Antwoorden De Verenigde Staten en hun federale overheid Hoofdstuk 2 De periode

Transcriptie

1 Antwoorden Hoofdstuk 2 De periode Opdracht 1 Tot de ontwikkelingen die de groei tot wereldmacht mogelijk maakten horen onder andere: - De aanwezigheid van grondstoffen zoals koper of tin in het westen. - De landbouwrevolutie in the mid west die een enorme impact had op de stedelijke economie. - Het spoorwegnet legde het land open en stimuleerde de staalindustrie. - Innovaties, zoals de uitvindingen van Edison. Anderhalf miljoen octrooien werden uitgegeven. - De komst van 26 miljoen immigranten garandeerde goedkoop personeel. De immigranten leverden gelijktijdig ook een grote markt voor de fabrikanten. Opdracht 2 (vwo) Noodzakelijke voorwaarden: de aanwezigheid van grondstoffen en de innovaties. Een voldoende voorwaarde: de komst van 26 miljoen immigranten. Opdracht 3 a Gilded Age, het vergulde tijdperk, zo werd de periode van de negentiende eeuw genoemd, de tijd waarin de Verenigde Staten uitgroeiden tot een wereldmacht. b Het was de tijd van big business en van een alliantie tussen grote ondernemingen en politici. De basis werd gelegd voor grote welvaart en ongekende mogelijkheden. c Schaduwzijden van de Gilded Age waren de kloof tussen rijk en arm, de lage lonen, de kinderarbeid, de stedelijke slums, de etnische spanningen onder arbeiders, de monopolies en de trustvorming. Opdracht 4 (vwo) Het was de tijd van ongebreideld kapitalisme, van geld verdienen en een optimistisch geloof in een maakbare toekomst. Nadenken over het verleden vond Ford zinloos. Opdracht 5 a De eerste groepen nieuwkomers kwamen vooral uit Noordwest-Europa, uit landen zoals Engeland, Zweden of Nederland. Tot new immigrants behoorden immigranten uit bijvoorbeeld Italië, Griekenland en Rusland (joden). b Push-factoren: godsdienstige onvrijheid, werkloosheid, armoede. Pull-factoren: goedkope grond, vrijheid, voldoende werk. Opdracht 6 A Thomas Nast, 1871 B The Brains of Boss Tweed C Beschrijving: je ziet een dikke man met een zak vol geld in plaats van een hoofd. D Interpretatie: William Tweed was een gevreesde partijbaas en hoge ambtenaar in New York. Door zijn corruptie en vriendjespolitiek kreeg hij enorm veel macht. Opdracht 7 De spoorwegmaatschappijen kregen grote subsidies van de overheid. De arbeiders werden echter in geen enkel opzicht beschermd. De overheid steunde dus de industrie boven de consumenten en de boeren. Arbeiders en boeren voelden zich genoodzaakt om zelf de touwtjes in handen te nemen. Zij verenigden zich in vakbonden die door middel van stakingen en andere acties probeerden de omstandigheden te verbeteren. De liberale ondernemers zagen in dit nieuwe arbeidersbewustzijn de voorbode van revolutie en communisme. Opdracht 8 a De wet van vraag en aanbod. b De spoorwegmaatschappijen kregen subsidies van de overheid en konden daardoor uitgroeiden tot corporaties met ongekende macht. Ook de tariefpolitiek van Washington was niet volgens de regels van het laissez-faire. Opdracht 9 a De Ier is lelijk, hij drinkt whisky, woont in een plaggenhut, hij heeft een kookpot op zijn hoofd.

