Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa
|
|
- Daniël van der Laan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist, Altrecht Eetstoornissen Rintveld. Algemeen: Anorexia nervosa is een eetstoornis met zowel lichamelijke als geestelijke symptomen, die vooral bij meisjes en jonge vrouwen voorkomt. Adolescenten tussen de 15 en 19 jaar lopen het grootste risico om anorexia nervosa te ontwikkelen. De behandeling richt zich in eerste instantie op de zorg voor de lichamelijke conditie, het herstellen van het eetpatroon en het gewicht, en op het verminderen van anorectische cognities en het verstoorde lichaamsbeeld. Daarnaast wordt tijdens de behandeling aandacht besteed aan de gewone zaken van het leven, zoals school, werk, sport en vriendschappen. Bij jongeren is het bovendien erg belangrijk om de ouders en andere mensen uit de nabije omgeving bij de behandeling te betrekken. Een behandeling van anorexia nervosa is echter niet af voordat er aandacht is besteed aan het voorkomen van een terugval, een helaas veel voorkomend probleem. Geschat wordt dat 30 50% van de patiënten die klinisch succesvol behandeld zijn voor hun eetstoornis terugvallen (Pike, 1998). Met name de eerste twee jaren na ontslag vormen een risicovolle periode (Strober e.a., 1997; Carter e.a., 2004). Carter (2004) geeft zelfs aan dat na 18 maanden de kans op een terugval terugloopt naar vrijwel nul. Binnen de geestelijke gezondheidszorg bestaat consensus over het feit dat er veel aandacht nodig is voor de preventie van terugval bij patiënten met anorexia nervosa (Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ, 2006). Over de manier waarop op een methodische manier aan terugvalpreventie kan worden vormgegeven in de hulpverleningspraktijk is echter nauwelijks iets bekend. Om in deze leemte te voorzien is de richtlijn terugvalpreventie anorexia nervosa ontwikkeld. Het helpt hulpverleners in de praktijk bij het gestructureerd werken aan terugvalpreventie. Richtlijn Terugvalpreventie: De richtlijn is ontwikkeld door Tamara Berends (Verpleegkundig Specialist, Altrecht Eetstoornissen Rintveld) in het kader van haar Best Practice opdracht tijdens de opleiding Master of Advanced Nursing Practice, in samenwerking met Dr. Annemarie van Elburg (Kinder & Jeugd Psychiater, Altrecht Eetstoornissen Rintveld) en Dr. Berno van Meijel (Lector GGZ-verpleegkunde, Hogeschool Inholland). In Deel 1 van de richtlijn staan de theoretische onderbouwing en aanbevelingen beschreven. Deze achtergrondinformatie is nodig om de richtlijn effectief uit te kunnen voeren. Deel 2 biedt een handleiding voor hulpverleners om samen met patiënten met anorexia nervosa en hun ouders (of andere direct betrokkenen) een terugvalpreventieplan op te stellen en ermee te werken. Hierin wordt ten eerste stapsgewijs beschreven hoe gezamenlijk met het Werkboek Terugvalpreventie gewerkt kan worden om uiteindelijk tot een individueel terugvalpreventieplan te komen. Ten tweede wordt beschreven hoe vorm kan worden geven aan effectieve nazorg middels het APK-traject (Anorexia Periodieke Keuring). Dit traject houdt in dat de patiënt opgeroepen wordt voor laag frequente poliklinische contacten na afronden van de behandeling. Het Werkboek Terugvalpreventie, deel 3 van de richtlijn, is
2 voor de patiënt en dient ter ondersteuning om tot een goed terugvalpreventieplan te komen. Het terugvalpreventieplan kan in het dagelijks leven van de patiënt gebruikt worden om dreigende terugval vroegtijdig te onderkennen en om doelgerichte preventieve acties in te zetten om een feitelijke terugval af te wenden. Een essentieel onderdeel van de methodiek voor terugvalpreventie is dat hulpverlener, patiënt en de direct betrokkenen gezamenlijk zicht krijgen op het individueel proces van terugval. De volgende stappen worden hierin doorlopen. Allereerst maakt de hulpverlener in samenspraak met de patiënt een inschatting van de aanwezigheid van specifieke risicofactoren voor terugval. Daarna wordt er gezamenlijk gekeken welke concrete factoren in het dagelijks leven van de patiënt anorectische gedachten en gedragingen uitlokken (uitlokkers) en dus ook de start van het terugvalproces kunnen markeren. En tot slot worden de individuele vroege voortekenen van terugval gedetailleerd in kaart gebracht. Het gaat hier om voortekenen in de vorm van gevoelens, gedachten, gedragingen en lichamelijke signalen die als waarschuwing kunnen worden opgevat voor een naderende terugval. De essentie van de terugvalpreventiestrategie is dat er zo vroeg mogelijk in het proces van terugval kan worden ingegrepen via preventieve acties. Naarmate dit vroeger gebeurt, kan de schade worden beperkt en kan het herstel weer sneller optreden. Bovenstaande wordt grafisch weergeven in onderstaand figuur. Verpleegkundigen spelen een prominente rol bij het werken aan terugvalpreventie. Zij coachen de patiënt in het werken met het werkboek en stellen met hen het terugvalpreventieplan op. Dit kan zowel klinisch, dagklinisch of poliklinisch gedaan worden. Aan het eind van de behandeling is iedere patiënt in het bezit van een terugvalpreventieplan. Wanneer de behandeling afgerond kan worden kan de patiënt doorstromen naar het APK-traject. Van het APK-traject kan 5 jaar lang gebruik gemaakt worden. Patiënten zullen laag frequent opgeroepen worden voor een poliklinisch contact. De frequentie van deze APK-gesprekken is afhankelijk van de situatie van de patiënt en wordt door de uitvoerende verpleegkundige zelf ingeschat. Zo kan de ene patiënt die in een stabiele situatie verkeert aan het eind van de behandeling na 3 maanden opgeroepen worden, of zelfs na 6 maanden. Maar wanneer deze stabiliteit nog ontbreekt wordt een patiënt mogelijk iedere 2 maanden opgeroepen, en
