Hoofdstuk 8 Starten met Draw:

Transcriptie

1 Inleidende gids Hoofdstuk 8 Starten met Draw: Het tekengereedschap van OpenOffice.org OpenOffice.org

2 Auteursrecht Op dit document is het auteursrecht 2005 van toepassing. De medewerkers aan dit document staan vermeld in de hieronder weergegeven paragraaf Auteurs. U mag het verspreiden zolang u zich houdt aan de voorwaarden van ofwel de GNU General Public License versie 2 of later ( óf de Creative Commons Attribution License, versie 2.5 of later ( Alle handelsmerken vermeld in deze gids behoren toe aan hun rechtmatige eigenaren. Auteurs Linda Worthington Daniel Carrera Iain Roberts Agnes Belzunce Jean Hollis Weber Michel Pinquier Alex Thurgood Jim Taylor Chris Bonde Reacties Onderhouden door: Linda Worthington lindaw@openoffice.org Gelieve alle commentaar of suggesties over dit document te richten aan: authors@user-faq.openoffice.org Publicatiedatum en softwareversie Gepubliceerd 5 april Gebaseerd op OpenOffice.org 2.1. Vertaling Dick Groskamp / Leo Moons Vertaald in januari 2007 U kunt een bewerkbare versie van dit document downloaden van

3 Inhoud Inhoud Auteursrecht...i Auteurs...i Reacties...i Publicatiedatum en softwareversie...i Vertaling...i Inleiding...1 Het werkvlak...2 De werkbalken...3 De werkbalk Standaard...5 De werkbalk Lijn en opvulstijl...5 De werkbalk Tekening...5 Een rechte lijn tekenen...5 Een rechthoek tekenen...6 Een cirkel tekenen...7 Tekst schrijven...8 De Kleurenbalk...8 De werkbalk Opties...10 Het magnetisch raster...10 De linialen...12 De Statusbalk...13 Geavanceerde functies...13 Dupliceren...13 Vormovergang...14 Objecten uitwisselen met andere programma's...15 Starten met Draw i

4

5 Inleiding Inleiding Draw is een vectortekenprogramma. Het biedt een aantal krachtige gereedschappen, die u in staat stellen om snel allerhande soorten afbeeldingen te maken. Vectorafbeeldingen worden opgeslagen en weergegeven als vectoren (een beschrijving van twee punten en een lijn) in plaats van als een verzameling beeldpunten. Vectorafbeeldingen maken een kleiner bestandsformaat mogelijk en het is mogelijk om ze zonder verlies van kwaliteit op een andere schaal weer te geven. Draw is perfect geïntegreerd in het OpenOffice.org-pakket en dit zorgt ervoor dat het uitwisselen van afbeeldingen met de andere modules van het pakket zeer eenvoudig is. Als u bijvoorbeeld een afbeelding maakt met Draw, is het gebruik daarvan in een Writerdocument zo eenvoudig als een knippen en plakken -operatie. U kunt ook rechtstreeks met afbeeldingen werken vanuit Writer en Impress, waarbij u van een deel van de functies en gereedschappen van Draw gebruik kunt maken. Draw s functionaliteit is zeer uitgebreid en compleet. Ook al werd het niet ontworpen met het oog op concurrentie met uitmuntende grafische toepassingen, bezit Draw meer functies dan de meeste tekenprogramma's die gewoonlijk geïntegreerd zijn in kantoorpakketten. Een paar voorbeelden van de tekenmogelijkheden om te zien wat zoal mogelijk is: lagenbeheer, magnetisch rasterpuntensysteem, dimensies- en maatweergave, verbindingen voor het maken van organisatorische overzichten, 3D-functies, die u in staat stellen om kleine drie-dimensionale tekeningen te maken (compleet met textuur- en lichteffecten), integratie van tekenen paginaopmaak en Béziercurves, om slechts een paar van de mogelijkheden te noemen. Starten met Draw 1

