Wereldspelers - Jeugdwerk Zonder Grenzen

Transcriptie

1 PROJECTDOSSIER JEUGDWERK VOOR EN DOOR JONGE VLUCHTELINGEN Wereldspelers - Jeugdwerk Zonder Grenzen Datum: 10 maart Inleiding We kunnen er niet omheen: steeds meer mensen zijn op de vlucht voor oorlog, geweld en vervolging. De conflicten in o.a. Syrië, Irak, Afghanistan, Eritrea, zorgen ervoor dat enorm veel mensen, op zoek naar een veilig onderkomen, in Europa terechtkomen. Onder deze mensen bevinden zich heel veel gezinnen met kinderen, maar ook heel wat kinderen en jongeren zonder ouders of voogd. Deze niet-begeleide-minderjarige vluchtelingen hebben speciale aandacht nodig, en aangepaste opvangplaatsen. Velen van deze jongeren gaan hier ook blijven. Een zorgvuldige kwaliteitsvolle integratie zal cruciaal zijn voor hun verdere leven. Het jeugdwerk wil en kan, vanuit haar sterktes, hier een belangrijke rol van betekenis spelen, en bijdragen aan de integratie van erkende vluchtelingen in het sociale weefsel. Het jeugdwerk versterkt kinderen en jongeren en wil dus ook jonge vluchtelingen, een uiterst kwetsbare doelgroep, versterken en kansen bieden. In de eerste plaats door actief met hen verbinding te leggen, activiteiten op te zetten voor en door hen, waarbij participatie, solidariteit, burgerschap, verbinding centraal staan. Zodat ook zij al ervarend, al zoekend, al spelend, al vallend en al opstaand, veel kunnen leren. En wij als jeugdwerk veel kunnen leren in het werken met en voor deze kwetsbare doelgroep. In tweede instantie door de kracht van het sociale netwerk van jeugdwerk in te zetten om jonge vluchtelingen te helpen bij zoveel andere uitdagingen waar zij voor staan: werk, leren, onderwijs, burgerschap, huisvesting, We willen als jeugdsector jonge vluchtelingen omarmen en de sterktes van het jeugdwerk inzetten voor alle kinderen en jongeren in Vlaanderen en Brussel, ook voor degenen die nog maar net aankwamen. 2 Kracht van de jeugdwerksector De jeugdsector kent 100 erkende jeugdorganisaties op Vlaams niveau. Deze organisaties overkoepelen meer dan 5000 lokale jeugdwerkorganisaties (jeugdbewegingen, jeugdhuizen, speelpleinen, werkingen maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren, jeugdwerk voor mindervalide jongeren, politieke jongerenorganisaties, cultuureducatieve jeugdorganisaties, amateurkunstenorganisaties voor jongeren, studentenorganisaties, ) en bereiken samen meer dan kinderen en jongeren. Met een Vlaams budget van 72 miljoen (of 0.2% van de totale begroting) geven we hen een jaar lang plezier, uitdagingen en leerkansen. We animeren meer dan kinderen op allerhande speelpleinen en organiseren jaarlijks kampen en jeugdvakanties. We organiseren honderden vormingen en zorgen voor gediplomeerde animatoren. We organiseren maatschappelijke acties en maken jongeren warm voor Europese en internationale samenwerking. Maar jeugdwerk biedt bovenal een plek om ongedwongen jong te zijn en voluit te spelen. Het is een plaats om te leren ondernemen, om een netwerk uit te bouwen, om sociale vaardigheden te ontwikkelen en in groep activiteiten te verwezenlijken. Van die 2,3 miljoen kinderen en jongeren in Vlaanderen en Brussel leven er in armoede en zijn jongeren onder de 25 werkloos. Getallen die veel te hoog zijn en waar ook wij inspanningen voor doen. Er nemen ruim jongeren deel aan professioneel jeugdwerk omdat ze om één of andere reden uit de boot vallen. We geven hen mogelijkheden om zelfzekerder te worden en hun kansen op de arbeidsmarkt te verhogen. Met heel het Wereldspelers - Jeugdwerk Zonder Grenzen 10 maart 2016 pagina 1 > 6

