Teambuilding met ouders

Transcriptie

1 met een voorwoord van Stanley Menzo Teambuilding met ouders Oproep aan vaders, moeders en leraren om hun krachten te bundelen Peter de Vries 1

2 Teambuilding met ouders Oproep aan vaders, moeders en leraren om hun krachten te bundelen Een boek dat ouders en leraren helpt om op persoonlijk niveau slim samen te werken in het belang van hun kind, de leerling. Het boek is geschreven voor het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs en is een vervolg op het e-book Ouderbetrokkenheid van informeren naar samenwerken. Auteur: Peter de Vries Redactie: Rob van Ooijen, Marianne van der Werff Eindredactie: Veronique de Waal Met dank aan: Obs Atlantis Amersfoort, Wellantcollege Alphen aan de Rijn In samenwerking met: Parent Teacher Association (PTA) in Amerika, Vormgeving: Digitale Klerken CPS Onderwijsontwikkeling en advies, september 2014, alle rechten voorbehouden. 2

3 Inhoudsopgave Voorwoord... 5 Inleiding Hoe worden leerlingen beter van ouderbetrokkenheid? Het belang van een goed team Teambuilding en ouderbetrokkenheid Vijf tips voor ouders over teambuilding met ouders Vijf tips voor leraren over teambuilding met leraren Storingen en oplossingen Op onze school beloven wij Meer dan ouders en leraren Literatuurlijst... 64

4 Ieder kind, iedere leerling heeft recht op een goede samenwerking tussen school en ouders. Ouderbetrokkenheid is een niet vrijblijvende, gelijkwaardige samenwerking tussen ouders en school, waarin ouders en school vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid werken aan de (school)ontwikkeling van het kind (de leerling). Ouderbetrokkenheid beoogt slechts één ding: een betere wereld voor het kind / de leerling, de ouders en de school. 4

5 Stanley Menzo Oud-profvoetballer, voetbaltrainer en vader van 5 kinderen Stanley Menzo was acht jaar lang eerste keeper bij Ajax en speelde daarna voor PSV, Lierse SK, Girondins de Bordeaux, Lierse SK en vervolgens weer Ajax. In totaal speelde hij meer dan 350 wedstrijden op het hoogste niveau en kwam hij zes keer uit voor Oranje. Na zijn sportcarrière werd Menzo assistent-trainer bij Vitesse, keeperstrainer bij het Nederlands Elftal en hoofdtrainer van AFC, AGOVV Apeldoorn, Cambuur Leeuwarden, Lierse SK. Stanley is ook vader van vijf kinderen in de leeftijd van 26, 20, 17, 13 en 5 jaar. Voorwoord Wat ik mij herinner van mijn schooltijd mijn ouders hechtten veel waarde aan onderwijs en het naleven van regels, zowel thuis als op school. We leven nu natuurlijk in een iets andere tijd. Dat maakt dat ik in de opvoeding van onze kinderen een gezonde balans probeer te vinden tussen een strakke opvoeding en de vrijheid die past bij deze tijd. 5

6 Veel regels van school gelden ook bij ons thuis, en als het even kan ook andersom. Je legt thuis je voeten niet op tafel en dus ook niet op school of bij vriendjes. Maar ook als het gaat om ouderen beleefd met u aanspreken en schoenen uit als je binnen komt, hanteren wij duidelijke regels en verwachten we dat onze kinderen die ook buitenshuis naleven. Ook mijn vrouw en ik hechten veel waarde aan onderwijs. Dan gaat het niet alleen om het naar school brengen, maar ook over het thuis verdergaan met educatie. Wij hopen ook dat onze kinderen school meenemen naar huis en andersom. En dat de leraar zich verdiept in de thuissituatie van de kinderen. Dat is niet altijd makkelijk in een klas van 30 leerlingen en ook niet altijd leuk. Het heeft wel effect. Ik doe het daarom als trainer ook en merk dat een speler er beter van wordt. Jonge spelers trainen vaak maar twee uur op de club, daarna gaat het thuis echter verder. Dat is met leerlingen precies hetzelfde. Als trainer leg ik nu ook veel nadruk op het belangrijkste aspect van teamsport: communicatie. Het stellen van duidelijke kaders heeft invloed op het halen van doelstellingen. In mijn carrière als profvoetballer heb ik gezien hoe belangrijk het was om afspraken te maken en die na te leven. Anders raak je jongens op een gegeven moment kwijt. Het maken van afspraken begint voor mij dat ik aan het begin van het jaar samen met het team doelstellingen en taakomschrijvingen formuleer. We creëren daarmee direct duidelijkheid en managen als het ware de verwachtingen. De kunst bij het vormen van een goed team is om van de verschillende ideeën één denkwijze te maken. We hoeven het niet altijd eens te zijn, maar we moeten wel één zijn en hetzelfde denken uitdragen. Een goed team vraagt om goed samenwerken en daarvoor is één denkwijze nodig. 6

7 Eigenlijk is een sterk team nog belangrijker dan elf goede voetballers. Een goed team geeft namelijk goede voetballers. Je maakt elkaar sterker wanneer je als individuen samenwerkt aan één doel. Natuurlijk is kwaliteit belangrijk, maar het is niet alles. Afspraken zijn de basis. Ik heb dat bij mijn laatste club zelf ervaren. We hadden ontzettend veel verschillende nationaliteiten en culturen. Dan begint het voor mij bij het creëren van één cultuur en één taal waar we ons gezamenlijk in kunnen vinden. We kozen samen voor de voertaal Engels. En dan komt het toch voor dat er door een aantal spelers Frans wordt gesproken. Dat kan soms gebeuren, maar dan moet het wel duidelijk zijn voor andere jongens waar het over gaat. Anders kom je mogelijk aan de veiligheid die in het team zit en zou iemand kunnen denken, ze praten over mij. Natuurlijk mag je je eigen cultuur en taal houden, maar in het team wordt één cultuur gehanteerd. Als er dan teamleden zijn die zich niet willen of niet kunnen conformeren aan de afspraken, die beter in een andere cultuur passen, dan is er voor mij één oplossing. Dat is elkaar in elkaars waarde laten en afscheid nemen. Ik ben een echte teamsporter en weet hoe lastig het is als je allemaal zelfstandig leeft, maar ook hoe mooi het kan zijn om door elkaar uitgedaagd te worden en te strijden voor een gezamenlijk doel. Juist daarom gun ik alle ouders, leraren en vooral de kinderen een goede samenwerking. Goede begeleiding is ontzettend belangrijk voor de toekomst van de leerlingen. Goede communicatie is daarin van essentieel belang. De leraar maakt het kind vanuit zijn professie zo n zes uur per dag mee in de klas en de ouder is zo n beetje de rest van de dag in zijn of haar omgeving. Ik ben ervan overtuigd dat als ouders en leraren deze kwaliteiten gaan bundelen, het kind daar beter van wordt. Dit e-book is in mijn ogen een mooie opmaat om dat te realiseren! 7

