Btw en internationaal ondernemen

Transcriptie

1 Btw en internationaal ondernemen Bij internationaal zakendoen krijg je ook te maken met btw. Hoe zit het met de papierwinkel en waar moet je aan voldoen? Wanneer geldt welk tarief? Handel je binnen de Europese Unie (EU) of juist daarbuiten? Hoe zit het dan met al die verschillende btw-regels en waar moet je zijn voor hulp? In dit whitepaper antwoord op de belangrijkste ondernemersvragen rondom btw en internationaal ondernemen. In dit whitepaper Btw en zakendoen binnen de EU De papierwinkel van de EU Wetswijzigingen Wet- Inleiding en regelgeving en veranderingen binnen de EU Wetswijzigingen in de EU BTW buiten de EU Top 5 valkuilen btw en internationaal zakendoen Tips van ondernemers en experts Btw en zakendoen binnen de EU Btw (Belasting Toegevoegde Waarde) is een omzetbelasting die wordt geheven bij de levering van een product of dienst. Denk niet dat omdat het één Europa is, het allemaal hetzelfde werkt qua btw-regelgeving. Raimo Kool, senior btw-adviseur bij Mazars: De btw-regels vanuit Europa zijn verplichte kost, daar moeten we ons allemaal aan houden. Maar de 28 lidstaten interpreteren die wetgeving wel verschillend. Ze mogen daarnaast op sommige btw-gebieden zelf weten hoe ze de uitvoering regelen. Dat leidt tot frustratie en onbegrip. Heb je een vraag omdat je goederen wilt verkopen in Duitsland, dan lukt het ondernemers meestal zelf om met de Duitse belastingdienst te bellen en een antwoord te krijgen. Gaat het om handel in bijvoorbeeld Roemenië, dan zit je echt in een lastig parket. Kool: Een voorbeeld uit de praktijk: Een bedrijf had eenmalig een levering gedaan in Bulgarije met een marge van 2000 euro. Zij kwamen achteraf bij ons met de vraag hoe dat eigenlijk met de btw moest. Let wel, de levering had al plaatsgevonden. Wij belden met onze Bulgaarse collega s en die wezen ons er op dat je in Bulgarije, voordat je levert, een btw-nummer in het land zelf moet hebben. Het bedrijf had volgens de Bulgaarse regels (onbewust) fraude gepleegd. Het boete-risico liep op tot maar liefst een ton! Check dus vooraf de btw-regels die gelden in het land waar je zaken mee gaat doen. Goederen of diensten? Ga je zakendoen binnen de EU, dan gelden er verschillende btw-regels voor goederen en voor diensten. We leggen hieronder eerst uit wat de regels zijn voor levering van goederen in de EU. Vervolgens gaan we in op het leveren en verwerven van goederen en diensten. Levering van goederen binnen EU Lever je goederen aan een ondernemer binnen de Europese Unie, dan spreek je niet over export maar over intracommunautaire leveringen (ICL). Het gaat dus om goederenbewegingen binnen de EU. 1

2 Handelsnaam doorgeven Zorg ervoor dat jouw leverancier de juiste informatie heeft. Klopt het btw-identificatienummer, de naam en adresgegevens? Gebruik je je handelsnaam in plaats van je juridische naam, dan kunnen er problemen ontstaan. Controleert jouw leverancier jouw btw-identificatienummer bij de Belastingdienst, dan klopt de combinatie niet. Dit voorkom je door je handelsnaam door te geven aan de Belastingdienst. Hoe zit het dan eigenlijk met de btw? Lever je aan ondernemers die in een ander land gevestigd zijn, dan is de hoofdregel bij grensoverschrijdende leveringen dat de goederen belast zijn in het land waar de goederen heengaan. Dit wordt ook wel het bestemmingslandbeginsel genoemd. Het doel van de Europese btw-regels is dat een ondernemer in één EU-land btw betaalt. Dit gebeurt in het land van herkomst, óf in het land van bestemming van de goederen of diensten. Voor particulieren gelden andere regels dan voor ondernemers. Een intracommunautaire levering is belast met 0% btw. Een voorbeeld: je verkoopt goederen aan een klant in de EU. Je brengt dan het btw-nultarief in rekening. Jouw klant moet wel btw afdragen in het land waar goederen worden afgeleverd. In het algemeen breng je dus geen btw in rekening aan ondernemers uit andere EU-landen. Maar let op, waarschuwt Kool: De gedachte die te vaak bij het mkb in Nederland heerst, is dat voor alles wat met buitenlandse handel te maken heeft, het btw-nultarief geldt. Daar komt ellende van, dat zien ik en mijn collega s dagelijks in de praktijk. Naheffingsaanslag De Nederlandse Belastingdienst controleert of je het btw-nultarief wel terecht toepast op een intracommunautaire levering. Aan de toepassing van het nultarief is namelijk een aantal voorwaarden verbonden. Voldoe je daar niet aan, dan krijg je een naheffingsaanslag. Doorgaans is dat 21 procent van de omzet van de afgelopen vijf jaar op intracommunautaire leveringen en/of uitvoer, verhoogd met rente en boetes. Bij een controle moet je kunnen aantonen dat het een ICL betreft. De volgende documenten kunnen een rol spelen bij het aantonen van het vervoer naar een ander EU-land: De opdracht van de verkoper; Je orderbevestiging; Het leveringscontract; De factuur; De vrachtbrief (indien de klant zelf ophaalt, zorg voor een vervoersverklaring); De vrachtnota (van de vervoerder); Het betalingsbewijs. Meer over de papierwinkel lees je in het volgende hoofdstuk. 2