2 b De Ieren waren nieuwkomers en werkten voor de laagste lonen. Ze werden daarom als een bedreiging op de arbeidsmarkt gezien. c (vwo) De tekenaar heeft de Ieren op zijn prent gekoppeld aan de zware Amerikanen. d (vwo) Hij deed dat om de Ieren nog verder naar beneden te trekken, want de zwarten waren de laagste groep in de samenleving. Opdracht 10 a Beide bewegingen wilden de Amerikaanse landbouw moderniseren. De People s Party wilde de landbouw moderniseren om de levensstandaard van de boeren te verbeteren. Ook streden ze voor de nationalisatie van de spoorwegen en telegraafnetwerken. De Progressive Movement kwam op voor consumentenbelangen, wilde de verkiezingen hervormen en de rol van de overheid vergroten. b De Progressive Movement heeft meer bereikt omdat ze zich richtte op praktische, progressieve doelen. De People s Party had een conservatief element, het verzette zich tegen de nieuwe industriële samenleving en wilde vasthouden aan het ideaal van het conservatieve en kleinsteedse Amerika. c President Wilson had de grote ondernemingen nodig om de oorlog te kunnen winnen. Wetten die de macht van trusts en kartels hadden ingeperkt werden teruggedraaid. Ondernemingen kregen winstgevende wapencontracten van de overheid. Opdracht 11 a Ze hebben een meningsverschil over het recht van de slaaf om weg te lopen en de vrijheid te zoeken. b Beiden hebben vanuit hun negentiende-eeuwse standpunt gelijk. De zwarte man redeneert volgens de toen populaire ideeën van het abolitionisme en vindt de slavernij onrechtvaardig. De slavenbezitter redeneert volgens toen algemeen geaccepteerde gedachten over slaven als bezit, als pratend gereedschap. c Eigen antwoord. Bijvoorbeeld: Volgens de Mensenrechten is ieder vrij en mogen mensen niet het bezit zijn van een ander. Opdracht 12 De zuidelijke staten hadden reden zich zorgen te maken, want het aantal slavenhoudende staten nam af. In 1789 waren er acht slavenhoudende staten tegen vijf staten zonder slavernij. In 1861 waren er 19 staten waarin geen slavernij bestond, tegen 15 slavenhoudende staten. Opdracht 13 Afschaffing van de slavernij zou de economie en de zuidelijke oorlogsinspanning de genadeklap toedienen. Het Noorden kwam op dit idee naar aanleiding van de massale vlucht van slaven uit het Zuiden naar het Noorden. Deze mensen werden als oorlogsbuit ingelijfd in het leger van het Noorden. Het gevolg was dat op langere termijn de zuidelijke economie en het instituut van de slavernij instortten. Opdracht 14 (vwo) Een historicus sprak over periode na 1865 van het 'nieuwe oude zuiden'. a Vooral discontinuïteit. b Ondanks het feit dat er voor de zwarten wel wat veranderde (einde van de slavernij, onderwijs), bleef heel veel hetzelfde. De zwarten kregen geen eigen grond en moesten als sharecropper voor de blanken werken. Het kiesrecht werd hun ontnomen doordat aan de inschrijving in het kiesregister voorwaarden werden gesteld. De Ku Klux Klan zorgde voor een golf van geweld en vanaf de jaren 1890 begon de wettelijke segregatie. Opdracht 15 a Het 13e amendement (1865) verbood slavernij. Het 14e amendement (1866) verleende alle Amerikanen burgerrechten ongeacht of zij slaven waren geweest. Het 15e amendement (1869) verleende elke Amerikaan kiesrecht, ongeacht ras, kleur of voormalige slavenstatus. b Bron 22 toont aan dat tijdens de Reconstructie de zwarte zuidelijke bevolking werd beschermd door de amendementen (en door het noordelijke bezettingsleger). In sommige staten haalden zij zelfs een politieke meerderheid, zoals in South Carolina met 190 afgevaardigden. Bron 33 laat zien dat er daadwerkelijk zwarten gekozen zijn voor belangrijke functies. c In 1869 droomde Nast nog van een nieuwe samenleving waarin Uncle Sam als de vader van een groot gezin zorgde dat iedereen gelijk was. In 1874 is zijn visie op de zwarte emancipatie