3 zal een afbouwende lijn ingezet worden naarmate de situatie stabieler is. Na 18 maanden vindt er een uitgebreid consult plaats om te bepalen of de APK afgerond kan worden. Is er in deze 18 maanden geen sprake geweest van een dreigende, beginnende of volledige terugval dan is de kans op een terugval in de periode daarna zeer gering (Carter e.a., 2004). Terugval is niet te vermijden, ook niet als de ketenzorg perfect zou zijn. Maar met deze aanvullende maatregelen is terugval wél aanzienlijk eerder te herkennen en daarmee de ernst ervan aanzienlijk te beperken. Als dit met het terugvalpreventieplan en de APK lukt, wordt de patiënt veel leed bespaard, krijgt de professional meer eer van zijn werk, en wordt schaarse en dure zorgcapaciteit doelmatiger ingezet. Voor de ontwikkeling van de richtlijn zijn experts betrokken en ervaringsdeskundigen. De richtlijn is gebaseerd op eerdere ontwikkelde terugvalpreventiestrategieën, zoals deze ontwikkeld zijn voor patiënten met schizofrenie gericht op het voorkomen van psychotische terugval (Van Meijel, 2003), voor forensische en jeugdige patiënten gericht op het voorkomen van ernstige agressie (Fluttert e.a., 2008; Hage e.a., 2008) en voor patiënten die zichzelf langdurig en ernstig verwonden (Bosman & Van Meijel, 2009). Implementatie: Na de ontwikkeling van de Richtlijn is intensief aandacht besteed aan de implementatie in de praktijk. Altrecht Eetstoornissen Rintveld: Allereerst zijn alle behandelaren en verpleegkundigen van Altrecht Eetstoornissen Rintveld geschoold in de nieuwe werkwijze van de Richtlijn Terugvalpreventie. Belangrijke onderdelen in deze scholing waren: - het verkrijgen van achtergrondinformatie over onder andere herstel, terugval, risicofactoren en het proces van terugval; - het verkrijgen van inzicht in de werkwijze van de richtlijn; - het zelfstandig kunnen werken met de richtlijn. Na de scholing is de nieuwe werkwijze systematisch geïmplementeerd binnen Rintveld. In november 2009 is de concrete uitvoering gestart bij de jeugdige patiënten, in april 2010 bij de jongvolwassen patiënten. Sindsdien wordt er aan het eind van de behandeling met iedere patiënt en diens direct-betrokkenen gewerkt aan een terugvalpreventieplan en stromen de patiënten door naar het APK-traject. Tamara Berends is de coördinator van zowel het werken met de richtlijn als het APK-traject op Rintveld. Zij stuurt en coacht de verpleegkundigen en behandelaren in het opstellen van de terugvalpreventieplannen. Zij draagt zorg voor scholing aan collega s die nieuw aangesteld worden op Rintveld. Het evalueren van deze nieuwe werkwijze in de zorg is van groot belang. Vandaar dat evaluaties zijn opgezet met verpleegkundigen en behandelaren die de richtlijn uitvoeren en betrokken zijn bij het APK-traject. Ook worden de ervaringen van de patiënten geëvalueerd, evenals de behandelresultaten.
4 Momenteel maken 65 patiënten gebruik van het APK-traject en zijn de eerste patiënten de 18 maanden gepasseerd. De uitkomsten zijn positief, en de patiënten reageren zeer tevreden op deze vernieuwde werkwijze. Van de 65 patiënten hebben er 4 een terugval doorgemaakt in de eetstoornis waarbij een heropname noodzakelijk was. Vijf patiënten hadden een beginnende terugval waarbij vroegtijdige interventies zijn ingezet die leidden tot herstel van hun stabiele situatie. De gegevens van alle patiënten worden uiteindelijk geëvalueerd binnen een cohortstudie om wetenschappelijk valide uitspraken te kunnen doen over de werking van de richtlijn terugvalpreventie, en mogelijke risicofactoren van terugval. Verspreiding / implementatie binnen Nederland: Naast de invoering van de werkwijze van de Richtlijn Terugvalpreventie op Rintveld is er ook gewerkt aan de verspreiding van deze kennis binnen Nederland: - Er zijn twee artikelen gepubliceerd, één in het Tijdschrift voor Verpleegkundigen (TvZ) in januari 2010, en één in de PsychoPraktijk in april Mei 2010 is de Richtlijn Terugvalpreventie ingediend om in aanmerking te komen voor de LEVV innovatieprijs, en is daar genomineerd bij de laatste drie projecten. - Er is een subsidieaanvraag ingediend bij Stichting Voorzorg Utrecht voor de doorontwikkeling van de Richtlijn en voor de verspreiding van deze kennis. Deze subsidie, bestaande uit euro, is eind mei 2010 toegekend. Met behulp van deze subsidie kon de richtlijn in boekvorm worden uitgebracht. Deze uitgave is op 1 november 2010 verschenen. - 4 november 2010 is de Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa in boekvorm gratis verspreid onder 450 deelnemers van het NAE-congres (Nederlandse Academie Eetstoornissen) en is er een workshop verzorgd. - In oktober 2010 zijn alle behandelaren en verpleegkundigen van de Adolescenten Afdeling van het Erasmus Ziekenhuis in Rotterdam geschoold door Tamara Berends, en is ook daar de werkwijze van de richtlijn volledig geïmplementeerd in de praktijk. - In 2011 zijn twee refereeravonden gepland bij de Gelderse Roos (Pro Persona) en Triversum over de Richtlijn Terugvalpreventie. - Er is een case-report geschreven en in januari 2011 ingediend bij een internationaal tijdschrift (Perspectives in Psychiatric Care). Het vernieuwende van deze innovatie: In de behandeling van AN wordt momenteel nog te weinig aandacht besteed aan terugvalpreventie. De ernst van de aandoening wordt onder meer geïllustreerd door de hoge mortaliteit en de kans op chroniciteit. Het mortaliteitspercentage van adolescenten met AN ligt op 1,8% tegenover 5% bij volwassen patiënten. De kans op volledig herstel van de ziekte wordt geschat op 57%, 17% van de patiënten blijft chronisch ziek, en de overige 26% laat
