Eras. (beter) herstellen na darmchirurgie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Eras. (beter) herstellen na darmchirurgie"

Transcriptie

1 Eras (beter) herstellen na darmchirurgie

2

3 inhoud Inleiding...2 Nuttige telefoonnummers...3 Afsprakenkalender...4 ERAS - Beter en sneller herstel na een dikke darmoperatie...5 Meer concreet...9 De voorbereiding op uw ingreep...9 Uw opname in het ziekenhuis van dag tot dag...10 Dag voor de operatie...11 Dag van de operatie...12 Eerste dag na de operatie...15 Tweede dag na de operatie...16 Derde dag na de operatie...17 Vierde dag na de operatie...18 Vijfde dag na de operatie...19 De nazorg na uw ziekenhuisverblijf...20 Gelieve deze brochure mee te brengen als u opgenomen wordt! Deze brochure behoort toe aan:

4 Inleiding Beste, U wordt binnenkort opgenomen in ons ziekenhuis voor een ingreep aan de dikke darm. Een goede voorlichting van u (en uw familie) vinden wij zeer belangrijk. Neem daarom grondig deze informatiebrochure door. Ze geeft u alle informatie die u nodig heeft om u goed voor te bereiden op de ingreep en uw herstel actief mee in handen te nemen. Heeft u toch nog vragen, dan staan wij klaar om deze te beantwoorden. U kan hiervoor terecht op het secretariaat chirurgie via het rechtstreekse telefoonnummer 014/ of via secretariaat.chirurgie@erica.be. Alle ingrepen binnen onze dienst abdominale heelkunde, ook de operaties aan de dikke darm, vinden bij voorkeur plaats via een laparoscopie of kijkoperatie. Dit is minder belastend voor het lichaam en laat een sneller herstel toe. Naast een kleinere kans op wondproblemen is er tenslotte ook een esthetisch voordeel. Bij ingrepen aan de dikke darm passen wij bovendien een ERAS zorgprogramma toe. ERAS staat voor Enhanced Recovery after Surgery. Dit houdt in dat ook de zorg voor, tijdens en na de ingreep geoptimaliseerd wordt voor een beter en sneller herstel. Door het snel hernemen van voeding en beweging, gecombineerd met een goed aangepaste pijnstilling, wordt uw herstel actief gestimuleerd en uw algemene conditie ondersteund. Op deze manier kunnen complicaties en een onnodig lange hospitalisatieduur zo veel mogelijk vermeden worden. Hiervoor werd binnen ons ziekenhuis een uitgebalanceerd en gecoördineerd zorgprogramma ontworpen. U zal hiervoor begeleid worden door een team van medewerkers: chirurg, anesthesist, verpleegkundige, kinesist, diëtiste, sociaal assistente, maar ook uw huisarts. Indien u tijdens of na uw verblijf bemerkingen heeft, horen wij deze graag. U kan hiervoor ook altijd het evaluatieformulier in de algemene opnamebrochure van het ziekenhuis gebruiken. Uw mening vinden wij zeer belangrijk om de kwaliteit van onze dienstverlening verder te verbeteren. Uw medewerking is uiteraard van het allergrootste belang. Veel succes! Namens het ganse team, Uw chirurg 2

5 Nuttige telefoonnummers Mijn huisarts Dr.. Secretariaat chirurgie (werkuren) Sociale dienst (werkuren) Afdeling heelkunde (24/24 uur) Intensieve zorgen (24/24 uur) Spoedgevallen (24/24 uur) 014/ / / / / gele pijlen eerste verdieping paarse pijlen eerste verdieping wisselpaviljoen gele pijlen eerste verdieping rode pijlen eerste verdieping via Gasthuisstraat 3

6 Afsprakenkalender Om u te helpen herinneren aan de diverse afspraken voor en na uw operatie hebben wij de volgende kalender voor u samengesteld. Deze data geven u een richtlijn, maar moeten soms aangepast worden al naar gelang het verloop van uw traject. Geef deze data ook door aan familieleden en verzorgers die betrokken zullen zijn bij uw operatie en het revalidatieproces. Uw chirurg Dr. Robrecht Ceulemans Dr. Ivo Jacobs Dr. Maarten Michiels WAT OPMERKING DATUM Bijkomend onderzoek / / Afspraak op afdeling heelkunde met hoofdverpleegkundige ongeveer 1 week voor opname / / Opname in het ziekenhuis / / Ingreep / / Ontslag uit het ziekenhuis vanaf de vijfde dag na de operatie / / (Huisbezoek door de huisarts) eerste dag thuis / / Raadpleging chirurg 7-10 dagen na de ingreep evt. resultaat microscopisch onderzoek darm / / Raadpleging huisarts 10 dagen na de ingreep definitieve wondcontrole Raadpleging chirurg 1 maand na de ingreep / / 4

7 Eras - Beter en sneller herstel na een dikke darmoperatie Goede informatie en begeleiding Goede informatie en begeleiding waardoor u actief betrokken wordt in uw herstel na de ingreep en u mogelijk minder angstig bent, vinden wij zeer belangrijk. Het is ook een groot voordeel dat uw naaste familie mee ingelicht wordt zodat zij u goed kunnen helpen en waar nodig kunnen ondersteunen bij uw herstel. Indien u dit wenst natuurlijk. Uw chirurg zal tijdens een consultatie voorafgaand aan uw opname de reden voor de ingreep, de ingreep zelf, uw opname(duur) en de mogelijke ongemakken en complicaties overlopen. Aanvullend zal u geschreven informatie meekrijgen waaronder deze brochure. Bij sommige ingrepen aan de endeldarm (laatste gedeelte van de dikke darm) is een tijdelijk of definitief stoma noodzakelijk. Een stoma is een afleiding van de stoelgang naar een plastic opvangzakje aan de buik. Moest hiertoe een kans bestaan, zal uw chirurg dit duidelijk meedelen en u reeds van een eerste uitleg voorzien voor uw opname. U zal tijdens, maar ook na uw hospitalisatie intensief begeleid worden om de verzorging hiervan aan te leren. Eens u zich deze zelfzorg eigen gemaakt heeft, kan u ook met een stoma gaan en staan waar u wil. Voor uw ingreep zal u ook een afspraak krijgen bij de hoofdverpleegkundige van de afdeling heelkunde zodat u enkele dagen nadien samen met haar al even kennis kan maken met de afdeling heelkunde en het hele traject nog eens rustig kan overlopen. Als op dat moment al duidelijk is dat u na de operatie in belangrijke mate nood heeft aan ondersteuning van de thuissituatie brengt ze u in contact met de sociale dienst. Voor de afdeling heelkunde situeert de ondersteuning van de sociale dienst zich voornamelijk op de voorbereiding van uw ontslag. Hiervoor is het mogelijk dat een sociaal assistente tijdens uw opname langskomt om samen met u enkele praktische afspraken te helpen maken. Dit kan gaan over: afspraakregeling thuisverpleegkundige, aanvraag herstelverlof of revalidatie, informatie en opstart hulp aan huis, informatie 5

8 over uitleendienst indien u een ziekenhuisbed, rolstoel of andere nodig heeft, aanvraag personenalarmsysteem, aanvraag opname kortverblijf, rustoord, vragen over hospitalisatie, verzekering en tegemoetkomingen, psychosociale begeleiding, Iedere werkdag kan men een medewerker van de sociale dienst bereiken via het telefoonnummer 014/ Tijdens uw verblijf zal u ook kennis maken met de andere leden van het verzorgend team; de verpleegkundigen, de anesthesist ( slaapdokter ), de diëtiste en de kinesist(e). U dient te allen tijde terecht te kunnen met uw vragen. Best schrijft u ze op zodat u niets vergeet als het moment er is. Aangepaste narcose en pijnstilling Uw ingreep gebeurt onder algemene verdoving met medicatie zonder lange nawerking. Vooraleer u in slaap wordt gebracht, zal de anesthesist ( slaapdokter ) echter ook een epidurale pijnpomp installeren. Deze bestaat uit een zeer fijn slangetje dat ingebracht wordt halverwege de rug en dat verbonden is met een computergestuurd pompje dat continu pijnmedicatie toedient. Dit systeem blijft ook de eerste 48 uur na uw operatie ter plaatse en geeft in de operatiestreek een goede pijnstilling zonder al te veel bijwerkingen zoals sufheid en krachtsverlies in de benen. Bovendien kan u zichzelf bij doorbrekende pijn d.m.v. een drukknop extra pijnmedicatie toedienen. Het pompje is wel zo geprogrammeerd dat dit nooit teveel kan zijn. De tweede dag na de ingreep wordt deze pomp verwijderd en vervangen door pijnmedicatie via infuus en later onder de vorm van gewone (bruis)tabletten. Regelmatig zal u gevraagd worden om uw pijn weer te geven op de pijnmeetlat. Het is echter zeer belangrijk dat u zelf bij opstekende pijn tijdig actie onderneemt. Ofwel door bij te drukken op de epidurale pijnpomp ofwel door de verpleging te verwittigen zodat zij extra pijnmedicatie kunnen verschaffen. Wanneer dit in een vroeg stadium gebeurt, volstaat meestal een kleinere dosis. Pijn is niet alleen onaangenaam, ze vertraagt bovendien uw herstel. 6

