Inzet naar behoefte Bevindingen van de behoefte-inventarisatie onder mantelzorgers in Waalwijk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inzet naar behoefte Bevindingen van de behoefte-inventarisatie onder mantelzorgers in Waalwijk"

Transcriptie

1 Inzet naar behoefte Bevindingen van de behoefte-inventarisatie onder mantelzorgers in Waalwijk

2 Samen werken aan een sociaal en cultureel sterk Brabant. Daar is het beleid van de provincie op gericht. Dat vraagt ruimte en respect voor elkaar en oog voor degenen die de aansluiting dreigen te missen. Zij verdienen ondersteuning bij het zelf aanpakken van hun problemen en het beter benutten van hun capaciteiten. We willen onze samenleving bijeen houden door een leefomgeving te creëren waarin iedereen zich thuis kan voelen. Dat doen we bijvoorbeeld door zorg voor jong en oud, het leefbaar houden van kleine kernen en het op peil houden van sociale en culturele voorzieningen. Het realiseren van deze doelen is een zaak van alle Brabanders, voor alle Brabanders. Want als ieder z'n plek vindt in onze provincie, wordt het leven voor iedereen aangenamer. Brabant voor iedereen. Colofon Inzet naar behoefte, bevindingen van de behoefte-inventarisatie is een uitgave van Stichting Zet. Datum: juli 2010 Auteur: Lieky van Beek Referentie: libe-a k10 Stichting Zet Postbus AG Tilburg Telefoon: Website: De activiteiten van Stichting Zet worden (mede) mogelijk gemaakt door subsidie van de Provincie Noord-Brabant. Stichting Zet Overname van artikelen is toegestaan, mits voorzien van bronvermelding

3 Inhoudsopgave Inleiding Behoefte-inventarisatie van de Waalwijkse mantelzorgers Bevindingen aan de hand van de acht basisfuncties mantelzorg Informatie: waar moet ik met mijn vragen heen? De basisfunctie informatie Opmerkingen van de deelnemers Wenselijke situatie Rol van de gemeente Advies en begeleiding: wie denkt met mij mee? De basisfunctie advies en begeleiding Opmerkingen van de deelnemers Wenselijke situatie Rol van de gemeente... 9 Emotionele steun: wie biedt mij een luisterend oor? De basisfunctie emotionele steun Opmerkingen van de deelnemers Wenselijke situatie ten aanzien van emotionele steun Rol van de gemeente Educatie: hoe kan ik leren om? De basisfunctie educatie Opmerkingen van de deelnemers Wenselijke situatie Rol van de gemeente Praktische hulp: wie kan mij helpen met? De basisfunctie praktische hulp Opmerkingen van de deelnemers Wenselijke situatie Rol van de gemeente Respijtzorg: hoe neem ik tijd voor mezelf? De basisfunctie respijtzorg Opmerkingen van de deelnemers Wenselijke situatie Rol van de gemeente Financiële tegemoetkoming: welke financiële tegemoetkomingen zijn er? De basisfunctie financiële tegemoetkoming Opmerkingen van de deelnemers Wenselijke situatie Rol van de gemeente Materiële hulp: welke voorzieningen zijn beschikbaar? De basisfunctie materiële hulp Opmerkingen van de deelnemers Wenselijke situatie Rol van de gemeente Toegankelijkheid en bereikbaarheid Samenvatting Informatie Advies en begeleiding Emotionele steun Educatie... 22

4 3.5 Praktische hulp Respijtzorg Financiële tegemoetkoming Materiële hulp Conclusie en aanbevelingen Informatievoorziening Erkenning en herkenning Respijtzorg Rol van zorg- en dienstverleners Rol van gemeente...26 Bijlage...27

5 Inzet naar behoefte 1 Inleiding Op dit moment bieden verschillende organisaties in Waalwijk op verschillende manieren ondersteuning aan mantelzorgers. De gemeente wil graag inzicht krijgen in de wensen en behoeften van de Waalwijkse mantelzorgers, zowel op het gebied van professionele ondersteuning als ondersteuning door vrijwilligers (vrijwillige inzet). Dit inzicht biedt antwoord op de vraag of de op dit moment geboden ondersteuning ook voldoet aan de vraag en behoefte van de mantelzorgers. Zet is gevraagd de inventarisatie uit te voeren naar de ondersteuningsbehoefte van mantelzorgers in de gemeente Waalwijk. De inventarisatie is uitgevoerd in april 2010.

