten na twee jaar. De praktijk Bezoekers van diverse Amsterdamse festivals, waaronder diverse jongeren die actief zijn voor de VVD, hebben richting de VVD-gemeenteraadsfractie het volgende beeld geschetst van de wijze waarop met (hard)drugs wordt omgegaan bij evenementen. Nadrukkelijk zijn onderstaande bevindingen niet automatisch de waarheid, het gaat om observaties van jongeren: Fouilleren levert onvoldoende op. De minieme pakkans wordt tevens collectief ontweken door de partydrugs te bewaren in ondergoed, tussen de tenen en dergelijke plekken die ook bij grondig fouilleren over het hoofd zouden worden gezien. Dit is niet de sluwe minderheid die het op deze manier naar binnen smokkelt, maar dé manier waarop het door vrijwel iedere gebruiker gebeurt. Na de controle bij binnenkomst lijkt bijna elk toezicht te vervallen. Aanwezige beveiliging concentreert zich vooral op praktische zaken als het bewaren van de orde, regeling van het verkeer en optreden bij vechtpartijtjes <organisatoren en instanties als Jellinek ontkennen dit>. De jongeren hebben het idee dat evenementenorganisatoren profiteren van het drugsgebruik. Enkele voorbeelden die zij geven (het gaat dus niet automatisch om de mening van de VVD-fractie): - Waterflesjes van 0,2 liter zijn te koop voor een prijsgemiddelde van 5 euro. Alcoholische drankjes zijn aanzienlijk goedkoper (gebruikers zijn meestal wel zo verstandig om drugs niet met alcohol te mengen en kopen het dus toch wel). Flesjes worden geleverd zonder doppen om hergebruik door bijvullen af te remmen en zo winst te maximaliseren. Lowlands, dat medio augustus 2012 plaatsvond, was een goed voorbeeld van een evenement waar water wel gratis ter beschikking werd gesteld. Er zijn echter ook voorbeelden van festivals waar ook bij toiletten geen water, maar slechts desinfecterende doekjes aanwezig waren en bordjes hingen met geen drinkwater ; - De feesten maken reclame met de tripversterkende faciliteiten die er zijn en ook de namen van de feesten zoals Overdose of Next mondays hangover (deze naam verwijst naar de dip die regelmatig twee dagen 3

4 later voorkomt na pillengebruik, in tegenstelling tot de kater na alcohol die al na een dag plaatsvindt) geven potentiele bezoekers al een indruk van de harddrugssfeer die op het feest zal heersen; - Bij illegale feesten, dat wil zeggen feesten zonder (enige vorm van) vergunning, is het drugsgebruik zeer hoog. Daar vindt volstrekt geen controle plaats en gebruikt vrijwel iedereen (veel) drugs. eactie evenementenorganisatoren Naar aanleiding van bovenstaande constatering van jongeren heeft de VVD-fractie de grote Amsterdamse (legale) evenementenorganisatoren en eigenaren van discotheken om een reactie gevraagd. Ook hebben we enkele gesprekken met hen gevoerd. v Hieronder volgen (geanonimiseerde) reacties: Hoe wordt bij uw festival(s)/discotheek omgegaan met harddrugsgebruik? 1) Duidelijke communicatie vooraf en tijdens evenement zero tolerance beleid; dropboxen voor de visitatie om drugs vrijwillig af te staan zonder consequenties; visitatie man / vrouw gescheiden; visitatie op verboden voorwerpen: kleding en tassen; toezicht beveiliging op risicolocaties lockers en toiletten; 1 persoon per toiletcabine toegestaan; mobiele beveiligingsteams die in het publiek controleren op drugsgebruik, bezit en handel; 2).. heeft een streng drugsbeleid en controleert zoveel mogelijk bezoekers aan de deur op bezit van harddrugs. Wij proberen alle bezoekers te visiteren, maar bij echt grote drukte moet het steekproefsgewijs om niet gigantische opstoppingen te krijgen. Wij hanteren verder de normale regels van de politie, dat betekent dat wij bij bezit van meer dan bijvoorbeeld 5 XTC pillen, een wikkel cocaïne of het bezit van GHB de politie inschakelen; 3) Er wordt op events een zero tolerance beleid gevoerd. Beveiliging fouilleert streng en goed. Indien er drugs gevonden wordt, wordt deze persoon verwijderd v/h terrein en indien er een hoge mate van harddrugs gevonden wordt, overgeheveld aan de politie. Echter strippen is geen mogelijkheid en dus houd je het nooit helemaal tegen. Ervaart u het gebruik van harddrugs bij festivals/stapavonden als een probleem? 