8 Ieder kind en elke jongere heeft een sterk team om zich heen nodig. De leden van dit team, waaronder zijn leraar en zijn ouders, zijn de grootste fans van het kind / de leerling. Zij moedigen de leerling aan en werken zo goed en intensief mogelijk samen zodat hij of zij zich optimaal kan ontwikkelen. In theorie klinkt dat prachtig, maar werkt het in de praktijk ook zo? Inleiding Op 4 april 2014 meldde CNV Onderwijs dat maar liefst de helft van de jonge leraren wil stoppen met zijn baan. Als één van de redenen noemen deze jonge docenten mondige, respectloze ouders. 8

9 Bezien vanuit de teamgedachte betekent dit dat sommige teamleden (leraren) zich onveilig voelen door het gedrag van andere teamleden (ouders). In het rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau uit september 2013 staat te lezen dat leraren willen dat ouders de school steunen en volgen in pedagogische aanpak. Oftewel het ene teamlid moet zondermeer het andere volgen. Dit kan allemaal niet de bedoeling zijn. Anders gezegd, met het oog op de beste ontwikkeling van onze kinderen / leerlingen moeten we sterkere teams vormen. Maar hoe? Daarover gaat dit e-book. In de eerste plaats staan we stil bij de term ouderbetrokkenheid. Waar hebben we het eigenlijk over? Is ouderbetrokkenheid eigenlijk wel een thema in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs? En worden leerlingen er nou echt beter van? Daarna kijken we naar wat teams sterk maakt. Hier kunt u zich als leraar of ouder meteen al een beetje aan toetsen: lever ik wel mijn bijdrage aan een sterk team? U mag nog een keer in de spiegel kijken wanneer we de teambijdrage bekijken vanuit het denkconcept Ouderbetrokkenheid 3.0. Vervolgens krijgt u tips over de manier waarop leraren en ouders samen sterke teams vormen. Natuurlijk gaat er wel eens wat mis, onderwijs is immers mensenwerk. Fouten maken mag, als u vervolgens dan maar wel onderzoekt wáár het misgaat. Het boek bevat daarom een lijst van 99 mogelijke storingen die een team van ouders, leraar en leerling kunnen verzwakken. Uiteraard leest u ook hoe u deze storingen kunt verhelpen. Ten slotte gaat dit e-book in op een aantal belangrijke beloften die alle leraren en ouders van Nederland elkaar zouden moeten doen in het belang van nog beter onderwijs. Veel leer- en leesplezier! Peter de Vries 9

10 Hoe worden leerlingen beter van ouderbetrokkenheid? Maakt een goede samenwerking tussen school en ouders nou echt het verschil voor wat betreft de leerprestaties van kinderen en jongeren? Voordat we antwoord geven op die vraag is het goed om eerst het begrip ouderbetrokkenheid helder te omschrijven.

11 Ouderbetrokkenheid Er is sprake van ouderbetrokkenheid als uit het gedrag van ouders blijkt dat zij zich (mede) verantwoordelijk voelen voor de schoolontwikkeling van hun kinderen. Ouderbetrokkenheid gebeurt vooral thuis en levert een grote bijdrage aan de ontwikkeling en het leersucces van kinderen. 1 Daarom is ouderbetrokkenheid van groot belang voor vrijwel alle scholen in Nederland: van primair en voortgezet onderwijs tot aan middelbaar beroepsonderwijs. Hoe die betrokkenheid er concreet uit kan zien, wordt verderop in dit boek beschreven. CPS hanteert de volgende definitie van ouderbetrokkenheid: Ouderbetrokkenheid is een niet-vrijblijvende en gelijkwaardige samenwerking tussen ouders en school, waarin ouders en school vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid werken aan de (school)ontwikkeling van het kind (de leerling). 1 Cijvat & Voskens (2008). 11

12 Ouderparticipatie Ouderbetrokkenheid is iets anders dan ouderparticipatie. Als ouders meedoen met activiteiten of hand- en spandiensten verrichten op school (denk aan lees- en luizenmoeders, klus- en oversteekvaders) spreken we van ouderparticipatie. Een meer formele vorm van ouder - partici patie is wanneer ouders zelf het bestuur van een school of stichting vormen of zitting hebben in een medezeggenschapsraad (GMR / MR). Ouderparticipatie gebeurt vooral op de basisschool en heeft geen aantoonbare invloed op de schoolontwikkeling van kinderen. 2 Ouderverantwoordelijkheid In het voortgezet onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs is het verder essentieel om onderscheid te maken tussen ouderbetrokkenheid en ouderverantwoordelijkheid. De ouderverantwoordelijkheid neemt af naarmate het kind ouder wordt en steeds meer op eigen benen komt te staan. Ouderbetrokkenheid blijft echter altijd bestaan, ongeacht de leeftijd van ouders en kinderen. Want het feit dat jongeren gaandeweg steeds meer verantwoordelijkheden krijgen, wil immers niet zeggen dat zij geen behoefte (meer) hebben aan betrokken ouders. Bijvoorbeeld betrokkenheid bij het maken van goede keuzes voor het meest passende profiel of een vervolgopleiding. Het is voor het succes van leerlingen in het voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs daarom evengoed van wezenlijk belang dat school en ouders goed samenwerken. 2 Cijvat & Voskens (2008). 12

13 Ouderbetrokkenheid vraagt om teamwork Onderzoek heeft inmiddels voldoende aangetoond dat leerlingen meer gemotiveerd zijn en dat hun welbevinden en leerprestaties toenemen wanneer hun ouders betrokken zijn, oftewel wanneer school en ouders samenwerken. 3 Het gaat hier over werkelijk samenwerken en dus niet over het vrijwilligerswerk dat ouders op school doen. Verder is uit onderzoeken over leefstijlinterventies bekend dat interventies waarbij ouders betrokken worden meer effect hebben dan wanneer ouders niet worden betrokken. Het gaat hier bijvoorbeeld om interventies ten aanzien van meer bewegen, gezonder eten en minder alcoholgebruik. 4 Kortom, ouderbetrokkenheid doet er toe! En ouderbetrokkenheid vraagt om een goede samenwerking tussen alle volwassenen die een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de leerling. Teamwork dus. 3 Oostdam, R.J. & Vries, P. de (redactie) (2014). Samen werken aan leren en opvoeden. Basisboek over ouders en school. Bussum: Coutinho. 4 Heide, I. van der, et al (2014). Ouderbetrokkenheid in leefstijlinterventies in het onderwijs. Inventarisatie van werkzame elementen van ouderbetrokkenheid en ouderbetrokkenheid in het Nederlandse interventie-aanbod. Den Haag: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu; Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport; RIVM Briefrapport /