3 Check btw-nummer Ga, voordat je goederen aan een ondernemer binnen de EU levert, na of het btw-nummer klopt. Dit kun je doen op de site van de Europese Commissie Op deze site kun je naast de geldigheid van het btw-nummer ook de naam- en adresgegevens van je afnemer controleren. Let op: Het controleren van naam- en adresgegevens van afnemers in Duitsland via deze internetsite is niet mogelijk. Er kan alleen worden bevestigd dat het btw-nummer geldig is. Voor meer informatie zie Verwerving van goederen en diensten binnen de EU Als je goederen en/of diensten afneemt van een ondernemer in een ander EU-land, dan spreek je eigenlijk niet over import maar over een intracommunautaire verwerving. De levering is in het andere land belast met nul procent btw. Je moet deze verwerving in je periodieke btw-aangifte opnemen. In de regel kan de btw in dezelfde aangifte als voorbelasting worden afgetrokken. Neem je diensten af van een ondernemer uit een ander EU-land, dan wordt de btw vaak naar jou als afnemer verlegd. Op de factuur staat dan een tekst die aangeeft dat de btw-verleggingsregeling van toepassing is, bijvoorbeeld reverse charge. Dit betekent dat je de btw moet aangeven in je periodieke btw-aangifte en in de regel in dezelfde aangifte als voorbelasting kan aftrekken. Goederen ophalen binnen de EU (afhaaltransacties) Als je de goederen zelf ophaalt bij je leverancier in een ander EU-land, dan mag de leverancier alleen tegen het nultarief leveren als hij kan aantonen dat de goederen naar een ander EU-land worden vervoerd. Kan hij dat niet, dan betaal je btw (van zijn land) aan de leverancier en moet je de btw bij de belastingdienst in het andere EU-land terugvragen. Je moet de verwerving van de goederen in Nederland aangeven in je btw-aangifte. Als de leverancier kan aantonen dat de producten de grens zijn overgegaan, dan zal hij tegen het nultarief factureren en hoef je in zijn land geen btw te betalen. Voorbeelden van documenten die een rol kunnen spelen bij het aantonen van het vervoer naar een ander EU-land zijn een vrachtbrief of factuur. Btw en diensten binnen de EU Als je als ondernemer diensten afneemt van of levert aan buitenlandse ondernemers binnen de EU, dan kun je te maken krijgen met verlegde btw. De afnemer betaalt dan de btw in eigen land. Het ligt er wel aan of je de dienst levert aan een particulier of een ondernemer. Wel of geen btw-identificatienummer? Werk je voor een particulier, een persoon die geen btw-identificatienummer heeft? In de meeste gevallen is de dienst in ons land belast en breng je dus Nederlandse btw in rekening. Is jouw klant een ondernemer? Dan geldt vaak: de dienst is belast in het land van de afnemer, waarbij hij zelf de btw berekent en betaalt in zijn eigen land. We noemen dit intracommunautaire diensten. Met ondernemer bedoelen we hier ook een organisatie die geen ondernemer is, maar wel een btw-identificatienummer heeft Uitgezonderde diensten Voor de meeste verrichte diensten aan het buitenland gelden bovenstaande regels. Let op: er zijn ook uitgezonderde diensten. Daarbij 3