9 Voeding In de tijdsperiode rond de operatie zal de voeding zo kort mogelijk onderbroken worden. Vaste voeding is toegelaten tot 24u00. Daarna mag u tot 2 uur voor de operatie enkel nog water en heldere gesuikerde vloeistoffen drinken die door de verpleging aangeboden worden. Zo kan u fit en zonder dorst op de operatietafel plaatsnemen. Patiënten met suikerziekte krijgen uiteraard een aangepast regime. De eerste 3 tot soms 5 dagen na de ingreep is de darmwerking tijdelijk verstoord. Kort na de operatie zullen u echter dranken (de dag zelf nog) en aangepaste voeding in kleine hoeveelheden aangeboden worden. Een actieve stimulatie door voeding bevordert immers een snel herstel van de darmwerking. Onmiddellijk na de operatie is het vooral belangrijk dat u iets drinkt of eet, het is niet zo belangrijk hoeveel of wat. U dient de eerste dagen traag te eten met kleine hoeveelheden. Zo zal u beter in staat zijn het ritme van uw lichaam te volgen. Maaltijden worden altijd best zittend aan tafel genuttigd. Vooral de eerste dagen is het best mogelijk dat u bij momenten nog wat misselijk bent of zelfs moet overgeven. Meld dit tijdig aan de verpleging zodat zij u de aangepaste medicatie kunnen toedienen. U laat dan drank en voeding even aan de kant om na enkele uren opnieuw te proberen. Ook kan u soms de eerste dagen hinder ervaren van een opgezet gevoel en wat buikkrampen. Deze laatste zijn meestal het teken van een beginnend herstel van de darmwerking. U kan zich hier tijdelijk echt even ziek van voelen. Wanneer deze hinder echter te uitgesproken wordt, kan hiervoor ook aangepaste medicatie toegediend worden. Pijn en misselijkheid hebben een sneeuwbaleffect. Ze zijn in het begin meestal nog gemakkelijk te stoppen. Wanneer ze echter de kans krijgen voluit door te breken, zijn veel hogere dosissen medicatie noodzakelijk. 7

10 Beweging Snel hernemen van beweging zorgt voor een behoud van spiermassa en heeft bovendien een helende werking op het lichaam. Enkele uren na de ingreep zal u, indien goed verdragen, al uit bed geholpen worden om heel even in een zetel te zitten. Gradueel zal dit uitgebreid worden met oefeningen in en naast het bed tot uiteindelijk stappen in de gang, trappen maken en fietsen op een hometrainer. Lichte en aangepaste inspanningen zijn immers volstrekt veilig na een buikingreep. U dient zich tijdens deze oefeningen te allen tijde voldoende comfortabel te voelen. Ook thuis doet u er goed aan voldoende te bewegen om zo uw conditie terug sneller op peil te hebben. U kan zich voor uw operatie al wat voorbereiden door sommige van deze oefeningen al enkele malen uit te voeren (zie bijlage). Het is bovendien raadzaam om de tijd voor uw operatie voldoende beweging te nemen (tot 3 x / dag 15 minuten wandelen of fietsen). 8

11 Meer concreet In het volgende gedeelte zullen we achtereenvolgens alle stappen beschrijven die u zal doorlopen. Per dag worden er doelstellingen geformuleerd met de mogelijkheid om per dag te noteren welke doelstellingen u al dan niet heeft bereikt. Dit geeft ons een zicht op het verloop van uw herstelproces en biedt de mogelijkheid om het eventueel bij te sturen. De voorbereiding op uw ingreep U heeft een afspraak bij uw chirurg op de raadpleging en bij de hoofdverpleeg kundige van de afdeling heelkunde. Alle noodzakelijke préoperatieve onderzoeken worden voor uw opname uitgevoerd. U dient 1 week voor de ingreep een restenarm dieet (zie bijlage) te volgen omdat de darmen zo tijdens de ingreep minder plaats innemen. Dit kan de ingreep aanzienlijk vergemakkelijken. Het is bovendien belangrijk dat u voldoende drinkt, minimum 1,5 liter (liefst 2 liter) per dag. U krijgt in principe geen darmspoeling meer. Enkel bij uitzondering is deze nog noodzakelijk. In dat geval heeft u tijdens de raadpleging voor uw opname bij deze brochure de nodige voorschriften en schriftelijke uitleg meegekregen. U neemt elke dag voldoende beweging (min. 3 keer een kwartier fietsen of wandelen) en oefent alvast de verschillende bewegingsoefeningen (zie bijlage). Dit bevordert uw algemene conditie en ook uw herstel na de ingreep. Doel 1 week restenarme voeding Gehaald ja / nee Zo nee, hoeveel wel? Indien nee, waarom niet min. 1,5 liter vocht per dag 3 x 15 min. bewegen per dag bewegingsoefeningen Bemerkingen / vragen te stellen : 9

12 Uw opname in het ziekenhuis van dag tot dag Hospitalisatieduur Na chirurgie aan de dikke darm kan u in het kader van dit zorgprogramma al naar huis ongeveer rond de vijfde dag. Bij ingrepen aan de endeldarm (laatste gedeelte van de dikke darm) kan dit soms iets langer zijn. Het spreekt voor zich dat elke situatie, elke operatie, elk herstel anders is en niet echt te vergelijken. Dit zorgprogramma is er vooral op gericht uw herstel beter en pas in tweede instantie ook sneller te laten verlopen. U kan naar huis als er aan de 5 ontslagcriteria is voldaan. Ontslagcriteria na chirurgie aan de dikke darm U kan vlot lichte normale voeding verdragen. Er is terug een normale darmwerking. Uw pijn is onder controle met eenvoudige (bruis)tabletten en u kan terug bewegen zoals voorheen (stappen, hometrainer, trappen, ). Er zijn geen andere belangrijke medische problemen meer. U wil zelf naar huis. Uw thuiskomst is praktisch goed geregeld. 10

13 Dag voor de operatie U wordt verwacht aan de opnamebalie van het ziekenhuis tegen 18u30. Na de administratieve regelingen wordt u doorverwezen naar de afdeling heelkunde (gele pijlen, eerste verdieping). Daar meldt u zich aan bij de verpleegbalie. U krijgt een kamer toegewezen, er wordt bloed genomen en u krijgt het vermoedelijke operatie-uur meegedeeld. Best neemt u thuis het avondmaal, maar in principe mag u tot 24u00 nog vaste voeding nuttigen. De verpleging zal u nog enkele flesjes (in totaal ongeveer ¾ liter) gesuikerde dranken aanbieden die u, voordat u gaat slapen, nog dient leeg te drinken. (Dit geldt niet voor patiënten met suikerziekte!) Een anesthesist ( slaapdokter ) zal u nog bezoeken voor een korte check-up en om de verdoving en de pijnstilling na de operatie uit te leggen. Het is niet noodzakelijk dezelfde anesthesist die u de dag nadien onder verdoving zal brengen. U krijgt nog een inspuiting in de buik met een lichte dosis bloedverdunners. Deze dienen samen met de steunkousen (die u de dag nadien aan krijgt) om thrombose (bloedklontervorming) te vermijden. Deze inspuitingen zullen afhankelijk van de situatie soms nog gedurende 20 dagen na uw ontslag uit het ziekenhuis verder gezet worden. Bovenop de steunkousen krijgt u ook, gedurende de eerste dagen, opblaasbare kousen aangemeten en aangedaan. Dit noemt men sleeves. Ze versterken het effect van de antithrombosekousen (= compressietherapie). Doel ¾ liter gesuikerde drank Gehaald ja / nee Zo nee, hoeveel wel? Indien nee, waarom niet Bemerkingen / vragen te stellen : 11

14 Dag van de operatie Voor de operatie afdeling heelkunde (gele pijlen, 1e verdieping) U neemt een douche of wast zich aan de lavabo. Zo u fel behaard bent t.h.v. de buik en de liezen krijgt u een scheerbeurt. Hierna dient u een operatiehemdje aan te doen. Het is aan te raden om een kamerjas of een warm jasje mee te brengen, zodat u niet te veel afkoelt gedurende deze laatste momenten voor de operatie. Ook krijgt u steunkousen aangedaan (de maat wordt genomen de avond voordien). Deze dienen ter preventie van thrombose (bloedklontervorming) in de onderste ledematen. U mag geen vaste voeding meer eten maar wel nog water, druivensap of appelsap (enkel aangeboden door de verpleging) drinken. 2 uur voor de ingreep krijgt u nog 2 pakjes Preop, een aangepaste gesuikerde en gemineraliseerde vloeistof. Hierna mag u ook niets meer drinken en dient u volledig nuchter te blijven. 2 uur voor de ingreep krijgt u een klein lavement. Doel 2 pakjes Preop Gehaald ja / nee Zo nee, hoeveel wel? Indien nee, waarom niet Bemerkingen / vragen te stellen : 12

