Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland

Transcriptie

1 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland Uitgebracht door: Bestuur van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland, Utrecht, 11 oktober 2010 Rapport Kleine Synode d.d. 26 november 2010 KDB oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 1

2 INHOUDSOPGAVE Pagina VOORWOORD 3 1. Algemene gegevens Missie en visie dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk Naam en vestigingsplaats Organogram dienstenorganisatie Samenstelling bestuur en directie dienstenorganisatie 6 2. Begroting 2011 Dienstenorganisatie Staat van baten en lasten Toelichting staat van baten en lasten Ledenregistratie Protestantse Kerk (LRP) Algemene centrale posten Financiële ratio s Personeelsformatie Jaarplannen Institutionele Ondersteuning Kerk in Ontwikkeling Missionair Werk en Kerkgroei Kerk in Actie Jeugdwerk Protestantse Kerk HRM Werkbegeleiding predikanten en kerkelijk werkers HRM Mobiliteitsbureau predikanten Protestants Centrum voor Toerusting en Educatie Communicatie & Fondsenwerving Expertisecentrum Staf en ondersteunende afdelingen Toelichting op de baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit gezamenlijke acties Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Overige subsidies en bijdragen Bijdragen voor dienstverlening Baten uit beleggingen Overige baten Bijdragen Protestantse Kerk in Nederland: Toelichting op de lasten Besteding aan doelstellingen Werving baten Kosten beheer en administratie Personele kosten dienstenorganisatie Bijlagen Quotumverdeling Begroting Solidariteitskas oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 2

3 VOORWOORD Het is voor bestuur en directie van de dienstenorganisatie een belangrijk moment om de begroting en de jaarplannen voor 2011 aan te bieden. Deze begroting is gebaseerd op het in april 2009 door de generale synode goedgekeurde beleidsplan van de Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland. U vindt op een aantal momenten ook verwijzingen hiernaar. We proberen in de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk alles zo goed mogelijk te plannen en de processen te beheersen. Toch is het ieder jaar weer boeiend en interessant een zekere spanning vast te stellen: immers de Kerk is niet van onszelf en er gebeuren ook altijd onverwachte dingen in onze samenleving en Kerk. Wij proberen daar op een gelovige manier op in te spelen en mee om te gaan. Met open vizier en elan, een zekere soberheid en degelijkheid, gedragen en bemoedigd door ons geloof in Jezus Christus, onze Heer. Uit de begroting en jaarplannen spreekt het verlangen om een positieve bijdrage te leveren aan de opbouw van onze gemeenten, de kwaliteit van onze samenleving, het bereiken van (jonge) mensen met het Goede Nieuws. Deze werkwijze en mentaliteit verbindt ons en de diverse onderdelen van het werk van de dienstenorganisatie: het ondersteunen van synode en colleges; het jeugdwerk; de gemeenteadviespraktijk; het werk van Kerk in Actie. De ambitie om het zendingswerk en het diaconale werk in samenspraak met ICCO te laten groeien, leest u bij de onderdelen over het werk van Kerk in Actie en in de begroting Kerk in Actie. het missionaire werk; de ondersteuning van predikanten, kerkelijk werkers en andere beroepskrachten; het werk van toerusting en educatie; de ondersteunende processen. Een nieuw jaar van plannen en begroten geeft ook een aantal veranderingen en uitdagingen. Allereerst het voorstel om dit jaar opnieuw, in het verlengde van het rapport Groeien met de riemen die je hebt, het quotum te verlagen. Voorgesteld wordt het heffingspercentage van het kerkrentmeesterlijk quotum te laten dalen van 4,4% naar 4,35% en de heffing per belijdend lid (diaconaal quotum) af te laten nemen met 0,10 naar 1,35. De bijdrage voor de solidariteitskas (conform het besluit van de Generale Synode van april 2009 Hand aan de Ploeg ) per belijdend lid is verhoogd van 5,00 naar 7,50. Deze verhoging zal in 2011 (evenals in 2010 het geval is) nog niet worden geïnd, maar pas in 2012 worden geëffectueerd. In deze begroting voor de aanvullende steunverlening ten behoeve van de plaatselijke gemeenten is wederom een bijdrage van 1 mln. opgenomen vanuit de steunverleningsreserves van de Protestantse Kerk ter dekking van deze nieuwe initiatieven voor de steunverlening. De gemeenteadviseurs hebben hun plek binnen de Protestantse Kerk verworven. Wij krijgen steeds meer zicht op de waardering hiervoor door de plaatselijke gemeenten. Binnen het jeugdwerk wordt een nieuw jongerenproject Kids Express uitgevoerd, samen met Kerk in Actie en het Nederlands Bijbel Genootschap. Een verdere doorgroei van het aantal interim-predikanten en JOP- en HGJB lokale jongerenwerkers wordt verwacht. De ontwikkelingen bij het missionaire werk laten veel perspectief zien. In 2011 verwachten we dat meerdere pioniersplekken worden gestart en actief zullen zijn. Naar verwachting in Amsterdam-IJburg, in Nieuw-Vennep en een derde pioniersplek is in een ver gevorderd stadium van voorbereiding. Hiernaast wordt een nieuwe missionaire ronde door het land voorbereid met het accent op de lokale situatie. Het komend jaar is het eerste jaar met de gedecentraliseerde werkwijze van Kerk in Actie en ICCO ten aanzien van het diaconale buitenlandwerk. Bij het binnenlands diaconaat is Kerk in Actie penvoerder/eindverantwoordelijk voor een schuldhulpproject (gefinancierd door de overheid) om met behulp van christelijke organisaties mensen met schulden te helpen. 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 3

4 De Protestantse Kerk in Nederand zal naar verwachting mede organisator zijn van een groot event met Pasen in samenwerking met de EO en RKK: The Passion. Het jaar 2011 zal in het teken staan van het opleveren en uitrollen van het nieuwe systeem LedenRegistratie Protestantse Kerk [LRP] en de daarbij behorende vernieuwde dienstverlening. De planning is uiterlijk eind februari/ begin maart te starten met de pilot en uiterlijk begin april met de uitrol over de rest van het land. Het bestuur ziet de bespreking met vertrouwen en optimisme tegemoet met de auditcommissies, de commissie van rapport en de kleine synode. Namens bestuur en directie van de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland, Ir. G-J. Kramer, voorzitter bestuur dienstenorganisatie H. Feenstra, algemeen directeur 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 4