6 2 Inzet naar behoefte

7 Inzet naar behoefte 3 1 Behoefte-inventarisatie van de Waalwijkse mantelzorgers Alhoewel er landelijk al veel bekend is over de ondersteuningsbehoeften van mantelzorgers geeft dit toch niet voldoende informatie om hier op lokaal niveau het beleid op af te stemmen. In iedere gemeente zijn verschillende organisaties werkzaam die niet altijd werken zoals het landelijk gemiddelde aangeeft. Ook het staande gemeentelijke beleid kan voor mantelzorgers een andere uitkomst geven wanneer gekeken wordt naar de wensen ten aanzien van ondersteuning. Om te bekijken hoe de Waalwijkse mantelzorgers de ondersteuning die hen geboden wordt ervaren, hebben we een aantal panelgesprekken met mantelzorgers gevoerd. In totaal zijn er zes verschillende bijeenkomsten geweest met per bijeenkomst gemiddeld acht personen. De mantelzorgers voor deze panelgesprekken zijn geworven via organisaties die werken voor mantelzorgers of zorgvragers en organisaties die vanwege hun maatschappelijke positie mantelzorgers in beeld hebben. Ook heeft de gemeente een oproep gedaan in de lokale media. Door op deze manier te werven hebben we kunnen bereiken dat er een grote diversiteit aan mantelzorgers deel heeft genomen aan de panelbijeenkomsten.

8 4 Inzet naar behoefte

9 Inzet naar behoefte 5 2 Bevindingen aan de hand van de acht basisfuncties mantelzorg De bevindingen in deze rapportage zijn geclusterd aan de hand van de acht basisfuncties mantelzorg die vanuit het ministerie van VWS zijn benoemd. Het zijn feitelijk acht verschillende manieren om mantelzorgers te ondersteunen. In deze rapportage wordt per basisfunctie eerst een korte uitleg gegeven over wat er met de basisfunctie wordt bedoeld. Vervolgens komen de opmerkingen van de deelnemers uit de panelbijeenkomsten aan de orde. Daarna wordt de wenselijke situatie beschreven. Tot slot wordt er per basisfunctie beschreven welke rol de gemeente hierin kan vervullen, gespecificeerd naar de beschreven wenselijke situatie in de gemeente Waalwijk. Naast de clustering aan de hand van de basisfuncties wordt ook nog een aantal opmerkingen beschreven die wel van belang zijn voor het goed kunnen functioneren als mantelzorger, maar die niet direct zijn onder te brengen bij een van de basisfuncties. 2.1 Informatie: waar moet ik met mijn vragen heen? De basisfunctie informatie De basisfunctie informatie gaat enerzijds over informatie die zich richt op de individuele mantelzorger. Daarnaast kan het gaan om informatie die zich op het brede publiek met de bedoeling de bewustwording over mantelzorg en mogelijkheden van mantelzorgondersteuning te vergroten. De volgende vormen van informatie worden onderscheiden: Informatie over mantelzorg Informatie over ziekten, beperkingen, aandoeningen en patiëntenverenigingen Informatie over het aanbod van hulp, ondersteuning en zorg (welke voorzieningen zijn er en door welke organisaties worden ze geboden) Informatie over wet- en regelgeving Opmerkingen van de deelnemers In de panelgesprekken kwamen diverse vragen over informatievoorziening rondom mantelzorgondersteuning aan de orde: Welke ondersteuning is er? Hoe kom ik aan informatie over die verschillende ondersteuningsvormen? Welke organisaties bieden die ondersteuning en waar kan ik dan terecht? Wie is waarvoor verantwoordelijk? Het vinden van de weg in allerlei regels en ondersteuningsmogelijkheden is erg lastig voor de mantelzorgers. Het is ook een grote belasting voor hen. In meerdere gevallen wordt het als zeer frustrerend ervaren dat men op moet boksen tegen instanties die eigenlijk voor je zouden moeten zorgen.