1) Nee. De sfeer op.. evenementen is altijd rustig en gemoedelijk. Vechtpartijen en/of ongeregeldheden komen niet tot zelden voor. Het aantal middelengerelateerde contacten bij de EHBO is tijdens de festivals van.. aanzienlijk lager dan het landelijk gemiddelde; 2) Het gebruik van XTC, speed, cocaïne levert in de regel geen grote problemen op, GHB des te meer. Drugsgebruik is al decennia lang een onderdeel van het uitgaansleven, en zowel clubs als bezoekers als overheid hebben denk ik inmiddels goede manieren gevonden om het geheel in goede banen te leiden. Behalve GHB, dat levert momenteel grote problemen op met mensen die out gaan, verslaafd zijn, etc.; 3) Vanuit het feest gezien is het niet een probleem. Ik denk dat zwaar alcohol gebruik een groter probleem vormt. Deze mensen worden soms agressief, onderhandelbaar, kwade dronk, baldadig etc. Mensen die drugs gebruiken heb je geen last van, die zijn rustig, dansen en zijn niet bezig met randzaken en absoluut niet vervelend, al is er wel het gevaar van een overmatig gebruik, maar die gevallen zijn schaars. 4

5 Hoe zou u het drugsbeleid van Nederland/Amsterdam het liefst gewijzigd zien? 1) Niet, zolang iedereen (organisatie, gemeente, politie) maar hetzelfde doel nastreeft. Als alle partijen er samen alles aan doen wat binnen hun bereik ligt om drugsgebruik, bezit en/of handel op evenementen tegen te gaan, heeft dit zeker een zichtbare afschrikkende werking. Het belangrijkste is om een leuk en goed festival neer te zetten met elkaar, waarbij de veiligheid en gezondheid van de bezoeker van belang zijn, en niet opsporing van strafbare feiten; 2) Softdrugs zou wat mij betreft gelegaliseerd mogen worden, m.b.t. harddrugs beleid zou ik geen wijzigingen willen zien; 3) Het probleem zit niet alleen bij gebruikers natuurlijk, is veel breder. Het probleem zit bij de mensen die het verkopen. Als je dat niet stopt, stopt de vraag ook niet en andersom. In de doelgroep zie dat mensen het wel eens doen en ze doen het dan een paar jaar, maar wanneer men ouder wordt stopt dit al snel. Huisje, boompje, beestje.. Ik denk dat het gevoerde beleid gewoon goed is. Meer kun je ook niet echt doen. Wat wel beter zou moeten, is mensen wijzen/bewust maken op de consequenties van het (regelmatig) gebruik van harddrugs, informatiepunten, een campagne gericht op de jonge doelgroep. Dat gebeurd niet of nauwelijks. De mensen bv in Amsterdam die gebruiken zijn ook gewoon intelligente mensen, studenten, yuppen, starters en iets ouder. Vaak HBO+ met een goed inkomen. Onderzoek en gezondheidsrisico's Nederland kent een drugsbeleid dat zich richt op het voorkomen en beperken van de risico s van drugsgebruikers, de directe omgeving van de drugsgebruiker en de rest van de samenleving. De risico s voor de volksgezondheid spelen dus een prominente rol in het drugsbeleid. De meest gebruikte partydrugs in het uitgaansleven zijn: XTC, amfetamine en cocaïne (alle zogenaamde uppers ). vi Dat geldt ook in Amsterdam. XTC is het meest gebruikte middel: 18% van de bezoekers van een gemiddeld dancefeest heeft dit middel die avond gebruikt. De belangrijkste gezondheidsrisico s van deze drugs zijn vii : oververhitting (hyperthermie) uitdroging stoornissen in het hartritme (versnelde hartslag; verhoging bloeddruk) leverfalen psychische symptomen (angst, opwinding, verwarring, flauwvallen of bewustzijnsverlies) De omvang van risico's hangt samen met de dosering, de omgeving waarin wordt gebruikt en kenmerken van de gebruiker. Een warme omgeving draagt bijvoorbeeld bij aan vergroting van het risico. Uit 12 jaar registratie blijkt dat minder dan 