5 1. Algemene gegevens 1.1 Missie en visie dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk De generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland laat zich, overeenkomstig ordinantie 11 artikel 18 lid 1 en 2 van de kerkorde, voor de verzorging van de generale financiën van de kerk bijstaan door het bestuur van de dienstenorganisatie, die de aan zijn zorg toevertrouwde vermogensrechtelijke aangelegenheden van de Protestantse Kerk in Nederland beheert. De dienstenorganisatie ondersteunt de kerk, de gemeenten en allen die daarbinnen werken: - in hun betrokkenheid op God, op elkaar en op de wereld - in het getuigenis van Jezus Christus - in de dienst van gerechtigheid en barmhartigheid Daarbij verricht zij haar activiteiten in verbondenheid met andere kerken en maatschappelijke organisaties in binnen- en buitenland. Om haar taken namens de kerk en gemeenten uit te kunnen voeren: werkt zij dienstverlenend op basis van de vraag om ondersteuning en toerusting van het kerkelijk kader gericht op het beheer en de opbouw van de gemeente, de groei en de verdieping van het geloof en de theologische reflectie, de viering en beleving in de liturgie en de dienst aan de samenleving; draagt zij mede zorg voor de opleiding en nascholing van predikanten, kerkelijk werkers en ander (vrijwillig) kader; ondersteunt zij het geloofsgesprek en het spreken en leven van de kerk door studies en handreikingen, ook op het gebied van de geestelijke, politieke en economische krachten in de wereld; organiseert zij het werk zo dicht mogelijk bij de vragen van de gemeenten en van het kerkelijk kader, in de vorm van een concreet en transparant aanbod; voert zij het werk uit binnen de beleidskaders, die door de ambtelijke vergaderingen van de kerk zijn gesteld, op basis van de kerkorde; heeft zij de verantwoordelijkheid om zorgvuldig om te gaan met mensen en middelen. 1.2 Naam en vestigingsplaats Dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland Postbus RM Utrecht Telefoon: (030) Fax: (030) servicedesk@pkn.nl Internet: Bezoekadres: Joseph Haydnlaan 2a, 3533 AE Ut recht 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 5

6 1.3 Organogram dienstenorganisatie De dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland is met ingang van het jaar 2008 ingedeeld in programma s en (ondersteunende) stafafdelingen. Het organogram van de dienstenorganisatie ziet er als volgt uit: Bestuur advies Generale Raad van Advies Directie Communicatie en Fondsenwerving Human Resource Management Expertisecentrum Financiën en Control Facilitaire zaken incusief. Conferentiecentrum Hydepark Programma Institutionele Ondersteuning Programma Kerk in Actie Programma Kerk in Ontwikkeling Programma Missionair Werk en Kerkgroei Programma Jeugdwerk Protest. Kerk 1.4 Samenstelling bestuur en directie dienstenorganisatie Het bestuur van de dienstenorganisatie is als volgt samengesteld: Bestuur: Ir. G-J. Kramer, voorzitter Mevr. G. Prins, secretaris Mr. P. Schreuder Ds. A.J. Plaisier, vanuit het moderamen van de generale synode B. van Bokhoven, vanuit het moderamen van de generale synode Directie: H. Feenstra, algemeen directeur Ds. E. Overeem, adjunct directeur 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 6

7 2. Begroting 2011 Dienstenorganisatie 2.1 Staat van baten en lasten Baten Begroting Begroting Rekening (x 1.000) Ref Beschikbaar voor de doelstelling Baten uit eigen fondsenwerving Collecten, giften en schenkingen Nalatenschappen Baten uit gezamenlijke acties Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Overige subsidies en bijdragen Bijdragen voor dienstverlening Baten uit beleggingen Overige baten - Opbrengst publicaties Diverse baten Bijdrage Protestantse Kerk in Nederland 10 Financiële bijdragen Bijdragen uit bestemmingsreserves Totaal beschikbaar voor de doelstelling oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 7

8 Lasten Begroting Begroting Rekening (x 1.000) Ref Besteed aan doelstellingen Programmalijnen Institutionele Ondersteuning Kerk in Ontwikkeling Missionair Werk en Kerkgroei Kerk in Actie Jeugdwerk Protestantse Kerk HRM werkbegeleiding pred./kw HRM - mobiliteitsbureau Prot. Centrum voor Toerusting en Educatie Expertisecentrum Ledenregistratie Protestantse Kerk Protestantse Theologische Universiteit Werving baten Afdeling Communicatie & Fondsenwerving - kosten fondsenwerving kosten corporate kosten marketing communicatie Subtotaal Beheer en Administratie Staf en ondersteunende afdelingen - Directie Financiën & Control Human Resource Management HRM - bureau predikanten C&F- servicedesk Facilitaire Zaken Hydepark Af: onderlinge doorbelaste kosten eigen organisatie Af: doorbelaste kosten eigen organisatie Algemene (centrale) posten / vernieuwingsbudget Besteed aan doelstelling Beschikbaar voor doelstelling Totaal resultaat Dekking door bijdragen uit/naar Protestantse Kerk in Nederland - bestemmingsreserves bestemmingsfondsen Kerk in Actie - revolving funds actiepotten en bestemmingsfondsen Operationeel resultaat dienstenorganisatie oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 8

9 2.1 Resultaatverdeling Resultaatverdeling Begroting Begroting Rekening Het resultaat is/wordt toegevoegd (+) of onttrokken (-) aan Protestantse Kerk in Nederland: Algemene risicoreserve Steunverleningsreserve plaatselijke gemeenten Steunverleningsreserve categoriaal pastoraat 205 Bestemmingsreserve missionair werk Fonds Kerk & Israël Reserves en fondsen Protestantse Kerk Kerk in Actie Bestemmingsreserves - Egalisatiereserve diaconaat Revolving Fund Zending Revolving Fund Werelddiaconaat Revolving Fund Kinderen in de Knel Revolving funds Noodhulp Egalisatiereserve ZZO Reserve herwaardering beleggingen Bestemmingsfondsen Actiepotten Reserves en fondsen Kerk in Actie Totaal resultaat oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 9

10 2.2 Toelichting staat van baten en lasten De kerncijfers over de periode 2006 tot en met 2011 van de dienstenorganisatie zien er als volgt uit: Kerncijfers Staat van baten en lasten Begroting Begroting Rekening Rekening Rekening Rekening (x 1.000) Bruto-opbrengst vrijwillige geldwerving Bijdragen Protestantse Kerk in Nederland Overige inkomsten Totaal beschikbaar voor de doelstelling Bestedingen aan doelstelling Bijdragen bestemmingsreserves/-fondsen - Kerk in Actie Protestantse Kerk in Nederland Operationeel resultaat dienstenorganisatie Bestedingen aan doelstellingen: Begroting Proc. (x 1.000) 2011 Subsidies en bijdragen ,9% Kosten werving baten ,1% Kosten beheer en administratie ,0% Totaal bestedingen aan doelstellingen ,0% Bestedingen aan doelstellingen in ,1% 11,0% Subsidies en bijdragen Kosten werving baten 79,9% Kosten beheer en administratie Toelichting op de staat van baten en lasten 2011 De opbrengsten van de vrijwillige geldwerving (inclusief nalatenschappen) voor 2011 zijn nagenoeg begroot op het niveau van de jaarrekening 2009, hetgeen circa 1,3 mln. lager ligt dan de begroting voor het jaar Wellicht dat de begrote opbrengsten 2010 te ambitieus zijn geraamd, maar opgemerkt wordt dat de werkelijke cijfers over het eerste halfjaar 2010 enigszins boven de realisatie liggen van dezelfde periode in oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 10

