Handelingen 2 AWACS. Uitvoering Nota Ruimte. Vergroten kansen op werk maart ste vergadering

Transcriptie

1 Handelingen 2 Vergaderjaar der Staten-Generaal 58 58ste vergadering AWACS Uitvoering Nota Ruimte Vergroten kansen op werk

2 Alfabetische inhoud AWACS Debat naar aanleiding van een algemeen overleg over AWACS Motie-De Wit/Van Gent over het reduceren van het aantal AWACSvluchten tot 2340 ( XI, nr. 76) 4702 Motie-De Wit over het afzien van een aanbod om 160 vluchten van Geilenkirchen te verplaatsen naar een Nederlands vliegveld ( XI, nr. 77) 4702 Motie-Neppérus/Samsom over een vermindering van de geluidsoverlast van de AWACS-vluchten met 35% ( XI, nr. 78) 4702/4703 Motie-Madlener over het afsluiten van het Nederlandse luchtruim voor opstijgende en landende AWACS-vliegtuigen ( XI, nr. 79) 4703 Beëdiging lid Beëdiging van de heer Heemelaar 4695 Ingekomen stukken Regeling van werkzaamheden Uitvoering Nota Ruimte Debat naar aanleiding van een algemeen overleg over uitvoering van de Nota Ruimte Motie-Van Heugten c.s. over het ruimtelijk beleid voor bedrijventerreinen (29 435, nr. 221) 4708 Motie-Van Leeuwen/Van Gent over het pas beslissen over een nieuw bedrijventerrein Moerdijk als de SER-ladder serieus is toegepast (29 435, nr. 222) 4710 Motie-Van Leeuwen/Van Gent over het opnemen van indirecte ruimtelijke kwaliteiten in de kernkwaliteiten van Nationale Landschappen (29 435, nr. 223) 4711 Motie-Wiegman-van Meppelen Scheppink c.s. over het als randvoorwaarde stellen van het Transatlantic Market-scenario (29 435, nr. 224) 4711 Motie-Van Gent/Van Leeuwen over een studie naar de haalbaarheid en wenselijkheid van een alternatief tracé (29 435, nr. 225) 4712 Motie-Vermeij/Van Gent over het niet nemen van onomkeerbare besluiten ten aanzien van het bedrijventerrein Quatrebras (29 435, nr. 226) 4713 Vergroten kansen op werk Wijziging van de Werkloosheidswet in verband met het vergroten van kansen op werk voor langdurig werklozen (31 767) Motie-Ortega-Martijn over een werkaanbod van minimaal drie functies door het UWV (31 767, nr. 8) 4738 Motie-Ortega-Martijn over het begrip redelijkheid in het kader van passende arbeid (31 767, nr. 9) 4738/4739 Motie-Koşer Kaya over het opstellen van controleerbare doelen (31 767, nr. 10) 4741 Vragenuur Vragen van het lid Boelhouwer over het bericht dat het RIVM bij het meten van gifgas in producten die uit gegaste containers komen stelselmatig te lage gaswaarden heeft geconstateerd Vragen van het lid Van de Camp over het bericht dat er zorgen zijn vanwege de toestroom van een grote groep Somaliërs, waarvan een deel gesmokkeld wordt Vragen van het lid Teeven over het levenslang toezicht houden op vrijgelaten pedofielen Vragen van het lid Jansen over het artikel «Torenhoge nota waterschap» Fotoverantwoording: foto s De rechten op de foto s in deze vergadereditie zijn voorbehouden aan de betrokken fotopersbureaus. Foto s in deze editie: Michiel Sablerolle (Gouda) Order HAN8407 ISSN

3 58ste vergadering Dinsdag Aanvang uur Voorzitter: Verbeet Tegenwoordig zijn 146 leden, te weten: Aasted Madsen-van Stiphout, Agema, Anker, Aptroot, Arib, Atsma, Bashir, Van Beek, Besselink, Bilder, Biskop, Blanksma-van den Heuvel, Blok, Blom, Van Bochove, Boekestijn, Boelhouwer, Van Bommel, Bosma, Bouchibti, Bouwmeester, Brinkman, Ten Broeke, Van der Burg, Van de Camp, Çörüz, Cramer, Van Dam, Depla, Dezentjé Hamming-Bluemink, Dibi, Tony van Dijck, Jasper van Dijk, Jan Jacob van Dijk, Van Dijken, Dijsselbloem, Eijsink, Elias, Ferrier, Fritsma, Van Geel, Van Gent, Van Gerven, Gesthuizen, Graus, Griffith, Van Haersma Buma, Halsema, Van der Ham, Hamer, Haverkamp, Heemelaar, Heerts, Heijnen, Hessels, Van Heugten, Van Hijum, Ten Hoopen, Irrgang, Jacobi, Jager, Jansen, Joldersma, Jonker, Kalma, Kant, Karabulut, Knops, Koopmans, Koppejan, Koşer Kaya, Kraneveldt-van der Veen, De Krom, Kuiken, Langkamp, Leerdam, Van Leeuwen, Leijten, Lempens, Luijben, Madlener, Marijnissen, Mastwijk, Van Miltenburg, Neppérus, De Nerée tot Babberich, Nicolaï, Omtzigt, Ormel, Ortega-Martijn, Ouwehand, De Pater-van der