6 Het werkvlak Het werkvlak Het hoofdvenster van Draw ziet er uit zoals in Afbeelding 1. Afbeelding 1. Hoofdvenster van Draw Het grote gebied in het midden van het scherm is waar de tekeningen gemaakt worden. Daarnaast zijn werkbalken en informatiegebieden geplaatst, waarvan het aantal en de positie kan variëren al naargelang de, door u gekozen, opmaak van uw werkvlak. Veel mensen plaatsen bijvoorbeeld de veelgebruikte werkbalk Tekening aan de linkerkant van het werkvlak, in plaats van aan de onderzijde zoals hierboven wordt getoond. Starten met Draw 2

7 De werkbalken De vele werkbalken van Draw kunnen worden getoond of verborgen, al naargelang uw behoefte. Veel van de zwevende werkbalken in OOo 1.x zijn nu hoofdwerkbalken geworden in OOo 2.0. Opmerking Kies Beeld > Werkbalken om een werkbalk te tonen. Klik gewoon op Beeld > Werkbalken om werkbalken te tonen of te verbergen. U kunt, uit het menu dat verschijnt, kiezen welke werkbalken u wilt tonen. U kunt ook pictogrammen selecteren waarvan u wilt dat ze op de overeenstemmende werkbalk worden getoond. Selecteer Aanpassen uit het menu Beeld > Werkbalken, klik op de tab Werkbalken (zie Afbeelding 2), en selecteer dan de gewenste pictogrammen voor die werkbalk. Elke werkbalk heeft een andere lijst met pictogrammen. Afbeelding 2. Aanpassen van een werkbalk Starten met Draw 3

8 Veel pictogrammen in de werkbalken hebben een klein pijltje ernaast. Het pijltje geeft aan dat dit pictogram meerdere functies heeft. Klik op het pijltje en een submenu verschijnt, waarop de bijkomende mogelijkheden getoond worden (zie Afbeelding 3). Afbeelding 3 Een pijltje naast een pictogram geeft aan dat er meerdere mogelijkheden zijn Op dezelfde wijze kunt u klikken op het pijltje in de titelbalk van een zwevende werkbalk om meerdere functies weer te geven (zie Afbeelding 4). Afbeelding 4. Een pijltje op een zwevende werkbalk geeft aan dat er extra mogelijkheden beschikbaar zijn Misschien wilt u dat dit submenu op uw scherm blijft staan, maar niet op zijn standaardlocatie. Het is mogelijk om dit submenu om te zetten in een zwevende werkbalk. Klik op de titelbalk van het submenu en sleep het over het scherm en laat dan de muisknop los, om het te plaatsen waar u dat wilt. Opmerking De meeste pictogrammen met het pijltje kunnen zwevende werkbalken worden. Het gebruik van zwevende werkbalken loopt als een rode draad door alle modules van het OpenOffice.org-pakket. De gereedschappen die beschikbaar zijn in de vele werkbalken worden in de volgende gedeelten nader uitgelegd. Starten met Draw 4

9 De werkbalk Standaard De werkbalk Standaard ziet er als volgt uit: Hij is voor alle modules van het OpenOffice.org-pakket hetzelfde en wordt hier niet in detail beschreven. De werkbalk Lijn en opvulstijl De werkbalk Lijn en opvulstijl, voorheen de Objectbalk, stelt u in staat om de hoofdeigenschappen van een tekenobject te wijzigen. De pictogrammen die getoond worden variëren, afhankelijk van het object dat werd geselecteerd. In het bovenstaande voorbeeld, stellen de beschikbare functies u in staat om de kleur te wijzigen van de omtreklijn, alsmede de opvulkleur, enzovoort van het object dat geselecteerd is. Als het geselecteerde object tekst bevat, verandert deze werkbalk als volgt: De werkbalk Tekening De werkbalk Tekening is de belangrijkste werkbalk in Draw. Hij bevat alle nodige functies voor het tekenen van verschillende geometrische en vrije hand -vormen alsook om deze te schikken op de pagina. Een rechte lijn tekenen Laten we beginnen met de eenvoudigste van alle vormen: een rechte lijn. Klik op het pictogram Lijn op de werkbalk Tekening dat de lijn begint. en plaats de muisaanwijzer daar waar u wilt Sleep de muisaanwijzer met de knop ingedrukt. Laat de muisknop los als uw lijn klaar is. Een blauw of groen handvat verschijnt aan elk einde van de lijn. Deze geven aan dat dit het geselecteerde object is. De kleuren hangen af van de selectiemodus (groen voor eenvoudige selectie en blauw voor de modus Punten bewerken). Starten met Draw 5