11 De begrote bijdragen van de Protestantse Kerk voor 2011 nemen ten opzichte van de begroting 2010 toe met 366k, dat enerzijds ontstaat door een hogere bijdrage uit de bestemmingsreserves en fondsen van de Protestantse Kerk ( 481k) en een lichte verlaging van de financiële bijdragen aan de dienstenorganisatie ( 115k). De overige inkomsten stijgen in 2011 met 516k, hoofdzakelijk door verhoging van de bijdragen voor (betaalde) dienstverlening. Besturingsfilosofie Vanaf het boekjaar 2008 is de dienstenorganisatie op basis van de planning & controlcyclus ingedeeld in programma s en stafafdelingen, die activiteiten en projecten uitvoeren. Voor de helderheid en leesbaarheid van deze begroting wordt de methodiek van vastlegging van de financiële gegevens onderstaand vermeld. De indeling is als volgt: Programma/de afdeling of resources In de resourcebegroting worden van de programma s alleen de personeelskosten en de (doorbelaste) kosten van de (eigen) organisatie omgeslagen in de vorm van uren maal tarief naar de projecten/activiteitenbegrotingen. Het betreft in deze begroting geen activiteit- of projectgebonden kosten. Het uurtarief wordt vastgesteld per programmalijn en is bepalend voor de doorbelasting van uren naar projecten en /of activiteiten. Projecten/activiteiten Voor de opstelling van de projecten- en activiteitenbegrotingen is door de programma s een indeling gemaakt naar hoofddoelstellingen. Het zijn deze doelstellingen waarover de rapportage- en verantwoordingslijnen lopen tijdens het boekjaar en bij de jaarrekening. De lasten van de projecten/activiteitenbegrotingen omvatten: de voor de hoofddoelstelling begrote uren maal tarief vanuit de resourcebegroting; de directe kosten voor de doelstelling (specifieke- en activiteitenkosten); de (financiële) steun- en hulpverleningsbudgetten. De baten van de projecten/activiteitenbegrotingen bestaan uit: de directe baten van de doelstelling (bijdragen voor dienstverlening, subsidies en dergelijke); de aanwendingen uit bestemmingsreserves en fondsen van de Protestantse Kerk in Nederland; de toewijzingen uit de begroting van de beschikbare middelen uit de geldstromen (vrijwillige geldwerving, quota en solidariteitskas). Beschikbare middelen uit de geldstromen In de begroting wordt zichtbaar in welke mate vanuit de geldstromen financiële middelen zijn toebedeeld aan projecten en activiteiten. De ontwikkeling in deze beschikbare middelen en de toedelingen aan projecten en activiteiten geeft een resultaat, waarop aan- en/of bijsturing van de doelstellingen mogelijk wordt gemaakt. Financiële bijdragen van de Protestantse Kerk in Nederland In de (afzonderlijk opgestelde) begroting van de Protestantse Kerk in Nederland worden de jaarlijkse inkomsten opgenomen in het kader van de: verplichte heffingen van gemeenten (kerkrentmeesterlijk/diaconaal quotum en solidariteitskas); opbrengsten vrijwillige geldwerving (doelcollecten exclusief die van Kerk in Actie); centrale rentebaten ten behoeve van de exploitatie van de dienstenorganisatie. Deze opbrengsten worden vervolgens aan de dienstenorganisatie beschikbaar gesteld. Tevens worden door de Kerk bijdragen uit verschillende kerkelijke bestemmingsreserves en -fondsen verstrekt aan de dienstenorganisatie. Al deze bovengenoemde baten maken deel uit van de begrotingen van beschikbare middelen van de programma s en worden ingezet en toebedeeld aan projecten en activiteiten. In de begroting van de Protestantse Kerk in Nederland worden deze inkomsten nader toegelicht. 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 11

12 2.3 Ledenregistratie Protestantse Kerk (LRP) De uitgaven en inkomsten van de centrale kerkelijke bijdragen zien er als volgt uit: Ledenregistratie Protestantse kerk Begroot Begroot Rekening (bedragen x 1.000) % 2011 % 2010 % 2009 Bruto-opbrengst vrijwillige geldwerving 0% 0 0% 0 0% 0 Bijdragen Protestantse Kerk in Nederland 93% % % Overige inkomsten 7% 177 7% 173 0% 3 Totaal beschikbaar voor de doelstelling 100% % % Bijdragen SMRA en SILA 57% % % Personeels- en apparaatskosten DO-LRP 43% % % 523 Bijzondere uitgaven % 0 0% 0 61% Resultaat doelstellingen 0% 0 0% 0-57% Resultaatverdeling LRP Begroot Begroot Rekening risicoreserve resp. uit batig saldo dienstenorganisatie Totaal resultaat Kosten Ledenregistratie Protestantse Kerk De kosten voor de landelijke ledenregistratie zijn als volgt nader gespecificeerd: Kosten Ledenregistratie Protestantse Kerk Begroting Begroting Rekening Bijdrage SMRA Bijdrage SILA Personeelskosten DO landelijke ledenregistratie Doorbelaste kosten eigen organisatie LRP/SMRA Afboeking oude investeringen Numeri 993 Afschrijving investeringen LRP 2008/ Diverse lasten Dekking uit batig saldo 2009 dienstenorganisatie Totaal Financiering kosten LRP Begroting Begroting Rekening Quotumbijdrage Protestantse Kerk in Nederland Bijdragen voor dienstverlening Totaal De benodigde jaarlijkse bijdrage aan de SMRA voor 2011 is begroot op 1,1 mln. tegen 1,175 mln. volgens de begroting Deze verlaging is voornamelijk ontstaan doordat kosten zich steeds meer gaan verschuiven van de SMRA naar de dienstenorganisatie. In de bijdrage 2011 aan de SMRA zijn de kosten verdisconteerd, zoals de afschrijving op de nieuwe LRP-investeringen, het beheer en de technische onderhoudskosten conform het vastgestelde projectplan. Het restant van de afschrijvingen op de oude investeringen Numeri zullen in 2010 ten laste van de exploitatie van de dienstenorganisatie worden gebracht. 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 12