4 Intra Communautaire Transacties Wil je nog eens zien hoe het nu precies werkt zo n Intra Communautaire Transactie? Bekijk dit handige filmpje op You Tube breng je aan ondernemers soms toch Nederlandse en in andere gevallen buitenlandse btw in rekening. Wil je zeker weten in welk land jouw dienst belast moet worden, gebruik dan het hulpmiddel Diensten in en uit het buitenland van de Belastingdienst. Particulier of ondernemer? Je kunt alleen goederen leveren met nul procent btw als de afnemer in het andere EU-land een ondernemer is. Zowel jij als de ontvanger moeten namelijk een btw-identificatie nummer hebben. Beide btw-nummers moeten op de factuur staan. Breng je nul procent btw in rekening en blijkt bij controle van de administratie dat je klant geen btw-nummer heeft? Dan krijg je een naheffingsaanslag. Je moet dan alsnog btw betalen over de goederen die je zonder btw hebt geleverd. Je moet ook kunnen aantonen dat de goederen Nederland hebben verlaten en zijn vervoerd naar een ander EU-land. Zie verderop in dit whitepaper voor een stappenplan aangifte ICL. Leveren aan particulieren: afstandsverkopen Lever je goederen aan een klant in een ander EU-land en heeft die geen btw-nummer? Vervoer je de goederen zelf of laat je dat doen? Dan breng je in principe de btw in rekening van het EU-land waar de goederen naartoe gaan. Dit heet afstandsverkopen. Voorbeelden van klanten die geen btw-nummer hebben of geven, zijn particulieren, vrijgestelde ondernemers of organisaties die geen ondernemer zijn. De EU-landen hebben met elkaar drempelbedragen afgesproken. Dit om te voorkomen dat je je al voor één enkele levering in een ander EU-land je moet laten registreren. Tot aan die drempelbedragen per land moet je Nederlandse btw in rekening brengen. Daarboven moet je het btw-tarief van het land van de klant in rekening brengen. Meer informatie vind je op de site van de Belastingdienst. 4

5 De papierwinkel binnen de EU Net als bij binnenlandse verkopen, moet je dezelfde gegevens bijhouden als je goederen of diensten levert naar een ander EU-land. Op MKB Servicedesk vind je daar veel informatie over. Bij een controle van de Belastingdienst moet je kunnen aantonen dat het een ICL betreft. Met bepaalde documenten kun dit aantonen. Een lijstje van documenten vind je in hoofdstuk 1. Stappenplan btw in rekening brengen bij ICL Stuur een factuur zonder btw en zet daarop: btw verlegd. Ook het btw-identificatienummer van je afnemer moet op de factuur. Geef de levering aan in je btw-aangifte; Geef de levering op in de Opgaaf intracommunautaire prestaties. Opgaaf intracommunautaire prestaties (opgaaf ICP) Je moet, naast de btw-aangifte, ook de opgaaf intracommunautaire prestaties doen, voor al je intracommunautaire leveringen en diensten. Hiervoor gelden wel verschillende tijdvakken. Bij levering: tijdvak van factuur; bij dienst: tijdvak van levering. Vermeld daarbij ook de waarde van eigen goederen die je naar een ander EU-land hebt gebracht, de zogeheten fictieve intracommunautaire leveringen. Waar vind je de opgaaf ICP? De opgaaf ICP staat onder Overige formulieren op het beveiligde deel van de Belastingdienst-site. Je kan hem echter ook met aangifteof administratiesoftware doen. De douane is overigens bezig met een nieuw aangiftesysteem genaamd AGS. Voor meer informatie, kijk je op de site van de Belastingdienst. Btw-carrouselfraude Pas op dat je niet onbewust betrokken raakt bij fraude. Er gaan enorme btw-stromen tussen landen, die op administratieve wijze worden verrekend. Slimme criminelen profiteren hiervan door een carrouselfraude op te zetten. Wat is dat nu precies? Een voorbeeld: Malafide ondernemer A verkoopt in land X goederen aan een willekeurige ondernemer B. Meestal zijn dat hoogwaardige goederen die gemakkelijk en goedkoop te transporteren zijn, zoals computerchips en mobiele telefoons. A rekent btw, maar draagt die niet af. Vervolgens vraagt malafide ondernemer C uit land Y aan B, die niet weet dat hij betrokken is in een fraudecarrousel, om de goederen direct door te leveren. Het betreft een intracommunautaire transactie dus B stuurt C een factuur zonder btw. C levert de goederen in eigen land door aan weer een willekeurige ondernemer D, berekent btw over de 5