Meer, Pechtold, Peters, Polderman, Poppe, Van Raak, Remkes, Roefs, Roemer, De Roon, De Roos-Consemulder, De Rouwe, Rutte, Samsom, Sap, Schermers, Schinkelshoek, Schippers, Schreijer- Pierik, Slob, Smeets, Smilde, Smits, Snijder-Hazelhoff, Spies, Van der Staaij, Sterk, Tang, Teeven, Thieme, Tichelaar, Timmer, Van Toorenburg, Uitslag, Ulenbelt, Van der Veen, Van Velzen, Vendrik, Verbeet, Verdonk, Vermeij, Vietsch, Van der Vlies, Voordewind, Vos, Jan de Vries, Van Vroonhoven-Kok, Waalkens, Weekers, Wiegman-van Meppelen Scheppink, Wilders, Willemse-van der Ploeg, De Wit, Wolbert, Zijlstra, en mevrouw Cramer, minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, de heer Donner, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer Klink, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mevrouw Albayrak, staatssecretaris van Justitie, de heer De Vries, staatssecretaris van Defensie, en mevrouw Huizinga-Heringa, staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat. Aan de orde is het mondelinge vragenuur, overeenkomstig artikel 136 van het Reglement van Orde. Vragen van het lid Boelhouwer aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het bericht dat het RIVM bij het meten van gifgas in producten die uit gegaste containers komen stelselmatig te lage gaswaarden heeft geconstateerd. De heer Boelhouwer (PvdA): Voorzitter. Afgelopen zondagavond besteedde het televisieprogramma Zembla aandacht aan de gevolgen van gifgas in containers die vanuit Zuidoost-Azië, Afrika en Zuid-Amerika Nederland binnenkomen. Het was de zoveelste uitzending in een lange reeks. In de Kamer heeft de PvdA met andere partijen dikwijls aandacht gevraagd voor het probleem van gevaarlijke gassen. Werknemers die containers openen, lopen grote gevaren en consumenten lopen via de producten die zij kopen, het risico om deze gifgassen binnen te krijgen. De PvdA is dan ook blij dat de minister van VROM recent extra maatregelen heeft aangekondigd om te voorkomen dat gifcontainers de Nederlandse havens kunnen verlaten zolang het gifgas er nog in zit. Uit de Zembla-uitzending bleek dat het RIVM nauwelijks test op de effecten van dit gifgas op consumentenproducten. Eén paar schoenen en een half matras, en de uitkomst leidt tot een zware onderschatting van het gevaar. Twee dagen luchten en een kindermatras is gifvrij, zei het RIVM, terwijl uit Duits onderzoek van hetzelfde matras de andere helft bleek dat na vijf maanden nog een gevaarlijk hoge dosis meetbaar was. Dit raakt de volksgezondheid in ernstige mate. Daarom heb ik de volgende vragen aan de minister van VWS. 1. Heeft de minister de indruk dat door het onvoldoende testen het gevaar van gifcontainers voor werknemers en de volksgezondheid veel te lang is gebagatelliseerd? 2. Op basis van verkeerde RIVM-metingen zijn gevaarlijke producten bij consumenten terechtgekomen. Gaat de minister alsnog een waarschuwing sturen naar winkeliers en consumenten die deze producten thuis of in hun winkel hebben? 3. Is de minister bereid om na te gaan waar dit is fout gegaan bij het RIVM? De PvdA vindt dat hierbij de onderste steen boven moet komen. Vragenuur TK

4 Minister Klink: Voorzitter. Dit zijn heldere vragen, die erop neerkomen of er voldoende en met de juiste methodiek is getest, Als de uitkomsten van het testen dusdanig waren dat je je achteraf moet afvragen of zij wel juist waren, is de vraag of winkeliers worden ingelicht en of ik bereid ben om iets te doen aan de systematiek die hiermee samenhangt. Wat de omvang betreft van het aantal testen dat heeft plaatsgevonden, wijs ik erop dat het RIVM in 2005 een twintigtal producten heeft bekeken, en vervolgens in 2007 een herhalingsonderzoek heeft gedaan, op grond van het feit dat de uitkomsten uit 2005 erop neerkwamen dat de producten veilig waren. Ik heb de genoemde uitzending gezien en mij er de afgelopen dagen ook van vergewist dat het RIVM in 2007 een herhalingsonderzoek heeft gedaan, dat inderdaad één paar schoenen en een enkel matras betrof. Ik sloeg ook niet achterover van de aantallen die daarbij aan de orde waren. De verklaring die ik