Samen actief in uw buurt. Handleiding. Laat je zien

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samen actief in uw buurt. Handleiding. Laat je zien"

Transcriptie

1 Samen actief in uw buurt Handleiding Laat je zien

2 Colofon: Dit is een uitgave van Verenigde Verkeers Veiligheids Organisatie 3VO Tekst: Marian van Gog Inhoud: Christel de Heus Eindredactie: Wies Kooistra Illustraties: Anjo Mutsaars Fotografie: Archief 3VO Foto omslag: Chiel Wollaert Druk: Tijl Offset

3 Handleiding Laat je zien! Opvallen? Waarom? Hoe vaak bent u zelf niet kinderen tegengekomen die zonder licht rijden, geen goede reflectie op hun fiets hebben en onopvallende kleding dragen? Kinderen hebben zelf niet in de gaten dat ze hierdoor tot op het laatste moment onzichtbaar blijven voor medeweggebruikers. Ze dragen kleren die ze leuk vinden en letten niet op het aspect opvallen. Bovendien vinden veel kinderen het onzin om hun fietslicht aan te doen; ze zien zelf toch genoeg? Ik heb geen zin om af te stappen en mijn licht aan te doen. Ik zie zo ook wel genoeg. Maar één fietser! Verder niemand te zien. Nog een fietser! Zonder licht! Levensgevaarlijk!! Soms vergeten ze het gewoonweg en als ze eenmaal fietsen, hebben ze geen zin meer om af te stappen. Of ze doen hun licht expres niet aan, omdat ze vinden dat je met een dynamo tegen je wiel harder moet trappen. Kinderen staan er absoluut niet bij stil dat fietsverlichting belangrijk is om door ánderen gezien te worden. In deze handleiding worden er ideeën aangereikt waarmee u acties kunt ondernemen om de zichtbaarheid van kinderen te vergroten. Samen met ouders, leerkrachten en andere betrokkenen kunt u hiermee aan de slag gaan in uw eigen buurt. Ook vindt u achtergrondinformatie over fietseisen, verlichting en kleding. Want opvallen is belangrijk. Dáárom! 1

4 Inhoud Opvallen? Waarom? 1 Acties 1. Aan de slag De beste tijd 1.2 Voor wie? 1.3 Stappenplan 2. Verlichting controleren en repareren 6 3. Voorlichting en gastles 8 4. Ondersteuning en materialen 9 Achtergrondinformatie 5. Kind en fiets Fietseisen 6. Licht op je fiets! Achterlicht 6.2 Koplamp 7. Opvallen met kleding Donkere of lichte kleur? 7.2 Strips 7.3 Hesjes Bijlagen Werkblad - Fietseisencontroleblad 13 Werkblad - Waarom het belangrijk is dat jij opvalt? 14 2

5 Handleiding Laat je zien! 1. Aan de slag Vallen kinderen in uw buurt of op uw school voldoende op in het verkeer? Of vindt u dat het beter kan? Dan is het misschien een goed idee om actie te ondernemen! Hieronder volgen enkele suggesties hoe u dit het beste kunt aanpakken. 1.1 De beste tijd Oktober, november en december zijn goede maanden voor een actie. Korte dagen en kans op slecht weer maken opvallen extra belangrijk. Oktober is de ideale maand omdat kinderen dan nog niet gewend zijn aan rijden met het licht aan. Bovendien is het dan meestal een tijdje geleden dat de fietsverlichting is nagekeken. 1.2 Voor wie? De actie is in de eerste plaats bestemd voor basisschoolkinderen die fietsen. Maar ook voor kinderen die lopen is opvallen belangrijk! Andere ouders hebben ook alle belang bij uw actie. Informeer ze, bijvoorbeeld via de schoolkrant. Betrek ze bij uw actie(s); zij spelen immers een belangrijke rol bij het in orde houden van de fiets van hun kind. 3

6 Voorbeelden stap 1 Ik wil - dat ouders goed worden voorgelicht. - dat kinderen goed worden voorgelicht. - dat ouders regelmatig fietsen controleren. - zelf een verlichtingscontrole organiseren. - dat er een verlichtingsactie op straat komt. - dat sport- en/of andere clubs aandacht besteden aan opvallen. Voorbeelden stap 2 - Informatie geven aan ouders. - Informatie geven via internet. - Fietscontrole houden. - Verlichtingscontrole op straat houden. - Reparatiemiddag of -avond organiseren. - Artikel in krant of blad plaatsen. - Gastles op school geven of organiseren. - Sportclubs benaderen. 1.3 Stappenplan Een goed hulpmiddel bij elke actie is het stappenplan. Stap 1 - Doel Stel voor uzelf vast wat u wilt bereiken. Stap 2 Selectie activiteiten Stel voor uzelf vast welke activiteiten geschikt en uitvoerbaar zijn. Stap 3 - Samenwerking Leg contacten om tot samenwerking te komen. Zoek bijvoorbeeld contact met: a. Verkeersouders Verkeersouders zijn ouders die een brug vormen tussen school en ouders. Vaak zitten zij in een ouderraad of medezeggenschapsraad en besteden speciale aandacht aan verkeer. Verkeersouder is een project dat 3VO samen organiseert met de vier landelijke ouderorganisaties. Verkeersouders weten veel van de problematiek en hebben zelf misschien al eens acties ondernomen. Zij hebben contacten met andere verkeersouders en leerkrachten. Soms vinden er lokale bijeenkomsten plaats waarbij ook politie en gemeente aanwezig zijn. b. Politie In veel plaatsen zijn wijkagenten of soortgelijke functionarissen actief. De politie kan behulpzaam zijn bij fietscontroles en verlichtingsacties op straat. c. Verkeersbrigadiers Verkeersbrigadiers zijn mensen die zich de verkeersveiligheid van kinderen aantrekken. Zij zien veel, hebben wellicht ook ideeën en willen mogelijk helpen bij de actie. 4

7 Handleiding Laat je zien! d. Plaatselijke 3VO-afdeling Bij de plaatselijke 3VO-afdeling kunt u terecht voor voorlichting en nuttige contacten. Afdelingen organiseren soms fietskeuringen. Bovendien hebben ze vaak goede contacten met de gemeente. e. Directie/leerkrachten van school Leerkrachten geven verkeerseducatie. Het is belangrijk dat er tijdens deze lessen aandacht wordt besteed aan opvallen. De school kan meewerken aan een verlichtingsactie of fietscontrole en kan ouders gemakkelijk benaderen. f. Wijk- of buurtblad Een wijk- of buurtblad kan van belang zijn om de actie aan te kondigen; een artikel in het blad kan ook onderdeel van de actie zijn. En na afloop is een leuk verslag natuurlijk ook nooit weg. g. Fietsenhandelaren Fietsenhandelaren weten alles van fietsverlichting, reflecterende strips, hesjes enzovoort. Behalve voorlichting (gastles), kunt u hun medewerking vragen bij een eventuele verlichtingscontrole/-reparatie. h. Sportverenigingen en clubs Kinderen bezoeken sportverenigingen en andere clubs. Zeker in de wintermaanden fietsen of lopen ze daarna vaak door het donker naar huis. Reden genoeg om de sportvereniging erbij te betrekken. Stap 4 Afstemming Voer overleg, maak keuzes en afspraken. Zo voert u stap 4 uit Voer overleg met de instanties waarmee u in stap 3 contact heeft gelegd. Maak afspraken en verdeel de taken. Wat is haalbaar? Wie gaat wat doen en op welke termijn? Welke materialen moeten er komen en wie gaat dat regelen? Zorg voor goede afspraken en houd de lijnen kort. Zorg ook dat er voldoende bekendheid aan de actie gegeven wordt! Publiciteit Publiciteit kunt u krijgen via de plaatselijke media, maar ook door: - Aanplakbiljetten en affiches in wijk- of buurtcentrum of bij winkeliers. - Aankondiging in de schoolkrant of een ouderbrief insluiten bij schoolkrant. - Mededeling ophangen in de infohoek op scholen. Stap 5 - Uitvoering Voer de activiteiten uit. Zo voert u stap 5 uit Alles is georganiseerd en geregeld. De activiteiten (verlichtingsactie, voorlichtingsactie, reparatiemiddag, gastles enzovoort) worden gehouden. Vergeet niet om aan het eind van de actie alles weg te halen en op te ruimen, de juiste mensen te bedanken en een verslag naar de krant te sturen. Stap 6 - Evaluatie Evalueer de activiteit. Zo voert u stap 6 uit Evalueer de actie voor uzelf en alle betrokkenen. Gezamenlijk een kop koffie drinken kan heel inspirerend werken en de contacten warm houden voor een volgende keer. Ook 3VO is zeer geïnteresseerd in uw actie; stuur een verslag op. En na stap 6 U heeft actie gevoerd en het is wellicht een succes geworden. Maar... succes is maar tijdelijk. Steeds opnieuw zullen kinderen erop gewezen moeten worden dat het belangrijk is om op te vallen in het verkeer. Naast voorlichtings- en controleacties in uw buurt, kunnen kinderen ook via de school benaderd worden. Vraag of de school aandacht aan het onderwerp wil blijven besteden, bijvoorbeeld tijdens de verkeerslessen. Hiervoor zijn bij 3VO verschillende materialen verkrijgbaar. 5

