- basisonderwijs - voortgezet onderwijs ( vmbo, havo, vwo, mbo) - hoger onderwijs (hbo, universiteit)

Transcriptie

1 - basisonderwijs - voortgezet onderwijs ( vmbo, havo, vwo, mbo) - hoger onderwijs (hbo, universiteit) 1 / 14

2 BASISONDERWIJS Regulier basisonderwijs De duur van het Basisonderwijs is acht jaar. De verplichting om te zorgen dat een minderjarige als leerling van een school is ingeschreven, begint op de eerste schooldag van de maand volgende op die waarin de minderjarige de leeftijd van vijf jaar bereikt. Mogelijkheden voor verdere studie Mogelijkheden in het Voorbereidend (VMBO) en het Voortgezet Onderwijs (HAVO en VWO). Hierbinnen zijn voor wat betreft het 1e leerjaar (brugklas) verschillende alternatieven voor een keuze beschikbaar: VMBO, HAVO en VWO. In de eerste fase van deze opleidingen wordt BAVO (Basisvorming Voortgezet Onderwijs) gegeven. Speciaal Onderwijs (SO) Het Speciaal Onderwijs wordt onderscheiden in: Speciaal BasisOnderwijs (SBO) - deze scholen vallen onder de Wet op het Primair Onderwijs), en zijn nu onderdeel van het regulier Basisonderwijs; 2 / 14

3 scholen voor Speciaal Onderwijs (SO of ExpertiseCentra); Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO; van werd de afkorting SVO gebruikt voor het VSO-LOM en het VSO-MLK). Het doel van dit soort onderwijs is meer hulp geven bij de opvoeding en het leren van kinderen die verstandelijk, lichamelijk of zintuiglijk beperkt zijn, dan het gewone Basis- of Voortgezet Onderwijs kan bieden. Het WSNS-beleid Het Weer-Samen-Naar-School-beleid is gestart in Beoogd werd een te strakke scheiding tussen Regulier en Speciaal Onderwijs op te heffen. De vroegere LOM-leerlingen kunnen worden ondergebracht in het LWOO en de vroegere MLK-leerlingen kunnen worden ondergebracht in het Praktijkonderwijs. Na het speciaal onderwijs kan men gaan naar: Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) Er is niet langer sprake van VSO voor LOM (kinderen met Leer- en OpvoedingsMoeilijkheden) en MLK (Moeilijk Lerende Kinderen). De ondersteuning die deze leerlingen (zorgkinderen) nodig hebben wordt geïntegreerd in het reguliere onderwijsaanbod. In het VMBO zijn het VSO-LOM (Voortgezet Speciaal Onderwijs voor kinderen met Leer- en OpvoedingsMoeilijkheden) in het LWOO en het VSO-MLK (Voortgezet Speciaal Onderwijs voor Moeilijk Lerende Kinderen) in het Praktijkonderwijs ondergebracht. Het vroegere VSO-LOM kan zich ook als alternatief voor deze integratie vestigen als OrthoPedagogisch-Didactisch Centrum (OPDC). Dit is een nieuwe onderwijsvorm in ontwikkeling. VOORTGEZET ONDERWIJS VMBO 3 / 14

4 VMBO betekent Voorbereidend Middelbaar Beroepsonderwijs. Deze schoolvorm is in 1999 ontstaan uit een integratie van het vroegere VBO en het vroegere MAVO. Met de invoering van het VMBO zijn de A-, B-, C- en D-programma's komen te vervallen. In het 3e of 4e leerjaar wordt voor een van de 4 leerwegen gekozen: 1. De Basisberoepsgerichte Leerweg (VMBO-BL) Deze leerweg is vooral praktisch gericht en leidt op voor MBO niveau 2. Binnen deze leerweg bieden veel scholen leer-werktrajecten aan met een beroepsgericht programma; deze trajecten leiden op voor MBO niveau 1 en 2. VMBO-BL wordt gegeven op de vroegere VBO-scholen. 2. De Kaderberoepsgerichte Leerweg (VMBO-KL) Deze leerweg leert kennis vergaren door praktisch bezig zijn en leidt op voor MBO niveau 3 en 4. VMBO-KL wordt gegeven op de vroegere VBO-scholen. 3. De Gemengde Leerweg (VMBO-GL) Deze leerweg is voor wie weinig moeite heeft met studeren en zich tevens gericht wil voorbereiden op bepaalde beroepsopleidingen op MBO niveau 3 en 4. VMBO-GL wordt gegeven op de vroegere VBO/MAVO-scholen. 4. De Theoretische Leerweg (VMBO-TL) Deze leerweg is voor wie wil doorstuderen zonder al een specifiek beroep voor ogen te hebben. Het theoretische niveau is vergelijkbaar met het hoogste (D-)niveau van het vroegere MAVO. Er worden algemeen vormende vakken gegeven (kerndeel en verrijkingsdeel), geen beroepsgerichte vakken. Deze leerweg leidt op voor MBO niveau 3 en 4 en voor HAVO. VMBO-TL wordt gegeven op de vroegere MAVO-scholen. Voor leerlingen die extra ondersteuning en begeleiding nodig hebben bij het behalen van een diploma in een leerweg (de vroegere LOM-leerlingen), is er LWOO. Leerlingen voor wie een leerweg niet haalbaar is (de vroegere MLK-leerlingen), kunnen Praktijkonderwijs op een praktijkschool volgen dat opleidt voor een eenvoudige functie op de regionale arbeidsmarkt. Sectoren VMBO Binnen elke van de 4 leerwegen bestaan weer 4 sectoren met samenhangende vakkenpakketten, om te voorkomen dat een vakkenpakket niet aansluit op de 4 / 14