krijg, en waaraan ik wel enige geloofwaardigheid ontleen, is dat men dit heeft gedaan tegen de achtergrond van het feit dat in 2005 in een grotere omvang onderzoeken zijn gedaan. Het vervolgonderzoek heeft men gedaan op basis van de onderzoekskaders en normen die ook in Europees verband worden gehanteerd, met een uitkomst die in feite onderschreef wat in 2005 werd verkregen. Vervolgens is er gevraagd naar indicaties uit Duitsland met andere uitkomsten. Die kunnen samenhangen met het feit dat daar een andere onderzoeksmethodiek is gehanteerd. Het RIVM heeft inmiddels bij de Duitse collega s gevraagd welke methode dan is gehanteerd. Men heeft daarop nog geen antwoord gekregen en men heeft ook de testresultaten nog niet gekregen, maar daar zit men op dit moment wel achterheen. Mocht het zo zijn dat er andere uitkomsten zijn, dan gebiedt dat het RIVM om zo snel mogelijk de onderzoeksmethodiek aan te passen en om zo snel mogelijk ook in volle omvang weer te gaan kijken in hoeverre er gezondheidsrisico s uit voortvloeien. Nadat men de gegevens hierover uit Duitsland heeft ontvangen, zal het RIVM dat inderdaad moeten gaan doen. Los daarvan acht ik het van betekenis dat men de komende weken opnieuw onderzoek verricht. Ook dat is relevant. Ik heb dat eveneens met het RIVM besproken. Hoogleraren die op dit gebied hun sporen hebben verdiend, hebben eveneens vraagtekens bij het onderzoek geplaatst. Dit nieuwe onderzoek zal breder opgezet moeten zijn om te kunnen bezien in hoeverre het eerdere onderzoek moet worden herhaald en of de uitkomsten moeten leiden tot het waarschuwen van bijvoorbeeld winkeliers. In eerste aanleg moet de VWA worden gewaarschuwd. Die kan bezien in hoeverre mensen moeten worden gevrijwaard van producten waarvan is gebleken dat zij wel degelijk schadelijk zijn. Ik vat mijn antwoord samen. Een: wij zijn gealarmeerd. Twee: wij zullen nieuw onderzoek verrichten. Drie: wij zullen bekijken welke methode in Duitsland is gehanteerd en tot welke uitkomsten deze heeft geleid. Vier: indien mocht blijken dat de uitkomsten van 2007 en 2005 te laag zijn ingeschat, zal zo snel mogelijk de VWA in kennis worden gesteld. Er zal dan in ieder geval iets met de producten moeten gebeuren teneinde consumenten te vrijwaren van risico s. De heer Boelhouwer (PvdA): Voorzitter. Ik ben op zich wel blij met de beantwoording van mijn vragen door de minister. Dat neemt niet weg dat er nog steeds gevaarlijke producten bij consumenten thuis kunnen zijn. Kinderen kunnen in bedden liggen waarin gifgas zit. Dat komt doordat op de verkeerde manier is gemeten en de gevaren zijn onderschat. Wat gaat de minister daaraan precies doen? Ik meen dat de gevaren voor de volksgezondheid die uit deze kwestie voortvloeien, het RIVM kunnen worden verweten. Is de minister niet bang dat een deel van de onderschatting in de aandacht voor dit probleem te maken heeft met de verkeerde uitkomsten van de meetprocedures? Deze vraag had ik zojuist ook al gesteld. Minister Klink: De heer Boelhouwer stelt een aantal zaken waarvan ik meen dat deze op die manier nog niet gesteld kunnen worden. Zij zijn nog niet zo feitelijk als de heer Boelhouwer het nu doet voorkomen. Hij zegt dat het gevaarlijk is en dat er sprake is geweest van onderschatting van de gevaren door het RIVM. Het RIVM heeft mij verzekerd dat dit niet het geval is, dat het onderzoek degelijk was en dat de uitkomsten ervan de conclusie rechtvaardigen dat de producten niet gevaarlijk zijn. Op basis van het feit dat er zowel uit Duitsland als van de kant van deskundigen in Nederland wordt gesteld dat nogmaals moet worden bekeken in hoeverre de omvang van de steekproef groot genoeg is geweest om deze conclusie te trekken dan wel de onderzoeksmethodiek aan te passen, zal het RIVM desalniettemin nader onderzoek verrichten. Ik zal daar bovenop zitten. Net als de heer Boelhouwer ben ik van mening dat deze gevaren niet mogen worden onderschat. Bij de geringste twijfel dient het RIVM zich en dienen wij ons te vergewissen van het feit dat producten veilig zijn. De komende weken zal onderzoek worden verricht. Ik