13 De doorbelaste kosten eigen organisatie heeft plaatsgevonden op basis van formatie, zoals dit ook is gebeurd voor de andere programma s en stafafdelingen binnen de dienstorganisatie. Van deze totale doorbelasting wordt in 2011 een deel ( 177k) in rekening gebracht bij de SMRA. Bijdrage SILA De bijdrage aan de SILA is vanaf het boekjaar 2009 verminderd vanwege de verlaging van het tarief van 0,205 naar 0,11 per geregistreerde. 2.4 Algemene centrale posten A. Vernieuwingsbudget 2011 De uitgaven en inkomsten van de algemene centrale posten zien er als volgt uit: Algemeen Begroot Begroot Rekening (bedragen x 1.000) % 2011 % 2010 % 2009 Bruto-opbrengst vrijwillige geldwerving 0% 0 0% 0 0% 0 Bijdragen Protestantse Kerk in Nederland 100% % % Overige inkomsten 0% 0 0% 0 12% 238 Totaal beschikbaar voor de doelstelling 100% % % Vernieuwingsbudget 71% % % 249 Dotaties voorzieningen 0% 0 0% 0 2% 31 Diversen 29% % 200 0% -6 Resultaat doelstellingen 0% 0 0% 0 86% Resultaatverdeling Algemene posten Begroot Begroot Rekening risicoreserve Totaal resultaat Vernieuwingsbudget 2011 De conceptbegroting voor 2011 van de dienstenorganisatie sluit met een vernieuwingsbudget van 487k tegenover een raming volgens het beleidsplan 2011 van 333k. Het budget 2011 kan worden aangewend voor bijvoorbeeld: a. extra (eenmalige) uitgaven in het kader van de LRP (na de uitrol); b. afvloeiingsverplichtingen en/of mobiliteitsbevorderende maatregelen; c. kosten communicatiebeleid (waaronder Imago-plus van C&F); d. een algemeen budget voor onvoorziene uitgaven; e. kosten inzake Passion Diversen Dit betreft de dekkingsbijdrage voor het geraamde begrotingstekort 2011 van het conferentiecentrum Hydepark in Doorn (overeenkomstig voorgaande jaren). 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 13

14 B. Permanente Educatie (PE) In de bekostiging van de Permanente Educatie (PE), begroot op 3.322k, is uitgegaan van een drietal financieringen, namelijk: Bekostiging Permanente Plannen Begroting Educatie Permanente 2011 diensten- Programmalijn (x 1.000) Educatie organisatie Quotumgelden Studieweekenden kerkelijk werkers PCTE (uitvoeringskst) Werkbegeleiding/mentoraat/ mentorentraining HRM-werkbegeleiding Predikanten/KW Scholing en nascholing Bijdrage aan PThU Subtotaal Centrale kas predikantstraktementen Scholingsbudget centrale kas 83 Loonruimte (omslagstelsel) 671 Subtotaal 754 PM Centrale Kas (*) Via Plaatselijke gemeenten Bijscholing en vakliteratuur predikanten Heffing kerkelijk werkers (jaarlijkse heffing kerkenraden) 98 Werktijdonafhankelijke bijdrage kerkelijk werkers 98 Subtotaal PM Plaatselijke gemeente Totaal (*) Binnen de centrale kas predikantstraktementen zijn voorzieningen getroffen om de ontwikkelingskosten in 2011 en de feitelijke cursuskosten (september tot en met december 2011) af te financieren. 2.5 Financiële ratio s De kosten van de staf en ondersteunende afdelingen worden beschouwd als kosten van beheer & administratie en worden omgeslagen over de programmalijnen binnen de dienstenorganisatie. Het percentage beheer & administratie komt tot stand door de kosten beheer & administratie ten laste van de programmalijnen (doelstellingen) te delen door de totale lasten van de organisatie. Percentage kosten Beheer & Administratie Dienstenorganisatie Begroting Begroting Rekening Kosten beheer & administratie programma s Totale lasten dienstenorganisatie Percentage kosten beheer & administratie 11,1% 11,1% 11,0% 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 14

15 Voor de kosten fondsenwerving, voor de directe steunverlening en voor de kosten beheer & administratie worden ten behoeve van Kerk in Actie de volgende kengetallen uitgebracht: Ratio's Kerk in Actie (bedragen 1.000) (begroting) (begroting) (rekening) (rekening) (rekening) Fondsenwervingskosten Procentueel t.o.v.opbrengst vrijw.geldwerving 11,1% 11,1% 12,3% 10,1% 10,4% Directe steunverlening Procentueel t.o.v.totale baten 67,2% 68,1% 69,0% 63,0% 61,3% Kosten beheer en administratie* n/a Procentueel t.o.v.totale lasten 4,3% 4,7% 4,3% 5,1% * Naast de direct ten laste van Kerk in Actie komende kosten zijn in de berekening ook de via C&F doorberekende kosten Interactief en Marketing communicatie (totaal 400k) meegenomen. Overige ratio s met betrekking tot het vermogen Eigen vermogen De kleine synode van de Protestantse Kerk in Nederland besloot in 2006 tot aanscherping van de normering van het eigen vermogen door alleen aan de algemene risicoreserve een normering te verbinden in een bandbreedte, waarmee de mate van weerbaarheid van de organisatie wordt aangegeven. De bandbreedte of de hoogte van deze risicoreserve is bepaald op minimaal 40% met een maximum tot 60% van de jaarloonsom van de dienstenorganisatie inclusief Kerk in Actie. Deze algemene risicoreserve geldt enerzijds als continuïteitsreserve, een buffer voor onverwachte tegenvallers, en anderzijds als egalisatiereserve voor de operationele resultaten van de dienstenorganisatie. Algemene risicoreserve per ultimo Bedrag Percentage (bedragen x ) 2006 werkelijk ,7% 2007 werkelijk ,8% 2008 werkelijk ,6% 2009 werkelijk % 2010 begroot % 2011 begroot ,0% Mutaties in de algemene risicoreserve én de werkelijke jaarloonsom van de dienstenorganisatie zijn de factoren, die het percentage (norm) beïnvloeden. Rendement op beleggingen Beleggingsrendement begroot begroot werkelijk werkelijk werkelijk Direct rendement 3,0% 3,0% 3,9% 3,6% 3,2% Koersresultaten 4,5% 0,0% 10,3% - 20,6% - 1,8% Totaal beleggingsrendement 7,5% 3,0% 14,2% -17,0% 1,4% 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 15