6 Aangifte omzetbelasting Als je wel btw moet betalen in een ander EU-land, doe je daar ook btw-aangifte. Op deze aangifte kun je meestal de buitenlandse voorbelasting van de verschuldigde btw aftrekken. Je moet je daarvoor als ondernemer in het betreffende EU-land laten registreren. transactie, maar draagt deze niet af. Zo n carrousel draait korte tijd op volle toeren en stopt dan, waarna de criminelen spoorloos verdwijnen. Hun slachtoffers worden geconfronteerd met vervelende onderzoeken van de fiscus en mogelijke naheffingen. Denk je slachtoffer te zijn, meldt dit dan direct bij de Belastingdienst. Deze producten zijn fraudegevoelig: Telecommunicatie- en computerapparatuur en -programmatuur; Foto-, film, video en geluidsapparatuur; Beeld- en geluidsdragers; Landvoertuigen, inclusief alle toebehoren en onderdelen, (waaronder autobanden). Btw terugvragen Heb je als ondernemer btw betaald in een ander EU-land, over goederen, diensten of een invoer uit een niet-eu-land en je doet daar geen aangifte? Je kunt de btw dan terugvragen via deze speciale site van de Nederlandse belastingdienst. De aanvraag wordt dan naar het betreffende land doorgestuurd. Voorwaarden Je kunt niet zomaar btw terugvragen. Hiervoor moet je aan de volgende voorwaarden voldoen: Je onderneming moet in Nederland zijn gevestigd; Je hoeft geeft btw-aangifte te doen in het EU-land waar je de btw terugvraagt. Doe je dat wel? Dan kun je daar de btw als voorbelasting aftrekken; Je gebruikt de goederen en diensten voor met btw belaste bedrijfsactiviteiten. Je hebt geen verklaring van hoedanigheid meer nodig. De btw is terecht in rekening gebracht. Controleer facturen met buitenlandse btw dus goed! Drempelbedragen Voordat je een verzoek tot teruggaaf doet, is het goed om te weten dat er drempelbedragen gelden. Zo moet het btw-bedrag ten minste 50 euro zijn na afloop van een kalenderjaar. Als je een verzoek tijdens een kalenderjaar doet, over een periode van minstens drie maanden, dan moet het btw-bedrag minstens 400 euro zijn. Je verzoek moet je indienen vóór 1 oktober in het daarop volgende jaar. De vereisten per land kun je zien in deze pdf. Onder bepaalde voorwaarden kun je ook in niet-eu-landen in rekening gebrachte btw terugvragen. Je moet dan contact opnemen met de belastingdienst in het betreffende land. 6

7 Wetswijzigingen en veranderingen binnen de EU Nieuwe regels telecom/elektronische diensten 1 januari 2015 Voor in de EU gevestigde ondernemers die telecommunicatie-, omroepof elektronische diensten leveren aan consumenten binnen de EU, veranderen per 1 januari 2015 de btw-regels. Janny Kamp, werkzaam in het beleidsteam Fiscaliteit, Ondernemingsrecht en Corporate Governance van VNO-NCW en MKB-Nederland, licht de wijziging toe: Nu is het zo dat dienstverleners btw afdragen in het land waarin zij zijn gevestigd. Vanaf 1 januari 2015 geldt het land van de afnemer als plaats van dienst en dus als plaats van btw-afdracht. Belanghebbend bij deze wijzigingen zijn bijvoorbeeld aanbieders van telecommunicatiediensten, omroepdiensten, zoals radio en televisie en aanbieders van elektronische diensten, zoals contentdiensten. Belangrijk voor de dienstverlener is dat hij moet vaststellen waar zijn afnemers wonen. Om te voorkomen dat de dienstverlener zich in elke EU-land waar hij diensten aanbiedt, voor de btw moet registreren, wordt het mogelijk de verplichtingen te voldoen vanuit de eigen lidstaat. Dat gebeurt dan via de zogenoemde Mini One Stop Shop (MOSS). Standaardaangifte voor EU-landen Janny Kamp van VNO-NCW / MKB-Nederland vertelt verder dat de EU werkt aan een standaardaangifte voor alle EU-landen: De btwaangiften in de EU-landen zijn verre van uniform. Volgens de Europese Commissie vermindert het gebruik van de standaard de administratieve lasten en draagt het ook bij aan een efficiënter en fraudebestendiger btw-stelsel. Wat houdt het precies in? En wanneer streeft de EU naar in gebruikneming? In het richtlijnvoorstel staat 1 januari 2017 als ingangsdatum genoemd, maar dat zou best eens later kunnen worden. Het gaat om een verplichte standaard. Ondernemers kunnen dus niet kiezen tussen de bestaande nationale aangifte en de standaardaangifte. De voorgestelde aangifte bevat vijf verplichte boxen (verschuldigde btw, aftrekbare btw, netto te betalen btw, totale omzet en totale inkoop) en 21 optionele boxen met detailinformatie. Door deze aanpak moet ieder EU-land in de aangifte de vijf verplichte boxen opnemen, maar kan het een eigen keuze te maken uit de 21 optionele boxen. Dat kan ertoe leiden dat iedere lidstaat toch een eigen formulier houdt; de een kiest dit, de ander dat. Daarom willen wij als VNO-NCW / MKB-Nederland dat er één format komt dat door alle lidstaten moet worden gebruikt. Gaat dat niet door, dan is dit een no-go dossier voor ons. 7