15 Het operatiekwartier Eerst zal u korte tijd vertoeven in een wachtruimte waar u van uw bed op de operatietafel zal geholpen worden. U wordt dan eerst overgebracht naar de voorbereidingsruimte waar reeds een infuus en een epidurale pijnpomp worden aangebracht. Soms gebeurt deze stap ook rechtstreeks in de operatiekamer. In de operatiekamer wordt u onder algemene verdoving gebracht waarna de laatste voorbereidingen getroffen worden en de ingreep wordt gestart. Na de ingreep wordt u in de operatiekamer zelf wakker gemaakt. Meestal bent u nog te versuft om dit te beseffen. U zal bijkomend een blaassonde hebben waardoor de urine spontaan in een zakje loopt. Deze is noodzakelijk omdat door de epidurale pijnpomp de blaaswerking verstoord kan zijn. Mogelijks heeft u ook een buisje dat wondvocht (redon) afvoert uit de buikholte. Nadien brengt u nog een observatieperiode door op de recovery of ontwaakkamer waarna u verhuisd wordt naar de dienst intensieve zorgen. Dit is het moment waarop de contactpersoon van uw keuze van uw naaste familie of kennissen verwittigd wordt. 13

16 Na de operatie - intensieve zorgen (rode pijlen, 1e verdieping) Nadat u comfortabel geïnstalleerd bent, kunnen uw naasten u een kort bezoek brengen. Wanneer u voldoende wakker bent en uw pijn voldoende onder controle is, zal u geholpen worden even op de rand van het bed te zitten en zo mogelijk een half uurtje in een zetel. Als het de eerste keer niet lukt, laat u dan niet ontmoedigen. Rust even en probeer daarna langzaam opnieuw. Ook mag u dan al zittend een glaasje water drinken. Doel ½ uur opzitten in zetel of op rand van bed glas water drinken Gehaald ja / nee Zo nee, hoeveel wel? Indien nee, waarom niet Bemerkingen / vragen te stellen : 14

17 Eerste dag na de operatie Verzorging De operatiewonden worden gecontroleerd en verzorgd. Er wordt een eerste bloedcontrole uitgevoerd. Tegen het einde van de voormiddag wordt u van intensieve zorgen overgebracht naar de afdeling heelkunde. Voeding: Ontbijt : de eerste dag na de operatie krijgt u s morgens een beschuitje met confituur en/of yoghurt. Middagmaal : Zo u dit goed bevalt, mag u s middags bouillon drinken en beschuit met confituur, pudding of yoghurt eten. Avondmaal : Zo het middagmaal goed bevallen is, mag u geroosterd wit brood met mager beleg eten (zie bijlage menukeuze). De diëtiste zal langs komen i.v.m. de voeding voor de volgende dagen. Beweging: Voormiddag : Op de afdeling intensieve zorgen zal men u in de voormiddag helpen met opzitten in de zetel. Terwijl de kinesist bij u is worden ook oefeningen gedaan in verschillende posities : liggend, zittend of eventueel staand. Namiddag : Ook in de namiddag zal u geholpen worden met op te zitten in de zetel. In de loop van de volledige dag zou u een 6-tal uur opgezeten moeten hebben. Dit wordt grotendeels gekoppeld aan de uren van de maaltijden. Onder begeleiding van de kinesist zal u rond het bed stappen of zelfs van het bed tot aan de deur. Gehaald ja / nee Doel Indien nee, waarom niet Zo nee, hoeveel wel? 6 uur opzitten in de zetel ontbijt middagmaal avondmaal 1 liter drinken Bemerkingen / vragen te stellen : 15

18 Tweede dag na de operatie Verzorging De operatiewonden worden gecontroleerd en zo nodig verzorgd. De epidurale pijnpomp wordt stopgezet en vervangen door aangepaste pijnmedicatie in het infuus. De blaassonde wordt eveneens verwijderd. De redon (buisje voor wondvocht), indien aanwezig, wordt ook zo snel mogelijk verwijderd, maar pas na advies van een chirurg. Voeding : U zal een licht verteerbaar dieet krijgen. Belangrijk is dat u eet wat u verdraagt. s Morgens : geroosterd wit brood met mager beleg. Thee of lichte koffie (zie bijlage menukeuze). Daarnaast krijgt u ook pudding of yoghurt. s Middags kan u een keuze maken uit verschillende lichte maaltijden ( zie bijlage menukeuze) s Avonds : geroosterd wit brood met mager beleg. Thee of lichte koffie. Extra pudding of yoghurt of appelsap. Beweging : In de voormiddag zal de kinesist reeds voor de eerste maal met u gaan stappen in de gang. In de namiddag kan u eventueel al een 10-tal minuten proberen te fietsen op een hometrainer. Deze wordt ingesteld dat er geen weerstand is. Belangrijk is dat u zich te allen tijde comfortabel voelt. Doel 8 uur opzitten in de zetel ontbijt middagmaal avondmaal 1,5 liter drinken Gehaald ja / nee Zo nee, hoeveel wel? Indien nee, waarom niet Bemerkingen / vragen te stellen : 16

19 Derde dag na de operatie Verzorging : De operatiewonden worden gecontroleerd en zo nodig verzorgd. Er wordt voor de tweede maal een bloedcontrole uitgevoerd. Indien u reeds voldoende drinkt, wordt het infuus verwijderd. De kleine plastic infuusnaald zelf blijft echter aanwezig in de arm tot het einde van uw verblijf. Voeding : U krijgt licht verteerbare voeding gedurende de volgende dagen. U krijgt vanaf nu ook 2 maal per dag een extra energierijke bijvoeding op basis van fruitsap of melk. Omdat hier allerlei extra voedingsstoffen aan toegevoegd zijn, is de smaak niet hetzelfde dan gewoon fruitsap. Toch is het heel belangrijk dat u deze drankjes opdrinkt. Dit moet niet in 1 keer gebeuren, maar mag gespreid over de dag gedronken worden. Beweging : Op dag 3 zal u reeds zelfstandig mogen wandelen en een 10-tal minuten fietsen. In de namiddag zal u onder begeleiding van een kinesist een trap op en af gaan. Doel 8 uur opzitten in de zetel ontbijt middagmaal avondmaal 1,5 liter drinken Gehaald ja / nee Zo nee, hoeveel wel? Indien nee, waarom niet Bemerkingen / vragen te stellen : 17

20 Vierde dag na de operatie Verzorging : De operatiewonden worden gecontroleerd en zo nodig verzorgd. Voeding : U krijgt licht verteerbare voeding. Beweging : De volgende dagen mag u telkens 3 x 15 minuten gaan fietsen en wordt u aangespoord om regelmatig in de gang te gaan wandelen. Doel 8 uur opzitten in de zetel ontbijt middagmaal avondmaal 1,5 liter drinken Gehaald ja / nee Zo nee, hoeveel wel? Indien nee, waarom niet Bemerkingen / vragen te stellen : 18

21 Vijfde dag na de operatie In principe identiek aan de vierde dag na de operatie. Er wordt een derde bloedcontrole uitgevoerd. Vanaf vandaag kan u in principe naar huis indien aan alle ontslagcriteria voldaan is. Doel 8 uur opzitten in de zetel Gehaald ja / nee Zo nee, hoeveel wel? Indien nee, waarom niet ontbijt middagmaal avondmaal 1,5 liter drinken Bemerkingen / vragen te stellen : Wanneer u beter en sneller kan herstellen, kan u in principe ook sneller terug naar huis. Verder thuis herstellen is uiteraard veel aangenamer. Voorwaarde is dat aan alle 5 de ontslagcriteria voldaan is. U bent dan uiteraard nog niet volledig genezen maar uw herstel wordt niet meer beïnvloed door een langer ziekenhuisverblijf. Ontslagcriteria na chirurgie aan de dikke darm U kan vlot lichte normale voeding verdragen. Er is terug een normale darmwerking. Uw pijn is onder controle met eenvoudige (bruis)tabletten en u kan goed bewegen zoals voorheen (stappen, hometrainer, trappen, ). Er zijn geen andere belangrijke medische problemen meer. U wil zelf naar huis. Uw thuiskomst is praktisch goed geregeld. 19

