Economische visie Nieuw-West

Transcriptie

1 Economische visie Nieuw-West Een agenda voor ondernemen in Nieuw-West

2 Inhoud 1 Inleiding Actielijnen samengevat 1.1 Een economische visie voor Nieuw- West 5 Arbeidsmarkt en scholing Totstandkoming en afbakening 5.1 Arbeidsmarkt als pijler 1.3 Resultaat en doorwerking 5.2 Situatieschets arbeidsmarkt Samenwerking als leidraad en rol stadsdeel 5.3 Trends en ontwikkelingen Opbouw van de visie: pijlers 5.4 Opgave Leeswijzer Gekwalificeerd personeel Samenvatting Matchen werkgevers en werkzoekenden Stageplaatsen Actielijnen samengevat 3 Uitgangssituatie Inleiding De Amsterdamse context: sterke economische regio Nieuw-West in de Amsterdamse context Economisch-maatschappelijk profiel Nieuw-West Daarom: realisme en ambitie 6 Focussectoren Focussectoren als pijler 6.2 Situatieschets economische structuur 6.3 Opgave Detailhandel Horeca 4 Ondernemerschap Vrije tijd en sport 4.1 Ondernemerschap als pijler Medisch en zorg 4.2 Situatieschets Onderwijs Ondernemerschap in Nieuw-West Creatieve sector Ondernemingsklimaat Zakelijke dienstverlening 4.3 Opgave Actielijnen samengevat Dienstverlening Stimulering 7 Bedrijfsmilieus Samenwerking 7.1 Bedrijfsmilieus als pijler Starters en pre-starters 7.2 Situatieschets Imago en communicatie Trends en ontwikkelingen 7.4 Opgave

3 7.4.1 Veilige omgeving Bereikbaarheid en parkeren Leegstand Kleinschalige bedrijfsruimtes Bedrijventerreinen Groen, blauw en duurzaam Actielijnen samengevat Uitvoering Werking en uitvoering van deze visie Inzet stadsdeel Rol bedrijfsleven en partners: Ondernemersplatform Innovatief instrumentarium: Ondernemersfonds 68 Bijlage 1 Nieuw-West en haar partners: resultaat bijeenkomsten ronde 1-3 -

4 1 Inleiding 1.1 Een economische visie voor Nieuw- West Voor u ligt de economische visie van stadsdeel Nieuw-West van de gemeente Amsterdam. Deze visie doet uitspraken over de belangrijkste zaken die nodig en wenselijk zijn voor de economische ontwikkeling van dit stadsdeel tot aan En geeft aan wat (en wanneer) het stadsdeelbestuur hiervoor wil en kan doen. De noodzaak voor deze economische visie is ontstaan na de fusie van de stadsdelen Osdorp, Slotervaart en Geuzenveld-Slotermeer in mei Het beleid van de drie voormalige stadsdelen vroeg na de fusie om integratie en vernieuwing. 1.2 Totstandkoming en afbakening Bij het maken van de visie is de keuze gemaakt om ondernemers en hun belangenbehartigers nauw erbij te betrekken. Dit omdat economische dynamiek vooral wordt gemaakt door ondernemers. Aansluiten bij wat ondernemers belangrijk vinden is in feite noodzaak. Deze houding is consequent nageleefd bij het schrijven van deze visie: de inhoud is voor een belangrijk deel overgenomen van wat ondernemers hebben aangeven dat zij belangrijk vinden. Daarmee is de afbakening van de visie in een resultante van de procesaanpak. De inhoud van de visie is zo veel mogelijk gekoppeld aan de beleving van de ondernemers. De accenten die er nu zijn, zijn door hen gelegd. Dit heeft weliswaar geleid tot de vrij brede agenda die er nu is, maar tegelijkertijd is de agenda hiermee wel afgebakend. De inhoud van de agenda is een keuze en pretendeert niet allesomvattend te zijn Dit zou uiteraard niet het geval kunnen zijn geweest als het stadsdeel zich niet had herkend in de aangevoerde onderwerpen. Alles wat is opgenomen in de visie is grondig besproken, onderzocht en onderbouwd. Daarvoor zijn aanvullende analyses gemaakt van de economische structuur, arbeidsmarkt en trends en ontwikkelingen in economie en maatschappij. Ook is de inhoud afgestemd op het beleid van de centrale stad (zie 1.5). In Nieuw-West wordt momenteel ook gewerkt aan een Structuur- c.q. Toekomstvisie voor de langere termijn. Doordat het proces voor deze visie later is gestart, is het tot op heden niet mogelijk geweest om de inhoud (en proces) van de economische visie op de (integrale) Structuurvisie af te stemmen. Daarbij moet worden gezegd dat de focus van de Structuurvisie een andere is dan de economische visie en zich richt op de langere termijn, namelijk tot aan De economische visie richt zich op de kortere termijn (zie ook 1.5). Ondanks de verschillende tijdsspanne, kunnen ontwikkelingen op korte en lange termijn wel in elkaars verlengde liggen. Het is dan zaak om deze op elkaar af te stemmen. Kortom: wanneer de nog op te stellen Structuurvisie qua opzet en inhoud er om vraagt, zal de economische visie afgestemd dan wel bijgesteld worden met relevante items uit de Structuurvisie. 1.3 Resultaat en doorwerking Het intensieve overleg met ondernemers en hun belangenbehartigers heeft een duidelijk stempel op de visie gedrukt. De inhoud is praktisch en actiegericht, gericht op het aanpakken van wat zich nu voordoet. Daarmee is ook expliciet gekozen voor het zoveel mogelijk weglaten van uitgewerkte ruimtelijkeconomische beleidskaders. Dit omdat zoals gezegd het uitgangspunt is dat economie wordt gemaakt door ondernemers. Het stadsdeel wil initiatieven zoveel mogelijk faciliteren. Gedetailleerde kaders kunnen misschien wel zekerheid en aanknopingspunten bieden, maar zitten initiatieven misschien nog

