Jongeren en politiek

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jongeren en politiek"

Transcriptie

1 Jongeren en politiek WERKDOCUMENT Steven Poppelaars MSc. dr. Esther Jakobs Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus GL Amsterdam 1000 AR Amsterdam Tel Fax Amsterdam, september 2012

2 Inhoud Inleiding 3 Jongeren in Amsterdam 5 Politieke interesse 6 Politieke kennis 7 Politieke oriëntatie en partijvoorkeur 8 Politiek cynisme 8 Stemintentie en stemgedrag 9 Verschillen tussen jongeren 10 Nieuwsbronnen 10 Literatuurlijst 13 2

3 Inleiding Op 12 september 2012 zijn er weer landelijke verkiezingen. Tijd voor nieuwe peilingen en politieke analyses. Ook O+S is geïnteresseerd in verschillende facetten van de verkiezingen. Een van deze facetten is de politieke beleving van jongeren. Uit eerder onderzoek is bekend dat jongeren minder interesse hebben in politiek dan volwassenen (Henn, Weinstein en Forrest, 2005; TNS Nipo en UvA, 2011; Aarts en Thomassen, 2000). Deze politieke desinteresse is niet uniek voor jongeren in Nederland, dit geldt ook voor jongeren elders. Jongeren beschikken ook over minder politiek kennis dan volwassenen (Milner, 2007; Aelberts, 2004). Het gaat hierbij om feitelijke politieke kennis, bijvoorbeeld uit hoeveel leden de Tweede Kamer bestaat. Minder interesse in en kennis van politiek betekent overigens niet dat jongeren zich niet bezighouden met politieke en maatschappelijke vraagstukken. Jongeren houden zich wel degelijk bezig met dergelijke vraagstukken maar noemen dit niet politiek. Het woord politiek heeft onder jongeren een negatief imago (Zeijl 2003). Verder stemmen jongeren minder vaak dan volwassenen. Onderzoek van Fieldhouse, Tranmer en Russel (2007) over de verkiezingsuitslagen van 22 Europese laat dit zien: de opkomst bij verkiezingen in Europa lag gemiddeld rond de 70%, onder jongeren was dit gemiddeld 51%. Tot slot verschillen Nederlandse jongeren niet van volwassenen qua politieke oriëntatie. In het verleden waren jongeren qua politieke oriëntatie traditiegetrouw linkser dan volwassenen. Dit is niet meer het geval: jongeren zijn niet linkser dan volwassenen (TNS Nipo en UvA, 2011). In het vervolg van dit stuk wordt bekeken of bovenstaande bevindingen over politiek en jongeren ook gelden voor Amsterdamse jongeren. Verder wordt bekeken of de achtergrondkenmerken van jongeren hierbij een rol spelen. Tot slot wordt bekeken of jongeren ook verschillen van volwassenen in het gebruik van verschillende media als nieuwsbron, omdat media een grote rol spelen bij beeldvorming over politiek. 3

4 4 Gemeente Amsterdam

5 Jongeren in Amsterdam Jongeren van 18 tot en met 24 jaar vormen een niet onaanzienlijk aandeel van de totale groep Amsterdamse kiesgerechtigden (13%). Onderstaande figuur laat de samenstelling van de totale groep jongeren zien op verschillende leeftijden. Figuur 1 Amsterdamse jongeren naar leeftijd, herkomst en geslacht, 2010 aantal niet-westers allochtoon meisje niet-westers allochtoon - jongen westers allochtoon - meisje westers allochtoon - jongen autochtoon - meisje autochtoon - jongen Rond het 18 e levensjaar, de leeftijd dat jongeren kiesgerechtigd worden, neemt het aantal jongeren in de stad toe en verandert de samenstelling van de groep aanzienlijk. Figuur 2 laat de verhouding tussen geboren en ingestroomde jongeren zien op verschillende leeftijden. Figuur 2 Amsterdamse jongeren naar leeftijd, herkomst en leeftijd vestiging in de stad, 2010 aantal westers allochtoon - vestiger westers allochtoon - Amsterdammer niet-westers allochtoon - vestiger niet-westers allochtoon - Amsterdammer autochtoon - vestiger autochtoon - Amsterdammer

6 Politieke interesse Amsterdamse jongeren hebben, net als jongeren elders, naar verhouding weinig interesse in politiek. Zo zijn zij bijvoorbeeld minder geïnteresseerd in gemeentepolitiek dan volwassenen (zie figuur 3). Achtendertig procent van de Amsterdamse jongeren zegt niet geïnteresseerd te zijn in gemeentepolitiek. Bij de volwassenen is dit iets minder dan een kwart. Figuur 3 Interesse gemeentepolitiek naar leeftijdscategorie, t/m 24 jaar (n=382) 25+ (n=2.393) 5% 4% 3% 10% zeer geïnteresseerd 23% tamelijk geïnteresseerd 38% niet geïnteresseerd 53% weet ik niet, geen antwoord 64% Ook op het gebied van stadsdeelpolitiek zijn Amsterdamse jongeren minder geïnteresseerd dan volwassen (zie figuur 4). Iets meer dan helft van de jongeren is hier niet in geïnteresseerd tegenover 35% van de volwassenen. Figuur 4 Interesse stadsdeelpolitiek naar leeftijdscategorie, t/m 24 jaar (n=382) 25+ (n=2.393) 7% 3% 4% 7% zeer geïnteresseerd tamelijk geïnteresseerd 37% 35% niet geïnteresseerd 53% 54% weet ik niet, geen antwoord 6

7 Politieke kennis Amsterdamse jongeren hebben over het algemeen minder politieke kennis dan volwassen. Tweederde van de Amsterdamse jongeren weet bijvoorbeeld de naam van de burgemeester van Amsterdam te noemen. Van de volwassenen (25+) weet 82% dit. Tabel 5 Bekendheid naam burgermeester van Amsterdam naar leeftijdscategorie, 2011 (procenten) 17 t/m 24 jaar (n=382) 25+ (n = 2.393) juiste naam van burgermeester genoemd foute naam van burgermeester genoemd 4 2 weet niet / geen antwoord totaal Amsterdamse jongeren weten ook minder vaak dan volwassenen uit welke politieke partijen het huidige college van burgermeesters en wethouders is samengesteld (zie tabel 6). Van de Amsterdamse jongeren weet 13% de juiste partijen te noemen (PVDA, VVD en GroenLinks). Een derde (34%) van de volwassenen weet uit welke partijen de coalitie bestaat. Tabel 6 Weet u uit welke politieke partijen het college van burgemeester en wethouders is samengesteld?, 2011 (procenten) stadsdeel 17 t/m 24 jaar (n=382) 25+ (n = 2.393) PVDA VVD GroenLinks D SP (socialistische partij) 2 9 CDA 8 12 Red Amsterdam 0 2 Partij voor de Dieren 0 2 Trots op Amsterdam 0 1 anders, namelijk 0 1 weet ik niet totaal

