Copyright Niets uit deze scriptie mag zonder schriftelijke toestemming openbaar worden gemaakt,verspreid en/of verveelvoudigd.

Transcriptie

1 Copyright Niets uit deze scriptie mag zonder schriftelijke toestemming openbaar worden gemaakt,verspreid en/of verveelvoudigd. Gebruik van de informatie voor persoonlijke doeleinden is toegestaan; citeren mag alleen met bronvermelding.

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29 NOT MADE BY HAND, NOT MADE IN CHINA Volgens software specialist Frank Broos zullen de 3D programma s binnen een jaar of vijf op scholen beschikbaar zijn voor studenten. Hij verwacht dat de software dusdanig zal versimpelen dat het vergelijkbaar is met programma s als Photoshop en Illustrator. 4.4 Printbaar textiel? Wanneer het zover is, dat het mogelijk wordt om textiel te printen, zullen de eigenschappen van dit printbaar textiel minstens de eigenschappen van onze huidige stoffen moeten kunnen evenaren. Draagcomfort, vochtopname, flexibiliteit, wasbaarheid, kwaliteit en duurzaamheid zijn enkele van de aspecten die hierbij aan bod zouden komen. Om een voorspelling te doen voor het 3D- printen van textiel gaan we eerst even buiten het boekje van de 3D- printtechnologie. Je bent misschien nog niet bekend met de Spray- on Fabric. Deze techniek houdt in dat katoen in vloeibare vorm uit een spuitbus op het lichaam wordt gespoten. Zodra het vloeibare materiaal het lichaam raakt, wordt de substantie vast. Op deze manier is het dus mogelijk om doormiddel van vele lagen het materiaal direct op het lichaam te passen in unieke, perfect zittende pasvorm. (Rey 2013) Nu even terug naar het 3D- printen. Wanneer het mogelijk is om katoen in een vloeibare vorm te brengen, moet deze grondstof ook geschikt zijn om mee te printen. Denk aan 3D- printen in de vorm van SLS, waarbij vloeibaar materiaal doormiddel van een verplaatsbare spuitmond laag voor laag een object opbouwt. Hierbij zou het dus technisch mogelijk moeten zijn om een kledingstuk op te bouwen. Philip Delamore, directeur van de Digital Fashion Studio aan the London College of Fashion deelt wat van zijn hersenspinsels in een artikel in het nieuwe magazine Print Shift. In dit artikel haalt hij voorzichtig aan wat de huidige experimenten in het bio printen op lange termijn voor gevolgen zouden kunnen hebben op het printen van textiel. Het printen van proteïnen zou gevolgd kunnen worden door de logisch daarop volgende stap: het printen van zijde en soortgelijke materialen. In datzelfde artikel is Chris Sanderson, strategy en insight director aan the Future Laboratory van mening dat 3D- printen in de toekomst hand in hand zal gaan met andere 3D- technieken als 3D- breien en 3D- weven. De 3D- technology zal pas echt relevant voor de mode industrie worden wanneer er gerealiseerd wordt dat deze technologie de mogelijkheid biedt om op een hele andere manier met het menselijk lichaam te werken. Mode gaat over drie dimensies en het gaat heel interessant worden wanneer iets in drie dimensies gemaakt kan worden om perfect om het menselijk lichaam te passen. (Barret 2013c) 4.5 Perspectief kwaliteit De kwaliteit van een 3D- print is voornamelijk afhankelijk van het materiaal en de soort printer. Zoals je begrijpt zijn de high- end printers kwalitatief niet te overtreffen door andere soort printers. Daarbij is de kwaliteit van materiaal al vergevorderd doordat het printen van bepaalde structuren geen beperkingen meer heeft. Gekeken naar huidige onderzoeken en naar de vordering van ontwikkelingen in structuren en materiaal zal het over 10 jaar mogelijk zijn om textiel te printen vergelijkbaar met stoffen die we nu kennen. Een andere reden voor deze aanname is de vrijheid in textuur die al eerder in dit rapport aan bod is gekomen. De reden dat wij nu gewoven en gebreide (getwiste en getwijnde) stoffen hebben, is dat deze textuur positieve stofeigenschappen met zich mee brengt. Deze manieren van 30 AFSTUDEERONDERZOEK 3D- PRINTEN IN DE MODE- INDUSTRIE