14 Het belang van een goed team Wanneer mensen samen iets doen, wordt er al gauw over een team gesproken. Of het nu gaat over werk of sport en vrije tijd. 14

15 Wat is een team? Volgens Wikipedia is een team een (klein) aantal mensen (een groep) dat bij elkaar is gebracht om één gemeenschappelijk doel te bereiken en het in grote lijnen eens is over de weg naar dit doel. Behalve een gemeenschappelijk doel en een gedeelde visie over de weg daarnaartoe dienen de verschillende teamleden elkaar aan te vullen. Voor het goed functioneren van een team dienen er leden in het team te worden opgenomen die in meerdere of mindere mate dezelfde individuele belangen hebben. Kortom, het teambelang dient te stroken met de verschillende individuele belangen. Verder dient er sprake te zijn van een gedeelde verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. Waarom leerlingen een goed team nodig hebben? Iedere leerling heeft een team van volwassenen, zijn leraar / leraren en zijn ouders, dat om hem heen staat. Dit kleine aantal mensen is bij elkaar gebracht om samen één gemeenschappelijk doel te bereiken, namelijk de meest optimale ontwikkeling van de leerling. Daar zijn leraren en ouders het in grote lijnen over eens. Naarmate de leerling ouder wordt neemt hij meer en meer die verantwoordelijkheid zelf over, al blijven zijn ouders altijd betrokken. Ieder leerling maakt dus zelf ook deel uit van het team en krijgt steeds meer zeggenschap en verantwoordelijkheid. 15

16 Onze dochter deed onlangs haar vmbo-examen. De laatste maanden moest ze er hard aan trekken. Op een dag stelde ik voor dat we mee zouden gaan naar school voor een gesprek met haar, haar mentor en ons, haar ouders. Nee, echt niet. Ik schaam me dood, dat doet niemand bij ons op school!, was haar eerste reactie. We hielden haar voor dat ons doel van dit gesprek was om samen een team te vormen om een voor haar zo aangenaam mogelijk laatste half jaar te creëren. Een team waar zij zelf ook deel van zou uitmaken en waarbij we samen afspraken zouden maken. Ook over wat wij als ouders vooral niet moeten doen gezien de leeftijd en zelfstandigheid van onze dochter. Dit hadden we veel eerder moeten doen, was na afloop van het gesprek onze gezamenlijke conclusie. Onze dochter had het gevoel dat ze terug kon vallen op de belangrijke volwassenen om haar heen. Ze wist ook dat we ons niet overmatig met haar zouden bemoeien of haar als klein kind zouden behandelen. Natuurlijk is een klas veel meer dan een optelsom van teams naar het aantal leerlingen. Over die bredere context is veel meer te zeggen, maar in dit boek focussen we ons alleen op die kleine teams. Het team van de individuele leerling, zijn ouders en zijn groepsleerkracht, mentor of studieloopbaanbegeleider. 16

17 In de sport is bekend dat niet het elftal met de beste spelers kampioen wordt, maar het beste team de kampioenschaal zal ontvangen. Natuurlijk, de individuele talenten kunnen de slagroom op de taart zijn en dat beetje extra bieden, maar de sterkte van het team is van doorslaggevende betekenis. 5 Goed samenwerken kan dus ook met ouders die van zichzelf vinden, of waarvan de leraar vindt, dat zij niet zo veel in huis hebben. In het gedachtegoed van Meredith R. Belbin bestaan sterke teams uit teamleden die hun eigen rol innemen (de leraar is de leraar, de ouder is de ouder) en is de kracht van elk teamlid zijn eigen persoonlijkheid, waardoor mensen elkaar aanvullen in hun kwetsbaarheid. 6 Met andere woorden, leraren en ouders helpen elkaar met hun eigen kwaliteiten, de leraar vooral vanuit zijn professionaliteit en de ouder vanuit zijn waardevolle kennis als vader of moeder. Een ouder kent zijn kind immers door en door! Zo ontstaan de drie belangrijkste aspecten in de samenwerking tussen school en ouders: 1. samen verantwoordelijk, 2. gelijkwaardig, 3. verantwoordelijk voor elkaar. 5 Max van Liemt op 6 Belbin, R.M. (2010). Teamrollen op het werk. Den Haag: Academic Service 17

18 Drie aspecten in de samenwerking tussen school en ouders Samen verantwoordelijk: de school draagt de formele verantwoording voor het onderwijs binnen de schoolinstelling en ouders zijn eindverantwoordelijk voor hun kind. Deze verantwoordelijkheden moeten zo op elkaar worden afgestemd dat ouders en school zich in gezamenlijkheid verantwoordelijk voelen voor de beste schoolontwikkeling van het kind, de leerling. Deze gezamenlijke verantwoordelijkheid kan slechts worden uitgevoerd als dit gebeurt vanuit gelijkwaardigheid. Natuurlijk heeft ieder zijn eigen rol: een ouder is ouder en een leraar is leraar, Gelijkwaardigheid gaat echter over wederzijds respect, een proces gezamenlijk doorlopen, goed luisteren naar elkaar, enzovoort. Op school worden leerlingen voorbereid op de maatschappij van vandaag en morgen. Dat betekent dat zij ook leren verantwoordelijkheid voor elkaars welbevinden en geluk te nemen. Volwassenen, leraren en ouders, horen dat voor te doen. Daarom is een belangrijk aspect van samenwerken het verantwoordelijk zijn voor elkaar binnen de schoolgemeenschap. De school vormt immers een gemeenschap waar leerlingen, leraren en ouders ook een verantwoordelijkheid voor elkaar dragen. Zo bereiden we leerlingen voor op de samenleving van nu en morgen. Ten slotte: waar de ouderverantwoordelijkheid gaandeweg afneemt, neemt de verantwoordelijkheid van leerlingen toe als twee communicerende vaten. Zodoende leert de leerling steeds meer zelf zijn verantwoordelijkheid te dragen en krijgt hij gedurende zijn school periode een steeds zwaardere stem in zijn eigen team. 18

19 Teambuilding en ouderbetrokkenheid 3.0 Het bouwen van een team vraagt van leraren en ouders om op een nieuwe manier naar hun samenwerking te kijken. Dit vergt moed en de bereidheid om traditionele vormen van ouderbetrokkenheid te durven herzien. Het is belangrijk om in gezamenlijkheid te zoeken naar nieuwe inzichten die het beste zijn voor de ontplooiing van het kind. En zo bij te dragen aan het mooiste dat er bestaat op aarde: het grootbrengen van onze kinderen. 19

