EVALUATIE ZONNELENING. Evaluatievan de uitvoering van de regeling Duurzaamheidlening Hernieuwbare Energie Drenthe (zonnelening)

Transcriptie

1 EVALUATIE ZONNELENING Evaluatievan de uitvoering van de regeling Duurzaamheidlening Hernieuwbare Energie Drenthe (zonnelening)

2 Gedeputeerde Staten van Drenthe 1juli

3 3 '. INHOUDSOPGAVE Pagina :. Inleiding Conclusie en actiepunten 1. Het gebruikvan de regeling 1.1 Aanvragen 1.2 Krediettoets 1.3 Installaties 2. De samenwerking doorprovincie en gemeenten 3. Bijeenkomsten campagne Zon zoekt Drent 4. Zon zoekt Dr:ent als platform en loket 5.Zonnecoaches : Realisatie en gebruik van de zonnekaart van Drenthe 7. De inhoudvan de regeling Bijlagen:.. 1. Uitvoeringsbesluit Duurzaamheidslening hernieuwbare energie(zonnelening) Verdeelsleutel :. 3. Brief aan gemeenten Campagne Zon zoekt Drent Inzet zonnecoaches Drenthe WebsiteZon zoekt Drent 52, 7. Zonnekaart Drenthe Aantal installaties voor het opwekken van zonnestroom in Drenthe Checklisten stappenofferteaanvraag zonnelening Voorbeeld programma informatiebijeenkomst 59 I 11. Rapportage Samenwerkingsverband Noord-Nederland 62 :1 12. Communicatiemateriaal Zon zoekt Drent 64 I o o.1 11

4 4 INLEIDING In de toelichting van de vastgestelde Regeling duurzaamheidslening hernieuwbare energiedrenthe (in het vervolg aangeduid met 'zonnelening'), staat dat deze geldt voor 2014 en op 1 juli wordt geêvalueerd. Zie de bijlagemet de vastgestelde tekst van de regeling. Dit document Is het resultaat van de uitvoering van die afgesproken evaluatie. De zonnelening is een nieuwfinancieel instrument. Het betreft geen'gewone' subsidie maar het verstrekken van leningen tegen een lage rente. De geleende overheidsmiddelen komen dus weer terug in het fondsen kunnen eventueel opnieuw ingezetworden. De zonnelening is eenaanvulling op bestaande regelingen voor duurzaamheidsleningen op het gebied van energiemaatregelen. Het voorziet in een behoefte, de regeling slaat aan en in dit rapport wordtdit nadertoegelicht. 1. Gebruik De bij het vàststelling van de regeling genoemde evaluatiepunten zijn voor het gebruikvan de lening: a. aantalaanvragen en besteed budget/gereserveerd b~dget per gemeente; b. aantal negatiefuitgevallen krediettoetsen;. c. aantal installaties en hoeveelheid energieop basis van goedgekeurd~ aanvragen; d. aantalaanvragen die betrekking hebben op recreatiewoningen. Dit evaluatierapport is opgesteld met de uitvoerders van de regeling, het Samenwerkiligsverband Noord Nederland (SNN)en Stichting Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn), in verband met de benodigde gegevens over bovengenoemde punten. 2. Deelname Bij de vaststelling van de regeling door Provinciale Statenvan Drenthe in december2014, is bepaald dat aan gemeenten wordt gevraagd een zelfde bedrag ter beschikking te stellen. De regeling is samen met de gemeenten opgesteld en aan de gemeenten is gevraagd bij te dragenaan het fonds per gemeente, de realisatie van de zonnekaart en de uitvoering van de communicatiecampagne en de adviseringvan de eigen inwoners door zonnecoaches. Doormiddel van gesprekken met de contactpersonen van de Drentse gemeenten is de samenwerking getnventariseerd. 3. Bijeenkomsten Aan de Stichting Natuuren Milieufederatie Drenthe (NMF) is gevraagd informatie aan te leveren over de uitvoering van de communicatiecampagne 'Zon zoekt Drent' die op verzoekvan de provinciewordt uitgevoerd samenmet provincie en gemeenten, o.a. door middel van bijeenkomsten in de gemeenten. 4. Platform In het kadervan de energietransitie worden met gemeenten en organisaties plannen ortwikkeld voor communicatie met het oog op de gewenste versnelling in de energietransitie. In het kader van Zon zoekt Drent is hier een aanzettoe gegeven met een online pl~tform en het delen van ~rvaringen door ervaringsdeskundigen. 5. Zonnecoaches Voor het 'ontzorgen' van initiatiefnemers en het zorgen voor onafhankelijk advieszijn per regio zonnecoachesbeschikbaar en aan hen is gevraagd hoe dat verloopt. Ook is hieroverinformatie gevraagd aan NMF in relatietot het Servicepunt en de zonnetour. 6.Zonnekaart Tenslottezijn gegevens van de opstelleren de projectleider gevraagdover het realiseren en het gebruik van de zonnekaart betrokken bij deze evaluatie. 7. Regeling Wat betreftde inhoud van de regeling ten opzichtevan overigeregelingen is ge7nventariseerd welke er zijn en is beoordeeld in hoeverre er vereenvoudiging mogelijk is. In het kader van de noordelijke afspraken over energiebeleid krijgt het ook in noordelijkverband aandacht. In de toelichting van de regeling komt de wenselijkheid van certificering aan de orde, daarom wordt hier ook op ingegaan.

5 5 ~ I Dit evaluatierapport is opgesteld ten behoeve van de evaluatie van de zonnelening door G~eputeerde Statenvan Drenthe (GS) per 1 juli Na vaststelling door GS wordt het rapport ter informatie gezonden aan de Drentsegemeenten. SNN, SVn en Provinciale Staten van Drenthe. Het evaluatierapport is mede gebaseerd op de mondellnge evaluatie op 13 juni 2014 door: Judith Boekel, Stichting Natuur en Milieufederatie Drenthe (NMF) ; projectleider Zon zoekt Drent Christiaan Teule, Stichting Natuur en Milieufederatie Drenthe; Servicepunt Energie lokaal Drenthe JanneljeKolijn, GemeenteHoogeveen; lid werkgroep zonnelening namensvdg Harry Kiers, GemeenteHoogeveen; lid werkgroep zonnekaart namensvoo Paul Drent, Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN); projectleidersnn Nadiena Kram; projectleiderzonnelening SNN. Nico van Est, Stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn, afwezig) Herman Jan Wijnants, Phorcys; adviseurvormgeving regeling zonnelening Thea Harmelink, ProvincieDrenthe, projectleider zonnekaart Yannick Wassmer. ProvincieDrenthe: communicàtie Ugo leever, Provincie Drenthe; beleidsmedewerker energiebesparing gebouwde omgeving Arjan van Harten, ProvincieDrenthe: projectleider zonnelening. ;, Via de uitvoerders I deelnemers aan de evaluatie zijn ook informatie over reacties van particulieren '. verkregen maar deze zijn niet in een apart onderzoek benaderd omdat dit te kostbaaren omslachtig '! is. Door NMF zijn aan installateurs die deelnamen aan Zon zoekt Drent gegevens gevraagc:! over het!! aantalofferte-aanvragen naar aanleiding van de bijeenkomsten. In de bijlage is de groei van zonnestroom in Drentheweergegeven Hieruit blijkt dat zonne-energie een sterk groeiende vorm van hemieuwbare energie is en dat Drenthe hierin ook ver voorloopt op de rest van Nederland watbetreft het aandeel. De gesteldeambitie in de Energiestrategie Drenthe Is hoog: een groei met een vermenigvuldigingsfactor 50 tot 100 in 2020 ten opzichtevan 2010.,..,,l.' ':, Energie Energie Met extra Maximale MaXimale balans balans inzet potentie ~oten!l e ' c ' ,.. ~050., Zonnepanelen: ha GWh 2 2, De energiebalansen voor 2010 en 2020 zijn opgesteld in De energiebalans 2010 geeft de gerealiseerdeproductieaan in dat jaar (2 hectare zonnepanelen). De energiebalans 2020 geeft het resultaat aan bij uitvoering van het in 2012 uitgevoerde, vastgestelde en voorgenomen beleid (40 hectare). De in de energiestrategie aangegeven ambitie is het met extra inzet realiseren van 100 hectarein ii Zie onderstaande toelichting in de Beleidsverkenning Energiestrategie Drenthe, janu~ri 2013 Zonnestroom Raming 2020 Elektriciteit van zonnepanelen (zonnestroom) is geraamd op 42 GWh. Een particuliere woning met een 1,5 kw-systeem komt overeenmet 12 m 2zonnepanelen. Die leveren ongeveer1050 KWh per.1 jaar of 90 kwh! m 2 (Ecofys). De raming is dat woningen voorzien worden van een dergelijk systeem: 1050 kwh x = kWh = 42 GWh. In 2006 telde Drenthe woningen. De raming is dus dat 20 % van de woningen in 2020 voorzien is van een dergelijk systeem. In I oppervlakte zonnepaneel omgerekend gaat het om x 12 m 2 = m 2 of 48 hectare. Afname van de uitstootdoor 42 GWh is 0,024 Mton CO 2 Intensivering.' 1