22 De nazorg na uw ziekenhuisverblijf Thuis wordt u verder opgevolgd door uw huisarts en uiteraard worden achteraf nog enkele controles in het ziekenhuis voorzien. De nodige afspraken zullen u meegegeven worden bij uw ontslag. Een ontslagbrief wordt rechtstreeks naar uw huisarts verstuurd. U krijgt een extra exemplaar mee naar huis. U dient de volgende richtlijnen te volgen. Deze kunnen mogelijks aangevuld of vervangen worden door andere richtlijnen van uw chirurg. Licht verteerbare voeding gedurende de eerste 3 weken (zie bijlage). Pijnstilling: Paracetamol (vb. Dafalgan, Perdolan, ) 1 gram 4 x/daags gedurende de eerste week na ontslag. Nadien volgens noodzaak. Zo nodig zal uw chirurg u bij uw ontslag nog extra pijnmedicatie voorschrijven. U dient zich altijd comfortabel te voelen. Bij onvoldoende pijncontrole dient u uw huisarts te contacteren. Bij koorts, duidelijk toenemende pijn, ziektegevoel of misselijkheid dient u zeker uw huisarts te contacteren. U kan dan zo nodig altijd terecht in het ziekenhuis (24/24 uur). De inspuitingen met bloedverdunning dienen meestal tot 20 dagen na ontslag verder gezet te worden. Hiervoor wordt een voorschrift voor thuiszorg meegegeven. Ook de steunkousen dienen tijdens deze periode overdag gedragen te worden. Regelmatige beweging is wenselijk met vermijden van zware inspanningen gedurende de eerste 6 weken (zie bijlage). Met de geplastificeerde verbandjes kan u douchen maar geen bad nemen. Deze moeten enkel vervangen worden wanneer ze bevuild worden of lossen. Zij kunnen na 10 dagen verwijderd worden na een controle bij uw huisarts. De eerste weken / maanden kan het stoelgangspatroon verstoord zijn. Meestal is de stoelgang iets slapper en moet men meer frequent het toilet bezoeken. Over verloop van tijd evolueert dit in gunstige zin naar een min of meer normale toestand. Vragen aan de arts / kinesist / diëtiste / verpleegkundige : U kan de dienst abdominale heelkunde altijd bereiken via het secretariaat (werkuren) op het telefoonnummer 014/ of via de dienst spoedgevallen (24/24 uur) op het telefoonnummer 014/

23

24 campus Geel J.B. Stessensstraat Geel T campus Mol Gasthuisstraat Mol T

25 Beweging Beweging bevordert uw herstel. Probeer daarom voor uw ingreep reeds elke dag minimaal 3 keer een kwartier te wandelen of te fietsen (op de hometrainer). Ook kan u reeds de onderstaande oefeningen uitvoeren zodat u ze al gewoon bent tegen uw opname. Lichte inspanningen na uw ingreep zijn volstrekt veilig. Naast de beschreven oefeningen kan u zonder problemen ook wandelen, trappen maken of licht fietsen (op een hometrainer of op de fiets). Enkel zwaardere inspanningen waarbij er echt druk komt op de buikspieren (vb. heffen van 20 kg, ) dient u 6 weken uit te stellen. U dient zich te allen tijde comfortabel te voelen en uw inspanningen geleidelijk op te drijven. Oefeningen in lig 10 x tenen optrekken en laten zakken 10 x afwisselend linker- en rechterbeen optrekken en terug neerleggen 10 x afwisselend linker- en rechterarm naar boven brengen en terug neerlaten Beide armen samen boven het hoofd brengen en inademen Daarna beide armen naar beneden brengen en uitademen Oefeningen in zit 10 x afwisselend hielen en tenen omhoog heffen 10 x afwisselend linker- en rechterbeen heffen 10 x afwisselend linker- en rechterarm heffen Beide handen samen heffen en inademen, daarna beide handen neerlaten en uitademen

26 Oefeningen staande 10 x tenen stand 10 x afwisselend linker- en rechterknie heffen 10 x afwisselend linker- en rechterarm heffen Beide armen heffen en inademen, daarna beide armen neerlaten en uitademen

27 Voor uw ingreep - restenarme voeding (1 week) Een restenarme voeding is een licht verteerbare voeding zonder vezels en weinig melk TOEGELATEN Oudbakken wit brood Geroosterd wit brood Beschuiten, toasts, cracotten (geen volkoren) Droge koekjes zonder chocolade: boudoirs, madeleintjes, petit beurre, vanillewafels, Witte deegwaren: macaroni, spaghetti, noedels, vermicelli Witte rijst, tapioca Bindmiddelen: witte bloem, maïzena, aardappelbloem Melk, karnemelk (in beperkte mate) Witte yoghurt Witte kaas Smeerkaas zonder kruiden Jonge kaas Zacht gekookt ei Roerei of omelet Brood, gebak en deegwaren Melk en melkproducten Eieren VERBODEN Vers brood Alle broodsoorten met uitzondering van wit brood Alle volkoren beschuiten, toasts e.d. Croissants, sandwiches, harde broodjes Peperkoek, speculaas Alle soorten gebak en koekjes met uitzondering van droge koekjes Cornflakes, muesli Volkoren deegwaren Zilvervliesrijst Volkorenbloem, havermout Slagroom Chocolademelk Fruityoghurt, fruitplattekaas Belegen en oude kaas Pikante en gekruide kaas Vette en gegiste kaas: Brie, Camembert, Roquefort Kaasfondu Spiegelei Ontvette, niet sterk gekruide vlees-, kip- of groentebouillon eventueel met vermicelli of tapioca Toegelaten bouillongroenten: prei, selder, wortelen, bloemkool, venkel, witloof, tomaten Na bereiding bouillon zeven! Vetarme bouillonblokjes, Oxo Tomatenpuree mag gebruikt worden in bouillon of saus. Fruitsappen zonder vruchtvlees. Het is aangeraden elke dag 1 glas fruitsap te drinken Mager vlees van varken, rund, kalf, paard (licht gebakken) Rookvlees van paard of rund Magere gekookte ham Kip, kalkoen, duif Konijn Lever, tong Magere verse of diepgevroren vis: kabeljauw, schelvis, koolvis, tarbot, tong, schol, wijting, rog, forel, snoek Gekookt of lichtjes gebakken. Soepen Aardappelen Alle soepen met uitzondering van bouillon Gewone bouillonblokjes Alle bereidingsvormen Groenten en fruit Alle groentebereidingen Alle fruitsoorten Alle nootsoorten Vlees, vis en gevogelte Vet vlees, vet varkensvlees, schapenvlees Eend, wildgebraad Vette en sterk gekruide vleeswaren: salami, vleesworst, leverpasteien Vleesconserven Nieren, zwezerik, hersenen Vette vis: ansjovis, haring, zalm, makreel, paling, sprot Visconserven Schaal- en schelpdieren: garnalen, mosselen, kreeft, oesters Gepaneerde en gefrituurde vis

28 TOEGELATEN VERBODEN Vetten en sauzen Boter, margarine, dieetmargarine Niet gebruinde oliën Ontvette vleessaus Gebruinde boter of margarine Rund- en varkensvet Frituurvetten Vette en pikante vleessauzen Mayonaise, béarnaise, tartaarsaus Suiker en suikerwaren Witte suiker, blonde meelsuiker Confituur zonder vruchtenstukjes, honing, siroop Pepermuntjes, vruchtensnoepjes Kandijsuiker Confituur met vruchtenstukjes Choco, chocolade Pralines IJsroom Dranken Lichte koffie of thee Kruidenthee Water (niet bruisend) Fruitsappen zonder vruchtvlees Sterke koffie of thee Alcoholische dranken Koolzuurhoudende dranken: coladranken, limonade, spuitwater Alle melkdranken Heel warme of heel koude dranken Kruiden en specerijen Anijs, dille, dragon, kaneel, kruidnagel, laurier, munt, nootmuskaat, rozemarijn, saffraan, salie, tijm, vanille Ajuin, augurken, azijn, bieslook, kappertjes, kerrie, ketchup, knoflook, mosterd, pickles, peper, paprika, sambal Warme maaltijdsuggesties bij een restenarm dieet Soep Vetarme gezeefde soepen of bouillon van toegestane groenten, eventueel met vermicelli of tapioca Vlees Varkensgebraad Kalfsgebraad Rosbief Varkenslapje Kalfslapje Biefstuk Stoofvlees (zonder ajuin) Kalfsfricassee Mager gehakt Vidée met mager gehaktballetjes zonder champignons Kip Kipfilet Kalkoenlapje Bak het vlees lichtjes, gebruik geen peper of andere scherpe kruiden Vis Kabeljauw Koolvis Pladijs Tong Leng Wijting Kook de vis of bak hem lichtjes in vetstof Het kookvocht kan men gebruiken voor de saus Sausen Vleessaus eventueel op smaak gebracht met een mager runds- of kippenbouillonblokje, fonds van kalf, rund of kip (vleessaus uit een pakje is af en toe toegestaan, geen pikante sausen!) Vissaus gebruik het kookvocht van de vis, eventueel met een visbouillonblokje of kruiden) Tomatensaus witte roux met halfvolle melk + water en tomatenpuree Kaassaus witte roux met halfvolle melk + water en smeerkaas of gemalen kaas Deegwaren alle soorten en vormen zijn toegestaan, behalve volkoren en gekleurde Rijst alleen witte rijst Opmerking als men dit dieet lange tijd moet volgen mag men 2 à 3 x per week deegwaren of rijst vervangen door aardappelpuree