3 negatiever geworden. Hij gebruikt negatieve stereotypen om de zwarte volksvertegenwoordigers uit te beelden en hij heeft weinig vertrouwen in zwarte politici. d Nast was een kind van zijn tijd. Ook veel andere noordelingen verloren de energie om de strijd voort te zetten. Het Zuiden zou toch niet zo snel veranderen. Misschien waren de zwarten toch nog niet klaar voor gelijke rechten en gaven zij zich te gemakkelijk over aan corruptie en dergelijke. Opdracht 16 a Antwoord B. Nast beoordeelt deze periode voor de zwarte bevolking als erger dan de voorafgaande periode waarin slavernij nog was toegestaan. Twee beeldelementen: de verbrande school, een zwarte man is gelyncht, het doodshoofd, het dode of zieke kind, de wapens die de beide figuren links en rechts dragen. b (vwo) In de periode dat slavernij nog bestond werd iedereen die een slaaf zomaar mishandelde of doodde gestraft omdat hij andermans bezit niet respecteerde. Opdracht 17 a Alle verboden in Kentucky waren in strijd met het recht op gelijke burgerrechten (14 e amendement). b De zwarten mochten alleen gebruikmaken van de achteringang van de bioscoop en ze mochten alleen op de eerste verdieping een plaatsje zoeken. Opdracht 18 Betrouwbaarheid: de informatie komt uit de mond van een planter uit het Zuiden en bovendien is hij een tijdgenoot. Representativiteit: de bron geeft de visie weer van één planter/tijdgenoot. Om te weten of er algemeen zo hard werd gedacht, zou je meerdere bronnen moeten bestuderen. Opdracht 19 a De zwarten hebben geen eigen land, mogen nog steeds geslagen worden, doen nog steeds het zwaarste werk en mogen een groot deel van de oogst niet zelf houden. b De slaven waren in ieder geval voor de federale wet vrij. Ze mochten naar school en hun eigen kerken stichten. Ze waren bovendien vrij om naar het noorden te trekken. Opdracht 20 a De houding en opvattingen van Booker T. Washington kregen meer steun van de blanken, omdat die gematigder waren dan de opvattingen van DuBois. b Praktisch gezien is aanpassing nodig, omdat de blanken op alle gebieden de baas zijn. Tegen deze blanke overmacht win je het niet met radicalisme. c De houding en opvattingen van Booker T. Washington leiden tot acceptatie van de ongelijkheid. Daarmee verlies je je zelfrespect. Opdracht 21 a De Verenigde Staten rekenden Zuid- en Midden-Amerika tot hun invloedsfeer en wilden daar geen Europese pottenkijkers. b De Amerikanen waren zelf een (Engelse) kolonie en waren daardoor tot op zekere hoogte antikoloniaal ingesteld. Bovendien gingen zij in de onafhankelijkheidsverklaring en de grondwet uit van verheven idealen zoals de gelijkheid van alle mensen en het recht van alle mensen op vrijheid en geluk. c Bron 39 kun je koppelen aan de eerste, negatieve interpretatie. President McKinley wil Cuba binnenvallen om de Amerikaanse handelsbelangen veilig te stellen. Bron 35 is te koppelen aan de tweede, positieve interpretatie van de Monroeleer. De Amerikaanse waarden worden over de prairies naar het westen verspreid zodat alle mensen er kennis mee zullen maken. Opdracht 22 a Manifest Destiny. b De blanke settlers zagen het als een opdracht om de beschaving naar het westen te brengen. Daarmee wilden ze indirect zeggen dat de indianen onbeschaafd waren. Hier was natuurlijk sprake van een mening, een vooroordeel. c (vwo) Zij zagen de westerse beschaving als een proces dat ooit begonnen was in het oosten (Egypte) en dat zich vervolgens westwaarts had begeven, eerst naar Europa en ten slotte naar de Amerikaanse westkust waar de voltooiing wachtte (dan zou de cirkel rond zijn).