6 De intensivering betrefteen verhoging tot 100GWh. Vanzelfsprekend gaat het niet alleenom daken van woningen. In aanmer1<ing komen.ook agrari~che gebouwen, utiliteitsgebouwen en bedrijfsgebouwen. Afnamevan de uitstoot door 100GWh is 0,056 Mton. De berekening is gebaseerd op zonnecellen van2010. Nieuwe cellen leveren meer kwh/m 2 Bijvoorbeeld 120in plaats van 90 kwh!m 2 We gaan vooralsnog echteruit van de voorzichtige raming. Maximale potentie 2020 Van de geschikte daken is op een tennijn vanzevenjaar naar verwachting dubbelzoveel realiseer. baarals er een impuls komtdoor dè landelijke regelgeving te wijzigen, zodat het financieel aantrekkelijk is om op grote schaal panelen te plaatsen. Dat is bijvoorbeeld goed mogelijk op agrarische bedrijfsgebouwen en bedrijfshajfen. Het betreftdan dus 200 hectare. Maximale potentie 2050 In Drenthe is ongeveer 4.700hectare dak aanwezig. Bij de raming van de maximale potentie gaan we er vanuit dat 75 % hiervan gebouwen betreftmet geschikte daken. Vervolgens dat daarvan % benut kan worden als maximum. We hebben de potentie geraamd op 1.200hectare. Voor het realiseren van een duurzame Drentse energiehuishouding is de toename van de productie van zonne-energie nodig naasttoename van windenergie, bio-energie en bodemenergie. Zie hiervoor de raming in de Energiestrategie Drenthe. In 2015 wordtde energiebalans van Drenthe opnieuw opgemaakt.

7 -r. ~ I,.,.: 7 CONCLUSIES EN ACTIEPUNTEN Hiernagevenwe samenvattend conclusies over het resultaat van de aanpaken sommenwe op wat de actiepunten zijn naaraanleiding van de voorstellen in deze evaluatie. f Algemene conclusies De gevolgde aanpak is succesvol. Dat blijkt uit het aantal aanvragen voor leningen, het grote gebruik van de website van de zonnekaarten, het aantal bezoekers van bijeenkomsten, de snelle uitputting van het fonds per gemeente, de reactiesvan de doelgroep, de offerte-aanvragen van particulieren aan installateurs die deelnemen aan de bijeenkomsten. Tijdensde evaluatiebijeenkomst op 13 juni 2014 zijn op basis van de gegevens in dit rapportsamenvattende conclusies getrokken. Het betreft een gezamenlijk verklaring van het resultaat van de uitvoering. ; a. Aanpak Belangrijkste succesfactor is het effect van de totaalaanpak van,; - beschikbare informatie over de mogelijkheden wat betreftpotentie, regelingen. techniek e.d..i - het verstrekken van die informatie via direct persoonlijk contact, online en op papier, - beschikbare financiêle ondersteuning, '; - beschikbare deskundigheid tijdens bijeenkomsten van bedrijven, coaches. SNN. NMF, ov~rtleden, - beschikbaarheid van aanbod van installateurs tijdensbijeenkomsten en via website De effectiviteit als totaalaanpak is groot door samenwerking in organisatie en geconcentreerde uitvoering naar plaatsen tijd: uitvoering in enkelemaanden vanaf het begin van het 'installatiesei~oen' met actievecommunicatie in maart tot juni in de hele provincie en met bijeenkomsten in de meestegemeenten. Het resultaat is daardoormeer dan de som der delen. In gemeenten waar samenwerking via genoemde totaalaanpak niet plaats vond, is het resultaat beduidend minder. b. Regeling Het gebruikvande regeling is groot, zowel in omvang als in snelheid. De regeling zelf is hier ook een verklaring voor omdatdeze specifrek is, aanvullend is, inspeeltop behoefte(zonnepanelen Zijn 'in'). de voorwaarden zo beperkt mogelijkzijn, het aanbod voordelig is door maximale rentekorting op Ie- ningen. Bij de zonnelening gelden bijvoorbeeld niet eisen zoals bij regelingen voor duurzaarl,heidsleningenvoor energiebesparing. Aanschafvan zonnepanelen draagt dan doorgaans onvoldoende bij om te voldoen aan de eisen voor verbetering van de energie-index van de particuliere woning. Waar die vereisteer niet is. zoals bij de zonnelening en gemeentelijke regelingen, wordt er goed gebruik van gemaakt. Bij de vormgeving van de regeling is gestreefd naar zo weinig mogelijkvoorwaarden en dat is kennelijkgelukt. Het is belangrijk dat er zo weinig mogelijkdrempels zijn voor aanvragers, De maximalerentekorting van 3% op de lening is een belangrijke stimulans (geldtook voor het voordeel van het terugvragen van BlW dat met de huidige landelijke regels mogelijkis en dat wel als service wordt geleverd door aanbieders van zonnepanelen). De hoeveelheid gevraagde gegevens ~oor SVn wordt gezien als belemmering ('overkill') en overdreven gezien de omvangvan leningen. c. Samenwerking De aanpak en de manier van werken wordt positief gewaardeerd door uitvoerende partijen en door de doelgroep. In gemeenten die niet of minder snel reageerden op de voorgestelde samenwerking op het gebied van zonnekaart en organisatie van bijeenkomsten is het aantal aanvragen het laagst. De actieve deelnamevan gemeenten is een belangrijkefador. Dat is praktisch punt en een principieel punt want de gemeente is dichtbijen voor inwoners het eerste loketvan de overheid. Het resultaat is het beste waar gemeenten het meestactief communiceerden bij het aankondigen van de georganiseerde bijeenkomst, zoals de gemeenteassen die huis aan huis inwonersuitnodigde. Het blijkt een sleutel- ;1 factor voor het succeste zijn. De opgave van redenen voor beperkte samenwerking zijn verschillend. 1 Gemeld is bijvoorbeeld dat men het niet ziet als gemeentelijke taak, het bedrijfsleven het z~ moeten :1 doen of er al een eigen regeling Is of de gemeentezichtbaarwil latenzijn dat men voor eigen inwoners iets doet met een eigen regeling, in plaats van met een provinciale regeling, er teveel regelingen zijn..'