2 jeugdwerk samen willen we bewust een emanciperend antwoord bieden op deze maatschappelijke kwetsbaarheid. We leren onze jongeren noodzakelijke arbeidscompetenties, maar geven vooral ook kansen tot relatievorming en een hoger zelfwaardegevoel. Impulsen die later leiden tot een betere gezondheid en een hoger inkomen. Zo verhogen we hun kansen in de samenleving. Er is 1 jeugdwerkinitiatief per 250 inwoners in Vlaanderen. Dat geeft ons meteen de hoogste jeugdwerkindex in de hele wereld. Economisch onderzoek toont aan dat jeugdwerk, naast de opvang en de vormingstaken die ze in een gemeenschap vervult, ook met haar verenigende functie een economische meerwaarde heeft. Sinds het economisch onderzoek van Robert Putnam weten we dat een plaats in een vereniging mensen helpt om hun vaardigheden te ontwikkelen en dat het hun carrièrekansen verhoogt. Het verenigingsleven verbetert de productiviteit van een gemeenschap omdat het samenwerken stimuleert en informatie deelt. Dit koesteren is jezelf als economie koesteren. 2.1 Kracht van het jeugdwerk inzetten voor jonge vluchtelingen Vele jonge vluchtelingen gaan in ons land blijven. Wij geloven erin dat het jeugdwerk kinderen en jongeren in hun kracht zet, hen sterker maakt, hen een veilige context biedt. We willen deze sterktes van het jeugdwerk structureel ook inzetten voor jonge vluchtelingen in ons land. Want ook zij kunnen versterkt worden door het jeugdwerk (een veilige thuishaven vinden, hun sociaal netwerk verbreden, hun talenten ontplooien, ervaren dat ze kansen krijgen, ervaren dat het jeugdwerk een ruimte is waar jongeren met hun kop tegen de muur mogen lopen, waar jongeren nog mogen falen, waar jongeren verantwoordelijkheid krijgen, veel spelen en samen al doende veel ervaren en leren, ). We willen op middellange termijn als jeugdsector structureel sterke samenwerking opzetten met alle opvangcentra waar jonge vluchtelingen verblijven, zowel de jonge nieuwkomers in gezinsverband als de niet-begeleide minderjarige nieuwkomers. Dat gebeurt al op verschillende plaatsen door het lokale jeugdwerk spontaan en ad hoc. Dat is mooi. Maar we willen dat sterker uitbouwen en als sector samen de keuze maken om deze kwetsbare doelgroep te versterken. Om dat te kunnen hebben we méér ervaring nodig en moeten we die ervaringen delen en van elkaar al doende leren, zodat we op middellange termijn een goede lokale verankering kunnen opzetten en verbinding maken tussen jonge jeugdwerkers en jonge nieuwkomers. DUS we willen: Jeugdwerk is een omgeving waar kinderen en jongeren in hun kracht kunnen staan. Het merendeel van jonge vluchtelingen blijft in ons land. Het jeugdwerk wil àlle kinderen en jongeren versterken. Lokale verankering: sterke structurele samenwerking tussen (lokaal) jeugdwerk en alle opvangcentra waar kinderen en jongeren zijn. De kracht van het jeugdwerk inzetten om jonge nieuwkomers te versterken. Een positief toekomstperspectief bieden aan vluchtelingen door hen snel in aanraking te doen komen met verenigingsleven in Vlaanderen. Wereldspelers - Jeugdwerk Zonder Grenzen 10 maart 2016 pagina 2 > 6