8 Amsterdamse jongeren weten ook minder welke actuele onderwerpen er in de gemeenteraad spelen. Op de vraag of men één of twee onderwerpen weet die op dit moment worden bediscussieerd in de gemeenteraad antwoordt 27% van de jongeren met ja. Bij Amsterdammers van 25 jaar en ouder ligt dit aandeel hoger, namelijk 41%. Figuur 7 Kent actueel onderwerp behandeld door gemeenteraad, 2011 (procenten) % ja weet niet, geen anwtoord t/m 24 jaar 25+ Politieke oriëntatie en partijvoorkeur Ook Amsterdamse jongeren zijn niet per definitie linkser dan volwassenen. In 2011 is aan de hand van een zevenpuntsschaal de politieke oriëntatie van Amsterdammers vastgesteld. Een 1 stond hierbij voor een linkse politieke oriëntatie en een 7 stond voor een rechtse politieke oriëntatie. Hieruit kwam naar voren dat Amsterdamse jongeren niet linkser of rechtser zijn dan volwassenen (zie tabel 8). Tabel 8 Gemiddelde politieke oriëntatie per leeftijdscategorie, 2011 M SD 17 t/m 24 jaar 3,41 1, ,43 1,50 totaal 3,43 1,49 Dat jongeren niet per definitie linkser zijn dan volwassen betekent niet dat zij dezelfde partijvoorkeur hebben. Uit de uitslag van de Amsterdamse gemeenteraadsverkiezingen van 2010 blijkt dat jonger tot en met 25 jaar een iets andere partijvoorkeur hebben dan volwassenen. Zij stemden vaker op D66 en GroenLinks dan volwassenen en minder vaak op de PVDA. Politiek cynisme Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar politiek cynisme onder jongeren, onder andere door de Universiteit van Leiden (2006), waaruit bleek dat jongeren inderdaad een 8

9 cynische houding hebben ten aanzien van de politiek. Onderzoek dat O+S in de periode rond de verkiezingen in 2010 heeft uitgevoerd in samenwerking met de UvA heeft laten zien dat jongeren niet cynischer zijn over de politiek dan volwassenen, maar dat hun mening wel meer beïnvloed wordt door berichten in de media. Stemintentie en stemgedrag De bevinding dat jongeren minder vaak stemmen dan volwassen geldt ook voor Amsterdammers. Ten eerste verschillen Amsterdamse jongeren en volwassenen qua stemintentie. Amsterdamse jongeren zijn minder zeker of ze gaan stemmen bij verkiezingen dan volwassenen. Het aandeel volwassenen dat zegt zeker te gaan stemmen is 70%. Bij jongeren is dit iets meer dan de helft (53%). Jongeren zeggen vaker dan volwassenen dat ze misschien gaan stemmen (jongeren 33% tegenover 20% volwassenen). Ook zeggen jongeren iets vaker dan volwassenen dat ze zeker niet gaan stemmen. Tabel 9 Stemintentie gemeenteraadsverkiezingen naar leeftijdscategorie, t/m 24 jaar (n=382) 25+ (n=2.393) 10% 4% 7% 3% gaat zeker stemmen 20% gaat misschien stemmen 33% 53% gaat zeker niet stemmen weet het niet 70% Stemintentie is echter niet hetzelfde als daadwerkelijk gaan stemmen. Amsterdamse jongeren blijken ook daadwerkelijk minder vaak te stemmen dan volwassenen (zie figuur 10). Dit verschil is het grootst bij de gemeenteraadverkiezingen. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 geeft 65% van de jongeren aan gestemd te hebben tegenover 78% van de volwassenen. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 is dit verschil iets kleiner. Bijna driekwart van Amsterdamse jongeren (73%) zegt gestemd te hebben bij deze verkiezingen tegenover 82% van de volwassenen. 9

10 Figuur 10 Stemgedrag gemeenteraads- en Tweede Kamerverkiezingen van 2010 naar leeftijd, 2011 (procenten) % wel gestemd niet gestemd weet ik niet, geen antwoord t/m 24 jaar t/m 24 jaar 25+ gemeenteraadsverkiezingen Tweede Kamerverkiezingen Verschillen tussen jongeren Amsterdamse jongeren zijn dus minder geïnteresseerd in politiek, beschikken over minder politieke kennis en zijn minder vaak geneigd om te stemmen. Een vervolgvraag is of verschillende groepen jongeren op deze punten verschillen. Hier wordt nu verder op ingegaan. Net als bij volwassenen spelen bij jongeren achtergrondkenmerken een rol bij politieke kennis en stemintentie. Een van deze achtergrondkenmerken is opleidingsniveau. Hoogopgeleide jongeren beschikken over het algemeen over meer politieke kennis dan laagopgeleide jongeren. Verder zijn jongeren met veel politieke kennis eerder geneigd te gaan stemmen (Aelberts, 2004). Hoog opgeleide jongeren zijn dan ook eerder geneigd om te stemmen dan laag opgeleide jongeren. Nieuwsbronnen De media is een belangrijke bron voor politieke beeldvorming bij jongeren (De Heus en Smeulders, 2008). De TV is de meest gebruikte nieuwsbron. Op de tweede plaats staat het internet (TNS NIPO, 2009). Naast de beschreven verschillen tussen jongeren en volwassenen in politieke kennis en interesse zijn er ook verschillen in de nieuwsbronnen die door deze twee groepen worden gebruikt. Jongeren maken vaker gebruik van internet als nieuwsbron dan volwassenen. Volwassen maken weer vaker gebruik van de TV en de krant als nieuwsbron (TNS NIPO, 2009). Vooral het gebruik van de krant als nieuwsbron 10

11 is beperkt onder jongeren. De opkomst van gratis nieuwssites lijken hiervoor verantwoordelijk. Ook bij Amsterdamse jongeren tussen de 17 en 24 jaar is dit patroon zichtbaar (zie tabel 11). Amsterdamse jongeren maken vaker gebruik van internet als nieuwsbron dan volwassenen (76% tegenover 63%). Volwassenen maken weer iets meer gebruik van de televisie als nieuwsbron. Het gebruik van kranten laat een wisselend beeld zien. Jongeren maken meer gebruik van gratis kranten maar minder van de traditionele betaalde kranten als volwassenen. Tabel 11 Type media dat wordt gebruikt als nieuwsbron, 2011 (procenten) 17 t/m 24 jaar (n=382) 25+ (n = 2.393) televisie de radio internet geabonneerde krant gratis krant vrienden, bekenden, familie anders 3 5 weet ik niet, geen antwoord 2 1 Naast de traditionele media spelen sociale media (Facebook, Hyves, Twitter etc.) in toenemende mate een rol bij de communicatie, ook in de politiek. Verkiezingscampagnes spelen steeds vaker in op deze nieuwe vormen van media. Amsterdamse jongeren maken over het algemeen meer gebruik van sociale media dan volwassenen. Driekwart van de Amsterdamse jongeren is lid van Facebook tegenover iets minder dan de helft van de volwassenen (zie Figuur 12). Hyves is minder populair maar ook hier maken jongeren vaker gebruik van dan volwassenen (24% tegenover 14%). Linkedin is juist populairder onder volwassenen. Van de Amsterdamse jongeren zegt 14% actief te zijn op Twitter. Bij Amsterdammers van 25 jaar en ouder is dit iets minder, namelijk 8%. Als we naar herkomst kijken dan blijkt het gebruik van Facebook onder Amsterdamse Marokkaanse jongeren lager dan gemiddeld. Van de Marokkaanse jongeren (n=43) van 17 t/m 24 jaar is 56% lid van Facebook. Bij autochtone jongeren (n=161) is 82% lid van Facebook (Amsterdamse Burgermonitor, 2011). Marokkaanse jongeren zijn vaak actief op community sites zoals Marokko.nl en Maroc.nl (Feiten & cijfers, 2009). 11