zal de Kamer spoorslags op de hoogte stellen van de uitkomsten daarvan. De heer Poppe (SP): Voorzitter. Ik wil het nu niet over de gascontainers hebben, want daarover voer ik al vanaf 1999 een debat in de Kamer. In juni heeft de Kamer met algemene stemmen een motie aangenomen over de handhaving. Afgelopen zondag hebben de heer Boelhouwer, mevrouw Neppérus en mevrouw Vietsch nog vragen gesteld aan de minister van VROM over de affaire waar in de Zembla-uitzending aandacht aan is besteed. Het gaat mij erom dat het vertrouwen in de wetenschappelijke kwaliteit van het RIVM in het geding is. Dat is een ernstige zaak. Er is broddelwerk geleverd. Dat hebben wij geconstateerd. Is dat alleen in dit geval gebeurd? Ik geloof dat niet. Hoe gaat de minister dit geschonden vertrouwen in de wetenschappelijke kwaliteit van het RIVM herstellen? Namens de Kamer is op 17 december 2008 een brief uitgegaan aan de regering met het verzoek de Kamer te informeren over de ontwikkelingen in de organisatie en organisatiestructuur van het RIVM. Wij hebben nog geen antwoord ontvangen. Dat stemt mij ook droef. Heeft dit geklooi bij het RIVM te maken met de reorganisatie? Minister Klink: De conclusie dat sprake is van geklooi of broddelwerk door het RIVM trek ik bepaald nog niet. Ik wil daarvoor het onderzoek afwachten, maar het RIVM verzekert mij de uitkomsten van het eerdere onderzoek nog steeds te onderschrijven. Wij gaan de komende Vragenuur TK

5 Klink weken wel bekijken, mede naar aanleiding van het Duitse onderzoek, in hoeverre vraagtekens kunnen worden geplaatst bij de aard van het onderzoek en dus bij de uitkomsten ervan. Laten wij de feiten afwachten en dan de emoties eraan toevoegen. De heer Poppe kan ervan op aan dat, als mocht blijken dat de uitkomsten van het onderzoek anders zijn dan in het verleden, ik weliswaar andere bewoordingen zal gebruiken, maar dat mijn emoties ongeveer gelijk zullen zijn. Ik zal nagaan hoe het staat met de reactie op de brief. Ik zal de Kamer daarover zo snel mogelijk berichten. Mochten er goede redenen zijn om niet direct op de brief te reageren, dan laat ik de Kamer ook dat weten. Mevrouw Koşer Kaya (D66): Voorzitter. Gezondheid is een groot goed en heeft uitermate veel met gevoel te maken. Dat kunnen wij ook in dezen dus niet helemaal uitsluiten. De feiten zijn echter wel belangrijk. Niet alleen Zembla heeft hierover iets uitgezonden, ook Argos en andere media hebben er aandacht aan besteed. Het baart mij zorgen dat heel veel containers uit het buitenland met goederen, zoals rijst, naar Nederland komen, terwijl in het buitenland totaal niet wordt gemeten hoe het staat met de hoeveelheid gifgas. Daar hebben wij geen zicht op. Is het de minister bekend dat er vanuit het buitenland containers naar Nederland komen met goederen, zonder dat is gemeten hoeveel gifgas daarin heeft gezeten? Als hem dit bekend is, wat heeft hij daaraan gedaan? Heeft hij in EU-verband daarover met zijn collega s gesproken? Zo niet, gaat hij dat alsnog doen? Dit is echt heel ernstig. Minister Klink: Afgelopen vrijdag heeft mijn collega van VROM een brief naar de Kamer gestuurd over gegaste containers. De brief had vooral betrekking op de keten die zich wat dit betreft aftekent. Voor zover ik de inhoud van de brief tot mij heb kunnen nemen, vind ik dat er is gekozen voor een overtuigende aanpak. Mocht blijken dat het om gegaste containers gaat, dan dienen die te zijn voorzien van stickers, zodat iedereen, werknemer en consument, weet waar men aan toe is. Mocht de waarde niet corresponderen met de sticker, dan wordt die uit de keten genomen. Ontstaat er bedrijfsschade bij de afnemer, dan zal die in de keten doorwerken in de richting van degene die het product heeft verzonden. Dat is de goede aanpak. In dit geval ging het vooral om de gezondheidsrisico s. Daar is een gevalideerd en goed onderzoek voor nodig. Daarom gaan wij dat herhalen nu er twijfels zijn bij de uitkomsten en de aard van het onderzoek. Mevrouw Neppérus (VVD): Voorzitter. Wij hebben herhaaldelijk gesproken over het handhaven en hoe kan worden tegengegaan