8 8 d. Budget De regeling is zo succesvol dat het budget te klein is. Aanvragers moetendus wachten op eventuele aanvulling van het budget, of worden teleurgesteld omdat er geen nieuwbudgetmeer komt. Dat geldt met name voor gemeenten die zelf tot nu toe geen eigenmiddelen beschikbaar stelden voorinwoners voorduurzaamheidleningen. Het is gewenst de samenwerking op dit punt te versterken. Daarbij is te denken aan een meerjarige regeling vooreen revolverend fonds per gemeente voor duurzaamheidieningen voor de gebouwde omgeving, bijvoorbeeld tienjaar, met een substantieel bedrag, bijvoorbeeld gemiddeld een miljoen per gemeente. Bij grotere omvang in tijd en budgetis voor zonne-energie het stellen van de voorwaarde van certificering zinvolen mogelijk. Bovendien kan zo'n fonds dan ook echt revolveren: van middelen die terugvloeien dooraflossing kunnen nieuweleningen worden verstrekt. Met het huidige budget, ook als dat verdubbelt. is daar maar heelbeperktsprakevan. Perthema staan in dit rapportvoorstellen. Deze sommen we hiernaop perthema en we gevendaarnade op basis daarvan uitte voeren actiepunten aan. 1. Het gebruik van de regeling Voorstellen. Geen herverdeling van het nog niet bestede provinciale budget over gemeenten. Per gemeente nogmaals gemiddeld eenton provinciale middelen in het fonds per gemeente storten met als verdeelsleutel het aantal inwoners per 1 mei 2014: zie bijlage. Voor de extra provinciale bijdrage,geldt als voorwaarde het samen met provincie en NMF organiseren van een gemeentelijke informatiebijeenkomst in 2015, gemeentelijke opdracht aan Mapgear voor onderhoud en hosting van de zonnekaart voorvier jaar en cofinanciering. Als de gemeente minimaal een zelfdebijdragestort in het fonds van de zonnelening per gemeente. wordt de bijdrage van de provincie verstrekt. Op 1 juli 2015 wordt de uitputting geêvalueerd en op basis daarvan wordt deor Gedeputeerde Staten besloter.l overde resterende provinciale middelen. Dezekunnen dan bijvoorbeeld verdeeld worden over deelnemende gemeenten. Ook kunnen bijvoorbeeld al beschikbaar gesteld budget per gemeente herschikt worden bij beperkte uitputting van fondsen. Aan SNN voorbeelden van onduidelijke brieven verstrekken. ~eoordelen of brieven van SNN duidelijker kunnen en deze in overleg met SNNzo nodigaanpassen. SNNcommuniceert richting aanvragers dat er in de tweede helft van 2014 mededelingen komen overeventuele aanwfling van het budget per gemeente. Onderzoeken of de voorwaarden zodanig kunnen worden aangepast dat de krediettoets vervalt als de berekende opbrengsten doorde investering door verminderde maandelijkse' energielasten. gelijk zijn of groterzijn dan de lasten van rente en aflossing. Streven naar het verkorten van de behandeltermijnen en onderzoeken van mogelijkheden daartoe door SNNen SVn. Zo mogelijk digitaal aanvragen van offertes voor zonneleningen bij SVn. Bij aanpassing van de regeling bij eventuele voortzetting in 2015 opnemen dat budgetmaximaaldrie maanden gereserveerd wordtvooreen aanvrager ten behoevevan afronding van de procedure tot het besluittot het verstrekken van de lening, zodat het langdurig reserveren van budgetwordt vermeden (omdataanvragers niet melden dat ze afzien van een leningof heellang doen over het verstrekken van benodigde gegevens). De regeling handhaven zoals die is, zonderbeperkende bepalingen voor recreatiewoningen. Actiepunten. A. Bekendmaking verhoogd subsidieplafond per gemeente met als voorwaarde akkoord per gemeente over cofinanciering, gezamenlijk organiseren van een gemeentelijke informatiebijeenkomsten gemeentelijke opdracht voor vier jaar hosting en onderhoud van de zonnekaart.

9 ., I ;1.! I r, Inwoners Rekenfaetor Bijdrage Aa en Hunze O,05171n Assen O,13n orger-Qdoom , Coevorden , DeWolden , Emmen , Hoogeveen , Meppel , Midden-Drenthe , Noordenveld , Tynaarlo , Westerveld' , ' Totaal 488:924 1, ,.!!, 8. Na besluitvorming van de provincie informeert SNN aanvragers dat er geen herschikking van gemeentelijk budget plaats Vindt en er in het najaar besluitvorming plaats vindt over mogelijke verhoging van het voor zonneleningen beschikbare budgetper gemeente.. C. Provincie Drenthe verstrektsnn voorbeelden van onduidelijke brieven. Provincie Qrenthe en SNN bespreken mogelijke verbetering waama SNN deze zo nodigaanpast. D. Provincie Drenthe en SNN overleggen met SVn over mogelijke bekorting van de behandeltermijn, digitaleafhandeling, het beperken van de gevraagde informatie, vervallen van de vereiste krediettoets als opbrengsten minimaal gelijk zijn aan renteen aflossing. E. Aangepaste regeling voorleggen aan Provinciale Staten van Drenthe doortoevoeging van een bepaling dat budgetmaximaal drie maanden gereserveerd wordtvoor een aanvrager ten behoevevan afronding van de procedure tot het besluittot het verstrekken van de lening.. 2. De samenwerking door provincie en gemeenten.'.i.; Voorstellen.!' I I. l 0' Actiepunten. Waarborgen van de instandhouding van de zonnekaart per gemeente door gemeentelijke opdracht voor vier jaar hosting en onderhoud, voor zover dat nog niet is gedaan door gemeenten. en de kosten hiervoorte dragen conform het voorstel. Bij achterwege blijven v~n de opdrachtwordt de websitemet de zonnekaart voor die gemeel1te gesloten. De campagne Zon zoekt Drentvervolgen in de eerste helft van 2015 in samenwerking met gemeenten, met als streven ten minsteper gemeenteeen bijeenkomst vanaf 1 mairt met als voorwaarde het deelnemen aan het totaalpakket van zonnekaart, zonnelening en cámpagne Zon zoekt Drent. Hiervooreen plan opstellen waaropeen reactie wordtgevraagd vóór 1 november2015. Aan installateurs een bijdrage van honderd euro vragenals vergoeding voor de mogelijkheid hun producten aan te bieden tijdens de gemeentelijke bijeenkomst.. Energieloket en onafhankelijk advies organiseren door de gemeenten in plaatsvan:de provincie, in aansluiting op de afspraken in het landelijke energieakkoord en de vormgeving van een regionale ondersteuningsstructuur voor de gebouwde omgeving., Financieel bundelen van krachten door het vormen van een fonds per gemeente waaraan zowel gemeente als provincie bijdragen, met als voorwaarde gezamenlijke organisatie van een gemeentelijke informatiebijeenkomst en gemeentelijke opdracht voor hosting en onderhoud van de gemeentelijke zonnekaart.,i A. Briefzenden aan de gemeenten met het voornemen aan Provinciale Staten van Drenthe voor te stellendat, als de gemeente zoals voorgesteld minimaal hetzelfde bedrag als de provincie bijdraagt, de provinciale bijdrage van die gemeentewordt verdubbeld en dat de prqvincie ge- I I' :1 I