20 Dit noemen we Ouderbetrokken heid 3.0: van informeren naar samen werken. Het is een logische door ontwikkeling van ouder betrokkenheid 1.0 en ouderbetrokkenheid 2.0. Ouderbetrokkenheid 1.0, 2.0 en 3.0 op een rij: Ouderbetrokkenheid 1.0 De school zendt informatie naar de ouders. Hierbij gaat het om eenzijdige communicatie waarbij de school het moment, de vorm en de inhoud van de informatie bepaalt. Ouderbetrokkenheid 2.0 De school zendt informatie naar de ouders en de ouders kunnen informatie terug zenden. Hierbij hoeft geen sprake te zijn van werkelijk contact; de infor matie is een verzameling van tweezijdig zenden, zonder dat er sprake is van een samenwerking. Ouderbetrokkenheid 3.0 De school en de ouders delen en zoeken samen naar nieuwe informatie met een voor beide partijen helder doel: de ontwikkeling van het kind, de leerling. Met andere woorden: Ouderbetrokkenheid 3.0 is een verschuiving van informeren naar samenwerken. Een manier om anders te denken over de samenwerking tussen leraren en ouders, en wel zodanig dat deze beter en van meerwaarde wordt. Over het gedachtegoed Ouderbetrokkenheid 3.0 is uitvoerig te lezen in het gratis e-book Ouderbetrokkenheid 3.0 Van informeren naar samenwerken ( 20

21 Vijf tips voor leraren over teambuilding met ouders Samenwerken is mensenwerk en gaat al gauw gepaard met ruis. Dat betekent dat je zelfs aan de sterkste teams moet blijven werken. Dat vraagt nogal wat van de leraar, die deel uitmaakt van elk team rondom iedere leerling in zijn klas. Daarom hieronder een paar belangrijke tips voor leraren over de manier waarop zij met alle ouders van hun leerlingen aan stevige teams kunnen werken volgens de principes van Ouderbetrokkenheid

22 1. Wees bescheiden en schat de expertise van ouders op waarde Natuurlijk ben jij als leraar de professional en heb je een hoge opleiding genoten, misschien zelfs op universitair niveau. Maar verlies nooit en te nimmer uit het oog dat ouders, de andere teamleden, over minstens zoveel andere, aanvullende kennis beschikken. Zij weten veel van de leerstijl van hun kind, omdat kinderen nu eenmaal vaak op hun ouders lijken. Als leraar weet jij alles van doceren ouders weten hoe je bij hun kind de kennis moet doseren. Ouders weten in welke context hun kind opgroeit, de familie, cultuur of buurt. Vanwege de loyaliteit naar hun ouders leren kinderen eigenlijk dankzij de toestemming van hun ouders. Als ouders blijven zeggen dat gym onzin is, zullen hun kinderen dat ook gauw vinden. Realiseer je ook altijd goed dat ouders hun kostbaarste bezit aan de school, aan jou als leraar, afstaan. Dat vraagt om het vertrouwen van de ouders, iets wat je niet kunt afdwingen. Blijf ook hierin bescheiden. 2. Bekend maakt bemind: investeer in jouw relatie met ouders Het is eigenlijk vreemd dat we vaak met andermans kinderen werken zonder dat we hun ouders kennen. Groepsleerkracht, mentor of studieloopbaanbegeleider: begin elk schooljaar met een startgesprek met de ouders waarbij de leerling / student aanwezig is. Gewoon (weer) even kennismaken en verder geen ingewikkelde zaken, agenda s of vragenlijsten. Dat kan ook met kleuters. Bij oudere leerlingen in het voortgezet onderwijs en studenten in het middelbaar beroepsonderwijs onder de achttien jaar kan tijdens zo n startgesprek gelijk worden afgestemd welke verantwoordelijkheden de leerling dit jaar zelf draagt. Daarmee wordt meteen vanaf het begin van het jaar een stevig team gevormd. Zo n individueel startgesprek is overigens niet te vervangen door een algemene informatieavond voor alle ouders van een groep of klas. 22

23 3. Oordeel niet, maar luister en scheer ouders niet over één kam Teamleden oordelen niet over elkaar, maar luisteren naar elkaar. Gewoonte vijf van Stephen Covey verwoordt dat mooi: eerst begrijpen, dan begrepen worden. 7 Zodra je oordeelt over ouders kun je niet goed meer luisteren. Een oordelende uitspraak is bijvoorbeeld: Ouders kunnen niet realistisch naar hun kind kijken. Bestrijd emoties van ouders niet, maar erken hun gevoelens. De kracht van elk teamlid is zijn eigen persoonlijkheid. Vergelijk daarom ook geen ouders met ouders: Deze ouders zijn echt heel emotioneel vergeleken bij andere ouders, dus neem wat zij zeggen maar met een korreltje zout. Vermijd dit soort oordelende en generaliserende woorden en gedachten. 4. Kies voor interactie, doe het écht samen met de ouders Samenwerken is meer dan informeren (zenden). Ouderbetrokkenheid draait om interactie. Teamleden informeren elkaar niet alleen, maar brainstormen samen, doen wat met elkaars inbreng, zorgen dat zij goed op elkaar zijn ingespeeld en hebben steeds hetzelfde doel voor ogen. Alle teamleden rondom de leerling hebben elkaar nodig en willen elkaar niet missen, want iedereen in het team is nodig om tot het beste resultaat voor het kind / de leerling te komen. 7 Covey S.R. (1989). The 7 habits of highly effective people. New York: Free Press. 23

24 5. Behandel ouders gelijkwaardig en met respect Veel basisscholen zien ouders als noodzakelijke ondersteuners om extra zaken mogelijk te maken op school. En sommige ouders doen graag vrijwilligerswerk voor de school van hun kind. Daar is niks mis mee, zolang het maar om projecten gaat waarbij de teamleden gelijkwaardig met elkaar optrekken. Sommige scholen sturen de oudercommissie met een boodschappenlijstje op pad om dingen te kopen voor een feest dat de school in zijn eentje organiseert. Niet echt respectvol en zeker niet gelijkwaardig. Het zou veel beter zijn als de school de oudercommissie er vanaf het begin bij betrekt en laat meedenken. Dan gaan teamleden gelijkwaardig met elkaar om. Teamleden zijn verder goed benaderbaar voor elkaar. Ouders moeten dus niet lijdzaam afwachten tot de leraar eindelijk eens terugbelt, maar het zelf nog eens proberen. Ook dat is gelijkwaardig. 24