dat hier containers binnenkomen en dat de inhoud bij consumenten terechtkomt. Daarover hebben wij een brief van minister Cramer gehad. Ik hoop dat die tot verbeteringen leidt. Nu speelt de kwestie van de gezondheid. Uit het onderzoek waar zondagavond aandacht aan is besteed, wordt duidelijk dat het RIVM zelf begon te twijfelen en opnieuw wilde onderzoeken. De getallen wijken namelijk af van die in het Duitse onderzoek. Ik vind het van heel groot belang dat helder is of een en ander gezond is of niet. Het RIVM gaat nu onderzoeken of men het eens is met Duitse onderzoekers dat er op eerder onderzoek wellicht iets was aan te merken. Zou er niet een derde moeten zijn die hiernaar kijkt? Immers, dit is een beetje een kwestie van een slager die zijn eigen vlees keurt. De VVD vindt het van groot belang dat hiernaar goed wordt gekeken, echter niet vanuit de gedachte dat het in het verleden niet goed gebeurde. Minister Klink: Ik twijfel er niet aan dat het RIVM ook kritisch naar zichzelf zal kijken. Mocht men dat niet doen, dan zal ik dat wel doen of anders de Kamer. Wat naar buiten komt, wordt immers openbaar. De gegevens met betrekking tot de Duitse onderzoeken, zowel qua methodiek als qua uitkomsten, zullen wij aan de Kamer verstrekken. Mocht hieruit blijken dat de onderzoeksmethode tekort geschoten is, ook al heeft deze plaatsgevonden volgens Europese normen, of mocht blijken dat de steekproef te gering is geweest om op basis daarvan de conclusie te trekken dat het gaat om producten die niet schadelijk zijn voor de volksgezondheid, dan laat ik de Kamer dat spoorslags weten. Neem van mij aan dat bij mij, net als bij de directeur-generaal van het RIVM, voldoende kritische zin aanwezig is om hier bovenop te zitten en de Kamer zo snel mogelijk te informeren over de uitkomsten. De heer Vendrik (GroenLinks): De minister zei zojuist dat hij gealarmeerd is. Dat is mooi; dat zijn wij allemaal. Eigenlijk zou ik met hem de afspraak willen maken dat deze minister in samenspraak met de minister van VROM binnen een maand een gezaghebbende brief naar de Kamer stuurt waarin tot op de bodem is uitgezocht hoe het nu zit met de onderzoeksmethode en vanaf welk niveau aangetroffen gasconcentraties gevaar opleveren voor werknemers en consumenten. Daarnaast moet het kabinet binnen een maand laten weten wat voor spullen er in Nederland rondzwerven in winkels en in huishoudens en in welke mate dit gevaar oplevert voor de volksgezond. Een en ander moet met grote spoed uitgezocht worden. Ik zou willen horen dat de minister bereid is om binnen een maand een brief over deze punten aan de Kamer te doen toekomen. Een maand lijkt mij buitengewoon ruim. Graag een toezegging. Minister Klink: Ik geloof dat wij een deal hebben. De heer Poppe (SP): Voorzitter... De voorzitter: De minister heeft het woord. De heer Poppe (SP): Ik heb een puntje van orde met betrekking tot de vragen die zo-even gesteld zijn. Deze vragen zijn afgelopen zondag schriftelijk gesteld. Ik wil hierop geen maand wachten. Ik wil binnen drie weken een helder antwoord op de schriftelijke vragen hebben. Minister Klink: Ik ga graag mee in hetgeen de heer Vendrik zo-even van mij vroeg. Wij zullen hieraan graag tegemoet komen, of dit nu binnen een maand gebeurt of binnen drie weken. Mevrouw Vietsch (CDA): Ik wil graag van de minister weten hoe hij aankijkt tegen de wetenschappelijkheid van een steekproef van één. Dat mag weliswaar volgens de Europese richtlijn zijn, maar volgens mij wordt het dan hoog tijd dat deze richtlijn wordt aangepast. Een en ander doet bovendien mijn ongerustheid over andere onderzoeken stijgen. Is een steekproef van één bepaald door het ministerie van VROM of heeft het RIVM hier zelf Vragenuur TK