12 Figuur 12 Lidmaatschap online vriendengroep naar leeftijd, 2011 (procenten) % Facebook Linkedin Hyves geen lid t/m 24 jaar (n=382) 25+ (n= 2.393) 12

13 Literatuurlijst Aarts, K. en Thomassen, J. (2000). Belangstelling voor politiek en politiek zelfvertrouwen. In J. Thomassen, K. Aarts & H. Van der Kolk (Eds.), Politieke veranderingen in Nederland : kiezers en de smalle marges van de politiek (pp ). Den Haag: SDU. Aelberts, C. (2004). Politieke betrokkenheid en politieke sensitiviteit onder jongeren. Amsterdam: UvA. Fieldhouse E., Tranmer, M. en Russel, A. (2007). Something about young people or something about elections? Electoral participation of young people in Europe: Evidence from a multilevel analysis of the European Social Survey. European Journal of Political Research, 46, Feiten & cijfers (2009). Digitale media in een multiculturele samenleving. Utrecht: Mira Media. Henn, M., Weinstein, M. en Forrest, S. (2005). Uninterested Youth? Young People's Attitudes towards Party Politics in Britain. Political Studies, 53 (3), Heus, C. M., de, en Smeulders, P. H. M. (2008). Leren van democratie. Een onderzoek naar waar en hoe jongeren kennis, houding en vaardigheden opdoen ten aanzien van politieke partijen en godsdienstvrijheid. Den Haag: Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Milner, H.(2007). Political knowledge and participation among young Canadians and Americans. IRPP Paper Series, no O+S (2010). Mediagebruik en politiek cynisme onder Amsterdamse Kiezers. Amsterdam: O+S Sociaal en Cultureel Planbureau (2007). Achterstand en afstand. Digitale vaardigheden van lager opgeleiden, ouderen, allochtonen en inactieven. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau. TNS Nipo (2009) internet-nieuwsbron-/ TNS Nipo & UvA (2010). Jongere kiezer is net een oudere. Volkskrant. Universiteit Leiden (2006). Jongeren cynisch over politiek. Leiden: Universiteit Leiden (via Zeijl, E. (2003). Politieke en maatschappelijke participatie. In E. Zeijl (Ed.), Rapportage jeugd 2002 (pp ). Den Haag: SCP. 13

Politieke participatie

Politieke participatie 12 Politieke participatie De Tweede Kamerverkiezingen van 17 hebben voor grote verschuivingen gezorgd in Amsterdam. De uitkomsten van deze verkiezingen komen uitgebreid aan bod in dit hoofdstuk. Verder

Nadere informatie

Politieke participatie

Politieke participatie 12 Politieke participatie In dit hoofdstuk komen de interesse en participatie van Amsterdammers in de politiek aan bod. 2014 was in dat opzicht een boeiend jaar, met drie verkiezingen en belangrijke verschuivingen

Nadere informatie

Politieke participatie

Politieke participatie 11 Politieke participatie Interesse in de (gemeente)politiek, stemintentie, opkomst en partijkeuze komen in dit hoofdstuk aan de orde. De centrale vraag is: welke Amsterdammers zijn politiek betrokken,

Nadere informatie

Homoseksuelen in Amsterdam

Homoseksuelen in Amsterdam Homoseksuelen in Amsterdam Projectnummer 9150 In opdracht van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Marlon Nieuwenhuis drs. Marcel Janssen dr. Willem Bosveld Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012

Nadere informatie

Mocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 55,9% Nee 44,1% Totaal. Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1%

Mocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 55,9% Nee 44,1% Totaal. Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1% Mocht jij bij deze verkiezingen stemmen? Ja 55,9% Nee 44,1% Heb je bij deze verkiezingen ook gestemd? Ja 98,5% Nee 1,4% Zeg ik niet 0,1% Op welke partij heb je gestemd? PvdA 27,1% D66 17,9% VVD 16,4% SP

Nadere informatie

Voorlopige uitslag Amsterdam. Project: 12213 Verkiezingen Tweede Kamer 2012 In samenwerking met: Dienst Basisinformatie/Bureau Verkiezingen

Voorlopige uitslag Amsterdam. Project: 12213 Verkiezingen Tweede Kamer 2012 In samenwerking met: Dienst Basisinformatie/Bureau Verkiezingen Verkiezingen 2012 Tweede Kamer Voorlopige uitslag Amsterdam Project: 12213 In samenwerking met: Dienst Basisinformatie/Bureau Verkiezingen Samenstelling publicatie: Jeroen Slot Cor Hylkema Oudezijds Voorburgwal

Nadere informatie

Kiezersonderzoek 2017 Onderzoek naar stemgedrag van gemeentepanelleden

Kiezersonderzoek 2017 Onderzoek naar stemgedrag van gemeentepanelleden Kiezersonderzoek 2017 Onderzoek naar stemgedrag van gemeentepanelleden Bestuursstaf Advies en ondersteuning Venlo, juli 2017 Onderzoek & Statistiek 2 Samenvatting In maart 2018 vinden er in Venlo gemeenteraadsverkiezingen

Nadere informatie

De Amsterdamse Burgermonitor 2010

De Amsterdamse Burgermonitor 2010 De Amsterdamse Burgermonitor 2010 Projectnummer: 10021 In opdracht van: Bestuursdienst, Directie Communicatie, gemeente Amsterdam Dr. Marije Baart de la Faille - Deutekom Dr. Willem Bosveld Oudezijds Voorburgwal

Nadere informatie

ANALYSE FORUM VOOR DEMOCRATIE

ANALYSE FORUM VOOR DEMOCRATIE ANALYSE FORUM VOOR DEMOCRATIE Vervolganalyse Peiling september 2017 1. Belangrijkste uitkomsten 1.1 Electoraal speelveld Forum voor Democratie is een geduchte concurrent van 50 Plus en PVV en ook van VVD,

Nadere informatie

Kiezersvoorkeuren in Amsterdam

Kiezersvoorkeuren in Amsterdam Kiezersvoorkeuren in Amsterdam In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van maart peilt OIS in opdracht AT de politieke voorkeur van Amsterdammers. Vooruitlopend daarop is een eerste verkennend onderzoek