HET RESTENARM DIEET. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N

HET RESTENARM DIEET. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N HET RESTENARM DIEET Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.037N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Restenarme voeding prikkelt de darmen zo weinig mogelijk

Nadere informatie

(beter) herstellen na darmchirurgie WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL

(beter) herstellen na darmchirurgie WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL (beter) herstellen na darmchirurgie WELKOM BIJ HET H. HARTZIEKENHUIS MOL 1 doet het met zorg, veilig en kwaliteitsvol! Kwaliteitslabel 2017-2022 Het H. Hartziekenhuis Mol is een kwaliteitsvol en veilig

Nadere informatie

Maagdarmsparende voeding

Maagdarmsparende voeding Maagdarmsparende voeding Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.035N 20171109 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Een maagdarmsparend dieet bevat zo weinig mogelijk

Nadere informatie

RESTENRIJKE VOEDING. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N

RESTENRIJKE VOEDING. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N RESTENRIJKE VOEDING Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.019N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Om een dagelijks een goede darmwerking en gezonde

Nadere informatie

HET LEVERSPAREND DIEET

HET LEVERSPAREND DIEET HET LEVERSPAREND DIEET Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt

Nadere informatie

Het leversparend dieet

Het leversparend dieet Het leversparend dieet Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20171109 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt

Nadere informatie

Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper Postgastrectomie N

Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper Postgastrectomie N Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Postgastrectomie 40.053N Algemene raadgevingen Neem een 6-tal kleine maaltijden verspreid over de hele dag

Nadere informatie

Postgastrectomie. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N Diensthoofd keuken

Postgastrectomie. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N Diensthoofd keuken Postgastrectomie Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.053N 20171110 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Algemene raadgevingen Neem een 6-tal kleine maaltijden

Nadere informatie

Restenarme voeding bij diabetes

Restenarme voeding bij diabetes Restenarme voeding bij diabetes Restenarme voeding bij diabetes Een restenarme voeding is een voeding met weinig vezels. Deze voeding wordt genomen als de darmen zo leeg mogelijk moeten zijn, als er dus

Nadere informatie

Restenarme voeding bij coloscopie

Restenarme voeding bij coloscopie Restenarme voeding bij coloscopie Restenarme voeding Alvorens het uitvoeren van een coloscopie is een goede voorbereiding belangrijk. Restenarme voeding is voeding die weinig vezels bevat. Vezels zorgen

Nadere informatie

Om de darm zo weinig mogelijk te belasten wordt er dus een restenarme voeding opgestart.

Om de darm zo weinig mogelijk te belasten wordt er dus een restenarme voeding opgestart. Restenarme voeding Restenarme voeding Een restenarme voeding is een voeding met weinig vezels. Deze voeding wordt genomen als de darmen zo leeg mogelijk moeten zijn, als er dus geen resten mogen achterblijven.

Nadere informatie

Restenarme voeding bij diabetes - coloscopie

Restenarme voeding bij diabetes - coloscopie Restenarme voeding bij diabetes - coloscopie Restenarme voeding bij diabetes Alvorens het uitvoeren van een coloscopie is een goede voorbereiding belangrijk. Restenarme voeding is voeding die weinig vezels

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Dieetadvies bij onderbuikbestraling

Patiënteninformatie. Dieetadvies bij onderbuikbestraling Patiënteninformatie Dieetadvies bij onderbuikbestraling Inhoud Inleiding... 4 Algemeen advies... 4 Voedingsadvies... 4 Algemene richtlijnen... 4 Groenten... 5 Fruit... 6 Suggesties voor de maaltijden

Nadere informatie

THUISVERPLEGING ALFAZORG

THUISVERPLEGING ALFAZORG 0478/23.40.82 alfazorg.thuisverpleging@gmail.com www.alfazorg.be In samenwerking met alle mutualiteiten Restenarme voeding Welke voeding is restenarm? + enkele tips THUISVERPLEGING ALFAZORG July 1, 2017

Nadere informatie

Maag- en darmontsteking (gastro-enteritis)

Maag- en darmontsteking (gastro-enteritis) patiënteninformatie kindergeneeskunde Maag- en darmontsteking (gastro-enteritis) ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be -

Nadere informatie

Vezelarme voeding. Informatiefolder. ter attentie van. OLV Ziekenhuis DIEETAFDELING

Vezelarme voeding. Informatiefolder. ter attentie van. OLV Ziekenhuis DIEETAFDELING OLV Ziekenhuis DIEETAFDELING Campus Aalst Moorselbaan 164 9300 Aalst Tel 053 72 48 15 Campus Asse Bloklaan 5 1730 Asse Tel 02 300 60 22 i.s.m. Medisch Begeleidingsteam Informatiefolder ter attentie van.

Nadere informatie

Darmreiniging. 2 onderzoeken op 1 dag

Darmreiniging. 2 onderzoeken op 1 dag Darmreiniging 2 onderzoeken op 1 dag 2 U krijgt dit advies omdat het van belang is dat uw darmen schoon zijn. Alleen dan kan de arts het onderzoek goed uitvoeren. Vezelbeperkt dieet Drie dagen voor het

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij een maagverkleining en laparoscopische nissen

Voedingsadviezen bij een maagverkleining en laparoscopische nissen Voedingsadviezen bij een maagverkleining en laparoscopische nissen INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD 1. Inleiding...4 2. Enkele aandachtspunten...4 3. Wat mag ik eten en drinken...4 4. Welke voedingsmiddelen

Nadere informatie

Voorbereiding darmonderzoek

Voorbereiding darmonderzoek Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.

Nadere informatie

Voorbereiding darmonderzoek

Voorbereiding darmonderzoek Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij een maagverkleining

Voedingsadviezen bij een maagverkleining Voedingsadviezen bij een maagverkleining 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding.... 3 2. Enkele aandachtspunten.. 3 3. Wat mag ik eten en drinken?... 4 Week 1. 4 Week 2. 4 Week 3. 5 Mag ik snacks eten?.. 5 4. Welke

Nadere informatie

VOEDING NA GASTRIC BYPASS

VOEDING NA GASTRIC BYPASS VOEDING NA GASTRIC BYPASS Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Ilse Callebaut: 02 476 60 96 ilse.callebaut@uzbrussel.be

Nadere informatie

Voeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm

Voeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm Voeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm Beste patiënt Een vernauwing of dreigende afsluiting of obstructie in de darm kan de doorgang van voedselresten belemmeren. Voornamelijk grote stukken

Nadere informatie

Wat u weten moet bij een colonoscopie (darmonderzoek)

Wat u weten moet bij een colonoscopie (darmonderzoek) 1268/846/5 - SV-DK 27.11.2012 Wat u weten moet bij een colonoscopie (darmonderzoek) campus Sint-Vincentius Sint-Vincentiusstraat 20 2018 Antwerpen tel. 03 285 20 00 fax 03 239 23 23 www.gzaziekenhuizen.be

Nadere informatie

BUIKPIJN, DARMKRAMPEN EN DIARREE na radiotherapie

BUIKPIJN, DARMKRAMPEN EN DIARREE na radiotherapie BUIKPIJN, DARMKRAMPEN EN DIARREE na radiotherapie BUIKPIJN, DARMKRAMPEN EN DIARREE na radiotherapie Uw darmen zijn erg gevoelig voor straling en ze raken gemakkelijk geïrriteerd. Daardoor kunt u last krijgen

Nadere informatie

Voorbereiding darmonderzoek

Voorbereiding darmonderzoek Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.

Nadere informatie

Om dagelijks een goede darmwerking en een gezonde ontlasting te hebben, neemt u best volgende punten in acht:

Om dagelijks een goede darmwerking en een gezonde ontlasting te hebben, neemt u best volgende punten in acht: Inhoud 1. Gebruik voeding rijk aan vezels... 2 2. Vermijd levensmiddelen die een stoppende werking hebben... 2 3. Voldoende drinken... 3 4. Voldoende lichaamsbeweging... 3 5. Neem nooit laxeer- of purgeermiddelen...