10 Afbeelding 5: Tekenen van een rechte lijn Houdt de toets Shift ingedrukt tijdens het tekenen van de lijn om te zorgen dat de lijn op een veelvoud van 45 van het horizontale vlak wordt getekend. Als u de toets Control (Ctrl op PC's) indrukt, worden het veelvouden van 15. Deze hoek kan worden ingesteld onder Extra > Opties > OpenOffice.org Draw > Raster. Houd de toets Alt ingedrukt om een lijn te tekenen die symmetrisch is met het startpunt (de lijn wordt getrokken langs beide kanten van het startpunt). Dit stelt u in staat om rechte lijnen te tekenen vanuit het midden van een lijn of object. De lijn die u tekent heeft standaardattributen (zoals kleur en lijntype). Om de lijnattributen te wijzigen, klikt u op de lijn om die te selecteren, rechtsklik en verander het attribuut in het dialoogvenster Lijn. Een rechthoek tekenen Rechthoeken tekenen gaat op dezelfde wijze als het tekenen van rechte lijnen, behalve dat u nu het pictogram Rechthoek gebruikt van de werkbalk Tekening. De (denkbeeldige) lijn die u tekent met de muis komt overeen met de diagonaal van de rechthoek. Afbeelding 6: Het tekenen van een rechthoek Starten met Draw 6

11 Houd de toets Shift ingedrukt om een vierkant te tekenen. Houd de toets Alt ingedrukt om een rechthoek te tekenen die begint vanuit zijn centrum. Een cirkel tekenen Gebruik het pictogram Ellips van de werkbalk Tekening om een ellips of een cirkel te tekenen (een cirkel is gewoon een ellips waarvan de twee assen dezelfde lengte hebben). De ellips die wordt getekend is de grootste ellips die zou passen in de (denkbeeldige) rechthoek die getekend wordt met de muis. Afbeelding 7: Het tekenen van een cirkel Er zijn ook andere vormen beschikbaar op de werkbalk Tekening. In vorige versies van OOo waren deze vormen uitgebreide functies die getoond werden als u langer op het pictogram Ellips klikte. Er zijn nog drie andere manieren om een ellips of een cirkel te tekenen: Houd de toets Shift ingedrukt terwijl u tekent om te zorgen dat de ellips een cirkel wordt. Houd de toets Alt ingedrukt om een symmetrische ellips te tekenen of een cirkel vanuit het centrum in plaats. van hoek tot hoek te slepen. Houd de toets Ctrl ingedrukt om de ellips of cirkel aan de rasterlijnen te laten plakken. Opmerking Als u eerst de toets Control indrukt (en vasthoudt) vóór u op één van de pictogrammen (Lijn, Rechthoek, Ellips of Tekst) klikt, dan verschijnt het gekozen object direct op de pagina in een standaardgrootte, -vorm en -kleur. Deze kunnen allemaal nog worden gewijzigd. Starten met Draw 7