Nadere informatie

GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN 2018

GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN 2018 Rapport GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN 2018 Twee derde van de kiezers nog onzeker over stemkeuze 16 maart 2018 www.ioresearch.nl Twee derde van de kiezers nog onzeker over stemkeuze Eén op drie kiezers stemt

Nadere informatie

OP NAAR DE GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN

OP NAAR DE GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN Rapport OP NAAR DE GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN Eerste verkiezingspeiling i.o.v. gemeente Haarlemmermeer 19 oktober 2018 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563 7500 AN Enschede

Nadere informatie

NEDERLANDERS PER SALDO NOG STEEDS VOOR SLEEPWET

NEDERLANDERS PER SALDO NOG STEEDS VOOR SLEEPWET Rapport NEDERLANDERS PER SALDO NOG STEEDS VOOR SLEEPWET Peiling I&O Research februari 2018 14 februari 2018 www.ioresearch.nl Nederlanders per saldo nog steeds voor sleepwet TWEEDE KAMER VVD grootste partij,

Nadere informatie

BREXIT: NEDERLANDERS ZIEN VOORAL NADELEN VOOR NEDERLAND

BREXIT: NEDERLANDERS ZIEN VOORAL NADELEN VOOR NEDERLAND Rapport BREXIT: NEDERLANDERS ZIEN VOORAL NADELEN VOOR NEDERLAND Peiling I&O Research 23 januari 2019 www.ioresearch.nl Brexit lijkt EU-gevoel in Nederland te versterken Nederlanders zien vooral nadelen

Nadere informatie

Verkiezingsuitslagen Drechtsteden

Verkiezingsuitslagen Drechtsteden Verkiezingsuitslagen PROVINCIALE STATEN 18 MAART Inhoud Hoe hebben inwoners van de regio bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten gestemd? Wat zou in de regio de grootste partij zijn en wie is de

Nadere informatie

De Amsterdamse Burgermonitor 2011

De Amsterdamse Burgermonitor 2011 De Amsterdamse Burgermonitor 2011 Samenvatting van de resultaten stadsdeel Nieuw- September 2012 O+S (, gemeente Amsterdam) onderzoekt sinds 1999 in de Burgermonitor de relatie van Amsterdammers met hun

Nadere informatie

PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN

PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN Meerderheid coalitie en C3 in Eerste Kamer onzeker 7 ruari 2015 Provinciale Staten gaan meer leven Kiezers stemmen rechtser dan ze zelf zijn Met betrekking tot de Provinciale

Nadere informatie

De Amsterdamse Burgermonitor 2010

De Amsterdamse Burgermonitor 2010 De Amsterdamse Burgermonitor 2010 December 2010 Samenvatting van de resultaten Sinds 1999 voert O+S de Amsterdamse Burgermonitor uit. Dit jaar wordt in het bijzonder ingegaan op de politieke kleur van

Nadere informatie

Communicatiemiddelen gemeente Amsterdam

Communicatiemiddelen gemeente Amsterdam Communicatiemiddelen gemeente Amsterdam In opdracht van: Bestuursdienst, directie Communicatie, afdeling Media en concerncomm. Projectnummer: 13200 Robert Selten José van Boven Willem Bosveld Bezoekadres:

Nadere informatie

De Rol van de Lokale Media: Langedijk. De Regio Vecht Terug 25 april 2018

De Rol van de Lokale Media: Langedijk. De Regio Vecht Terug 25 april 2018 De Rol van de Lokale Media: Langedijk De Regio Vecht Terug 2 april 2 Inhoudsopgave Introductie Samenvatting De Kiezer en de thema s die zij belangrijk vinden De belangrijkste thema s volgens de kiezer................................

Nadere informatie

Verkiezingen Tweede Kamer, voorlopige uitslag. Onderzoek, Informatie en Statistiek

Verkiezingen Tweede Kamer, voorlopige uitslag. Onderzoek, Informatie en Statistiek Verkiezingen Tweede Kamer, maart voorlopige uitslag Projectnummer: Slot, Jeroen Hylkema, Cor Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal Postbus, AR Amsterdam j.slot@amsterdam.nl Telefoon www.ois.amsterdam.nl c.hylkema@amsterdam.nl

Nadere informatie

De Rol van de Lokale Media: Rotterdam. De Regio Vecht Terug 25 april 2018

De Rol van de Lokale Media: Rotterdam. De Regio Vecht Terug 25 april 2018 De Rol van de Lokale Media: Rotterdam De Regio Vecht Terug april 0 Inhoudsopgave Introductie Samenvatting De Kiezer en de thema s die zij belangrijk vinden De belangrijkste thema s volgens de kiezer................................

Nadere informatie

Verkiezingsuitslagen Drechtsteden

Verkiezingsuitslagen Drechtsteden Verkiezingsuitslagen Verkiezingen Europees Parlement Hoe stemden de inwoners van de bij de verkiezingen voor het Europees Parlement? Wijkt hun stemgedrag af van de landelijke uitslag? En, welke en werden

Nadere informatie

Opkomst en stemgedrag van Amsterdammers met een migratie-achtergrond tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014

Opkomst en stemgedrag van Amsterdammers met een migratie-achtergrond tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014 Opkomst en stemgedrag van Amsterdammers met een migratie-achtergrond tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 19 maart 2014 Maria Kranendonk, Laure Michon, Hannah Schwarz & Floris Vermeulen 2014 IMES Report

Nadere informatie

Introductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011

Introductie. 1. Uw persoonlijke situatie. Voorbeeldvragenlijst COB-kwartaalenquête 2011 Introductie Dit onderzoek vindt plaats in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Met de resultaten wil het bureau het kabinet en de politiek in het algemeen informeren over zorgen en wensen

Nadere informatie

Projectnummer: In opdracht van: de gemeenteraadsfractie. Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus GL Amsterdam 1000 AR Amsterdam

Projectnummer: In opdracht van: de gemeenteraadsfractie. Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus GL Amsterdam 1000 AR Amsterdam Omnibus 84 SP Projectnummer: 11051 In opdracht van: de gemeenteraadsfractie Jessica Greven Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012 GL Amsterdam 1000 AR Amsterdam Telefoon 020 251 0307 Fax 020 251 0444

Nadere informatie

De Rol van de Lokale Media: Roermond. De Regio Vecht Terug 25 april 2018

De Rol van de Lokale Media: Roermond. De Regio Vecht Terug 25 april 2018 De Rol van de Lokale Media: Roermond De Regio Vecht Terug april 0 Inhoudsopgave Introductie Samenvatting De Kiezer en de thema s die zij belangrijk vinden De belangrijkste thema s volgens de kiezer................................

