BELEIDSPLAN LEERMIDDELEN Beleid en aanpak. Liemers College Zevenaar. Tiddo Ekens, Berna Pas en Harald Wiggers

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "BELEIDSPLAN LEERMIDDELEN 2014-2018 Beleid en aanpak. Liemers College Zevenaar. Tiddo Ekens, Berna Pas en Harald Wiggers"

Transcriptie

1 BELEIDSPLAN LEERMIDDELEN Beleid en aanpak Liemers College Zevenaar Tiddo Ekens, Berna Pas en Harald Wiggers

2 Inleiding Het Liemers College ontwikkelde in 2009 als een van de eerste scholen in Nederland een leermiddelenbeleidsplan. Er waren verschillende redenen om beleidsmatig naar leermiddelen te kijken. De Wet Gratis Schoolboeken werd ingevoerd met als gevolg daarvan de verplichting aan scholen om de aanschaf van leermiddelen Europees aan te besteden. Daarnaast groeide het aanbod van digitale leermiddelen en open content sterk, waardoor een nieuwe blik op leermiddelen vereist was. Het eerste leermiddelenbeleidsplan van het Liemers College is geschreven voor de periode De visie op leermiddelen was in dit integrale beleidsplan gekoppeld aan de onderwijskundige visie, het organisatie- en personeelsbeleid en het financiële en ict-beleid. Workshops flankeerden de ontwikkeling van het beleidsplan om ook docenten gevoelig te maken voor de impact van leermiddelen op goed onderwijs. Destijds is de ontwikkeling in gang gezet om met een ruimere blik naar leermiddelen te kijken. Leermiddelen zijn in de jaren na 2009 op het Liemers College een optelsom geworden van de lesmethode, zelfgemaakt lesmateriaal, open content en tal van digitale toepassingen, variërend van flipping the classroom via YouTube tot volledig digitale lesmethodes. De docent en zijn sectie maken voortdurend keuzes voor de beste middelen om het doel van beter onderwijs te bereiken. Het vinden van de juiste mix, ook wel blended learning genoemd, vormde een leidraad in het leermiddelenbeleid. Anno 2014 is het tijd voor een nieuw beleidsplan leermiddelen. Niet alleen heeft de digitalisering van leermiddelen grote sprongen voorwaarts gemaakt, er zijn ook tal van uitdagingen bijgekomen die om een antwoord vragen. Denk aan de behoefte om onderwijs meer op niveau te verzorgen. Ook de noodzaak om de prestaties van leerlingen beter te kunnen volgen is toegenomen, om uitval te voorkomen en hogere prestaties te realiseren. Verder is de ict-infrastructuur sterk verbeterd en zijn er meer en beter werkende devices voorhanden. Dat vraagt om een nieuw beleidsplan, met nieuwe uitdagingen, en nieuwe oplossingen. Om de opbrengsten van het eerste leermiddelenbeleidsplan te meten is een enquête onder de docenten, onderwijsassistenten, sectieleiders en afdelingsleiders afgenomen. Het leermiddelenbeleidsplan blijkt bekend te zijn bij 76% van de medewerkers. 53% van de medewerkers heeft het plan ook daadwerkelijk gelezen. Aangezien de keuze voor en aanpassing van leermiddelen vooral plaatsvindt binnen de sectie, zien we dat het leermiddelenbeleid binnen de secties een grotere rol speelt dan binnen de teams. 75% van de secties heeft bij de evaluatie van de leermiddelen het leermiddelenbeleid betrokken; bij de keuze voor nieuwe leermiddelen ligt dit percentage op 87%. Het leermiddelenbeleid heeft een duidelijke rol gespeeld bij de keuze voor nieuwe leermiddelen; 80% geeft aan het leermiddelenbeleid betrokken te hebben bij de keuze van nieuwe leermiddelen; 84% geeft aan dat het programma van eisen van invloed is geweest bij de keuze voor nieuwe leermiddelen. Docenten van het Liemers College hebben tussen 2009 en 2014 een grote slag gemaakt. De blik op leermiddelen is ruimer en flexibeler geworden. Er is ervaring opgedaan met kleine en grote digitale toepassingen. Er wordt systematisch gepraat over de relatie tussen een goed leermiddel en goed onderwijs. Het nieuwe leermiddelenbeleidsplan wil aansluiten bij deze positieve ervaringen. Leerlingen, docenten en afdelingsleiders zijn in een klankbordgroep in mei en juli 2014 twee keer bijeen geweest om inhoudelijk te reageren op het beleidsplan. De reacties bevestigden hoeveel expertise er sinds 2009 is opgedaan door alle secties met het gebruik van leermiddelen. Deze reacties zijn dan ook dankbaar gebruikt in het beleidsplan. Het Liemers College verwacht dat dit beleidsplan gaat bijdragen aan goed onderwijs, met moderne hulpmiddelen, leidend tot nog betere prestaties. 1

3 Inleiding Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Samenvatting 3 1 Kaders leermiddelenbeleid Liemers College Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1.2 Uitgangspunten Liemers College en Gelderse Onderwijsgroep Quadraam Visie op leermiddelen 5 2 Onderwijskundig beleid 5 U.1 Inhoud van leermiddelen 5 U.2 Verscheidenheid en leer- en werkomgeving Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. U.3 Ontwikkeling van reflecterende en actief lerende leeringen 8 U.4 Mediawijsheid en actief burgerschap 8 U.5 Digitale versterking leerproces Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3 Organisatie- en personeelsbeleid Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.0 U.6 Schoolbrede afstemming Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. U.7 Didactische vaardigheden docenten Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. U.8 Digitale vaardigheden docenten 1Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 4 Financieel beleid 12 U.9 Budget leermiddelen 12 U.10 BYOD 12 5 Implementatie 13 Bijlagen 1 Tijdpad 14 2 Criteria aanschaf 15 2

4 Samenvatting Differentiatie, digitalisering en het streven naar hogere prestaties vragen om nieuwe leermiddelen en een nieuwe aanpak. In tien uitspraken vatten we de nieuwe ambities samen: 1. De inhoud van de leermiddelen sluit aan bij actuele leerdoelen- en examendoelen en bouwt daar op voort; 2. Leermiddelen spelen in op verscheidenheid tussen leerlingen, en dragen bij aan een veilige en uitdagende leer- en werkomgeving; 3. Leermiddelen ondersteunen de ontwikkeling van reflecterende en actief lerende leerlingen; 4. Leermiddelen versterken mediawijsheid en burgerschap; 5. Het leerproces wordt digitaal versterkt; 6. Het gebruik van leermiddelen wordt schoolbreed afgestemd; 7. Docenten zijn didactisch vaardig in het gebruik van leermiddelen; 8. Docenten zijn digitaal vaardig; 9. Het budget van 300,= per leerling per jaar vormt het uitgangspunt voor aanschaf van leermiddelen; 10. Alle brugklasleerlingen brengen hun eigen device mee. In een projectplan wordt beschreven welke concrete stappen het Liemers College tussen 2014 en 2018 zet om alle ambities te realiseren. 3

5 1 Kaders leermiddelenbeleid Liemers College 1.1 Landelijke kaders leermiddelen tot 2020 Landelijk onderwijsbeleid speelt een belangrijke rol bij de keuze en gebruik van leermiddelen. Leermiddelen faciliteren de docent en de leerlingen van het Liemers College om de ambities uit het onderwijsbeleid waar te maken. De belangrijkste ontwikkelingen in landelijk beleid voor de periode tot 2020 kunnen als volgt worden omschreven: leerlingen realiseren hogere scores en er is minder uitval; docenten gebruiken de analyse van leerlingprestaties bij de vormgeving van hun onderwijs [opbrengstgericht werken]; docenten differentiëren in instructie en verwerking[sopdrachten]; kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde/rekenen verdienen extra aandacht om uitval te voorkomen en het onderwijs in andere vakken te versterken; meer en slimmer gebruikmaken van digitale [leer]middelen. Deze ambities zijn vastgelegd in onder andere Actieplan Beter Presteren, Leraar 2020, Doorbraakproject Onderwijs en ICT, School aan Zet en het VO Bestuursakkoord en Uitgangspunten Liemers College en Gelderse Onderwijsgroep Quadraam Keuze en gebruik van leermiddelen dragen bij aan het realiseren van het schoolbeleid zoals het Liemers College en de Quadraam-groep dat voorstaan. Richtinggevend voor het onderwijs van het Liemers College zijn, vanuit deze visie en het projectplan Uitwerking onderwijsvisie & conceptontwikkeling [Liemers College, 19 augustus 2013] de volgende kenmerken: het bereiken van de officiële leer- en examendoelen; inspelen op verscheidenheid; reflectie door leerlingen; activeren van leerlingen; digitale versterking van het leren. In deze opvatting gaat kwaliteit van onderwijs verder dan het bereiken van de officiële doelen. Doel is de hoogst mogelijk te bereiken kwaliteit, en dat is meer dan het uitvoeren van het basisprogramma. Verder wordt gestreefd naar onderwijs dat effectief, hoogwaardig, betekenisvol, afwisselend en uitdagend is, en dus sterk rekening houdt met behoeften van de leerlingen. Het personaliseren van onderwijs is een speerpunt om dit te bereiken. Door meer rekening te houden met verschillen tussen leerlingen kan deze hogere kwaliteit bereikt worden. Aansluiten bij het niveau van de leerling verhoogt de motivatie en daarmee ook de prestaties. Effectiever leren staat en valt bij reflectie door de leerling op hun prestaties en processen. Door stil te staan bij proces en product, boekt de leerling winst voor toekomstige situaties. Het belang van reflectie is terug te zien in de 21 st century skills. Denk aan kritisch-analytisch denken, samenwerkend en probleemoplossend vermogen, zelfsturing, communiceren, creativiteit en innovatie. Verder draagt een actieve rol van de leerling volgens het Liemers College/Quadraam bij aan betere schoolresultaten en aan een hogere onderwijskwaliteit. Vakoverstijgend werken en het betrekken van de buitenwereld zijn belangrijke middelen om dit te bereiken. Digitalisering is een essentieel middel om genoemde kenmerken van goed onderwijs te realiseren. Digitalisering is verder een onmisbaar middel om te komen tot personalisering van het onderwijs maar het is niet een doel op zich. Het gaat erom beter aan te sluiten aan bij de behoeftes van leerlingen en docenten. Daarnaast stimuleert digitalisering het aanleren van belangrijke 21 st century skills. Alle [digitale] leermiddelen en informatie over leermiddelen die we gebruiken of willen gebruiken zijn te vinden in of via de Digitale Werk- en Leer- Omgeving [DWLO] Itslearning. 4