5 vaker in de weg. Daar komt bij dat het huidige economische klimaat onzeker is en dat voorlopig blijft. Ook is de markt op diverse terreinen (detailhandel, horeca, zorg, internetontwikkelingen, ZZP ers) sterk in beweging. Dit alles maakt dat de overheid zeer voorzichtig moet zijn om in ruimtelijke plannen vooruit te lopen op economische ontwikkelingen. En zichzelf vooral moet toerusten met wat er nodig is om economische dynamiek te faciliteren. Wel maken we drie nuances bij dit uitgangspunt. In de eerste plaats staat de visie niet op zichzelf. De visie zal zijn doorwerking grotendeels vinden via het ruimtelijke ordeningsinstrumentarium. En biedt daarmee brede borging binnen de organisatie. De visie biedt aanknopingspunten en zelfs uitgangspunten voor procedures voor omgevingsvergunningen, gebiedsvisies, uitwerkingsplannen en niet in de laatste plaats in bestemmingsplannen. In deze doorwerkingrelatie is ook sprake van wederkerigheid. De visie stelt in zijn doorwerking naast aanknopingspunten juist ook een palet aan eisen: succesvolle ontwikkeling van diverse speerpunten vraagt om invulling van een aantal randvoorwaarden. Dit komt met name tot uiting bij de verdere uitwerking van de genoemde focussectoren en hun impact op gelieerde activiteiten. Denk aan bijvoorbeeld de ontwikkeling van de medische sector. In de inbedding met het ROinstrumentarium zullen allerlei te verwachten additionele ontwikkelingen hun weg moeten vinden. Bijvoorbeeld de koppeling met scholing (wat voor soort onderwijs is nodig om goede werknemers te leveren voor deze sector?), ruimte voor het midden- en kleinbedrijf die in het kielzog van grote bedrijven kunnen profiteren en voorzieningen voor werknemers zoals horeca of kinderopvang. Dergelijke ketenontwikkeling is belangrijk aandachtspunt bij de uitwerking van deze visie. In dit stadium zijn niet alle schakels in de keten benoemd, onderzocht en aan elkaar gelinkt. Een dergelijke deterministische uitwerking past ook niet in de opzet van deze visie. De bewaking echter van de binding tussen de schakels zal continu onderwerp van aandacht zijn. Dit onder meer in het overleg met het Ondernemersplatform, het relatiebeheer en het accountmanagement van het stadsdeel. Deze visie is het begin van een werkproces en niet het sluitstuk ervan. De tweede nuance is dat op onderdelen van de visie wel degelijk een ruimtelijke uitwerking zal komen. Dit om de ontwikkeling van belangrijke sectoren te faciliteren die kwetsbaar zijn en directe invloed hebben op het woon- en leefklimaat (detailhandel) dan wel voor hun omgeving overlast kunnen betekenen (horeca). Bij deze ruimtelijke uitwerkingen zal het bedrijfsleven wederom worden betrokken. De derde nuance tenslotte heeft betrekking op de rolverdeling tussen overheid en markt. De voorgestane terughoudende rol van het stadsdeel is bedoeld om initiatieven mogelijk te maken en ruimte te bieden. Dit betekent niet dat het stadsdeel de markt carte blanche geeft en alle initiatieven zonder meer faciliteert. In alle gevallen zal worden gekeken of een plan passend is in zijn context en of het aansluit bij wat het stadsdeel wil. De visie beschrijft daarvoor diverse ambities. De eindverantwoordelijkheid blijft hoe dan ook in handen van het stadsdeel d.m.v. het RO-instrumentarium. Al met al stelt het stadsdeel zich met deze visie terughoudend op in het maken van gedetailleerde plannen. Wel worden ambities op hoofdlijnen geschetst. Het accent ligt echter vooral op het actiegericht maken van die ambities. 1.4 Samenwerking als leidraad en rol stadsdeel Samenwerking en afstemming met ondernemers, zoals voor het opstellen van deze visie, is bij voorkeur niet eenmalig. Met het Ondernemersplatform Nieuw-West is medio 2011 een breed platform opgericht met ondernemers, ondernemersverenigingen, onderwijsinstellingen en maatschappelijke instellingen. Alle partijen hebben gemeen dat ze op de één of andere manier belang hebben bij de economische ontwikkeling van