5 een verbetering zien, maar herstelt niet volledig. Er komt vanuit wetenschappelijk onderzoek naar voren dat 30-50% van de patiënten na een succesvolle klinische behandeling terugvallen. Momenteel zit er een onwenselijke cesuur tussen de klinische en de nazorgfase. Na een behandeling wordt de patiënt veelal met een handdruk of een opgesteld algemeen terugvalpreventieplan naar huis gestuurd. Maar deze verdwijnt vervolgens vaak diep onderin een la. Zoals patiënten het zelf aangegeven hebben tijdens de ontwikkeling van de Richtlijn: Eenmaal met ontslag willen we niet meer ziek zijn, maar gewoon normaal. De wens van een normaal leven na een intensieve behandeling is begrijpelijk, maar herbergt het risico in zich dat het risico op terugval veronachtzaamd wordt. Het verrassende aan dit project is dat patiënten een concreet terugvalpreventieplan meekrijgen naar huis, waarin staat beschreven hoe hun individuele terugvaltraject eruit ziet en waarin ook concrete acties staan omschreven die ondernomen kunnen worden om een dreigende terugval het hoofd te bieden. Het plan wordt goed doorgenomen met de direct betrokkenen. Door de laagfrequente APK gesprekken waarin het terugvalpreventieplan besproken wordt, blijft de patiënt een verbinding houden met de kliniek. De patiënt voelt zich hierdoor veiliger en niet in het diepe gegooid aan het eind van hun behandeling. Wanneer er sprake is van een terugval kan kordaat gehandeld worden en snel ingegrepen worden. Wat uiteindelijk kostenbesparend is voor de zorg. Vernieuwend aan het project is dat de richtlijn in combinatie met het APK-traject bijdraagt aan de ketenzorg voor de genoemde doelgroep doordat goede afstemming ontstaat tussen hulpverleners en patiënt in de verschillende fasen van de behandeling binnen de uitlopende settings van zorg. Het biedt concrete methodische handvatten aan de verpleegkundigen om aan deze terugvalpreventie concreet vorm te geven. En deze methodiek beoogt de zelfmanagementvaardigheden van de patiënt maximaal te ondersteunen. De verpleegkundige vervult binnen het traject een sleutelpositie, zijnde de professional die met de patiënt het terugvalpreventieplan opstelt, de uitvoering ervan bewaakt in nauwe samenspraak met de patiënt, en de contacten met de overige disciplines onderhoudt aangaande effectieve nazorg-op-maat. Vervolg Momenteel zijn we bezig om in samenwerking met Minddistrict (e-health leverancier) de Richtlijn Terugvalpreventie verder vorm te geven in de vorm van een E-Health module. Dit draagt verder bij aan de gebruiksvriendelijke toepassing van de richtlijn, aan de verspreidingsmogelijkheden ervan, en aan het bevorderen van zelfmanagementvaardigheden van de patiënt bij het werken aan terugvalpreventie.
6 Literatuur: Berends, T., Elburg, A. van & Meijel, B. van (2010). Richtlijn terugvalpreventie anorexia nervosa. Werken met een signaleringsplan ter preventie van terugval bij patiënten met anorexia nervosa. Koninklijke Van Gorcum, Assen. Berends, T., Meijel, B. van & Elburg, A. van (2010). Terugvalpreventie bij jeugdigen met anorexia nervosa. TvZ Tijdschrift voor Verpleegkundigen 120 (1), Berends, T., Meijel, B. van & Elburg, A. van (2010). Werken met de richtlijn Terugvalpreventie bij jeugdige patiënten met anorexia nervosa. PsychoPraktijk 2 (2), Carter, J. C., E. Blackmore, K. Sutandar-Pinnock & D.B. Woodside (2004). Relapse in anorexia nervosa: a survival analysis. Psychological Medicine, 34, Fluttert, F., B. van Meijel, C. Webster, H. Nijman, A. Bartels, M. Grypdonck (2008). Risk management by early recognition of warning signs in patients in forensic psychiatric care. Archives of Psychiatric Nursing, 22(4), Hage, S. & B. van Meijel (2008). Richtlijn 'Agressief gedrag van jeugdigen: een richtlijn voor verpleegkundigen en agogen binnen de jeugdpsychiatrie'. Alkmaar, Hogeschool INHolland / Triversum. Landelijke Stuurgroep Multidisciplinaire Richtlijnontwikkeling in de GGZ (2006). Multidisciplinaire Richtlijn Eetstoornissen. Utrecht: Trimbos-instituut. Meijel, B. van (2003). Relapse prevention in patients in schizophrenia: a nursing intervention study. University Medical Center Utrecht. Pike, K. M. (1998). Long-term course of anorexia nervosa: response, relapse, remission, and recovery. Clinical Psychological Review, 18, Strober, M., R. Freeman & W. Morrell (1997). The long-term course of severe anorexia nervosa in adolescents: survival analysis of recovery, relapse, and outcome predictors over years in a prospective study. International Journal of Eating Disorders 22,
7 Samenvatting: Achtergrond: Ook na een succesvol verlopen behandeling is de frequentie van terugval bij patiënten met anorexia nervosa zorgwekkend. Uit onderzoek komt naar voren dat 30 tot 50% van de patiënten die in eerste instantie succesvol zijn behandeld in een kliniek binnen één jaar na ontslag terugvalt. Met name de eerste twee jaren na ontslag vormen een risicovolle periode. Er zijn in de praktijk geen doelgerichte interventies voor handen om te werken aan terugvalpreventie. Om in deze leemte te voorzien is er een Richtlijn Terugvalpreventie voor patiënten met anorexia nervosa ontwikkeld. Doel: Deze Richtlijn beoogt een kwalitatief betere behandeling te realiseren gebaseerd op een evidence based interventie waardoor eenduidiger gewerkt gaat worden ten aanzien van terugvalpreventie. Methoden: De Richtlijn Terugvalpreventie is gebaseerd op de methode van vroegsignalering en vroege interventie om terugval te voorkomen. De focus ligt op het versterken van het vermogen van zelfmanagement van de patiënt en mensen uit diens omgeving. De Richtlijn bestaat uit drie delen. Deel 1 biedt een theoretische onderbouwing en hiervan afgeleide conclusies en aanbevelingen. Ze zijn gebaseerd op literatuurgegevens en op praktijkervaring van experts. Deel 2 bestaat uit een praktische handleiding voor de hulpverlener en deel 3 uit een werkboek voor de patiënt. Aan de hand van de handleiding en het werkboek wordt uiteindelijk een terugvalpreventieplan opgesteld. Implementatie: Op Altrecht Eetstoornissen Rintveld zijn alle behandelaren en verpleegkundigen werkzaam geschoold in de nieuwe werkwijze die de richtlijn terugvalpreventie met zich mee brengt. Daarnaast is er intensief aandacht besteed om de verspreiding van zorg binnen Nederland. Dit heeft geresulteerd in het doorontwikkelen van de richtlijn in boekvorm welke gratis verspreid is. Daarnaast zijn meerdere publicaties in Nederlandse tijdschriften verschenen.