8 2. Verlichting controleren en repareren Stap 1 U wilt bereiken dat meer kinderen met goedwerkende verlichting rijden. Stap 2 U wilt hiervoor een verlichtingscontrole organiseren met de mogelijkheid om eenvoudige reparaties te (laten) verrichten. Naast verlichting wordt gekeken of de fiets de wettelijk verplichte reflectoren bezit. De verlichtingscontrole kan gecombineerd worden met een totale fietseisencontrole. Gebruik hiervoor werkblad 1 uit de bijlagen. Stap 3 U benadert bijvoorbeeld: - Verkeersouders voor ideeën, hulp bij de organisatie, medewerking tijdens de actie. - School, buurthuis, politie voor een plaats voor de controle. - School, wijkblad, lokale krant, schoolkrant om bekendheid te geven aan de controle. - School om eventuele medewerking te verlenen of om ouders te benaderen voor medewerking. - Fietsenhandelaren voor medewerking aan de controle en het verrichten van kleine reparaties. 6

9 Handleiding Laat je zien! Stap 4 U overlegt gezamenlijk en maakt afspraken. Bijvoorbeeld: - De actie wordt gehouden op het schoolplein of op een plein bij een buurthuis. - De politie zorgt voor afzetting van het plein. - De school zorgt voor aankondiging in de schoolkrant, voorlichting naar ouders toe en vraagt ouders om hun medewerking. - Fietsenhandelaren en handige ouders verlenen medewerking door kleine reparaties te verrichten of kinderen te leren die zelf te verrichten. Voor grotere reparaties worden kinderen doorverwezen naar de fietsenhandel. - De (wijk)krant zorgt voor aankondiging en wordt uitgenodigd om op de dag van de actie verslag te komen doen. Stap 5 De actie wordt gehouden. Bij een volledige fietseisencontrole kunt u gebruikmaken van werkblad 1 (in de bijlagen van deze handleiding). Kopieer het blad en deel het uit tijdens de actie. Het blad kan ook van tevoren aan kinderen worden uitgedeeld op school of worden afgedrukt in de (school)krant, zodat kinderen en ouders thuis al naar de fiets kunnen kijken. Werkblad 2 (eveneens in de bijlagen van deze handleiding) kan worden uitgedeeld aan kinderen zodat zij begrijpen waarom opvallen belangrijk is. Ook dit werkblad kan van tevoren op school worden uitgedeeld of afgedrukt in de schoolkrant. Zorg na afloop van de actie dat het plein wordt opgeruimd en eventuele linten voor afzetting worden weggehaald. In Groot Geldermalsen en Neerijnen voerden fietsenmakers in het kader van een verlichtingsactie reparaties uit aan fietsen tegen kostprijs van het gebruikte materiaal. De samenwerking was optimaal: meer dan 14 rijwielherstellers deden mee en verrichten de herstelwerkzaamheden met veel plezier. Stap 6 Nodig iedereen die heeft meegeholpen uit voor een evaluatie. Bespreek wat goed en minder goed gegaan is en vraag de aanwezigen of u in de toekomst nog eens een beroep op hun medewerking mag doen. Stuur een verslag naar 3VO. 7

10 3. Voorlichting en gastles Stap 1 U wilt bereiken dat ouders zich bewust worden van het feit, dat het belangrijk is dat hun kinderen opvallen in het verkeer. Stap 2 U wilt hiervoor een voorlichtingsavond houden. Stap 3 U benadert in elk geval: - Verkeersouders. Verkeersouders kunnen u van materiaal voorzien en tips geven om de voorlichting zelf te geven. - De school om de voorlichting te houden, bijvoorbeeld tijdens een ouderavond. - Fietsenhandelaren om voorlichting te geven over fietsverlichting en opvallende kleding. - 3VO voor informatie en foldermateriaal. Voorlichting kan ook aan de kinderen gegeven worden, bijvoorbeeld door een fietsenmaker. Zorg voor een fiets waaraan van alles mankeert. De fietsenmaker kan kinderen leren zelf eenvoudige reparaties uit te voeren, zoals het vastzetten van een los draadje en het vervangen van een kapot lampje. Stap 4 U overlegt gezamenlijk en maakt afspraken. Bijvoorbeeld: - De voorlichting zal tijdens een ouderavond gegeven worden, wellicht na de pauze. - U kunt de voorlichting zelf geven of een ouder of verkeersouder vragen dit te doen. Informatie kunt u uit deze handleiding halen. - Een fietsenhandelaar wil misschien iets vertellen over fietsverlichting of foldermateriaal beschikbaar stellen. Kan de handelaar de voorlichting niet zelf geven, dan kunt u misschien wat materiaal in bruikleen krijgen. Stap 5 De voorlichting wordt gehouden. Bij 3VO kunt u voorlichtingsfolders bestellen (zie hoofdstuk 4) en die na de voorlichting uitdelen. Plaats een showtafel met daarop voorbeelden en folders van fietsaccessoires, fietskleding, reparatiesetjes enzovoort. Stap 6 Evalueer of de voorlichting een succes was en of een vervolg over een ander verkeersaspect dat ter sprake is gekomen, mogelijk is. 8

11 Handleiding Laat je zien! 4. Ondersteuning en materialen Bij 3VO is een fietscontroleset te bestellen met 100 kaarten en stickers die te gebruiken zijn bij een activiteit rond zichtbaarheid in het verkeer. De folder Uw kind veilig op de fiets? zet de veiligheidseisen aan een fiets nog eens duidelijk op een rij. De folder Jij in het verkeer geeft tips voor kinderen om veilig aan het verkeer deel te nemen. Tevens zijn de afffiches Fietsverlichting mij niet gezien en Laat je zien en de folder Laat je zien goed te gebruiken bij een activiteit rond zichtbaarheid in het verkeer. Al deze materialen zijn te bestellen bij 3VO. Ook voor ondersteuning bij uw activiteiten kunt u contact opnemen met 3VO of met de plaatselijke 3VO-afdeling. Als er verkeersouders in uw buurt actief zijn, kunt u ook met hen contact opnemen voor ondersteuning of om samen een activiteit te organiseren. Verkeersouders zijn ouders op scholen die actief bezig zijn met verkeersveiligheid voor kinderen. Zij vormen een brug tussen school en ouders. Vaak hebben zij contacten met politie en gemeente. Verkeersouders weten veel van de problematiek en hebben misschien zelf al eens acties ondernomen. U kunt met hen in contact komen via het Landelijk Steunpunt Verkeersouders. Adressen en telefoonnummers treft u achterin in de handleiding aan. 9