6 Nieuw-West. Het Ondernemersplatform zal zoveel mogelijk bij de uitvoering van de visie worden betrokken. Dit kan zijn in een adviserende rol maar ook in een uitvoerende rol. Met name op die gebieden waarin partijen in het Ondernemersplatform een direct gezamenlijk belang hebben zoals onderwijs en arbeidsmarkt. Naast het Ondernemersplatform zullen ondernemers en ondernemersverenigingen worden uitgenodigd voor de uitwerking van onderdelen (actielijnen) van de visie. Bijvoorbeeld als het om de uitwerking van de detailhandelsvisie en de horecavisie, maar ook om verschillende andere actielijnen. Het stadsdeel heeft meerdere rollen als het om de uitvoering van de visie gaat. Dit varieert zelfs per pijler. De wisselende rol van het stadsdeel kan zijn die van aanjager van anderen, maar ook van gesprekspartner, schepper van randvoorwaarden of initiator. Zo gaat het bij het randvoorwaardelijke om het toezien op het naleven van de regels, zorgen voor duidelijke kaders en waar mogelijk ondernemerschap faciliteren 1. Op het terrein van arbeidsmarkt en onderwijs bijvoorbeeld is de rol van het stadsdeel weer anders. Er ligt daar weliswaar een grote opgave, maar andere partijen zoals scholingsinstituten, werkgevers en uitkeringsinstanties zijn op dit terrein veel meer direct belanghebbend dan het stadsdeel. Het stadsdeel is dan ook meer betrokken vanwege het feit dat ze partijen met elkaar kan verbinden. Het stadsdeel wil hier dus niet de rol van anderen overnemen, maar aanvullend zijn ten opzichte van deze. 1.5 Tijdshorizon en concrete uitvoering De tijdshorizon van de visie is circa Deze relatief korte termijn is deels het gevolg van intensieve samenspraak met ondernemers: ondernemers redeneren grotendeels vanuit het nu en hebben weinig behoefte aan lange termijnvergezichten (met name het MKB). In de tweede plaats is een termijn van ca. 8 jaar meer dan lang genoeg gezien de dynamiek van economie. De kans namelijk dat ontwikkelingen in de markt reden geven om een visie te herzien, is groot. Wanneer hier aanleiding voor is, zal het stadsdeel ook niet schromen om het beleid bij te stellen: economisch beleid is niet een eenmalig product maar een continu werkproces voor verschillende partijen (zie ook 1.3). Dit continue werkproces vertaalt zich onder andere in de uitwerking van de actielijnen in een Uitvoeringsagenda. Dit document heeft een praktische insteek en operationaliseert de actielijnen genoemd in deze visie naar concrete acties en afspraken op de korte termijn, met de uitvoerder(s), stakeholders, kosten etc. Deze zal jaarlijks geactualiseerd en gemonitord worden via het monitoringssysteem van het Amsterdams Ondernemers Programma (AOP). Het AOP beschrijft alles wat nodig is voor een goed ondernemersklimaat in Amsterdam en is ontwikkeld door de dienst Economische Zaken van de gemeente Amsterdam. Het AOP is ontwikkeld in nauwe samenspraak met meer dan 50 uitvoeringspartijen en stakeholders, waaronder de stadsdelen. Stadsdeel Nieuw- West heeft hiervoor ook een eigen agenda heeft gemaakt. Deze is op 6 december 2011 door het DB vastgesteld. Het proces van het AOP liep daarmee voor op het proces van deze visie. Enkele programmaonderdelen van het AOP zijn reeds geïntegreerd met deze economische visie. Bij vaststelling van deze visie zal verdere inbedding in de stedelijke agenda een feit zijn, doordat dan sprake is van één gecombineerde economische agenda. 1 Het begrip faciliteren, maar ook stimuleren, komt in deze visie vaak aan de orde en is voor een flink deel kenmerkend voor die het stadsdeel in de economische dynamiek heeft. In hoofdstuk 8 Uitvoering, worden de rol van het stadsdeel en de mogelijkheden daarin verder toegelicht