5 vervolgopleidingen. In de keuze voor een pakket komt de mate van affiniteit met een toekomstige beroepensector tot uiting; 1. Economie (VMBO-Ec); 2. Landbouw (VMBO-Lb); 3. Techniek (VMBO-Tech); 4. Zorg en Welzijn (VMBO-Z&W). Mogelijkheden voor verdere studie Met VMBO-BL: MBO niveau 2. Met VMBO-BL/leer-werktraject: MBO niveau 1. Met VMBO-GL, VMBO-KL en VMBO-TL: MBO 3 en 4. Met VMBO-TL ook HAVO. HAVO Het Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs (HAVO) is ingericht ter voorbereiding op aansluitend Hoger Beroeps Onderwijs (HBO) en omvat ook algemene vorming. De opleiding duurt 5 jaar. Toelatingseisen Groep 8 van het Basisonderwijs met succes hebben voltooid en voldoen aan de criteria van de CITO-toetsen. Vanaf het 4e en 5e jaar wordt 1 van de 4 profielen gekozen: N&T (Natuur & Techniek): wiskunde - natuurkunde - scheikunde. N&G (Natuur & Gezondheid): wiskunde - natuurkunde - scheikunde - biologie. E&M (Economie & Maatschappij): economie - wiskunde - geschiedenis - aardrijkskunde. C&M (Cultuur & Maatschappij): moderne vreemde taal - culturele en kunstzinnige vorming - geschiedenis - economie - wiskunde. Mogelijkheden voor verdere studie Opleidingen binnen het HBO. De keuze van de opleiding is 5 / 14

6 afhankelijk van het gekozen profieldeel. Sommige opleidingen binnen het HBO kunnen met alle profieldelen worden gevolgd. Bij de opleidingen van het HBO staat vermeld aan welke eisen men moet voldoen. VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs (VWO) is ingericht ter voorbereiding op de universiteit. De opleiding duurt 6 jaar. Toelatingseisen Groep 8 van het basisonderwijs met succes hebben voltooid en voldoen aan de criteria van de CITO-toetsen. Vanaf het 4e, 5e en 6e jaar wordt gekozen uit 1 van de 4 profielen: N&T (Natuur & Techniek): wiskunde - natuurkunde - scheikunde. N&G (Natuur & Gezondheid): wiskunde - natuurkunde - scheikunde - biologie. E&M (Economie & Maatschappij): economie - wiskunde - geschiedenis - aardrijkskunde. C&M (Cultuur & Maatschappij): moderne vreemde taal of Latijnse taal en letterkunde of Griekse taal en letterkunde - moderne taal of klassieke taal of filosofie - culturele en kunstzinnige vorming - geschiedenis - wiskunde. Mogelijkheden voor verdere studie Opleidingen binnen het WO en HBO. De keuze van de opleiding is afhankelijk van het gekozen profieldeel. Sommige opleidingen binnen het WO en HBO kunnen met alle profieldelen worden gevolgd. Bij de opleidingen van het WO en HBO staat vermeld aan welke eisen men moet voldoen. VAVO VAVO betekent Voortgezet Algemeen Volwassenen Onderwijs. Het VAVO omvat het onderwijs van VWO, HAVO en VMBO-TL. Men kan zich voorbereiden op de diploma's van dit onderwijs en op onderdelen hieruit, waarvoor men bij slagen certificaten kan behalen. Bovendien kan men binnen het VAVO doorstromingsprogramma's volgen naar het HBO en MBO, waarvoor men bij slagen een verklaring ontvangt. 6 / 14