6 1.3 Visie op leermiddelen Leermiddelen worden in dit beleidsplan in de breedst mogelijke zin opgevat, variërend van [deel]methodes, zelf ontwikkeld materiaal, open content tot ondersteuning via YouTube of educatieve apps als kahoot.it of govote.at. Daar waar gesproken wordt van leermiddelen, wordt uitgegaan van deze brede definitie. Een lesmethode is in deze opvatting een van alle mogelijke leermiddelen. Bij alle vakken is sprake van de inzet van een mix van leermiddelen. De uitgangspunten uit 1.2 vormen de basis van de visie op leermiddelen. Deze visie wordt in de volgende hoofdstukken vertaald in tien uitspraken. Vijf uitspraken gaan over de onderwijskundige visie. Drie uitspraken hebben betrekking op organisatie- en personeelsbeleid. Tot slot worden twee uitspraken gedaan over het financiële beleid. Elke uitspraak wordt gevolgd door ambities die door Liemers College worden gerealiseerd in de periode 2014 tot De secties staan centraal in de uitvoering van deze ambities. De tien uitspraken kunnen op twee manieren door secties worden benut. De eerste manier is om de kwaliteit van bestaande leermiddelen te toetsen. De tweede manier is om de uitspraken te gebruiken als leidraad bij de keuze van nieuwe leermiddelen voor het vak. 2 Onderwijskundig beleid Visiecirkel Liemers College We streven ernaar om de leeractiviteiten van leerlingen in de juiste setting, binnen gepaste onderwijskundige ruimten met activerende uitdagende leermiddelen en met gewenste personele inzet plaats te laten vinden. De leerdoelen zijn het uitgangspunt van het onderwijs aan onze leerlingen. Vanuit een leerdoel bekijkt de docent welke leeractiviteit wordt ontplooid, welke didactiek wordt ingezet en welke leermiddelen passend zijn bij de leeractiviteit van de leerlingen. Vervolgens wordt de inzet van een passende onderwijskundige ruimte bekeken. De docent stelt zich de vraag; moet de leeractiviteit plaatsvinden in een vaklokaal, praktijklokaal, Openleer Centrum, Studielandschap, in een instructieruimte, in de cloud of misschien wel buiten? De docent beraadt zich over zijn rol ter voorbereiding op de activiteit en zijn rol tijdens de activiteit. De cirkel is rond. De onderwijskundige visie is vertaald in vijf uitspraken over leermiddelen. Elke uitspraak wordt gevolgd door ambities in de beleidsperiode In dit hoofdstuk behandelen we de volgende vijf uitspraken: uitspraak 1: De inhoud van de leermiddelen sluit aan bij actuele leerdoelen- en examendoelen en bouwt daar op voort; uitspraak 2: Leermiddelen spelen in op verscheidenheid tussen leerlingen, en dragen bij aan een veilige en uitdagende leer- en werkomgeving; uitspraak 3: Leermiddelen ondersteunen de ontwikkeling van reflecterende en actief lerende leerlingen; uitspraak 4: Leermiddelen versterken mediawijsheid en burgerschap; uitspraak 5: Het leerproces wordt digitaal versterkt. Uitspraak 1: De inhoud van de leermiddelen sluit aan bij actuele leerdoelen- en examendoelen en bouwt daar op voort a Kerndoelen en eindtermen 5

7 Kerndoelen en eindtermen geven richting aan het minimaal gewenste onderwijsaanbod van het Liemers College. Leerlingen werken vanuit deze officiële leerdoelen zodat de leersituaties zo effectief mogelijk kunnen worden ingericht. Maar het Liemers College streeft naar meer en wil ook uitdagende inhouden aanbieden, zoveel mogelijk rekening houdend met de behoeftes van docenten en leerlingen. De kerndoelen zijn beschikbaar op: De eindtermen en examenprogramma s zijn beschikbaar op b Referentieniveaus kernvakken Nederlands, Engels, wiskunde/rekenen Naast kerndoelen en eindtermen zijn voor de kernvakken ook referentieniveaus beschreven. Referentieniveaus 1F tot en met 4F voor Nederlands en wiskunde/rekenen zijn beschikbaar op: Het kernvak Engels wordt beschreven in het Europees referentiekader: c Tussendoelen taal en rekenen: einde vmbo-2 en havo/vwo-3 In de nabije toekomst kan aan het einde van de onderbouw [vmbo-2 dan wel havo-vwo-3] een diagnostische tussentijdse toets [DTT] worden afgenomen. Deze toets is gebaseerd op de tussendoelen. Om de leerlijn voor taal en rekenen preciezer vorm te kunnen geven, kan gebruikgemaakt worden van de tussendoelen voor taal en rekenen: d Vaksecties breiden onderwijsaanbod in onderling overleg en gericht uit Het Liemers College wil meer bieden dan wat de wet minimaal voorschrijft. Ministerie en Inspectie bieden veel ruimte om zowel de vakinhouden als de didactiek op eigen wijze in te vullen. Vaksecties bepalen daarom in onderling overleg welke vakinhouden en welke didactiek aan het minimumaanbod moeten worden toegevoegd om in te spelen op verscheidenheid, reflectie te stimuleren, de leerling te activeren en/of het aanbod digitaal te versterken. Docenten worden curriculumarrangeurs die het onderwijsaanbod naar inhoud en didactiek afstemmen op verschillen in niveaus en leerstijlen. e 21 st century skills In de visiecirkel van het Liemers College spelen de 21 st century skills een prominente rol om gepersonaliseerd leren mogelijk te maken binnen een innovatieve lesmethodiek. Zes skills nemen een belangrijke positie in het curriculum in: creativiteit en innovatie; kritisch-analytisch denken; samenwerkend, probleemoplossend vermogen; zelfsturing; communiceren; bewust betrokken burgerschap. Secties controleren of huidige leermiddelen de actuele leer- en/of examendoelen voldoende dekken. Secties leggen jaarlijks in het sectieplan vast aan welke actuele leer- en/of examendoelen gewerkt wordt. Zie de hiervoor genoemde doelen bij a tot en met c. De actuele leer- en/of examendoelen worden vermeld bij Doelstelling van het sectieplan. Secties vermelden extra leerstofinhouden bij Doelstelling van het sectieplan. In het sectieplan wordt bij Meten vermeld welke doelen met welke toetsen gemeten worden, bijvoorbeeld methodetoets, eigen toets of landelijke, methodeonafhankelijke volgtoets. Het aanleren van 21 st century skills is aanwijsbaar in alle vakken, zowel in de inhoud als in de didactiek. 6

8 Uitspraak 2: Leermiddelen spelen in op verscheidenheid tussen leerlingen, en dragen bij aan een veilige en uitdagende leer- en werkomgeving a Inspelen op verscheidenheid: afstemmen op verschillen tussen leerlingen Leermiddelen faciliteren de docent en de leerling om het onderwijsaanbod af te stemmen op verschillen tussen leerlingen. Kwaliteitsaspect 8 van het waarderingskader van de Onderwijsinspectie luidt als volgt: De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen. 8.1 De leraren gebruiken bij de vormgeving van hun onderwijs de analyse van de prestaties van de leerlingen. 8.2 De leraar stemt de instructie af op verschillen tussen leerlingen. 8.3 De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen. Bron: Waarderingskader voortgezet onderwijs 2013 b Veilige en uitdagende leeromgeving Leermiddelen dragen bij aan een veilige en uitdagende leer- en werkomgeving. Twee kwaliteitsaspecten uit het inspectiekader gaan over het schoolklimaat: Kwaliteitsaspect 5: Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming Kwaliteitsaspect 6: Het schoolklimaat is stimulerend en ambitieus Bron: Waarderingskader voortgezet onderwijs 2013 c Leermiddelen: contextueel en zingevend Contextueel en zingevend onderwijs is op het Liemers College een belangrijk kenmerk van effectief onderwijs. Leermiddelen dienen de brug te slaan tussen de leerstof en de context waarin deze leerstof in de dagelijkse werkelijkheid betekenis krijgt. Hierdoor krijgt het onderwijsaanbod een zingevend karakter: leerlingen herkennen de zin ervan in hun [toekomstig] leven. d Nieuwe leermiddelen doorbreken structuren en blokkades in huidige lessen Om differentiatie te versterken, en daarmee variatie en motivatie bij leerlingen, worden nieuwe [digitale] leermiddelen ingezet die dit mogelijk maken. Met deze digitale leermiddelen worden zowel punt a, b als c versterkt. Denk aan het gebruik van diagnostische apps en flipping the classroom. Ook leermiddelen die activerende didactiek faciliteren, kunnen huidige structuren doorbreken en zorgen voor meer differentiatie, een hoger ambitieniveau en een grotere uitdaging. Secties controleren of huidige leermiddelen voldoende inspelen op verscheidenheid en een veilige en uitdagende leeromgeving bieden. Alle teams leveren een bijdrage aan het samenhangend, afwisselend en uitdagend onderwijs dat het Liemers College wil bieden. Op alle niveaus is sprake van differentiatie uitgaande van leerstijl, motivatie en aanleg van de leerling. School, leerling en ouders stellen zich actief op voor een optimale ontplooiing van de leerling. Teams maken organisatorische en pedagogische afspraken waardoor er afstemming tussen vakken ontstaat over de inzet van leermiddelen. Secties geven inhoudelijke en didactische invulling aan het curriculum en zorgen als curriculumarrangeurs voor een doorlopende leerlijn. Het kader van Investors in People is het middel om dit beleid te implementeren en te borgen. De Kijkwijzer wordt ingezet om ons onderwijs te evalueren binnen de gesprekscyclus met leidinggevenden. 7