16 Solvabiliteit Bij de solvabiliteit wordt enerzijds de verhouding uitgedrukt van het eigen vermogen tot het vreemd vermogen en anderzijds het eigen vermogen tot het totale vermogen. De stijging van de percentages ten opzichte van 2007 komt zowel door de stijging van het eigen vermogen als de daling van het vreemd vermogen. Solvabiliteit begroot begroot werkelijk werkelijk werkelijk Verhouding eigen vermogen / totaal vermogen 50% 51% 50% 58% 49% Verhouding eigen vermogen / vreemd vermogen 100% 105% 101% 136% 96% Liquiditeit In de verhoudingscijfers aangaande de liquiditeit wordt de verhouding van de vlottende activa uitgedrukt tot de schulden op korte termijn. Geplaatst in een algemeen bedrijfseconomisch kader zijn de uitkomsten van de verhoudingsgetallen zeer goed. Liquiditeit begroot begroot werkelijk werkelijk werkelijk Verhouding vlottend actief incl. liquide middelen / kort vreemd vermogen 275% 282% 272% 328% 312% Mutatie liquide middelen (x 1.000) Personeelsformatie Onderstaand is de totale formatie van de dienstenorganisatie opgenomen voor het jaar 2011 met ook een vermelding van het aantal in de begroting opgenomen vacatures. De totale personeelsformatie is gesplitst in een basisformatie van de dienstenorganisatie en in een formatie inzake bijzondere aanstellingen. De totale personeelsformatie ziet er dan als volgt uit: Totale personeelsformatie Rekening Begroting Beleids- Begroting Vacatures Begroting (in fte's) plan (incl. vac.) (excl. vac.) Basisformatie dienstenorganisatie 302,18 329,20 324,95 315,99 21,41 294,58 Formatie bijzondere aanstellingen 35,74 33,52 20,20 43,89 0,00 43,89 Totale personeelsformatie 337,92 362,72 345,15 359,87 21,41 338,47 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 16

17 De basisformatie van de dienstenorganisatie kan als volgt worden gespecificeerd: Basisformatie dienstenorganisatie Rekening Begroting Beleids- Begroting Vacatures Begroting (in fte's) plan (incl. vac.) (excl. vac.) Programmalijnen Institutionele Ondersteuning (IO) 15,17 18,40 20,00 19,62 3,63 15,99 IO - Kerkbeheer 5,75 6,00 6,00 6,00 0,25 5,75 IO - RACV's 5,40 5,90 5,90 5,90 1,20 4,70 Kerk in Ontwikkeling (KiO) 59,75 67,14 64,70 63,18 5,65 57,53 Missionair Werk en Kerkgroei 4,57 5,00 5,00 5,12 5,12 Kerk in Actie (*) 53,62 57,65 55,00 35,58 2,20 33,38 Jeugdwerk Protestantse Kerk 15,03 17,31 19,20 18,97 2,00 16,97 Expertisecentrum 3,70 4,00 3,80 4,00 0,40 3,60 Prot. Centrum voor Toerusting en Educatie 4,20 4,00 3,10 4,10 4,10 HRM-werkbegeleiding pred./kerkelijk werkers 4,20 4,17 4,20 4,57 4,57 HRM - mobiliteitsbureau 2,50 1,82 1,80 1,80 1,80 C&F - management en corporate 8,40 8,00 8,00 7,70 7,70 C&F - fondsenwerving en donateursadm. 10,32 9,00 9,00 9,68 9,68 C&F - KIA-voorlichting/comm. en Interactief (*) 11,41 1,50 9,91 192,61 208,39 205,70 197,63 16,83 180,80 Staf en ondersteunende afdelingen Directie 2,89 2,89 2,90 2,89 2,89 Financiën & Control 22,84 23,50 23,50 23,50 2,13 21,37 C&F - servicedesk 8,74 8,00 8,00 8,25 8,25 HRM - P&O / Arbeidsvoorwaardenbeleid 7,33 7,70 7,45 7,10 0,70 6,40 HRM - bureau predikanten 12,68 5,50 5,50 5,50 0,25 5,25 Facilitaire Zaken 42,93 43,22 42,40 42,63 1,50 41,13 FZ - Centrum Hydepark 8,86 9,00 9,00 9,00 9,00 Ledenregistratie Protestantse Kerk (LRP) 3,30 21,00 20,50 19,50 19,50 109,57 120,81 119,25 118,35 4,58 113,79 Basisformatie dienstenorganisatie 302,18 329,20 324,95 315,99 21,41 294,58 (*) Kerk in Actie: Met ingang van 2011 zijn de werkonderdelen Communicatie/Voorlichting en Interactief overgegaan naar de (gezamenlijke) C&F-afdeling. Het verloop van de basisformatie van de dienstenorganisatie in de jaren 2003 tot en met 2011 is als volgt: Verloop basisformatie Gemiddeld % Werkelijk % Begroot % dienstenorganisatie (basis 2003) ultimo (basis 2003) (basis 2003) (aantallen x 1 fte) ,5 100% 402,3 100% 415,0 100% ,1 101% 404,0 100% 417,0 100% ,9 99% 389,8 97% 416,4 100% ,6 95% 369,3 92% 398,8 96% ,4 88% 335,4 83% 361,1 87% ,7 81% 312,0 78% 344,0 83% ,1 77% 302,2 75% 334,0 80% ,2 79% ,0 76% 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 17

18 425 Verloop basisformatie Dienstenorganisatie in fte's 400 Basisformatie Begroot 415,0 417,0 416,4 398,8 361,1 344,0 334,0 329,2 316,0 Gemiddeld 399,5 403,1 396,9 379,6 352,4 323,7 307,1 Werkelijk 402,3 404,0 389,8 369,3 335,4 312,0 302,2 Jaren De formatie bijzondere aanstellingen is een aantal bijzondere en/of tijdelijke aanstellingen, die enerzijds rechtstreeks door de plaatselijke gemeenten worden gefinancierd (JOP/HGJB: locale medewerkers en HRM mobiliteitsbureau: interim predikanten) en anderzijds een formatie die tijdelijk uit specifieke steunverleningsmiddelen worden betaald (luchthaven, binnenvaart etc.). Gezien het feit dat formeel deze rechtspositionele verplichtingen worden aangegaan door de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk, worden deze aanstellingen afzonderlijk inzichtelijk gemaakt, zoals dit ook al plaatsvond bij de personeelsformatie van het beleidsplan Deze formatie betreft: Formatie bijzondere aanstellingen Rekening Begroting Beleids- Begroting Vacatures Begroting (in fte's) plan (incl. vac.) (excl. vac.) a. begrepen in de reguliere personeelskosten - JOP - locaal 14,15 13,30 8,40 17,97 17,97 - HGJB - locaal 5,91 6,55 6,78 6,78 - GVO - locaal 4,80 4,80 - Transformatie (waaronder reorganisatie.verpl.) 6,83 b. begrepen in de projectpersoneelskosten - HRM - interim predikanten 1,60 3,00 3,00 5,94 5,94 - KiO - categoriaal pastoraat 7,25 7,30 7,30 6,10 6,10 - KiA - Impulsis en uitgezonden medewerkers 3,37 1,50 2,30 2,30 Totaal formatie bijzondere aanstellingen 35,74 33,52 20,20 43,89 0,00 43,89 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 18