10 10 middeldeen ton per gemeente extra beschikbaarstelt op basis van akkoord over een samenhangend pakket van 50:50 cofinancieringfonds per gemeente, gezamenlijkorgariiseren van een gemeentelijke informatiebijeenkomst en opdracht en financiering van minimaal vier jaar hostingen onderhoud van de gemeentelijkezonnekaart. B. NMFstelt een plan op voor het organiserenvan de bijeenkomsten vanaf 1 maart 2015 met planning, fmanciering en de verantwoordelijkheden, waarin wordt opgenomen dat installateurs met een informatiekraam honderd euro bijdragen aan de kosten. 3. Bijeenkomsten campagne ZOn zoekt Drent Voorstellen. Strevennaar een bijeenkomst per gemeente in de eerste helft van 2015 met duidelijke voorwaarden en taakverdeling vooraf. zoals actieve communicatie door de gemeente conform het voorstelvan NMF met o.a. huis aan huis uitnodigen van inwoners. Dit op basis van het tevoren duidelijke afspraakwatbetreft budget, inzet en PRo Organisatievan een bijeenkomst vindt alleen plaats bij akkoord over het totaalpakket voor samenwerking en over het plan. De stand van SNN en de voorlichting over de regelingenwordt verzorgt door 5NN en niet door de noordelijkeenergiecoach. In het vervolg wordt alleen een bijeenkomst georganiseerd als de gemeente een uitnodiging laat bezorgenop alle adressen met een geschikt dak. Die adressenworden geleverd door Mapgear. Bij voortzetting in 2015 geven gemeenten voor 1 januari 2015 aan of ze wel of niet een bijeenkomst organiserenmet NMF en provincie, conform een nog op te steäen en tevoren afgesproken plan. Actiepunten. Zie actiepunten 1B, 2 A en 2 B 4. ZOn zoekt Drent als platfonn en loket Voorstellen. De platformfunctieopnemen in de provinciale structuur voor communicatievoor de energietransitie. De loketfunctie met onafhankelijk advies onder verantwoordelijkheid van de gemeenten organiseren. Actiepunten. A. De betreffendewerkgroep van gemeenten en provincie betrekt de website Zon zoekt Drent en de ervaringendaarmee bij de ontwikkeling van de platformfunctievoor de energietransitie. B. De inmiddels aangestelde coördinator betrekt bij de ondersteuningsstructuur voor de gebouwde omgeving de werkwijze en ervaringen met de loketfunctie van Zon zoekt Drent. 5.Zonnecoaches Voorstellen. Onder verantwoordelijkheid van de gemeenten de energieloketfunctieen onafhankelijke advisering van inwoners vorm geven. De provincie trekt zich na de uitvoering van de campagne Zon zoekt Drent in 2014 terug als opdrachtgeveren financier voor de zonnecoaches. Actiepunten. Zie actiepunten2 A en 4 B

11 '11 11 'j :' 6. Realisatie en gebruik van de zonnekaart van Drenthe Voorstellen. Onderdeel van het plan voor de totaalaanpak is het in standhouden van de zonnekaart door de gemeenten, door minimaal vier jaar hosting en onderhoud van de kaart per ge,eente, al dan' niet in samenwerking met plaatselijke installateurs. Ove~ de totaalaanpak en de deelname daarover met de gemeente een afspraakmakenzodat er duidelijkheid over is per 1 januari2015. De provincie heeft aanschaf gefinancierd en één jaar onderhoud. zoeiat de zonnekáart in de betreffende gemeente na één jaar niet meer online is als er geen opdracht aan Mapgearis gegeven door de gemeente voor hosting en vervolgonderhoud. Actiepunten. Zie2A 7. De inhoud van de regeling Voorstellen. Regeling aanpassen per 1 januari 2015 als het van krachtworden wordtvoortgeze( in 2015, door het toevoegen van een bepaling dat budgetvoor een aanvrager maximaal drie maanden wordt gereserveerd ten behoeve van de afronding van de aanvraagprocedure. Provincie verkentmet gemeenten de mogelijkheid van een uniforme regeling en nooigthiertoe in iedergeval de gemeenten uit die nu een eigen regeling hebben.,< Actiepunten. A. Opstellen van aangepaste zonnelening waarin de bepaling is'opgenomen van maximaal drie maanden reservering van het budgetvan startaanvraag tot ondertekening van de akte voor de duurzaamheidslening door de aanvrager. B. Uitnodigen beoogde ledenvan de werkgroep en start verkenning mogelijkheden van het realiserenvan een uniforme regeling van provincie en gemeenten in Drenthe, zo mogelijkafgestemd met de uniformering van noordelijke regelingen.

12 12 1. HETGEBRUIK VAN OEREGELING In dit hoofdstuk evalueren we het gebruik van de zonnelening als financieel instrument. conform de evalualiepunten die zijn bepaald bij het vaststellen van de regeling. 1.1 Aanvragen Gegevens In onderstaande tabel staatper gemeente het aantalaanvragen en de uitputting van het budget, zie ook de bijlage. De 33 al verleende aanvragen hebben betrekking op zonnepanelen voor particulieren. Dit betreftgeheel afgehandelde aanvragen waarbij een lening is verstrekt. In de tabel staanalle verleende aanvragen, dus, ook die waarbij nog geenlening is verstrektdoor SVn.!=r zijn geen ~anvragen verleend voor recreatiewoningen. Er zijn ook geen aanvragen verleend voor anderesystemen voor het opwekken van zonne-energie. Het gemiddelde leenbedrag is ruim Methet huidigebudgetkunnenongeveer320 aanvragers blij gemaaktworden met een zonnelening. Datzijn gemiddeld tweezonneleningen per gemeente per maand. Het betreft een revolverend fonds, daarom zal met een jaarannuïteit van E 400,- jaarlijks ,- of maandelijks ,-- op de fondsrekening gestort worden. Hiervan kunnen slechts enkele leningen per maandverstrekt worden in de hele provincie. Overigens kan op basis van dit revolverende karaktervan de regeling de eerste nieuwe zonnelening pas verstrektworden na ruim meer dan honderd afgesloten leningen. Periode 1 januari mei 2014 Gemeente Budget Aantal Gereser:veerd Verleend beschikbaar aanvragen Men Hunze ,OO 14 ( ,00 ( ,00 '( ,00 Assen , ,00 c ,95 c ,95 Borger (63.346,00 16 c ,00 c ,91 ( ,91 Odoorn Coevorden ( ,00 19 e ,00 c , ,10 DeWolden ( ,00 13 (53.936,00 e ,40 ( ,40 Emmen ( , ,00 ( ,89 ( ,11 Hoogeveen ( ,00 25 (33.170,00 ( ,00 ( ,00 Meppel c ,00 1 (0,00 { 2.700,00 e ,00 Midden- {82.002,DO , , ,25 Drenthe Noordenveld ( , ,00 c ,74 ( ,74 Tvnaarlo ( , ,00 c , ,OO Westerveld (47.277, , , ,50 Totaal c ,00 ( ,74 c , ,00 Beoordeling In negenvan de twaalf gemeenten is per 1 juni het beschikbare budget uitgeput. Bij drie gemeenten was het budget al in april besteecf. Dit betekent dat aanvragen al niet meer gehonoreerd konden worden enkele maanden na het van krachtworden van de regeling per 1 januari, en binneneen maand na de start van de actievecommunicatie per 1 maart. Sindsdien staan er in die gemeenten aanvragen in de wacht, omdat het budgetniet is aangevuld. Bij SNN en NMF zijn reacties binnengekomen van teleurgestelde of getrriteerde potentiêle aanvragers. Dat is logisch en begrijpelijk. Het is moeilijkuit te leggen dat we zonne-energie promoten, terwijl de pot voor zonneleningen te klein is geziende behoefte en het succesvan de campagne die veel groter is dan bij andere regelingen. De uitputting ging soms zo snel dat het budget als uitgeput was voorafgaand aan de gemeentelijke bijeenkomst. Het.