30

31

32

33

34 NOT MADE BY HAND, NOT MADE IN CHINA Figuur 5(Gartner 2012) Wanneer we kijken naar het stijgende percentage eindproducten dat nu al geprint wordt (momenteel 28% met een marktwaarde van 616 miljoen dollar) en naar het feit dat het grootste deel van de mensen binnen de 3D- printindustrie zich onderdeel beschouwen van de maker movement, kunnen we concluderen dat 3D- printen in toenemende mate interessant is voor het individu. Toch, wanneer we kijken over een tijdsspanne van 10 jaar zal de echte integratie van het 3D- printen voor het individu nog op zich laten wachten. Voornaamste reden hiervoor is dat de huidige generatie langer de tijd nodig zal hebben om zich vertrouwt te maken met het verschijnsel. Ook zal de 3D- techniek zodanig door- en uitontwikkeld moeten worden, dat het commercieel op alle gebied kan concurreren met bestaande technieken en methoden. Denk in dit verband aan de ontwikkeling van de dvd. De beeldplaat is al ontwikkeld eind jaren 70, maar commercieel is de dvd pas in het tweede millennium tot ontwikkeling gekomen. Met de komst van de volgende generatie, die opgroeit met deze (verder ontwikkelde) technologie en hiermee volledig bekent en vertrouwt is, zal eenieder kansen en toepassingen gaan zien en hier ook echt iets mee kunnen. Wanneer we wat verder kijken, zeg 10 tot 15 jaar, dan kun je het volgende zien gebeuren: Vergelijk de 3D- ontwikkeling met die in de fotografie jaren geleden. Vroeger had je een fotograaf nodig om goede foto s te maken en deze te ontwikkelen. Toen kwamen de eerste goede fototoestellen voor hobbygebruik, waarbij je ook nog eens makkelijk je foto s kon laten ontwikkelen bij winkels als het kruitvat. Met de komst van de digitale camera s is iedereen in staat om prachtige foto s te maken en bewerken. Toch is het beroep fotograaf nooit uitgestorven, wil je echt goede foto s (denk aan bruiloften en bijzondere festiviteiten) dan ga je alsnog naar de professional. Er zullen dus altijd professionals blijven bestaan, de mensen die echt goed zijn in hun vak zullen nooit verdwijnen. Dezelfde situatie kun je nu schetsen voor het creatieve individu in de maker movement. AFSTUDEERONDERZOEK 3D- PRINTEN IN DE MODE- INDUSTRIE 35

35 NOT MADE BY HAND, NOT MADE IN CHINA Momenteel is de 3D- software en techniek nog erg specialistisch en alleen geschikt voor een professional. Nu al wordt gesproken over het feit dat iedereen een ontwerper kan zijn met deze 3D- technologie en het zal dan ook niet lang duren voordat ieder individu de kennis en beschikking heeft over de 3D- software en printers om zijn of haar eigen ontwerpen te (laten) printen. Toch is de verwachting dat het over 10 tot 15 jaar dezelfde kenmerken zal vertonen als de situatieontwikkeling die geschetst werd in de fotografie. We zullen over 10 tot 15 jaar gewend zijn aan het 3D- printen van producten. We zullen gewend zijn aan het idee dat we alles kunnen aanpassen naar onze persoonlijke wensen. We zullen onze huisraad kunnen laten printen bij een plaatselijke printservice en wanneer we een koffielepeltje missen, het klepje van de afstandsbediening, de knoop van een jas, of dat fotolijstje dat kapot is gevallen, dan laten we dat bij de Hema opnieuw printen. Maar, er zullen nog steeds professionele ontwerpers, services en bedrijven zijn die ons helpen bij het vormgeven en realiseren van meer ingewikkelde objecten als schoenen, speciaal ontworpen sieraden, glas, noem maar op. Want, niet iedereen is fotograaf en niet iedereen is een ontwerper en daarom zullen we uiteindelijk wel de gelegenheid hebben om te ontwerpen en te printen, maar zo nu en dan, wanneer het ertoe doet, uit gemaks- en kwaliteitsoverwegingen beroep blijven doen op de echte professional. Wat betreft het printen van textiel zal er een heleboel mogelijk zijn. De geprinte structuren en materialen zoals we die nu al hebben gezien maken een enorme ontwikkeling door. Over tien jaar zal het mogelijk zijn textiel te printen. Evenals structuren gelijk of beter aan textiel. Om het onderwerp co- creatie even aan te snijden: grote kans dat deze nieuw geprinte structuren helemaal niet meer de eigenschappen hebben zoals we die nu van textiel kennen. Neem nu wasbaarheid. Wanneer de ontwikkeling van 3D- printen en Nanotechnologie samenkomen, is het goed mogelijk dat deze nieuwe materialen zelfreinigend zijn en helemaal niet meer gewassen hoeven te worden. Ook de structuren zoals we die van breisels en weefsels kennen zullen hoogstwaarschijnlijk vervangen worden door mooiere, of effectievere, stevigere of juist flexibelere structuren. Aangezien we niet meer vast zitten aan traditionele weef- of breitechnieken. Hoogstwaarschijnlijk zal het over 10 jaar technisch mogelijk zal zijn Nano textiel te printen. Het zal echter veel langer duren voordat dit ook werkelijk veelvuldig in de textielindustrie gebruikt zal worden. Dat zal naar verwachting nog zeker 15 tot 20 jaar op zich laten wachten. Maar, de techniek zal er over 10 jaar zijn en daarmee ook de belofte. Kortom, over 10 jaar: - Is de keuze uit materiaal ongekend, toegespitst op textiel kunnen we voorspellen dat het mogelijk zal zijn materialen en structuren te printen die uiterst geschikt zullen zijn voor kleding - De kwaliteit van de geprinte producten zal beter zijn dan die we kennen van huidige technieken doordat complexiteit er niet meer toe doet - De software zal toegankelijk zijn voor iedereen en de jongere generatie zal deze met de paplepel hebben ingegoten gekregen - Winkels als de Hema, Kruitvat en Ikea zullen een 3D- printservice aanbieden - 3D- printen zal ver geïntegreerd zijn in de maatschappij en in de plaatselijke copyshop zal je verschillende printers hebben voor het printen van 3D- files - We zullen al onze producten volledig aangepast kunnen krijgen naar onze wensen 36 AFSTUDEERONDERZOEK 3D- PRINTEN IN DE MODE- INDUSTRIE