19 Verloop formatie Gemiddeld % Werkelijk % Begroot % bijzondere aanstellingen (basis 2008) ultimo (basis 2008) (basis 2008) (aantallen x 1 fte) ,73 100% 14,73 100% 11,10 100% ,24 171% 35,74 243% 18,10 163% ,53 302% ,89 395% formatie Verloop formatie bijzondere aanstellingen in fte's Begroot 11,10 18,10 33,53 43,89 Gemiddeld 14,73 25,24 Werkelijk 14,73 35,74 jaren De ontwikkeling van de personeelskosten met de daarbij behorende formatie geeft over de periode het volgende beeld. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar punt 5.4 van deze begroting. Personeelskosten per fte Begroting Begroting Rekening Rekening Rekening Rekening Personeelslasten (x 1.000) 'Gemiddelde bezetting in fte 345,53 349,06 321,24 327,20 352,35 379,58 Personeelskosten per fte (x 1) Stijgingspercentages - ten opzichte van vorig jaar 1,7% 2,5% 3,4% 2,4% -0,7% 4,5% - ten opzichte van ,5% 12,6% 9,9% 6,2% 3,7% 4,5% De hier vermelde bezetting betreft de basisformatie van de dienstenorganisatie verhoogd met een deel van de bijzondere aanstellingen, die verantwoord worden onder de personeelskosten. 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 19

20 3. JAARPLANNEN 3.1 Institutionele Ondersteuning De uitgaven en inkomsten van de programmalijn Institutionele Ondersteuning (IO) zien er als volgt uit: Institutionele ondersteuning Begroot Begroot Rekening (bedragen x 1.000) % 2011 % 2010 % 2009 Opbrengst vrijwillige geldwerving 0% 0 0% 0 0% 0 Bijdragen Protestantse Kerk in Nederland 100% % % Overige inkomsten 0% 19 1% 32 2% 78 Totaal beschikbaar voor de doelstelling 100% % % Synodewerk 31% % % Juridische zaken 18% % % 748 Classicale Ondersteuning 25% % % 941 Kerkbeheer 14% % % 672 Kerkelijke bijdragen 4% 206 4% 208 6% 266 Oecumene 7% 357 7% 358 7% 353 Resultaat doelstellingen 0% 0 0% 0 9% 424 Resultaatverdeling Institutionele ondersteuning Begroot Begroot Rekening - risicoreserve (inclusief resourcebegroting) verbinden (migrantenkerken)/ IO: Perki e.d. 43 Totaal resultaat Het programma Institutionele Ondersteuning (IO) levert een bijdrage aan het leven en werken van de kerk en gemeenten door de kerk als instituut en organisatie - zowel inhoudelijk als in haar functioneren - te ondersteunen. Dit gebeurt door - uitvoering van de interne en externe communicatie over het werk van de ambtelijke vergaderingen, haar organen en colleges; - zorg voor en ontwikkeling van een doeltreffende en beheersbare organisatie en kerkordelijke inrichting van de kerk; - advisering en begeleiding van kerkenraden (inzake het beheer) en van bovenplaatselijke ambtelijke vergaderingen en colleges (inzake de taakuitoefening). Het voornaamste doel is om de vrijwilligers die deze vergaderingen, organen en colleges bevolken in staat te stellen om de aan hen toevertrouwde taken kwalitatief goed, betrouwbaar, transparant, doeltreffend en slagvaardig uit te voeren. Het hierboven vermelde vertaalt zich in: het geven van beleidsmatige/inhoudelijke en kerkordelijk/juridische ondersteuning aan de (bovenplaatselijke) ambtelijke vergaderingen, organen en colleges; het faciliteren van de (bovenplaatselijke) ambtelijke vergaderingen, organen en colleges, onder meer door het voeren van het (ambtelijk) secretariaat van deze kerkelijke organen; het geven van informatie, voorlichting en adviezen over het vastgestelde en/of te ontwikkelen beleid van de ambtelijke organen, door de kerk ingenomen standpunten, relaties tot en samenwerking met andere kerken, etc.; het geven van informatie, voorlichting en adviezen over regelgeving, zowel binnen de kerk (kerkorde) als daar buiten (seculiere regelgeving); het geven van informatie, voorlichting en adviezen aan gemeenten op het terrein van kerkbeheer; het toezien op de handhaving van de regelgeving en de uitvoering van de landelijke ledenregistratie evenals de ondersteuning van de gemeentelijke ledenregistratie. 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 20

21 Kenmerken voor het functioneren van het programma zijn: - luisteren naar wat er aan ondersteuning wordt gevraagd, horen wat er leeft in kerk en gemeenten, opvangen van signalen uit kerk (c.q. kerken) en samenleving; - meedenken over (wijze van) uitvoering van de werkzaamheden van de ambtelijke vergaderingen, organen en colleges en meehelpen om oplossingen te zoeken; - deskundig, professioneel uitvoeren van de aan (de medewerk(st)ers van) het programma IO opgedragen taken. De ondersteuning door IO van de vrijwilligers in de kerkelijke organen (ambtelijke vergaderingen, organen en colleges) is erop gericht dat zij hun werk kwalitatief goed kunnen doen, zodat het ook anderen uitnodigt om daaraan mee te doen (vrijwilligersbeleid, vorming en toerusting, facilitering). Doelstellingen en speerpunten 2011 Speerpunten Evaluatie Kerkorde Met betrekking tot de uitvoering van de evaluatie kerkorde in twee fasen: onderzoek (2009), besluitvorming in de generale synode, implementatie van conclusies in kerkordevoorstellen en behandeling daarvan door de kerk ( ), voorbereiding voorstellen tot kerkordewijziging in 1e lezing en behandeling daarvan door generale synode, (begeleiding van het ) inwinnen van consideraties inzake voorstel bij de classes, voorbereiding voorstellen in 2e lezing en vaststelling daarvan door generale synode. Hand aan de Ploeg Meedenken en advisering over kerkordelijke implicaties bij uitwerking van plan van aanpak door de BCP en anderen van besluiten en beleidsvoornemens van de generale synode en ondersteuning bij rapportages aan generale synode ten behoeve van definitieve besluitvorming op onderdelen. Associatie-overeenkomsten (Voorbereiding) van het aangaan van associatieovereenkomsten (onder meer met migrantenkerken) en verder gaande samenwerking, mede afhankelijk van de wensen/inbreng van andere kerken (Presbyterian Church of Ghana, kerken op Aruba en Bonaire) en de ontwikkelingen van PERKI. Website Verbetering toegankelijkheid en intensivering van mogelijkheden van de website (bestuur en organisatie), zowel voor wat betreft inhoudelijk beleid als bestuurlijke, c.q. kerkordelijke/juridische zaken, onder meer door inventarisatie van nieuwe veel gestelde vragen, actualisering oude en ontwikkeling nieuwe modellen, opnemen en onderhouden jurisprudentie kerkelijke rechtspraak, regelmatige publicaties in Kerkinformatie en mailingen. Ondersteuning reguliere werk landelijke organen Verbetering professionaliteit van functioneren moderamen/kleine synode/generale synode De introductiebijeenkomsten worden voortgezet en onderzoek wordt gedaan naar het gebruik van digitale mogelijkheden. Draaiboeken worden opgesteld en geïmplementeerd in Een bestuurssecretaris wordt aangesteld ter ondersteuning van het specifieke werk van het moderamen en de scriba. Verbetering van contact en communicatie van synodaal beleid met het grondvlak en tussenniveau De bezoeken van het moderamen en de scriba in het land worden vervolgd en er wordt onderzoek gedaan naar mogelijkheden van een netwerk van communicatiedragers op verschillende niveaus. Faciliteren, ondersteunen en begeleiden van werkzaamheden inzake het waarborgen en aan de gehele kerk dienstbaar maken van de lutherse traditie De gesprekken hierover worden voortgezet. Tevens worden de mogelijkheden onderzocht voor het gesprek in de classicale vergaderingen. Uitwerking van oecumenische partnerschappen Dit betreft onder meer de uitwerking van de besluiten van de synode betreffende de oecumenenota en de associatie-overeenkomsten met de migrantenkerken. Tijdige afhandeling van gestelde (kerkordelijke en juridische) vragen en bewaken voortgang en kwaliteit behandeling aan generale colleges voorgelegde problemen Dit betreft onder andere de verbetering van en het gebruik van de website en het bewaken van planningen, de inventarisatie van de op te zetten draaiboeken, protocollen et cetera. Daarnaast wordt deskundigheidsbevordering gestimuleerd door het aanbieden van cursussen (bijvoorbeeld visitatie) en het opzetten van onderling beraad (opzicht, bezwaren en geschillen). Afronding bijzondere bemoeienis met gescheurde gemeenten 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 21