12 bel hoorbaar over 25 meter goed stuur moet goed vastzitten koplamp moet wit licht uitstralen rode achterreflector cirkelvormige zijreflectie op beide wielen achterlicht straalt rood licht uit wit of geel gedeelte achterspatbord goed werkende rem gele trapperreflector in beide trappers 5. Kind en fiets Voor kinderen is de fiets een gebruiksvoorwerp. Je kunt er snel mee naar een vriendje of school en je kunt er leuk mee spelen. Als er iets stuk is aan je speelgoed, speel je gewoon verder. Zo gaan kinderen ook met hun fiets om. Mede daardoor komt het nogal eens voor dat er iets aan de fiets mankeert. Het is dus belangrijk dat er regelmatig naar de fiets gekeken wordt. Niet alleen door de kinderen zelf, maar ook door de ouders! 5.1 Fietseisen Om met een fiets de weg op te mogen, moet de fiets aan bepaalde eisen voldoen. Die eisen zijn door de wet gesteld. Een wit of geel reflecterend achterspatbord is niet meer verplicht, maar vergroot de verkeersveiligheid wel! Fietseisen - Een stuur dat goed vastzit. - Een goed werkende bel. - Trappers met een stroef oppervlak en gele reflectoren aan de zijkanten. - Twee velgremmen, trommelremmen of een terugtraprem, goed werkend! - Een goedgekeurde rode achterreflector. - Cirkelvormige reflectie op spaken of banden. - Een goed werkende dynamo. - Een witte voorlamp. - Een rood achterlicht. Sommige kinderen fietsen nooit s avonds. Je zou dan denken dat zij verlichting en reflectie niet nodig hebben. Toch kan het gebeuren dat er sluipenderwijs wel gefietst wordt in de schemering en zelfs in het donker ( Tja... het werd iets later dan ik dacht. ). Bovendien kan het zicht overdag ook slecht zijn, bijvoorbeeld bij mist of harde regen. 10

13 Achtergrond Informatie 6. Licht op je fiets! Ook verlichting moet aan bepaalde wettelijke eisen voldoen. 6.1 Achterlicht Het achterlicht hoort op het achterspatbord of aan de bagagedrager te zitten. Meestal is in het achterlicht een reflector geïntegreerd; soms zit het licht op het spatbord en zit er een losse reflector aan de bagagedrager. Er zijn achterlichten met een zogenaamde standlichtfunctie. Een dergelijk achterlicht blijft branden als de fiets even stilstaat. Er zijn ook achterlichten die door middel van een sensor automatisch aangaan in de schemering. 6.2 Koplamp Om zo goed mogelijk op te vallen, is het belangrijk dat de koplamp zo hoog mogelijk wordt gemonteerd. Er is een gecombineerde dynamo-met-koplamp in de handel. Deze combinatie wordt naast het wiel, dus laag, gemonteerd. Koplampen naast het wiel vallen minder goed op. Voordeel van de combinatie is wel, dat de bedrading tussen dynamo en lamp nauwelijks kapot kan gaan. Koplampen op batterijen, de zogenaamde led-verlichting, worden steeds meer toegepast. Voordeel is dat de lamp bij stilstand blijft branden. Nadeel is dat de batterij leeg kan raken. Vaak kunnen deze lampen gemakkelijk van de fiets worden gehaald. Voor kinderen is dat een nadeel: als zij de fiets ergens stallen, zullen zij de koplamp mee moeten nemen om diefstal te voorkomen. Plaats van het achterlicht Sinds 1 januari 1995 mag het achterlicht op de volgende plaatsen bevestigd zijn: 1. op het achterspatbord; 2. op de bagagedrager; 3. onder het zadel. Knipperende lampen Knipperende koplampen en knipperende achterlichten zijn wettelijk verboden. Ze helpen ook niet echt om goed op te vallen. Steeds meer koplampen zijn voorzien van reflectie. Gaat het lampje onderweg kapot, dan worden kinderen dankzij deze reflector toch opgemerkt door tegemoetkomend verkeer. Onderzoekgegevens 1. 45% van de fietsverlichting brandt niet op momenten dat dat nodig is. Belangrijkste oorzaak is de slechte kwaliteit van de fietsverlichting. 2. Steeds meer fietsers rijden in het donker zonder fietsverlichting. Een voorreflector kan dan uitkomst bieden. Zou zo n voorreflector verplicht worden gesteld, dan zou dat jaarlijks 400 gewonden onder fietsers schelen! 3. Als gevolg van een ongeval waarbij niet-opvallen een rol speelt: - overlijden er jaarlijks 45 fietsers; - belanden er ieder jaar 550 fietsers in het ziekenhuis; en - vallen er jaarlijks lichtgewonden in het verkeer. Bron: SWOV: Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid. (Onderzoek uit 1996.) 11

14 7. Opvallen met kleding Opvallen kan ook met kleding. Dat is niet alleen belangrijk voor kinderen die fietsen - zij hebben ten slotte ook reflectie en verlichting - maar zeker ook voor kinderen die lopen. Een gele of rode jas zie je nou eenmaal beter dan een donkerblauwe. Over het algemeen vallen kinderen in felgekleurde kleding goed op. Verder valt lichte kleding meestal beter op dan donkere, maar er zijn uitzonderingen. 7.1 Donkere of lichte kleur? In het donker, in de schemering en bij regenachtig weer overdag vallen fietsers en voetgangers het beste op in lichte kleding (geel of wit). Bij mist overdag daarentegen, zijn ze beter zichtbaar in donkere kleding. Als verkeersbrigadier*) zie je van alles. Slecht zicht en toch heel wat kinderen in donkere jassen én op een fiets zonder licht. Samen met een verkeersouder zijn we op school gaan praten. We hebben voorlichting gegeven en een fietscontrole gehouden op het schoolplein. Het leuke was, dat ouders niet alleen beter op de fietsverlichting gingen letten. Er werden opeens ook opvallend veel reflecterende strips op schooltassen aangebracht! 7.2 Strips Onopvallende kleding kan opvallend worden gemaakt door het van reflecterend materiaal te voorzien. Deze losse, zelfklevende reflecterende strips kunnen onder andere bij fietsenhandelaren en in sportzaken gekocht worden. Met zo n strip op de jas vallen kinderen goed op in het verkeer. De strips kunnen ook op rugtassen en sporttassen worden geplakt. 7.3 Hesjes *) 3VO heeft zitting in de stichting Verkeersbrigadiers. Kinderen willen niet altijd in opvallende kleding lopen. Handig zijn dan losse hesjes van reflecterend materiaal. De hesjes passen over elke jas en kunnen dus altijd gedragen worden. Ze zijn van dun en licht materiaal en voor weinig geld te koop bij fietsenhandelaren en sportzaken. 12