9 Uitspraak 3: Leermiddelen ondersteunen de ontwikkeling van reflecterende en actief lerende leerlingen a Bevorderen van reflectie: denk- en leerstrategieën en 21 st century skills Leermiddelen stimuleren de leerlingen tot het gebruik van denk- en leerstrategieën. Door te reflecteren kan de leerling efficiënter en effectiever leren. Belangrijke 21 st century skills maken deel uit van reflectie, denk aan kritisch-analytisch denken, samenwerkend en probleemoplossend vermogen, zelfsturing, communiceren, creativiteit en innovatie. b Actieve rol van de leerling in complexe opdrachten Leermiddelen dragen sterk bij aan een actieve betrokkenheid van de leerling. Hierdoor kan een hoger leerrendement worden behaald. Vakoverstijgend werken is een middel om deze actieve rol te versterken. Complexe opdrachten zijn daarin cruciaal: ze dagen de leerling uit om hun grenzen te verkennen en te verleggen. Bovendien kunnen leerlingen in complexe opdrachten eigen keuzes maken waarmee tegemoet wordt gekomen aan variatie in leerstijlen, en waarmee zelfsturing en autonomie versterkt worden. De 21 st century skills kunnen met name in de context van complexe opdrachten goed aangeleerd en onderhouden worden. Secties bewaken of huidige leermiddelen voldoende ondersteuning bieden in de ontwikkeling van reflecterende en actieve leerlingen. Leermiddelen in de breedst mogelijke zin opgevat - dragen bij aan vakoverstijgend werken waarin reflecterend en actief wordt geleerd. Leermiddelen in de breedst mogelijke zin opgevat dragen ertoe bij dat de wereld buiten de school wordt betrokken om reflecterend en actief te leren. Uitspraak 4: Leermiddelen versterken mediawijsheid en burgerschap a Actieve en bewuste deelname aan moderne mediasamenleving Mediawijsheid is een vereiste voor een volwaardige deelname aan onze moderne samenleving. Leermiddelen faciliteren het versterken van mediawijsheid en burgerschap. In navolging van definiëren we mediawijsheid als de verzameling competenties die je nodig hebt om actief en bewust deel te kunnen nemen aan de mediasamenleving. We gaan uit van het competentiemodel voor mediawijsheid waarin tien competenties worden benoemd. Deze competenties zijn gebaseerd op vier pijlers: begrip, gebruik, communicatie en strategie. Zie: b Complexe opdrachten voor ontwikkeling mediawijsheid en burgerschap Het ontwikkelen van mediawijsheid en burgerschap vindt in onze visie het beste plaats door complexe, contextrijke opdrachten. Deze complexe opdrachten voldoen aan de volgende criteria: voor leerlingen is het duidelijk welke complexiteit de opdracht hebben; het leermiddel kan plaats-, tijd- en docentonafhankelijk ingezet worden; het leermiddel integreert de 21st century skills in de opdrachten, zie ook uitspraak 5b; mediawijsheid is gebaseerd op vier pijlers: begrip, gebruik, communicatie, strategie; opdrachten over mediawijsheid maken expliciete verbinding met burgerschap; opdrachten komen tegemoet aan verschillende leerstijlen en bieden keuzemogelijkheden. Secties ontwikkelen een visie op mediawijsheid en burgerschap die past binnen de kaders van de schoolvisie. Secties inventariseren huidige projecten en leermiddelen waarin mediawijsheid en burgerschap een rol spelen. Secties ontwikkelen een doorlopende leerlijn van jaar 1 tot en met het examen waarin de inhoud en opbouw van mediawijsheid en burgerschap expliciet gemaakt wordt. 8

10 Uitspraak 5: Het leerproces wordt digitaal versterkt a Balans tussen visie, deskundigheid, inhoud en toepassingen, infrastructuur De Vier in balans monitor 2013 toont de laatste stand van zaken rond ict en onderwijs in Nederland. Deze monitor stelt dat gebruik van digitaal leermateriaal aan een aantal voorwaarden moet voldoen voordat er sprake is van effectief, succesvol ict-onderwijs. Vier aspecten moeten in balans zijn: visie, deskundigheid, inhoud en toepassingen, en infrastructuur. Leiderschap bepaalt dat deze aspecten bij elkaar gebracht worden. Het Liemers College streeft naar deze balans bij de inzet van digitale leermiddelen. Dat betekent bijvoorbeeld dat de wifi/internetverbinding goed functioneert en dat een digitale les snel kan worden opgestart. b Relatie 21 st century skills, mediawijsheid en ict-vaardigheden Onderdeel van de 21 st century skills zijn ict-vaardigheden, zie uitspraak 1, punt e. Bij veel leerlingen ontbreken basisvaardigheden computergebruik. Dat loopt uiteen van het werken met Office-programma s tot het gebruik van bijvoorbeeld een usb-stick. Succesvol digitaal onderwijs zal aandacht moeten besteden aan deze basisvaardigheden. Deze ontbrekende ict-basisvaardigheden van leerlingen kunnen verder ontwikkeld worden door vaardige medeleerlingen die bijvoorbeeld als IT-coach kunnen optreden. Ook mediawijsheid is noodzakelijk om de leerlingen te trainen in het zoeken van informatie en het inschatten van betrouwbaarheid en bruikbaarheid van informatie. Omgang met social media en privacy dient ook een plaats te krijgen in het ontwikkelen van mediawijsheid. Zie ook uitspraak 4 over mediawijsheid en burgerschap. c Tegemoetkomen aan behoeftes leerling, docenten én afdelingsleiders Leerlingen, docenten en afdelingsleiders ervaren het nut en de noodzaak van digitale versterking verschillend. Eensgezindheid bestaat in ieder geval op twee punten. Digitale leermiddelen bieden differentiatiemogelijkheden, en het gaat om een goede mix tussen digitaal en folio. Het leermiddelenbeleid wil zoveel mogelijk aan de verschillende leer- en doceerstijlen tegemoet komen. Nieuwe technologie biedt dusdanig veel innovatiekracht om te differentiëren en het onderwijs te personaliseren dat alle voordelen hiervan beslist benut moeten worden. Aangezien de kwaliteit van digitalisering sterk toeneemt, is het van belang om in de looptijd van dit beleidsplan hiermee zo snel en zoveel mogelijk ervaring op te doen. Docenten kiezen als curriculumarrangeurs de best mogelijke mix van leermiddelen, en benutten de krachtige voordelen van digitale hulpmiddelen. d Overgangsfase biedt grote kansen De kwaliteit van digitale leermiddelen neemt toe. De verwachting is dat nieuw en toekomstig digitaal materiaal adaptief is en ook meer en beter feedback op niveau zal gaan leveren. Het leermiddelenbeleid houdt rekening met deze overgangsfase. Daarbij wordt onderkend dat sommige vakken een snellere ontwikkeling zullen doormaken dan andere, gezien de beschikbaarheid van leermaterialen. Digitale leermiddelen versterken het realiseren van de ambities bij uitspraak 1 [doelen], uitspraak 2 [inspelen op verscheidenheid, veilig en uitdagend] en uitspraak 3 [reflecterend en actief leren]. Secties bewaken of huidige digitale leermiddelen een toegevoegde waarde hebben bij het leren, hetzij om prestaties te verbeteren, hetzij om de motivatie te versterken. Inzet van digitale ondersteuning vindt plaats in het licht van de 21 st century skills, met name de basisvaardigheden en mediawijsheid. Digitalisering van het onderwijs wordt afgestemd op uiteenlopende behoeftes van leerlingen, docenten en afdelingsleiders. 9