22 De afronding vindt naar verwachting plaats in Begeleiding en voorlichting over (rechts)positie kerk(en), afstemming gesprek over kerk(en) in het publieke debat; belangenbehartiging kerk(en) bij overheid en samenleving De ontwikkelingen hier zijn (mede) afhankelijk van de actuele situatie. Regionaal niveau Ondersteuning van (algemene) classicale vergaderingen en kerkbeheer in periode vóór en na evaluatie kerkorde en Veerman Het RACV-beraad heeft het initiatief genomen om voorbereidingen te treffen voor de begeleiding van het consideratieproces in het kader van de evaluatie van de kerkorde. Het doel daarvan is om dit proces doeltreffend en efficiënt te laten verlopen. Deze activiteit zal doorlopen tot in 2012, gezien de planning van de implementatiefase van de suggesties uit de evaluatie. Tevens heeft het RACV-beraad het voornemen om assistentie te verlenen bij de bespreking van de notitie Spreken over God, - die in de novembersynode van 2010 zal worden behandeld door de classicale vergaderingen in het kader van hun taak om het kerkelijk gesprek te voeren. Hierbij zal worden afgestemd met initiatieven vanuit het moderamen en de dienstenorganisatie. Ook zal de begeleiding van een (eventueel) transformatieproces van ACV naar overlegplatform van classes als (mogelijk) gevolg van de evaluatie van de kerkorde worden verzorgd. Kerkbeheer Ondersteuning van (toenemend aantal) gemeenten in bijzondere situaties Het gaat hier over de gevolgen van onder meer krimpende gemeenten; gemeenten met een financiële achteruitgang, afstoting of herbestemming kerkgebouwen bij gemeenten, al dan niet bij fusies. Gemeenten kunnen hierbij worden ondersteund in het kader van kerkbeheer. Nader zal worden geïnventariseerd welke bijzondere situaties bestaan waarin om ondersteuning wordt gevraagd. Uitvoering nieuwe werkwijze: indeling gemeenten in categorieën; opzetten en gebruik elektronische gegevensbestanden (invoeren gegevens/inzamelen begrotingen/jaarrekeningen) De voorbereidende werkzaamheden (indeling gemeenten, invoeren/verzamelen gegevens) worden voortgezet. Werkwijze IO Onderzoeken van mogelijkheden voor uitvoering van betaalde dienstverlening (met name voor werkzaamheden gemeenteadviseurs kerkbeheer en regionale adviseurs classicale vergaderingen (RACV s)) Ten behoeve van de ondersteuning van gemeenten in bijzondere situaties wordt onderzoek gedaan naar deze situaties en de mogelijkheden voor betaalde ondersteuning. Onderzoeken van mogelijkheden tweedelijns dienstverlening Onderzoeken van mogelijkheden om - op termijn - meer als tweedelijns dienstverlening te gaan werken (toerusting medewerkers servicedesk en gemeenteadviseurs nieuwe stijl, afstemming en samenwerking gemeenteadviseurs kerkbeheer - RACV s - juridische zaken). Realisering van dit voor 2010 geplande speerpunt is blijven liggen vanwege de langdurige ziekte van de programmamanager. Interne en externe communicatie over profiel programmalijn IO In 2011 zal de presentatie van de programmalijn bij zitting van generale synode, gevolgd door een presentatie aan het grondvlak plaatshebben. 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 22