Terugvalpreventie bij anorexia nervosa
Terugvalpreventie bij anorexia nervosa Tamara Berends, Verpleegkundig Specialist GGZ Altrecht Eetstoornissen Rintveld Lectoraat Zorg & Innovatie in de Psychiatrie Utrecht Research Group Eating disorders
Nadere informatieRichtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa
Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa Deel 1: Theoretische onderbouwing en aanbevelingen Het werken met een signaleringsplan ter preventie van terugval bij jeugdige patiënten met anorexia nervosa
Nadere informatieRichtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa 18+
Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa 18+ Deel 1: Theoretische onderbouwing en aanbevelingen Het werken met een signaleringsplan ter preventie van terugval bij patiënten met anorexia nervosa Altrecht
Nadere informatieRichtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa
Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa Deel 2: Praktische handleiding voor de hulpverlener Het werken met een signaleringsplan ter preventie van terugval bij jeugdige patiënten met anorexia nervosa.
Nadere informatieRichtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa 18+
Richtlijn Terugvalpreventie Anorexia Nervosa 18+ Deel 2: Praktische handleiding voor de hulpverlener Het werken met een signaleringsplan ter preventie van terugval bij patiënten met anorexia nervosa Altrecht,
Nadere informatieWerkboek Terugvalpreventie Jeugd Naam van de patiënt
Werkboek Terugvalpreventie Jeugd Naam van de patiënt Het Werkboek Terugvalpreventie Je behandelaar heeft aan jou het voorstel gedaan om een terugvalpreventieplan op te gaan stellen. Het doel hiervan is
Nadere informatieHet crisisontwikkelingsmodel Trifier
Het crisisontwikkelingsmodel Trifier Inleiding Het crisisontwikkelingsmodel is een eenvoudig model dat handvatten biedt voor het tijdig en gepast reageren op de oplopende spanning in een situatie. Het
Nadere informatie27 Terugvalpreventie. Tamara Berends en Berno van Meijel
27 Tamara Berends en Berno van Meijel 1 Inleiding 2 Het belang van terugvalpreventie 2.1 Definitie van herstel en terugval 2.2 Huidige werkwijze bij terugval 3 Terugval, proces, uitlokkers en vroegtijdige
Nadere informatieHierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Uitslag (CDA) over "Anorexia-patient: ik zocht herkenning" (Ingezonden 8 juni 2010).
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieSystematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling.
Rapport Systematische review naar effectieve interventies ter preventie van kindermishandeling. Auteurs: F.J.M. van Leerdam 1 K. Kooijman 2 F. Öry 1 M. Landweer 3 1: TNO Preventie en Gezondheid Postbus
Nadere informatieEFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS
EFFECTIEF OMGAAN MET SUÏCIDALITEIT BIJ PATIËNTEN MET SCHIZOFRENIE OF EEN AANVERWANTE PSYCHOTISCHE STOORNIS Dr. Berno van Meijel Lector GGZ-verpleegkunde Hogeschool INHOLLAND Congres Zorg voor mensen met
Nadere informatieDe multidisciplinaire richtlijn schizofrenie - Wat kunnen we met de recente update?-
De multidisciplinaire richtlijn schizofrenie - Wat kunnen we met de recente update?- Dr. Berno van Meijel Lector GGZ-verpleegkunde Hogeschool INHolland / Amsterdam www.ggzverpleegkunde.nl De richtlijn
Nadere informatieVan richtlijn naar werkvloer Facts & Fallacies. Dag van de inhoud 2016 Annet Spijker, specialismeleider stemmingsstoornissen
Van richtlijn naar werkvloer Facts & Fallacies Dag van de inhoud 2016 Annet Spijker, specialismeleider stemmingsstoornissen Onze wereld zonder richtlijnen Voorbeelden? Richtlijnen Een richtlijn is een
Nadere informatieM. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD
De interventie Bed op Recept voor patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis laat patiënten groeien in autonomie, zelfmanagement en vaardigheden M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD
Nadere informatiePlan van aanpak. Module Verdieping in de beroepspraktijk. Preventie en behandeling van het delier bij klinische patiënten van 70 jaar en ouder.
Plan van aanpak Module Verdieping in de beroepspraktijk Preventie en behandeling van het delier bij klinische patiënten van 70 jaar en ouder. Naam : Renate Agterhof Student nummer : 1002628 E-mailadres
Nadere informatieKlinische module Eetstoornissen Informatie voor jongeren en ouders Afdeling Westkust
Klinische module Eetstoornissen Informatie voor jongeren en ouders Afdeling Westkust - 1 - Inleiding Dit is een informatiefolder voor de klinische module eetstoornissen. In deze folder zullen we je informeren
Nadere informatieProgramma van Eisen, VNG , Altrecht Eetstoornissen Rintveld
Programma van Eisen, VNG 2019-2020, Altrecht Eetstoornissen Rintveld Deel 2 Afspraken voor de functie Eetstoornissen Afspraken over de gemiddelde behandelduur: Behandelduur ligt rond 1,5 jaar, een deel
Nadere informatieMet elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz. Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan
Met elkaar in gesprek over kwaliteitsverbetering en hoogspecialistische ggz Door Ralph Kupka en Sebastiaan Baan Netwerk Kwaliteitsontwikkeling GGZ Sebastiaan Baan Netwerk LPGGz NIP NVvP Nederlands Huisartsen
Nadere informatieEEN RICHTLIJN VOOR VERPLEEGKUNDIGEN EN AGOGEN BINNEN DE JEUGDPSYCHIATRIE
AGRESSIEF GEDRAG VAN JEUGDIGEN: EEN RICHTLIJN VOOR VERPLEEGKUNDIGEN EN AGOGEN BINNEN DE JEUGDPSYCHIATRIE Deel 2: Praktische handleiding voor begeleiders Hogeschool INHolland Institute of Advanced Studies
Nadere informatie- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?