13 13 totaal beschikbare provinciale budget is overigens door een rekenfout iets hogerdan de bij de vaststelling bepaalde 1.2 miljoen. Een logische verklaring voor het relatief hoge resterende budgetin Meppel en Emmen is, dat hier (nog) geen bijeenkomst is geweesten deze gemeenten ook een eigen regeling hebben. Gezien de uitputting is herverdeling van budgettussen gemeenten ongewenst Het in het vooruitzicht stellenvan extra bijdragen en het stimuleren van gemeenten om zelf bij te dragen is positiever, zodat deze inzet wordt beloond. Helaasmoetenaanvragers wel wachten op een lening op gemeentelijke cofinanciering, maar als die voorwaarde er niet is verdwijnt de prikkeldaartoe. Het revolverend karaktervan de thans beschikbare 1,2 miijoen is niet grootdoor beperkteomvang van het budget en de snelle uitputting. Het is gewenst de omvang van hetfonds te vergroten, zodat er per gemeente per maand ten minste tien zonneleningen verstrektkunnen worden. Dat is 10 x 12 gemeenten x 3.750,-- gemiddeld leenbedrag. Dat is maandelijks ,- of 5,4 miljoen jaarlijks. Van enkeleaanvragers kwamen opmerkingen over de onduidelijkheid of het moeilijk leesbaarzijn van brieven van SNN, zoals onderstaand voorbeeld. Het is uiteraard gewenst dat informatie over de aanvraag in brieven duidelijkis. SNN is bereid mogelijke verbeteringen te beoordelen aan de hand van aangedragen voorbeelden van onduidelijkheden. SNN geeft aan dat aanvragers in de bekendmaking lezen dat per 1 juli 2014 op basis van de evaluatie mogelijkherschikking van budgetper gemeente plaats vindt Dat vindt men verwarrend omdat niet duidelijkis waarmen op kan rekenen. Uw aanvraag voor de Ouurzaamheidslening hernieuwbare energie (Zonnelening) hebben wij op ontvangen. oe afgelopen mailllden hebben wij veel...nvragen ontvangen voor de Duurzaamheidslening hernieuwbare energie (Zonnelening) vanuit de gemeente AA EN HUNZE. He/aas is hierioor voor uw gemeente het subsidiebudget inmiddels met grote waarschijnlij1cheid uitgeput. Wij kunnen ons voor5teilen dat het u tijd en i~nning kost om uw aanvr.jag volledig te maken. Oililrom willen wij u et' met deze brief op wijzen dat het u vrij 5t3iIt om uw aan\ll'ilag aan te vullen indien u een brief van ons heeft ontvangen dat uw aan\ltilag nog niet compleet is. Houdt u er rekening mee dat uw ;aanvraag met grote waarschijnlijkheid niet meer voor subsidie in aanmer1àng komt. Meer inform;atie over de uitputting van het budget vindt u op de website Heeft u vragen of opmeoongen OlIeT deze brief of de aanlljug, dan kunt u met ons contact opnemen. U kunt ons telefonisdt ben!iken op weticdagen tussen uur. Voorstellen Geen herverdeling van het nog niet bestedeprovinciale budget over gemeenten. Per gemeente nogmaals gemiddeld een ton provinciale middelen in het fonds per gemeente stortenmet als verdeelsleutel het aantal inwoners per 1 mei 2014; zie bijlage. Voor de extra provinciale bijdrage geldt als voorwaarde het samen met provincie en NMF organiseren van een gemeentelijke informatiebijeenkomst in 2015, gemeentelijke opdracht aan Mapgearvoor onderhoud en hosting van de zonnekaartvoor vier jaar en cofinanciering. Als de gemeente minimaal een zelfde bijdragestort in het fonds van de zonnelening per gemeente, wordt de bijdrage van de provincie verstrekt. Op 1 juli 2015 wordt de uitputting geêvalueerd en op basis daarvan wordt door Gedeputeerde Staten besloten over de resterende provinciale middelen. Deze kunnen dan bijvoorbeeld verdeeldworden over deelnemende gemeenten. Ook kunnen bijvoorbeeld al beschikbaar gesteldbudget per gemeenteherschiktworden bij beperkte uitputting van fondsen. Aan SNN voorbeelden van onduidelijke brievenverstrekken. Beoordelen of brieven van SNN duidelijkerkunnen en deze in overleg met SNNzo nodig aanpassen. SNNcommuniceert richting aanvragers dat er in de tweede helft van 2014 mededelingen komen over eventuele aanvulling van het budget per gemeente. 1.2 Krediettoets Gegevens Volgens bijgevoegde rapportage van SNN kregen acht aanvragen een negatiefadvies van SVn.

14 14 Een aanvrager vindt de krediettoets te streng omdatbij onvoldoende hoog inkomen men niet in aanmerking komtvoor een leningen er geen rekening wordt gehouden met de opbrengsten van de investering. Zie kader. Een aanvrager vindt dat er teveel gegevens opgehoest moeten wor.den door aanvrageren partner voor een betrekkelijk geringe lening, zoals huwelijksvoorwaarden, werkgeversverklaring, belastinga.angifte, hypotheekgegevens. pensioeninkomen. Zie bijlage. Een aanvrager gaf aan dat de startaanvraag van de lonnelening heel eenvoudig is. Aanvragers gavenaan dat men de bahandeltermijn van ongeveertwee maanden door SNN en SVn veelte ~ng is. SNN geeft aan dat aanvragen binnen twee weken in behandeling worden genom'enen dat in één dag afgehandeld. Het komt echtervoordat gegeve.ns onvolledig zijn verstrekt door aanvragers en dan duurt het snel langer. Na verlening volgtofferteaanvraag door de aanvrager bij SVn en dat duurt ook twee drie weken. Voor de offerteaanvraag van SVnzijn echtermeergegevens nodig, dus is het risicogroter dat die aanvraag onvolledig is. Hèt is SNN niettoegestaan gegevens over de door SVngevraagde gegevens te publi&eren op de website. Beoordeling Het aantal negatief uitgevallen kre.diettoetsen is gering. Het (start) aanvraagformulier is zeer eenvoudig. Na PQsitieve beoordeling van de aanvraag door SNN, vindt op basisdaarvan aanvraag van-een leningplaats bij SVn. De hoeveelheid gegevens bij het aanvragen, van de lening is, vooral in het geval van inkomsten uit onderneming. tamelijkuitgebreid. Het betreftechter de minimaal nooëizakelijke gegevens om zekerheid te krijgen van kredietwaardigheid vóor het l)etalenvan rente en aflossing. Ook is het helaasvaakzo dat gegevens niet volledig worden verstrektdoor aanvragers of er lang over doen ze aan te leveren. In dat geval blijft he~ budgetwel gereserveerd en dat is nadelig voor andereaanvragers. Het is gewensteen uiterlijke tennijn te hanteren van reservering van drie maanden. He~ is gewenst dat aanvragers tevorenwetenwelkegegevens SVn vraagtzodat men niet alvast kan verzamelen als de startaanvraag bij SNN laopt. Kredietaanvraag van de landelijke regeling kan digitaal en het zou wellicht ook helpen als het voor de 2:onnelening ook kan. Ik had het over een slrengekrediettoets en daanneebedoelik, dat ik het jammervind, dat er bij hel verstrekken van een zonnelenlng helemaal niet gekekenwordl.naarwal zonnepanelen maandelijks kl,ljlflen oplevereni Wij merktendit, omdat~, in ons geval,foute inkomensgegevens aangeleverd hadden. Dus ons inkomen was te laag en onze hy,potheeklasten WjlJ'en te hoog vooreen lening. Maardoor het opwekken van zonneslroom gaatjeel~citellsverbruik omlaag, wordtje voorschotbedrag lageren met ~ winstkunje de zonnelening al betalen. (in'ons geval zoudenwe 40 per maand moetenaflossenen gingenwemet die panelenminimaale 40 minder aan stroomkosten betalen) Ik heb het idee. dat wanneer bovenstaande meegaal wegen bij het verstrekken van een lening,er veel meer mensenvan deze mooieaanbieding gebruik kunnen maken (wanthel is een geweldigeaanbieding, lenenlegen 1,5 %11). Ik snapheel goed dat er een goede leningstoets gedaanmoet worden, maar hel gaat hier tochniet om enormebedragendie geleer.ld kunnen'worden. Voorstellen Onderzoeken of de vqorwaarden zodanig kunnen'worden aangepast dat de krediettoets vervalt als de berekende opbrengsten door de investering door verminderde maandelijkse energielasten, gelijk zijn of groter zijn dan de lastenvan rente en aflossing. Streven naar het verkorten van de behandeltermijn'en en onderzoeken van mogelijkheden daartoedoor SNN en SVn. Zo mogelijk digitaal aanvragen van offertesvoor zonneleningen bij SVn. Bij aanpassing van de regeling bij eventuele voortzetting in 2015 epnemen dat budgetmaximaal drie maanden gereserveerd wordtvoor een aanvragerten behoeve van afronding van de procedure tot het besluittot het verstrekken van de lening, lodat het langdurig reserveren van budgetwordt vermeden (omdataanvragers niet melden dat ze afzien van een leningof heel lang doen over het verstrekken van benodigde gegevens).