15 Handleiding Laat je zien! Bijlage Werkblad Fietseisencontroleblad Bij controle van de fiets van is het volgende gebleken: (omcirkel ja of nee ) Algemeen: opmerkingen 1. Het stuur zit goed vast. ja nee 2. De bel is goed te horen. ja nee 3. De handvatten zitten goed vast. ja nee 4. De handvatten zijn heel. ja nee 5. De remmen werken goed. ja nee 6. De banden hebben voldoende profiel, vertonen geen scheurtjes en zijn niet uitgedroogd. ja nee 7. Het zadel zit goed vast. ja nee 8. Het zadel staat op de juiste hoogte afgesteld. ja nee 9. De ketting is goed afgesteld, niet te slap, niet te strak. ja nee 10. De bagagedrager zit goed vast. ja nee 11. De fietstassen hangen goed, dus niet tegen het achterwiel. ja nee 12. De snelbinders zijn heel. ja nee 13. De trappers draaien soepel. ja nee 14. De bedrading is in orde; er hangt niets los. ja nee Reflectie: 15. Er zit een rode reflector aan de achterkant van de fiets. ja nee 16. Beide wielen of banden hebben cirkelvormige zijreflectie. ja nee 17. Er zitten gele of witte reflectoren in de trappers. ja nee Is bij elke vraag ja omcirkeld? Dan voldoet jouw fiets aan de eisen die de wet stelt aan een dagfiets. Je mag met je fiets overdag en bij goed zicht de weg op. Verlichting: 18. De koplamp werkt. ja nee 19. Het achterlicht werkt en zit op de juiste plek. ja nee 20. De dynamo werkt, ook bij nat weer. ja nee Is ook bij deze vragen ja omcirkeld? Dan voldoet jouw fiets aan de eisen die de wet stelt aan een nachtfiets. Je mag met je fiets ook in het donker en overdag bij slecht zicht de weg op. Is er een nee omcirkeld? Dan is er iets niet in orde met de fiets. Laat het zo snel mogelijk maken! 13

16 Bijlage Werkblad voor kinderen Waarom doet ie dat nou? Die oen heeft zeker niet in de gaten dat ie onzichtbaar is Waarom het belangrijk is dat jij opvalt Als het donker wordt, kun je minder ver kijken. Als het overdag hard regent of als het mistig is, kun je het verkeer ook niet goed zien aankomen. Jij wordt dan natuurlijk ook minder goed gezien. Dat is bijvoorbeeld zo: - als het hard regent; - als het sneeuwt; - als het mistig is; - als het schemerig is; - als het donker wordt. Kijk eens goed om je heen, in het verkeer. Wie zie je goed? Wie valt minder op? Hoe komt dat? En waarom is het eigenlijk nodig om op te vallen? Op de fiets kun je opvallen: - door je kleding; - door reflectie; - door je licht. Als je loopt kun je opvallen met je kleding. In felgekleurde kleding val je goed op. Ook met reflecterende strips op je jas of schooltas val je goed op. Als je fietst, doe dan tijdig je licht aan. Dat moet in elk geval: - als andere fietsers met licht aan rijden; - als veel autobestuurders hun licht aandoen; - als de straatverlichting aangaat; - als in etalages de verlichting aangaat. Twijfel je? Doe je licht dan maar aan! Doet je licht het niet? Zeg het tegen je ouders en zorg dat het wordt gemaakt. Blijf er zeker niet mee doorrijden! 14

17 Handleiding Laat je zien! Adressen 3VO Postbus 423, 1270 AK Huizen Tel. (035) Fax (035) Internet Landelijk Steunpunt Verkeersouders Postbus 423, 1270 AK Huizen Tel. (035) Fax (035) Bereikbaar op werkdagen van 9.00 tot uur en van tot uur. Internet 15

Samen actief in uw buurt. Handleiding. Laat je zien

Samen actief in uw buurt. Handleiding. Laat je zien Samen actief in uw buurt Handleiding Laat je zien Colofon: Dit is een uitgave van Veilig Verkeer Nederland. Tekst: Marian van Gog Inhoud: Christel de Heus Illustraties: Anjo Mutsaars Fotografie: Archief

Nadere informatie

Verkeerscommissie. Fietscontrole 9-11, 75% van de fietsen is goedgekeurd.

Verkeerscommissie. Fietscontrole 9-11, 75% van de fietsen is goedgekeurd. Verkeerscommissie Fietscontrole 9-11, 75% van de fietsen is goedgekeurd. Handleiding Fietscontrole Algemeen: 1. Het stuur zit goed vast 2. De bel is goed te horen 3. De handvatten zitten goed vast aan

Nadere informatie

Een veilige fiets. A m. œ œ. & œ œ. œ Œ. r œ. Het stuur niet te hoog. œ œ. œ Œ r œ. kun je de weg op. Tot. 1e x naar voorspel

Een veilige fiets. A m. œ œ. & œ œ. œ Œ. r œ. Het stuur niet te hoog. œ œ. œ Œ r œ. kun je de weg op. Tot. 1e x naar voorspel vanaf 7 jaar tekst: Marian van og muziek: Ton Kerkhof &4 4 Voorspel r /cc. /g r Een vei-li-ge Couplet &. /c fiets is een fiets die je past. C r Het stuur niet te hoog. en dehand-vat-ten vast. & r Een..

Nadere informatie

Ouderbrief 1. Kopieerblad 1. Beste ouder/verzorger, Wijzer door het verkeer groep 4

Ouderbrief 1. Kopieerblad 1. Beste ouder/verzorger, Wijzer door het verkeer groep 4 O Ouderbrief 1 Kopieerblad 1 Beste ouder/verzorger, Tijdens de verkeerslessen op school hebben we met de kinderen gesproken over de fiets. Wanneer kinderen met hun fiets meedoen aan het verkeer, moet die

Nadere informatie

Jeugd Verkeerskrant 1

Jeugd Verkeerskrant 1 Jeugd Verkeerskrant 1 Wat weet jij al? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2016-2017 groep 7/8 Hoe doe jij het? a. Hierboven zie je een foto van een druk kruispunt in Vietnam. Durf jij

Nadere informatie

De ANWB Lichtbrigade Fietsverlichtingsactie

De ANWB Lichtbrigade Fietsverlichtingsactie De ANWB Lichtbrigade Fietsverlichtingsactie Leerkracht instructie basisschool Algemeen Achtergrond De ANWB is een vereniging die nauw betrokken is bij de maatschappij en zet zich in voor mobiliteit, vakantie

Nadere informatie

De ANWB Lichtbrigade Fietsverlichtingsactie

De ANWB Lichtbrigade Fietsverlichtingsactie De ANWB Lichtbrigade Fietsverlichtingsactie Leerkracht instructie middelbare school Algemeen Achtergrond De ANWB is een vereniging die nauw betrokken is bij de maatschappij en zet zich in voor mobiliteit,

Nadere informatie

Weg oprijden. Gelijkwaardige kruising. Linksaf slaan. Voorrangskruising. Linksaf slaan. Zebrapad.

Weg oprijden. Gelijkwaardige kruising. Linksaf slaan. Voorrangskruising. Linksaf slaan. Zebrapad. Vertrek vanaf het schoolplein. Rechtsaf de Spijlen op en meteen linksaf de Tabaksweg op. Aan het eind van de Tabaksweg, ga je rechtsaf de Schoolweg op richting de Rijksstraatweg. Sla linksaf de Rijksstraatweg

Nadere informatie

Nieuwsbrief 2 Jaargang 5 oktober 2016

Nieuwsbrief 2 Jaargang 5 oktober 2016 Nieuwsbrief 2 Jaargang 5 oktober 2016 Nieuwe leerlingen Er zijn 3 nieuwe leerlingen op school gekomen. Elise in groep 2 en Timo en Manon groep 1. Wij wensen jullie heel veel plezier op de PWA! Folders

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school.

Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school. ANWB Lichtbrigade Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school 40 minuten Na deze les weet jij: Waarom goede fietsverlichting

Nadere informatie

Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school.

Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school. ANWB Lichtbrigade Wat gaan we doen? Waarom is goede fietsverlichting belangrijk? De Lichtbrigade quiz De ANWB Lichtbrigade bij jou op school 40 minuten Na deze les weet jij: Waarom goede fietsverlichting

Nadere informatie

Algemene informatie. Na het kijken Na het bekijken van de aflevering kunt u gebruik maken van de volgende lessuggesties.