1 procent van de bezoekers bij de EHBO terecht komt. Hiervan heeft een derde een middelengerelateerd gezondheidsprobleem. Dat betekent dat op iedere bezoekers van een danceparty ongeveer personen bij de EHBO geregistreerd worden met een probleem dat te maken heeft met alcohol- en/of drugsgebruik. Bij ongeveer 23% van die bezoekers is er een relatie met alcoholgebruik, bij ongeveer 40% een relatie met drugs en ongeveer 25% van de EHBO bezoekers die onder invloed waren heeft een combinatie van alcohol- met een of meerdere andere drugs gebruikt. Dit is een goede indicator voor de vrij beperkte mate waarin er sprake is van (overmatig) 5

6 drugsgebruik. viii De meeste levensbedreigende incidenten op dance-evenementen hangen samen met GHB-gebruik. Dit middel wordt door een zeer beperkte groep gebruikt (2,7%). De belangrijkste risico s bij GHB (in tegenstelling tot de meeste andere partydrugs een downer ) zijn ix : out gaan door hoge dosering of combinatie met alcohol of slaap- en kalmeringsmiddelen met mogelijke gevolgen voor coma of zelfs overlijden bewustzijnsverlies verwardheid stuiptrekkingen (seksuele) ontremming trillen, misselijkheid, duizeligheid, braken epileptische activiteit bewegingsstoornissen Minister Schippers van Volksgezondheid heeft GHB vanwege de gezondheidsrisico s op lijst 1 van de Opiumwet geplaatst. x De sector zelf is ook bezorgd over de toename en het gebruik van GHB. Jellinek noemt het levensbedreigend en sfeerverpestend. Op initiatief van Platform Preventie Uitgaansdrugs is al een campagne gestart waarin wordt gewezen op het de risico s van GHB-gebruik. De website maakt daar een belangrijk onderdeel van uit. Communicatie Een belangrijk onderdeel bij het tegengaan van risico s van harddrugsgebruik vormt communicatie over die risico s. Daarom is het belangrijk dat bij grotere evenementen, bijvoorbeeld van bezoekers of meer, structureel een (deskundige) voorlichtingsstand aanwezig is waar informatie over de risico s wordt verstrekt. Doel is de perceptie van mensen te veranderen door ze te informeren over gevaren en te wijzen op hun verantwoordelijkheden. Wanneer mensen toch de fout ingaan dienen ze niet alleen gesanctioneerd te worden, zoals het verwijderen van een festivalterrein, maar vervolgens ook te worden gewezen op hun (on)verantwoordelijkheid. In het uitgaanscircuit zijn er al diverse voorbeelden van goede communicatie vanuit uitgaansgelegenheden richting drugsgebruikers. Zo heeft Club Trouw geconstateerde GHB gebruikers een brief gestuurd waarin gewezen werd dat door hun gebruik en onverantwoordelijk gedrag voor anderen het feest wordt verpest. De komst van een ambulance zorgt er namelijk voor dat aanwezigen niet bezig zijn met hoe leuk een feest is, maar met de komst van die ambulance. De VVD ziet graag ook andere organisatoren een dergelijke persoonlijke aanpak overnemen. Voorstellen Hoewel er op papier een zero tolerancebeleid bestaat ten aanzien van harddrugs is dit er in de praktijk niet. Het is onmogelijk om een situatie te krijgen waarin er geen drugs wordt gebruikt in het uitgaansleven. Los van de onhaalbaarheid is het ook niet wenselijk. Zoals eerder beschreven kenmerkt het Nederlandse drugsbeleid zich door het sanctioneren van bezit, handel, verkoop en productie en niet door het bestraffen van gebruik. In het harddrugsbeleid van Amsterdam dient dit als het aan de VVD ligt uitgangspunt te blijven. De VVD kiest ook voor de toekomst niet voor dermate stevige 6