11 3 Organisatie- en personeelsbeleid De relatie tussen leermiddelen en het organisatie- en personeelsbeleid is vertaald in drie uitspraken. Elke uitspraak wordt gevolgd door ambities in de beleidsperiode In dit hoofdstuk behandelen we de volgende drie uitspraken: uitspraak 6: Het gebruik van leermiddelen wordt schoolbreed afgestemd; uitspraak 7: Docenten zijn didactisch vaardig in het gebruik van leermiddelen; uitspraak 8: Docenten zijn digitaal vaardig. Uitspraak 6: Het gebruik van leermiddelen wordt schoolbreed afgestemd a Brede opvatting van leermiddelen bij keuze en gebruik Leermiddelen worden door organisatie en personeel in de breedst mogelijke zin opgevat, variërend van [deel]methodes, zelf ontwikkeld materiaal, open content tot ondersteuning via YouTube of educatieve apps als kahoot.it of govote.at. Bij het gebruik van leermiddelen wordt gestreefd naar de best mogelijke mix om de onderwijsdoelen te bereiken zoals deze in uitspraak 1 tot en met 4 vermeld staan. b Secties: Liemers College-brede afstemming van leermiddelen Leermiddelen worden binnen de secties afgestemd tussen alle locaties. Hiermee beoogt het Liemers College een doorlopende leerlijn binnen alle vakken te realiseren. Leerlingen die van locatie veranderen, krijgen onderwijs dat naar aanbod en didactiek de uitstraling van het Liemers College heeft. De organisatie en het handelen van het personeel dragen actief bij aan deze afstemming. c Teams en sectoren: Liemers College-brede afstemming van keuze en gebruik leermiddelen Leermiddelen worden binnen de teams afgestemd tussen alle locaties. Het verschil in onderwijs en leermiddelen tussen onderbouw en bovenbouw is hierbij een belangrijk aandachtspunt. Met de afstemming op teamniveau beoogt het Liemers College een samenhangend lesprogramma en een leerlijn voor leerlingen te creëren, waarbij de lessen van verschillende vakken naar aard en werkwijze op elkaar aansluiten. Dat kan bijvoorbeeld gaan om het gebruik van diagnostische apps, het digitaal schoolbord, of werkvormen bij het behandelen van leerstof. De afstemming is ook bedoeld om de variatie van leermiddelen in ogenschouw te nemen. De organisatie en het handelen van het personeel dragen actief bij aan deze afstemming. Leermiddelen worden zo breed mogelijk opgevat, variërend van zelf ontwikkeld materiaal, open content tot lesmethodes en educatieve apps. Secties stemmen keuze en gebruik leermiddelen locatieoverstijgend af, met behulp van de sectieplannen. Teams en sectoren stemmen keuze en gebruik leermiddelen locatieoverstijgend af. Uitspraak 7: Docenten zijn didactisch vaardig in het gebruik van leermiddelen a Docenten geven vorm aan leerlijn- en curriculumontwikkeling Docenten kunnen onderwijs ontwerpen dat voldoet aan de eisen die het Liemers College stelt. Door inzicht in het wat en het hoe van het leren, zijn docenten in staat om een leerlijn te ontwikkelen die aansluit op de officiële leer- en examendoelen. Deze leerlijn maakt het voor docenten mogelijk om uit alle beschikbare leermiddelen een onderwijsaanbod samen te stellen waarmee gepersonaliseerd onderwijs mogelijk is, tegemoetkomend aan de verschillen die tussen leerlingen bestaan. Differentiatie krijgt in deze 10

12 leerlijn gestalte. Docenten zijn in staat om passende leermiddelen in te zetten, of indien nodig deze leermiddelen aan te passen. b Docenten gebruiken blended learning om de leerlijn zo effectief mogelijk te realiseren Docenten combineren bestaande papieren en digitale leermiddelen met zelfgemaakte leermiddelen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een rijke variatie aan dragers, zoals laptop, tablet, smartphone, digitaal schoolbord. Niet de voorkeur voor een medium bepaalt de keuze maar het effectief en efficiënt realiseren van de leerlijn. Hoewel een smartphone als device slechts beperkt ingezet kan worden, kan deze wel dienst doen voor educatieve apps waarin op kleine schaal getest, gebrainstormd of gestemd wordt. Docenten stellen een evenwichtige mix van leermiddelen samen, gericht op de onderwijsambities zoals vastgelegd in uitspraak 1 tot en met 4 van dit beleidsplan. In het sectieplan wordt de doorlopende leerlijn beschreven die zowel de inhoud [het wat] als het hoe [de didactiek] karakteriseert. Blended learning is in het sectieplan het uitgangspunt voor het gebruik van leermiddelen. Uitspraak 8: Docenten zijn digitaal vaardig a Docenten beschikken over digitale basisvaardigheden Alle docenten van het Liemers College zijn vaardig in digitale basisvaardigheden die nodig zijn voor een succesvolle inzet van digitale leermiddelen: docenten beheersen de basisbeginselen van digitale didactiek door de meerwaarde van ict gericht te benutten in de lespraktijk en daarbij uit te gaan van de leerlijn; docenten beheersen uiteenlopende digitale, technische vaardigheden, variërend van het gebruik van het digitale schoolbord, het leerlingadministratiesysteem tot de elektronische leeromgeving; docenten beheersen het klaarzetten van digitale leermiddelen, zoals bijvoorbeeld de Stercollecties van VO-content, in de DWLO [digitale werk- en leeromgeving]; docenten beheersen de benodigde vaardigheden voor flipping-the-classroom en het gebruik van educatieve apps. b Opbrengstgericht werken en differentiatie Docenten houden systematisch de voortgang bij van hun leerlingen in een leerlingvolgsysteem. De voortgangsgegevens worden in het kader van opbrengstgericht werken periodiek geanalyseerd in de vaksectie. Op basis van deze analyse worden niveauverschillen tussen leerlingen benoemd waarna het onderwijsaanbod indien nodig gericht kan worden gevarieerd om de leerlingen beter op niveau te bedienen. Doel van de analyse van leerlinggegevens is het vormgeven van differentiatie in de klas door een gerichte inzet van leermiddelen. Deze leermiddelen kunnen vervolgens verschillen in leerstofinhoud, niveau of didactische werkwijze, afhankelijk van de leerbehoefte van de leerling. Alle docenten van het Liemers College beschikken over educatieve en administratieve digitale basisvaardigheden. Alle docenten van het Liemers College kunnen leerlinggegevens digitaal verwerken en analyseren ten behoeve van opbrengstgericht werken en differentiatie. Alle docenten van het Liemers College beheersen de vaardigheden om met behulp van leermiddelen te variëren zowel in instructie als in verwerking, rekening houdend met de verschillen in ontwikkeling tussen leerlingen. 11

13 4 Financieel beleid Liemers College, Beleidsplan leermiddelen De relatie tussen leermiddelen en het financieel beleid is vertaald in twee uitspraken. Elke uitspraak wordt gevolgd door ambities in de beleidsperiode In dit hoofdstuk behandelen we de volgende twee uitspraken: uitspraak 9: Het budget van 300,= per leerling per jaar vormt het uitgangspunt voor aanschaf van leermiddelen; uitspraak 10: Alle brugklasleerlingen brengen hun eigen device mee. Uitspraak 9: Voor de aanschaf van leermiddelen is een budget van maximaal 300,= per leerling per jaar beschikbaar Financiering vanuit de totale begroting à 300,= per leerling per schooljaar Het geld dat vo-scholen krijgen voor leermiddelen mag de school volgens de wet naar eigen inzicht besteden. Het bedrag hiervoor in de lumpsum wordt vastgesteld op 300,= per leerling [Akkoord Ministerraad november 2013]. De financiering van leermiddelen gebeurt uit het totaal aan middelen voor de school. Het bedrag voor leermiddelen wordt schoolbreed ingezet voor de financiering van alle leermiddelen en van de organisatiekosten die met verstrekking van de leermiddelen gemoeid zijn en dit bedrag wordt in de begroting opgenomen. Voorstellen voor projecten en initiatieven waarin leermiddelen een rol spelen, bevatten altijd een toelichting op de kosten en opbrengsten. De kosten van lesmethodes als resultaat van de Europese aanbesteding bepalen de ruimte voor investeringen in overige leermiddelen. Nieuwe leermiddelen moeten binnen het budget worden gefinancierd. Uitspraak 10: Alle brugklasleerlingen brengen hun eigen device mee BYOD: Bring Your Own Device voor alle leerlingen Om digitalisering van het onderwijs aan het Liemers College te versnellen, wordt het BYODprincipe gehanteerd: alle leerlingen in leerjaar 1 nemen met ingang van 2014/2015 een eigen device mee, hetzij een laptop, hetzij een tablet. Leerlingen in de onderbouw die nog niet beschikken over een device, kunnen een device lenen van het Liemers College. Vanaf leerjaar 3 zijn leerlingen en ouders in de toekomst zelf verantwoordelijk voor een device. Als volwaardig device gaat het Liemers College uit van een laptop of tablet. Een smartphone geldt niet als volwaardig device. Alle brugklasleerlingen hebben met ingang van schooljaar 2014/2015 een eigen device: tablet of laptop. Vanaf leerjaar 3 zijn leerlingen en ouders met ingang van 2016/2017 zelf verantwoordelijk voor een device. 12

14 5 Implementatie Procedure vaststelling beleidsplan leermiddelen Op 28 mei 2014 is de globale opzet van het leermiddelenbeleidsplan voorgelegd aan een klankbordgroep, bestaande uit leerlingen, afdelingsleiders en docenten. Hun op- en aanmerkingen zijn vastgelegd in een verslag en zijn verwerkt in de eerste versie van het Beleidsplan leermiddelen Op 3 juli 2014 is deze eerste versie gepresenteerd aan de klankbordgroep. Zij hebben gecontroleerd in hoeverre eerdere opmerkingen van 28 mei zijn gehonoreerd en hebben verder inhoudelijk gereageerd op het beleidsplan. De tweede versie is op 7 juli 2014 voorgelegd aan Harald Wiggers, voorzitter van de centrale directie van het Liemers College, ter bespreking in het managementteam op 8 juli Het definitieve beleidsplan wordt in oktober 2014 gepresenteerd en ter goedkeuring aangeboden aan de MR. Verspreiding binnen het Liemers College De docent en de sectie vormen de motor van het onderwijs. Van belang is dat docenten en secties de inhoud van het beleidsplan kennen en weten wat er van ze verwacht wordt. Na goedkeuring door de MR zal daarom het leermiddelenbeleidsplan verspreid worden onder de docenten van alle secties. Tevens zal het plan of onderdelen daarvan gepresenteerd worden tijdens de IiPconferenties bij de start van het schooljaar en kalenderjaar in 2015 en 2016.Het beleidsplan vormt een vast onderdeel van de agenda van het overleg tussen centrale directie en sectieleiders. Periodieke evaluatie van leermiddelen door leerlingen In de twee klankbordgroepbijeenkomsten is het belang van evaluatie door leerlingen expliciet benoemd. Deze evaluatie zou periodiek moeten plaatsvinden tijdens de beleidsperiode van De volgende opties zijn genoemd: een klankbordgroep met een representatieve vertegenwoordiging van leerlingen van alle locaties en alle sectoren, evenwichtig verdeeld over onderbouw en bovenbouw; een digitale leerlingenquête waarbij vijf leerlingen per klas willekeurig worden bevraagd. Onderdeel beleidscyclus en jaarplan Het beleidsplan leermiddelen wordt opgenomen in de beleidscyclus. De genoemde ambities krijgen een plaats in het jaarplan. Per schooljaar wordt een aantal ambities uitgevoerd. Daar waar relevant worden de te behalen resultaten opgenomen in teamcontracten. 13