12 Tekst schrijven Gebruik het gereedschap Tekst om tekst te schrijven en selecteer het lettertype, kleur, grootte en andere attributen. Klik op een lege plek ergens op de werkplek om tekst op die plaats te schrijven. Als u een object aanklikt, wordt de tekst in het midden van het object geplaatst en blijft binnen het object. De rand van het object wordt het kader van de tekst. Als u klaar bent met het typen van tekst, klik dan binnen het tekstkader. Druk op Enter om een nieuwe regel te beginnen. U kunt altijd dubbelklikken op de tekst om die te wijzigen. Als u tekst typt, wordt de bovenste werkbalk uitgebreid met de gebruikelijke alineaattributen: inspringen, eerste regel- en tabulatorposities. De stijl van de volledige of van een deel van de tekst kan worden aangepast. Het dialoogvenster Stijlen en opmaak werkt hier ook (selecteer Opmaak > Stijlen en opmaak of druk op F11 om het te tonen). Zo kunt u opmaakprofielen aanmaken die u kunt hergebruiken in andere tekstkaders, net zoals dat werkt in Writer. Tekstkaders kunnen worden opgevuld met een kleur en schaduweffecten en kunnen ook andere attributen hebben, net zoals alle andere Draw-objecten. U kunt het kader draaien in een gewenste hoek en de tekst schrijven. Deze opties zijn beschikbaar door met de rechter muisknop te klikken op het object. Gebruik het gereedschap Toelichtingen, dat zich op de werkbalk Tekening bevindt, om bijschriften (ook wel toelichtingen of tekstballonnen genoemd) aan te maken. De Kleurenbalk Gebruik Beeld > Werkbalken > Kleurenbalk om de Kleurenbalk weer te geven. De werkbalk verschijnt dan onderaan de werkplek. Deze werkbalk stelt u in staat om snel een kleur toe te kennen aan de objecten in uw tekening. Het eerste vak in het paneel komt overeen met doorzichtig (geen kleur). Het kleurenpalet dat standaard wordt getoond kan worden veranderd via Opmaak > Vlak zoals te zien is in Afbeelding 8. Kies de tab Kleuren. Als u klikt op het pictogram Kleurenlijst laden, waar een cirkel omheen staat, vraagt de bestandskiezer u om een paletbestand te selecteren (deze hebben als extensie.soc). Verscheidene paletten worden standaard meegeleverd met OpenOffice.org. web.soc is bijvoorbeeld een kleurenpalet dat speciaal aangepaste kleuren heeft om illustraties te maken voor webpagina's, omdat deze kleuren correct worden getoond op schermen die zijn ingesteld met tenminste 256 kleuren. Starten met Draw 8

13 Afbeelding 8. Wijzigen van het kleurenpalet Met het kleurenselectievak kunt u ook elke kleur individueel wijzigen door de getallen, in de velden met R, G en B ernaast, te wijzigen. Daarnaast is het mogelijk om op Bewerken te klikken om een dialoogvenster (te zien in Afbeelding 9) te openen, om het maken van de kleurkeuze te vereenvoudigen. Afbeelding 9. Kleurenschema's definiëren U kunt de kleurenschema's, bekend als CMYK (Cyaan, Magenta, Geel (Yellow), Sleutel (Key)), RGB (Rood, Groen, Blauw) en HSB (Hue (tint), Saturatie (verzadiging) en Brightness (helderheid), gebruiken. Starten met Draw 9

14 De werkbalk Opties Met deze werkbalk kunt u verschillende tekenhulpen activeren of deactiveren. De werkbalk Opties wordt niet standaard getoond. Selecteer Beeld > Werkbalken > Opties om 'm te tonen. De vang-gereedschappen zijn onderverdeeld in 3 groepen: het magnetische raster, vanglijnen en vangpunten. Vangen aan raster, hulplijnen of objectpunten berust op drie stappen: 1) Toon het raster, de hulplijnen of objectpunten. 2) Klik op de juiste knop om het object aan te vangen. 3) Sleep het object in de buurt van het punt waaraan het moet worden gevangen. Het magnetisch raster Het magnetisch raster bestaat uit een raster van punten waaraan de objecten kunnen worden gevangen. Klik op het pictogram Raster weergeven op de werkbalk Opties om het raster te tonen en klik dan op het pictogram Vangen aan raster om het te activeren. Het werkvlak wordt gevuld met puntjes, zoals te zien is in Afbeelding 10. Vormen kunnen gemakkelijk geplaatst worden door gewoon de puntjes als begeleiders te gebruiken, als het raster actief is. In het volgende voorbeeld zijn de object-handvatten precies op de puntjes van het raster geplaatst. Starten met Draw 10

15 De afstand tussen de punten wordt gedefiniëerd in het dialoogvenster Raster onder Resolutie, dat u als volgt vindt: Extra > Opties > OpenOffice.org Draw > Raster. Afbeelding 10. Voorbeeld van raster Met het dialoogvenster, getoond in Afbeelding 11, kunt u de volgende parameters instellen: Verticale en horizontale afstand van de punten in het raster. De resolutie is de grootte van de vierkanten in het raster. Als de resolutie Horizontaal 1 cm en Verticaal 2 cm is, bestaat het raster uit rechthoeken van 2 cm hoog en 1 cm breed. Onderverdelingen zijn extra punten die verschijnen langs de kanten van elk vierkant in het raster. Objecten vangen aan de onderverdelingen en aan hoeken van het raster. De puntgrootte van het vanggebied definiëert hoe dicht u een object bij een punt van een lijn moet brengen voordat het eraan zal kleven. Afbeelding 11. Instellen van de rasteropties Starten met Draw 11