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65 NOT MADE BY HAND, NOT MADE IN CHINA V Kwantitatieve voorspellingen Marktwaarde ,7 miljard dollar ,2 miljard dollar (groei 29%) 28% van deze totale marktwaarde bestaat uit eindproducten ,7 miljard dollar ,5 miljard dollar ,8 miljard dollar (Wohlers 2013) Over de afgelopen 25 jaar een groei van gemiddeld 25% (Deighton 2013) Met de laatste jaren een groei van zo n 30% per jaar (Architectenweb 2013) Verder doorrekenend zou dit betekenen dat 3D- printen over 10 jaar een wereldwijde marktwaarde zal omvatten van zo n 18,3 miljard dollar. Verkoop van 3D- printers ,5 miljoen dollar Verkoop van DIY printers miljoen dollar (6,5% van totaalwaarde verkochte printers) van een stijging van 346% In 2012 stijging van nog maar 46% Ontwikkeling printsnelheid Voorbeeld Mammoth Stereolithography Printomvang max. 2 meter Printduur tot een week Uitgegaan van een ontwikkeling in printsnelheid, vergelijkbaar met Moore s Law zal de printsnelheid iedere twee jaar verdubbelen printsnelheid 2 meter per uur 2015 printsnelheid 4 meter per uur 2017 printsnelheid 8 meter per uur etc. Elke generatie printers wordt sneller Om een voorbeeld te geven. Het ontwerp van Iris van Herpen uit haar laatste collectie Voltage is gemaakt uit het nieuwe materiaal TPU 92A- 1 met de techniek Mammoth Stereolithography. Stel dat alleen het printen van deze jurk in totaal 1 week in beslag heeft genomen (dan hebben we het dus over de tijd dat de printer aan een stuk door heeft geprint, 168 uur) dan is het realistisch om te bedenken dat ditzelfde ontwerp over 10 jaar in 5,5 uur geprint zal kunnen worden. De kosten voor het printen worden hiermee dan ook 66 AFSTUDEERONDERZOEK 3D- PRINTEN IN DE MODE- INDUSTRIE