23 3.2 Kerk in Ontwikkeling De uitgaven en inkomsten van de programmalijn Kerk in Ontwikkeling (KiO) zien er als volgt uit: Kerk in Ontwikkeling Begroot Begroot Rekening (bedragen x 1.000) % 2011 % 2010 % 2009 Opbrengst vrijwillige geldwerving 0% 0% 0 0% 2 Bijdragen Protestantse Kerk in Nederland 84% % % Overige inkomsten 16% % % Totaal beschikbaar voor de doelstelling 100% % % Aquisitie 5% 611 7% 830 6% 646 Basisdienstverlening 14% % % Betaalde dienstverlening 8% 900 8% 906 5% 540 Gemeenteopbouw 16% % % 943 Verbinden 10% % % Steunverleningen 42% % % MA-werk 5% 539 6% 648 7% 746 Resultaat doelstellingen 0% 0 0% 0 16% Resultaatverdeling Kerk in Ontwikkeling Begroot Begroot Rekening - risicoreserve (inclusief resourcebegroting) reserve steunverlening gemeenten reserve categoriaal werk 33 - reserve missionair werk reserve Kerk en Israël 43 Totaal resultaat Kerk in Ontwikkeling is één van de vijf programma s waarin de dienstverlening door de dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland gestalte krijgt. Met dit programma worden de Protestantse Kerk en haar gemeenten ondersteund met het oog op een aantal zichtbare uitdagingen. De uitdagingen voor het programma zijn samen te vatten in drie woorden: ondernemend; inspirerend; verbindend. Kerk in Ontwikkeling wil er als programma allereerst zijn voor de gemeenten en wil deze houding naar hen overbrengen, maar ook naar de collega's van andere programma's en onderdelen van de dienstenorganisatie. Ondernemend Het programma kenmerkt zich door een ondernemende houding: de betaalde werknemers en vrijwilligers zijn zelf actief in het verwerven van werk, spannen zich in voor de taken waarvoor zij gesteld zijn en doen dit met een groot besef van verantwoordelijkheid. Inspirerend Het werk dat gedaan wordt heeft zijn beweegredenen: Inspiratie door God. Ieder op eigen wijze. Het werk van Kerk in Ontwikkeling wil inspirerend zijn voor anderen, zodat zij geïnspireerd raken om het geloof en de kerk in de samenleving van vandaag vorm te geven. Omdat de kerk leeft in de plaatselijke gemeente is de dienstverlening van Kerk in Ontwikkeling primair gericht op die gemeente. Het geloof is de inspirerende basis daarvan. Daarom is er de noodzaak te investeren in geloofsopbouw en in het leren in de gemeente. Een gemeente is tegelijk ook ondernemend: men is bezig met elkaar als gemeenschap en met de samenleving. Daarom is het belangrijk dat er aandacht is voor gemeenteopbouw en pastoraat. Verbindend Een gemeente is ook missionair. De Protestantse Kerk heeft missionair gemeente zijn tot speerpunt van beleid gemaakt. Hoewel het programma Missionair Werk en Kerkgroei primair de taak heeft dit beleid te vertalen, voelt Kerk in Ontwikkeling zich hier ook vanuit de kernwoorden mede 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 23

24 verantwoordelijk voor. Kerk in Ontwikkeling wil stimuleren dat de Protestantse Kerk vanuit haar missionaire gestalte verbindend is. Er is ook de noodzaak te investeren in diaconaat en maatschappelijke betrokkenheid. En worden verbindingen ondersteund vanuit de gemeenten en leden van de Protestantse Kerk met gemeenschappen en religies daarbuiten. Binnen Nederland, en via allerlei netwerken ook met mensen, gemeenschappen en organisaties daarbuiten. Dit gebeurt in het gesprek met het volk Israël, met migrantenchristenen, met moslims en met andere (christelijke) organisaties. Inhoudsgebieden Kerk in Ontwikkeling is ook een programma met eigen inhoudsgebieden. Het gaat dan om werk dat zich richt op de gemeente en de ontwikkeling daarvan, te vinden in de gebieden Gemeenteopbouw, Leren in de gemeente, Liturgie en eredienst en Pastoraat. Ook op het gebied van het leggen van verbindingen vanuit de kerk met andere gemeenschappen, zowel christelijk als niet christelijk, heeft Kerk in Ontwikkeling expertise in huis. Het gaat dan om de beleidsterreinen Kerk en Israël, Ontmoeting met Moslims, Kerk en Migranten en Kerk en Cultuur. Gemeenteadviseur Kerk in Ontwikkeling is een programma waarvan het hart wordt gevormd door dienstverlening door de gemeenteadviseur. Gemeenteadviseurs zijn het gezicht van de dienstverlening aan gemeenten van de Protestantse Kerk. Zij werken ieder in een eigen gebied (meestal 1-2 classes) en vormen met elkaar vier regionale teams. Zo werken zij aan de uitvoering van de kerntaak van Kerk in Ontwikkeling. Deze kerntaak is: dienstverlening aan plaatselijke gemeenten. Deze dienstverlening vertaalt zich in de volgende taken: advisering & begeleiding, toerusting en projectontwikkeling. De gemeenteadviseur is de accounthouder van de dienstverlening aan gemeenten in het gebied waar hij of zij werkt en daarmee de spil van die dienstverlening. Dat accounthouderschap impliceert goede afstemming en samenwerking met andere dienstverleners van de dienstenorganisatie. Te denken valt daarbij aan specialisten van Missionair Werk en Kerkgroei, Kerk in Actie, Interactief, JOP/diensten, IO/kerkbeheer en de RACV. De gemeenteadviseur vervult daarbij de rol van huisarts. Daarnaast is de gemeenteadviseur ook verantwoordelijk voor dienstverlening op inhoudsgebieden die linken aan andere programma s. Dat geldt vooral voor de missionaire gemeenteontwikkeling (link met Missionair Werk en Kerkgroei) en diaconale gemeenteontwikkeling (link met Kerk in Actie). Ook wordt vanuit Kerk in Ontwikkeling, middels externe financiering, in verschillende projecten uitvoering gegeven aan het Maatschappelijk Activeringswerk. Landelijke advisering Ook de steunverlening (uitgevoerd door het Bureau Steunverlening) valt onder het programma KiO, evenals de functionaris voor de SMPR (Seksueel Misbruik in Pastorale Relaties). Alle gebieden waarop Kerk in Ontwikkeling werkzaam is worden voor een klein deel uitgevoerd door medewerkers die vooral landelijk werken, deels door gemeenteadviseurs die hun basis in de regio hebben en die daarnaast in landelijke projecten participeren. Doelstellingen en speerpunten 2011 Vanuit beleidsinhoudelijk perspectief wil Kerk in Ontwikkeling bevorderen dat: gemeentes meer met elkaar in gesprek gaan over hun eigen identiteit, zodat ze meer geïnspireerd raken om hun plaats in de samenleving in te nemen; ambts- en taakdragers worden toegerust en geïnspireerd, zodat ze beter de taak kunnen vervullen waarvoor zij zichzelf gesteld zien; plaatselijke gemeenten ondernemender worden in het leggen van verbindingen, waarmee ze komen tot het realiseren van een realistische toekomst als vitale en aantrekkelijke gemeente; gemeenten gestimuleerd worden de dialoog aan te gaan met andere gemeenten en geloofsgemeenschappen, zodat ze meer bepaald worden bij hun wortels en/of kunnen bijdragen aan een leefbare samenleving; gemeenten gestimuleerd worden zodat ze missionair gemeentezijn vorm te geven; de rol van gemeenten op diaconaal en maatschappelijk terrein duidelijk zichtbaar gemaakt wordt. Ten behoeve van de sturing van de programmalijn zijn deze interne speerpunten neergezet: rolverheldering en professionalisering bewerkstelligen van de gemeenteadviseurs; inspannen voor samenwerking met andere afdelingen van de dienstenorganisatie, zodat deskundigheid optimaal benut wordt en verdubbeling van werkzaamheden voorkomen wordt. 11 oktober 2010 Begroting 2011 dienstenorganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland 24