Algemene informatie. Na het kijken Na het bekijken van de aflevering kunt u gebruik maken van de volgende lessuggesties. Algemene informatie Doelstellingen Na het zien van het televisieprogramma, het werken met het begeleidend materiaal en het oefenen op de site: weten de kinderen dat fietsen gezond is. kunnen de kinderen

Nadere informatie

Op Voeten en Fietsen 6

Op Voeten en Fietsen 6 p Voeten en Fietsen 6 Fiets je veilig? en uitgave van Veilig Verkeer ederland, schooljaar 2017-2018 groep 5/6 tart Veilige fiets? Praat samen over de tekening. Wat vind je hiervan? s het ding dat je ziet

Nadere informatie

Samen actief in uw buurt. Handleiding. Praktisch verkeersexamen. Praktisch. Verkeersexamen

Samen actief in uw buurt. Handleiding. Praktisch verkeersexamen. Praktisch. Verkeersexamen Samen actief in uw buurt Handleiding Praktisch Praktisch verkeersexamen Verkeersexamen Adressen Postbus 423 1270 AK Huizen Tel. (035) 524 88 00 Fax (035) 524 88 99 E-mail info@vvn.nl Website www.veiligverkeernederland.nl

Nadere informatie

Verkeerskrant van basisschool De Klimboom

Verkeerskrant van basisschool De Klimboom De Wegwijzer nr. 7 Maart 2012 Verkeerskrant van basisschool De Klimboom Voorwoord Beste kinderen en ouders, De afgelopen weken heeft onze verkeerswerkgroep weer gewerkt aan deze Wegwijzer. Een verkeerswerkgroep?,

Nadere informatie

Nunspeet,

Nunspeet, www.ontdekking.info.nl www.montessorischooldeontdekking.nl Nunspeet, 09-03-2017 In aansluiting op het 10-minuten-gesprek van Manoe, sturen we hierbij een stukje in voor de nieuwsbrief: Door een nieuwsbrief

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 15 2015-2016.

Nieuwsbrief nr. 15 2015-2016. Prot. Chr. Basisschool t Haimstee Linge 24 9642 HW Veendam www.cbs-haimstee.picto.nl Nieuwsbrief nr. 15 2015-2016. Kind op Maandag. Het thema van deze week is: Er komt een tijd.. Jesaja 9:1-6; 11:1-10;

Nadere informatie

DRAAIBOEK FIETS VERKEERS EXAMENS 2019

DRAAIBOEK FIETS VERKEERS EXAMENS 2019 DRAAIBOEK FIETS VERKEERS EXAMENS 2019 Inleiding Dit draaiboek is onlosmakelijk verbonden met het reglement verkeersexamen, door Veilig Verkeer Nederland afdeling Helmond vastgesteld in haar vergadering

Nadere informatie

Jeugd Verkeerskrant 4

Jeugd Verkeerskrant 4 Jeugd Verkeerskrant 4 Wat kies je? Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2016-2017 groep 7/8 Wat kies je? a. Welke keuzes maak jij voordat je gaat deelnemen aan het verkeer? Bedenk er samen

Nadere informatie

Praktisch Verkeersexamen basisscholen Soesterberg

Praktisch Verkeersexamen basisscholen Soesterberg Praktisch Verkeersexamen basisscholen Soesterberg Inhoudsopgave 1. Het praktisch verkeersexamen 3 2. De route 3 3. Controle langs de route 4 4. Fietskeuring 5 5. De dag van het praktisch verkeersexamen

Nadere informatie

School Lesbrief 2015

School Lesbrief 2015 School Lesbrief 2015 Weer naar School Na zes weken vrij weer naar school! Weer vroeg opstaan, ontbijten en aankleden En dan naar school: wel op een veilige manier! Hoe zorg je ervoor dat je in het verkeer

Nadere informatie

Nieuwsbrief vrijdag 30 september 2011

Nieuwsbrief vrijdag 30 september 2011 Nieuwsbrief vrijdag 30 september 2011 Oud papier a.s. zaterdag 1 oktober: Zwinderen: dhr. A. Kregel en dhr D.J. Otten Gees: fam. Ten Velde, fam. Roovers en Mariska Hockeytoernooi groep 7/8: Dinsdagmiddag

Nadere informatie

Veilige fietsroutes naar Rozenberg S.O.

Veilige fietsroutes naar Rozenberg S.O. Veilige fietsroutes naar Rozenberg S.O. 0 Veilige fietsroutes naar Rozenberg S.O. Er zijn natuurlijk verschillende wegen om de school te bereiken. Leerlingen die van Dessel of Retie komen, nemen een andere

Nadere informatie

Dingen die licht geven:

Dingen die licht geven: Vooraf 1 Licht geven in het donker Niveau C - Les 1 ls je vanavond in het donker in de auto of in de tram zit, kijk dan eens naar buiten. Probeer een fietser met licht, en een fietser zonder licht te ontdekken.

Nadere informatie

Auditieve oefeningen: ik kan fietsen

Auditieve oefeningen: ik kan fietsen Auditieve oefeningen: ik kan fietsen Boek van de week: 1; de fiets 2; Nijntje op de fiets 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant Hoe zou het boek heten

Nadere informatie

Memory. Evaluatieles. groep

Memory. Evaluatieles. groep Memory Evaluatieles 3+4 groep 1 Memory groep 3 4 Beste leerkracht, We gebruiken het spel memory als kapstok om fiets, techniek en veiligheid nog eens onder de aandacht te brengen en om op een luchtige

Nadere informatie

DRAAIBOEK FIETS VERKEERS EXAMENS 2016

DRAAIBOEK FIETS VERKEERS EXAMENS 2016 DRAAIBOEK FIETS VERKEERS EXAMENS 2016 Inleiding Dit draaiboek is onlosmakelijk verbonden met het reglement verkeersexamens door Veilig Verkeer Nederland afdeling Helmond vastgesteld in haar vergadering

Nadere informatie

Verkeerskrant van basisschool De Klimboom

Verkeerskrant van basisschool De Klimboom De Wegwijzer Jaargang 4, nr. 1 April 2010 Verkeerskrant van basisschool De Klimboom Voorwoord Beste kinderen en ouders, De komende weken zijn weer erg spannend voor de kinderen in groep 7. Het theorie-examen

Nadere informatie

Kinderen Anders Naar School KANS. Handleiding

Kinderen Anders Naar School KANS. Handleiding Kinderen Anders Naar School KANS Handleiding Colofon Dit is een uitgave van Veilig Verkeer Nederland Inhoud: Christel de Heus Tekst: Marian Schouten Fotografie: Archief Veilig Verkeer Nederland Coverfoto:

Nadere informatie

Ja, ik heb een fietstas./nee, ik heb geen fietstas.