Nadere informatie

Voeding ter voorbereiding op uw darmoperatie

Voeding ter voorbereiding op uw darmoperatie Voeding ter voorbereiding op uw darmoperatie 2 Inleiding U wordt binnenkort geopereerd aan uw darmen. Het is beter als uw darm voor de operatie niet vol harde ontlasting zit. Ook kan er sprake zijn van

Nadere informatie

dasfwefsdfwefwef Darmreiniging

dasfwefsdfwefwef Darmreiniging Darmreiniging 2 Inleiding In deze folder treft u informatie aan over de voorbereidingen op uw darmonderzoek (coloscopie). Om de dikke darm van binnen goed te kunnen bekijken dient uw darm helemaal schoon

Nadere informatie

C o lo s c o p i e. en oncologisch daghospitaal

C o lo s c o p i e. en oncologisch daghospitaal C o lo s c o p i e Internistisch en oncologisch daghospitaal C o lo s c o p i e Internistisch en oncologisch daghospitaal Dagverblijf Tel. 014 71 27 18 014 71 28 03 Open van 8.00-16.30 u Wat is een coloscopie?

Nadere informatie

VOEDING NA SLEEVE GASTRECTOMIE

VOEDING NA SLEEVE GASTRECTOMIE VOEDING NA SLEEVE GASTRECTOMIE Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Ilse Callebaut: 02 476 60

Nadere informatie

Vernauwing in de darm bij dikke darmkanker Dieetadviezen.

Vernauwing in de darm bij dikke darmkanker Dieetadviezen. Vernauwing in de darm bij dikke darmkanker Dieetadviezen www.nwz.nl Inhoud Dieetadviezen 3 Wat kunt u wél gewoon eten en drinken? 6 Uw vragen 6 2 Bij dikke darmkanker kan een vernauwing in de dikke darm

Nadere informatie

Voedingsadvies bij hartfalen voor senioren

Voedingsadvies bij hartfalen voor senioren Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Dienst kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Voedingsadvies bij hartfalen voor senioren Jessa Ziekenhuis

Nadere informatie

De zuur-base tabel van Dr. Alex Guerrero De volgende tabel komt uit het boek In Balance for Life van Dr. Alex Guerrero.

De zuur-base tabel van Dr. Alex Guerrero De volgende tabel komt uit het boek In Balance for Life van Dr. Alex Guerrero. De zuur-base tabel van Dr. Alex Guerrero De volgende tabel komt uit het boek In Balance for Life van Dr. Alex Guerrero. GROENTES Aardappelen Aardappelen, zoete Andijvie Artisjokken Asperge Bieten en bieten

Nadere informatie

Het preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis

Het preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Het preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Inleiding Deze folder geeft u informatie over het dieet dat u moet volgen voorafgaande aan een

Nadere informatie

H. 278374.0115. Ademtest

H. 278374.0115. Ademtest H. 278374.0115 Ademtest Inleiding U bent bij uw arts geweest met maag- en/of darmklachten. Het kan zijn dat deze klachten veroorzaakt worden door een moeizame vertering van bepaalde suikers in uw darmen.

Nadere informatie

daghospitaal volwassenen informatiebrochure Lactoseblaastest

daghospitaal volwassenen informatiebrochure Lactoseblaastest daghospitaal volwassenen informatiebrochure Lactoseblaastest Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is een lactoseblaastest? 4 3. Werkwijze 5 4. Contactgegevens bij vragen 7 5. Persoonlijke notities 7 3 1.

Nadere informatie

Lekker eten met minder zout

Lekker eten met minder zout Lekker eten met minder zout Inleiding In deze brochure vindt u informatie over hoe u het zoutgehalte in uw voeding kunt verminderen en toch lekker kunt blijven eten. Gemiddeld krijgen we per dag 9 gram

Nadere informatie

Bisacodyl Dit zijn tabletjes die de stoelgang bevorderen. Als bijwerking kunnen darmkrampen ontstaan.

Bisacodyl Dit zijn tabletjes die de stoelgang bevorderen. Als bijwerking kunnen darmkrampen ontstaan. Sigmoidoscopie-Coloscopie met Picoprep De voorbereiding met Picoprep en Bisacodyl Inleiding U krijgt binnenkort een coloscopie of een sigmoïdoscopie. Voor dit onderzoek is het belangrijk dat de darm goed

Nadere informatie

Restenarme voeding bij diabetes met opklimschema

Restenarme voeding bij diabetes met opklimschema Restenarme voeding bij diabetes met opklimschema Restenarme voeding bij diabetes Een restenarme voeding is een voeding met weinig vezels. Deze voeding wordt genomen als de darmen zo leeg mogelijk moeten

Nadere informatie

Plaatsen van een slokdarmstent. Informatiebrochure

Plaatsen van een slokdarmstent. Informatiebrochure Plaatsen van een slokdarmstent Informatiebrochure Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 3 1 WAT IS EEN STENT?... 4 2 HOE WORDT DE STENT GEPLAATST?... 4 3 WAT ZIJN DE VOOR- EN NADELEN VAN EEN STENT?... 5 4 WAT

Nadere informatie

Voorbereiding met Klean-Prep (Ochtend)

Voorbereiding met Klean-Prep (Ochtend) Voorbereiding met Klean-Prep (Ochtend) Uw behandelend arts heeft voorgesteld om bij u een darmonderzoek te laten doen. Dit onderzoek vindt in de OCHTEND plaats. Om de darm goed te kunnen beoordelen moet

Nadere informatie

ENERGIERIJKE VOEDING. Martine Blomme: Liese Willockx: Karolien Uyttersprot:

ENERGIERIJKE VOEDING. Martine Blomme: Liese Willockx: Karolien Uyttersprot: ENERGIERIJKE VOEDING Mocht u, na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om telefonisch contact op te nemen met de verantwoordelijke diëtiste: Martine Blomme: 02 476 34 99 Liese

Nadere informatie

Medische beeldvorming. Patiënteninformatie IVP (INTRAVENEUZE PYELOGRAFIE)

Medische beeldvorming. Patiënteninformatie IVP (INTRAVENEUZE PYELOGRAFIE) Medische beeldvorming Patiënteninformatie IVP (INTRAVENEUZE PYELOGRAFIE) 1. Inleiding In overleg met uw behandelende arts besloot u om een IVP-onderzoek te laten uitvoeren. Lees deze folder grondig zodat

Nadere informatie

Koolhydraatarm dieet PET/CT. Nucleaire geneeskunde

Koolhydraatarm dieet PET/CT. Nucleaire geneeskunde Koolhydraatarm dieet PET/CT Nucleaire geneeskunde Het is belangrijk om 24 uur vóór het PET/CT onderzoek een koolhydraat arm dieet te volgen. De laatste twaalf uur vóór het onderzoek moet u nuchter blijven.

Nadere informatie

Tips bij ondergewicht voor kinderen

Tips bij ondergewicht voor kinderen 1 Tips bij ondergewicht voor kinderen 1. Algemene voedingstips Neem meermaals per dag een kleine maaltijd. Zo kan je naast de drie hoofdmaaltijden ook nog enkele eetmomenten tussendoor voorzien. Zorg voor

Nadere informatie

Voeding bij ziekte en herstel

Voeding bij ziekte en herstel Diëtetiek Voeding bij ziekte en herstel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Als u ziek bent, is de kans groot dat u gewicht verliest. Dat komt doordat het lichaam meer energie en voedingsstoffen

Nadere informatie

H.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding

H.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam

Nadere informatie

Röntgenonderzoek van de nieren, de urinewegen en de blaas (IVP)

Röntgenonderzoek van de nieren, de urinewegen en de blaas (IVP) Infobrochure Röntgenonderzoek van de nieren, de urinewegen en de blaas (IVP) mensen zorgen voor mensen Inleiding In deze folder vindt u informatie over het röntgenonderzoek van de nieren, de urinewegen

Nadere informatie

CT VIRTUELE COLOSCOPIE

CT VIRTUELE COLOSCOPIE CT VIRTUELE COLOSCOPIE Geachte patiënt(e), Uw dokter vindt het nodig dat u een onderzoek van de dikke darm (colon) ondergaat door middel van een CT (computer tomografie)-scan op de dienst medische beeldvorming.

Nadere informatie

Versneld herstel na een dikke darmoperatie

Versneld herstel na een dikke darmoperatie Versneld herstel na een dikke darmoperatie ERAS Kwaliteitsprogramma Inleiding U wordt binnenkort opgenomen voor een dikke darmoperatie. Bij deze operatie wordt het ERAS Kwaliteitsprogramma toegepast. Dit

Nadere informatie

Eiwitbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum Radboud universitair medisch centrum

Eiwitbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum Radboud universitair medisch centrum Eiwitbeperkt dieet U heeft het advies gekregen om een eiwitbeperkt dieet te volgen. Deze brochure geeft u algemene informatie en voedingsadviezen over een eiwitbeperkt dieet. Heeft u na het lezen van

Nadere informatie

Inhoud. Wat is een virtuele coloscopie Verloop van het onderzoek Voorbereiding Duur van het onderzoek Na het onderzoek...