6 Klink voor gekozen? Wat betekent dit voor andere RIVMonderzoeken? Minister Klink: Ik schat in dat het RIVM dat zelf heeft gedaan en niet op gezag van VROM. Ik gaf zo-even al aan dat deze steekproef tegen de achtergrond van het bredere onderzoek in 2005 heeft plaatsgevonden. Tegelijkertijd heb ik aangegeven dat ik ook niet echt achterover sloeg van dit getal van een steekproef van één paar schoenen. Ik neem dit mee in mijn kritische beschouwingen. De uitkomsten hiervan zullen, zoals gezegd, binnen één maand naar de Kamer worden gezonden. Mevrouw Timmer (PvdA): De minister heeft nadrukkelijk aangegeven dat hij zelf ook de urgentie van een en ander inziet. Hij heeft toegezegd dat hij samen met zijn collega van VROM binnen een maand een brief aan de Kamer wil doen toekomen. Voor mij blijft één aspect onbelicht. Dit onderwerp heeft nadrukkelijk ook te maken met arbeidsomstandigheden voor mensen die met de containers werken. Kan minister Klink de minister van SZW ook betrekken bij de brief die hij gaat sturen? Volgens mij is het dan helemaal compleet. Minister Klink: De minister van VROM is hierop in haar brief van afgelopen vrijdag uitvoerig ingegaan. Het gaat inderdaad niet alleen om de veiligheid voor de consument, maar ook om de veiligheid voor de werknemer. Vandaar dat het stickeren en dergelijke ook zo belangrijk is. Liever nog helemaal geen gegaste containers. De Kamer heeft hierover al verscheidene malen gesproken met de collega van VROM. De minister van SZW is hierbij nauw betrokken, net als de Arbeidsinspectie. Vragen van het lid Van de Camp aan de staatssecretaris van Justitie over het bericht dat er zorgen zijn vanwege de toestroom van een grote groep Somaliërs, waarvan een deel gesmokkeld wordt. De heer Van de Camp (CDA): Voorzitter. Met de staatssecretaris maakt de CDA-fractie zich zorgen over de toch wel grote instroom van Somalische asielzoekers in Nederland. Voor de duidelijkheid: ook de CDA-fractie houdt vast aan een rechtvaardig en humanitair asielbeleid, met een effectieve uitvoering ook wat de terugkeer van uitgeprocedeerde asielzoekers betreft. Met de staatssecretaris zijn wij van mening dat wij zo snel mogelijk moeten proberen om tot een gemeenschappelijk Europees asielbeleid te komen. De berichten in de pers van afgelopen donderdag brengen ons tot de volgende zes vragen. Kan de staatssecretaris op dit moment aangeven wat de stand van zaken is en dan met name van de instroomcijfers over de maanden januari en februari? Wij moeten immers wel weten over welke feiten wij spreken. Het baart de CDA-fractie het meeste zorgen dat in de berichtgeving stond dat de meesten van de Somalische asielzoekers naar Nederland worden gesmokkeld. Wat doet de staatssecretaris daartegen? Wat is er precies aan de hand? Ik begrijp ook wel dat de klassieke vluchtverhalen in deze moderne tijd blijkbaar niet meer opgaan, maar het feit dat je naar Nederland wordt gesmokkeld, vinden wij een volstrekt verkeerd signaal. Vervolgens vraag ik wat de samenhang is tussen het categoriale beschermingsbeleid, dat er eigenlijk op neer komt dat je, als je naar Nederland komt, niet zozeer individueel, maar wel als groep wordt beoordeeld, en dat smokkelen? Die twee gegevens staan haaks op elkaar. Wij hebben berichten ontvangen dat zich in een asielzoekerscentrum in het noorden van het land een familie bevindt met 41 leden. De vraag is toch even of dat de kern is van ons asielbeleid. Tot slot vraag ik de staatssecretaris wat het Europees agentschap voor asielzaken op de korte termijn biedt. Staatssecretaris Albayrak: Voorzitter. Ik dank de heer Van de Camp voor zijn vragen. Zij betreffen een zorg die ik heb gedeeld met mijn Europese collega s afgelopen donderdag en vrijdag op de JBZ-Raad in Brussel. Ik meld de Kamer al enige tijd dat de instroom asiel in Nederland hoofdzakelijk wordt veroorzaakt door twee groepen: Irakezen en Somaliërs. Ten aanzien van Irak hebben wij in het najaar van vorig jaar het beleid gewijzigd. Ik denk dat mede daardoor de instroom van Irakezen inmiddels fors aan het dalen is. De totale instroom in 2007/2008 van asielzoekers uit Somalië was zoals verwacht, maar het aandeel Somaliërs daarbinnen werd groter. Dit is in lijn met wat eerder aan de Kamer is gemeld. Dat de groep Somaliërs daarbinnen groter wordt, baart mij om een aantal redenen zorgen. Tussen 2007 en 2008 stijgt het aandeel Somaliërs in geheel Europa, maar het aantal dat naar Nederland komt is daarbinnen