Ja, ik heb een fietstas./nee, ik heb geen fietstas. Themales: fiets in orde taalvrijwilliger/docent Nodig: een fiets, werkblad fietsonderdelen en plakband, werkblad gesprekjes bij de fietsenmaker, werkblad fiets in orde. opwarming: zet op het bord het woord

Nadere informatie

Veilig naar de brugklas

Veilig naar de brugklas Veilig naar de brugklas Dat doe je zo! Tips voor jou en je ouders Iedereen veilig over straat Voor jou Yes! Het is bijna vakantie! En na de vakantie mag je eindelijk beginnen op je nieuwe school. Superleuk,

Nadere informatie

25 maart 2015, nummer 15

25 maart 2015, nummer 15 OBS Kloosterveen, Dalton-onderwijs De Boomgaard 5, 9408 JA Assen Telefoon: 0592 39 87 56 Email: post@obs-kloosterveen-assen.nl Website: www.obs-kloosterveen-assen.nl 25 maart 2015, nummer 15 Paasfeest

Nadere informatie

Spelletjes voor op de achterbank

Spelletjes voor op de achterbank Spelletjes voor op de achterbank In dit boekje vind je een aantal spelletjes welke je gemakkelijk in de auto kunt spelen. Sommige spelletjes kun je alleen doen, andere kun je doen met mensen die ook in

Nadere informatie

Samen actief in uw buurt. Handleiding. Vrachtauto s

Samen actief in uw buurt. Handleiding. Vrachtauto s Samen actief in uw buurt Handleiding Vrachtauto s Colofon: Dit is een uitgave van Veilig Verkeer Nederland Tekst: Marian van Gog Inhoud: Christel de Heus Fotografie: Archief 3VO Foto omslag: Chiel Wollaert

Nadere informatie

++++Draaiboek verkeersexamen 2014

++++Draaiboek verkeersexamen 2014 ++++Draaiboek verkeersexamen 2014 Inleiding Dit draaiboek is onlosmakelijk verbonden met het reglement verkeersexamens door Veilig Verkeer Nederland afdeling Helmond vastgesteld in haar vergadering van

Nadere informatie

Update nieuwbouw Op dit moment is er geen nieuws te melden.

Update nieuwbouw Op dit moment is er geen nieuws te melden. Mmmmm In dit nummer: - Jarigen - Update nieuwbouw - Groep 1-2 - Nieuwsbrief - Schoolfotograaf - Fietscontrole - Even voorstellen - Hulpouders - Septemberfeest - Agenda Elke eerste maandag van de maand

Nadere informatie

CNS-NIEUWS. jrg.35 nr.6 vrijdag : internet:

CNS-NIEUWS. jrg.35 nr.6 vrijdag : internet: CNS-NIEUWS jrg.35 nr.6 vrijdag 06-10-2017 :461632 e-mail: cns@cnsstaphorst.nl internet: www.cnsstaphorst.nl DE BIJBELVERHALEN VAN VOLGENDE WEEK: groep 1, 2 en 3: Eten uit de hemel Ex. 15 Bij de berg Sinai

Nadere informatie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie

SPREEKBEURT POLITIE. Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie SPREEKBEURT POLITIE Ga een dagje op stap met politieagent Arjan en leer meer over de politie Wat doet een politieagent? WELKOM DE POLITIEPRAKTIJK helpen bij een ongeluk pak de winkeldief! bekeuren en aanhouden

Nadere informatie

VERVOER VAN EN NAAR DE CLUB/WEDSTRIJD

VERVOER VAN EN NAAR DE CLUB/WEDSTRIJD VERVOER VAN EN NAAR DE CLUB/WEDSTRIJD 1. VERVOER VAN KINDEREN MET DE AUTO: Als trouwste supporters van uw kind verwachten we als sportvereniging dat u er mee voor zorgt dat uw kind op de betreffende bestemmingen

Nadere informatie

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN 10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN Ervaar zelf hoe je met weinig moeite, meer klanten krijgt! Door Theo de Kleijn helpt zelfstandig ondernemers aan meer klanten Theo de Kleijn www.theodekleijn.nl

Nadere informatie

Praktisch Verkeersexamen basisscholen Soesterberg

Praktisch Verkeersexamen basisscholen Soesterberg Praktisch Verkeersexamen basisscholen Soesterberg 25 mei 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 3 1. Het praktisch Verkeersexamen... 3 2. De... 3 2a. Oefenrondjes... 3 3. Controle langs de

Nadere informatie

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN

10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN 10 DIRECT TOEPASBARE TIPS VOOR MEER KLANTEN Ervaar zelf hoe je met weinig moeite, meer klanten krijgt! Door Theo de Kleijn helpt zelfstandig ondernemers aan meer klanten Theo de Kleijn www.theodekleijn.nl

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen!

1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen! 1. Nooit in orde! Wat moeten wij met u nu aanvangen? Wat moeten wij met u nu doen? Gade gij nu nooit eens luisteren? Ge zijt echt niet te doen! Ge zijt nooit in orde! Ge zijt altijd te laat! Ge zijt nooit

Nadere informatie

De klassenwinnaars van de Gouden Griffel, het Gouden Penseel en de voorleeswedstrijd

De klassenwinnaars van de Gouden Griffel, het Gouden Penseel en de voorleeswedstrijd Jaargang 22, nummer 09 Regel van de maand: Naar school gaan moet voor iedereen plezierig zijn HET SPRINGERNIEUWS IS EEN UITGAVE VAN DE O.B.S. PIET DE SPRINGER PRINSENPLEIN 1 3947 PG LANGBROEK HET SPRINGERNIEUWS

Nadere informatie

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?

Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen? Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het

Nadere informatie

Praktisch Verkeersexamen. Handleiding

Praktisch Verkeersexamen. Handleiding Praktisch Verkeersexamen Handleiding Colofon Dit is een uitgave van Veilig Verkeer Nederland Inhoud: Christel de Heus Redactie: Marian Schouten Fotografie: Hans van Drie,Veilig Verkeer Nederland Foto omslag:

Nadere informatie

Spelletjesboekje. voor groot en klein SUPERHELD- Het hele jaar superveilig naar school

Spelletjesboekje. voor groot en klein SUPERHELD- Het hele jaar superveilig naar school Spelletjesboekje voor groot en klein SUPERHELD- Het hele jaar superveilig naar school Inhoud Spelletjes 6-7 jaar Kleur en ontdek de Superhelden-op-de-weg Maak de puzzel af Wie is er Superveilig op weg?

Nadere informatie

Fiche Leerlingen. De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom

Fiche Leerlingen. De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom Kijk naar de fietsers. Kleur de nummers van de fietsers die de verkeersregels volgen en op de juiste plaats rijden groen. Kleur de nummers van de fietsers

Nadere informatie

FIETSVADEMECUM De reglementaire uitrusting van het rijwiel

FIETSVADEMECUM De reglementaire uitrusting van het rijwiel FIETSVADEMECUM De reglementaire uitrusting van het rijwiel HINP Van Den Heuvel Ronald 1 Goedkeuringseisen uitrusting HINP Van Den Heuvel Ronald 2 Tekst op basis van: Koninklijk besluit van 1 december 1975

Nadere informatie

Beste ouders, Agenda:

Beste ouders, Agenda: Beste ouders, Op 3 december krijgen we bezoek van een inspecteur. We hebben vorig jaar voor de derde keer onder de eindnorm gescoord bij de Cito-toets en dan krijg je als school een inspectiebezoek. Oorzaken

Nadere informatie

Techniekkit: Oost Nederland. Domein: Overbrengingen. Competentie: Ontwerpen Toepassen Reflectie. Leergebied: Aardrijkskunde

Techniekkit: Oost Nederland. Domein: Overbrengingen. Competentie: Ontwerpen Toepassen Reflectie. Leergebied: Aardrijkskunde Techniekkit: Oost Nederland Domein: Overbrengingen Competentie: Ontwerpen Toepassen Reflectie Leergebied: Aardrijkskunde 1. Mensen zijn vaak onderweg. Naar school, het werk, de sportclub, opa en oma of

Nadere informatie

Let op: startlocatie gewijzigd!!!!