Inhoud. Wat is een virtuele coloscopie Verloop van het onderzoek Voorbereiding Duur van het onderzoek Na het onderzoek... Inhoud Wat is een virtuele coloscopie... 2 Verloop van het onderzoek... 3 Voorbereiding... 3 Duur van het onderzoek... 4 Na het onderzoek... 4 Pakket voorbereiding... 4 Voorbereidingsschema virtuele coloscopie...

Nadere informatie

VK-Diamond 2011. Hoe komen we best aan de start?

VK-Diamond 2011. Hoe komen we best aan de start? VK-Diamond 2011 Raf Van Dyck Hoe komen we best aan de start? Stabiel gewicht : Stabiel lichaamsgewicht vanaf NU tot VK Uitgerust : Op tijd gaan slapen en ontspannen Goede vochtbalans : Optimale vochtbalans

Nadere informatie

Radiologisch onderzoek van de dikke darm (coloninloop) Informatiebrochure

Radiologisch onderzoek van de dikke darm (coloninloop) Informatiebrochure Radiologisch onderzoek van de dikke darm (coloninloop) Informatiebrochure Inhoud 1 Wat is een coloninloop? 3 2 Het radiologisch onderzoek van de dikke darm 3 2.1 Te volgen voorbereiding voor het onderzoek

Nadere informatie

Voedingsadvies bij een colostoma. Diëtetiek

Voedingsadvies bij een colostoma. Diëtetiek Voedingsadvies bij een colostoma Diëtetiek 1 2 Inleiding Een colostoma is een kunstmatige uitgang van de dikke darm (colon). Na het aanleggen van een colostoma is het volgen van een speciaal dieet niet

Nadere informatie

patiëntenbrochure colonchirurgie

patiëntenbrochure colonchirurgie patiëntenbrochure colonchirurgie Colonchirurgie Hoofdstuk 1: De spijsvertering 03 Hoofdstuk 2: De operatie 04 Hoofdstuk 3: Voor de opname 05 Hoofdstuk 4: Dag van opname 06 Hoofdstuk 5: Dag van de operatie

Nadere informatie

Voeding voor goed herstel na operatie

Voeding voor goed herstel na operatie Voeding voor goed herstel na operatie Inhoud 1. Vermijd snel gewichtsverlies, eet gezond 3 2. Nuchter voor de operatie? 3 3. Voeding na de operatie 4 4. Neem voldoende melkproducten, groenten en fruit!

Nadere informatie

Wat mag ik eten als ik gezond af wil vallen?

Wat mag ik eten als ik gezond af wil vallen? Wat mag ik eten als ik gezond af wil vallen? Sylvia van Willigen Online Gewichtsconsulente en Life Coach Welke producten kun je het beste kiezen om gezond te eten en om gezond af te vallen? Groente alle

Nadere informatie

Wat u moet weten. over het capsuleonderzoek

Wat u moet weten. over het capsuleonderzoek Wat u moet weten over het capsuleonderzoek Wat is een capsuleonderzoek? Het capsuleonderzoek is een onderzoek waarbij we met behulp van een capsule die een minuscule camera bevat, afbeeldingen van het

Nadere informatie

Risico op ondervoeding tijdens opname

Risico op ondervoeding tijdens opname Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op

Nadere informatie

Voeding en Parkinson

Voeding en Parkinson Voeding en Parkinson Versie mei 2017 Inleiding Bij de ziekte van Parkinson kan het eten en drinken op den duur moeizamer gaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals verminderde eetlust, kauw- en slikproblemen,

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Sneller beter na een. dikkedarmoperatie. ERAS-programma

PATIËNTEN INFORMATIE. Sneller beter na een. dikkedarmoperatie. ERAS-programma PATIËNTEN INFORMATIE Sneller beter na een dikkedarmoperatie ERAS-programma 2 PATIËNTENINFORMATIE Introductie U wordt binnenkort opgenomen voor een dikkedarmoperatie. Het Maasstad Ziekenhuis past bij deze

Nadere informatie

Bisacodyl Dit zijn tabletjes die de stoelgang bevorderen. Als bijwerking kunnen darmkrampen ontstaan.

Bisacodyl Dit zijn tabletjes die de stoelgang bevorderen. Als bijwerking kunnen darmkrampen ontstaan. Sigmoidoscopie-Coloscopie met Picoprep De voorbereiding met Picoprep en Bisacodyl Inleiding U krijgt binnenkort een coloscopie of een sigmoïdoscopie. Voor dit onderzoek is het belangrijk dat de darm goed

Nadere informatie

Een gezond ontbijt: lekker en vol energie

Een gezond ontbijt: lekker en vol energie Een gezond ontbijt: lekker en vol energie Geef je kind elke ochtend een gezond ontbijt. Het zorgt ervoor dat je kind: voldoende energie heeft om een hele ochtend te spelen, te fietsen, te ravotten zich

Nadere informatie

Een stoma. Wat mag ik verwachten? INFORMATIEBROCHURE VOOR DE PATIËNT

Een stoma. Wat mag ik verwachten? INFORMATIEBROCHURE VOOR DE PATIËNT Een stoma Wat mag ik verwachten? INFORMATIEBROCHURE VOOR DE PATIËNT INHOUD 1 INLEIDING...5 2 VOOR DE OPERATIE...5 2.1 PREOPERATIEF CIRCUIT 3 DE DAG VAN DE OPERATIE...5 3.1 NUCHTER ZIJN 3.2 DARMVOORBEREIDING

Nadere informatie

Een operatie? Let op uw voeding!

Een operatie? Let op uw voeding! Een operatie? Let op uw voeding! Belangrijk Om een operatie en uw herstel zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat u lichamelijk in een zo goed mogelijke conditie bent. Een goede voedingstoestand

Nadere informatie

Eiwitbeperkt dieet. Over een eiwitbeperkt dieet. Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag

Eiwitbeperkt dieet. Over een eiwitbeperkt dieet. Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag Eiwitbeperkt dieet Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag Natriumbeperkt à 2400 mg natrium per dag (6 gram zout) Over een eiwitbeperkt dieet U heeft het advies gekregen een eiwitbeperkt

Nadere informatie

Chirurgie. Een darmoperatie met het ERAS-programma

Chirurgie. Een darmoperatie met het ERAS-programma Chirurgie Een darmoperatie met het ERAS-programma U wordt binnenkort opgenomen voor een darmoperatie. Bij deze operatie wordt het ERAS- programma toegepast. In deze folder krijgt u eerst informatie over

Nadere informatie

CT virtuele coloscopie

CT virtuele coloscopie CT virtuele coloscopie imelda omringt u met zorg Inhoud Inleiding 3 De voorbereiding van het onderzoek 4 Twee dagen voor het onderzoek 4 Eén dag voor het onderzoek 5 Eén dag voor het onderzoek, na het

Nadere informatie

Goed eten en drinken in het CWZ

Goed eten en drinken in het CWZ Goed eten en drinken in het CWZ Als u de laatste maand(en) onbedoeld bent afgevallen en/of een verminderde eetlust heeft (gehad) kan het zijn dat u risico loopt op een slechte voedingstoestand of dat u

Nadere informatie

DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN.

DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN. GEZONDHEID INFOBLAD DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN. BRON: VIGeZ, 2011. De actieve voedingsdriehoek. De actieve voedingsdriehoek geeft je een idee

Nadere informatie

Voedingsadviezen na een maagresectie

Voedingsadviezen na een maagresectie Voedingsadviezen na een maagresectie Afdeling diëtetiek U heeft een maagoperatie ondergaan. Hierbij is (een gedeelte van) uw maag weggenomen. Door deze ingreep is uw spijsverteringskanaal veranderd. Deze

Nadere informatie

Natriumbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum

Natriumbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum Natriumbeperkt dieet U heeft het advies gekregen om een natriumbeperkt dieet te volgen. Deze brochure geeft u nadere informatie en voedingsadviezen. Heeft u na het lezen van deze tekst nog vragen dan

Nadere informatie

Energie- en eiwitrijke voeding

Energie- en eiwitrijke voeding Energie- en eiwitrijke voeding Beste patiënt Deze brochure is opgesteld om te zorgen voor gewichtsoptimalisatie in de voorbereiding op uw operatie. Dit indien er sprake is van ongewenst gewichtsverlies

Nadere informatie

Voeding bij spijsverteringsproblemen

Voeding bij spijsverteringsproblemen OLV Ziekenhuis DIEETAFDELING Campus Aalst Moorselbaan 164 9300 Aalst Tel 053 72 48 15 Campus Asse Bloklaan 5 1730 Asse Tel 02 300 60 22 Informatiefolder ter attentie van. Voeding bij spijsverteringsproblemen