10 6 Inzet naar behoefte We hebben het ook gehad over de beste manier om die informatie aangeboden te krijgen. Digitale informatie alleen volstaat niet. Er zijn wel steeds meer ouderen die overweg kunnen met de computer en dit ook gebruiken om op zoek te gaan naar ondersteuningsmogelijkheden. Maar voor een deel van de ouderen geldt nog steeds dat zij geen computer bezitten of er eigenlijk niet goed mee om kunnen gaan. Voor hen is schriftelijke of mondelinge informatie onontbeerlijk. We hebben het naar aanleiding hiervan ook gehad over de digitale sociale kaart waar de gemeente mee bezig is. Voor een belangrijk deel van de oudere mantelzorgers geldt dat deze informatie voor hen niet toegankelijk zal zijn wanneer deze uitsluitend digitaal wordt aangeboden. Het zou ook helderheid geven als er één fysieke plek is waar men met zijn/haar vragen heen kan en waar informatie te vinden is. Verder worden als mogelijke informatiebronnen over mantelzorgondersteuning genoemd: Maasroute Gemeentegids Publicaties van de ouderenbonden Publicaties van de kerken Zorgverzekeraars Een aantal mantelzorgers vindt de benodigde informatie door contact met andere mantelzorgers die in vergelijkbare situaties zitten (bijvoorbeeld via lotgenotencontact). Het vinden van de weg in alle organisaties en het vinden van de weg in allerlei regelingen is een grote belasting voor de mantelzorgers. Behoefte aan ondersteuning hierin is in alle gesprekken genoemd Wenselijke situatie Inhoud In de wenselijke situatie is het voor de mantelzorger duidelijk waar informatie over mantelzorgondersteuning te vinden is. De informatie geeft de mantelzorger een duidelijk beeld over wat er geboden wordt aan mantelzorgondersteuning. Ook de voorwaarden en kosten van de mantelzorgondersteuning zijn helder in beeld. En heel belangrijk is dat duidelijk is bij wie men terecht kan met vragen. Vorm Digitale informatie De digitaal aangeboden informatie is in de gewenste situatie eenvoudig te vinden vanaf de homepage van de betreffende organisatie. Omdat digitale informatie niet voor alle mantelzorgers (met name voor oudere mantelzorgers) toegankelijk is, is de betreffende informatie ook schriftelijk te verkrijgen. Schriftelijke informatie Zoals gezegd is er met name bij de oudere mantelzorgers veel behoefte aan informatie die schriftelijk wordt aangeboden. Hierboven is een aantal media aangegeven die de mantelzorger geschikt vindt om informatie te zoeken en te vinden aangaande ondersteuningsmogelijkheden.

11 Inzet naar behoefte 7 In de wenselijke situatie bieden zorg- en ondersteuningsaanbieders hun informatie niet alleen via hun eigen kanaal aan, maar ook via de geschetste kanalen. Zo wordt ervoor gezorgd dat de informatie een breder publiek kan bereiken. Dit is enerzijds goed voor de mantelzorgers zelf, maar ook in het kader van erkenning en herkenning is het goed dat dergelijke informatie onder een zo breed mogelijk publiek verspreid wordt. Mondelinge informatie De mondelinge informatievoorziening via lotgenotencontact en de medewerker van Mozaïek/De Twern verloopt goed en blijft in de gewenste situatie ook bestaan. De mondelinge informatieverstrekking door eerstelijnszorgers zoals huisartsen, huisartsassistenten, specialisten en verpleegkundigen kan zeker verbeteren. Met name het eigen initiatief van deze personen om informatie te geven aan de mantelzorgers kan een stuk verbeterd worden. Voor de mantelzorger is het erg belangrijk dat er niet gezocht hoeft te worden naar informatie. Een duidelijke (fysieke) plek binnen de gemeente waar de informatie gevonden kan worden, waar men binnen kan lopen met vragen is wenselijk Rol van de gemeente Inhoud De informatie over de ondersteuning die de gemeente zelf in het kader van de Wmo biedt aan mantelzorgers (rechtstreeks of via ondersteuning van de zorgvrager) kan meer verhelderd worden. Zowel over wat er aan ondersteuning mogelijk is, als welke voorwaarden er gelden om van die ondersteuning gebruik te maken. Vanuit haar regierol kan de gemeente verder aangeven dat ook bij de andere organisaties die ondersteuning bieden, deze informatievoorziening aangescherpt moet worden. Vorm Digitale informatie De informatie die digitaal wordt aangeboden via de site van de gemeente moet duidelijk te vinden zijn. Om de informatie voor alle mantelzorgers toegankelijk te maken moet ook de mogelijkheid geboden worden om de informatie die digitaal wordt aangeboden, schriftelijk te verkrijgen. Vanuit haar regierol kan de gemeente dezelfde aanbeveling doen aan de organisaties die mantelzorgondersteuning bieden. Schriftelijke informatie De schriftelijke informatie vanuit de gemeente zelf zou ook via verschillende kanalen verspreid moeten worden. Vanuit haar regierol heeft de gemeente een taak om aanbieders van zorg en ondersteuning te wijzen op de behoefte van de mantelzorger ten aanzien van de informatievoorziening. Mondelinge informatie De wens van de mantelzorgers was dat er binnen de gemeente een plek is waar men binnen kan lopen met zijn vragen (en waar dan ook schriftelijke informatie te vinden is).