- Geplaatst in VISUS 4-2017 - EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? Om de verschillen tussen de kennis uit het laatste wetenschappelijk bewijs en de klinische praktijk kleiner te maken is de afgelopen
Nadere informatieHerstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus
Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Dr. Hanneke van Gestel-Timmermans Dr. Evelien Brouwers Dr. Marcel van Assen Prof. dr. Chijs van Nieuwenhuizen Herstellen doe je zelf Ontwikkeld
Nadere informatieWeer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen
Weer stabiel? Tijd om het signaleringsplan te ontwikkelen of bij te stellen T.H. Daggenvoorde Dimence, SCBS Bipolaire Stoornissen Symposium Stabiel en dan? November 2017 Achtergrond Bipolaire stoornis.
Nadere informatieAanmelding, intake en diagnostiek. Kinderen en Jeugdigen. Informatie voor ouders/verzorgers
Aanmelding, intake en diagnostiek Kinderen en Jeugdigen Informatie voor ouders/verzorgers Aanmelding, intake en diagnostiek Inleiding In deze brochure geven wij u informatie over de aanmelding, de intake
Nadere informatieDe begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)
Improving Mental Health by Sharing Knowledge De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa de Weerd, Henny Sinnema, Bauke Koekkoek, Ton van Balkom,
Nadere informatieHet managen van agressie in de forensische zorg. met behulp van het Forensisch Protocol Vroegsignalering.
Het managen van agressie in de forensische zorg met behulp van het Forensisch Protocol Vroegsignalering. ntroductie Wanneer een patiënt met een psychiatrische stoornis een ernstig delict heeft gepleegd,
Nadere informatieIngmar Heytze dichter zal de dag verlevendigen met zijn reflecties en kleurrijke gedichten.
Hulpverleners in de GGz lopen een relatief hoog risico om tijdens hun werk met agressie geconfronteerd te worden. Agressie is bepaald geen eenvormig fenomeen. Afhankelijk van de persoonlijke en psychopathologische
Nadere informatieSturen op kwaliteit. Theorie en praktijk. Dr. Wim Gorissen, Directeur Effectiviteit & Vakmanschap
Sturen op kwaliteit Theorie en praktijk Dr. Wim Gorissen, Directeur Effectiviteit & Vakmanschap Opbouw verhaal Wat willen we in het jeugdveld Evidence-based werken en vakmensschap Samen lerend doen wat
Nadere informatieINDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ
INDIGO HET ANTWOORD OP DE BASIS GGZ Inhoudsopgave Indigo Brabant 2 Wat is de Basis GGZ? 2 Wat kan Indigo mij bieden? 4 1. POH-GGZ 2. Generalistische Basis GGZ Specialistische GGZ 7 Heeft u vragen? 7 Contact
Nadere informatieDe behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)
Improving Mental Health by Sharing Knowledge De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Annemein Kemps, Henny Sinnema VGCT najaarscongres 2013 INHOUD
Nadere informatieInformatieleaflet voor werkgevers
Informatieleaflet voor werkgevers Werk en verslaving Het aantal verslaafden aan alcohol, drugs en medicijnen in Nederland groeit. Het merendeel van deze mensen heeft een baan en kampt met de verslaving
Nadere informatieEen hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren
Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Aart Schene Hoogleraar Psychiatrie Radboud umc, Nijmegen Artikelen Neurowetenschappen - 1973-2012 - 2010 2000 1990 Translational Research Basic Animal Research
Nadere informatiePost-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch
Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch werker Volwassenen en ouderen mensenkennis Van onze klinisch psycholoog heb ik een groep cliënten overgenomen, bij wie ik de instrumenten uit de opleiding
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 11. Inleiding 13 Wat vindt u in dit boek? 14 Voor wie is dit boek bedoeld? 15
Inhoud Voorwoord 11 Inleiding 13 Wat vindt u in dit boek? 14 Voor wie is dit boek bedoeld? 15 1 Kenmerken van eetstoornissen 17 1 Inleiding 17 2 Criteria voor anorexia nervosa 17 Wat zijn de criteria voor
Nadere informatieBijlage Programma van Eisen
Bijlage Programma van Eisen Functie: Jeugdzorgplus voor Zeer Intensieve Kortdurende Observatie en Stabilisatie Toegangscriteria 1. Karakteristieken van het kind: De algemene karakteristieken van de cliënten
Nadere informatieInformatie voor werkgevers
Informatie voor werkgevers Werk en verslaving Informatie voor werkgevers Werk en verslaving Het aantal verslaafden aan alcohol, drugs en medicijnen in Nederland groeit. Het merendeel van deze mensen heeft
Nadere informatieInleiding 11. 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt. 2 Elementen van een sociaal- psychiatrische methodiek 45 Ben Venneman
Inhoud Inleiding 11 1 Sociale psychiatrie 19 Ivonne van der Padt 1.1 Inleiding 19 1.2 Stand houden ondanks golfbewegingen 19 1.3 Uitgangspunten van de sociale psychiatrie 24 1.4 Sociale psychiatrie in
Nadere informatieMethodiek Gezamenlijk Inschatten van Zorgbehoeften (GIZ- methodiek)
Methodiek Gezamenlijk Inschatten van Zorgbehoeften (GIZ- methodiek) Wat is de GIZ- methodiek? De GIZ-methodiek is een innovatieve, integrale taxatiemethodiek waarmee de professional de krachten, ontwikkel-
Nadere informatieHoofdstuk 4 Preventie 67 1 Inleiding 67 2 Praktijkoverwegingen 69 3 Wetenschappelijke onderbouwing 78 4 Aanbevelingen 87 Noten 90 Literatuur 90
Inhoud Voorwoord 9 Hoofdstuk 1 Inleiding 11 1 Inleiding 11 2 Visie 12 3 Dwang 13 4 Drang 14 5 Doel van de richtlijn 16 6 Doelgroep 16 7 Patiëntengroep 16 8 Werkwijze 17 9 Leeswijzer 18 Noten 20 Literatuur
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 16 juini 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieVerschil richtlijn en zorgstandaard. Anja Stevens, psychiater Refereermiddag SCBS, 22 juni 2017
Verschil richtlijn en zorgstandaard Anja Stevens, psychiater Refereermiddag SCBS, 22 juni 2017 Hoe begon het? In 2012 bestuurlijk akkoord tussen overheid, zorgaanbieders, beroepsverenigingen, zorgverzekeraars
Nadere informatiePatiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model. Margo Weerts
Patiëntenparticipatie in Diseasemanagement & Chronic Care Model Margo Weerts De Hart&Vaatgroep De nieuwe organisatie van en voor mensen met een hart- of vaatziekte Ontstaan uit: - Vereniging van Vaatpatiënten
Nadere informatieBijlage Programma van Eisen
Bijlage Programma van Eisen Functie: een interventie (groepsschematherapie) gericht op verminderen van borderline symptomen op herstelt niveau, het terugdringen van bijkomende psychische stoornissen, zinvolle
Nadere informatieEvidence based nursing: wat is dat?