onevenredig hoog. Ik heb nu al redenen om twee zaken nader te onderzoeken. Ik wil de gang van zaken weten bij nareizende familieleden. Ik zeg dit omdat er al sinds 1991 geen autoriteiten in Somalië zijn waarmee wij zaken kunnen doen en die bevoegd zijn om documenten af te geven. De controle of het daadwerkelijk familieleden betreft van een toegelaten asielzoeker, is al sinds 1991 moeilijk. Dat is voor mij aanleiding geweest om daarin te duiken, om na te gaan wat er zich precies afspeelt en of sprake is van fraude en misbruik. Vervolgens is het ook moeilijk om vingerafdrukken af te nemen. Het aantal Somaliërs dat naar Nederland komt met beschadigde vingertoppen, is aanzienlijk. Ook dat was voor mij reden om te denken dat er waarschijnlijk meer aan de hand is dan alleen vluchtelingen. Ook dat is namelijk voor mij buiten twijfel: Nederland zal mensen die nergens bescherming kunnen krijgen, altijd toelaten. Alles bij elkaar was dit voor mij reden om niet alleen mijn zorgen met de Europese collega s te delen, maar om reeds zelf te werken aan een Somaliëbrief. Daarin zullen al deze zaken nader onderzocht, met cijfers onderbouwd en van maatregelen voorzien aan de Kamer worden voorgelegd. De heer Van de Camp (CDA): Voorzitter. Ik mocht na drie minuten interrumperen volgens de instructie, maar het antwoord is heel kort. Daarom stel ik nog een paar aanvullende vragen. Ik schrik van het feit dat sinds 1991, zoals de staatssecretaris zegt, die problemen met nareizende familieleden bestaan. Nu is in het staatsrecht de staatssecretaris ook aanspreekbaar op wat haar voorgangers hebben Vragenuur TK

7 Albayrak nagelaten. Met alle respect, zestien jaar! Waarom hebben wij niets kunnen doen? Wat de beschadigde vingertoppen betreft is het te gek voor woorden dat wij mensen moeten toelaten nadat zij zich verminkt hebben. Ik begrijp echter dat de staatssecretaris hierover in haar brief uitsluitsel geeft. De staatssecretaris heeft mijn vraag over mensensmokkel niet beantwoord. Wij zijn bezig met een heel programma om mensensmokkel tegen te gaan. Heeft dat effect op de mensen uit Somalië? Staatssecretaris Albayrak: Voorzitter. Sinds 1991 zijn er geen autoriteiten in Somalië die bevoegd zijn om reisdocumenten af te geven zoals door Nederland erkend. Dat betekent niet dat wij in het gezinsherenigingsbeleid voor vluchtelingen niets hebben kunnen doen. Wij maken regelmatig gebruik van DNA-onderzoek waarmee mensen die in bewijsnood verkeren, kunnen aantonen dat de kinderen met wie zij hereniging vragen, daadwerkelijk hun biologische kinderen zijn. DNA-onderzoek biedt niet altijd uitkomst, bijvoorbeeld als mensen zeggen pleegkinderen te hebben of als iemand een partner wil laten overkomen. Mij is uit eigen onderzoek gebleken dat wij in die gevallen te zeer afhankelijk zijn van en moeten afgaan op de verklaringen van mensen. Het is dus een afweging die je maakt. Ik heb in mijn onderzoek genoeg aanwijzingen aangetroffen om te zeggen dat er maatregelen moeten komen. Ik zeg dus niet dat ik onderzoek of er een probleem is, ik zeg dat ik aanwijzingen heb dat er een probleem is. In de Somaliëbrief zullen de maatregelen ook worden aangekondigd. Hetzelfde geldt voor mensenhandel/mensensmokkel. De vraag daarover had ik inderdaad nog niet beantwoord. Alles wat wij doen met het Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel is opgericht om smokkel vanuit Somalië of de buurlanden van Somalië aan te pakken. Ik heb reeds eerder tegen de Kamer gezegd dat ikzelf tijdens een bezoek in Kiev, Oekraïne nota bene, van de UNHCR te horen heb gekregen dat Somaliërs via Oekraïne naar West-Europa worden gesmokkeld. Al deze aanwijzingen waren voor mij reden om de brief te schrijven die de Kamer waarschijnlijk binnen enkele weken zal ontvangen. Het allerbelangrijkste en het is geen toeval dat u deze vragen stelt, mijnheer Van de Camp is echter dat wij zonder Europese oplossingen met lege handen staan. Er is geen geharmoniseerd Europees asielbeleid. Dat maakt dat mensen nog steeds een rekensom maken in welk Europees land zij de meeste kans maken op