Let op: startlocatie gewijzigd!!!! Let op: startlocatie gewijzigd!!!! ++++Draaiboek +++Draaiboek verkeersexamen 2015 Inleiding Dit draaiboek is onlosmakelijk verbonden met het reglement verkeersexamens door Veilig Verkeer Nederland afdeling

Nadere informatie

verkeersregels voor kinderen

verkeersregels voor kinderen verkeersregels voor kinderen afspraken voor stappers te voet bron: www.verkeervpi.be Als er een begaanbare stoep (trottoir) is, gebruik die dan. Is er geen (begaanbare) stoep, verhoogde of gelijkgrondse

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

Nieuwsbrief 15 30 maart 2016

Nieuwsbrief 15 30 maart 2016 Nieuwsbrief 15 30 maart 2016 Inhoud Open dag 23 maart Paaseieren zoeken Info avond MR Schoolvoetbal Verkeersexamen Agenda Bijlagen: o Brief over het verkeersexamen groep 7 en 8 o Flyer Sportinstuif Sjollema

Nadere informatie

Tips voor ouders, leraars en begeleiders

Tips voor ouders, leraars en begeleiders Tips voor ouders, leraars en begeleiders Verkeerseducatie is belangrijk voor onze kinderen Voetgangers en fiesters behoren tot de meest kwetsbare weggebruikers. Vooral kinderen zijn kwetsbaar, aangezien

Nadere informatie

GROTE VERKEERSTOETS 2017

GROTE VERKEERSTOETS 2017 GROTE VERKEERSTOETS 2017 1. Beste en slechtst beantwoorde vragen Je stuurt een sms terwijl je aan het fietsen bent. Mag dat? A. Neen. B. Ja, sms'en mag maar telefoneren niet. C. Ja. Correct antwoord: A

Nadere informatie

Praktisch Verkeersexamen. Handleiding

Praktisch Verkeersexamen. Handleiding Praktisch Verkeersexamen Handleiding Colofon Dit is een uitgave van Veilig Verkeer Nederland Oktober 2014 Foto omslag: Bastiaan Heus Alle rechten voorbehouden. Veilig Verkeer Nederland Postbus 66 3800

Nadere informatie

3.0. Babboe BV Saljoet 3 3824 MD Amersfoort info@babboe.nl tel: 033-7410740

3.0. Babboe BV Saljoet 3 3824 MD Amersfoort info@babboe.nl tel: 033-7410740 3.0 Babboe BV Saljoet 3 3824 MD Amersfoort info@babboe.nl tel: 033-7410740 Inleiding Hartelijk gefeliciteerd met de aanschaf van de Elektrische Babboe City. Deze handleiding geeft u meer informatie over

Nadere informatie

Wetboek van Schatjesland

Wetboek van Schatjesland Wetboek van Schatjesland Als je aardig kan zijn Dan is dat reuzefijn Alsof een kleurig lint mij aan jou verbindt maar als je scheldt dan ben je geen held en liggen we overhoop in een dikke knoop die je

Nadere informatie

Rotterdams Ambassadrices Netwerk

Rotterdams Ambassadrices Netwerk De ambassadrice als werver van inburgeraars 1. Inleiding; eigen ervaringen 2 A. Wat is werven 2 B. Het belang van werven 2 C. Verwachtingen 3 D. Rollenspel 4 E. Opdracht 4 2. Voortraject: 4 A. Doel 4 B.

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Draaiboek verkeersexamen 2013

Draaiboek verkeersexamen 2013 Draaiboek verkeersexamen 2013 Inleiding Dit draaiboek is onlosmakelijk verbonden met het reglement verkeersexamens door Veilig Verkeer Nederland afdeling Helmond vastgesteld in haar vergadering van januari

Nadere informatie

Publieksonderzoek Fietsverlichting

Publieksonderzoek Fietsverlichting In hoeverre zijn fietsers in Nederland bekend met de huidige regels rond het voeren van fietsverlichting en wat is hun eigen gedrag hierbij? Inleiding Op initiatief van het uitvoeringsteam campagne fietsverlichting

Nadere informatie

Maximale inspanningstest

Maximale inspanningstest Maximale inspanningstest Je komt bij ons in het ziekenhuis voor een test. Die test heet maximale inspanningstest. Het is een onderzoek waarbij de dokter onderzoekt: Hoe jouw conditie is. Hoe je longen,

Nadere informatie

Goed voorbereid naar de brugklas

Goed voorbereid naar de brugklas Goed voorbereid naar de brugklas Dat doe je zo! Tips voor jou en je ouders Iedereen veilig over straat Voor jou Yes! Het is bijna zomervakantie! Na de vakantie mag je eindelijk beginnen op je nieuwe school.

Nadere informatie

Veel leesplezier, De Redactie

Veel leesplezier, De Redactie 11 oktober 2013, jaargang 22. nr. 3 Voor jullie ligt de digitale BargerBabbel zoals we die op school verspreiden (ook apart onder de ouders van aangemelde leerlingen die nog niet op school zitten, en waarvan

Nadere informatie

Wijzer. door het verkeer

Wijzer. door het verkeer 3 antwoordenboek Wijzer door het verkeer loop je goed? plaats op de weg kleur de stoep grijs. waar hoort roos? trek een lijn. roos 2 kleur het fiets-pad rood. waar hoort sil? trek een lijn. sil 3 kleur

Nadere informatie

Da s handig! Bezorgers boekje. Huis-aan-huis kranten bezorgen, zo werkt dat!

Da s handig! Bezorgers boekje. Huis-aan-huis kranten bezorgen, zo werkt dat! Da s handig! Bezorgers boekje Huis-aan-huis kranten bezorgen, zo werkt dat! Colofon Ontwerp & Vormgeving: Wegener SpeciaalMedia, studio Arnhem Inhoud 4Kranten bezorgen Bezorgbon Stratenlijst Stickers Klachten

Nadere informatie

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag Thema Op het werk. Demet TV Lesbrief 8. De eerste werkdag Deze les gaat over de eerste werkdag. gaat voor het eerst werken bij een snoepfabriek. Hij komt binnen en maakt kennis met de chef. De chef vertelt

Nadere informatie

Val op veilig! Val veilig op! Met

Val op veilig! Val veilig op! Met Val op veilig! Val veilig op! Met e oekj b r o ct refle! enin n n i b inhoud Waarom moet je opvallen in het verkeer? Reflecteren, geen overbodige luxe! Reflecteren, hoe werkt dat? Reflecteren, maar hoe?

Nadere informatie

Protocol vervoer leerlingen. Veilig fietsstoeltje. Fietsonderdelen te koop! De actie Op voeten en fietsen naar school. Vincent van Goghschool

Protocol vervoer leerlingen. Veilig fietsstoeltje. Fietsonderdelen te koop! De actie Op voeten en fietsen naar school. Vincent van Goghschool Protocol vervoer leerlingen De protocollen. Er zijn diverse protocollen op het gebied van verkeer: De school heeft een protocol vervoer leerlingen. Dit protocol is bedoeld voor het vervoer van leerlingen

Nadere informatie

Ouderbrief. Ouderbrief bij het thema: Spelen. Kopieerblad. Wijzer door het verkeer groep 1-2. Beste ouder/verzorger,

Ouderbrief. Ouderbrief bij het thema: Spelen. Kopieerblad. Wijzer door het verkeer groep 1-2. Beste ouder/verzorger, Kopieerblad O Ouderbrief Ouderbrief bij het thema: Spelen Beste ouder/verzorger, Tijdens de verkeerslessen hebben we met de kinderen gesproken over hoe en waar je veilig kunt buitenspelen. We hebben besproken

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Voor actueel nieuws en foto s verwijzen we naar onze website ( en facebookpagina.