Evidence based nursing: wat is dat? Sandra Beurskens Lector kenniskring autonomie en participatie van mensen met een chronische ziekte Kenniskring autonomie en participatie EBN in de praktijk: veel vragen
Nadere informatieDe beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen
De beste zorg voor psychische en verslavingsproblemen 3 Parnassia Groep is specialist in geestelijke gezondheid Psychische klachten, een psychische stoornis of ziekte: ze kunnen iedereen treffen en ernstig
Nadere informatieSamen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee?
Samen eetproblemen aanpakken in Rotterdam. Helpt u mee? voor mensen met een eetprobleem en hun naasten Eetproblematiek in cijfers Helaas komen eetproblemen en -stoornissen nog steeds veel voor in Nederland
Nadere informatieKennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema
Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis
Nadere informaties-gravenhage, 14 januari 2000 De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, E. Borst-Eilers
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal s-gravenhage, 14 januari 2000 Onderwerp: Beleidsvisie landelijk kennis/behandelcentrum eetstoornissen Hierbij doe ik u een mijn «beleidsvisie voor
Nadere informatieEvidence Based Practice in de alledaagse praktijk. Definitie EBP 16-4-2015
Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk Lies Braam, verpleegkundig specialist neurologie 26 maart 2015 V &VN neurocongres Definitie EBP Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op basis van
Nadere informatieRemote Patient Management
Remote Patient Management Telemonitoring voor patiënten met hartfalen én COPD Dr. R. Spee, cardioloog MMC Mw. drs. L. Oostveen, manager Flow Centrum voor preventie en (tele)revalidatie van chronische ziekten
Nadere informatieVerwijzen naar de GGZ. Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ?
Verwijzen naar de GGZ Wanneer verwijzen naar de Generalistische basis GGZ en Gespecialiseerde GGZ? Nieuwe structuur in de geestelijke gezondheidszorg Om de kwaliteit en de kostenbeheersing in de geestelijke
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 9. Samenstelling van de werkgroep 11
Inhoud Voorwoord 9 Samenstelling van de werkgroep 11 Samenvatting 13 Samenvatting van de aanbevelingen 13 Symptomen van het PD 13 Criteria voor PD 14 Risicofactoren 14 Meetinstrumenten 14 Patiëntenperspectief
Nadere informatieNPA Congres, 4 februari 2016: De patiënt aan het roer?
NPA Congres, 4 februari 2016: De patiënt aan het roer? Gezonde Zorg, Gezonde Regio Gelf Jan Wieringa: Voorzitter proeftuin Gezonde Zorg, Gezonde Regio Bestuurder Rijncoepel www.gzgr.nl Agenda Inleiding
Nadere informatieeen overzicht Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht
een overzicht Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen, VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam / Hoofddorp; Altrecht, Utrecht Disclosure belangen spreker: Disclosure belangen spreker
Nadere informatieVerstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen
Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker
Nadere informatieIntensive Home Treatment IHT
Intensive Home Treatment IHT Intensive Home Treatment (IHT) Wat houdt IHT behandeling in en welke zorg levert dit team aan u? Dat kunt u lezen in deze folder. Wat is IHT IHT staat voor Intensive Home Treatment.
Nadere informatieHeb ik een eetstoornis?
Heb ik een eetstoornis? Heb ik een eetstoornis? Eten is voor veel mensen belangrijk: het is gezellig, lekker en een centraal moment van de dag. Ook geeft het de broodnodige energie. Soms eten we wat minder,
Nadere informatieBehandeling in de algemene kinder- en jeugdpsychiatrie. Kinderen en Jeugdigen. Informatie voor ouders/verzorgers
Behandeling in de algemene kinder- en jeugdpsychiatrie Kinderen en Jeugdigen Informatie voor ouders/verzorgers Behandeling in de algemene kinder- en jeugdpsychiatrie Inleiding In deze brochure geven wij
Nadere informatie1 Samenvatting: een nieuw beroepenhuis V&V
1 Samenvatting: een nieuw beroepenhuis V&V 1.1 V&V 2020 heeft op basis van: de rondetafelgesprekken met vele honderden beroepsbeoefenaren; de achtergrondstudies met een review van wetenschappelijk onderzoek
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 11. Inleiding 13 Wat vindt u in dit boek? 14 Voor wie is dit boek bedoeld? 15
Inhoud Voorwoord 11 Inleiding 13 Wat vindt u in dit boek? 14 Voor wie is dit boek bedoeld? 15 1 Kenmerken van eetstoornissen 17 1 Inleiding 17 2 Criteria voor anorexia nervosa 17 Wat zijn de criteria voor
Nadere informatieAchtergrondinformatie werkprocesonderzoek capaciteitsorgaan beroepen GG
Achtergrondinformatie werkprocesonderzoek capaciteitsorgaan beroepen GG Het capaciteitsorgaan heeft het CAOP gevraagd onderzoek te verrichten naar veranderingen in de inzet van de 5 beroepen Geestelijke
Nadere informatieOrthopsychiatrie en ambulante forensische kinderen jeugdpsychiatrie. Kinderen en Jeugdigen. Informatie voor ouders/verzorgers
Orthopsychiatrie en ambulante forensische kinderen jeugdpsychiatrie Kinderen en Jeugdigen Informatie voor ouders/verzorgers Orthopsychiatrie en ambulante forensische kinderen jeugdpsychiatrie Inleiding
Nadere informatieVerpleegkundig specialisten in de eerste lijn: Wat voegen ze toe?