Nadere informatie

[Geef tekst op] Onderzoek, Informatie en Statistiek

[Geef tekst op] Onderzoek, Informatie en Statistiek [Geef tekst op] - Amsterdamse Burgermonitor 2017 Projectnummer: 17021 Renske Hoedemaker Laure Michon Jeroen Slot Soufyan Ahamiane Willem Bosveld Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal 300 Telefoon 020 251

Nadere informatie

RAPPORTAGE ONDERZOEK PARTIJPOLITIEKE BENOEMINGEN

RAPPORTAGE ONDERZOEK PARTIJPOLITIEKE BENOEMINGEN RAPPORTAGE ONDERZOEK PARTIJPOLITIEKE BENOEMINGEN Meer Democratie Mei 2015 Rapportage onderzoek Partijpolitieke benoemingen Meer Democratie 1 Persbericht NEDERLANDERS: PUBLIEKE FUNCTIES OPEN VOOR IEDEREEN

Nadere informatie

De PVV in het land en in de peiling

De PVV in het land en in de peiling De PVV in het land en in de peiling Zowel in als in is de PVV in de laatste peilingen van Peil.nl lager uitgekomen dan bij de verkiezingen zelf. Een analyse naar de reden hiervan geeft een beter beeld

Nadere informatie

OP NAAR DE GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN

OP NAAR DE GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN Rapport OP NAAR DE GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN Tweede verkiezingspeiling i.o.v. gemeente Haarlemmermeer 8 november 2018 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563 7500 AN Enschede

Nadere informatie

Onderzoek Steun PvdA na gemeenteraadsverkiezingen

Onderzoek Steun PvdA na gemeenteraadsverkiezingen Onderzoek Steun PvdA na gemeenteraadsverkiezingen Rapportage 27 maart 2014 Over dit onderzoek Aan het onderzoek deden 5824 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee die bij de Tweede Kamerverkiezingen in

Nadere informatie

Politieke participatie van allochtonen

Politieke participatie van allochtonen FORUM November 20 Factsheet Politieke participatie van allochtonen Samenvatting Bij landelijke verkiezingen vormen de naar schatting een miljoen kiesgerechtigde allochtonen 9% van het totale electoraat,

Nadere informatie

De Rol van de Lokale Media: Amsterdam. De Regio Vecht Terug 25 april 2018

De Rol van de Lokale Media: Amsterdam. De Regio Vecht Terug 25 april 2018 De Rol van de Lokale Media: Amsterdam De Regio Vecht Terug april 0 Inhoudsopgave Introductie Samenvatting De Kiezer en de thema s die zij belangrijk vinden De belangrijkste thema s volgens de kiezer................................

Nadere informatie

VOORSTEL TOT ONDERZOEK

VOORSTEL TOT ONDERZOEK Markt- en Opinieonderzoek. Zeker Meten. PEILING GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN 1 MAART 018 I168 REMCO FRERICHS 0 MAART 018 VOORSTEL TOT ONDERZOEK Inleiding: Op 1 maart vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats.

Nadere informatie

Dienstverlening Amsterdam-Noord

Dienstverlening Amsterdam-Noord Dienstverlening Amsterdam-Noord tweede meting bewonerspanel Projectnummer: 9151 In opdracht van stadsdeel Amsterdam-Noord Rogier van der Groep Esther Jakobs Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012 GL

Nadere informatie

Gebruikers gemeentelijke media Onderzoek, Informatie en Statistiek

Gebruikers gemeentelijke media Onderzoek, Informatie en Statistiek [Geef tekst op] - Gebruikers gemeentelijke media Onderzoek, Informatie en Statistiek In opdracht van: Bestuur en Organisatie, redactie gemeentelijke media Projectnummer: 18324 Renske Hoedemaker Laure Michon

Nadere informatie

Slotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar

Slotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar Rapport Slotpeiling PS: vijf partijen zeer dicht bij elkaar Slechts zwakke stijging opkomstintentie, meerderheid VVD, PvdA en C3 ver weg De spanning voor de Provinciale Statenverkiezingen van woensdag

Nadere informatie

Speciale editie van onze weekpeiling in het Paasweekend

Speciale editie van onze weekpeiling in het Paasweekend Speciale editie van onze weekpeiling in het Paasweekend In dit Paasweekend komen we met een heel speciale uitvoering van onze Peiling. In samenwerking met Dennis Brouwer, gespecialiseerd in analyses op

Nadere informatie

Project: 8216 In opdracht van Platform Amsterdam Samen

Project: 8216 In opdracht van Platform Amsterdam Samen Vervolgevaluatie Project: 8216 In opdracht van Platform Amsterdam Samen drs. Lonneke van Oirschot drs. Jeroen Slot dr. Esther Jakobs Weesperstraat 79 Postbus 658 1018 VN Amsterdam 1000 AR Amsterdam Telefoon

Nadere informatie

Ontwikkeling politieke voorkeur in 2015

Ontwikkeling politieke voorkeur in 2015 Een politiek systeem in ontbinding De peiling van vandaag laat zien in welke bijzondere electorale situatie Nederland eind 2015 is beland. Deze resultaten kunnen geplaatst worden in het verlengde van het

Nadere informatie

Hoeveel potentie tot buurtparticipatie in Amsterdam?

Hoeveel potentie tot buurtparticipatie in Amsterdam? Hoeveel potentie tot buurtparticipatie in Amsterdam? Met een terugtrekkende overheid die niet meer alle zorg kan en wil dragen, doet men steeds meer een beroep op de verantwoordelijkheid van de burgers.

Nadere informatie

23 november Onderzoek: Proces Wilders

23 november Onderzoek: Proces Wilders 23 november 2016 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de

Nadere informatie

Consumentenvertrouwen in Amsterdam

Consumentenvertrouwen in Amsterdam Consumentenvertrouwen in Amsterdam Projectnummer: 12059-2 In opdracht van: nvt drs. Idske de Jong Merel van der Wouden MSc drs. Carine van Oosteren Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012 GL Amsterdam

Nadere informatie

De Amsterdamse Burgermonitor 2005

De Amsterdamse Burgermonitor 2005 De Amsterdamse Burgermonitor 2005 november 2005 Samenvatting van de resultaten Een grotere maatschappelijke en politieke betrokkenheid, maar ook een toenemend gevoel van discriminatie op grond van etnische

Nadere informatie

HET REFERENDUM OVER DE ASSOCIATIE- OVEREENKOMST MET OEKRAÏNE

HET REFERENDUM OVER DE ASSOCIATIE- OVEREENKOMST MET OEKRAÏNE Rapport HET REFERENDUM OVER DE ASSOCIATIE- OVEREENKOMST MET OEKRAÏNE Onderzoek I&O Research Februari 2016 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563 7500 AN Enschede Datum

Nadere informatie

Enquête bezoekers Stemwijzer

Enquête bezoekers Stemwijzer Enquête bezoekers Stemwijzer Dr. Marcel Boogers TILBURGSE SCHOOL VOOR POLITIEK EN BESTUUR Het onderzoek is uitgevoerd door de Tilburgse School voor Politiek en Bestuur van de Universiteit van Tilburg,