Nadere informatie

Volledige coloscopie. Voorbereiding voor de patiënt

Volledige coloscopie. Voorbereiding voor de patiënt Maag-, darm- en leverziekten Endoscopisch centrum dr. M. De Maeyer dr. P. Schoeters dr. P. Van Hauthem dr. C. Croonen Volledige coloscopie Voorbereiding voor de patiënt Uw onderzoek is gepland op (datum)

Nadere informatie

Leefstijladviezen bij darmklachten

Leefstijladviezen bij darmklachten Leefstijladviezen bij darmklachten Inleiding Deze folder geeft informatie over darmklachten, de oorzaak ervan en wat ertegen te doen is. Het is belangrijk om de informatie aandachtig door te lezen want

Nadere informatie

INFORMATIE voor de patiënt COLONOSCOPIE

INFORMATIE voor de patiënt COLONOSCOPIE INFORMATIE voor de patiënt COLONOSCOPIE A450 (Gastro-enterologie) tel: 02 477 77 45 Geachte mevrouw, mijnheer, Binnenkort ondergaat u een colonoscopie. Dit betekent dat de arts de binnenkant van uw dikke

Nadere informatie

medische beeldvorming informatiebrochure IVP (intraveneuze pyelografie)

medische beeldvorming informatiebrochure IVP (intraveneuze pyelografie) medische beeldvorming informatiebrochure IVP (intraveneuze pyelografie) Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Uw veiligheid is belangrijk 4 3. Voorbereiding 5 4. Over het onderzoek zelf 6 5. Goed om weten 6

Nadere informatie

dr. S. Carton dr. M. Ferrante dr. S. Ilegems dr. J. Van Dongen dr. L. Van Overbeke

dr. S. Carton dr. M. Ferrante dr. S. Ilegems dr. J. Van Dongen dr. L. Van Overbeke Co l o n o s c o p i e dr. S. Carton dr. M. Ferrante dr. S. Ilegems dr. J. Van Dongen dr. L. Van Overbeke x Beste mevrouw, mijnheer, Binnenkort ondergaat u een colonoscopie. Deze brochure is een hulpmiddel

Nadere informatie

CHOLESTEROLARME VOEDING

CHOLESTEROLARME VOEDING CHOLESTEROLARME VOEDING Vers fruit Net zoals groenten bevat fruit geen cholesterol en is het rijk aan vezels. De energiewaarde van fruit is afhankelijk van de hoeveelheid suiker. Zo zijn druiven, bananen,

Nadere informatie

Wat is een CT virtuele coloscopie?

Wat is een CT virtuele coloscopie? Inhoud Wat is een virtuele coloscopie... 2 Verloop van het onderzoek... 3 Voorbereiding... 4 Duur van het onderzoek... 4 Pakket voorbereiding... 5 Voorbereidingsschema virtuele coloscopie... 7 1 Wat is

Nadere informatie

Base ++ Base + Zuur - Zuur - -

Base ++ Base + Zuur - Zuur - - Eend Runds Kalfs Kalkoen Kip Konijn Lam Lever Patrijs Schaap Sukade Varkensvlees (vers) Rundsgehakt Geit Gepekeld vlees Haas Ham Leverpastei Levertraan Paard Salami Spek Vet Forel Haring Kabeljauw Karper

Nadere informatie

Adviezen bij slikproblemen

Adviezen bij slikproblemen Adviezen bij slikproblemen 2 Inleiding In deze folder vindt u adviezen die u kunnen helpen het slikken zo makkelijk mogelijk te maken. Houding - Zorg dat u goed rechtop op de stoel zit. - Zorg ervoor dat

Nadere informatie

Hier toch enkele nuttige inlichtingen over voedsel: Geurverwekkend voedsel - ajuin - look - vis - sommige specerijen - paprika

Hier toch enkele nuttige inlichtingen over voedsel: Geurverwekkend voedsel - ajuin - look - vis - sommige specerijen - paprika Na de heelkundige ingreep moet u geen speciaal dieet volgen, want een stoma hebben is geen ziekte. Alleen diegenen die om de een of andere reden reeds voor de operatie op dieet stonden (bvb. diabetes,

Nadere informatie

Radiologisch onderzoek van de dikke darm (coloninloop) Informatiebrochure

Radiologisch onderzoek van de dikke darm (coloninloop) Informatiebrochure Radiologisch onderzoek van de dikke darm (coloninloop) Informatiebrochure Inhoud 1 Wat is een coloninloop? 3 2 Het radiologisch onderzoek van de dikke darm 3 2.1 Te volgen voorbereiding voor het onderzoek

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Operatie volgens ERAS. COLONCARE Operatie volgens ERAS

Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE. onderdeel. Operatie volgens ERAS. COLONCARE Operatie volgens ERAS Patiënteninformatiedossier (PID) COLONCARE onderdeel Operatie volgens ERAS COLONCARE Operatie volgens ERAS Inhoudsopgave Algemeen... 3... 3 Vóór de operatie... 4 Dag van operatie... 4 Na de operatie...

Nadere informatie

Bijlage: Dieet zonder koolhydraten

Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als u als voorbereiding Dieet en nuchter heeft. Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor

Nadere informatie

Dieetadviezen bij wondgenezing

Dieetadviezen bij wondgenezing Dieetadviezen bij wondgenezing Diëtetiek Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk, Molengracht, Pasteurlaan: (076) 595 30 75 Algemeen telefoonnummer Amphia Ziekenhuis: (076)

Nadere informatie

Wegname van amandelen en poliepen

Wegname van amandelen en poliepen Wegname van amandelen en poliepen Uw kind wordt opgenomen op pediatrie (kinderafdeling) voor een dagopname. Zeker meebrengen ID-kaart of ISI+kaart of SIS-kaart Thuismedicatie van uw kind Formulieren of

Nadere informatie

Hoe komen we best aan de start?

Hoe komen we best aan de start? Wedstrijddagen Hoe komen we best aan de start? Gewicht : Stabiel lichaamsgewicht vanaf NU tot BK Rust : Slapen en ontspannen Vochtbalans : Optimale vochtbalans -> doorschijnende urinekleur Energie : Koolhydraten

Nadere informatie

Voeding voor goed herstel na operatie

Voeding voor goed herstel na operatie Voeding voor goed herstel na operatie Inhoud 1. Vermijd snel gewichtsverlies en eet gezond! 4 2. Nuchter voor de operatie? 4 3. Voeding na de operatie 5 4. Neem voldoende melkproducten, groenten en fruit!

Nadere informatie

CT-enterografie (CT-scan van de dunne darm)

CT-enterografie (CT-scan van de dunne darm) U heeft zojuist gehoord dat er van u een CT-enterografie zal worden gemaakt. In deze folder wordt uitgelegd wat een CT-enterografie is en hoe de gang van zaken is van het onderzoek.. In verband met de

Nadere informatie

Dieetadviezen voor mensen met een colostoma

Dieetadviezen voor mensen met een colostoma Dieetadviezen voor mensen met een colostoma Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 62 81 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. 1. Inleiding...

Nadere informatie

CT - onderzoek van de dikke darm virtuele coloscopie

CT - onderzoek van de dikke darm virtuele coloscopie CT - onderzoek van de dikke darm virtuele coloscopie Afdeling radiologie Locatie Eindhoven Het CT-onderzoek van de dikke darm vindt plaats op: Datum:. Dag/tijdstip:..dag uur Melden: locatie Eindhoven:

Nadere informatie

abdominale heelkunde informatiebrochure Blindedarmoperatie (appendectomie)

abdominale heelkunde informatiebrochure Blindedarmoperatie (appendectomie) abdominale heelkunde informatiebrochure Blindedarmoperatie (appendectomie) Inhoudstafel 1. Inleiding 4 2. Wat is een blindedarmoperatie of appendectomie 4 3. Voorbereiding 5 4. De operatie 5 5. Mogelijke

Nadere informatie

H2-ademtest. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl

H2-ademtest. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl H2-ademtest Informatie voor patiënten F0793-3105 juni 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH

Nadere informatie

kindergeneeskunde informatiebrochure Maag- en darmontsteking (gastro-enteritis)

kindergeneeskunde informatiebrochure Maag- en darmontsteking (gastro-enteritis) kindergeneeskunde informatiebrochure Maag- en darmontsteking (gastro-enteritis) Inhoudstafel 1. Wat is gastro-enteritis 4 2. Behandeling 4 3. Richtlijnen bij ontslag 5 4. Contactgegevens bij vragen 7

Nadere informatie

CT ONDERZOEK VAN DE DIKKE DARM (COLONOGRAFIE) FRANCISCUS VLIETLAND

CT ONDERZOEK VAN DE DIKKE DARM (COLONOGRAFIE) FRANCISCUS VLIETLAND CT ONDERZOEK VAN DE DIKKE DARM (COLONOGRAFIE) FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding U heeft een afspraak gemaakt voor een CT-colonografie. CT is de afkorting van computertomograaf. Dit is een apparaat dat met

Nadere informatie