Verpleegkundig specialisten in de eerste lijn: Wat voegen ze toe? Naast gelijk regievoerder! Riet van Dommelen Opleidingsmanager, hoofdopleider Master Advanced Nursing Practice, verpleegkundig specialisten
Nadere informatieGeïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik
Geïntegreerde behandeling van patiënten met schizofrenie en middelengebruik Saskia van Duin - verpleegkundig specialist GGZ Melchiord Ricardo - ervaringsdeskundige Ellen Struik teamleider DD kliniek GGZ
Nadere informatieLUSTRUMPROGRAMMA OPLEIDING MONDZORGKUNDE UTRECHT:
Op weg naar een Kamer Mondzorg Josef Bruers LUSTRUMPROGRAMMA OPLEIDING MONDZORGKUNDE UTRECHT: Quality for the future 4 oktober 2013 Kamer Mondzorg Werktitel voor een initiatief om in Nederland te komen
Nadere informatieOptimaliseren chemotherapie probleem signalering en interventies
Natascha Schrama 18 mei 2006 Jaarbeurs Utrecht Optimaliseren chemotherapie probleem signalering en interventies Natascha Schrama Verpleegkundig specialist oncologie ziekenhuis Bernhoven Oss/Veghel Inhoud
Nadere informatieClinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis
Clinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis Christel Hessels Symposium, 16 maart 2017 Persoonlijkheidsstoornissen gedurende de levensloop Borderline persoonlijkheidsstoornis
Nadere informatieWaar gaat het over? Programma workshop
14 april Utrecht Waar gaat het over? Drempels Visie en aanpak Human Concern Rol van ervaringsdeskundigheid Eten is de klacht, niet de kwaal Wat is herstel? doelen van behandeling Vragen Programma workshop
Nadere informatieHart voor je patiënt, goed in je vak, trots op je werk
Visie Verpleging & Verzorging VUmc 2015 Preventie Zorg plannen Pro-actief State-of-the-art zorg Samen Zorg uitvoeren Gezamenlijk verant wo or de lijk Screening & diagnostiek Efficiënt Zinvolle ontmoeting
Nadere informatieChild Safety Now. Towards Effective Case Management for Families in Child Protection and Youth Parole Services I. Busschers
Child Safety Now. Towards Effective Case Management for Families in Child Protection and Youth Parole Services I. Busschers Samenvatting Dit proefschrift gaat over casemanagement van gezinnen binnen jeugdbescherming
Nadere informatieHandreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes
Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek bij diabetes September 2017 Handreiking signalering en begeleiding GGZ-problematiek tgv diabetes 1 Vooraf Patiënten met diabetes kampen met veel
Nadere informatieGGz in de huisartsenpraktijk. Christina Van der Feltz-Cornelis Symposium: Huisarts en POH GGz: samen sterker! Nieuwegein 22 januari 2015
GGz in de huisartsenpraktijk Christina Van der Feltz-Cornelis Symposium: Huisarts en POH GGz: samen sterker! Nieuwegein 22 januari 2015 MODEL BASISGGZ Model BasisGGz-Generalistische GGz-Specialistische
Nadere informatieVerbeterproject GGZ NHN Divisie Langdurende Psychiatrie
Verbeterproject GGZ NHN Divisie Langdurende Psychiatrie Anja Reilman en Saskia van Duin Expertverpleegkundigen Projectleiders implementatie zorgprogramma s schizofrenie & dubbele diagnose GGZ Noord Holland
Nadere informatieTerugvalpreventie bij angststoornissen. Najaarscongres Vgct 18 november 2011 Willemijn Scholten
Terugvalpreventie bij angststoornissen Najaarscongres Vgct 18 november 2011 Willemijn Scholten Hoe is het beloop van angststoornissen? Angststoornissen zijn goed te behandelen Angststoornissen zijn chronisch
Nadere informatieVerbeterde Meldcode, afwegingskaders en werkwijze Veilig Thuis
Verbeterde Meldcode, afwegingskaders en werkwijze Veilig Thuis 1 Meldcode in het kort Doel: sneller en adequater hulp bieden bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling, zodat het geweld stopt.
Nadere informatieNotitie. GGZ Rivierduinen. GGZ Rivierduinen Samen kiezen voor kwaliteit Zorgvisie 2015
Notitie GGZ Rivierduinen GGZ Rivierduinen Zorgvisie 2015 Blad 1 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Missie... 2 3. Visie... 2 3.1. Herstel als leidend principe... 2 3.2. Passende Zorg... 3 3.3 Hoge professionele
Nadere informatieMENSEN DIE LANGDURIG IN EEN GGZ INSTELLING VERBLIJVEN. Drs. Irma de Hoop Verpleegkundig specialist GGZ Opleider VS GGZ Voorzitter V7 VN VS
MENSEN DIE LANGDURIG IN EEN GGZ INSTELLING VERBLIJVEN Drs. Irma de Hoop Verpleegkundig specialist GGZ Opleider VS GGZ Voorzitter V7 VN VS DISCLOSURE BELANGEN SPREKER (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieProgramma beschrijving
Programma beschrijving Achtergrond Al 1 op de 16 Nederlanders heeft diabetes en elke week komen daar 1.000 mensen bij. Daarmee is diabetes een gezondheidsprobleem voor veel Nederlanders, en een groeiend
Nadere informatieAan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie. GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body
Aan de slag met de richtlijn somatische screening! Ervaringen met de implementatie GGZ Midden-Holland Clary Dogterom 11 Februari 2015 Mind the Body 1 Inhoud Theorie VMSL GGZ GGZ Midden Holland Praktijkervaringen
Nadere informatieVisie op verpleegkundige professionaliteit
Visie op verpleegkundige professionaliteit Verpleegkundige professionaliteit en trots Verpleegkundigen zijn van cruciaal belang voor het leveren van kwalitatief hoogstaande zorg in het MCL. De afgelopen
Nadere informatieZorgpad Stervensfase
Zorgpad Stervensfase de laatste stand van zaken Lia van Zuylen, internist-oncoloog Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Inhoud Belang markering stervensfase Zorgpad Stervensfase Nieuwe