7 1.7 Leeswijzer Het volgende hoofdstuk twee is de samenvatting. In hoofdstuk drie wordt een perspectief geschetst op de opgave voor Nieuw-West. Dit perspectief vormt de achtergrond bij de uitwerking van de vier pijlers, in hoofdstuk vier tot en met zeven. Tenslotte wordt In het laatste hoofdstuk acht de opgave geschetst voor het uitvoeringsvraagstuk. Pijlers en samenhang Ondernemerschap Bedrijfsmilieus Focussectoren Arbeidsmarkt en onderwijs 1.6 Opbouw van de visie: pijlers De visie is opgebouwd uit de pijlers ondernemerschap, arbeidsmarkt en onderwijs, focussectoren en bedrijfsomgevingen. Ze omvatten alle onderwerpen die in de overlegrondes zijn genoemd. De keuze voor deze indeling is in de eerste plaats gebaseerd op onderlinge samenhang van de onderwerpen. In de tweede plaats op het belang voor Nieuw-West. Bijvoorbeeld: de pijler Ondernemerschap omvat stimulering van ondernemerschap, flexibele regelgeving, duurzaam ondernemen, etc: allemaal speerpunten die gemeen hebben dat het over ondernemerschap gaat. Tegelijkertijd is ondernemerschap belangrijk voor Nieuw-West vanwege het grote aantal starters en de inzet op focussectoren De pijler Focussectoren is een keuze voor de strategie om in te zetten voor Nieuw-West belangrijke economische sectoren. Duidelijk zal zijn dat er, behalve de samenhang binnen de pijlers, er tussen de pijlers ook samenhang is: ondernemerschap, focussectoren, bedrijfsmilieus en arbeidsmarkt zijn communicerende vaten