15 Installaties Gegevens Het aantal installaties op basisvan goedgekeurde aanvragen is 33. Dit betreftde verleende aanvragen met verstrekte leningen. De berekende hoeveelheid opgewekte energie daarvan is Wp Deze33 systemen worden geleverd door noordelijke bedrijven, waarvan 16 Drents. ~ Beoordeling De leningen dragen bij aan de realisatie van de energiedoelstelling, omdat met behulp van de lening particuliere woningbezitters een installatie voor het opwekken van zonne-energie reauseren, wanneer zij zelf die investering geheel of gedeeltelijk niet kunnen doen met eigen kapitaal. Uit de belangstelling voor de regeling en het daardoor (extra) aangelegde installaties, blijkt dat het een effectief instrument is. De 33 verleende aanvragen worden geleverd door noordelijke leveranciers, waarvan bijf!8 de helft uit Drenthe. Het stimuleren gebeurt ook met andere regelingen, zoalsde Drentse energielening van de Drentse Energie Organisatie (voorbedrijven, organisaties en verenigingen van eigenaren), de Subsidieregeling Asbesteraf, zonnepanelen erop (vooragrarische bedrijven), de Duurzaamheidslèning Noord-Nederland (combinatie met energiebesparende maatregelen) en regelingen van de gemeenten De Wolden, Emmen, Hoogeveen en Meppel. AI met al zit de groeivan zonnestroom in de lift conform de raming in de Energiebalansen van 2010 en 2020 die in 2012 zijn opgesteldvoor Drenthe. De energiebalans voor 2010 geeft aan dat er 4 hectare zonnepanelen is en dat die zal groeien tot twintig hectare in De ambitie van de provincie Drenthe in de Energiestrategie Drenthe is dat die groei versneld wordttot minimaal 100 hectarein 2020, dus het vijfvoudig~. Uiteraard is een belangrijk effectook dat installateurs hierdoorextrawerk hebben, zoals beoogd bij het vaststellen van de regeling. : Het werkelijke effect op groei van het aantal installaties is groter omdat door het totaalpakket van financiering met goedkope leningen, beschikbaar stellen van toegankelijke informatie via de zonnekaart, actievecommunicatie door middel van laagdrempelige informatiebijeenkomsten en online informatie via de website Zon zoekt Drent, kennisdeling en onafhankelijk advies door ervaringsdeskundigen en zonnecoaehes. De spin-offis hierdoor groter dan het aantal aanvragen, omdatdoprdit proces de belangstelling en deelname wordtaangewakkerd, waardoor initiatiefnemers ook zonder lening besluiten tot realisatie. De omvang daarvan is niet gemeten, we meten wel het uiteindelijke effect van de opwekking van zonnestroom.. Voorstellen Verdere versnelling van de groeivan de aanleg van installaties door particulieren door voortzetting.1 van de totaalaanpak met actieve communicatie in 2014 en het vergroten van het beschikbare budget (zie 1.1) en vereenvoudiging van regelingen (zie hoofdstuk 7) 1.4 Recreatiewoningen Gegevens :i Het aantal verleende aanvragen voor installaties voor recreatiewoningen is nul. I Beoordeling Bij het politiekedebat bij de vaststelling van de regeling in december2014 is toegezegd dat: het aantal installaties voor recreatiewoningen bijgehouden en geêvalueerd wordt. Provinciale Staten v~n Drenthe waren namelijkvan mening dat het ongewenst is dat provinciale middelen op groteschaal gebruikt worden voor recreatiewoningen, zodat het gebruikvan de middelen voor gewone woningen,daardoor verdrongen zou kunnen worden. In dat gevalzou dan een beperkende bepaling opgenomen kunnen worden. : Deze vrees blijkt onterecht te zijn. zodatterechtgeen beperkende bepaling is opgenomen ~estijds. I; Voorstellen :! De regeling handhaven zoals die is, zonder beperkende bepalingen voor recreatiewoningen. I!,I )!.'.,

16 16 2. DE SAMENWERKING DOOR PROVINCIE EN GEMEENTEN In dit hoofdstuk evalueren we de samenwerking bij de zonnelening door provincie en gemeenten. Gegevens Overleg vond plaats met de leden van de werkgroep Drents Energieen Klimaatoverleg (DEKO) van de Vereniging van Drentse Gemeenten (VDG). Aan het VOG is voor de lening, de zonnekaarten de communicatie gevraagd dit samen op te pakken en deel te nemen in de werkgroepen voor de ontwikkeling van de zonnelening en de zonnekaart. Vertegenwoordigers van de gemeentehoogeveen hebben hieraan actief deelgenomen. Vervolgens is verzochttot deelnameaan de campagne Zon zoekt Drent door de organisatie van de zonnetourmet bijeenkomsten in gemeenten. Bij de vaststelling van de regeling is door Provinciale Staten van Drenth~ aangegeven dat gemeenten worden uitgenodigd eenzelfdebedrag als de provincieter beschikking te stellen voor het fonds voor zonneleningen per gemeente. Leningen worden immers verstrekt aan inwonersvan de gemeenteen voor energiemaatregelen in de gebouwde omgeving van de gemeente en mede ten behoevevan werkgelegenheid van plaatselijkeinstallateurs. In mei 2014 is het verzoek tot deelnameook fonneel gedaan per brief, zie bijlage. Er vond voor deze evaluatiegedurende het voorjaar een inventarisatie plaats van de stand van zaken van de deelname per gemeente. De situatie is weergegeven in onderstaande tabel. Gemeente Deelname Organiseren Energieloket Deelname zonnekaart bijeenkomst en zonnecoach Zonnelening Ja Ja.,.-;... 1 ja ja energieloket?? ja?? 'nee. ~. : >~ :-. - ja nee? eigen fonds..~.j a ~ : : '~~~ : ;~~~ Meppel nee ja? eigen fonds ~..orenthe jè,'ji' '.? ' :.~ Noordenvefd ja ja (beperkt) nee nee 1yri~rb.?.~ fii. ~.:< ~ Westerveld nee ja nee?? = Dit onderdeelis (nog) niet aan de orde en I of afhankelijk van eventueelbesluit van nieuw college, Eigen fonds: gemeenteheeft ook een eigen fonds en regeling voor duurzaamheidsleningen. Gegevensover Borger-odoom zijn niet ingevuld omdat deze ontbreken. De gemeenteraad van De Wolden behandelt in het najaar een voorstel over deelnameaan de zonnelening in In bredere zin wordt in noordelijkin het kader van de noordelijkeenergieagenda 1 samengewerktaan het (door)ontwikkelen van financieringsinstrumenten voor energiemaatregelen in de gebouwde omgeving, onder leiding van de gemeenten Leeuwarden en Assen en in samenwerking met de financiêle sector. Ook gaan lokale gemeenten de komendejaren aan de slag met experimenten op het gebied van financiering van woningisolalie. Zie hoofdstuk 7. Beoordeling In de werkgroepen is eind 2013 en begin 2014 enthousiast en vruchtbaarsamengewerkt met als resultaat dat naar tevredenheid een regeling wor de zonnelening is gerealiseerd, zonnekaarten wor 1 SWITCH. noordelijke energie agenda, 21 maart 2014