7 MBO (Middelbaar Beroeps Onderwijs) Het Middelbaar BeroepsOnderwijs of MBO is verdeeld in 4 opleidingsniveaus en 2 leerwegen. Doorstromen van het ene naar het andere niveau is mogelijk. De honderden opleidingen binnen het MBO zijn te rubriceren in sectoren. Deze komen overeen met de Kenniscentra Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (KBB's, v/h LOB's). BOL en BBL Binnen het MBO zijn er, afhankelijk van de tijd die wordt besteed aan de BPV (BeroepsPraktijkVorming), twee leerwegen voor de opleidingen: de BeroepsOpleidende Leerweg (BOL): dagopleiding en de BeroepsBegeleidende Leerweg (BBL): deeltijdopleiding. De opleidingen worden respectievelijk voltijd (BBL) en deeltijd (BOL) genoemd. Niveaus: Binnen bovenstaande leerwegen worden vier niveaus onderscheiden: Niveau 1 Assistentenkwalificatie is het laagste niveau en wordt aangeduid met Assistent. Het gaat hierbij om het uitvoeren van eenvoudige werkzaamheden, die betrekking hebben op het toepassen van geautomatiseerde routines en standaardprocedures. Duur: een half of 1 jaar. Niveau 2 Basisberoepskwalificatie. De opleidingen zijn gericht op meer gecompliceerde routines en standaardprocedures. Duur: 2 of 3 jaar. Niveau 3 Vakkwalificatie. 7 / 14

8 Een vakfunctionaris voert de werkzaamheden van het beroep volledig zelfstandig uit. Duur: 2-4 jaar. Niveau 4 Middenkaderkwalificatie omvat de opleidingen tot (Midden)kaderfunctionaris (duur: 3 of 4 jaar) en Specialist (duur: 1 of 2 jaar; er is nog een enkele Specialistenkwalificatie met niveau 5 met een duur van 1 of 2 jaar). De (midden)kaderfunctionaris en de specialist zijn in staat ten behoeve van de beroepsuitvoering nieuwe procedures te ontwikkelen en mede leiding te geven aan de organisatie waarin het beroep wordt uitgeoefend. Dit 4e niveau sluit veelal aan op het Hoger Onderwijs. Toelatingseisen Als toelatingseis voor de opleidingen van niveau 1 wordt voltooiing van de volledige leerplicht gevraagd; de toelatingseis wordt door scholen soms `drempelloos' genoemd. Voor niveau 2 moet men meestal in het bezit zijn van het diploma VMBO-BL (Basisberoepsgerichte Leerweg). Er zijn ook opleidingen die slechts voltooiing van de volledige leerplicht vereisen, en die dus `drempelloos' zijn. Dat geldt in ieder geval voor de opleidingen van niveau 1. Voor de niveaus 3 en 4 moet men in het bezit zijn van het diploma VMBO-GL (Gemengde Leerweg), VMBO-KL (Kaderberoepsgerichte Leerweg) of VMBO-TL (Theoretische Leerweg), of het diploma MBO niveau 2. Ook met het overgangsbewijs van HAVO 3 kan men worden toegelaten. MBO-Plus MBO-Plus-opleidingen worden verzorgd ten behoeve van hen die een diploma HAVO of VWO bezitten. Zij kunnen de opleiding van MBO niveau 4 in een kortere tijd doen, meestal in 1 of 2 jaar. HOGER ONDERWIJS Na het VWO, HAVO en MBO niveau 4 volgt het Hoger Onderwijs dat bestaat uit: het Wetenschappelijk Onderwijs, het Hoger Beroeps Onderwijs en de Open Universiteit Nederland. Met ingang van 1 september 2002 werd in Nederland de Bachelor-Masterstructuur (BaMa) in het Hoger Onderwijs ingevoerd, teneinde het Europese Hoger Onderwijs beter vergelijkbaar en uitwisselbaar te maken. In de praktijk betekent dit dat hogescholen en universiteiten het 8 / 14