15 Bijlage 1 Tijdpad implementatie beleidsplan leermiddelen [nader uit werken als beleidsplan is vastgesteld] Ambitie Eindverantwoordelijk Datum afronding 1 Vaststellen in de MR Wig November Verspreiding onder docenten Wig December Content keuze schooljaar Kick April Bespreken sectieleiders Wig januari

16 Bijlage 2 Criteria voor aanschaf en gebruik van leermiddelen Vak: Schooltype: vmbo-bb vmbo-kb vmbo-gt vmbo-havo/gt havo vwo/havo vwo Leerjaren: Naam sectievertegenwoordiger: Titels van gekozen leermiddelen: Beschrijf of en in hoeverre de huidige dan wel gewenste leermiddelen voldoen aan de ambities van het Liemers College. Voor verdere uitleg van de ambities verwijzen we naar het beleidsplan Leermiddelen De inhoud van de leermiddelen sluit aan bij actuele leerdoelen- en examendoelen en bouwt daar op voort. De leermiddelen bieden meer dan wat minimaal vereist wordt door de officiële doelen en biedt de docent de gelegenheid om als curriculumarrangeurs te werk te gaan. 2 Leermiddelen spelen in op verscheidenheid tussen leerlingen, in een veilige en uitdagende leer- en werkomgeving. 21 st century skills en contextueel en zingevend onderwijs wordt door de leermiddelen gefaciliteerd. 3 Leermiddelen ondersteunen de ontwikkeling van reflecterende en actief lerende leerlingen. Vakoverstijgend werken is mogelijk met deze leermiddelen. 4 Leermiddelen versterken mediawijsheid en burgerschap 5 Het leerproces wordt digitaal versterkt. 15

Op expeditie naar waarde(n)

Op expeditie naar waarde(n) Op expeditie naar waarde(n) 21e eeuwse educatie Effectief leiderschap Vakmanschap: de leraar doet ertoe! Verbinding met de gemeenschap Waardengedreven onderwijs Op expeditie naar waarde(n) De hele opvoeding

Nadere informatie

Lab to Learn leren met morgen VOORBEELDRAPPORTAGE EDUCHECK VO. EJ"Chec Ra pp. orfa e. Ij IT-workz. liorl

Lab to Learn leren met morgen VOORBEELDRAPPORTAGE EDUCHECK VO. EJChec Ra pp. orfa e. Ij IT-workz. liorl liorl Lab to Learn leren met morgen VOORBEELDRAPPORTAGE EDUCHECK VO EJ"Chec Ra pp orfa e Ij IT-workz LET OP! Dit is een voorbeeldrapportage van de vo versie van de EduCheck waarin slechts enkele pagina

Nadere informatie

Succesvolle leerlingen in een kleurrijke omgeving februari 2015

Succesvolle leerlingen in een kleurrijke omgeving februari 2015 - Missie/Visie - Succesvolle leerlingen in een kleurrijke omgeving februari 2015 Op AMS staat de leerling centraal. Dat betekent dat alles wat we doen er op gericht is om iedere leerling zo goed mogelijk

Nadere informatie

opbrengstgericht werken in en door de sectie Scan voor de sectie

opbrengstgericht werken in en door de sectie Scan voor de sectie opbrengstgericht werken in en door de sectie Scan voor de sectie APS en KPC-groep Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit van de publicatie Opbrengstgericht werkin in en door de sectie. Deze publicatie

Nadere informatie

Stichting Innovatief Onderwijs Nederland

Stichting Innovatief Onderwijs Nederland Stichting Innovatief Onderwijs Nederland ONTZORGT SCHOLEN OP ICT De ION QuickScan heeft als primair doel om scholen voor te bereiden op digitalisering van het onderwijs binnen. U kunt direct met de resultaten

Nadere informatie

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee.

Onderwijsvernieuwing. We doen er allemaal aan mee. Onderwijsvernieuwing We doen er allemaal aan mee. Maar. Welke kant willen we op? Wat speelt er in mijn team? Wil iedereen mee? Waar liggen de interesses? Waar zit de expertise? WAARIN GA IK INVESTEREN?

Nadere informatie

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Uit: Besluit van 16 maart 2017 tot wijziging van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel en het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel BES in verband

Nadere informatie

Lab to Learn leren met morgen VOORBEELDRAPPORTAGE EDUCHECK MBO. EJ"Chec Ra pp. orfa e. Ij IT-workz. liorl

Lab to Learn leren met morgen VOORBEELDRAPPORTAGE EDUCHECK MBO. EJChec Ra pp. orfa e. Ij IT-workz. liorl liorl Lab to Learn leren met morgen VOORBEELDRAPPORTAGE EDUCHECK MBO EJ"Chec Ra pp orfa e Ij IT-workz LET OP! Dit is een voorbeeldrapportage van de mbo versie van de EduCheck waarin slechts enkele pagina

Nadere informatie

Inhoud: Schoolplan 2015-2019. Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging

Inhoud: Schoolplan 2015-2019. Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging Schoolplan 2015-2019 Inhoud: Verantwoording Motto, missie, visie, overtuigingen Doelen Samenvatting strategisch beleid van de vereniging 21 e eeuwse vaardigheden Schematische weergave van de vier komende

Nadere informatie

Kwaliteit in het onderwijs

Kwaliteit in het onderwijs Kwaliteit in het onderwijs W E L K E C R I T E R I A H E B B E N W E? Programma Welke criteria zijn er? Pisa (internationaal) Donkers (VK) Prestatiebox (bestuursakkoord met OCW) Kiezer voor kwaliteit (adviesraad)

Nadere informatie

Procedures aanschaf leermiddelen

Procedures aanschaf leermiddelen Procedures aanschaf leermiddelen Als u hebt vastgesteld welke leermiddelenmix u wilt, kunt u procedures vaststellen voor de aanschaf van de verschillende leermaterialen. U stelt vast: Welke kaders moeten

Nadere informatie

Avans visie Onderwijs & ICT

Avans visie Onderwijs & ICT Avans visie Onderwijs & ICT Samen het maximale uit jezelf halen met ICT Algemeen De visie op Onderwijs en ICT is afgeleid van de Avans Onderwijsvisie en opgesteld vanuit de overtuiging dat we onze ambitie

Nadere informatie

Samenwerking. Betrokkenheid

Samenwerking. Betrokkenheid De Missie Het Spectrum is een openbare school met een onderwijsaanbod van hoge kwaliteit. We bieden het kind betekenisvol onderwijs in een veilige omgeving. In een samenwerking tussen kind, ouders en school

Nadere informatie

Enquête inzet leermiddelen

Enquête inzet leermiddelen Enquête inzet leermiddelen Aan de hand van deze vragenlijst kunnen schoolleiding, teamleiding en vaksecties gezamenlijk de discussie voeren over hun wensen ten aanzien van leermateriaal. Verschillende

Nadere informatie

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV Sgs. Amsterdam-Zuid (loc. Apolloschool LWOO) De Apollo VMBOGT

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV Sgs. Amsterdam-Zuid (loc. Apolloschool LWOO) De Apollo VMBOGT VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013 Sgs. Amsterdam-Zuid (loc. Apolloschool LWOO) De Apollo VMBOGT Plaats : Amsterdam BRIN nummer : 21ET C7 BRIN nummer : 21ET 08 BRIN nummer : 21ET 08 VMBOGT Onderzoeksnummer

Nadere informatie

Leermiddelenbeleid. Opzet van het leermiddelenbeleidsplan Uitgangspunt is het Vier in balans-model

Leermiddelenbeleid. Opzet van het leermiddelenbeleidsplan Uitgangspunt is het Vier in balans-model Leermiddelenbeleid Waarom een leermiddelenbeleidsplan? In een integraal leermiddelenbeleidsplan is helder omschreven welke doelen de school op kortere en middellange termijn wil realiseren en hoe dit gerealiseerd

Nadere informatie

Hedendaagse. Onderwijs. Hoofdbrekens. 13 uitdagingen voor het onderwijs van nu...