Nadere informatieVAN DE ONTWIKKELING VAN KWALITEITSINDICATOREN TOT VERBETERING VAN ZORGKWALITEIT: EEN OVERZICHT
VAN DE ONTWIKKELING VAN KWALITEITSINDICATOREN TOT VERBETERING VAN ZORGKWALITEIT: EEN OVERZICHT Ariane Ghekiere, PhD Ariane Ghekiere, PhD 19/09/2018 KWALITEITSINDICATOREN BINNEN VIP² GGZ 1 19/09/2018 2
Nadere informatieDwang(reductie) in de psychiatrie
Dwang(reductie) in de psychiatrie Drs. Yolande Voskes Research Programme > Quality of Care Department of Medical Humanities Separatie: problematisch? Traumatische en emotionele ervaring Cliënten: angst,
Nadere informatieParnassia Groep Remco de Winter & Karin Slotema
Parnassia Groep 30-11- 2017 Remco de Winter & Karin Slotema Kennismaken + epidemiologie Principes voor de omgang met suïcidaal gedrag pauze Systematisch onderzoek van suïcidaal gedrag pauze Beschrijvende
Nadere informatieBijlage 1: Programma van Eisen
Bijlage 1: Programma van Eisen Functie: Stichting Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid afdeling Jeugd < 18 jaar Toegangscriteria 1. Karakteristieken van het kind: De algemene karakteristieken
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieQ&A De veranderde werkwijze Veilig Thuis
Q&A De veranderde werkwijze Veilig Thuis Informatie voor professionals die werken volgens de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 1. In welke stap van de meldcode neem ik contact op met Veilig
Nadere informatieZoeken naar evidence
Zoeken naar evidence Faridi van Etten-Jamaludin Clinical librarian Medische Bibliotheek AMC 2 december 2008 Evidence Based Practice? Bij EBP worden klinische beslissingen genomen op basis van het best
Nadere informatieGGzE Centrum Bipolair. Centrum Bipolair. Specialistisch behandelcentrum voor mensen met een bipolaire stoornis. cliënten >>
GGzE Centrum Bipolair Centrum Bipolair Specialistisch behandelcentrum voor mensen met een bipolaire stoornis cliënten >> De bipolaire stoornis komt voor bij ongeveer 1 à 2 procent van de bevolking. Het
Nadere informatieWorkshop Klinisch FACT Duurzaam Wonen. GGZ Breburg Groep 23 september 2010 Marij de Roos, Tom van Mierlo en Linda Peeters
Workshop Klinisch FACT Duurzaam Wonen GGZ Breburg Groep 23 september 2010 Marij de Roos, Tom van Mierlo en Linda Peeters Agenda Inventariseren van de vragen die u heeft bij deze workshop. Presentatie Klinisch
Nadere informatieDe Regiebehandelaar. Waar alles samenkomt. Informatie voor cliënten
De Regiebehandelaar Waar alles samenkomt Informatie voor cliënten De regiebehandelaar; uw reisleider door uw behandeling bij GGz Breburg Tijdens uw behandeling maakt u als het ware een reis door onze organisatie.
Nadere informatieFACT IDRIS. Idris is een onderdeel van de Amarant Groep
FACT IDRIS Idris is een onderdeel van de Amarant Groep Iedereen is Behandeling en begeleiding voor cliënten met een LVB in combinatie met complexe problematiek Specialistische behandeling Kinderen, jeugdigen
Nadere informatieWat doen zelfhulp en vroeghulp aan verslaving?
Wat doen zelfhulp en vroeghulp aan verslaving? Dag van de verslaving 12 oktober 2007 Gerard M. Schippers Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam Tijdschrift sinds 2005 Bohn Stafleu Van Loghum
Nadere informatiePERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN BIJ ADOLESCENTEN
amenvatting Dit proefschrift gaat over het diagnosticeren van persoonlijkheidsstoornissen (P) in adolescenten, de ziektelast die adolescenten en volwassenen met een (borderline) persoonlijkheidsstoornis
Nadere informatieVAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE
VAN KLINISCHE ONZEKERHEID NAAR EEN ZOEKSTRATEGIE Drs. Willemke Stilma Docent verpleegkunde HvA Mede met dank aan dr. Anne Eskes 1 INHOUD 5 stappen EBP Formuleren van een klinische vraagstelling PICO Zoekstrategie
Nadere informatieZorgstandaard Bipolaire Stoornissen: (na) de commentaarfase
Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen: (na) de commentaarfase Ralph Kupka Hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum, Amsterdam GGZ ingeest, Amsterdam Altrecht GGZ, Utrecht Klinisch-Wetenschappelijk
Nadere informatieDe Hondsberg Tijdelijke opname
De Hondsberg Tijdelijke opname Observatie, diagnostiek en exploratieve behandeling 1 Samen op eigen kracht 2 Koraal-locatie De Hondsberg in Oisterwijk biedt landelijk specialistische observatie, diagnostiek
Nadere informatieAlgemene informatie programma Revalidatie, Sport en Bewegen
Algemene informatie programma Revalidatie, Sport en Bewegen Het programma Revalidatie, Sport en Bewegen is een doorontwikkeling van het project Revalidatie en Sport dat in de periode van 1997 tot en met
Nadere informatieEvidence-Based Nursing. Bart Geurden, RN, MScN
Evidence-Based Nursing Bart Geurden, RN, MScN Trends in Verpleegkunde Jaren 1980: Systematisch werken Focus op proces Jaren 1990: Verpleegkundige diagnostiek Focus op taal Aandacht verschuift van proces
Nadere informatieOndersteuning bij implementatie zelfmanagement
Ondersteuning bij implementatie zelfmanagement Implementatie ondersteunde zelfzorg opschalen Chronische zieke mensen helpen aan hun eigen gezondheid te werken, ondersteund door de zorgverlener, ehealth,
Nadere informatieWHITEPAPER ONDERZOEK GGZ RIVIERDUINEN. rivierduinen.nl
WHITEPAPER ONDERZOEK GGZ RIVIERDUINEN rivierduinen.nl ONDERZOEK BIJ GGZ RIVIERDUINEN Wetenschappelijk onderzoek draagt bij aan de ontwikkeling van diagnostiek en behandeling. Jaarlijks stelt GGZ Rivierduinen
Nadere informatie