Nadere informatie

Centraal Bureau voor de Statistiek. Nationaal Kiezers Onderzoek

Centraal Bureau voor de Statistiek. Nationaal Kiezers Onderzoek Centraal Bureau voor de Statistiek Nationaal Kiezers Onderzoek 00 VOOR U GAAT INVULLEN... AANWIJZINGEN VOOR HET INVULLEN VAN DE VRAGENLIJST Bij de meeste vragen in de vragenlijst kunt u het antwoord dat

Nadere informatie

Stemmotieven bij de gemeenteraadsverkiezingen

Stemmotieven bij de gemeenteraadsverkiezingen Stemmotieven bij de gemeenteraadsverkiezingen Voor: NPS/NOVA Hugo van der Parre Datum: 28 januari 2009 Project: 91804 Copyright: 2010. Synovate Ltd. Alle rechten voorbehouden. De concepten en ideeën die

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen The following full text is a publisher's version. For additional information about this publication click this link. http://hdl.handle.net/2066/62037

Nadere informatie

De Rol van de Lokale Media: Smallingerland. De Regio Vecht Terug 25 april 2018

De Rol van de Lokale Media: Smallingerland. De Regio Vecht Terug 25 april 2018 De Rol van de Lokale Media: Smallingerland De Regio Vecht Terug april 0 Inhoudsopgave Introductie Samenvatting De Kiezer en de thema s die zij belangrijk vinden De belangrijkste thema s volgens de kiezer................................

Nadere informatie

De Rol van de Lokale Media: Nijmegen. De Regio Vecht Terug 25 april 2018

De Rol van de Lokale Media: Nijmegen. De Regio Vecht Terug 25 april 2018 De Rol van de Lokale Media: Nijmegen De Regio Vecht Terug april Inhoudsopgave Introductie Samenvatting De Kiezer en de thema s die zij belangrijk vinden De belangrijkste thema s volgens de kiezer................................

Nadere informatie

OOK ONDER KIEZERS VERDEELDHEID OVER NIEUWE DONORWET

OOK ONDER KIEZERS VERDEELDHEID OVER NIEUWE DONORWET Rapport OOK ONDER KIEZERS VERDEELDHEID OVER NIEUWE DONORWET Peiling I&O Research februari 2018 8 februari 2018 www.ioresearch.nl OOK ONDER KIEZERS VERDEELDHEID OVER DONORWET Nipte meerderheid voor nieuwe

Nadere informatie

Fact sheet. Dienst Wonen, Zorg en Samenleven. Eigen woningbezit 1e en 2e generatie allochtonen. Aandeel stijgt, maar afstand blijft

Fact sheet. Dienst Wonen, Zorg en Samenleven. Eigen woningbezit 1e en 2e generatie allochtonen. Aandeel stijgt, maar afstand blijft Dienst Wonen, Zorg en Samenleven Fact sheet nummer 1 januari 211 Eigen woningbezit 1e en Aandeel stijgt, maar afstand blijft Het eigen woningbezit in Amsterdam is de laatste jaren sterk toegenomen. De

Nadere informatie

De Stemming van 8 april 2018

De Stemming van 8 april 2018 De Stemming van 8 april 2018 Om de reactie van de kiezers te meten op de besluitvorming van het kabinet inzake de WIV, hebben we gisteren een apart onderzoek uitgevoerd. De resultaten van vandaag zijn

Nadere informatie

1 Welke partij heeft uw voorkeur c.q. op welke partij heeft u gestemd bij de Tweede Kamerverkiezing?

1 Welke partij heeft uw voorkeur c.q. op welke partij heeft u gestemd bij de Tweede Kamerverkiezing? CDA ChristenUnie D66 GroenLinks Partij voor de Dieren PvdA PVV SGP SP VVD 50PLUS Niet gestemd Anders Weet niet CDA ChristenUnie D66 GroenLinks Partij voor de Dieren PvdA PVV SGP SP VVD 50PLUS Niet gestemd

Nadere informatie

Evaluatie hinder bij wegwerkzaamheden

Evaluatie hinder bij wegwerkzaamheden Evaluatie hinder bij wegwerkzaamheden Projectnummer: 10203 In opdracht van: Dienst Infrastructuur, Verkeer en Vervoer drs. Merijn Heijnen dr. Willem Bosveld Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012 GL

Nadere informatie

Opkomstgedrag en opkomstmotieven van Nieuwe Nederlanders bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012

Opkomstgedrag en opkomstmotieven van Nieuwe Nederlanders bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 bezoekadres Marnixkade 109 1015 ZL Amsterdam postadres Postbus 15262 1001 MG Amsterdam E moti@motivaction.nl T +31 (0)20 589 83 83 F +31 (0)20 589 83 00 W www.motivaction.nl Opkomstgedrag en opkomstmotieven

Nadere informatie

TOENAME SPANNINGEN TUSSEN BEVOLKINGSGROEPEN IN AMSTERDAMSE BUURTEN

TOENAME SPANNINGEN TUSSEN BEVOLKINGSGROEPEN IN AMSTERDAMSE BUURTEN TOENAME SPANNINGEN TUSSEN BEVOLKINGSGROEPEN IN AMSTERDAMSE BUURTEN 22 oktober Sinds 2011 meet Bureau O+S met een signaleringsinstrument de spanningen tussen bevolkingsgroepen in Amsterdamse buurten. De

Nadere informatie

Evaluatie Duurzaam Amsterdam 2010

Evaluatie Duurzaam Amsterdam 2010 Evaluatie Duurzaam Amsterdam 2010 In 2010 heeft O+S net als in voorgaande jaren de bezoekersdag (19 september 2010) en de bedrijvendag (17 september 2010) in het kader van Amsterdam Duurzaam geëvalueerd.

Nadere informatie

NEDERLANDERS WILLEN GEEN NEXIT

NEDERLANDERS WILLEN GEEN NEXIT Ondanks euroscepsis: NEDERLANDERS WILLEN GEEN NEXIT Persbericht I&O Research 14 maart 2016 VVD en PVV grootste partijen Op dit moment zou de VVD 27 zetels halen, op de voet gevolgd door de PVV (25 zetels).

Nadere informatie

OP NAAR DE GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN

OP NAAR DE GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN Rapport OP NAAR DE GEMEENTERAADS- VERKIEZINGEN Eerste verkiezingspeiling i.o.v. gemeenteraad Den Haag 31 januari 2018 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Zuiderval 70 Postbus 563 7500 AN Enschede

Nadere informatie

De Stemming van 26 juni 2016

De Stemming van 26 juni 2016 De Stemming van 26 juni 2016 Ook deze week zijn er geen verschuivingen in politieke voorkeur. Maar de uitslag van het Britse Referendum en de onderzoeken over een mogelijk Nederlands Referendum over een

Nadere informatie

ACHTERBAN CHRISTENUNIE ZIET SAMENWERKING MET D66 ZITTEN

ACHTERBAN CHRISTENUNIE ZIET SAMENWERKING MET D66 ZITTEN Rapport ACHTERBAN CHRISTENUNIE ZIET SAMENWERKING MET D66 ZITTEN D66-kiezers verdeeld over regeren met ChristenUnie 22 juni 2017 www.ioresearch.nl I&O Research politieke peiling juni 2017 Achterban ChristenUnie

Nadere informatie

De Amsterdamse Burgermonitor 2007

De Amsterdamse Burgermonitor 2007 De Amsterdamse Burgermonitor 2007 december 2007 Samenvatting van de resultaten Wat vinden de bijna 750.000 Amsterdammers van hun stad? Voelen ze zich thuis in de stad en hoe beoordelen zij de politiek?