12 8 Inzet naar behoefte Op dit moment zijn de plaatsen waar mensen terecht kunnen met hun vragen: bij het zorgloket en bij het startpunt Wmo bij Balade. Vooral aan het (nieuwe) informatiepunt bij Balade moet nog meer bekendheid gegeven worden en het moet aan de burgers/mantelzorgers goed duidelijk gemaakt worden welke informatie waar te vinden is. Tot slot moet de gemeente erop aansturen dat de mondelinge informatie die gegeven wordt tijdens de mantelzorgbijeenkomsten in het Galgenwiel wordt aangeboden (door Mozaïek/De Twern) ten minste blijft zoals deze nu is. 2.2 Advies en begeleiding: wie denkt met mij mee? De basisfunctie advies en begeleiding Een groot aantal mantelzorgers heeft behoefte aan meer dan alleen informatie en wil antwoord op zijn/haar persoonlijke vraag. Zij zoeken iemand die open staat voor deze vraag en hen kan ondersteunen en begeleiden bij het vinden van de weg. In de eerste plaats is dat de weg van de verschillende ondersteuningsmogelijkheden. In de tweede plaats is dat de weg in de verschillende organisaties die die ondersteuning kunnen bieden. Kenmerkend aan de functie advies en begeleiding is de individuele benadering van de vraag van de mantelzorger. De basisfunctie bestaat uit de volgende vormen: Adviesgesprek/vraagverheldering Ondersteunen bij de aanvraag van materiële en financiële hulp Doorverwijzing naar mantelzorgondersteuning Zorgregie/casemanagement Opmerkingen van de deelnemers Wanneer men met een vraag bij een contactpersoon van een organisatie komt wordt het als zeer waardevol ervaren wanneer deze contactpersoon zich medeeigenaar maakt van het probleem en aan de slag gaat om de vraag aan te pakken. Slechte ervaringen zijn er in situaties waarin het advies alleen een doorverwijzing naar een andere organisatie betreft. Men heeft dan het gevoel van het kastje naar de muur te worden gestuurd en in het slechtste geval laat men het er maar bij zitten en gaat niet verder op zoek naar ondersteuning. Mantelzorgers hebben heel veel behoefte aan iemand die de (vraag van de) mantelzorger serieus neemt en daar pro-actief mee aan de slag gaat. Iemand die op zoek gaat naar de vraag achter de vraag. Als heel waardevol ten aanzien van deze vorm van ondersteuning worden genoemd de dementieconsulent en MEE Brabant Noord. Zij worden mede-eigenaar van de vragen/problemen waarmee de mantelzorgers bij hen aankloppen. Ook wordt genoemd dat deze personen op eigen initiatief de mantelzorger wijzen op de ondersteuning die deze nodig heeft om de rol van mantelzorger vol te kunnen houden. De geboden hulp (en vooral de manier waarop de hulp wordt geboden) wordt ervaren als een verademing. Het deels uit handen nemen van de regeltaken geeft de mantelzorgers heel veel rust.