25 Vijf tips voor ouders over teambuilding met leraren Samenwerken met de leraar is belangrijk. Zeker als het om je eigen kind, je meest kostbare bezit, gaat. In het team rondom je kind ben je als ouder de meest emotioneel betrokken partij. Dat is logisch en goed, maar het kan de samenwerking met school ook wel eens ingewikkeld maken. Hieronder daarom een paar waardevolle tips voor ouders. Hiermee kun je een stevig team met de leraar van jouw kind vormen volgens de principes van Ouderbetrokkenheid

26 1. Zet het belang van jouw kind op de eerste plaats Ouders en leraren hebben als team hetzelfde doel, namelijk de optimale (leer)ontwikkeling van jouw kind. Als school en ouders het niet eens zijn over de manier waarop zij dat doel willen bereiken, wordt het kind de dupe. Zorg dus dat je hier altijd samen uitkomt, desnoods met bemiddeling van een derde als het echt niet anders kan. Houd niet halsstarrig vast aan je eigen gelijk als een idee van de leraar misschien toch beter is voor je kind. Durf dat toe te geven, maar durf ook het gesprek aan te gaan als het echt nodig is om op te komen voor de belangen van je kind. 2. Zorg dat het ook met klasgenoten (en hun ouders) goed gaat Je kind zit niet alleen op school om kennis op te doen, maar ook om te leren omgaan met anderen. Eigenlijk oefenen leerlingen op school hoe zij in de maatschappij goed kunnen functioneren. Volwassenen - ouders en leraren - geven daarbij het goede voorbeeld. Een samenleving is een collectief van allemaal mensen die samen moeten leven. Als ouders moet je daarom ook altijd het belang van andermans kinderen voor ogen houden. Jij en de leraar van je kind zijn niet het enige team in de klas, er zijn nog vijftien tot dertig andere. En al die kleine teams vormen samen ook weer een geheel. Trek je dus vooral het lot aan van iemand die buiten de groep dreigt te vallen, of dat nu een leerling of een andere ouder is. Andersom is het immers ook fijn als een ander zich om jouw kind bekommert. 26

27 3. Kies voor interactie, werk écht samen met de leraar Teamleden mogen verwachtingen van elkaar hebben, bijvoorbeeld dat zij regelmatig contact hebben en hun afspraken nakomen. Dat is iets anders dan ouders die eisen stellen. Als ouders zich als klant of consument gedragen, eisen stellen aan de leraar en zelf verder niets doen, gaat dat al gauw ten koste van het kind. Dit is namelijk geen constructieve manier van samenwerken. Het is eigenlijk een vreemde zaak dat in Nederland op scholen zo de nadruk is komen liggen op oudertevredenheid. Scholen zijn zelfs verplicht oudertevredenheidsmetingen te doen. De nadruk moet toch niet op tevredenheid liggen, maar op de kwaliteit van de samenwerking in het belang van het kind? Samenwerken betekent interactie, dus zoek de leraar op en kijk wat je met elkaar kunt doen om je kind zo goed mogelijk te ondersteunen. Ouders en leraren kunnen elkaar niet overrulen, zij zijn immers gelijkwaardig. Het is dus zaak om vooral duidelijk te blijven communiceren met elkaar. Elk jaar beginnen met een startgesprek met de groepsleerkracht, mentor of studieloopbaanbegeleider van je kind is in dat opzicht een goed idee. Teamleden leren elkaar op die manier in een ontspannen setting kennen. En trouwens, je staat je kind toch niet zomaar af aan iemand die je niet kent? 27

28 4. Steek vrije tijd in de schoolontwikkeling van je kind We steken vaak veel tijd in onze hobby s, nemen er soms zelfs vrij voor. Een kind is veel meer dan een hobby. Zo nu en dan vrij nemen voor je kind zou dan toch ook de normaalste zaak van de wereld moeten zijn? Betrokken ouders hebben regelmatig teamoverleg met de leraar van hun kind. Het is niet goed als een leraar zich in allerlei tijdsbochten moet wringen om ouders te kunnen spreken. Samenwerken is immers een serieuze zaak voor leraren én ouders. Er zijn scholen die studiedagen voor leraren én ouders organiseren waarbij ouders een hele dag vrij nemen, in het belang van hun kind. Het spreekt voor zich dat school en ouders rekening houden met elkaar en een voor beide partijen goed moment kiezen. Dat is dus niet tijdens een (ouder)avond wanneer iedereen moe is na een dag werken en de school maar moet hopen dat er genoeg ouders komen. 5. Draag je verantwoordelijkheid stapje voor stapje over Het doel van opvoeden is dat kinderen zich later zelfstandig als volwassenen kunnen redden en zelf hun verantwoordelijkheid nemen. Voor het ene kind gaat dit proces sneller dan voor het andere. Voor sommige ouders is dit loslaten moeilijk. Je kind is erbij gebaat wanneer dat proces van verantwoordelijkheid krijgen zorgvuldig verloopt. Niet dat de school teveel verantwoordelijkheid geeft en de ouders juist weer te weinig. In het voortgezet onderwijs en middelbaar beroeps onderwijs moet dit proces van het overnemen van de verantwoordelijkheid door je kind zo vloeiend mogelijk verlopen. Het team van ouders en leraar wordt steeds meer uitgebreid met de stem van de leerling. Uiteindelijk verdwijnen leraren en ouders uit het team als het gaat om verantwoordelijkheid dragen: je kind is volwassen geworden. Het is daarom belangrijk om als teamleden onderling en als team samen met je kind hierover duidelijke afspraken te maken. 28

29 99 Storingen... De samenwerking tussen leraren en ouders blijft mensenwerk. Er kunnen daarom allerlei storingen optreden in de communicatie binnen het team van leraren en ouders. 29

30 ...en oplossingen Op de volgende pagina s staat een lijst van veelvoorkomende storingen en suggesties om deze storing te verhelpen. Natuurlijk is dit overzicht niet compleet. Er zijn nog veel meer complicaties en oplossingen te bedenken en sommige complexe en / of emotionele problemen laten zich niet zo eenvoudig oplossen. De 99 storingen en oplossingen in dit boek zijn veel voorkomende voorbeelden (hoofd veroorzakers) die bedoeld zijn om tot inzicht te komen en als stimulans om ook in andere situaties tot goede Ouder betrokkenheid 3.0 antwoorden te komen. Als leraar kun je denken: waar haal ik hiervoor de tijd vandaan? Bedenk dan, hoe sterker het team van jou en ouders, hoe beter de relatie en hoe gemakkelijker en sneller onderstaande storingen opgelost en zelfs voorkomen kunnen worden. Het is dus zeker niet de bedoeling om veel tijd te besteden aan het opvoeden van ouders. Zie deze lijst gewoon voor wat het is, een handig hulpmiddel. En realiseer je, gelukkig gaat het met de meeste leerlingen en hun ouders wel goed! 30