3 3 Het project Wereldspelers-Jeugdwerk Zonder Grenzen in 3 fasen De Ambrassade coördineert dit project ism heel wat partners binnen en buiten het jeugdwerk. Huidige partners vanuit het jeugdwerk: Kazou, Scouts en Gidsen Vlaanderen, AFS, Tumult, Mediaraven, Jeugd Rode Kruis, KSA, Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen, Globelink, Graffiti, Bouworde, Jong en Van Zin, JNM, Karavaan, Mooss, Koning Kevin, Bizon, FOS, IJD, KLJ, VVJ en Vlaamse Jeugdraad Andere partners: Vluchtelingenwerk Vlaanderen, opvangcentrum Fedasil Dendermonde, Massembre 3.1 Fase 1: Verbinding tussen jeugdwerk en een bestaand centrum met niet-begeleide minderjarige nieuwkomers maart-september 2016 Zes maanden twee weekends per maand met in totaal 200 jeugdwerkvrijwilligers en coaches van 6 Vlaamse jeugdwerkorganisaties uiteenlopende jeugdwerkactiviteiten aanbieden voor en door de 100 niet-begeleide minderjarige nieuwkomers in het opvangcentrum in Dendermonde. In een eerste fase willen we ons project verbinden aan het opvangcentrum voor niet-begeleide minderjarige nieuwkomers in Dendermonde. We bieden aan om met een tiental ervaren vrijwilligers uit het jeugdwerk enkele weekends per maand aanbod en activiteiten op te zetten voor en door de jongeren in het centrum. Dit gedurende minstens zes maanden. In totaal zullen er dus een 200-tal jonge vrijwilligers uit het jeugdwerk in deze fase ervaring opdoen in het werken met jonge nieuwkomers. We kiezen er bewust voor om de vrijwilligers een heel weekend onder te dompelen in het opvangcentrum ipv korte workshops van 2 uur. Zodat de onderdompeling, leerervaring, participatief werken en contact maken met de jonge nieuwkomers optimaal kan zijn. De afspraken zijn ondertussen met het centrum in Dendermonde gemaakt. De eerste weekends zullen midden maart plaatsvinden. Bedoeling is dat deze jeugdwerkvrijwilligers: - Heel wat leerervaringen opdoen en deze ook actief benoemen (zowel bij de start van het weekend als bij het einde zullen we hun leerervaringen en reflecties filmen en op de projectwebsite bundelen); - enerzijds hun ervaring meenemen naar hun lokaal engagement waardoor er op vele andere plaatsen ook initiatieven zullen opgezet worden vanuit het jeugdwerk; - anderzijds ook hun ervaring meenemen naar de werking van hun Vlaamse koepelorganisatie en daar verbindingsacties op poten zetten rond jeugdwerk en jonge vluchtelingen. Wij voorzien voor de jeugdwerkvrijwilligers: Voortraject met ondersteuning en informatie rond doelgroep en achtergrondinformatie; Bundel voor vrijwilligers met visie, informatie, methodieken; Coaches (jeugdwerkers met kaderervaring en ervaring in procesbegeleiding) die ter plaatse vrijwilligers begeleiden en ondersteunen. Wij voorzien voor de coaches (ism Vluchtelingenwerk Vlaanderen): 3 train-the-coach momenten in voorjaar 2016 waarin we de coaches ondersteunen; Vormingsbundel voor vrijwilligers met visie, informatie, methodieken. Doelstellingen zijn: De jongeren in het opvangcentrum van Dendermonde het jeugdwerk te laten ervaren. Een concrete meerwaarde te zijn voor een doelgroep die onze raison d être uitmaakt. Ter plaatse lokale verankering creëren en verbinding realiseren tussen plaatselijk jeugdwerk, jonge vrijwilligers en de jonge vluchtelingen. Wereldspelers - Jeugdwerk Zonder Grenzen 10 maart 2016 pagina 3 > 6

4 Als jeugdwerk zelf veel te leren door de doelgroep te leren kennen, concrete ervaringen op te doen, erover goed te reflecteren. Jeugdwerkers ervaring te laten opdoen in het werken met jonge nieuwkomers. De vele ervaringen te bundelen, verspreiden en te delen tussen vrijwilligers onderling en naar jeugdwerkorganisaties. Die ervaringen monden uit in online ontsluiting op de website, studiedagen, publicaties of vormingen die organisaties zo goed mogelijk ondersteunen om lokale verankering te realiseren. Vrijwilligers van verschillende organisaties kunnen activiteiten organiseren