4 d (vwo) De geschiedenis blijft altijd mensenwerk. Mensen maken beslissingen, maar hadden ook andere beslissingen kunnen nemen die een andere uitkomst zouden hebben gehad. Opdracht 23 a Omdat de frontier niet stil lag, maar steeds verder schoof is het beter om het als een proces te zien. b Het gebied dat de blanke settlers betraden was niet leeg, het werd bewoond door indianen of bijvoorbeeld door Mexicanen. De nieuwkomers veroverden dit gebied en namen het in beslag zonder toestemming te vragen aan de oorspronkelijke inwoners die ze tegenkwamen. Opdracht 24 a Turner beweerde dat de frontier de Amerikaanse identiteit had gevormd en dat die frontier in de tijd dat hij schreef al verdwenen was. De frontier thesis werd echter een politiek instrument in handen van mensen die voorstander waren van verdere Amerikaanse expansie. b Turner zei niet dat Amerika een nieuwe frontier moest zoeken, nu de oude was voltooid met het bereiken van de Stille Oceaan. Dat Amerika wel nieuwe expansiemogelijkheden zocht was dus onbedoeld gevolg van Turners thesis. Opdracht 25 (vwo) a Darwin maakte studie van de natuur en ging uit van het principe dat de sterkste soorten in de natuur zich konden aanpassen en overleven. In de tekst gaat het over sterke volkeren die anderen voorbijstreven en zullen domineren. b Darwin had het in zijn theorie over de natuur. Deze theorie werd aan het einde van de negentiende eeuw overgeheveld naar complete staten, wat niet erg wetenschappelijk was. Het denken van Adolf Hitler was sterk beïnvloed door sociaal-darwinistische ideeën. Opdracht 26 a Hawaii, Cuba, Filippijnen en Porto Rico (let op de Amerikaanse spelling, het moet eigenlijk Puerto Rico zijn) zijn bang dat de Verenigde Staten hen zal bezetten. b Ja, die angst was terecht. Hawaii werd uiteindelijk een Amerikaanse staat, terwijl Cuba, de Filippijnen en Puerto Rico korter of langere tijd te maken kregen met Amerikaanse interventie. c Beschaafd zijn de keurig geklede meisjes (de Amerikaanse staten) op de achterste banken. Hawaii, Cuba, Filippijnen en Puerto Rico zijn onbeschaafd, maar hebben wel de kans met de beschaving kennis te maken. Dat geldt niet voor de zwarte mensen (de schoonmaker op de trap), de indiaan die een boek op de kop houdt en de Chinees die naar binnen kijkt. Opdracht 27 De bron is geschikt voor de tweede onderzoeksvraag. In hun propaganda zouden de Amerikanen juist de nadruk leggen op het gegeven dat China voor alle landen de deuren moet openen. Op de prent wordt de deur juist bewaakt door Amerika (en anderen). De tekenaar wijst erop dat de V.S. hun invloed op de opkomende markt in Azië veilig willen stellen. Opdracht 28 a Conservatieven en industriëlen verwelkomden de oorlog die de aandacht afleidde van de sociale onrust thuis. Zakenlieden en boeren zagen in Cuba en de Filippijnen goede investeringsmogelijkheden en een nieuwe afzetmark. Sociaal-darwinisten en nationalisten zagen de oorlog als een fantastische kans om Amerikaanse macht te tonen. b De Verenigde Staten hadden veel belang de Filippijnen omdat het op de handelsroute naar China lag. c De mening van Beveridge zal in 1898 de meeste steun hebben gehad. Het sociaal-darwinisme werd breed aangehangen rond 1900 en veel Amerikanen geloofden oprecht dat Amerika beschaving kon brengen in de wereld. Opdracht 29 a Spotprenten zijn meestal eendimensionale vereenvoudigingen van de werkelijkheid. Ze zijn meer bedoeld om de mening van de tekenaar over het voetlicht te brengen. b De opmerkingen onder a) gelden zeker ook voor bron 47. Het gaat om een prent van een Spaanse tekenaar die de Amerikanen als woeste agressors voorstelt. c Spotprenten zijn geen objectieve bronnen, maar ze tonen wel scherp hoe bij één van de partijen wordt gedacht over een conflict.

5 Opdracht 30 De Verenigde Staten kwamen in het kruisvuur van de oorlogvoerende partijen terecht. De Amerikanen wilden eigenlijk handel blijven drijven met Duitsland en Engeland, maar kregen te maken met vijandelijkheden van zowel de Britse als de Duitse marine. Bovendien leenden de Amerikanen de Britten veel geld. Toen Duitsland niet bereid bleek de onbeperkte duikbotenoorlog te stoppen, besloot Washington deel te gaan nemen aan de oorlog. Examentraining H2 Antwoorden Opdracht 1 Opdracht 2 De goede volgorde is: D, F, G, C, B, A en E. D De Emancipation Proclamation verklaart alle slaven in de rebelse staten als vrije mensen (1863). F Het Congres richt het Freedmen s Bureau