Hedendaagse. Onderwijs. Hoofdbrekens. 13 uitdagingen voor het onderwijs van nu... Hedendaagse Onderwijs Hoofdbrekens 13 uitdagingen voor het onderwijs van nu... Omgaan met verschillen In één klas zitten leerlingen met uiteenlopende kennisniveaus, interesses en ervaringen. Docenten willen

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN NADERONDERZOEK. IJburgcollege

RAPPORT VAN BEVINDINGEN NADERONDERZOEK. IJburgcollege RAPPORT VAN BEVINDINGEN NADERONDERZOEK IJburgcollege Plaats: Amsterdam BRIN-nummer:28DH-00 edocsnummer: 4258514 Onderzoek uitgevoerd op: 29 mei 2013 Conceptrapport verzonden op: 20 juni 2013 Rapport vastgesteld

Nadere informatie

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV Pius X, locatie van Renneslaan

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV Pius X, locatie van Renneslaan VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013 Pius X, locatie van Renneslaan Plaats : Almelo BRIN-nummer : 02EK 01 Onderzoeksnummer : 193569 Datum onderzoek : 13 maart 2013 Datum vaststelling : 4 april 2013 Pagina

Nadere informatie

Achtergrond onderzoeksvraag 1

Achtergrond onderzoeksvraag 1 Achtergrond onderzoeksvraag 1 1. Kerncurriculum en keuzedelen voor school en leerling Wij pleiten voor een vaste basis van kennis en vaardigheden die zich beperkt tot datgene wat alle leerlingen ten minste

Nadere informatie

Voldoende is niet goed genoeg.. Strategisch beleidsplan 2015/2019. Stichting H 3 O

Voldoende is niet goed genoeg.. Strategisch beleidsplan 2015/2019. Stichting H 3 O Voldoende is niet goed genoeg.. Strategisch beleidsplan 2015/2019 Stichting H 3 O 1 Bijzonder Wat is het bijzondere van H 3 O? Waarin onderscheidt H 3 O zich, wat maakt het verschil? En wat wil H 3 O waarmaken?

Nadere informatie

Model voor Leermiddelenbeleidsplan Een stramien dat u voor uw eigen school kunt gebruiken en aanpassen.

Model voor Leermiddelenbeleidsplan Een stramien dat u voor uw eigen school kunt gebruiken en aanpassen. infobladen over leermiddelenbeleid voor docenten en schoolleiding 15 www.leermiddelenvo.nl Model voor Leermiddelenbeleidsplan Een stramien dat u voor uw eigen school kunt gebruiken en aanpassen. In een

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Almende College, locatie Isala voor havo en vwo HAVO

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Almende College, locatie Isala voor havo en vwo HAVO ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Almende College, locatie Isala voor havo en vwo HAVO Plaats : Silvolde BRIN nummer : 14UM C1 BRIN nummer : 14UM 00 HAVO Onderzoeksnummer : 276258 Datum onderzoek :

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Bonifatius Mavo VMBOGT

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Bonifatius Mavo VMBOGT RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Bonifatius Mavo VMBOGT Plaats : Emmeloord BRIN nummer : 02KR C1 BRIN nummer : 02KR 00 VMBOGT Onderzoeksnummer : 290332 Datum onderzoek : 4 oktober 2016 Datum

Nadere informatie

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013. Gymnasium Felisenum

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013. Gymnasium Felisenum VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013 Gymnasium Felisenum Plaats : Velsen-Zuid BRIN-nummer : 20DG Onderzoeksnummer : 150930 Datum onderzoek : 17-18 januari 2013 Datum vaststelling : 18 december 2012-14 maart

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ

RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ C.B.S. DE KORENAAR Plaats: Oude Bildtzijl BRIN-nummer: 04IY Onderzoeksnummer: 117091 Onderzoek uitgevoerd op: 22 september 2009 Conceptrapport verzonden

Nadere informatie

Introductie tot Project Stoer en OGW. Synopsis:

Introductie tot Project Stoer en OGW. Synopsis: Introductie tot Project Stoer en OGW Synopsis: In deze hand-out staat zo kort en bondig mogelijk uitgelegd vanuit welk project deze workshop en bronnenboek ontstaan is. Met welke doelen het project gestart

Nadere informatie

Onderwijs en ICT Beleidsplan

Onderwijs en ICT Beleidsplan Onderwijs en ICT Beleidsplan Periode: 2017 - School: Schoolleider: Proces eigenaar van het ICT beleid: Is er een gedragen teambesluit: Versie: Id Beleidsterrein / onderdeel Mogelijke deelvragen Inhoud

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVEBETERING. Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen Afdeling havo

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVEBETERING. Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen Afdeling havo RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR DE KWALITEITSVEBETERING Stedelijke Scholengemeenschap Nijmegen Afdeling havo Plaats: Nijmegen BRIN-nummer: 20EO-0 Arrangementsnummer: 84652 Onderzoek uitgevoerd op:

Nadere informatie

Voor leren en onderwijzen op maat

Voor leren en onderwijzen op maat VO-content Voor leren en onderwijzen op maat Open, digitaal leermateriaal Samen met docenten gemaakt Ruim honderd Stercollecties Eenvoudig te combineren met bestaande methodes en eigen leermateriaal Stimuleert

Nadere informatie

Leermiddelenbeleidsplan

Leermiddelenbeleidsplan Leermiddelenbeleidsplan School Het 4 e Gymnasium Contactpersoon Anne Marttin Leden werkgroep Estevan Veenstra en Bobby van Essen Versienummer 002 Format leermiddelenbeleidsplan 1 Visie Missie Missie Het

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING COMENIUS COLLEGE, AFDELING VWO

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING COMENIUS COLLEGE, AFDELING VWO RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING COMENIUS COLLEGE, AFDELING VWO Plaats: Hilversum BRIN-nummer: 03FO-0 Arrangementsnummer: 169057 Onderzoek uitgevoerd op: 28 oktober 2011 Conceptrapport

Nadere informatie

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015

Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Doel en beoogde opbrengst van de dialoog De opdracht van het platform is te komen tot een integrale, maatschappelijk breed gedragen en

Nadere informatie

Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd

Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd Werkdocument Montessori voor een nieuwe tijd 1 oktober 2013 (revisie) Versie 2.3 1e Amstelveense Montessorischool Michelina Hoogeveen, Irene Simonis, Frank Versloot Inhoudsopgave Inleiding, doelen en uitgangspunten

Nadere informatie

Samenvatting en aanbevelingen van het onderzoek onderwijs & ICT voor School X

Samenvatting en aanbevelingen van het onderzoek onderwijs & ICT voor School X Samenvatting en aanbevelingen van het onderzoek onderwijs & ICT voor School X Inleiding School X is een talentschool (mensgericht) vanuit de invalshoek dat leerlingen die hun talent benutten beter presteren

Nadere informatie

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt

Nadere informatie

Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht

Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Naam: School: Daltoncursus voor leerkrachten Competenties en bekwaamheden van een Daltonleerkracht Inleiding: De verantwoordelijkheden van de leerkracht zijn samen te vatten door vier beroepsrollen te

Nadere informatie

Mediawijsheid protocol Basisschool Op t Hof

Mediawijsheid protocol Basisschool Op t Hof Mediawijsheid protocol Basisschool Op t Hof Helga Bongers & Kim van Dooijeweert Tricht, 2013 'Mediawijsheid is niet gewoon belangrijk. Het is absoluut cruciaal. Mediawijsheid bepaalt of kinderen een instrument

Nadere informatie

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017. Wolfert Lyceum

KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017. Wolfert Lyceum KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN DE STAAT VAN HET ONDERWIJS 2016/2017 Wolfert Lyceum Plaats : Bergschenhoek BRIN nummer : 15KR 06 Onderzoeksnummer : 291988 Datum onderzoek : 25 januari 2017 Datum vaststelling

Nadere informatie

Specialist Digitale Didactiek 2016-2017 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS. saxion.nl/apo

Specialist Digitale Didactiek 2016-2017 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS. saxion.nl/apo Specialist Digitale Didactiek 2016-2017 ACADEMIE PEDAGOGIEK EN ONDERWIJS saxion.nl/apo If we teach today s students as we taught yesterday we rob them of tomorrow Specialist Digitale Didactiek Leiding

Nadere informatie

Handout PrOfijt. - Versie 1.1 - Versie: 1.1 Datum: 09-04-2014 Mike Nikkels / Olav van Doorn

Handout PrOfijt. - Versie 1.1 - Versie: 1.1 Datum: 09-04-2014 Mike Nikkels / Olav van Doorn Handout PrOfijt - Versie 1.1 - Versie: 1.1 Datum: 09-04-2014 Auteur(s): Mike Nikkels / Olav van Doorn 1 Inhoudsopgave 1 Inhoudsopgave... 2 2 Inleiding... 3 3 Algemeen... 3 4 Visie op PrOfijt... 4 5 Techniek...

Nadere informatie

2. Waar staat de school voor?

2. Waar staat de school voor? 2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook

Nadere informatie

12 e editie vmbo 29/11/17

12 e editie vmbo 29/11/17 12 e editie vmbo 29/11/17 Agenda De nieuwe 12e editie Productinformatie en planning Aanleiding nieuwe editie Uitgangspunten 12e editie - Wat is er gebleven? - Nieuwe elementen en wijzigingen - Digitaal

Nadere informatie

RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK VOORTGEZET ONDERWIJS HAVO

RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK VOORTGEZET ONDERWIJS HAVO RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK VOORTGEZET ONDERWIJS HAVO Plaats : Rotterdam BRIN-nummer : 15KR 05 HAVO Onderzoeksnummer : 196579 Datum onderzoek : 4 juni 2013 Datum vaststelling : 27 september 2013 Pagina

Nadere informatie

Strategisch beleid 2015-2019 Het proces

Strategisch beleid 2015-2019 Het proces Strategisch beleid 2015-2019 Het proces Beleidsjaar 14-15 we maken de balans op Missie en kernwaarden/uitgangspunten Dit zijn wij, hier staan we voor Nadere analyse Wat gaat goed, wat pakken we aan Wat

Nadere informatie

LeidRaad Molenveld > werkformat LeidRaad & kubus Molenveld. Het Molenveld, de school waar elk kind telt!