7 controles waardoor een festival geen feest meer is, maar de controles centraal lijken te staan. Daarom kiezen wij bijvoorbeeld niet voor het inzetten van drugshonden en 100%-controles. Wel wil de VVD dat tegen illegale feesten, die zich onttrekken aan elk vorm van regelgeving en controle, stevig wordt opgetreden. Ook goede voorlichting helpt de risico s van drugsgebruik te beperken. Gezien bovenstaande constateringen en gesprekken stellen wij concreet voor dat het College de volgende maatregelen neemt: 1) Jongeren worden strenger gecontroleerd op hun leeftijd in het geval er voor een feest of festival een minimumleeftijd van 18 jaar geldt. Als iemand onder de 18 is, mag hij of zij ook daadwerkelijk niet naar binnen; 2) Vanwege het groeiende gebruik van GHB worden met organisatoren afspraken gemaakt over maatregelen en voorlichting om dit te bestrijden. Wanneer bij de toegangscontrole of binnen blijkt dat iemand GHB bij zich heeft wordt deze persoon direct verwijderd; 3) De sector zelf wordt, net zoals dit bijvoorbeeld met de taxibranche of het openbaar vervoer gebeurt, gevraagd om voorstellen te doen over hoe controles beter, effectiever en efficiënter kunnen plaatsvinden; 4) Als vergunningseis wordt opgenomen dat evenementen geen drugsgerelateerde suggestieve namen meer mogen hebben. Ook wordt opgenomen dat water als consumptie minimaal tegen redelijke tarieven wordt aangeboden. Bij toiletten dient water, net als in een normale horecagelegenheid, gratis (uit de kraan) te worden aangeboden; 5) De burgemeester zorgt ervoor dat Amsterdam illegale feesten stevig gaat aanpakken en direct beëindigt, omdat deze zorgen voor een oneerlijk speelveld en hier geen controle op harddrugs plaatsvindt; 6) Bij evenementen met meer dan bezoekers dient in de vergunningsvoorwaarden te worden opgenomen dat (deskundige) communicatie in de vorm van een informatiestand plaatsvindt over drugsgebruik en de bijbehorende risico s; 7) Het College rapporteert jaarlijks aan de gemeenteraad over de hoeveelheid drugs- en alcoholgerelateerde incidenten, zodat inzichtelijk wordt in welke mate het nieuwe beleid effectief is. Daarbij is de inzet erop gericht dat jongeren onder de achttien niet in aanraking komen met harddrugs tijdens het uitgaan en op festivals en het aantal drugsgerelateerde meldingen op de eerste hulp minimaal halveert. Besluit De van Amsterdam, Gezien het initiatiefvoorstel van het raadslid de heer Van der ee, I. De genoemde maatregelen te betrekken bij het nieuwe beleid ten aanzien van harddrugs; II. kennis te nemen van de bestuurlijke reactie op genoemd initiatiefvoorstel. 7

8 Stukken Meegestuurd - Ter inzage gelegd n.v.t. Het lid van de van Amsterdam D.A. van der ee * De sterretjes worden door de griffie ingevuld In te vullen door het raadslid/de fractie: 1. naam/namen van raadslid/-leden; 2. datum van indienen; 3. titel initiatiefvoorstel; 4. vrije tekst; 5. naam/namen van raadslid/-leden incl. initialen; 6. eventuele mee te sturen bijlagen. i T. Nabben e.a., Antenne 2011, Trends in alcohol, tabak en drugs bij jonge Amsterdammers, p. 11 ii Wanneer wordt gesproken over hard drugs worden meestal (ook) base coke en heroïne bedoeld. Die worden niet in het uitgaansleven gebruikt. De term partydrugs dekt de lading beter: daarbij gaat het om XTC, GHB, amfetamine en cocaïne. Daarom wordt in het restant van dit voorstel gesproken over partydrugs. iii iv aadsvoordracht Notitie Dance Events, geagendeerd en ter kennisgeving aangenomen in de commissie Algemene Zaken van 8 januari 2009 van de van Amsterdam v Onder meer Air, Loveland, Club Trouw, Apenkooi en Undercurrent werkten mee aan ons verzoek en hebben schriftelijk of mondeling antwoord gegeven op onze vragen. Bij het aanschrijven van locaties is door ons geen onderscheid gemaakt tussen gelegenheden waarbij bezoekers wel of niet aangaven op de hoogte te zijn van (stevig) drugsgebruik door andere bezoekers. Het feit dat organisaties meewerkten aan het verzoek van de VVD betekent niet dat zij (alle) punten uit dit initiatiefvoorstel steunen. vi Informatie van Trimbos Instituut, onder andere terug te vinden in de Nationale Drugs Monitor vii Voor cocaïne geldt geen risico op leverfalen, uitdroging en oververhitting. viii J. Krul e.a., Substance-elated Health Problems during ave Parties in the Netherlands, ix x 8