voor de jongeren en maken kennis met de niet-begeleide minderjarige vluchtelingen. Dat is zowel voor de gevluchte jongere als voor de geëngageerde vrijwilliger een interessante uitwisseling én ontmoeting. De jeugdsector kan vanuit haar kracht vrijwilligers warm maken, maar ook kwalitatief omkaderen om toffe ontspanning aan te bieden in het weekend. Hoe organiseren we dit? Een zestal Vlaamse jeugdwerkorganisaties zijn coördinerende organisaties die vrijwilligersploegen en/of coaches kunnen optrommelen. Zij zorgen voor: - 1 coördinerend aanspreekpunt, die deel uitmaakt van de wg coördinerende organisaties - 3 weekendploegen (8-10 vrijwilligers) en een drietal coaches per weekend om de jonge vrijwilligers te begeleiden tussen maart en september. - de juiste voor- en nazorg voor de vrijwilligers. Wij voorzien de juiste omkadering hiervoor, maar de ploegen moeten ook bereid zijn om hierin mee te stappen. - vrijwilligers met voldoende maturiteit, begeleidingservaring en sterk in participerende houding om enkele weekends activiteiten te begeleiden. Enkele Vlaamse jeugdwerkorganisaties die mee de train-the-trainer uitwerken, mee de bundel voor de coaches en de bundel voor de vrijwilligers uitwerken. Deze organisaties voorzien zelf ook coaches en hebben vaak reeds expertise in het werken met jonge vluchtelingen en/of intercultureel, niet-talig werken en/of het opzetten van procesbegeleidingen. Enkele Vlaamse jeugdwerkorganisaties die workshops aanbieden en die tijdens weekends een korte workshop komen geven met begeleiders (mediaworkshops; cultuureducatieve workshops; thematische workshops; circustechnieken). Deze activiteiten kunnen gekozen worden door de jonge vluchtelingen zelf. We ontsluiten dit alles op een projectwebsite met oa: - informatie mbt vluchtelingen op maat van jeugdwerk; - het educatief materiaal dat we aanmaken in het project (bundels, methodieken, etc.) - bundeling van de reflecties van de vrijwilligers en coaches. 3.2 Fase 2: Uitbreidingsfase: september 2016-juni à 15 weekends tussen september 2016 en juni 2017 organiseren met meer dan 300 jeugdwerkvrijwilligers en coaches van 10 Vlaamse jeugdwerkorganisaties die uiteenlopende jeugdwerkactiviteiten aanbieden voor en door niet-begeleide minderjarige nieuwkomers in 2 à 3 andere centra. In een tweede fase (september 2016 juni 2017) willen we onze actie uitbreiden naar 2 à 3 andere centra waar nietbegeleide minderjarige nieuwkomers zijn. Bedoeling is dat we onze ervaringen in Dendermonde optimaal inzetten om sterk aanbod te kunnen uitbouwen op andere plaatsen en tegelijk in al deze centra lokale verankering en verbinding met het lokale jeugdwerk en lokale vrijwilligers te creëren. Doelstellingen zijn: We leren veel om bv op termijn structureel aanbod en ontmoeting te voorzien. Jeugdwerkers doen ervaringen op in het werken met jonge vluchtelingen. Wereldspelers - Jeugdwerk Zonder Grenzen 10 maart 2016 pagina 4 > 6

5 Ter plaatse lokale verankering creëren en verbinding realiseren tussen plaatselijk jeugdwerk, jonge vrijwilligers en de jonge vluchtelingen. We kunnen ons als jeugdsector positioneren in het debat over integratie van nieuwkomers naar de toekomst toe. Dit project gaat ons zeer veel leren, en legitimiteit verschaffen als speler in dat debat. 