8 EU webportal Daarnaast wil de EU een webportal maken met allerlei informatie over de btw-heffing in EU-landen. Kamp: Zover is het echter nog niet. De informatie op de sites van de landen individueel is vaak niet toegespitst. Het is nog moeilijk om iets te zeggen over timing. Het Europese bedrijfsleven heeft onlangs het belang ervan weer onder de aandacht van de EU-landen gebracht. Dat heeft wel geholpen, maar het is lastig een datum te noemen. De Europese Commissie ziet het belang ervan, maar heeft de focus nu op MOSS. Maar uiterlijk enkele jaren zou toch moeten lukken. 8

9 ABC-leveringen bij export buiten de EU Is jouw levering onderdeel van een ABC-levering naar een land buiten de EU? Je kunt het 0%- tarief gebruiken mits je een schriftelijke opdracht tot uitvoer krijgt van jouw koper. Een voorbeeld hiervan staat op overheid.nl. Bewaar deze verklaring ook bij je administratie. Btw en zakendoen buiten de EU Raimo Kool van Mazars: Vanuit Nederlands btw-perspectief is het leveren van goederen of diensten buiten de EU een stuk overzichtelijker, maar dan moet je weer rekening houden met de fiscale gevolgen in het buitenland. Ook hier geldt dus: bereid je goed voor. Erwin Bomert van LionX is controller en regelt alle btw-zaken voor het bedrijf. LionX doet zaken met bedrijven over de hele wereld. Ze leveren aan zogenaamde Original Equipment Manufacturers (OEM). Dat is een bedrijf dat producten levert ten behoeve van een merkleverancier. LionX ontwikkelt en produceert unieke chips. Voordat wij zaken gaan doen met een land, zoeken we met name op internet informatie, zodat we niet voor een voldongen feit komen te staan. Denk bijvoorbeeld aan regelgeving rondom betalen in Brazilië. Daar worden alle betalingen pas voldaan als de centrale bank van Brazilië ze goedkeurt. Dat is toch best wel een risico. Rob Marcus is dga van ArteViva, een Nederlands bedrijf gespecialiseerd in innovatieve niche producten op het gebied van kinderveiligheid. Hij verkoopt ze in meer dan 50 landen, verdeeld over vijf continenten. Hij vertelt: Ik zie het verschil niet tussen binnen en buiten de EU. Wij hebben alles aan onze boekhouder uitbesteed. Het enige wat we doen is een vinkje zetten in ons crm-systeem, zodat de boekhouder weet wat hij moet doen. Bovendien, een Fries of Limburger is over het algemeen ook een ander type mens dan bijvoorbeeld een Deen of een Italiaan. Dan pas je je ook aan. Dat geldt ook voor de btw-aangifte. Administratie en belangrijkste documenten Bij de export van goederen naar ondernemers buiten de EU factureer je het btw 0%-tarief. De import van goederen van buiten de EU moet je aangeven bij de douane in het land van binnenkomst of bestemming. Over die goederen betaal je btw en in veel gevallen ook invoerrechten. Neem je diensten af van ondernemers buiten de EU, dan wordt de btw meestal naar jou verlegd. Naast de algemeen geldende regels voor een administratie, moet je bij import uit een niet-eu-land de volgende bewijsstukken bewaren in je administratie: vrachtbrief betalingsbewijs het Enig document (het elektronisch formulier van de douane over de afhandeling van de aangifte) de factuur van de douane de factuur van de douane-expediteur een importeursoverzicht (een overzicht van de douane waarin al je invoer staat) 9