verblijf. Daarom moeten het Europees Parlement en de Nederlandse regering blijven inzetten op Europese oplossingen. Alleen lukt het de lidstaten echt niet. De voorzitter: Ik verzoek om in de zaal en misschien op de tribune ik kan dat niet bepalen wat rustiger te zijn. De heer Fritsma (PVV): De staatssecretaris wijst wel naar Europa, maar dat is onzin. Het kabinet heeft het natuurlijk volledig aan zichzelf te danken dat wij met zo n hoge asielinstroom zitten door een veel te slap vreemdelingenbeleid te voeren. Neem de oneindige pardonregelingen die Nederland natuurlijk aantrekkelijk maken voor asielzoekers en neem dat verschrikkelijke categoriale toelatingsbeleid, waarbij grote groepen mensen zonder mitsen en maren automatisch verblijf krijgen. De kwestie is dus heel simpel: maak daar een einde aan. Stop dat categoriale toelatingsbeleid waarbij grote groepen mensen automatisch een verblijfsvergunning krijgen. En niet toevallig geldt dit ook voor heel veel Somaliërs die nu dus massaal naar Nederland komen. Aan onderzoek hebben wij op dit moment niets, wij hebben wat aan daadkracht. Ik roep de staatssecretaris nogmaals op om dat categoriale toelatingsbeleid voor eens en altijd te stoppen. Staatssecretaris Albayrak: Voorzitter. Dit kabinet voert een restrictief en humaan toelatingsbeleid. Die twee aspecten sluiten elkaar niet uit. Ik zei: er zal in Nederland altijd plek zijn voor mensen die elders geen bescherming kunnen krijgen. Het beschermingsbeleid voor Somaliërs geldt al sinds 2005, dus in ieder geval van de tijd voor de start van dit kabinet. Dat laat onverlet dat ik te allen tijde naga of bescherming voor Somaliërs nodig is en of sprake is van fraude en misbruik. Daarvoor hoef ik niet te weten wat het beleid van mijn voorgangers was. Ik voel die verantwoordelijkheid en ik neem die. De stelling van de heer Fritsma dat door het ruimhartige beleid van het kabinet de instroom is gestegen, klopt gewoon niet. Ik gaf al aan dat het totale aantal asielzoekers dat in 2008 naar Nederland kwam, gelijk is aan of valt binnen de groep van de Dat is het aantal dat volgens de mededeling aan de Kamer zou gelden. Mevrouw Verdonk (Verdonk): Voorzitter. Dit heeft niets te maken met een restrictief beleid. Dit is een opendeurenbeleid en dat voert dit kabinet. De staatssecretaris kan zich niet verschuilen achter het feit dat er nog geen Europees beleid is. Zij moet een beleid voor Nederland voeren en zeggen: ik neem mijn verantwoordelijkheid voor Nederland en voer een restrictief toelatingsbeleid. Dat is dan een heel ander beleid dan het beleid dat zij nu voert. Wat wij nu zien, is hetgeen waarvoor ik altijd heb gewaarschuwd: de aanzuigende werking. Voor een deel is die het gevolg van het categoriale beleid, maar voor deel zeker ook van het generaal pardon. Ik heb twee vragen, want de heer Van de Camp neemt er genoegen mee dat hij geen antwoord krijgt op zijn vragen en zeker niet op de vraag: wat zijn de concrete instroomcijfers voor januari en februari? Hoeveel Somaliërs zijn er toen naar Nederland gekomen en hoeveel asielzoekers in totaal? Dat is vraag één. Dan vraag twee. Is het waar dat het terugkeercentrum in Alphen aan den Rijn voor twee derde leeg staat? Staatssecretaris Albayrak: Voorzitter. De Kamer krijgt binnenkort de concrete cijfers met de rapportage Vreemdelingenketen. Daarin staan alle gewenste cijfers. Wat de instroom van de Somaliërs betreft, kan ik in ieder geval een vergelijking maken van de situatie in 2007 met die in In 2007 was het aantal Somaliërs 28% van het totaal. Daarbij ging het om 2004 mensen. In 2008 ging het om 5027 mensen. Dat was 38% van het totaal. Hiermee geef ik de onderbouwing voor wat ik zojuist zei en wat aanleiding was voor mijn zorg. Dat hierbij sprake zou zijn van aanzuigende werking van het generaal pardon, werp ik verre van mij. Dat effect treedt niet op anderhalf à twee jaar nadat het pardon is aangekondigd. Dat zou er dan moeten zijn vanaf het moment dat het werd aangekondigd. Die mensen zijn niet naar Nederland gestroomd, zoals de verwachting van mevrouw Verdonk was. Vragenuur TK