31 33 Storingen die veelal worden veroorzaakt door de ouder(s) Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 1. Ouder is boos. Nooit emoties en standpunten via communiceren. De ouder altijd uitnodigen voor een gesprek en de boosheid erkennen. Boosheid nooit per of telefoon ventileren. Altijd een gesprek bij de leraar aanvragen en dat gesprek op een respectvolle, niet verwijtende toon voeren (blijf bij jezelf). 2. Ouder doet nooit vrijwillgerswerk op school. Bespreek dit met de ouder. Heeft hij / zij wel tijd? Is het vrijwilligerswerk wel gelijkwaardig of wil de school alleen maar dat ouders klusjes doen voor de school? Gaat het bijvoorbeeld wel om werkzaamheden waarbij ouders sámen met de school de verantwoordelijkheid dragen voor het resultaat? Realiseer je dat het om vrijwilligerswerk gaat en dat dit geen bewezen effect heeft op de ontwikkeling van de leerling. Ouderbetrokkenheid gebeurt namelijk vooral thuis. De meerwaarde is hooguit dat je als leraar de ouder op een informele manier wat beter leert kennen. Relativeer dus het probleem. Bespreek dit met de leraar. Heb je er wel tijd voor? Ervaar je het vrijwilligerswerk voor de school als gelijkwaardig of wil de school alleen maar dat ouders klusjes opknappen? Realiseer je dat het alleen om vrijwilligerswerk gaat en dat dit geen bewezen effect heeft op de ontwikkeling van je kind. De leraar wil je hooguit op een informele manier wat beter leren kennen. Ouderbetrokkenheid gebeurt namelijk vooral thuis. Veroordeel andere ouders daarom niet als zij ervoor kiezen om geen vrijwilligerswerk op school te doen of alleen op school komen als het direct om hun eigen kind gaat. 31

32 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 3. Ouder overweegt overplaatsing van zijn kind naar een andere school. De directeur van de nieuwe school belt zonder toestemming van de ouder naar de oude school. De directeur vertellen dat dit contact nooit zonder toestemming van de ouders mag plaatsvinden en hem / haar terugverwijzen naar de ouders. Toestemming geven voor een gesprek tussen de oude en nieuwe school en / of zelf bij het gesprek aanwezig zijn. 4. Ouder komt niet opdagen voor een afspraak. Rustig in gesprek gaan met de ouder. Teamleden horen elkaar ook hierin serieus te nemen. Je aan de afspraken houden of in gesprek gaan waarom dat niet lukt en samen zoeken naar het beste alternatief. Allemaal in het belang van je kind. 5. Ouder is het niet eens met het huiswerk van zijn kind. Vraag naar de motieven en probeer er samen uit te komen. Niet vanuit een positie van gezag of autoriteit. In gesprek gaan met de leraar en je argumenten goed afwegen. Zijn die echt in het belang van je kind? 6. Ouder is het niet eens met de pedagogische aanpak, zoals bijvoorbeeld een strafmaatregel. Vraag naar de motieven en probeer er samen uit te komen. Niet vanuit een positie van gezag of autoriteit. In gesprek gaan met de leraar en je argumenten goed afwegen. Is je protest in het belang van je kind? Zorg dat je voor je kind een veilig baken blijft, maar val ook de leraar niet af. Wees helder dat je bovenal uit bent op een goede oplossing. 32

33 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 7. Ouder betaalt de vrijwillige ouderbijdrage niet. Check of de school zich wel houdt aan de regels rondom de ouderbijdrage. Ga met de ouders in gesprek. Kom toezeggingen tijdig na en ga in gesprek als je het niet eens bent met de hoogte van de ouderbijdrage. Wees redelijk.. 8. Als ouder weet je niet dat er een dossier is over je kind en/of heb je deze nog nooit ingezien. Laat ouders minimaal één keer per jaar het hele dossier zien. Dat is goed voor het kind en de ouders hebben er recht op. Beschrijf alleen feiten in het dossier en nooit persoonlijke interpretaties. Blijf feitelijk en transparant. Vraag minimaal één keer per jaar om het dossier van je kind in te mogen zien. 9. Een ouder houdt zich niet aan de afspraken. Bijvoorbeeld ten aanzien van trakteren of op tijd de klas uit. Ga in gesprek met de ouder vanuit het belang van het kind. Het is belangrijk om als leraar op één lijn te zitten met de ouders. De school moet daarom niet zelf deze regels bedenken, maar er eerst over sparren met een groep ouders. Ga open het gesprek aan wanneer je het niet eens bent met een regel. Houd daarbij het belang van je kind voor ogen. 10. Een ouder spreekt geen of slecht Nederlands. Regel zelf een tolk of een buddy, bijvoorbeeld een andere ouder, wanneer de ouder hier zelf (nog) niet voor kan zorgen. Op die manier geef je aan dat je het belangrijk vindt om de ouder bij het leren van zijn kind te betrekken. Zorg zelf voor een tolk of ondersteuning in de vorm van een andere ouder. Zo geef je aan dat je het belangrijk vindt om te weten wat er op de school van je kind speelt. 33

34 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 11. Ouders in de klas hebben een onderling conflict. Ga in het belang van alle leerlingen het gesprek aan en wijs desnoods de weg naar externe hulp, zoals een mediator. Wees, al dan niet samen met de directie, duidelijk dat dit conflict in het belang van de school als gemeenschap snel opgelost moet. Zorg ervoor, in het belang van alle kinderen en de school, dat dit conflict zo snel mogelijk wordt opgelost. 12. Ouder wil voor zijn kind een andere plaats in de klas of overplaatsing naar andere klas. Ga open het gesprek aan. Teamleden horen elkaar ook hierin serieus te nemen. Op basis van goede argumenten nemen school en ouders samen een beslissing in het belang van het kind / de leerling. Ga in gesprek met de leraar / school en weeg je argumenten goed af. Zijn die echt in het belang van je kind? Stel je niet eisend op, maar denk coöperatief en oplossingsgericht mee. 13. Ouders willen dat een leerling uit de groep moet vanwege gedragsproblemen. Organiseer een spoedoverleg met alle ouders van de klas. Vraag alle ouders hun verantwoordelijkheid te nemen. Hoe dienen we het belang van de groep? En, ook deze leerling hoort in de samenleving. Hoe kunnen we hem samen helpen? Neem deel aan het spoedoverleg met alle ouders van de klas. Neem zelf én samen verantwoordelijkheid voor de situatie. Wat is het beste voor ál onze kinderen? Ook de leerling met gedragsproblemen hoort in de samenleving. Hoe kunnen wij hem samen helpen? 34