10 Documenten bij export naar niet-eu-landen Bij export naar niet-eu-landen moet je kunnen aantonen dat de goederen de EU hebben verlaten. Bewaar daarom deze documenten: alle douanedocumenten die je van de douane ontvangt op de plaats waar de goederen de EU verlaten kopie van de vrachtbrief factuur van de vervoerder invoerbewijs van het land van bestemming correspondentie met jouw buitenlandse klant bewijs van de transportverzekering eventueel een kopiefactuur die voor export is getekend door de douane eventueel andere documenten die op de uitvoer betrekking hebben 10

11 Top 5 valkuilen btw en internationaal zakendoen 1. Aantonen dat goederen het land hebben verlaten Voor goederen die worden verkocht aan het buitenland, geldt het btw-nultarief. De leverancier moet echter kunnen aantonen dat de goederen ook echt het land hebben verlaten en niet btw-vrij op de zwarte markt terecht zijn gekomen. Dat is lastig bij afhaaltransacties, omdat je dan niet zelf het vervoer doet. Je levert dan goederen aan een buitenlandse klant en hij haalt de goederen zelf op. 2. Aangifte bij ABC-transactie Bij een ABC-transactie verkoopt leverancier A in bijvoorbeeld Duitsland een partij goederen aan ondernemer B in Frankrijk, die dezelfde goederen weer verkoopt aan partij C in Griekenland. De goederen worden veelal rechtstreeks geleverd van A naar C. Die aangifte gaat echter vaak fout, omdat niet naar de hele keten wordt gekeken om te bepalen waar de levering en de verwerking zijn belast. 3. Fiscaal vertegenwoordiger is soms verplicht Een ondernemer die in een ander land belastingplichtig is, kan een fiscaal vertegenwoordiger in de hand nemen voor de aangifte, listing en betaling van de btw. Ondernemers weten echter niet altijd dat ze soms verplicht zijn om een dergelijke vertegenwoordiger aan te stellen. Wat het nog ingewikkelder maakt, is dat elke lidstaat hiervoor weer zijn eigen regels heeft. 4. Grote verschillen tussen EU-landen Er zijn Europese btw-regels, maar er bestaan desondanks grote verschillen tussen lidstaten als het gaat om vrijstellingen, (verlaagde) tarieven, factuureisen en verleggingsregelingen. Ondernemers weten daardoor niet altijd of een bepaald goed of dienst in een land is vrijgesteld, of dat de btw bij invoer wel of niet naar de aangifte kan worden verlegd. 5. Zijn het goederen of diensten? De regels voor goederenleveringen en diensten verschillen behoorlijk. Maar het is soms lastig om te bepalen of het gaat om een goed of een dienst, zoals bij assemblagewerkzaamheden. 11

12 Tips van experts en ondernemers Erwin Bomert, LionX In de communicatie met de Belastingdienst moet je ervoor zorgen dat je alles vastlegt. Laat alles bevestigen via de mail en vraag altijd naar een naam. Rob Marcus, ArteViva Zorg ervoor dat alles, dus ook in je systemen, is ingericht voor export. En ga veel meer exporteren. Het is simpel. Je moet het durven en doen. Heb vooral geen koudwatervrees! Raimo Kool, Mazars Ondernemers springen graag meteen in op de kans die ze krijgen. Aan de fiscale en administratieve gevolgen en wat er allemaal bij internationaal zakendoen komt kijken, wordt soms pas later gedacht en dat kan flinke gevolgen hebben. Bereid je dus goed voor. Janny Kamp, VNO-NCW / MKB-Nederland Ik ben het eens met het advies om je goed voor te bereiden. Schakel bij twijfel over de btw-gevolgen een adviseur in. Die zou je kunnen vinden door bijvoorbeeld navraag in je netwerk te doen. Powered by Over MKB Servicedesk. Als strategisch partner van MKB-Nederland is de MKB Servicedesk de vraagbaak voor ondernemend Nederland. Op www. mkbservicedesk.nl vind je betrouwbare, concrete en betaalbare antwoorden op alle ondernemersvragen in het midden- en kleinbedrijf. Maandelijks bezoeken meer dan ondernemers mkbservicedesk.nl. Het is niet toegestaan om beeldmateriaal en informatie afkomstig uit dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van MKB Servicedesk te kopiëren in welke vorm dan ook. Servicedesk 12