3.3 Fase 3: Structurele samenwerking jeugdwerk en (opvangcentra met) jonge vluchtelingen: 2017 Derde fase en ultieme doelstelling van het project blijft om de verbinding tussen jeugdwerk en jonge vluchtelingen veel sterker te maken en groepen te versterken om lokaal samenwerkingen met opvangcentra te realiseren, jongeren op te nemen in hun groep, enz. In deze fase zal ook samengewerkt worden met lokale jeugddiensten, scholen, bijzonder jeugdzorginstellingen om de lokale netwerken voor jonge vluchtelingen zo sterk mogelijk te maken. Doelstellingen: Structurele samenwerking tussen jeugdwerkorganisaties en opvangcentra met jonge vluchtelingen; Jonge vluchtelingen versterken met en door het jeugdwerk: lokale jeugdwerkorganisaties die ism lokale jeugddiensten, scholen en andere instellingen samen een sterk netwerk vormen voor jonge vluchtelingen. We dromen ervan: Dat dit nog maar het begin is. Dat we als jeugdwerk tot meer in staat zijn. Dat we vluchtelingen met open armen kunnen ontvangen in onze samenleving nu en in de toekomst. Dat we kennis en ervaringen opdoen die onschatbaar zijn om ons als sector sterker in onze superdiverse samenleving te zetten, ipv soms teveel er naar te kijken en erover na te denken. Dat dit concreet project ons heel wat leert om op lange termijn op regionaal niveau structurele verbinding te maken tussen jeugdwerk en vluchtelingen. 4 Waarom is dit zo belangrijk? We zijn er ons van bewust dat we met dit project slechts een kleine bijdrage leveren aan een veel groter en complex verhaal. Toch zijn we rotsvast overtuigd van de meerwaarde van dit uniek project. Het is een heel concreet begin van een groter verhaal waar we als jeugdwerksector gezamenlijk aan willen bouwen. We profileren ons als jeugdwerk op onze sterktes: waardevolle vrijetijdsbeleving voor een doelgroep die heel nauw bij ons aansluit en het meer dan nodig heeft. We beschikken binnen het jeugdwerk over heel wat expertise om kwalitatieve omkadering aan vrijwilligers te bieden. De jonge vluchtelingen zullen vaak hier blijven en hier een leven opbouwen, met dit project laten we hen het jeugdwerk ontdekken, en zetten we het sociale netwerk van lokale jeugdwerkorganisaties in om de integratie van jonge vluchtelingen te versterken. We kunnen ons als jeugdsector positioneren in het debat over integratie van nieuwkomers naar de toekomst toe. Dit project gaat ons zeer veel leren, en legitimiteit verschaffen als speler in dat debat. We vinden het belangrijk om solidariteit en verbinding concreet uit te dragen als jeugdwerksector. Vrijwilligers van verschillende organisaties kunnen activiteiten organiseren voor de jongeren en maken kennis met de niet-begeleide minderjarige vluchtelingen. Dat is zowel voor de gevluchte jongere als voor de geëngageerde vrijwilliger een interessante uitwisseling én ontmoeting. Wereldspelers - Jeugdwerk Zonder Grenzen 10 maart 2016 pagina 5 > 6

6 De jeugdsector kan vanuit haar kracht vrijwilligers warm maken, maar ook kwalitatief omkaderen om toffe ontspanning aan te bieden in het weekend. 5 Situatieschets De Ambrassade Missie organisatie: De Ambrassade zet de jeugd, het jeugdwerk, jeugdinformatie en het jeugdbeleid op de kaart. We versterken de positie van kinderen en jongeren in de samenleving. We dragen bij tot het geluk en welzijn van alle kinderen en alle jongeren en hebben daardoor een positieve impact op hun levenskwaliteit. De Ambrassade heeft drie functies binnen het decreet Vlaams jeugd- en kinderrechtenbeleid: - Ondersteunen van Vlaamse jeugdwerkorganisaties - Ondersteunen van de Vlaamse Jeugdraad - Kinderen en jongeren informeren 6 Contactpersoon De Ambrassade Eva Vereecke, Directeur De Ambrassade vzw Eva.vereecke@ambrassade.be 0484/ Wereldspelers - Jeugdwerk Zonder Grenzen 10 maart 2016 pagina 6 > 6