LeidRaad Molenveld > werkformat LeidRaad & kubus Molenveld. Het Molenveld, de school waar elk kind telt! LeidRaad Molenveld 2016 2020 > werkformat LeidRaad & kubus Molenveld We verbinden met de LeidRaad onze leidende principes. De LeidRaad geeft richting en bepaalt de route voor 2016 2020. Dat betekent voor

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ P.C.B.S. MEESTER VAN DER BRUG

RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ P.C.B.S. MEESTER VAN DER BRUG RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ P.C.B.S. MEESTER VAN DER BRUG Plaats: Woudsend BRIN-nummer: 06PI Onderzoeksnummer: 116884 Onderzoek uitgevoerd op: 7 en 8 mei 2009 Conceptrapport verzonden

Nadere informatie

Samen werken, samen ontwikkelen

Samen werken, samen ontwikkelen Samen werken, samen ontwikkelen Strategisch beleid ROOBOL 2015-2019 Willem Wouda/ Reiny Kas Siderius SAMENVATTING Het strategisch beleidsplan 2015-2019 bevat de missie en visie van Stichting ROOBOL. De

Nadere informatie

Uit: Jaarplan en Begroting 2014 Het Hogeland College Schoolbestuur Lauwers & Eems, Voortgezet Onderwijs

Uit: Jaarplan en Begroting 2014 Het Hogeland College Schoolbestuur Lauwers & Eems, Voortgezet Onderwijs Uit: Jaarplan en Begroting 2014 Het Hogeland College Schoolbestuur Lauwers & Eems, Voortgezet Onderwijs Inleiding In 2014 gaan wij voor het eerst werken op basis van het nieuwe Koersplan van schoolbestuur

Nadere informatie

Op weg naar persoonlijk leren

Op weg naar persoonlijk leren Op weg naar persoonlijk leren Uw school kent een duidelijke missie, visie op het onderwijs en deze is verankerd in het onderwijsbeleid. Ruim de helft van de docenten kan er goed mee uit de voeten en buigt

Nadere informatie

VOORDELEN VAN BLENDED LEARNING

VOORDELEN VAN BLENDED LEARNING 10 VOORDELEN VAN BLENDED LEARNING En de inzet van technologie vanuit onderwijsgedreven innovatie op scholen in het VO en MBO 10 voordelen van blended learning Blended learning is hot in Nederland. Blended

Nadere informatie

2015 In nauw overleg met docenten Nederlands en experts wordt het vernieuwend lesmateriaal vertaald naar een vernieuwende, didactische leerlijn.

2015 In nauw overleg met docenten Nederlands en experts wordt het vernieuwend lesmateriaal vertaald naar een vernieuwende, didactische leerlijn. Het vak Nederlands Historie 2013 Malmberg voert veel gesprekken met docenten Nederlands havo en vwo bovenbouw en besluit om andere lesmethode te gaan ontwikkelen dan de huidige traditionele lesmethodes.

Nadere informatie

Maatwerk? Magister! 1

Maatwerk? Magister! 1 1 Maatwerk? Magister! Magister Inspiratiedag Jezelf dagelijks ontwikkelen op de manier die bij jou past. Aandacht voor de leerling Passie voor je vak In de versnelling om de ambitie te realiseren. Paul

Nadere informatie

In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst

In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst Leraar Schoolleider Bestuurder Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst.

Nadere informatie

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT

COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT DE SBL competenties COMPETENTIE 1: INTERPERSOONLIJK COMPETENT De leraar primair onderwijs moet ervoor zorgen dat er in zijn groep een prettig leef- en werkklimaat heerst. Dat is de verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Leerdoeldenken, organiseren en implementeren

Leerdoeldenken, organiseren en implementeren Leerdoeldenken, organiseren en implementeren Voor schoolleiders Deze whitepaper is geschreven voor schoolleiders die de mogelijkheden van leerdoeldenken voor hun eigen school willen onderzoeken. Wat is

Nadere informatie

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV Revius Lyceum Wijk bij Duurstede VMBOGT

VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV Revius Lyceum Wijk bij Duurstede VMBOGT VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013 Revius Lyceum Wijk bij Duurstede VMBOGT Plaats : Zeist BRIN-nummer : 02VR C5 BRIN-nummer : 02VR 05 VMBOGT Onderzoeksnummer : 150694 Datum onderzoek : Datum vaststelling

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018

Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018 Strategisch beleidsplan Stichting Promes 2015-2018 Voorwoord. De planperiode van 2011-2014 ligt bijna achter ons en geeft ons reden tot nadenken over de doelen voor de komende vier jaar. Als we terugdenken

Nadere informatie

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling.

Functieprofiel. Leraar. op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE. Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. Functieprofiel Leraar op OBS Het Toverkruid LA, 1,0 FTE Aanstelling voor een jaar welke bij goed functioneren kan leiden tot een vaste aanstelling. April 2018 Specifieke competenties teamlid OBS Het Toverkruid

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Wellantcollege Oegstgeest

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Wellantcollege Oegstgeest ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Wellantcollege Oegstgeest Plaats : Oegstgeest BRIN nummer : 01OE 03 Onderzoeksnummer : 291246 Datum onderzoek : 29 november 2016 Datum vaststelling : 13 december 2016

Nadere informatie

Onderwijs met ict Tabellen ict-management

Onderwijs met ict Tabellen ict-management Onderwijs met ict 2007 Tabellen ict-management 1 Achtergrondkenmerken 1 2 Ict en didactisch handelen 2 3 Beleid en implementatie 4 4 Behoefte aan ondersteuning 7 5 Typologie en verschillen tussen scholen

Nadere informatie

AANSLUITING PO-VO VIA ELEKTRONISCHE LEEROMGEVING (ELO)

AANSLUITING PO-VO VIA ELEKTRONISCHE LEEROMGEVING (ELO) PROCESBESCHRIJVING AANSLUITING PO-VO AANSLUITING PO-VO VIA ELEKTRONISCHE LEEROMGEVING (ELO) LEERLINGEN VAN GROEP 8 IN HET PO MAKEN KENNIS MET HET WERKEN IN EEN ELEKTRONISCHE LEEROMGEVING (ELO) ZOALS DIE

Nadere informatie

chromebooks op Sorghvliet

chromebooks op Sorghvliet chromebooks op Sorghvliet nieuwe middelen, de leerling blijft centraal Sinds september 2017 beschikken de leerlingen uit klas 2, 3 en 4 over een chromebook. Vanaf het schooljaar 2018-2019 geldt dat voor

Nadere informatie

Spinnenweb t.b.v. evaluatie stand van zaken implementatie Zo.Leer.Ik! concept

Spinnenweb t.b.v. evaluatie stand van zaken implementatie Zo.Leer.Ik! concept Spinnenweb t.b.v. evaluatie stand van zaken implementatie Zo.Leer.Ik! concept Dit document beschrijft het model dat binnen het netwerk ontwikkeld wordt om: Aan de ene kant te dienen als een leidraad om

Nadere informatie

Het Kompas. Iip Conferentie het Liemers college. Transform to the power of digital

Het Kompas. Iip Conferentie het Liemers college. Transform to the power of digital Het Kompas Iip Conferentie het Liemers college Transform to the power of digital De agenda voor vandaag Wie zijn wij, wie zijn jullie? Introductie van het Kompas Aan de slag met het Kompas ? 3 Het kompas

Nadere informatie

FUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LD Type 1

FUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LD Type 1 FUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LD Type 1 Functie-informatie Functienaam Docent LD Type 1 Salarisschaal 12 Functiebeschrijving Context De werkzaamheden worden uitgevoerd binnen een instelling voor voortgezet

Nadere informatie

DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG OP RKBS HOEKSTEEN

DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG OP RKBS HOEKSTEEN DEFINITIEF RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2009-2010 OP RKBS HOEKSTEEN Plaats : Enkhuizen BRIN-nummer : 04YU Onderzoeksnummer : 118767 Datum schoolbezoek : Rapport vastgesteld te

Nadere informatie

Het pedagogisch handelen van het team kenmerkt zich door:

Het pedagogisch handelen van het team kenmerkt zich door: Wij willen de leerlingen voorbereiden op hun toekomst middels betekenisvol en uitdagend onderwijs dat een wezenlijke bijdrage levert aan het mens-worden van onze leerlingen. Onze leerlingen mogen zijn.

Nadere informatie

Etalage conferentie 7 februari 2013. Op weg naar succes! Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS

Etalage conferentie 7 februari 2013. Op weg naar succes! Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS Etalage conferentie 7 februari 2013 Op weg naar succes! Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS Op weg naar succes! Van de theorie naar de praktijk. Opbrengstgericht werken en de referentieniveaus.

Nadere informatie

Surface PROject Verslaglegging

Surface PROject Verslaglegging Surface PROject Verslaglegging Gegevens van de school Naam van de school: Waldheim-mavo Adres school: Torenlaan 81 Postcode school: 3742CS Plaats school: Baarn Telefoonnummer: 0355429743 Naam contactpersoon:

Nadere informatie

SECTORPLAN HAVO- VWO Het sectorplan in viif verschillende concrete plannen met tijdsaanduiding

SECTORPLAN HAVO- VWO Het sectorplan in viif verschillende concrete plannen met tijdsaanduiding SECTORPLAN HAVO- VWO 2016-2017 Het sectorplan in viif verschillende concrete plannen met tijdsaanduiding Voorwoord Het sectorplan havo/vwo 2016-2017 verschilt fundamenteel van de sectorplannen zoals die

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Montessori Nijmegen

RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Montessori Nijmegen RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Montessori Nijmegen Plaats : Nijmegen BRIN nummer : 12ZD C1 Onderzoeksnummer : 291967 Datum onderzoek : 7 februari 2017 Datum vaststelling : 2 mei 2017 Pagina

Nadere informatie

Het huis van JBC. Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw

Het huis van JBC. Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw Het huis van JBC Stap 1 op weg naar een gezamenlijke beleving van het nieuwe schoolgebouw Van schoolvisie naar gezamenlijke beleving van het nieuwe gebouw Met leerlingen, school, ouders en architect aan

Nadere informatie

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen? Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?