16 De linialen Normaal staan er linialen aan de boven- en linkerkant van de werkplek (zie Afbeelding 12). deze tonen de grootte van de objecten op de pagina. De linialen tonen de locatie van de muis om u te helpen objecten zeer precies te plaatsen. De paginamarges in het tekeninggebied worden ook weergegeven op de linialen. U kunt de marges direct wijzigen op de linialen door ze te verslepen met de muis. Klik met de rechter muisknop op één van de twee linialen om de maateenheden van de linialen te wijzigen. Afbeelding 12. Linialen in een tekening Starten met Draw 12

17 De Statusbalk De Statusbalk De Statusbalk bevindt zich onderaan het scherm. Het middelste gedeelte daarvan is in het bijzonder relevant voor de module Draw. De maten worden uitgedrukt in de huidige maateenheid (deze moet u niet verwarren met de eenheden op de liniaal). Deze eenheid wordt ingesteld in Extra > Opties > OpenOffice.org Draw > Algemeen, waar u ook de schaal van de pagina kunt wijzigen. Een andere manier om de schaal te wijzigen is door met de rechter muisknop op het percentage in de statusbalk te klikken. Geavanceerde functies Draw bevat een aantal geavanceerde functies die in bepaalde gevallen nuttig zijn (webafbeeldingen en gegevensuitwisseling). Dupliceren Deze functie kopiëert een geselecteerde vorm terwijl hij u in staat stelt om de opties, die het dupliceren beïnvloeden, te wijzigen. Klik op een object (of op een groep geselecteerde objecten) en kies dan Bewerken > Dupliceren om te beginnen met dupliceren. Het volgende dialoogvenster verschijnt: U kunt instellen: Het aantal kopiëen. Starten met Draw 13

18 Geavanceerde functies De verplaatsing op de X en Y-assen tussen twee opeenvolgende kopieën. De rotatiehoek tussen twee kopieën. De verandering in grootte tussen elke kopie. De kleuren van de starten eindkopie. De hierboven toegepaste opties op een blauwe rechthoek produceren het volgende resultaat: Het eindresultaat van Dupliceren is een nieuwe groep. Vormovergang Vormovergang transformeert een vorm van de ene vorm naar een andere, waarbij OpenOffice.org alle tussenliggende tussenvormen afhandelt. Het resultaat is een nieuwe groep van objecten. Selecteer beide objecten (houd de toets Shift ingedrukt terwijl u elk object selecteert) en kies dan Bewerken > Vormovergang om een vormovergang uit te voeren. Het volgende dialoogvenster verschijnt dan: Hier is een voorbeeld hoe u het kunt gebruiken. Starten met Draw 14

19 Geavanceerde functies We beginnen met twee vormen......en voeren de Vormovergang uit om de volgende tekening te krijgen: Objecten uitwisselen met andere programma's Gebruik Bestand > Exporteren om een Draw-afbeelding op te slaan in een extern formaat. Draw kan bestanden in veel verschillende grafische bestandsformaten opslaan, zoals opgesomd in Hoofdstuk 3, Bestanden beheren met behulp van OpenOffice.org van dit boek. U kunt Draw-bestanden ook exporteren naar HTML, PDF en Flash. PDF-export is hetzelfde als voor de andere modules in OpenOffice.org, zoals beschreven in Hoofdstuk 3, Bestanden beheren met behulp van OpenOffice.org van dit boek. Flash-export maakt een.swf-bestand. HTML-export gebruikt een conversie-assistent die net zoveel webpagina's maakt als er pagina's in uw Draw-document zijn. U kunt er optioneel voor kiezen om de pagina's weer te geven in frames met navigatie en u kunt een indexpagina instellen 1. Voor meer informatie, zie Hoofdstuk 16, Webpagina's maken: Documenten opslaan als HTMLbestanden in dit boek. 1 Deze assistent is exact dezelfde als in OpenOffice.org Impress. Starten met Draw 15