8 2 Samenvatting I. Aanpak Deze visie is opgesteld in nauwe samenspraak met ondernemers en volgt in sterke mate wat in de overlegrondes geagendeerd is. Dit vanuit de zienswijze dat economische dynamiek primair wordt gemaakt door ondernemers. In het realiseren van economische dynamiek is het dus zaak aansluiting te vinden bij wat ondernemers belangrijk vinden. Tegelijkertijd is de inhoud van deze visie gebaseerd op onderzoek en analyse, centraalstedelijke kaders en bestaande prioriteiten en plannen van het stadsdeel II. Resultaat: een marktgeoriënteerde visie Het resultaat van deze aanpak is dat de visie sterk een ondernemersperspectief hanteert, misschien meer nog dan een overheidsperspectief. Dit laat zich bijvoorbeeld zien in het feit dat er geen ruimtelijke uitwerkingen zijn geschetst: het uitgangspunt is dat niet de overheid de economie maakt, maar ondernemers. Anticiperen op waar men weinig zicht op heeft (bovendien in een langdurige periode van stagnatie en onzekerheid) heeft weinig zin. Het uitgangspunt is daarom dat de markt initieert, en het stadsdeel faciliteert. Daarmee is niet gezegd dat deze visie geen aanknopingspunten of toetsingkaders biedt: diverse speerpunten en actielijnen hebben concrete relevantie voor een ruimtelijke vertaalslag. En dus ook voor marktinitiatieven. Het verschil echter is vooral dat het stadsdeel terughoudend is in het gedetailleerd maken van plannen. En zodoende ruimte wil laten aan marktinitiatieven. Overigens gaat het stadsdeel niet achterover leunen. Het wil pro-actiever bedrijven naar Nieuw-West trekken door nauwer overleg met de stadsloodsen. En ook door zelf initiatieven hiervoor te ontplooien. Daarnaast wil het stadsdeel meer doen aan relatiebeheer en begeleiding van bedrijven bij complexe aanvragen. Kortom, terughoudender in het voorschrijven van eindbeelden en meer op de voorgrond qua uitvoering van projecten en faciliteren van marktinitiatieven. III. Perspectief op Nieuw-West Vertrekpunt voor deze visie is dat Nieuw-West binnen de economisch sterke metropoolregio van Amsterdam een wijkeconomie is met achterstanden maar met ook een aantal sterke kwaliteiten. De opgave is de kwetsbaarheid en achterstanden te erkennen en aan te pakken. Maar tegelijkertijd ook om de potentie van het stadsdeel beter te benutten. Kortom, realisme en ambitie. De kwetsbaarheid vloeit voort uit de achterstanden ten aanzien van de economische sectoren, de arbeidsparticipatie, de kwalificaties en gezondheid van de beroepsbevolking, het in sommige gevallen fragiele ondernemerschap en tenslotte aspecten als veiligheid en imago. Deze achterstanden noodzaken tot realisme: Nieuw-West zal deze opgave hoe dan ook moeten aanpakken. Dat neemt niet weg dat tegelijkertijd ambitie kan worden getoond in het beter of nog meer benutten van de potentie van Nieuw-West. Nu al blijkt dat het stadsdeel veel starters heeft. Dat kan uitgebouwd worden door meer in te zetten op het realiseren van specifieke startersmilieus. Daarnaast zijn er sterke sectoren als het modecluster en de medische sector en is de creatieve sector groeiende. Het vele groen en blauw is qua aard en omvang een bijzondere kwaliteit in (en voor) Amsterdam. En biedt kansen voor de ontwikkeling van de vrije tijdssector en wellicht deels voor inpassing van hoogwaardige bedrijvigheid. Nieuw-West is niet alleen een bijwagen aan de sterke Amsterdamse motor, maar heeft de Amsterdamse motor ook het nodige te bieden. IV. Vier pijlers De visie is uitgewerkt langs vier pijlers. De pijlers zijn samengesteld op basis van de onderwerpen die in het ontwikkelingsproces van de visie aan de orde zijn gekomen. De indeling in deze pijlers geeft uitdrukking aan de samenhang van de onderwerpen en de relevantie ervan voor Nieuw-West.

9 V. Ondernemerschap De eerste pijler is ondernemerschap. De keuze voor deze pijler is gemaakt vanwege de vele aanknopingspunten die ondernemerschap biedt. In het stadsdeel zijn veel starters en ZZP ers gevestigd. Hun aandeel in de economie wordt steeds groter. Ook is de dienstverlening van het stadsdeel van invloed op ondernemerschap. Tenslotte is het ondernemerschap dat de economie maakt. Ondernemerschap als focus is ook van belang vanwege de samenhang met de andere pijlers. Speerpunten in deze pijler zijn dienstverlening, stimulering, samenwerking, starters en pre-starters en imago en communicatie. Het speerpunt dienstverlening heeft als belangrijkste aandachtpunten accountmanagement begeleiden van ondernemers wanneer te maken hebben met stadsdeelregelgeving en flexibiliteit in bestemmingsplannen. Het speerpunt stimulering beoogt om actief bedrijven naar Nieuw-West te loodsen en het onderhouden van goede contacten met de grotere bedrijven en/ of bedrijven die met regelmaat investeren in Nieuw-West (relatiebeheer). Samenwerking is het derde speerpunt en beoogt synergie tussen partijen. Het krijgt vorm in het Ondernemersplatform, lokale netwerken, het streven naar een ondernemersfonds en tenslotte het sturen op bedrijfsmilieus waarin startende ondernemers elkaar kunnen vinden. Starters en prestarters zijn een speerpunt, omdat ze sterk aanwezig zijn in het stadsdeel. Bovendien biedt ondernemerschap voor verschillende doelgroepen eerder dan de arbeidsmarkt kansen. Het Ondernemershuis voorziet in de dienstverlening naar deze doelgroepen. Imago en communicatie zijn het laatste speerpunt onder deze pijler. De berichtgeving over het stadsdeel lijkt eenzijdig en vaak negatief te zijn. Hoewel imago maar ten dele kan worden beïnvloed, is één actielijn om vanuit het stadsdeel consequent en consistent te communiceren over het economische klimaat. Met daarin aandacht voor het brede palet van het ondernemerschap en het vestigingsklimaat. VI. Arbeidsmarkt en scholing De tweede pijler omvat de verschillende speerpunten binnen het terrein van arbeidsmarkt en scholing. Het belang van deze pijler is tweeledig. De relatief hogere werkloosheid heeft maatschappelijke effecten op het gebied van welvaart, welzijn maar ook veiligheid. Daarnaast is er een economische belang: werkgevers hebben op korte en langere termijn sterke behoefte aan gekwalificeerd personeel. Voor delen van de werkloze beroepsbevolking is het ontwikkelen van kwalificaties noodzakelijk om deel te kunnen nemen aan het arbeidsproces. Op het terrein van arbeidsmarkt en scholing ligt een grote maar tegelijkertijd ook grijpbare opgave. Een eerste speerpunt is het zorgen voor gekwalificeerd personeel. Hier ligt een opgave in de samenwerking tussen werkgevers en onderwijsinstellingen. Onder andere moet er aandacht zijn voor de sectoren techniek en zorg. Het Ondernemersplatform kan een belangrijke rol spelen in deze samenwerking. Een tweede speerpunt is het matchen van werkzoekenden en werkgevers. Geconstateerd wordt dat deze matching hapert. Het stadsdeel kan hier deels een rol in vervullen en doet dat ook al. Het derde speerpunt onder deze pijler is het ontsluiten van stageplaatsen, een cruciaal element voor de doorstroming van leerlingen naar de arbeidsmarkt. VII. Focussectoren De derde pijler focust op de voor Nieuw-West belangrijke sectoren. Het belang van deze sterkere en kwetsbare sectoren is gelegen in de leefbaarheid en beleving in de wijk (detailhandel, horeca en vrije tijd), werkgelegenheid (medische sector) en/ of de uitstralingseffecten voor Nieuw-West (onderwijs, zakelijke dienstverlening en creatieve sector). Elke sector vormt een speerpunt. Om de ontwikkeling van deze sectoren te stimuleren zijn, zijn de acties er op gericht om ontwikkelingen in deze sectoren ruimtelijk in te passen en te begeleiden door middel van relatiebeheer. Ook zal het stadsdeel in het loodsen - 9 -

10 van bedrijven van Nieuw-West focus houden op deze sectoren. VIII. Bedrijfsmilieus De vierde pijler tenslotte is de aandacht voor bedrijfsmilieus. Daarmee bedoelen we zowel bedrijfsruimtes als de omgeving daarvan. De speerpunten veiligheid, bereikbaarheid en leegstand zijn van sterke invloed op de omgeving van gevestigde bedrijven. Veiligheid krijgt vooral uitvoering door de activiteiten van het Regionaal Platform Criminaliteitsbeheersing Amsterdam-Amstelland (RPCAA). Maar ook de mate waarin het stadsdeel deze onder de aandacht brengt van ondernemers. Bereikbaarheid en infrastructuur zijn vooral het terrein van de centrale stad en het Rijk. Wel kan het stadsdeel lobbyen, voor het aangeven van kansen en knelpunten. Leegstand wordt vooral door de centrale stad opgepakt. Maar ook hier kan het stadsdeel acties op ondernemen. Een belangrijk speerpunt onder deze pijler is ook passende huisvesting voor starters. Multifunctionele concepten - combinaties van functies van werken, recreëren en wonen blijken aantrekkelijk en kansrijk te zijn. Als het gaat om het speerpunt bedrijventerreinen, dan is behoud van de economische functie speerpunt. Duurzaamheid tenslotte is speerpunt vanwege de positie die het stadsdeel nu al daarin inneemt. Ook zijn actielijnen om het bewustzijn ten aanzien van duurzaam ondernemen te versterken

11 Missie REALISME EN AMBITIE Pijlers I WIE: Ondernemerschap II WIE: Arbeidsmarkt en scholing III WAT: Focussectoren IV WAAR: Bedrijfsmilieus Speerpunten 1 Dienstverlening 2 Stimulering 3 Samenwerking 4 Starters en pre-starters 5 Imago en communicatie 6 Gekwalificeerd personeel 7 Matchen werkgevers en werkzoekenden 8 Stageplaatsen 9 Detailhandel 10 Horeca 11 Vrije tijd en sport 12 Medisch en zorg 13 Onderwijs 14 Creatieve sector 15 Zakelijke dienstverlening 16 Veilige omgeving 17 Bereikbaarheid en parkeren 18 Leegstand kantoren 19 Kleinschalige bedrijfsruimtes 20 Bedrijventerreinen 21 Groen, blauw en duurzaam

12 3 Uitgangssituatie Inleiding In dit hoofdstuk wordt een perspectief geschetst op Nieuw- West in de Amsterdamse context. Dit perspectief dient als vertrekpunt voor de hierna volgende hoofdstukken en vormt de achtergrond voor de keuze van de speerpunten van deze visie De Amsterdamse context: sterke economische regio Nieuw-West is gesitueerd in de metropoolregio van Amsterdam. De economie van de metropoolregio heeft in Europees opzicht een sterke concurrentiepositie. In benchmarks van de concurrentiekracht van Europese stedelijke regio s neemt deze regio een subtoppositie in, na de grote metropolen Londen en Parijs en vergelijkbaar met enkele andere kleinere regio s 1. Dit heeft de regio te danken aan haar ligging in West-Europa, de logistieke knooppuntfunctie (hubfunctie Schiphol, haven, de diversiteit van economische functies, de goede internationale dienstverlening, de aanwezigheid van groeisectoren, de rijke cultuurhistorie, de groenblauwe omgeving en de open cultuur. Internationale studies geven aan dat van de 15á 20 grootstedelijke regio s in Europa die nu wereldwijd concurreren om internationale bedrijven, kenniswerkers en toeristen, er op termijn slechts 5 á 6 overblijven die een mondiale speler worden. De rest van de grootstedelijke Europese regio s zal vooral een regionale functie gaan vervullen. De Metropoolregio Amsterdam heeft de ambitie om tot de selecte groep van de zogeheten Europese Global Business Gateways te behoren. De Economic Development Board for the Amsterdam Metropolitan Region (Board) is het samenwerkingsorgaan waarin overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven samenwerken om deze ambitie te realiseren. De Board kiest voor de ontwikkelingsstrategie om in te zetten op groei en ontwikkelingen van zeven kansrijke economische clusters, die sterke concurrentie en innovatiepotentieel hebben. Deze zijn ICT en e-science, Food & Flowers, Creatieve industrie, Financiële en zakelijke dienstverlening, Rode Life Sciences, Handel en logistiek en Toerisme en Congressen. Per cluster zijn specifieke actieprogramma s ontwikkeld en wordt internationaal geacquireerd. Deze zeven sectoren maken nu al voor 50% deel uit van de metropool-economie. De metropoolregio ziet daarnaast dat voor de ambitie om een Europese topregio te worden, hoogwaardige ruimtelijke randvoorwaarden cruciaal zijn. Aandachtspunten zijn een goede (multimodale), bereikbaarheid, een kwantitatief en kwalitatief adequaat aanbod van werklocaties, gevarieerde woonmilieus, aantrekkelijke groen-blauw-ontwikkeling en verbetering van milieukwaliteit en versterking van duurzaamheid. Daarnaast wordt nadrukkelijk de arbeidsmarkt genoemd als één van de belangrijkste uitdadingen voor de metropoolregio. De snelle vergrijzing draagt in versneld tempo bij aan verkrapping van het arbeidsaanbod. Kortom, het gebied waar Nieuw-West deel van uitmaakt is een sterke economische regio, met hoge ambities en een uitgewerkte structuur en strategie om deze ambities te verwezenlijken. Deze context vormt één van de belangrijkste uitgangspunten in deze visie. 1 Economische Agenda Metropoolregio Amsterdam , Platform Regionaal Economische Structuur (PRES) Metropool Regio Amsterdam

13 Nieuw-West gesitueerd in de Metropoolregio Amsterdam De strategische ligging van het stadsdeel binnen de Metropoolregio Amsterdam is niet uniek. Ook andere gebieden binnen de agglomeratie en stad Amsterdam hebben een strategisch ligging en zijn in enkele gevallen beter ten opzichte van de binnenstad gesitueerd. Kortom, binnen een kansrijke, concurrerende regio, concurreert Nieuw-West met andere deelgebieden Economisch-maatschappelijk profiel Nieuw-West Nieuw-West in de Amsterdamse context Nieuw-West is met inwoners qua bevolkingsaantal het grootste stadsdeel van Amsterdam. Het stadsdeel is een samenvoeging van de voormalige stadsdelen Geuzenveld- Slotermeer, Slotervaart en Osdorp in mei De ligging van Nieuw-West is strategisch: tussen de havens en Schiphol, aangrenzend aan de verkeersaders A9, A10-west en A4, ontsloten door treinstation Lelylaan en de metrolijn 50 van Amsterdam. Langs de verkeeraders zijn of worden diverse bedrijven- en kantorenlocaties ontwikkeld. Het bedrijventerrein Riekerbusiness-park, ook wel gezien als de verlengde Zuidas, is een goed voorbeeld van de ruimtelijke situering van Nieuw-West in het Amsterdamse dynamische krachtenveld. Daartegenover staan ook diverse gebieden in Nieuw-West die minder te maken met dit grotere krachtenveld, en vooral deinen op de dynamiek binnen Nieuw-West zelf. I. (Beroeps)bevolking De bevolking van Nieuw-West is erg heterogeen, er zijn veel bevolkingsgroepen, maar ook huishoudentypen vertegenwoordigd. Er zijn relatief veel gezinnen met kinderen, veel nietwesterse allochtonen en veel 65-plussers. Het beeld van de beroepsbevolking is negatiever dan dat van Amsterdam. De werkloosheid in Nieuw-West is hoger dan het Amsterdamse gemiddelde (zie tabel). Ook is het inkomensniveau lager. Amsterdam % Niet-westerse allochtonen Nieuw-West ,5% Werkloosheid 49% 8,7% Niet-westerse allochtonen Werkloosheid 58% Niet-werkende werkzoekenden met basisschool/ VMBO-dipolma 71% Niet-werkende werkzoekenden met basisschool/ VMBO-diploma

14 Vergeleken met Amsterdam gemiddeld is het aantal uitkeringen hoger, het opleidingsniveau van de werkzoekenden lager en is sprake van een hoger aantal minimajongeren. Kortom, niet alleen de deelname aan het arbeidsproces loopt achter, maar ook de kwalificaties die de kansen op deelname versterken. West is niet zonder meer een bijwagen aan de sterke Amsterdamse motor, maar heeft de Amsterdamse motor ook het nodige te bieden. Dit is dan ook het vertrekpunt voor de visie: realisme ten aanzien van wat in ieder geval noodzakelijk is, maar ook en niet minder de ambitie om de kwaliteiten te (h)erkennen en deze waar mogelijk te versterken. II. Bedrijvigheid Het profiel van de bedrijvigheid toont een optimistischer beeld. Er is een groot aantal bedrijven, er zijn veel arbeidsplaatsen en de structuur van bedrijvigheid kent laat ongeveer dezelfde mix tussen hoogwaardige bedrijvigheid en laaggeschoolde arbeid zien als gemiddeld in Amsterdam. Wat opvalt is de geringere aanwezigheid, kwalitatief én kwantitatief, van voorzieningen op het gebied van horeca, cultuur en recreatie. En de detailhandelstructuur blijkt kwetsbaar. Deze laatstgenoemde sectoren zijn belangrijk voor het verblijfsklimaat en aantrekkingskracht voor bestaande en nieuwe bewoners en bedrijven. Tegenover de kwetsbare sectoren staan de vitale sectoren. Het modecluster in het World Fashion Centre is een uithangbord voor het stadsdeel aan de A10, met bovendien (inter)nationale uitstraling. De medische en zorgsector is een banenmotor binnen Nieuw en heeft enorme groeipotentie en potentie voor spin off (zie ook hoofdstuk 6). Naast deze sterke sectoren zijn er de kwaliteiten van Nieuw-West die mogelijkheden kunnen bieden aan de ontwikkeling van vrijetijdsectoren en sport, zoals het vele groen en water in het stadsdeel. De potentie van Nieuw-West blijkt tenslotte ook uit het relatief grote aantal starters in het stadsdeel Daarom: realisme en ambitie Bovenstaande hoofdlijnen die verderop nader worden uitgewerkt - schetsen voor Nieuw-West een ambivalente economische werkelijkheid. Naast de opgave op het gebied van arbeidsmarkt, scholing, werkgelegenheid, instandhouding en aantrekken van voorzieningen, zijn er de kansen die sterke trekkers, locaties en de stedelijke vernieuwing bieden. Nieuw