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

78

79

80

81

82

83

84 NOT MADE BY HAND, NOT MADE IN CHINA Verslag interview Olga Sjöroos Finse ontwerpster die onder andere onderzoek heeft gedaan naar flexibele materialen voor 3D- printen De komst van snelle productiemethoden brengt nieuwe mogelijkheden voor de ontwikkeling en het concept van textiel. De belangrijkste interessegebieden voor het gebruik van snel vervaardigt textiel wordt gezien als high- performance markt en de smart textiles markt. Het lijkt erop dat er een combinatie ontbreekt van 3D printing en stoffen. Daarom moet er grondig worden gezocht naar flexibele materialen. Als er een materiaal kan worden geprint die huidige textielsoorten kan evenaren, kan dit enorme voordelen hebben op gebied van ontwikkeling en prototyping. Nu hebben wij de mogelijkheden onderzocht van het gebruik van 3D- geprinte, zachte materialen als structuur in verschillende maten. Zo hebben we een borduurwerk gecreëerd. Door dit onderzoek naar flexibele, 3D- geprinte materialen, zijn we een ander pad in geslagen, weg van de stugge materiaalsoorten die we normaal van 3D- printen kennen. Het werk komt voort uit onderzoek naar zachte materialen en bestaande productiemethoden van het Departement Design, om tot productie van materiaal met behulp van 3D- printen te komen. Ik ben ervan overtuigd dat er een enorme ontwikkeling zal zijn de komende 10 jaar en ik weet zeker dat de techniek geheel bereikbaar zal zijn voor de consument. Er zullen zeker materialen zijn die de huidige textielsoorten kunnen evenaren. Deze nieuwe geprinte textielsoorten zullen waarschijnlijk niet meer in de structuren zijn zoals we die nu kennen omdat 3D- printen nieuwe mogelijkheden biedt, zoals bijvoorbeeld het printen van smart textiles. Wat betreft productieschakels hoop ik dat de gehele productieketen zal veranderen. Mogelijk zal bijvoorbeeld een deel van de groothandels verdwijnen vanwege steeds meer opkomende webshops en gepersonaliseerde producten. De consument zal zich uiteindelijk ook aan weten te passen, al heeft dit wel wat tijd nodig. Het grootste voordeel van 3D- printen zal zijn dat er geen voorraden meer nodig zijn. Er hoeft alleen nog geproduceerd te worden wat werkelijk nodig is. Voordelen voor ondernemers zie ik in de kansen om te kiezen voor meer specialisering. AFSTUDEERONDERZOEK 3D- PRINTEN IN DE MODE- INDUSTRIE 85

85 NOT MADE BY HAND, NOT MADE IN CHINA Verslag interview Rob Draaier Medeoprichter van Zazzy App voor het ontwerpen en printen van een 3D sieraad Zazzy wil digitale productie toegankelijk maken voor iedereen. Wij bouwen een applicatie waarmee iedereen op een hele makkelijke manier sieraden kan ontwerpen of customizen. Wat we uiteindelijk willen bereiken is dat wij een platform worden waar iedereen producten kan ontwerpen, kopen en verkopen. Wat wij als eerste oplossen is de ontwerpstap die op dit moment nog heel moeilijk is. Wij willen via de applicatie mensen die creatief zijn en dit willen uiten, de mogelijkheid bieden om dit te kunnen doen middels het ontwerpen en laten produceren van sieraden doormiddel van de 3D- techniek. We gaan samenwerken met ontwerpers, we gaan dus zelf niet op de ontwerpstoel zitten. Ons business model is productie gericht, wij gaan geld verdienen aan de productiekant. We willen met verschillende partijen die 3D- printers bieden samenwerken. Iedere partij heeft vaak zijn eigen specialisme in bijvoorbeeld materiaaleigenschappen. Reden voor het starten van dit bedrijf is de technologie die we zagen. We zagen wat je ermee kon en hoe je unieke producten kon produceren in zeer kleine oplages. We zagen dat niemand echt met de techniek kon werken. En daar willen wij nu een oplossing voor bieden. Wij bieden iets aan dat echt uniek is, iedereen kan een ontwerper zijn. Iedereen die wil kan een product ontwerpen en op de markt brengen. Groot voordeel is dat je niet meer vast zit aan grote merken en creative directors. Het kan allemaal veel sneller. Hoe onze app wordt ingericht? Het echte ontwerpen gaan we met professionals doen. We maken een app met een soort templates (ontworpen door designers) die je kunt aanpassen naar je smaak. De designer bepaalt wat er aan te passen valt (materiaal, vorm, inscripties, finishing, coating etc.) Ik denk dat we in de toekomst steeds meer ontwerpers zullen krijgen. Kleine ontwerpers zullen sneller kansen krijgen en ze hebben geen grote investeringen meer nodig om te starten. Ik denk dat 3D- printen op dit moment een hype is. Maar ik denk dat de consument weinig waarde hecht aan technologie. Ik denk dat het eerder in het merk zit, die brengt toegevoegde waarde. Over 10 jaar is 3D- printen gewoon een zoveelste productiemethode. Voordeel wel van de media aandacht op dit moment zijn alle nieuwe toepassingen die hieruit komen rollen. Wat betreft massaproductie denk ik niet dat deze zal stoppen, massaproductie zal echt wel goedkoper blijven. 86 AFSTUDEERONDERZOEK 3D- PRINTEN IN DE MODE- INDUSTRIE

86

87

88

89

90

91

92