13 Inzet naar behoefte 9 Ook mantelzorgers die geen gebruik kunnen maken van MEE Brabant Noord of de dementieconsulent zien een dergelijke vorm van ondersteuning als heel wenselijk voor hun eigen situatie. Verder wordt nog genoemd dat het voor ouderen belangrijk is om direct iemand aan de lijn te krijgen wanneer zij met een vraag naar een organisatie bellen (dus niet via computer met een keuzemenu of via een callcentermedewerker). Ten aanzien van het zorgloket wordt opgemerkt dat hier empathische/ servicegerichte mensen zouden moeten zitten die de tijd willen en kunnen nemen voor de vraagsteller. Daarnaast moeten het uiteraard deskundige mensen zijn die mede-eigenaar worden van het probleem en afspraken nakomen. Ook zij zouden op zoek moeten gaan naar de vraag achter de vraag. Naast oog voor de zorgvrager moet de loketmedewerker ook oog hebben voor de bijbehorende mantelzorger(s), dus voor het gehele systeem rondom de zorgvrager. Ook de huisarts en de specialist in het ziekenhuis zouden een sterkere rol kunnen vervullen in het doorverwijzen naar ondersteuningsmogelijkheden. Op dit moment is de ervaring dat dit niet gebeurd. Een enkeling heeft in dit kader een positieve ervaring met een transferverpleegkundige. Over het algemeen geldt dat de mantelzorgers er behoefte aan hebben dat zij door de professionele zorgverleners serieus genomen worden in hun rol als (mede)verzorger van de zorgvrager Wenselijke situatie In de wenselijke situatie kan de mantelzorger met zijn/haar vraag terecht bij een contactpersoon van een ondersteuningsorganisatie die de vraag van de mantelzorger serieus neemt en daar pro-actief mee aan de slag gaat. De contactpersoon wijst de mantelzorger ook op eigen initiatief op de ondersteuning die hij/zij nodig heeft om de rol van mantelzorger vol te kunnen houden. De genoemde goede voorbeelden van dergelijke ondersteuning geboden door de dementieconsulent en MEE Brabant Noord blijven in de gewenste situatie bestaan Rol van de gemeente In het zorgloket moeten de medewerkers in de eerste plaats een luisterend oor bieden en op een pro-actieve wijze aan de slag gaan met de vraag van de mantelzorger. Een methode om mantelzorgers preventief te ondersteunen is door gebruik te maken van een hiertoe ontwikkelde vragenlijst (mantelzorgondersteuningsplan 1 ). De medewerkers van het zorgloket en het startpunt Wmo moeten hierin uiteraard geschoold worden. Vanuit haar regierol kan de gemeente de ondersteuningsorganisaties wijzen op het grote belang van gewenste benadering van de (vraag van) de mantelzorgers. 1 In Brabant is door de BRIZ i.s.m. het PON een mantelzorgondersteuningsplan ontwikkeld. Dit is een vragenlijst die loketmedewerkers kunnen gebruiken na een training om bezoekers te herkennen als mantelzorger. Zij kunnen de vragenlijst inzetten om de persoonlijke ondersteuningsbehoeften en -mogelijkheden te bepalen.

14 10 Inzet naar behoefte 2.3 Emotionele steun: wie biedt mij een luisterend oor? De basisfunctie emotionele steun De basisfunctie emotionele steun is een vorm van ondersteuning die logisch volgt op de voorgaande twee basisfuncties. Emotionele steun gaat weer net iets verder dan alleen informatie of advies. Zorg, ziekte en snel veranderende perspectieven vragen een specifieke ondersteuning, omdat de ermee gepaard gaande emoties het moeilijk maken om mantelzorg te verlenen zonder overbelast te raken. Emotionele steun kan individueel of groepsgewijs geboden worden Opmerkingen van de deelnemers Erkenning en herkenning Voor mantelzorgers is het nog steeds lastig om zichzelf als mantelzorger te zien. De term is niet bij iedereen helemaal bekend en ondersteuning die geboden wordt legt men dan naast zich neer omdat ze denken dat het niet voor hen is bedoeld. De persoonlijke omgeving erkent de mantelzorger niet in de rol die hij/zij heeft. Voor een aantal mensen is dit een reden om hulp te zoeken bij een professioneel luisterend oor omdat er in de eigen omgeving geen aandacht voor is. De professionele zorgverleners herkennen de mantelzorgers maar heel beperkt in hun situatie. Er is wel een aantal goede voorbeelden genoemd. Dat ook de huisarts hierin een ondersteunende rol kan spelen wordt door velen niet gezien. Zij hebben het idee dat zij voor hun persoonlijke problemen van emotionele aard, geen beroep kunnen doen op de huisarts (die hebben het al zo druk). Mantelzorgers die wel zelf de stap richting huisarts zetten hebben hier positieve ervaringen mee. De huisarts maakt wel tijd voor ze en doordat deze de thuissituatie kent praat het voor de mantelzorger ook heel makkelijk. De ervaring is dat huisartsen niet uit zichzelf met de mantelzorger in gesprek gaan over de mantelzorgrol. Pas wanneer het de mantelzorger boven het hoofd groeit, signaleert de huisarts deze situatie. Bij de gesprekken was ook een aantal werkende mantelzorgers aanwezig. Gebrek aan erkenning van de mantelzorgers bij de werkgever en gebrek aan een mantelzorgbeleid kunnen voor de mantelzorger zeer schrijnende situaties opleveren.