9 Angelsaksische Bacher-Master-model introduceren. Weblinks voor de actueelste informatie: Ministerie van OC&W: - Vereniging van Universiteiten: - HBO-raad: HBO (Hoger Beroeps Onderwijs) Het aanbod van onderwijs in de 1e fase van het HBO wordt verdeeld in verschillende sectoren. Deze sectoren zijn vergelijkbaar met het bestaan van faculteiten bij het Wetenschappelijk Onderwijs. De sectoren HBO zijn: - Hoger Pedagogisch Onderwijs; - Hoger Agrarisch Onderwijs; - Hoger Technisch en Natuurwetenschappelijk Onderwijs; - Hoger GezondheidszorgOnderwijs; - Hoger Economisch Onderwijs; - Hoger Sociaal-agogisch Onderwijs; - Kunstonderwijs. Naast deze opleidingen binnen een onderwijssector kunnen ook samengestelde programma's voorkomen waarvan de onderwijsactiviteiten liggen op het gebied van twee of meer sectoren HBO. Het zijn programma's die de studenten zelf kunnen samenstellen uit onderdelen die de hogeschool verzorgt. Soms hebben de programma's een vrij vaste vorm aangenomen. Toelating: 9 / 14

10 Diploma Havo of MBO-niveau 4, vaak met bepaalde vakkenpakketten vereist. Vanaf het cursusjaar werd de Bachelor-Master-structuur op het HBO ingevoerd. De Bachelor-opleiding duurt 4 jaar voltijd en is te vergelijken met de huidige HBO-opleiding. De HBO-Bachelor-opleiding is beroepsgeoriënteerd; de WO-Bachelor is academisch georiënteerd. Daarna kan men een Master-opleiding volgen aan hogescholen en universiteiten, mits men voldoet aan de selectie-eisen van de betreffende opleiding. Er worden schakel- en andere arrangementen ontwikkeld om die overstap mogelijk te maken. De studieduur is ten hoogste 4 jaar voor het voltijd- en deeltijdonderwijs (op een enkele uitzondering na). De inschrijvingsduur is maximaal 10 jaar voor het voltijdonderwijs. Een aantal hogescholen heeft ook zogenoemde Co-op-opleidingen (Coöperatieve education). Het 1e jaar is voltijd, waarna 3,5 jaar afwisselend een half jaar gewerkt en een half jaar gestudeerd wordt met inschrijving. Verder zijn er ook duale en deeltijd opleidingen waarin de praktijkcomponent toeneemt bij de voortgang van de studie. Er zijn ook 2- of 3-jarige opleidingen die in voltijd of deeltijd worden gegeven: Kort Hoger Beroeps Onderwijs (KHBO). De inschrijvingsduur voor deeltijdonderwijs is maximaal 9 jaar. Voortgezette HBO-opleidingen Er zijn enkele Voortgezette Opleidingen in het HBO die zo spoedig mogelijk bij Koninklijk Besluit in Master-opleidingen zullen worden omgezet. Het betreft: de lerarenopleiding Speciaal Onderwijs, de opleidingen tot leraar Voortgezet Onderwijs 1e graad in algemene vakken, de Hogere Opleiding Pedagogiek, de VO kunst en de VO bouwkunst. Hiertoe kan men worden toegelaten met een HBO-getuigschrift of een WO-diploma. AIO Men kan met het getuigschrift HBO ook solliciteren als Assistent-In-Opleiding (AIO) bij het Wetenschappelijk Onderwijs en zich voorbereiden op een promotie. 10 / 14

11 Horizontale doorstroming HBO-studenten met een propedeutisch diploma HBO c.q. met een HBO-Bachelor-getuigschrift kunnen overstappen naar het propedeutisch jaar van een universiteit. Men kan na het behalen van het HBO Bachelor-getuigschrift niet zonder meer een WO-Master-opleiding gaan volgen; daarvoor worden schakelprogramma's of aanvullende programma's ontwikkeld. WO (Wetenschappelijk Onderwijs) Faculteiten A. Opleidingen zijn ondergebracht in faculteiten. B. De faculteiten kunnen een naar keuze samengesteld programma toestaan. Bij het afsluitende examen kan men een van de bijvakken kiezen uit een andere faculteit. Toelatingseisen A. Om te worden toegelaten moet men in het bezit zijn van het diploma VWO. Voor sommige opleidingen worden bepaalde vakken in het eindexamenpakket van het VWO of bepaalde profielen (al of niet met extra verplichte vakken) vereist. Wanneer men niet het juiste vakkenpakket of profiel heeft, kan men voldoen aan vervangende eisen en aanvullende opleidingen volgen. B. Toelating hebben degenen die het 1e jaar van het HBO met goed gevolg hebben doorlopen (bevorderingsverklaring of propedeuse); deze doorstroming is niet beperkt tot verwante opleidingen. Wel moet worden voldaan aan pakketeisen of profielen. HBO-gediplomeerden kunnen versneld doorstromen via een systeem van vrijstellingen. De studieduur kan daardoor in veel gevallen met ongeveer 2 jaar worden bekort. De gekozen opleiding moet dan wel verwant zijn aan de gevolgde HBO-opleiding. C. Een colloquium doctum (d.w.z. een toelatingsonderzoek voor degenen die niet voldoen aan de normaal gestelde eisen, 11 / 14