35 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 14. Ouder kijkt niet realistisch naar zijn kind. Toon begrip, wees geduldig en ga professioneel om met het acceptatieproces van de ouders. Probeer de situatie van een afstandje te bekijken. Zoek desnoods contact met ouders van een kind met een soortgelijk probleem als jouw zoon of dochter. 15. Ouder blijft in de klas hangen bij het brengen van zijn kind (kleuter). Geef op een gelijkwaardige en respectvolle manier aan dat je wilt beginnen met de les. Ga dus niet met een belletje rinkelen, een liedje zingen, in de handen klappen of tegen de kinderen praten als je eigenlijk de ouders bedoelt. Ga met ouders die elke keer weer deze grens overschrijden een individueel gesprek aan over het effect dat hun handelen heeft op hun kind, de hele groep en op jou als leraar. Houd je aan de afspraken in het belang van je kind. Je zou het zelf ook niet prettig vinden als andere ouders de regels aan hun laars lappen. Als de leraar zijn standpunt aangeeft op een niet-gelijkwaardige manier (zie kolom links), kaart dit dan aan. 16. Ouders eisen van de school dat hun opvoedingscultuur wordt overgenomen, bijvoorbeeld hun wijze van straffen. Ga het gesprek aan met deze ouders en zoek gezamenlijk een oplossing. Realiseer je dat je kind zich in twee culturen bevindt en maak goede afspraken in het belang van je kind. 17. Sommige ouders voelen zich niet welkom op school. Maak het probleem bespreekbaar tijdens een bijeenkomst met de ouders van je (mentor)klas. Kaart dit gevoel aan op school, maak het bespreekbaar. 35

36 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 18. Ouders hebben het te druk om thuis iets met hun kind te doen voor school. Maak dit bespreekbaar. Geef aan dat ook hun teambijdrage in het schoolontwikkelingsproces van hun kind niet vrijblijvend is en om keuzes vraagt. Stel prioriteiten in het belang van je kind. 19. Ouder wil de leraar overrulen. Bijvoorbeeld door te vertellen wat hij voor werk doet en dat het werk van de leraar in vergelijking daarmee eigenlijk niet zoveel voorstelt. Maak bespreekbaar wat je ziet gebeuren. Stel je respectvol en gelijkwaardig op. Overigens heeft dit gedrag nooit het gewenste effect, ook niet voor je kind, je verstoort immers de relatie met de leraar van je kind. 20. Ouder is vaak mopperig, negatief en kritisch. Ga in gesprek zonder te oordelen. Er speelt iets in dit team waarvan jij ook deel uitmaakt. Met andere woorden, wuif het probleem niet weg. Ga in gesprek en deel de zaken waar je moeite mee hebt met als insteek: een sterk team vormen met de leraar van je kind. 21. Ouder heeft meestal alleen het belang van zijn eigen kind voor ogen. Probeer dit bespreekbaar te maken. Probeer de ouders (met voorbeelden) het brede geheel te laten zien. Realiseer je dat je kind er beter van wordt wanneer je ook het belang van zijn klasgenoten voor ogen houdt. Zo leert hij goed functioneren in de samenleving. 36

37 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 22. Leerling vertoont pestgedrag. Ga in gesprek met de ouder van de leerling. Realiseer je dat dit heel gevoelig kan liggen. Oordeel dus niet en luister goed. Betrek ook andere ouders bij dit gesprek als hun kind hier ook een rol in speelt. Als je kind pest, doet dat zeer. Wuif het probleem niet weg, maar neem de woorden van de leraar serieus en probeer samen tot een oplossing te komen. Een groepsgesprek met andere ouders erbij kan nodig zijn. Oordeel niet over andermans kinderen (en ouders), maar luister naar de pijn en kom samen tot een oplossing in het belang van jouw en andere kinderen. 23. Ouder stuurt steeds mailtjes over alles wat niet goed gaat op school. Nodig de ouder meteen uit voor een persoonlijk gesprek. Reageer nooit via of telefoon. Zoek persoonlijk contact met de leraar. De mail dient alleen als handvat voor het gesprek en mag daarna weggegooid worden. Ga altijd in gesprek wanneer zaken niet goed verlopen en blijf niet in eindeloos mailcontact hangen. 24. Ouder schoffeert de leraar. Stel grenzen, eis excuses én vraag daarna hoe het zo ver is gekomen. Dit mag nooit gebeuren. Ouders en leraren zijn gelijkwaardig en behandelen elkaar altijd respectvol. Is het kwaad al geschied, bied dan meteen je excuses aan én leg daarna uit hoe het zo ver is gekomen. 37

38 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 25. Ouders gaan scheiden of zijn gescheiden. Maak goede afspraken met alle (stief)ouders. Het zijn en blijven immers allemaal teamleden. Maak goede afspraken met de leraar. Alle (stief)ouders zijn en blijven teamleden. 26. Weinig ouders van je klas vullen de vragenlijst in die de school onder ouders heeft verspreid. Ga hierover in gesprek met de ouders. Wat is hiervan de reden? Teamleden nemen ook hierin elkaar serieus. Vul een vragenlijst altijd in of geef aan waarom je dit niet doet. 27. Ouder belt naar school na een alarmerend sms je van zijn kind tijdens de les over een leraar die zich niet zou gedragen. Nodig deze ouder meteen uit. Maak in het gesprek ook duidelijk dat dit zij hun kind hier op moeten aanspreken, omdat deze manier van communiceren in niemands belang is. Reageer niet impulsief en bel dus niet meteen naar school. Ga eerst thuis in gesprek met je kind en maak hem duidelijk dat hij niet op deze manier mag communiceren. Als er dan nog aanleiding bestaat, vraag dan een gesprek aan met de school en je kind. 28. Ouder wil onderhandelen over een cijfer. Nodig ouders uit en ga het gesprek aan over wat hierachter zit. Maak duidelijk dat een beoordeling altijd eenzijdig is en dat je zeker nog een keer wilt kijken of de beoordeling zorgvuldig is gebeurd. Durf ook toe te geven als je niet goed hebt gehandeld, maar blijf bij je beoordeling als je vindt dat deze terecht is. Ga niet onderhandelen, maar geef beargumenteerd aan waarom je de beoordeling misschien niet zorgvuldig vindt. Realiseer je dat een beoordeling per definitie eenzijdig is, de school heeft hierin alle vrijheid. 38