17 , 17,! I heel Drenthezijn gerealiseerd en de campagne Zon zoekt Drent is vorm gegeven. Wat betreft actieve deelname aan de realisatiewasaanvankelijk de helft van de gemeenten positiefover deelnameaan het realiseren van een zonnekaart per gemeente. De andere gemeenten waren aarzelend of negatief. o.a. omdat men het geen rol van de overheidvindt Deelname betekenthet beschikbaarstellen van gegevens en verantwoordelijkheid nemenvoor vervolgonderhoud en voor de (zeer beperkte) kosten daarvan. Door gemeentehoogeveen is opdrachtgegevenaan Mapgearvoor de hosting en, onderhoud van de Zonnekaart na het eerste jaar, de overige gemeenten hebben dit nog niet gedaan. Voor de deelnameaan de zonnetourwas de helft van de gemeenten bij de start van de campagne in maart enthousiast, een aantal gemeenten nam later alsnog het besluit tot deelname, enkelegemeenten willen alsnogeen bijeenkomst en enkele gemeenten doen niet mee; door Emmen en Borger Odoom is geen actie ondernomen. De advisering door zonnecoaehes gebeurt nu in opdrachtvan de provincieen het loket is bij NMF. Van financieel deelnemen aan het fonds per gemeente is tot nu toe geen sprake. Wel zijn ~r drie gemeenten die een eigen duurzaamheidslening hebben voor o.a. zonnepanelen. Over,de diverseonderdelen van het totaal is bij uitvoering nu overleg en laat effectiviteitte wensen over. Het is gewenstbij uitvoering in 2015 (bij eventueel vervolg) de totaalaanpak uit te voeren op basis tevoren v~tgelegde afspraken, zodat alleen een bijeenkomstwordt georganiseerd als er deelname is aan zonnekaart, zonnelening en er inzet is in uren en geld voor de organisatie van de bijeenkomst, naast de:inzet van NMF en de provincie. Installateurs hebbenvoordeel bij deelname(offerte-aanvragen) en kunnen ook bijdragen. Voorstellen Waarborgen van de instandhouding van de zonnekaart per gemeentedoor gemeentelijke opdracht voor vier jaar hostingen onderhoud. voor zover dat nog niet is gedaan door gemeenten, en de kosten hiervoorte dragen conform het voorstel. Bij achterwege blijven van de opdracht wordt de website met de zonnekaart voor die gemeente gesloten.. De campagnezon zoekt Drent vervolgen in de eerste helft van 2015 in samenwerking met gemeenten, met als streven ten minste per gemeente een bijeenkomstvanaf 1 maart met als voorwaarde het deelnemen aan het totaalpakket van zonnekaart, zonnelening en CfirTlpagne Zon zoekt Drent. Hiervooreen plan opstellen waarop een reactie wordtgevraagd v~6r 1 november Aan installateurs een bijdragevan honderdeuro vragen als vergoeding voor de mogelijkheid hun producten aan te bieden tijdens de gemeentelijkebijeenkomst.. Energieloket en onafhankelijk advies organiseren door de gemeenten in plaats van-deprovincie. in aansluiting op de afspraken in het landelijke energieakkoord en de vormgeving van een regionaleondersteuningsstructuur voor de gebouwde omgeving. Financieel bundelen van krachten door het vormen van een fonds per gemeentewaaraanzowel gemeenteals provincie bijdragen, met als voorwaardegezamenlijkeorganisatievan een gemeentelijke infonnatiebijeenkomst en gemeentelijke opdrachtvoor hostlng en oriderhoud van de gemeentelijkezonnekaart. 'I ;1, 11

18 18 3. BIJEENKOMSTEN CAMPAGNE ZONZOEKT DRENT In dit hoofdstuk evalueren we de voorbereiding en uitvoering van de publièksbijeenkomsten. Gegevens Naaraanleiding van het opstellen van de regeling voor de zonnelening is bij de besluitvorming daarover ook bepaald dat actieve communicatie plaatsvindt. Daartoe is besloten vanuitde gedachte dat het alleen zin heefteen financiêle regeling te makenen van krachtte doenworden als de doelgroep van die regeling op de hoogte wordt gesteld van de mogelijkheden van die regeling. Na vaststelling van de regeling in december 2013 heeft de wer1(groep die de regeling opstelde, ook de vormgeving van de communieatiecampagne ter handgenomen in januari en februari, om die uit te voeren vanaf 1 maartomdat dan na de winter het seizoen startvoor de iristallatiebranche. De werkgroepvan de tonnelenhig is verster1(t doorvertegenwoordigers van NMF die de opdrachtvan de provincie kreegom de campagne uitte voeren. We gaan hiernaderin op de bijeenkomsten en in hét volgende hoofdstuk over de andere aspecten van de campagne Zon zoekt Drent. In liet plan is voorzien in drie regionale bijeenkomsten in de eerstefase, en in de tweedefase eventuele uitoouw naar een bijeenkomst per gemeente. Zie bijgevoegd projectplan. Het daaringenoemde idee voor inzetvan een busje is niet gerealiseerd omdat dit bij naderinzien niet zinvolwerd geachtdoor de werkgroep. Als communicatiemateriaal zijn folders gemaakt die o.a. uitgedeeld worden tijdens bijeenkomsten. Ook SNNen Provincie Drenthe verstrekt dan informatie over de aanvraagprocedure van de zonnelening en over anderen beschikbare regelingen op het gebied van energie. In een reguliere bijeenkomstwordt in presentaties uitleg gegeven over de wer1(ing van de zonnekaart, het aanvrager; van een zonnelening en de aanschaf van zonnepanelen. Zie bijlage met voorbeeld van een programma. Hieronder volgt een overzicht van het resultaat tot nu toe. Eerste fase van 1 maarttot 1 mei De volgende b~eenkomsten van Zon zoekt Drentzijn gehouden in de eerstefase 4 maart: Startbijeenkomst Hoogèveen met zo'n 70 bezoekers en ruim 12 leveranciers. 13 maart: Raadsbijeenkomst gemeente Noordenveld (zonnekaart online). 27 maart: Bijeenkomst Duurzaam Hooghalen + zonnecoach (ongeveer 30 bezoekers) 29 maart: Bijeenkomst Energiewinkel in Zuidwolde + zonnecoach (zo'n 30 à 40 bezoekers) In maart heeftde lokale groepduurzaam Anse Huis-aan-huis voorlichtingsmateriaal verspreid van de campagne. 22 april: bijeenkomst gemeente Aa en Hunzemet ongeveer 100 bezoekers Mediaaandacht gedurende.de eerstefase 27 januari: Artikel in Dagblad van het Noorden. 1 maart: Interview in Cassata (RTVDrenthe) door Christiaan Teule. 17 maart: Interview met zonnecoach Delius' Pit in Anouk in de Middag (RTVDrenthe). 23 maart: TV reportage RTV Drenthe zonnecoach Anita Speelman en inwoner gemeente Emmen. 24 maart: Artikel in Trouwover de campagne en Drentse aanpak. Maart: Plaatsing artikelen in diverse lokalekrantenover bijeenkomsten zonnetour. Voorlichtingsmateriaal is in de eerstefase verspreid over zo'n 15 locaties in Drenthe ( stuks). Zie bijlage met afbeeldingen daarvan. Tweedefase vanaf 1 mei Na evaluatie van fase I is gekozen vooreen vervolg van de campagne Zonzoekt Drent. Hierbij is de volgende insteekgekozen. Er worden avondbijeenkomsten worden gehouden in het gemeentehuis of andere door de gemeente te regelen locatie plus catering. Hierbij houdt Mapgear een presentatie over de zonnekaart, de provincie over de zonnelen;ng (of duurzaamheidslening en energiepremie als plafond zonnelening is bereikt) en de Natuuren Milieufederatie Drenthe is avondvoorzitter en zorgt voor