Nadere informatie

Bijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming

Bijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming Jaarrapport integratie 27 Jaco Dagevos en Mérove Gijsberts Sociaal en Cultureel Planbureau, november 27 Bijlage bij hoofdstuk 11 Wederzijdse beeldvorming Mérove Gijsberts en Miranda Vervoort B11.1 Aandeel

Nadere informatie

DEMOCRATIE IN DOELGROEPEN

DEMOCRATIE IN DOELGROEPEN Rapport DEMOCRATIE IN DOELGROEPEN Meningen van en over minderheden en hun stemgedrag 8 maart 2017 www.ioresearch.nl COLOFON Uitgave I&O Research Piet Heinkade 55 1019 GM Amsterdam Datum 9 maart 2017 Auteurs

Nadere informatie

Outcome-monitor AAGG 2015

Outcome-monitor AAGG 2015 Outcome-monitor AAGG 2015 Bijlagenrapport GGD Amsterdam In opdracht van: Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht Projectnummer: 14198 drs Merel Groeneveld dr Manon van Eijsden Sanna de Ruiter MSc drs Sanne Franssen

Nadere informatie

Resultaten 3e peiling Provinciale Statenverkiezingen februari 2011

Resultaten 3e peiling Provinciale Statenverkiezingen februari 2011 Resultaten 3e Provinciale Statenverkiezingen 2011 28 februari 2011 Opdrachtgever: RTV Oost maart 2011 Derde Provinciale Statenverkiezingen 2011 28 februari 2011 Bent u ervan op de hoogte dat er begin maart

Nadere informatie

WEERSTAND TEGEN TRUMP TOEGENOMEN

WEERSTAND TEGEN TRUMP TOEGENOMEN WEERSTAND TEGEN TRUMP TOEGENOMEN 4 maart 2017 In deze peiling besteedden we speciale aandacht aan vier gebeurtenissen: twee debatten (RTL- en Radio 1-debat), de manier waarop Henk Krol de verlaging van

Nadere informatie

I&O RESEARCH PEILING: REFERENDUM SLEEPWET

I&O RESEARCH PEILING: REFERENDUM SLEEPWET Rapport I&O RESEARCH PEILING: REFERENDUM SLEEPWET Meerderheid voor, maar kiezers vatbaar voor tegenargumenten 1 november 2017 www.ioresearch.nl I&O Research peiling: referendum sleepwet Nederlanders per

Nadere informatie

2016 / Maurice de Hond

2016  / Maurice de Hond De NOS heeft aangekondigd zich ten aanzien van de weergave van de peilingen vooral te beperken tot de Peilingwijzer. O.a. met als argument dat pas na het bekend worden van 3 a 4 verschillende peilingen

Nadere informatie

Amsterdamse Burgermonitor 2013

Amsterdamse Burgermonitor 2013 Amsterdamse Burgermonitor 2013 In opdracht van: DMO, stadsdelen Projectnummer: 13021 Laure Michon Ellen Lindeman Hannah Schwarz Willem Bosveld Derek Schippers Bezoekadres: Oudezijds Voorburgwal 300 Telefoon

Nadere informatie

Allen Vrouw Man 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+ N= 522 243 279 55 73 106 110 132 46 % % % % % % % % % 97,1 97,5 96,8 98,2 100,0 97,2 95,5 97,0 95,7

Allen Vrouw Man 18-24 25-34 35-44 45-54 55-64 65+ N= 522 243 279 55 73 106 110 132 46 % % % % % % % % % 97,1 97,5 96,8 98,2 100,0 97,2 95,5 97,0 95,7 Filosofie Magazine Onderzoek De Grote Moraalenquête 2010 Tabellenboek Van Eunen Marketing 6 september 2010 Onderzoek uitgevoerd door PanelClix Representatief Nederland 18+, N=522 Vraag 1: Maakt u zelf

Nadere informatie

TILBURG HEEFT IETS TE KIEZEN

TILBURG HEEFT IETS TE KIEZEN TILBURG HEEFT IETS TE KIEZEN Verslag van een exit poll bij de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010 in de gemeente Tilburg April 2010 Dr. M. Boogers L. Slagter Drs. J. van Ostaaijen Tilburgse School

Nadere informatie

Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2017

Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2017 Gemeente Amsterdam Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 201 Factsheet maart 201 De totale werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar sterk gedaald ten opzichte van 201. Van de.000 Amsterdamse

Nadere informatie

Verkiezingsuitslagen. Drechtsteden

Verkiezingsuitslagen. Drechtsteden Verkiezingsuitslagen Provinciale Staten, 2 maart Inhoud: 1. Opkomst 2. Winnaars en verliezers 3. Zetelverdeling Provinciale Staten 4. Verschil tussen gemeenten Bijlage 1 De VVD heeft bij deze verkiezingen

Nadere informatie

Strategisch stemgedrag van PvdA en VVD kiezers

Strategisch stemgedrag van PvdA en VVD kiezers Strategisch stemgedrag van PvdA en VVD kiezers 30 Oktober 2012 Samenvatting en persbericht Uit een recent (oktober) verkiezingsonderzoek van I&O Research komt naar voren dat een kwart van de VVD-kiezers

Nadere informatie

De stemming van 15 juli 2012, speciaal thema: Determinanten van het stemgedrag

De stemming van 15 juli 2012, speciaal thema: Determinanten van het stemgedrag De stemming van 15 juli 2012, speciaal thema: Determinanten van het stemgedrag De komende 3 weken, 6-8 weken voor de verkiezingen, met de Kamer op reces, zullen we naast de peilingen zelf, elke week op

Nadere informatie

16 januari Onderzoek: Partijen uitsluiten bij formatie?