39 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 29. Ouder neemt extra vakantie wetende dat dit wordt gemeld bij de leerplichtambtenaar. Ga met de ouders in gesprek of laat de directeur dit doen en maak duidelijk wat het effect hiervan is op het kind. Je geeft je kind het verkeerde voorbeeld en creëert een negatief beeld over hem in de klas: Zijn ouders drammen door waardoor hij wel vrij krijgt. Houd je gewoon aan de regels. 30. Ouder belt naar school met een klacht ook al wil zijn 17-jarige kind dit eigenlijk niet. Ga met de ouders en de leerling / student in gesprek ook al vindt de leerling dit niet prettig. Meestal zit de weerstand in het niet gewend zijn. Als er voor alle leerlingen teamgesprekken (ouders, leraar, leerling) op deze manier plaatsvinden (geaccepteerde schoolcultuur) vinden leerlingen / studenten dit ook niet meer vreemd. Als ouder heb je altijd het recht om met de leraar en jouw kind samen in gesprek te gaan. Vraag de school om dit te stimuleren. Zo ontstaat een sterk team waarbij je kind zelf de verantwoordelijkheden geleidelijk overneemt. 31. Ouder geeft aan dat de school meer gezag heeft over zijn kind dan hijzelf. Adviseer de ouder dat hij hulp zoekt en maak duidelijk dat dit probleem de (school)ontwikkeling van zijn kind in de weg kan staan. Zoek hiervoor hulp, bijvoorbeeld via de huisarts. Als ouders niet voldoende optreden staat dat de (school)ontwikkeling van het kind in de weg. 39

40 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 32. Het kind / de leerling is 18 jaar geworden en mag nu zelf beslissingen nemen zonder zijn ouders. De ouders lijken buiten spel gezet door de wet. Werk volgens het ja-tenzij -principe: ja met ouders tenzij de student aangeeft dit nadrukkelijk niet te willen. Vraag in nodige tsituaties naar andere belangrijke volwassenen voor de student, bijvoorbeeld de partner, om de betrokken rol over te nemen. Werk volgens het ja-tenzij -principe: ja met jou als ouder tenzij je kind aangeeft dit nadrukkelijk niet te willen. Stimuleer in nodige situaties andere belangrijke volwassenen voor je kind, bijvoorbeeld de partner, om de betrokken rol over te nemen. 33. Ouder zoekt zelf contact met stagebedrijf van zijn kind ondanks de afspraak dat dit niet mag. De ouder blijft hoe dan ook eindverantwoordelijk voor zijn kind onder de 18 jaar. De stagebegeleider is ook teamlid geworden. Organiseer een gesprek met alle teamleden als daar aanleiding voor is, inclusief de leerling / student. Geef aan dat het niet de bedoeling is dat ouders het stagebedrijf van hun kind zelf benaderen. Als ouder blijf je eindverantwoordelijk voor je kind onder de 18 jaar. De stagebegeleider is ook teamlid geworden. Vraag, als daar aanleiding voor is, de docent of studieloopbaanbegeleider een gesprek te organiseren met alle teamleden inclusief je kind. Houd je daarbij wel aan de afspraken die er liggen, bijvoorbeeld de afspraak om niet zelf het stagebedrijf zelf te bellen. 40

41 33 Storingen die veelal worden veroorzaakt door de leraar of de school Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 34. Ouders voeren alleen klusjes uit voor de school zonder mee te denken. Maak je collega s duidelijk dat dit een nietgelijkwaardige samenwerking met ouders is en bedenk (samen met de ouders) hoe het beter kan. Ga hierover in gesprek met de school. En al heb je er zelf wat minder moeite mee, realiseer je dat gelijkwaardigheid tussen leraren en ouders essentieel is voor je kind. 35. Leraar functioneert niet in de ogen van de ouder. Vraag feedback en eventueel hulp van je directeur. Maak dit bespreekbaar met de leraar of de directeur zonder andere ouders hierin te betrekken. 36. School hanteert volgens ouders te strenge regels voor leerlingen. Neem deze feedback serieus en breng het in tijdens een lerarenvergadering. Regels voor alleen leerlingen werken overigens niet goed. Stimuleer schoolregels die voor iedereen gelden: leerlingen, ouders en docenten. Zo oefen je een maatschappij waarbij volwassenen het goede voorbeeld geven. Maak dit bespreekbaar met de leraar of de directeur. Leer je kind in elk geval niet de regels aan zijn laars te lappen omdat ze te streng zouden zijn. 41

42 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 37. Als ouder heb je een verbetersuggestie of klacht ingediend. Deze wordt niet serieus genomen. Wees alert op een correcte afhandeling van op- of aanmerkingen en voel je verantwoordelijk voor de hele school. Schuif het bijvoorbeeld niet af op je directeur. Laat dit niet lopen en vraag (nogmaals) om een zorgvuldige oplossing. Wanneer iets niet te realiseren blijkt, mag je vragen naar de reden of kun je zelf een constructieve oplossing aandragen die de school misschien over het hoofd heeft gezien. 38. Er is geen visie op samenwerking tussen school en ouders. Kaart bij directie of in personeelsvergadering de noodzaak van een heldere visie op samenwerken aan in het belang van de leerlingen. Stimuleer dat deze visie door vertegenwoordigers van alle teamleden wordt bedacht (ouders en leraren). Kaart bij directie of de MR de noodzaak van een heldere visie op samenwerken aan in het belang van de leerlingen. Stimuleer dat deze visie door vertegenwoordigers van alle teamleden wordt bedacht (ouders en leraren). 42

43 Storing in het team van leraar en ouders Hoe de leraar het team kan verbeteren Hoe ouders het team kunnen verbeteren 39. De school wil niet dat ouders meedenken met beleid, dat mag alleen de MR. De MR gaat alleen over formeel juridische zaken en er is vastgelegd waarover zij instemmingsof adviesrecht hebben. Ouders mee laten denken in beleid, bijvoorbeeld door middel van panelgesprekken met wisselende groepen ouders, kan de school een bron van informatie opleveren waardoor ze haar beleid nog krachtiger kan maken. Ouders uit alle lagen van de schoolbevolking helpen de school immers om ook van buiten naar binnen te kijken. Kaart met dit met deze argumenten bij de directie of in de personeelsvergadering aan en vraag of je een experiment mag starten. De MR gaat alleen over formeel juridische zaken en er is vastgelegd waarover zij instemmingsof adviesrecht hebben. Ouders mee laten denken in beleid, bijvoorbeeld door middel van panelgesprekken met wisselende groepen ouders, kan de school een bron van informatie opleveren waardoor ze haar beleid nog krachtiger kan maken. Ouders uit alle lagen van de schoolbevolking helpen de school immers om ook van buiten naar binnen te kijken. Kaart dit met deze argumenten bij de directie of in de MR aan. 40. De leraar stelt zich ongelijkwaardig (bijvoorbeeld autoritair) op ten opzichte van de ouder. Wanneer je als leraar deze feedback krijgt, laat dan de directeur of iemand anders een keer een gesprek tussen jou en ouders observeren. Doe iets met de bevindingen. Probeer dit bespreekbaar te maken met de leraar of, wanneer dit geen resultaat heeft, met de directeur of een andere leidinggevende. Laat dit niet gaan, want deze situatie kan het team schaden. 43