Voor actueel nieuws en foto s verwijzen we naar onze website (  en facebookpagina. jaargang 20 nummer 4 oktober 2018 Voor actueel nieuws en foto s verwijzen we naar onze website (www.cyriacus.nl) en facebookpagina. Agenda/activiteiten de komende periode: datum activiteit 19 oktober groep

Nadere informatie

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt

Instructie 1. Heb jij je voelsprieten uitstaan? De relatie met je cliënt Instructie 1 De relatie met je cliënt Heb jij je voelsprieten uitstaan? Met behulp van dit werkblad onderzoek je of je je voelsprieten hebt uitstaan naar de cliënt. Kies een cliënt en vul met die cliënt

Nadere informatie

Thema Gezondheid. Lesbrief 2. De wachtkamer

Thema Gezondheid. Lesbrief 2. De wachtkamer Thema Gezondheid. Lesbrief 2. De wachtkamer Deze les gaat over praten in de wachtkamer. Meneer Bashir gaat naar de huisarts. Hij moet even wachten. Hij zit in de wachtkamer. Er zitten veel mensen. Ze praten.

Nadere informatie

Taxiopleiding De ZuidHollandse Woonkreek 34 3206 GT Spijkenisse Mob: 0643987770 www.dezuidhollandse.nl info@dezuidhollandse.nl Antwoorden Ex 1 1. A.

Taxiopleiding De ZuidHollandse Woonkreek 34 3206 GT Spijkenisse Mob: 0643987770 www.dezuidhollandse.nl info@dezuidhollandse.nl Antwoorden Ex 1 1. A. Antwoorden Ex 1 1. A. Gebruik, bij vervanging, altijd dezelfde zekeringen als die erin zaten. Dan neem je geen enkel risico. Een zekering met een lagere stroomsterkte zal meestal direct weer doorbranden.

Nadere informatie

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af.

Alles onder de knie? 1 Herhalen. Intro. Met de docent. 1 Werk samen. Lees het begin van de gesprekjes. Maak samen de gesprekjes af. Intro Met de docent Wat ga je doen in dit hoofdstuk? 1 Herhalen: je gaat herhalen wat je hebt geleerd in hoofdstuk 7, 8 en 9. 2 Toepassen: je gaat wat je hebt geleerd gebruiken in een situatie over werk.

Nadere informatie

DE GROTE VERKEERSTOETS

DE GROTE VERKEERSTOETS DE GROTE VERKEERSTOETS Lesfiche 5 e LEERJAAR Veiligheid Eindtermen Mens en maatschappij Ruimte Verkeer en mobiliteit De leerlingen 4.16 tonen zich in hun gedrag bereid rekening te houden met andere weggebruikers.

Nadere informatie

Val veilig op! Met reflector boekje binnenin!

Val veilig op! Met reflector boekje binnenin! V a l o p v e i l i g! Val veilig op! Met reflector boekje binnenin! Waarom moet je opvallen in het verkeer? inhoud Waarom moet je opvallen in het verkeer? Reflecteren, geen overbodige luxe! Reflecteren,

Nadere informatie

werkboek auteurs: Jo Carmen Gerwin De Decker Rudi Fransen Bart Houwen Raf Van Bortel eindredactie: André Boel nagelezen en goedgekeurd door

werkboek auteurs: Jo Carmen Gerwin De Decker Rudi Fransen Bart Houwen Raf Van Bortel eindredactie: André Boel nagelezen en goedgekeurd door werkboek 3 auteurs: Jo Carmen Gerwin De Decker Rudi Fransen Bart Houwen Raf Van Bortel eindredactie: André Boel nagelezen en goedgekeurd door Mijn ets en ik, we 3.12 moeten gezien worden! Veilig op de

Nadere informatie

Een driewielfiets, iets voor u? Blijf langer veilig mobiel

Een driewielfiets, iets voor u? Blijf langer veilig mobiel Een driewielfiets, iets voor u? Blijf langer veilig mobiel Kunt of durft u niet meer op een gewone fiets te fietsen? Bent u al eens (bijna) gevallen met de fiets en maakt dat u onzeker? Heeft u moeite

Nadere informatie

Verkeersgids. Alle kinderen veilig van en naar de Sint Barbaraschool

Verkeersgids. Alle kinderen veilig van en naar de Sint Barbaraschool Verkeersgids Alle kinderen veilig van en naar de Sint Barbaraschool Voorwoord Beste ouders, Wij zijn een grote school, met veel verkeer er naar toe en weer terug, ook nog allemaal vrijwel gelijktijdig,

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

Lesbrief. Vliegende Koe (4+) De Stilte Nederland

Lesbrief. Vliegende Koe (4+) De Stilte Nederland Lesbrief Vliegende Koe (4+) De Stilte Nederland Spelen is leuk en ernstig tegelijk. Als je er helemaal in opgaat, kan alles. Twee meisjes en een jongen gaan op de vleugels van de verbeelding de strijd

Nadere informatie

Communiceren is teamwork

Communiceren is teamwork Communiceren is teamwork Je werkt vaak zelfstandig, maar blijft altijd onderdeel van je team. Samen met je collega s zorg je zo goed mogelijk voor jullie cliënten. Samenwerken vereist veel communicatie.

Nadere informatie

Nieuwsbrief Jozefschool

Nieuwsbrief Jozefschool November 2015 Belangrijke data 30 november: Algemene ledenvergadering OV 4 december: Sinterklaasviering. Let op de brief die u hierover nog krijgt. 17 december: De kinderen zijn allemaal om 12.00 uur uit.

Nadere informatie

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze?

Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Workshop C Waarom is stemmen belangrijk en hoe maak ik mijn keuze? Korte omschrijving workshop In deze workshop ontdekken de deelnemers

Nadere informatie

Een drietrapsraket op weg naar het licht Handreiking Draaiboek Fietsverlichtingsactie

Een drietrapsraket op weg naar het licht Handreiking Draaiboek Fietsverlichtingsactie Een drietrapsraket op weg naar het licht Handreiking Draaiboek Fietsverlichtingsactie Door een eigen draaiboek te maken, gewoon in Word op de computer, kan het draaiboek steeds bijgewerkt worden. Door

Nadere informatie

Lesfiche 1 FIETSCONTROLE EN INDIVIDUELE VAARDIGHEDEN.

Lesfiche 1 FIETSCONTROLE EN INDIVIDUELE VAARDIGHEDEN. Lesfiche 1 FIETSCONTROLE EN INDIVIDUELE VAARDIGHEDEN www.fietsometer.be 1. FIETSCONTROLE Voor je met leerlingen in het verkeer gaat, controleer je of de fietsen veilig zijn. Je hebt de wettelijk verplichte

Nadere informatie

Les 15 / Jezus Christus eerst

Les 15 / Jezus Christus eerst Les 15 / Jezus Christus eerst De opdracht Lees Filippenzen 2:5-8 Hoe kun je Jezus de eerste plaats geven in je leven? Er zijn zoveel dingen belangrijk in je leven: vrienden, school, een (sport)club, de

Nadere informatie

Agenda Sint Maarten + Herberg

Agenda Sint Maarten + Herberg 1 Agenda Za 15 okt t/m Zo 23 okt Herfstvakantie Ma 24 okt klas 3/4 voorstelling Kwatta 10-11.30 Fietscontrole door eigen ouders Di 25 okt Knutselavond 5-12 kleuters Wo 26 okt 12.00 school uit! Lerarenscholingsmiddag

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Verkeersbulletin. Inleiding De herfstvakantie is al weer voorbij. De tijd vliegt Ook op het gebied van verkeer hebben we niet stilgezeten.

Verkeersbulletin. Inleiding De herfstvakantie is al weer voorbij. De tijd vliegt Ook op het gebied van verkeer hebben we niet stilgezeten. 3e jaargang, nr. 1 Verkeersbulletin Inleiding De herfstvakantie is al weer voorbij. De tijd vliegt Ook op het gebied van verkeer hebben we niet stilgezeten. De samenstelling van de werkgroep Verkeer is

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie