Informatie uitkering Participatiewet, Ioaw en Ioaz

Transcriptie

1 Informatie uitkering Participatiewet, Ioaw en Ioaz Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling Boxtel Afdeling Sociale Zaken Boxtel - Haaren

2 Waarom deze informatie? De afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling De afdelingen Sociale Zaken van de gemeente Boxtel en de gemeente Haaren werken sinds 2006 samen. Zij zijn gehuisvest in het gemeentehuis van Boxtel. Sociale Zaken Boxtel-Haaren maakt onderdeel uit van afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling (MO) van Boxtel. Duidelijke informatie Wij vinden het belangrijk dat u duidelijke informatie krijgt over uw rechten en plichten bij het aanvragen en/of ontvangen van een uitkering. De belangrijkste onderwerpen worden ook besproken tijdens een gesprek met één van onze medewerkers, als u een aanvraag heeft ingediend. Niet alle informatie is echter in één gesprek samen te vatten. Met dit document kunt u de informatie thuis nog een keer rustig lezen. Gemeentelijke website Op onze websites kunt u deze informatie ook terugvinden, evenals andere informatie over uitkeringen en regelingen. Voor Boxtel gaat u naar klik vervolgens op de knop Producten & Diensten en kies dan links op de pagina voor Loket WegWijs. Vervolgens ziet u de onderwerpen waarvoor u terecht kunt bij Loket WegWijs. Voor Haaren gaat u naar klik vervolgens op Leven en werk en kies dan links op de pagina voor Loket WegWijs. Klik op de vraag Wat is Loket WegWijs? en dan op Wat kan WegWijs u bieden?. U ziet dan allerlei onderwerpen waarvoor u bij Loket WegWijs terecht kunt. Maak dan een keuze uit de genoemde onderwerpen. Vragen? Komt u er niet uit? Dan kunt u bellen met de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling, telefoonnummer (0411) (ma t/m vrij uur). Of stuur een naar: MO@boxtel.nl.

3

4 Inhoudsopgave 1. Aan de slag: iedereen doet mee! 1 2. Aanvragen van een uitkering 7 3. Bepalen van de uitkering Als u een uitkering heeft Regelingen voor inkomensondersteuning Boete, verlaging en fraude Bezwaar en beroep / klachten Handige informatie 31

5 1. Aan de slag: iedereen doet mee! Werk of tegenprestatie Vanaf 1 januari 2015 geldt de Participatiewet. De naam zegt het al: iedereen met een uitkering moet participeren. Anders gezegd, iedereen moet meedoen en een bijdrage leveren aan de samenleving. Uitgangspunt is dat zoveel mogelijk mensen een betaalde baan vinden. Kunt u (nog) niet werken? Dan proberen wij samen met u de belemmering(en) om te werken op te lossen. Daarnaast kunnen wij van u verwachten dat u dan een tegenprestatie levert. Dat betekent dat u iets terugdoet voor de samenleving. De Participatiewet is een samenvoeging van 3 wetten: - de Wet werk- en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong) - de Wet Werk en Bijstand (WWB) - de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) Banenafspraak Om zoveel mogelijk mensen aan het werk te helpen werken wij nauw samen met werkgevers. De overheid heeft in 2013 afspraken gemaakt met werkgevers. Zij moeten tot 2026 samen zorgen voor banen voor mensen met een arbeidsbeperking. Houden de werkgevers en de overheid zich niet aan de afspraken? Dan volgt een boete. Met deze afspraken hebben meer mensen met een arbeidsbeperking kans op een baan. Wij koppelen werkzoekenden en werkgevers aan elkaar. Wij kunnen werkgevers ondersteunen door te zorgen voor bijvoorbeeld aanpassingen op de werkplek, extra begeleiding voor de werknemer of loonkostensubsidie. Wie werkt, krijgt maandelijks salaris en ontvangt niet langer een uitkering. Jonger dan 27 jaar? School gaat voor werk Bent u jonger dan 27 jaar? Dan bent u verplicht om naar school te gaan in plaats van een uitkering aan te vragen. De regering vindt dat jongeren niet thuis horen in de bijstand. Hebt u geen werk? Dan kunt u veel beter naar school gaan. Met een diploma vergroot u uw kansen op werk en uw zelfstandigheid wordt groter. Om meer kansen te maken op een betaalde baan heeft u minimaal een startkwalificatie nodig. U heeft volgens de overheid een startkwalificatie als u een mbo-diploma vanaf niveau 2 heeft gehaald, of een havo-/vwo-diploma. Als u als jongere een uitkering aanvraagt, geldt eerst een wettelijke zoektijd van vier weken. De zoektijd van vier weken gaat in op de dag dat u zich hebt aangemeld via voor een uitkering. Voor jongeren die voorafgaand aan de aanvraag een werkeloosheidsuitkering (WW) hebben ontvangen, geldt de zoektijd van vier weken niet. In deze zoektijd moet u eerst onderzoeken of terugkeer naar school mogelijk is. Als dat niet mogelijk is, dan moet u dit bewijzen, bijvoorbeeld met een medische verklaring of een officiële brief van school. Kunt u aantoonbaar niet terug naar school? Dan gaat u de resterende zoektijd op zoek naar betaald werk. Bewaar al uw sollicitaties van deze 28 dagen, zoals sollicitatiebrieven en inschrijvingen bij uitzendbureaus. Terug naar inhoudsopgave 1

6 Als u als jongere toch recht hebt op een uitkering, dan maken wij afspraken met u over uw arbeidsverplichtingen. Als u hier niet of onvoldoende aan voldoet, heeft dat gevolgen voor uw uitkering. In het ergste geval wordt de uitkering beëindigd. Wat verwachten wij van u? Vanaf het moment dat u een uitkering aanvraagt, is alles gericht op het vinden van werk. U moet er alles aan doen om werk te vinden en te behouden. In de Participatiewet staat dat u algemeen geaccepteerde arbeid moet aannemen. Met algemeen geaccepteerde arbeid wordt werk bedoeld dat algemeen maatschappelijk aanvaard is. Hierbij geldt dat het werk niet hoeft aan te sluiten bij uw opleiding, ervaring en wensen. Wij mogen dus van u verwachten dat u werk aanvaardt met meer of minder uren dan u eerst werkte. Ook mogen wij van u verwachten dat u een tijdelijk dienstverband of een uitzendbaan aanvaardt, of dat u werk aanvaardt met een lagere beloning dan waarvoor u in het verleden werkte. Wel moet het werk passen bij uw belastbaarheid. En u hoeft natuurlijk geen illegaal werk, prostitutie of werk te doen, waarmee u minder verdient dan het minimumloon. Dit is geen algemeen geaccepteerde arbeid. In de Participatiewet gelden de volgende arbeidsverplichtingen: U probeert betaald werk te vinden en te behouden. Daarvoor moet u bijvoorbeeld vacatures zoeken, solliciteren, bij het UWV als werkzoekende geregistreerd staan en ingeschreven staan bij een of meer uitzendbureaus. U moet dit ook kunnen bewijzen. U zoekt niet alleen naar werk in uw eigen woonplaats, maar ook in uw regio of nog verder weg. Vindt u werk of krijgt u werk aangeboden? Dan neemt u dit aan. U bent bereid om voor uw werk te reizen. Werk waarvoor u elke dag tot maximaal 3 uur moet reizen (1 ½ uur heen en 1 ½ uur terug) mag u niet weigeren. Als het nodig is voor het werk dat u vindt of kunt behouden, en als het voor u en uw gezin mogelijk is, moet u zelfs verhuizen. Dit moet alleen als u een contract heeft voor ten minste een jaar en u zo veel verdient met deze baan dat u geen uitkering meer nodig heeft. U stelt samen met de gemeente een plan van aanpak op voor uw re-integratie. U houdt zich aan de afspraken die u hierover met de gemeente maakt. De re-integratievoorzieningen die de gemeente u biedt, neemt u aan. U zorgt ervoor dat u uw kennis en vaardigheden bijhoudt of verbetert, als dit nodig is voor het krijgen of behouden van werk. Dus als u een cursus moet volgen om de nieuwste belangrijke technieken in uw vakgebied te leren, dan doet u dat ook. U doet geen dingen die het moeilijker maken om werk te krijgen of te behouden.. En u doet uw best bij sollicitaties. U verschijnt netjes gekleed, met een verzorgd uiterlijk en op tijd op uw sollicitatiegesprek of op uw werk. U dient naar vermogen door het college opgedragen onbeloonde maatschappelijk nuttige werkzaamheden te verrichten die worden verricht naast of in aanvulling op reguliere arbeid en die niet leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt. Dit wordt een tegenprestatie genoemd. U mag zich niet ernstig misdragen tegen een gemeenteambtenaar tijdens de uitvoering van zijn of haar werkzaamheden. Vanaf 1 januari 2016 geldt: u moet actief meewerken aan het verbeteren van uw Nederlandse taalvaardigheid, als deze onvoldoende is (zie hieronder Taaleis ) Terug naar inhoudsopgave 2

7 Taaleis Vanaf 1 januari 2016 geldt de taaleis binnen de Participatiewet. De overheid wil dat personen met een bijstandsuitkering, die de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheersen, actief werken aan hun Nederlandse taalvaardigheid. Zonder basiskennis van de Nederlandse taal is het veel moeilijker om aan het werk te komen of mee te doen in de samenleving. U moet de volgende vaardigheden op basisniveau beheersen: spreek-, luister-, gespreks-, schrijf- en leesvaardigheid. Als u onvoldoende uw best doen om uw Nederlandse taalvaardigheid te verbeteren, heeft dat gevolgen voor uw uitkering. Vraagt u vanaf 1 januari 2016 een nieuwe uitkering aan? Dan geldt de taaleis direct voor u. Heeft u al een uitkering? Dan geldt deze vanaf 1 juli Werk vinden Op vindt u vacatures, kunt u solliciteren en vindt u veel informatie over alles wat met werk te maken heeft, bijvoorbeeld: - hoe maak ik een goede CV en een motivatiebrief? - hoe bereid ik me voor op een sollicitatiegesprek? - hoe kunnen familie, vrienden en kennissen mij helpen bij het vinden van werk? - wat voor werk past bij mij? - waar liggen baankansen? Op vindt u ook tips en links naar andere vacaturewebsites. Andere manieren om werk te vinden is om langs te gaan via uitzendbureaus of werkgevers. Krijgt u ondersteuning bij het vinden van werk? Bent u niet zelf in staat om werk te vinden of te behouden? Dan kan de gemeente u verschillende vormen van ondersteuning aanbieden, die passen bij uw persoonlijke situatie. De gemeente onderzoekt samen met u waarom u geen werk kunt vinden en wat u nodig heeft om uw kansen op werk te vergroten. De weg naar werk wordt wel re-integratie genoemd. Casemanager U krijgt bij de gemeente een vaste contactpersoon, uw casemanager. Hij (of zij) praat een aantal keer met u, zodat hij uw persoonlijke situatie zo goed mogelijk kent. Hij bekijkt welke ondersteuning u nodig heeft om weer aan het werk te kunnen gaan. Ook maakt uw casemanager afspraken met u over uw arbeidsverplichtingen. Deze zaken staan in uw plan van aanpak. Instrumenten Misschien is het extra moeilijk voor u om werk te vinden. De gemeente kan dan geld investeren om uw kansen te vergroten. Uitgangspunt is ondersteuning naar de kortst mogelijke route naar werk. Er kunnen verschillende instrumenten ingezet worden ter ondersteuning, bijvoorbeeld: sollicitatietraining werkervaringsplaats proefplaatsing bij een werkgever loonkostensubsidie / no-risk polis scholing / opleiding / taalles persoonlijke coaching of jobcoaching sociale activering Terug naar inhoudsopgave 3

8 Uw casemanager bespreekt met u wat er mogelijk is en kan u meer uitleg geven over deze instrumenten Hoe deze ondersteuning er precies uit ziet, hangt af van uw persoonlijke situatie. Voor de uitvoering van deze instrumenten werken wij veel samen met WSD in Boxtel. WSD is een re-integratiebedrijf dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ontwikkelt en bemiddelt naar werk. Ondersteuning is niet vrijblijvend Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling ondersteunt u zo goed mogelijk bij het vinden van werk. Deze ondersteuning is niet vrijblijvend: u moet zelf actief meewerken aan ingezette instrumenten. Dit is onderdeel van de arbeidsverplichting. Houdt u zich niet aan deze afspraken en mislukt het traject? Dan kunnen we uw uitkering tijdelijk verlagen. Bent u ontevreden over de ondersteuning? Of loopt u tegen problemen aan? Bespreek dit dan zo snel mogelijk met uw casemanager, zodat er eventueel andere afspraken met u genaakt kunnen worden. U moet daarvoor natuurlijk wel goede redenen hebben. Wacht niet tot het eigenlijk te laat is en we geen andere mogelijkheid hebben dan uw uitkering te verlagen. Onkostenvergoeding U krijgt een onkostenvergoeding als u onkosten maakt, terwijl u werk zoekt. Denk bijvoorbeeld aan reiskosten voor een gesprek met het re-integratiebedrijf of een potentiële werkgever. U moet wel kunnen bewijzen dat u de kosten echt heeft gemaakt. Ook als u een baan heeft, kunt u de eerste 6 maanden wellicht een vergoeding krijgen voor kosten die uw werkgever niet vergoedt. Bijvoorbeeld voor werkkleding of reiskosten. Kinderopvang Komt u moeilijk aan het werk, omdat u jonge kinderen heeft voor wie u moet zorgen? Dan betaalt de gemeente samen met de Belastingdienst de opvang voor uw kinderen. Dat kan zolang u met onze hulp werk zoekt. Of als u via ons een opleiding volgt, waarbij kinderopvang nodig is. Vrijlating van inkomsten Zie hoofdstuk 3 Bepalen van de uitkering. Uitstroompremie Heeft u een (ongesubsidieerde) baan gevonden? Of gaat u werkzaamheden als zelfstandig ondernemer verrichten? Dan krijgt u misschien een uitstroompremie. De uitstroompremie is een soort beloning, omdat u zich heeft ingespannen om financieel voor u zelf te zorgen en daarmee niet meer afhankelijk bent van uitkering. Uw casemanager kan u vertellen of u hiervoor in aanmerking, hoe hoog de uitstroompremie is en wanneer u een aanvraag kunt indienen voor de uitstroompremie. Jongeren tot 27 jaar komen niet in aanmerking voor een uitstroompremie. Eigen baas worden? Loopt u (al lang) rond met het idee om voor uzelf te beginnen? Maar weet u niet goed weet hoe u dit moet aanpakken? Dan kan de gemeente u helpen. De gemeente vraagt altijd advies en ondersteuning aan het Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf (IMK) of Dienst Regelingen (als het om een agrarisch bedrijf gaat). Het IMK of Dienst Regelingen bekijkt of u met het bedrijf genoeg kunt verdienen om van te leven. Terug naar inhoudsopgave 4

9 Wat gebeurt er als u de arbeidsverplichtingen niet nakomt? In uw plan van aanpak staat precies welke arbeidsverplichtingen voor u gelden en aan welke afspraken u zich moet houden. Voldoet u hier niet aan? Dan verlaagt de gemeente uw uitkering. Hoe hoog is de verlaging van uw uitkering? De gemeente moet uw uitkering verlagen voor minimaal één maand en maximaal drie maanden met 100%. In het ergste geval moet de gemeente uw uitkering zelfs helemaal beëindigen! Krijgt u altijd een lagere uitkering als u zich niet aan de arbeidsverplichtingen houdt? Ja, in principe verlaagt de gemeente altijd uw uitkering of krijgt u helemaal geen uitkering als u de arbeidsverplichtingen niet nakomt. Maar de gemeente kan wel rekening houden met uw situatie. Dat betekent dat u bij zeer dringende redenen toch een (deel van uw) uitkering kunt krijgen, ondanks dat u zich niet aan de arbeidsverplichtingen heeft gehouden. Bent u binnen de periode van verlaging van uw uitkering weer bereid om uw arbeidsverplichtingen (weer) na te komen? Kunt u dit bewijzen? Dan kan de gemeente de verlaging meteen stoppen. Vanaf dat moment heeft u weer recht op uw volledige uitkering. Kunt u er écht niets aan doen dat u zich niet aan een van deze arbeidsverplichtingen heeft gehouden? Dan is het mogelijk dat u geen verlaging van uw uitkering krijgt. Meer informatie over dit onderwerp kunt u terugvinden in de Verordening handhaving Participatiewet, IOAW en IOAZ. Wat is een tegenprestatie? Vanaf 1 januari 2015 geldt dat de gemeente een tegenprestatie van u mag vragen. U ontvangt een uitkering uit gemeenschappelijke middelen. De gemeente mag u dan vragen binnen uw mogelijkheden iets terug te doen voor de uitkering, een zogenaamde tegenprestatie. Kenmerken van de tegenprestatie - Het zijn onbetaalde activiteiten, die nuttig zijn voor de samenleving - Wat u doet, mag uw kansen op betaald werk niet verminderen - Het moet iets zijn dat u ook kunt doen. Dit wil zeggen dat wij bij een tegenprestatie rekening houden met eventuele beperkingen en verplichtingen die u heeft Wat kunt u doen als tegenprestatie? U kunt denken aan: - Koffie schenken in een bejaardentehuis - Voor ouderen of mensen met een beperking boodschappen doen of de tuin onderhouden - Leesouder zijn op school - Taalmaatje zijn voor mensen die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen Misschien heeft u zelf nog andere voorstellen. Verricht u al zo n nuttige activiteit? Of bent u vrijwilliger of mantelzorger? Dan kunt u de gemeente voorstellen om u vrij te stellen van het verrichten van een tegenprestatie. Voor meer informatie, zie de Verordening Tegenprestatie Participatiewet. Terug naar inhoudsopgave 5

10 De voordelen voor uzelf Een tegenprestatie kan heel nuttig zijn. Niet alleen voor de samenleving, maar ook voor u zelf! U ontmoet andere mensen U leert nieuwe dingen, die u bij een betaalde baan goed kunt gebruiken U doet iets goeds voor andere mensen. Dat geeft voldoening en zelfvertrouwen Wie hoeft geen werk te zoeken? Iedereen tussen 18 jaar en de pensioengerechtigde leeftijd met een uitkering is verplicht om actief werk te zoeken of een tegenprestatie te leveren. Voor sommige mensen geldt deze plicht tijdelijk niet. Bijvoorbeeld, als u: een kind heeft jonger dan 5 jaar en u verzoekt om vrijstelling van de arbeidsverplichtingen aantoonbaar geen kinderopvang kunt krijgen voor uw kinderen om medische of sociale redenen niet kunt werken; mantelzorg geeft (u zorgt voor een ziek persoon in uw omgeving, die daardoor minder of geen zorg nodig heeft van professionele hulpverleners). De arbeidsplicht geldt dan niet voor het aantal uren dat u mantelzorg verleent. volledig en duurzaam arbeidsongeschikt bent Ook als u ontheven bent van de plicht om betaald werk te zoeken of een tegenprestatie te leveren, blijft u altijd verplicht om mee te werken aan uw plan van aanpak en eventuele ondersteuning die wij u bieden. We kijken altijd naar uw persoonlijke situatie en beoordelen op grond daarvan of u een ontheffing krijgt. Wet Inburgering Veel mensen die voor lange tijd met een verblijfsvergunning in Nederland komen wonen, moeten inburgeren. Inburgeren is belangrijk om werk te kunnen krijgen of deel te nemen aan de Nederlandse samenleving. Om in te burgeren moet u Nederlands leren. Ook leert u hoe Nederlanders wonen en werken. Dat moet van de regering, dat staat in de Wet Inburgering. Als u genoeg hebt geleerd, moet u inburgeringsexamen doen. Als u een bijstandsuitkering ontvangt, moet u zich houden aan de verplichtingen van de Wet Inburgering. Maken de activiteiten van de Wet Inburgering onderdeel uit van uw plan van aanpak van de Participatiewet? En houdt u zich niet aan de inburgeringsverplichtingen? Dan kan de gemeente uw uitkering verlagen. Vrijwilligerswerk Bent u nog niet in staat om betaald werk te verrichten? Dan kan vrijwilligerswerk voor u een nuttige en zinvolle dagbesteding zijn. U doet ervaring op waarmee u later misschien gemakkelijker betaald werk vindt. Bovendien is het leuk en krijgt u er waardering voor. Vrijwilligerswerk is natuurlijk geen excuus om geen betaald werk te zoeken of aan te nemen. Soms is vrijwilligerswerk een onderdeel van een re-integratietraject. U maakt dan afspraken met uw casemanager of coach over het soort werk, hoeveel u werkt en wat u ervan gaat leren. Wilt u vrijwilligerswerk doen? Dan moet u dit altijd overleggen met uw casemanager. Hij of zij bekijkt dan of u aan de voorwaarden voldoet. Heeft u (met onze toestemming) vrijwilligerswerk gevonden? Dan moet u dit altijd schriftelijk melden. Ook een (onkosten)vergoeding voor het vrijwilligerswerk moet u altijd schriftelijk melden, zie hoofdstuk 4 Als u een uitkering heeft. Krijgt u een vergoeding voor vrijwilligerswerk en bent u 27 jaar of ouder? Als uw vergoeding hoger is dan een bepaald bedrag per maand en meer dan een bepaald bedrag per jaar, dan wordt een deel van de vergoeding gekort op uw uitkering. Uw casemanager kan u vertellen welke bedragen op dat moment gelden. Terug naar inhoudsopgave 6

11 2. Aanvragen van een uitkering Wie kan een bijstandsuitkering krijgen? Heeft u een laag inkomen en te weinig geld om in uw levensonderhoud te kunnen voorzien? Dan komt u waarschijnlijk in aanmerking voor een bijstandsuitkering. Hiermee kunt de periode overbruggen tot u weer voldoende eigen inkomsten heeft. De gemeente beoordeelt of u recht heeft op een bijstandsuitkering en beslist wat de hoogte van uw bijstand wordt. De belangrijkste voorwaarden om een bijstandsuitkering te kunnen ontvangen, zijn: U woont in Nederland; U hebt de Nederlandse nationaliteit of een geldige verblijfsstatus en een verblijfsdocument; U (en uw eventuele partner) heeft niet genoeg inkomen om in uw levensonderhoud te voorzien; U heeft geen recht op een andere uitkering; U bent niet gedetineerd; Uw eigen vermogen komt niet boven een bepaald bedrag uit * U doet mee aan activiteiten die de gemeente u aanbiedt om werk te vinden *) Bij IOAW en IOAZ wordt niet gekeken naar vermogen. Voorliggende voorziening Een bijstandsuitkering is een vangnet. U krijgt deze uitkering pas, als blijkt dat u onvoldoende eigen inkomsten heeft uit werk en ook geen recht heeft op andere uitkeringen. Deze inkomstenbronnen heten 'voorliggende voorzieningen'. Als u recht heeft op een voorliggende voorziening, dan moet u hiervan gebruik maken. Dit zijn onder meer: bepaalde heffingskortingen van de Belastingdienst WW (werkeloosheidswet) ZW (ziektewet) WIA (werk en inkomen naar arbeidsvermogen) WAO (wet arbeidsongeschiktheidsverzekering) Wajong (wet arbeidsongeschiktheidsverzekering jonggehandicapten) TW (toeslagenwet) AOW (algemene ouderdomswet) ANW (algemene nabestaandenwet) WSF (wet studiefinanciering) Alimentatie Als u door eigen schuld geen recht meer heeft op een voorliggende voorziening of er bewust geen gebruik van maakt, dan kan dat gevolgen hebben voor uw uitkering. Terug naar inhoudsopgave 7

12 Soorten uitkeringen U kunt verschillende soorten uitkeringen bij de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling aanvragen: Participatiewet (voorheen: Wet Werk en Bijstand) Dit is een bijstandsuitkering voor mensen tussen 18 jaar en de pensioengerechtigde leeftijd. De bijstandsuitkering voor pensioengerechtigden wordt uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) Deze regeling biedt mensen met een uitkering de mogelijkheid om een eigen bedrijf te starten of een zelfstandig beroep uit te oefenen. Het Bbz is ook bedoeld voor: - zelfstandigen die tijdelijk in financiële nood zitten; - zelfstandigen die willen stoppen met hun bedrijf en die niet meer rondkomen van de inkomsten; - zelfstandigen van 55 jaar en ouder die minder verdienen dan een bijstandsuitkering. Wet inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte Werknemers (Ioaw) De Ioaw-uitkering is een uitkering voor mensen, die geboren zijn voor 1 januari 1965, en die op of na hun 50ste werkloos zijn geworden. Deze is uitkering is er ook voor een kleine groep gedeeltelijk arbeidsongeschikten. Het gaat meestal om mensen die de maximale duur WWuitkering hebben gehad. Het verschil met een bijstandsuitkering is dat het niet uitmaakt of u vermogen heeft, zoals een eigen huis of spaargeld. Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandigen (IOAZ) Dit is een uitkering voor mensen die een eigen bedrijf of zelfstandig beroep hebben gehad en hiermee moesten stoppen, omdat ze er te weinig mee verdienden. Zij moeten tussen 55 en 65 jaar oud zijn of gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. De onderneming mag geen kans van slagen meer hebben. Hoe vraagt u een bijstandsuitkering aan? De aanvraagprocedure verschilt per uitkering of regeling. Bijstandsuitkering op grond van de Participatiewet en Ioaw U kunt een bijstandsuitkering op grond van de Participatiewet of de Ioaw aanvragen via de website van Hiervoor heeft u uw DigiD nodig. Heeft u geen DigiD? Bel dan direct het Werkplein of de UWV-vestiging bij u in de buurt. Leg uit dat u een bijstandsuitkering wilt aanvragen, maar dat u nog geen DigiD heeft. Vraag daarna uw DigiD aan via Dit kan ongeveer 5 dagen duren! Heeft u uw DigiD ontvangen? Schrijf u dan zo snel mogelijk in bij UWV en vraag uw bijstandsuitkering aan. Na uw bijstandsaanvraag ontvangt u binnen 48 uur een met een bevestiging van uw aanvraag. In de staat ook welke bewijsstukken u binnen 8 dagen bij de gemeente moet inleveren. Wanneer uw aanvraag bij de gemeente binnen is, ontvangt u een uitnodiging voor een afspraak met een casemanager. Voor jongeren tot 27 jaar: Voor hun geldt eerst een wettelijke zoektijd van vier weken, voordat hun bijstandsaanvraag in behandeling wordt genomen. Voor jongeren die voorafgaand aan de aanvraag een werkeloosheidsuitkering (WW) hebben ontvangen, geldt de zoektijd van vier weken niet. Terug naar inhoudsopgave 8

13 In deze zoektijd moet u eerst onderzoeken of terugkeer naar school mogelijk is. Als dat niet mogelijk is, dan moet u op zoek gaan naar werk. Bewaar van deze 28 dagen alle bewijzen, bijvoorbeeld een medische verklaring of een officiële brief of van school, sollicitatiebrieven en inschrijvingen bij uitzendbureaus. Pas na deze vier weken wordt bepaald of u recht heeft op een uitkering. Zorg er wel voor dat u zich inschrijft bij het UWV en dat u een verzoek voor een uitkering start. De zoektijd van vier weken gaat in op de dag dat u zich hebt aangemeld via voor een uitkering. Bijstandsuitkering op grond van Bbz of IOAZ Voor informatie en het indienen van een aanvraag kunt u zonder afspraak iedere werkdag van 9.00 tot uur terecht bij Loket Wegwijs in uw woonplaats. Dit kan zowel telefonisch als persoonlijk, zie voor adres- en telefoongegevens hoofdstuk 8 Handige informatie. Belangrijke telefoonnummers en adressen ). De betreffende medewerkers kunnen u verder informeren over de aanvraagprocedure. Verstrekken van informatie Nadat wij uw aanvraagformulier hebben ontvangen, krijgt u een schriftelijke uitnodiging voor een gesprek over de uitkering. Leest u die brief zorgvuldig en volgt u de aanwijzingen op. Vaak verzoeken wij u nog aanvullende gegevens mee te nemen naar het gesprek. Het is belangrijk dat u alle gevraagde informatie op tijd aanlevert. Dan kunnen wij uw recht op uitkering sneller beoordelen. Als u de informatie niet of niet tijdig aanlevert, krijgt u een brief. Hierin verzoeken wij u nogmaals de gevraagde gegevens voor een bepaalde datum te verstrekken. Dit noemen we de hersteltermijn. Als u binnen deze termijn de gevraagde gegevens niet aanlevert, dan kunnen wij de aanvraag niet beoordelen en afhandelen. Deze wordt dan buiten behandeling gesteld. Dat betekent dat u geen uitkering krijgt en u opnieuw via een uitkering moet aanvragen. De ingangsdatum van de eventuele uitkering is dan in principe de datum waarop u de aanvraag opnieuw indient. Onderzoek naar het recht op uitkering Zodra wij alle noodzakelijke gegevens ontvangen hebben, bekijken wij of u recht heeft op een uitkering (zie ook hoofdstuk 3 Bepalen van de uitkering). Wij controleren uw gegevens met informatie die wij via het digitale klantdossier krijgen, bijvoorbeeld vanuit de Basisregistratie Personen, de Belastingdienst, Rijksdienst Wegverkeer (RDW), UWV/Werkbedrijf en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Soms is er toch nog meer informatie van u nodig. Deze informatie vragen wij dan bij u op. Soms bezoeken wij u thuis. Dit heeft dan te maken met het beoordelen van uw woonsituatie. Op grond van de wet hebben wij acht weken de tijd om uw aanvraag af te handelen. Soms wordt die termijn verlengd, bijvoorbeeld als meer onderzoek nodig is. Als dat het geval is, ontvangt u hier schriftelijk bericht van. Hoe gaan wij om met persoonsgegevens? Als u een uitkering aanvraagt, maar ook als u al een uitkering heeft, gebruiken wij voortdurend persoonsgegevens. Wij moeten hierbij wel rekening houden met uw privacy. Dit is bepaald in de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Dat betekent dat wij persoonsgegevens alleen mogen opvragen: - als deze noodzakelijk zijn om het recht op uitkering te kunnen bepalen; - als wij u willen informeren over uw rechten en plichten; - als wij u kunnen ondersteunen bij het zoeken naar werk. Gegevens over gezondheid mogen alleen worden verwerkt, als ze belangrijk zijn voor de re-integratie in verband met ziekte of arbeidsongeschiktheid. Terug naar inhoudsopgave 9

14 Wij mogen persoonsgegevens alleen uitwisselen met andere instanties als de Participatiewet, Ioaw of Ioaz ons hiertoe verplicht of de mogelijkheid biedt dan wel met uw uitdrukkelijke toestemming. Het College bescherming persoonsgegevens (Cbp) houdt in de gaten of gemeenten zich aan deze wetten houden. Meer informatie over dit onderwerp vindt u op de website van de Rijksoverheid. Kan ik een voorschot op de uitkering krijgen? Na uw aanvraag voor een uitkering moet u wachten op de beslissing van afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling. In deze periode krijgt u in principe automatisch een voorschot uitgekeerd. Dit voorschot wordt binnen vier weken na uw aanvraag uitbetaald en daarna iedere vier weken. U moet dan wel alle gegevens aan ons gegeven hebben. Het voorschot is minimaal 90% van de uitkering die u mogelijk gaat krijgen. In de volgende situaties heeft u géén recht op een voorschot: U geeft ons belangrijke gegevens niet, niet op tijd of onvolledig én dit is uw schuld U werkt onvoldoende mee aan ons onderzoek naar uw recht op bijstand Het is ons duidelijk dat u geen recht op een uitkering zult hebben U moet het voorschot later weer terugbetalen. Het wordt meestal verrekend met de eerste betaling van de uitkering. Houd er rekening mee dat u het voorschot ook terug moet betalen als wij uw aanvraag voor een uitkering afwijzen! Als u geen voorschot wilt, geef dit dan tijdig aan ons door. Beslissing op uw aanvraag Nadat alle informatie bekeken is, nemen wij een besluit op uw aanvraag uitkering. U ontvangt dan een officiële brief, waarin staat welk besluit wij hebben genomen op uw aanvraag. Dit wordt ook wel een beschikking genoemd. Bent u het niet eens met het besluit? Dan kunt u bezwaar maken. Zie voor meer informatie hoofdstuk 7 Bezwaar en beroep / klachten. Terug naar inhoudsopgave 10

15 3. Bepalen van de uitkering Hoogte van uw uitkering De hoogte van de uitkering is afgeleid van het minimumloon. De overheid stelt elk jaar op 1 januari en 1 juli de normbedragen vast voor de uitkering. U kunt de nieuwe bedragen terug vinden op Welk normbedrag voor u geldt, hangt af van uw leeftijd en uw leefsituatie. Ook wordt gekeken of u huisgenoten heeft met wie u kosten kunt delen. Dat laatste heet de kostendelersnorm. Wat is de kostendelersnorm? In de Participatiewet geldt de kostendelersnorm. Met de kostendelersnorm bepalen wij de hoogte van uw uitkering. De kostendelersnorm houdt rekening met de voordelen van het kunnen delen van kosten (huur, elektriciteit, water etc.) binnen één huishouden, vandaar de kostendelersnorm. De kostendelersnorm wordt lager naarmate u meer medebewoners heeft met wie u kosten kunt delen. Voor de kostendelersnorm maakt het niet uit of u getrouwd bent en of u familie bent van elkaar. Het maakt ook niet uit waarom u samen een woning deelt. Als één van u bijvoorbeeld zorg nodig heeft en door de ander wordt verzorgd, dan geldt ook de kostendelersnorm. Bent u jonger dan 21 jaar? Dan geldt de kostendelersnorm niet. Woont u alleen en deelt u uw woning niet met andere meerderjarigen? Dan geldt de kostendelersnorm geldt ook niet. In dat geval gelden de normale uitkeringsbedragen, die in de wet staan. De kostendelersnorm vanaf 1 januari 2016: wat houdt dat in? Vanaf 1 januari 2016 heeft de overheid de kostendelersnorm aangepast. Hierdoor is de kostendelersnorm duidelijker geworden en houdt deze beter rekening met uw situatie. De kostendelersnorm wordt lager naarmate u meer medebewoners heeft met wie u kosten kunt delen. Deze medebewoners worden ook wel kostendelende medebewoners genoemd. Wie wordt er niet als kostendelende medebewoner aangemerkt? - Personen tot 21 jaar; - Echtgenoot van de persoon met een uitkering; - Medebewoner met wie u een aantoonbare commerciële relatie heeft; en - Studenten/leerlingen die onderwijs volgen Als u een medebewoner heeft, beoordelen wij met aanvullende regels of hij/zij als kostendelende medebewoner wordt aangemerkt. Uw casemanager kan u hier meer informatie over geven. Terug naar inhoudsopgave 11

16 Hoe werkt de kostendelersnorm? Hoe meer kostendelende medebewoners tot een huishouden behoren, hoe lager de uitkering voor de persoon met recht op een uitkering. In de volgende tabel ziet u de uitkeringshoogte in percentage per huishoudtype. Het normbedrag bijstand (of de grondslag Ioaw/Ioaz) die geldt voor gehuwden of samenwonenden is 100% wettelijk minimumloon. Huishoudtype met meetellende medebewoners Bijstandsnorm per persoon 0 70% 70% 1 50% 100% / 3 % 130% 3 40% 160% 4 38% 190% Totale bijstandsnorm als alle personen bijstand ontvangen Dus bij een huishouden met vier meetellende personen krijgt elke persoon die recht heeft op een uitkering een uitkering van maximaal 38% van de norm voor gehuwden of samenwonenden. Bovenstaande tabel stopt bij een huishouden met vier meetellende medebewoners. Maar de kostendelersnorm geldt ook voor huishoudens met meer dan vier meetellende medebewoners. Wanneer gaat de kostendelersnorm in? De kostendelersnorm is ingevoerd vanaf 1 januari De wijzigingen in de kostendelersnorm gaan in per 1 januari Ontving u voor 1 januari 2016 al een uitkering? En wordt uw uitkering lager als gevolg van de wijzigingen in de kostendelersnorm? Dan valt u onder het overgangsrecht. U krijgt dan tot 1 juli 2016 een uitkering, die op de oude manier is berekend zoals die geldig was voor 1 januari Daarna geldt ook voor u de nieuwe kostendelersnorm. Kostendelersnorm bij uitkering Ioaw en Ioaz De kostendelersnorm in de Ioaw en Ioaz is per 1 juli 2015 ingevoerd. De kostendelersnorm in de Ioaw en Ioaz is anders dan in de Participatiewet. Heeft u medebewoners die meetellen voor de kostendelersnorm? Dan wordt uw uitkering in stappen verlaagd van 70% naar 50% van de gehuwdennorm. Vanaf 1 juli 2015 wordt de uitkering ieder jaar met 5% verlaagd. Op 1 januari 2019 ontvangt u dan 50% van de gehuwdennorm. De uitkering blijft altijd 50%. Het maakt niet uit met hoeveel personen u samenwoont. Tellen de inkomsten van medebewoners mee? Als u getrouwd bent of samenwoont, tellen eventuele inkomsten van u en uw echtgenoot mee voor de hoogte van de uitkering. Inkomsten van andere medebewoners tellen niet mee voor de hoogte van uw uitkering. Terug naar inhoudsopgave 12

17 Inkomsten De uitkering vult uw inkomsten aan tot het bedrag waar u recht op heeft. Anders gezegd, we trekken uw (gezamenlijke) inkomsten af van de uitkering. U moet niet alleen uw eigen inkomen doorgeven, maar ook die van uw eventuele partner. Het gaat om alle inkomsten die met werk, uitkering, vrijwilligerswerk, opleiding of levensonderhoud te maken hebben, bijvoorbeeld: inkomsten uit een betaalde baan, uitkering op grond van de Ziektewet, WAO, WIA, WW of Wajong, alimentatie, heffingskortingen van de Belastingdienst, studiefinanciering, inkomsten uit levensverzekering, pensioenuitkering (ook afkoop van pensioenen). Heeft u geen andere inkomsten? Dan krijgt u het volledige uitkeringsbedrag dat voor u geldt. Zijn uw (gezamenlijke) inkomsten veranderd? Dan moet u dit direct aan ons doorgeven. In dat geval passen we de hoogte van de uitkering namelijk aan, of zetten we de uitkering stop. Hoe u inkomsten of wijzigingen in uw inkomsten doorgeeft, leest u in hoofdstuk 4 Als u een uitkering heeft. Vrijlating van inkomsten Vindt u een baan op oproepbasis of in deeltijd en bevordert deze het verkrijgen van betaald werk? Als uw inkomsten niet hoger zijn dan uw uitkering kunnen wij een deel van uw inkomsten vrijlaten. U houdt dan maandelijks wat meer geld over dan de uitkering. Er zijn 3 soorten inkomstenvrijlatingen: Algemene inkomstenvrijlating; Inkomstenvrijlating alleenstaande ouder; Inkomstenvrijlating wegens een medische urenbeperking Algemene inkomstenvrijlating Het gaat om 25% van uw inkomsten uit arbeid tot maximaal 196,00 per maand. Dit kan maximaal 6 maanden lang. U moet wel 27 jaar of ouder zijn. Inkomstenvrijlating alleenstaande ouder Na de algemene inkomstenvrijlating van de 6 maanden kan een alleenstaande ouder nog een inkomstenvrijlating krijgen, deze keer voor de duur van 30 maanden. Als alleenstaande ouder moet u dan wel een kind hebben dat jonger is dan 12 jaar. Ook moet het werk moet bijdragen aan het verkrijgen van betaald werk. Inkomstenvrijlating wegens een medische urenbeperking Kunt u aantoonbaar niet volledig werken door ziekte, een gebrek, zwangerschap of bevalling? Dan kunnen 15% van uw inkomsten uit arbeid tot maximaal tot maximaal 124,- per maand vrijlaten. De maximale bedragen kunnen ieder jaar gewijzigd worden door de overheid. Als u recht heeft op een vrijlating passen wij deze automatisch toe. U krijgt hierover wel een brief. Is er geen vrijlating toegepast, maar denkt u daar wel recht op te hebben? Neem dan contact met uw casemanager op. Terug naar inhoudsopgave 13

18 Vermogen Bij het bepalen van uw recht op uitkering kijken wij niet alleen naar uw inkomen, maar ook naar uw vermogen. Dit geldt niet voor een Ioaw-uitkering. Onderstaande uitleg is dus alleen bedoeld voor mensen met een uitkering op grond van de Participatiewet. Wat is vermogen? Onder het vermogen valt het totale vermogen dat u, uw eventuele partner en eventuele minderjarige kinderen hebben. We kijken naar het saldo op uw bank- en spaarrekeningen. Verder kijken we naar de waarde van levensverzekeringen, effecten, obligaties, aandelen en spaarbrieven. Ook luxe spullen die niet iedereen heeft tellen mee. Bijvoorbeeld de waarde van een auto, caravan of boot. U krijgt misschien nog geld van andere mensen. De waarde van deze vorderingen wordt ook meegerekend, ook al kunt u dat geld op dit moment niet gebruiken. Voor de overwaarde van een koopwoning, waarin u zelf woont, gelden bijzondere regels. Bij het berekenen van uw vermogen kan ook rekening gehouden worden met schulden. De schulden moeten wel aan bepaalde voorwaarden voldoen. Wetswijziging per 1 april 2016: bescherming pensioenopbouw De overheid verandert vanaf 1 april 2016 de Participatiewet over de bescherming van de pensioenopbouw. Er komt dan een nieuwe vrijlating voor gespaard vermogen dat bedoeld is als aanvulling op de AOW-uitkering, ofwel de oudedagsvoorziening. De overheid heeft gemeenten medio 2014 al verzocht om de regels per direct toe te passen. Gemeente Boxtel en Haaren passen de nieuwe regels al toe. Heeft u vermogen in een levens-, lijfrente- of spaarverzekering dat bedoeld is als aanvulling op uw AOW-uitkering? Dan geldt de nieuwe vrijlating mogelijk voor u. De vrijlating houdt in dat gespaard pensioen tot een bedrag van niet meetelt voor de vermogensgrens. U moet dan wel aan de voorwaarden voldoen. Voor meer informatie over de voorwaarden kunt u contact met ons opnemen. Vermogensgrens Dit alles wil niet zeggen dat u helemaal geen vermogen mag hebben. Een bepaald bedrag wordt vrijgelaten. De hoogte van die vermogensgrens hangt af van uw gezinssituatie (alleenstaand, alleenstaande ouder of samenwonend/gehuwd). Is uw vermogen hoger dan de voor u geldende vermogensgrens? Wat u meer bezit dan de vermogensgrens moet u eerst opmaken voordat u een u uitkering krijgt. U bent verplicht alle vormen van bezittingen en vermogen bij ons te melden, zie ook hoofdstuk 4 Als u een uitkering heeft. Vermogen en eigen huis Een koopwoning heeft vaak een behoorlijke waarde. Uw vermogen kan dus hoog zijn als u een koopwoning bezit. U heeft dan in principe geen recht op een uitkering. Toch kan iemand met een eigen huis een uitkering ontvangen. Soms wordt een hypotheek gevestigd. U krijgt dan een uitkering, maar u moet dit later weer terugbetalen. Een hypotheek vestigen gebeurt alleen als er veel overwaarde is in de woning, dus als de woning veel meer waard is dan het hypotheekbedrag. En een deel van die overwaarde tellen wij niet mee. Wanneer uw woning weinig of geen overwaarde heeft, hoeft u de uitkering niet terug te betalen. Terug naar inhoudsopgave 14

19 4. Als u een uitkering heeft Informatieplicht Er zijn veel zaken die bepalen of u recht heeft op een uitkering. Daarom moet u alle informatie geven, die nodig is om uw recht op en hoogte van de uitkering vast te stellen. Dat noemen wij de informatieplicht. Dit geldt als u een uitkering aanvraagt, maar ook daarna, als u een uitkering ontvangt. U, en alleen u, bent verantwoordelijk om wijzigingen door te geven. Wij controleren altijd de informatie die u geeft, bijvoorbeeld uw woonadres en werksituatie. Zo nodig informeren wij bij andere instanties of uw gegevens kloppen. Komt de informatie die u ons geeft niet overeen met onze gegevens? Of krijgen we een tip dat er iets niet klopt? Dan doen we een uitgebreide controle. Bij het opvragen van gegevens bij instanties houden wij rekening met uw privacy, zie ook hoofdstuk 2 Hoe gaan wij om met persoonsgegevens? Medewerkingsplicht U moet meewerken aan onderzoeken als u een uitkering heeft. Bijvoorbeeld, aan een onderzoek om vast te stellen of u nog recht heeft op een uitkering. Of, als wij u uitnodigen voor een gesprek. Ook moet u meewerken aan een huisbezoek. Werkt u niet mee, dan moet u daarvoor een geldige reden opgeven. Als u zich niet houdt aan deze verplichting, dan kunnen wij uw uitkering verlagen of zelfs beëindigen, zie hoofdstuk 6 Boete, verlaging en fraude. Welke informatie moet u doorgeven? U moet altijd inkomsten en wijzigingen in uw persoonlijke situatie aan ons doorgeven. Hieronder leggen wij uit welke informatie u moet doorgeven: 1. Inkomsten uit een betaalde baan, uitkering en/of (onkosten)vergoeding vrijwilligerswerk 2. Wijzigingen in uw situatie, zoals: wijziging in adres: bijv. verhuizing, samenwoning, scheiding, inwoning van andere personen wijziging in vermogen: bijv. erfenis, schenking, aanschaf/verkoop auto of motor, winst in loterij, afkoop (klein) pensioen wijziging bij kinderen: bijv. start of einde studie, verhuizing verblijf in het buitenland: meer informatie leest u in dit hoofdstuk start van een baan, vrijwilligerswerk of studie ontvangst van een nieuwe uitkering (WW, Ziektewet, Wajong, pensioen) Inkomsten geeft u door op het inkomstenformulier. Wijzigingen in uw situatie geeft u door op het wijzigingsformulier. Terug naar inhoudsopgave 15

20 Wanneer en hoe vult u het inkomstenformulier in? U vult het inkomstenformulier in als u of uw partner inkomsten of een (onkosten)vergoeding ontvangt, bijvoorbeeld uit een betaalde baan, uitkering, of vrijwilligerswerk. Inkomsten/vergoedingen uit arbeid, WW-uitkering of vrijwilligerswerk Heeft u inkomsten uit arbeid of een WW-uitkering? Of krijgt u een (onkosten)vergoeding uit vrijwilligerswerk? Dan moet u iedere maand uw (gezamenlijke) inkomsten opgeven. Dit werkt als volgt: U ontvangt iedere maand automatisch van ons een inkomstenformulier. Dit moet u volledig invullen, ondertekenen en naar ons terugsturen; Voeg een bewijsstuk bij het inkomstenformulier, waaruit de inkomsten of vergoeding duidelijk blijken. Voorbeelden van bewijsstukken zijn: loonstrook (werk), uitkeringsspecificatie (uitkering) of kopie bankafschrift (vrijwilligerswerk). U mag bewijsstukken ook digitaal doorsturen; Lever het inkomstenformulier (met de bewijsstukken) uiterlijk op de eerste dag van de nieuwe maand in. Uw inkomstenformulier van mei levert u dus uiterlijk op 1 juni in. Nog geen bewijsstuk? Heeft u op de eerste dag van de nieuwe maand nog geen bewijsstuk van uw inkomsten van de vorige maand? Meld op het inkomstenformulier altijd het aantal uren wat u heeft gewerkt en uw uurloon en lever het formulier op tijd in. Dan kunnen wij uw inkomsten schatten en uw uitkering alvast uitbetalen. Meld ook op het inkomstenformulier wanneer u het bewijsstuk wel kunt opsturen en stuur dit dan alsnog naar ons op. Inkomsten uit overige uitkeringen, pensioen of alimentatie Ontvangt u of uw partner een Ziektewet-, WAO-, WIA-, Wajong-uitkering, pensioen of alimentatie? Dan kan de hoogte hiervan ieder (half)jaar veranderen. Bijvoorbeeld, als er sprake is van wettelijke indexatie. Per 1 januari en 1 juli van ieder jaar verandert dan de hoogte van uw inkomsten. Dit werkt als volgt: U ontvangt van ons ieder half jaar automatisch een inkomstenformulier; Vul hierop de nieuwe hoogte in van uw uitkering; Voeg ook een bewijsstuk bij van de gewijzigde hoogte van de uitkering, pensioen of alimentatie. Wijzigt er tussentijds iets in uw inkomsten? Dan moet u dat direct doorgeven op het inkomstenformulier. Giften en recht op uitkering Een gift kunt u krijgen van een persoon of een instantie. De gift kan iets eenmaligs zijn, maar kan ook vaker terugkeren. U kunt denken aan een eenmalige uitkering van een armoedefonds of aan een extraatje dat u af en toe van een familielid krijgt. In principe geldt dat al uw inkomsten in mindering worden gebracht op uw bijstandsuitkering. Terug naar inhoudsopgave 16

21 Voor giften kunnen wij een uitzondering maken. Wij bekijken dan wel of u door de gift niet te veel of te luxe dingen kunt kopen in vergelijking met andere mensen met een bijstandsuitkering. Ook kunnen wij kijken naar de bestemming van de gift: als uw gift voor levensonderhoud bedoeld is, dan kan de gift op uw uitkering in mindering worden gebracht. Uw bijstandsuitkering is immers ook bedoeld voor uw levensonderhoud. Verder is van belang dat aan de gift geen verplichtingen mogen zitten. Giften die aan deze voorwaarden voldoen, kunnen wij tot een bedrag van 910,00 per kalenderjaar vrijlaten. U moet het ontvangen van een gift altijd melden bij ons op een wijzigingsformulier. Alleen dan kunnen wij beoordelen of uw gift wordt vrijgelaten op uw uitkering. Schadevergoeding en recht op uitkering Schadevergoedingen of smartengeld worden niet automatisch vrijgelaten op uw uitkering. Wij kunnen bepalen dat zeer hoge schadevergoedingen niet passen bij de gedachte dat een bijstandsuitkering een laatste vangnet is. Uw schadevergoeding kan dan in mindering worden gebracht op uw uitkering. Bepaalde vergoedingen worden wel automatisch vrijgelaten. Vraag meer informatie bij uw casemanager. U moet het ontvangen van een schadevergoeding altijd melden bij ons op een wijzigingsformulier. Alleen dan kunnen wij beoordelen of deze wordt vrijgelaten op uw uitkering. Wanneer en hoe vult u een wijzigingsformulier in? U vult het wijzigingsformulier in als er veranderingen zijn, die het recht op uitkering of de hoogte van de uitkering kunnen beïnvloeden (zie Welke informatie moet u doorgeven? ). Dit werkt als volgt: u moet het formulier volledig ingevuld en ondertekend naar ons terug sturen; voeg altijd een bewijsstuk bij het wijzigingsformulier, waaruit de wijziging duidelijk blijkt; lever dit formulier binnen één week na ontstaan van de wijziging in. Waar vindt u het inkomsten- en wijzigingsformulier? Als u (wisselende) inkomsten heeft, ontvangt u automatisch iedere maand een inkomstenformulier thuis. Bij het intakegesprek over uw uitkering heeft u van uw casemanager een inkomsten- en wijzigingsformulier gekregen. Heeft u geen inkomstenformulier of wijzigingsformulier meer? Op de website van uw gemeente kunt u beide formulieren downloaden (voer inkomstenformulier of wijzigingsformulier in via de zoekfunctie). Ook kunt u deze formulieren krijgen bij de receptie van uw gemeentehuis en Loket Wegwijs (zie hoofdstuk 8 Handige informatie). Hoe levert u het inkomsten-/ wijzigingsformulier in? U kunt het wijzigingsformulier per post versturen of in de brievenbus van het gemeentehuis doen. Ook kunt u deze inleveren bij de receptie van uw gemeentehuis. Vraag bij de receptie om een afgiftebewijs. Terug naar inhoudsopgave 17

22 Wat gebeurt er als u inkomsten of wijzigingen te laat of niet doorgeeft? Geeft u inkomsten of wijzigingen te laat of niet door? Dan kan dit gevolgen hebben voor uw uitkering. Uw uitkering kan verlaagd of zelfs beëindigd worden, zie hoofdstuk 6 Boete, verlaging en fraude. Twijfelt u of u iets wel of niet moet doorgeven? Voorkom problemen en geef bij twijfel altijd informatie door aan ons. Bel voor advies de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling. Geef de inkomsten of wijziging altijd schriftelijk door op het desbetreffende formulier. Een persoonlijke of telefonische melding bij uw contactpersoon is niet voldoende! Wanneer ontvangt u de uitkering? De betaling van de uitkering vindt maandelijks plaats. De uitkering wordt rond de 15de van de maand op uw rekening bijgeschreven. De uitkering wordt altijd achteraf betaald. Dat betekent dat de uitkering van de maand mei rond 15 juni wordt betaald. Ontbreken er bewijsstukken? Dan krijgt u de uitkering op een latere datum. Op vindt u via Producten en Diensten > Werk en inkomen bij bijstandsuitkering de betaaldata voor het komende kwartaal terug. U krijgt ook vakantiegeld. Wij sparen uw vakantiegeld op. Dit wordt jaarlijks in de maand juni uitbetaald. Wanneer moet u uitkering aan ons terugbetalen? Als blijkt dat u onterecht een uitkering heeft ontvangen, dan kunnen wij die van u terug vorderen. Dat wil zeggen dat u uitkering moet terugbetalen. Dit kan bijvoorbeeld als u later geld krijgt dat voor de periode bedoeld is, waarover u uitkering heeft gekregen. Heeft u te veel uitkering gekregen? Dan eisen wij het te veel ontvangen deel van u terug. Wij zijn wettelijk verplicht om bij een terugvordering rekening te houden met uw beslagvrije voet (zie hieronder). Beslagvrije voet: wat houdt dat in? De beslagvrije voet is dat deel van uw uitkering wat wij niet mogen gebruiken om schulden (terugvorderingen) die u bij ons heeft mee te verrekenen. De beslagvrije voet is dus dat deel van uw uitkering wat u echt nodig heeft om van te leven. In beginsel is de beslagvrije voet 90% van de voor u geldende bijstandsnorm. Ook deurwaarders en incassobureaus zijn wettelijk verplicht om rekening te houden met de beslagvrije voet. Mag u met een uitkering in het buitenland verblijven? U mag met een uitkering in het buitenland verblijven. Maar er gelden wel voorwaarden. U moet het altijd vóóraf aan ons doorgeven, als u naar het buitenland wilt. Volgt u een re-integratietraject? Overleg dan met uw trajectbegeleider en uw casemanager wanneer en hoe lang u naar het buitenland gaat. Gaat u te lang of zonder toestemming naar het buitenland of loopt u door uw verblijf een baan mis? Dan kan de uitkering verlaagd of zelfs beëindigd worden, zie hoofdstuk 6 Boete, verlaging en fraude Terug naar inhoudsopgave 18