16 januari Onderzoek: Partijen uitsluiten bij formatie? 16 januari 2017 Onderzoek: Partijen uitsluiten bij formatie? Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online

Nadere informatie

De Stemming van 18 december 2016

De Stemming van 18 december 2016 De Stemming van 18 december 2016 Hoewel er wel belangwekkende gebeurtenissen waren op het politieke vlak, zoals de aanvullende verklaring inzake het verdrag met Oekraine en de positieve prognose van het

Nadere informatie

Interpretatie van de uitslag van de tussentijdse Gemeenteraadsverkiezingen

Interpretatie van de uitslag van de tussentijdse Gemeenteraadsverkiezingen Interpretatie van de uitslag van de tussentijdse Gemeenteraadsverkiezingen Ook bij tussentijdse verkiezingen bestaat de behoefte de uitslag te interpreteren naar een landelijke trend. Hoewel dat door een

Nadere informatie

Verkiezingen Provinciale Staten (nog) geen referendum

Verkiezingen Provinciale Staten (nog) geen referendum PVV, D66 aan kop VVD levert flink in Verkiezingen Provinciale Staten (nog) geen referendum Aan het einde van het kalenderjaar wordt duidelijk dat, in navolging van de PvdA, de VVD electoraal gezien ook

Nadere informatie

Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2015

Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2015 1 Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2015 Fact sheet juni 20 De werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar sterk gedaald. Van de 3.00 Amsterdamse jongeren in de leeftijd van 15

Nadere informatie

13 januari 2016. Onderzoek:

13 januari 2016. Onderzoek: 13 januari 2016 Onderzoek: Het referendum 2016 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek.

Nadere informatie

Campagne De Nieuwe Handhaver

Campagne De Nieuwe Handhaver Campagne De Nieuwe Handhaver Projectnummer: 10180 In opdracht van: Stedelijk Programma Regelgeving en Handhaving Manilde van der Oord Esther Jakobs Oudezijds Voorburgwal 300 Postbus 658 1012 GL Amsterdam

Nadere informatie

29 maart 2019 Auteur: Rozemarijn Lubbe. De brexit

29 maart 2019 Auteur: Rozemarijn Lubbe. De brexit 29 maart 2019 Auteur: Rozemarijn Lubbe De brexit Samenvatting Meerderheid wil dat GB lid blijft van EU Samenvatting Meeste mensen willen in EU blijven Veel mensen in Nederland zien het liefst dat de brexit

Nadere informatie

Behoefteonderzoek opvang kinderen basisschoolleeftijd

Behoefteonderzoek opvang kinderen basisschoolleeftijd Behoefteonderzoek opvang kinderen basisschoolleeftijd Totaal alle deelnemers Project: Dagarrangementen en Combinatiefuncties In opdracht van: DMO Weesperstraat 79 Postbus 658 1018 VN Amsterdam 1000 AR

Nadere informatie

Maatschappelijke. participatie en vertrouwen

Maatschappelijke. participatie en vertrouwen Maatschappelijke participatie en vertrouwen Hoogopgeleiden meer vertrouwen in politiek en instituties 14 Vier op de tien Nederlanders politiek actief Deelname aan politieke activiteiten stabiel gebleven

Nadere informatie

Resultaten 1e peiling Provinciale Statenverkiezingen jan

Resultaten 1e peiling Provinciale Statenverkiezingen jan Resultaten 1e peiling Provinciale Statenverkiezingen 2011-31 jan. 2011- Resultaten 1e peiling Provinciale Statenverkiezingen 2011 31 januari 2011 Soort onderzoek : Opiniepeiling Uitgevoerd door : Right

Nadere informatie

REFERENDUM OVER SLEEPWET

REFERENDUM OVER SLEEPWET Rapport REFERENDUM OVER SLEEPWET Jongeren per saldo tegen nieuwe inlichtingenwet, ouderen voor 12 oktober 2017 www.ioresearch.nl I&O Research peiling: referendum sleepwet Referendum over de sleepwet :

Nadere informatie

Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2016

Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2016 1 Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 20 Fact sheet april 20 De totale werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is het afgelopen jaar vrijwel gelijk gebleven aan 2015. Van de 14.000 Amsterdamse jongeren

Nadere informatie

Wat onthouden we uit het nieuws? Analyse van de effecten van verschillende informatiekanalen op kennis over actuele politieke zaken

Wat onthouden we uit het nieuws? Analyse van de effecten van verschillende informatiekanalen op kennis over actuele politieke zaken Onderzoeksnota : Wat onthouden we uit het nieuws? Analyse van de effecten van verschillende informatiekanalen op kennis over actuele politieke zaken Dr. Patrick van Erkel Prof. Peter Van Aelst Onderzoeksgroep

Nadere informatie

MARK RUTTE MEEST POPULAIR ALS PREMIER

MARK RUTTE MEEST POPULAIR ALS PREMIER MARK RUTTE MEEST POPULAIR ALS PREMIER 22 december 2016 Wensen en verwachtingen met betrekking tot de verkiezingsuitslag lopen uiteen We hebben de kiezers eind november gevraagd welke partij hun eerste

Nadere informatie

SLOTPEILING PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN

SLOTPEILING PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN SLOTPEILING PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN 16 maart 2015 VVD, PvdA en SP stijgen PVV en D66 leveren in Aftreden bewindslieden bevestigt kiezers vooral in partijvoorkeur VVD en PvdA tonen licht herstel;

Nadere informatie

De Rol van de Lokale Media: Enschede. De Regio Vecht Terug 25 april 2018

De Rol van de Lokale Media: Enschede. De Regio Vecht Terug 25 april 2018 De Rol van de Lokale Media: Enschede De Regio Vecht Terug april 0 Inhoudsopgave Introductie Samenvatting De Kiezer en de thema s die zij belangrijk vinden De belangrijkste thema s volgens de kiezer................................

Nadere informatie

Peiling Tweede Kamerverkiezingen 2017 stemgedrag en stemmotieven van Nederlanders met een migratie-achtergrond

Peiling Tweede Kamerverkiezingen 2017 stemgedrag en stemmotieven van Nederlanders met een migratie-achtergrond Peiling Tweede Kamerverkiezingen 2017 stemgedrag en stemmotieven van Nederlanders met een migratie-achtergrond Rotterdam, Februari 2017 Versie: 2017-01 Het auteursrecht op dit rapport ligt bij de opdrachtgever.

Nadere informatie

Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2014

Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2014 1 Monitor Jeugdwerkloosheid Amsterdam over 2014 Fact sheet juni 2015 De werkloosheid onder Amsterdamse jongeren is voor het eerst sinds enkele jaren weer gedaald. Van de bijna 140.000 Amsterdamse jongeren

Nadere informatie

Gemeenteraadsverkiezingen 2014

Gemeenteraadsverkiezingen 2014 Gemeenteraadsverkiezingen 2014 Wie stemt, wat en waarom? BMC Onderzoek BMC 5 maart 2014 Prof. dr. Marcel Boogers Lieke Salome, Msc Correspondentienummer: INHOUD HOOFDSTUK 1 SAMENVATTING 1 HOOFDSTUK 2 INLEIDING

Nadere informatie

Onderzoek. Diversiteit in de Tweede Kamer 2012

Onderzoek. Diversiteit in de Tweede Kamer 2012 Onderzoek Diversiteit in de Tweede Kamer 2012 Nederland heeft een stelsel met evenredige vertegenwoordiging. Op 12 september 2012 waren er vervroegde verkiezingen voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal:

Nadere informatie