12 maar wel het niveau bezitten om zich te kunnen voorbereiden op de academische examens) kan plaatshebben voor personen die 21 jaar of ouder zijn. D. Voor enkele opleidingen geldt een numerus fixus, dat wil zeggen dat toelating tot de opleiding beperkt is tot een vastgesteld aantal kandidaten. De instellingen kunnen hun eigen selectiemaatregelen toepassen. Studieopbouw: - De oude ongedeelde WO-opleiding bestaat uit twee gedeelten, t.w. de propedeuse, die 1 jaar duurt, en de postpropedeuse die 3 of 4 jaar duurt en die wordt afgesloten met een examen. - De nieuwe gedeelde BaMa-structuur bestaat uit twee afzonderlijke opleidingen of cycli die beide met een diploma worden afgesloten: De WO-Bachelor-opleiding duurt 3 jaar, is academisch georiënteerd, maar breder gericht met meer mogelijkheden voor keuzevakken dan de oude ongedeelde opleidingen. 2. De WO-Master-opleiding is een specialisatie na de Bachelor-opleiding en duurt 1 jaar of 2 jaar. Het is de bedoeling dat de Bachelor- en Masteropleiding samen net zo lang duren als de oude ongedeelde opleidingen. De Bachelor- en Master-diploma's worden internationaal als academische graad erkend, en bieden zo meer mogelijkheden voor o.a. studeren en werken in het buitenland. Ook buitenlandse studenten zullen makkelijker toegang tot Nederlandse studies kunnen krijgen. Na voltooiing van de opleiding Master kan men worden toegelaten tot de functie van Assistent-In-Opleiding (AIO) en van Onderzoekers-In-Opleiding (OIO), beide met een 4-jarige studieduur; deze opleidingen geven gelegenheid om te promoveren. Voor een aantal opleiding(en) kan men ook de deeltijdvorm kiezen; daarnaast bestaan er ook nog de avondstudies die onder dezelfde regelingen vallen als de voltijdse dagstudies. De universitaire opleiding wordt afgerond met een afsluitend doctoraal c.q. Master-examen. Wetenschappelijk Onderwijs OUNL 12 / 14

13 Studeren bij de OUNL (Open Universiteit) is studeren op universitair niveau. De hoofdvestiging is in Heerlen. Er zijn verder circa 19 studiecentra gevestigd in heel het land. Men kan hier terecht voor: Studievoorlichting en -advisering aan het begin en tijdens de studie; het ter beschikking stellen van infrastructurele voorzieningen (zoals PC's, internet en video- en audio-apparatuur); fungeren als ontmoetingsplaats; locatie voor begeleiding en het afnemen van examens. Toelatingseisen Voor inschrijven bij de OUNL hoeven geen diploma's te worden overgelegd. Algemene voorkennis en ontwikkeling op HAVO-VWO-niveau zijn nodig. Er zijn voorkennistoetsen en domeinexcursies (kennismakingstrajecten) beschikbaar. De toelatingsleeftijd is minimaal 18 jr. PostAcademisch Onderwijs (PAO) Het PAO kent een groot aantal opleidingen die door de verschillende faculteiten van de universiteiten worden georganiseerd. Het betreft kortdurende cursussen, trainingen of workshops van enkele maanden tot een jaar deeltijd. De overheid Het Ministerie van Defensie verzorgt en ziet toe op de militaire opleidingen, zoals o.a. de Koninklijke Militaire Academie (KMA), Breda en het Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM), Den Helder. Onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken ressorteren: de Nederlandse Politie-academie, de opleidingen voor het politiepersoneel en de opleiding tot brandweerofficier. Meer info vindt je op: 13 / 14

14 - (opleidingsmogelijkheden MBO/HBO/Universiteit en adressen) - (algemene pagina over onderwijs) - (open universiteit nederland) - (studiefinanciering) 14 / 14