op, dat de voormalige slaven moet helpen bij de overgang naar vrijheid (1865). G Een betoging op Haymarket Square in Chicago leidt tot ernstige rellen (1886). C Met de oprichting van de People s Party proberen boeren de nieuwe industriële samenleving een halt toe te roepen (1890). B President McKinley vraagt het Congres om een oorlog ter bevrijding van Cuba (1898). A Een groep zwarte intellectuelen besluit tot de oprichting van de NAACP (1905). E Woodrow Wilson wordt tot president gekozen vanwege zijn progressieve idealen (1912). Opdracht 3 a Thomas Edison was verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de elektrische gloeilamp. Henry Ford paste massaproductie toe op de fabricage van auto s door middel van de lopende band. Andrew Carnegie paste bestaande smelttechnologie uit Engeland toe op zijn staalproductie, waardoor de productiviteit snel steeg. b Nee, de gebroeders Wright blijven twee uitvinders die in de Amerikaanse geschiedenis hebben gezorgd voor een belangrijke innovatie. Of zij de eersten waren die vlogen, is een kwestie van hoe je vliegen definieert. c (vwo) Brazilië heeft een imago van strand, zon en mooie vrouwen. De overheid wil dat nationale imago graag ombuigen en het land presenteren als een moderne staat. Een claim op de eerste menselijke vlucht uit de geschiedenis kan helpen het imago te veranderen. Opdracht 4 De spoorwegen hebben de Verenigde Staten opengelegd en gezorgd dat het verkeer tussen de verschillende delen snel en goedkoop kon plaatsvinden. Dankzij deze moderne infrastructuur werden de verschillende staten samengesmolten tot een geheel. Opdracht 5 a O Sullivan stelde dat in Amerika een nieuwe mens was ontstaan aan wie de toekomst zou toebehoren. Dat gaf de Amerikanen een sterk wij-gevoel. b Manifest Destiny kun je opvatten als een ideaal: de Verenigde Staten zijn door God voorbestemd om de beschaving verder te brengen over het hele continent. Aan de andere kant is Manifest Destiny te zien als een excuus, omdat het geen rekening houdt met de slachtoffers van de expansie. Wat er met de indianen gebeurde was bijkomende schade (collateral damage), waar niemand iets aan kon doen. God had immers aangegeven dat het een plicht was de beschaving te verspreiden. Opdracht 6 Katoen werd geproduceerd door slaven op de zuidelijke plantages. Door de Industriële Revolutie (eerst in Engeland, later in de VS zelf) nam de vraag naar katoen toe waardoor het aantal slaven begon te stijgen.

6 Opdracht 7 a Op maatschappelijk gebied had slavernij negatieve gevolgen. De slavenstaten bleven achter in ontwikkeling, gelet op het aantal steden, het aantal alfabeten of bijvoorbeeld de hoeveel kapitaal die wordt gestoken in industrie. Op economisch gebied is de slavernij feitelijk niet rendabel. Slaven worden verplicht te werken en daarom zal hun arbeidsproductiviteit altijd laag blijven. Slaven waren bovendien kostbaar en de kosten van hun onderhoud waren hoog. b De conclusie die je kunt trekken is dat slavernij eigenlijk op beide terreinen (maatschappelijk en economisch) negatieve gevolgen heeft en dat een samenleving zonder slavernij zich sneller en beter zal ontwikkelen. Opdracht 8 (1 e editie 9) a De in 1866 opgerichte Ku Klux Klan was verantwoordelijk voor deze lynchpartijen. b De historisch relevante informatie die dit lied bevat is dat de zwarte bevolking wettelijk vrij was na de Burgeroorlog, maar dat zij gaandeweg steeds minder werd beschermd tegen de terreur van de blanke zuiderlingen. Opdracht 9 (1 e editie 10) a De verhouding tussen de Verenigde Staten en Europa werden gekenmerkt door isolationisme. Amerika zou zich niet bemoeien met Europese aangelegenheden en andersom verwachtten de Verenigde Staten dat Europa zich niet zou bemoeien met het Amerikaanse continent. b Ten opzichte van Zuid- en Midden-Amerika stelden de Verenigde Staten zich juist niet isolationistisch op. In tegendeel, de Verenigde Staten richtten zich op territoriale uitbreiding en actieve inmenging in de aangelegenheden van de andere landen van het Amerikaans continent. Opdracht 10 (1 e editie 11) In het begin van de oorlog wilde Wilson het isolationistische beleid voortzetten en kondigde hij een proclamatie van neutraliteit af. Tijdens de oorlog werd deze houding steeds minder neutraal. Amerikaanse schepen werden op zee getorpedeerd en de Amerikanen verkochten wapens en leenden geld aan Engeland. Uiteindelijk verklaarden de Amerikanen in 1917 de oorlog aan Duitsland.