19 IÎ ol 19 de organisatie en pr voorde avonden in afstemming metde gemeenten. Daarnaast is er een markt met ongeveer 6 à 10 leveranciers per avondbijeenkomst, kan men speed daten met de zonnecoaches enlof ervaringsdeskundigen en samen met een medewerker van Mapgear op de Zonnekaait kijken of het dak geschikt is voorzonnepanelen en SNN is aanwezig om uitleg te geven over de reg~ingen. Tijdens de avondbij~enkomsten kunnen bezoekers de mogelijkheden van zon op hunwoning bekijken via de zonnekaart; Informatie krijgen over de zonnelening en andere regellngen omtrent zonne-energie en energie besparing; five met de ervaringsdeskundigen en zonnecoaches spreken; technische deskundigen raadplegen; ondersteund worden om een gezamenlijk inkooptraject te starten (doorverwijzen naar servicepunt). Behalve bovengenoemde publieksbijeenkomsten per gemeente geldt voor getnteresseerde groepen het aanbod om het Servicepunt (eventueel met zonnecoach) 'op visite' te krijgen met een kraam met voorlichtingsmateriaal en laptop (voorde zonnekaart). De organisatie van de avonden ligt in handen van de groepen zelf. De pr en het voorlichtingsmateriaal wordtverzorgt door NMF. Voor de volgende gemeenten zijn in de tweede fase bijeenkomsten gehouden. 6 mei: bijeenkomst gemeente Assen met ruim600 bezoekers 10 mei gemeente Midden-Drenthe (markt) metongeveer 200 bezoekers 19 mei gemeente Coevorden met 20 bezoekers 26 meigemeente Tynaar/o met ruim 200 bezoekers De gemeenten Midden-Drenthe, Assen, Tynaarloen Coevorden koppelden de bijeenkomst Zon zoekt Drent aan de Bouw en Woonweken van 10 t/m 31 mei ' ' 0 0' Nog gepland staan 10juni in De Walden 24 juni in Meppel 11 juni bijeenkomst van de groepduurzaam Bovensmilde Aankondiging van bijeenkomsten Bij elke bijeenkomst maakten verspreidt de NMF Drenthe onder de lokaleen regionale mediaeen persbericht twee wekenvoorafgaand aan de bijeenkomst. Ook plaatstnmfhet op de websites nmfdrenthe.nl en zonzoektdrent.nl, in de GroeneAgenda, op de Facebookbook community van Zon zoekt Drenten de Facebookpagina van de NMF Drentheen wordt het getwitterd. Aangezien het foldermateriaal van het voorlichtingsmateriaal over de zonnelening en de aanschaf van zonnepanelen bijna op was, zijn er exemplaren extra gemaakt. Hetmateriaal wordt mee genomen naar de bijeenkomsten. Daarnaast geeft NMF het volgende communicatie advles aan gemeenten om de bijeenkomst zo goed mogelijkonder de aandacht te brengen. Voor het bekendmaken van de zonnetour wordt per locatie een persbericht gemaakten verspreid naar de lokaleen regionale kranten. Ook worden de bijeenkomsten duidelijk vermeld op de gemeentelijke website en de gemeentepagina en op de websites zonzoektdrent.nl en nmfdrenthe.nlo Ookwordt door NMFen gemeenten zoveel mogelijk gebruikgemaaktvan de inzet van social mediaom de bijeenkomsten onderde aandacht te brengen. Daarnaast wordt gemeenten gevraagd om inwoners huis-aan-huis te benaderen of gebruikte makenvan driehoeksborden en posters. De aankondiging van de bijeenkomsten door de gemeenten is als volgt. De gemeente Assen heeftde bijeenkomst bekend gemaaktvia de gemeentepagina in de huisaan-huis krant, op de website, social media en door middel van een huis-aan-huis' brief over verspreid onder 3.000adressen.

20 20 Gemeente Tynaarlo heeft de bijeenkomst bekend gemaakt via de gemeentepagina in de huisaan-huis krant, op de website, socialmediaen via een speciale nieuwsbriefin kadervan de Bouw-en Woonweken en heeft diverse driehoeksborden met grote A2 posterslangs de doorgaande wegengeplaatst. Gemeente Coevorden besteedde geen aparteaandacht aan de bijeenkomst maar heeft het alleen vermeldals onderdeel van de bouw-en Woonweken. De NMF heeft nogwel contact opgenomen met de lokale kranten (daarheeft het ook in gestaan) en via de websitenmfdrenthe.nl en zobnzoektdrent.nl. Gemeente De Wolden heeft de bijeenkomst bekend gemaakt via de gemeentepagina in de huis-aan-huis krant en op hun website gebruikmakend van de posteratbeelding. Gemeente Meppel gaat de bijeenkomst bekend maken via de gemeentepagina in de huisaan-huis krant, op de website, socialmediaen door gebruikte makenvan driehoeksborden + ZO,n zoekt Drent posterdie verspreid wordt in Meppel. Beoordeling Het animovoor zonne-energie is hoog. Dit blijkt uit de opkomstvan de bijeenkomsten, mits goed gecommuniceerd. Het positieve effectblijkt ook uit de bezoekersaantallen op de website en de zonnekaarten en uit het feit dat na een goed bezochte bijeenkomst het aantalaanvragen voor zonneleningen en voor onafhankelijk advies van de zonnecoach toenemen. Het belang van het investeren in de communicatie door gemeenten voor het aankondigen van bijeenkomsten aan de inwoners blijkt grootte zijn. In Assen was het effect van de huis-aanhuisuitnodiging overweldigend. De beperkte communicatie in Coevorden had een beperkte opkomst als gevolg en dat is jammervan de investering in de organisatie. NMFstuurt wel steeds persberichten en die komenwel in de lokale kranten, maar voor RTV Drenthe en Dagblad van het Noorden heeft het onvoldoende nieuwswaarde. Bij eventueel vervolg in 2015 is het daarom nodigde communicatie anders aan te pakken. Dat kan met een uitnodigingsbrief naaralle adressen met een geschikt dak die Mapgearkan leveren. Voorafgaand aan de start geven gemeenten voor een bepaalde datumaan of ze wel of niet meedoen, in plaatsvan gaandeweg aanhaken zoals in 2014 gebeurde. Dan kan er efficiêntergewerktworden en in één keer planmatig de communicatie en organisatie van bijeenkomsten gepland worden. Het aanbod van de bijeenkomsten sluit aan bij de behoeften van mensen. De reacties na afloopzijn positief. De mix van beschikbare middelen (lening, kaart), de inhoudelijke presentaties, een persoonlijk gesprek(met zonnecoach öf ervaringsdeskundige) en de mogelijkheid direct een leverancier te benaderen vallen in de smaak. Dit wordt ondersteund door de informatie op de websiteen het voorlichtingsmateriaal. De bijeenkomsten vallen in de smaaken voorzien duidelijkin een behoefteen zijn aanleiding voor een impulsvoor de besluitvorming van particuliere woningbezitters over de aanleg van systemen voor de opwekking vanzonne-energie. Het succesvan het concept ligt in de combinatie van het aanbod van informatie over geschiktheid van de eigenwoning(zonnekaart), uitleg (presentaties en voorlichtingsmateriaal), regeling (zonnelening), begeleiding (ervaringsdeskundigen, zonnecoaches, uitleg regelingen) en de mogelijkheid direct een leverancier te' benaderen. Tijdensde bijeenkomst in Tynaarlowas er verwarring overde rol van de toen aanwezigeenergiecpach van Noord-Nederland omdathij, naast SNN, ook aanwezig was en informatie gaf over regelingen. De samenwerking met gemeenten is gedurende de campagne toegenomen. In enkelegemeenten is (nog) geen bijeenkomst gepland. Voorstellen Streven naar een bijeenkomst per gemeente in de eerste helft van 2015 met duidelijke voorwaarden en taakverdeling vooraf, zoals actievecommunicatie door de gemeente conform het voorstel van NMF met o.a. huis aan huis uitnodigen van inwoners. Dit op basisvan het tevoren duidelijkeafspraak wat betreft budget, inzet en PRo Organisatie van een bijeenkomst vindt alleenplaats bij akkoordover het totaalpakket voor samenwerking en over het plan.