Nadere informatie

Het overkoepelend dashboard. Hoe krijgen leraren meer inzicht in voortgang?

Het overkoepelend dashboard. Hoe krijgen leraren meer inzicht in voortgang? Het overkoepelend dashboard Hoe krijgen leraren meer inzicht in voortgang? Inhoudsopgave Sectie 1 Introductie van het overkoepelend dashboard Sectie 2 De behoeftes vanuit de verschillende onderwijsprofessionals

Nadere informatie

RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK VOORTGEZET ONDERWIJS. TCC, locatie Lyceumstraat

RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK VOORTGEZET ONDERWIJS. TCC, locatie Lyceumstraat RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK VOORTGEZET ONDERWIJS TCC, locatie Lyceumstraat Plaats : Oldenzaal BRIN-nummer : 05AV 02 Onderzoeksnummer : 196677 Datum onderzoek : 11 juni 2013 Datum vaststelling : 12 september

Nadere informatie

Uitwerkingen van Brainpower sessies

Uitwerkingen van Brainpower sessies Hieronder zijn de resultaten van de Brainpower ingeklonken weergegeven. We zijn zo dicht mogelijk gebleven bij de geschreven teksten, maar hebben de tweedeling leraar/directeur weggelaten. Het is voor

Nadere informatie

Beleidsnotitie ICT Onderwijsteam: Datum vaststelling: Versie:

Beleidsnotitie ICT Onderwijsteam: Datum vaststelling: Versie: Beleidsnotitie ICT 2018-2022 Onderwijsteam: Datum vaststelling: Versie: 1. Vier in Balans 2. Visie 3. Inhouden en toepassingen 4. Infrastructuur 5. Vaardigheden en deskundigheid 6. Bovenschools beleid

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD School : basisschool Pater van der Geld Plaats : Waalwijk BRIN-nummer : 13NB Onderzoeksnummer : 111245 Datum

Nadere informatie

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs

Ons. Onderwijs. Kwaliteit in onderwijs Ons Onderwijs Kwaliteit in onderwijs Voorwoord Bij Marianum staat de ontwikkeling van de leerling voorop. Wij staan voor aantrekkelijk en afgestemd onderwijs, gemotiveerde leerlingen en goede eindresultaten.

Nadere informatie

MISSIE - VISIE - MOTTO

MISSIE - VISIE - MOTTO MISSIE - VISIE - MOTTO Mei 2015 Versie 4.0 Inhoudsopgave INLEIDING 3 WAAR KOMT DIT VANDAAN? 3 MISSIE: WAAR STAAN WE VOOR? 4 VISIE: WAT DOEN WE EN WAAROM? 4 MOTTO, KORT EN KRACHTIG 5 2 INLEIDING Elke organisatie,

Nadere informatie

klein, veilig, ondernemend

klein, veilig, ondernemend klein, veilig, ondernemend Talent optimaal ontwikkelen door uitdagend onderwijs op maat. Locatieplan 2013-2016 16-05-2013 1 Inhoud 1 Inleiding p. 3 2 Visie en ambities p. 3 3 Onderwijs p. 4 4 Personeel

Nadere informatie

VERTROUWEN IS DE BASIS

VERTROUWEN IS DE BASIS VERTROUWEN IS DE BASIS 1 STICHTING ALGEMEEN BIJZONDERE SCHOLENGROEP AMSTERDAM 2 INHOUDSOPGAVE Voorwoord 1 Inleiding 2 Missie, visie, kernwaarden en motto 2 Onze scholen 4 Strategie en aanpak 7 ABSA beleidspunten

Nadere informatie

7.2 Meerjarenplanning

7.2 Meerjarenplanning 7.2 Meerjarenplanning Ambitie: St. Antonius Abt biedt voor alle kinderen aantrekkelijk en modern! Wij zijn de eerste keus van alle leerlingen en o uders uit de wijk Acht en daarbuiten. Hierbij zijn de

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs stand van zaken en toekomstige mogelijkheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 SLO, nationaal

Nadere informatie

1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren

1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren Stellingen visie 1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren 2. Ik heb voldoende vertrouwen in mijn leerlingen om ze op afstand te coachen en begeleiden 3. Ik houd

Nadere informatie

Strategisch beleidsplan rsg Simon Vestdijk 2016-2020

Strategisch beleidsplan rsg Simon Vestdijk 2016-2020 Strategisch beleidsplan rsg Simon Vestdijk 2016-2020 1.a. Inleiding In dit strategisch beleidsplan 2016-2020 formuleren we onze belangrijkste doelstellingen en ambities. We nemen voor dit beleidsplan graag

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE OBS DE ZOEKER

RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE OBS DE ZOEKER RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE OBS DE ZOEKER School : obs De Zoeker Plaats : Zaandijk BRIN-nummer : 19DK Onderzoeksnummer : 94489 Datum schoolbezoek : 9 mei 2007 Datum vaststelling : 4 juli 2007 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Meest gestelde vragen m.b.t. invoering van de laptop

Meest gestelde vragen m.b.t. invoering van de laptop Meest gestelde vragen m.b.t. invoering van de laptop Financiën: Hoeveel gaat het ons kosten als ouder? Antwoord: een 11 inch Macbook Air zal iets minder dan 800 euro gaan kosten of 15,50 per maand bij

Nadere informatie

Docenten die hun onderwijs meer willen afstemmen op de individuele verschillen tussen leerlingen en hun leeropbrengst willen vergroten.

Docenten die hun onderwijs meer willen afstemmen op de individuele verschillen tussen leerlingen en hun leeropbrengst willen vergroten. 1. Differentiëren Onderzoeken welke manieren en mogelijkheden er zijn om te differentiëren en praktische handvatten bieden om hiermee aan de slag te gaan. Vervolgens deze kennis toepassen in de praktijk

Nadere informatie

Ict en onderwijs op maat in de school een ontwikkelproces naar digitaal leren en leerdoeldenken. Harry Noppers en Ron Zuijlen

Ict en onderwijs op maat in de school een ontwikkelproces naar digitaal leren en leerdoeldenken. Harry Noppers en Ron Zuijlen Ict en onderwijs op maat in de school een ontwikkelproces naar digitaal leren en leerdoeldenken Harry Noppers en Ron Zuijlen Programma Inleiding Casus Nuborgh College Uitwisseling Uitwisseling VO-content

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Graaf Engelbrecht

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Graaf Engelbrecht ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Graaf Engelbrecht Plaats : Breda BRIN nummer : 19XV 01 Onderzoeksnummer : 291449 Datum onderzoek : 17 november 2016 Datum vaststelling : 22 december 2016 Pagina 2 van

Nadere informatie

Werkopdracht vierde ontwikkelsessie

Werkopdracht vierde ontwikkelsessie Werkopdracht vierde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?

Nadere informatie

De diagnostische tussentijdse toets

De diagnostische tussentijdse toets De diagnostische tussentijdse toets Een toets om van te leren De diagnostische tussentijdse toets 1 Staatsexamens Diagnostische tussentijdse Nederlands VO als toets tweede taal Bouwen aan excellent onderwijs

Nadere informatie

Werken met Leerdoelen: zelf vormgeven van het Curriculum. Even voorstellen. 2/13/18. Wat is leerdoeldenken? Leerdoelen van deze workshop:

Werken met Leerdoelen: zelf vormgeven van het Curriculum. Even voorstellen. 2/13/18. Wat is leerdoeldenken? Leerdoelen van deze workshop: Leerdoelen van deze workshop: - Ik kan uitleggen wat Leerdoeldenken is Werken met Leerdoelen: zelf vormgeven van het Curriculum Herman Rigter 8 februari 2018 - Ik kan het proces beschrijven om te komen

Nadere informatie

Omschrijving kwaliteitstandaard vvto Indicator nvt cruciaal

Omschrijving kwaliteitstandaard vvto Indicator nvt cruciaal Kijkwijzer EarlyBird De kwaliteitstandaard vvto Engels is bedoeld om de kwaliteit van het vvto te beoordelen en te helpen verbeteren. Deze kwaliteitstandaard is als volgt opgebouwd: - De standaarden zijn

Nadere informatie

ICT: Zelf doen of uitbesteden?

ICT: Zelf doen of uitbesteden? WHITEPAPER ICT: Zelf doen of uitbesteden? De groeiende rol van ICT in het onderwijs geeft schooldirecteuren de nodige kopzorgen. Digitaal lesmateriaal, laptops of ipads voor elke leerling, goede wifi in

Nadere informatie

EVALUATIE IMPLEMENTATIE EN GEBRUIK VAN EDPUZZLE ALS ANALYSETOOL VAN TOETSEN.

EVALUATIE IMPLEMENTATIE EN GEBRUIK VAN EDPUZZLE ALS ANALYSETOOL VAN TOETSEN. EVALUATIE IMPLEMENTATIE EN GEBRUIK VAN EDPUZZLE ALS ANALYSETOOL VAN TOETSEN. De afgelopen periode heeft mijn doelgroep twee toetsen gemaakt. In beide gavllen heb ik Edpuzzle gebruikt om de leerlingen in

Nadere informatie

Verbeterplan OBS De Winde

Verbeterplan OBS De Winde Verbeterplan OBS De Winde 2018-2019 Ouderversie 1.Inleiding Voor u ligt de ouderversie van het verbeterplan 2018-2019 van openbare basisschool De Winde te Nootdorp. Het verbeterplan 2018-2019 is met inbreng

Nadere informatie