15 Inzet naar behoefte 11 Lotgenotencontact Een mantelzorger kan op verschillende plekken emotionele ondersteuning vinden. Voor een deel van de mantelzorgers geldt dat zij hun verhaal wel kwijt kunnen in hun eigen sociale omgeving. Een ander deel vindt in de eigen omgeving echter geen begrip voor hun situatie en zoekt daarom emotionele ondersteuning op een andere plaats. Welke plaats voor deze mantelzorgers dan de voorkeur heeft, is weer afhankelijk van de persoon in kwestie. Vanuit Mozaïek/De Twern wordt maandelijks op een dinsdagmiddag een bijeenkomst voor mantelzorgers georganiseerd. Op deze bijeenkomst wordt informatie over een bepaald onderwerp gegeven maar de bijeenkomsten hebben daarnaast het karakter van lotgenotencontact. Voor een aantal mantelzorgers zijn deze bijeenkomsten heel waardevol. Zij halen hier veel steun uit en zetten ook alles op alles om deze bijeenkomsten bij te kunnen wonen. Niet alle mantelzorgers bleken echter op de hoogte van het bestaan van deze bijeenkomsten. Verder is het voor een aantal mensen lastig dat het altijd op eenzelfde dag en tijdstip plaatsvindt omdat deze nooit voor hen uitkomt in verband met bijvoorbeeld werk. Overigens ervaren anderen de vaste dag weer als heel prettig omdat ze er dan vooraf rekening mee kunnen houden en vervangende zorg kunnen regelen. Emotionele steun, individueel aanbod Anderen ervaren dergelijke groepsbijeenkomsten niet als veilig en bespreken hun situatie liever één-op-één. Ook hiervoor worden verschillende mogelijkheden genoemd. Huisarts Het voordeel hiervan is dat hij al op de hoogte is van de situatie en dat het gesprek onder vier ogen plaats kan vinden. De mantelzorger moet echter wel zelf om dit gesprek vragen! Het is niet bij iedereen bekend dat een huisarts op verzoek ook emotionele steun kan bieden. Velen denken dat de huisarts hier geen tijd voor heeft, maar zij kunnen hier zelf een afspraak voor maken tijdens het spreekuur. In een enkel geval komt de doktersassistente bij de mantelzorger thuis voor een gesprek over de situatie van de mantelzorger. De doktersassistente zou een grotere rol kunnen spelen in het wijzen van de weg in mantelzorgondersteuningsland. Zij moet dan wel op de hoogte zijn van de lokale sociale kaart en van het aanbod dat de organisaties bieden. Kerk Door een aantal deelnemers wordt ook de kerk/de dominee genoemd als een belangrijke plek waar zij emotionele ondersteuning vinden. Emotionele steun kan gegeven worden door iedereen die contact heeft met de mantelzorger. Dat kunnen mensen zijn in de persoonlijke omgeving van de mantelzorger of mensen die vanuit hun werk ten aanzien van de zorgvrager (professionals en vrijwilligers) te maken hebben met de mantelzorger. Het is belangrijk dat ook deze mensen de vraag hoe gaat het met u aan de mantelzorger stellen. Vervolgens is het zeer belangrijk dat de mantelzorger dan ook het gevoel daarbij krijgt dat dit een oprechte vraag is waarbij ook een echt antwoord mag worden gegeven. De medewerkers van MEE Brabant Noord werden in dit kader met name op een positieve manier genoemd.

16 12 Inzet naar behoefte Wenselijke situatie ten aanzien van emotionele steun In de wenselijke situatie stellen mensen die direct contact hebben met een mantelzorger hen regelmatig de vraag hoe het met hen gaat. Zij stellen deze vraag vanuit oprechte interesse en gaan ook in op de eventuele problemen of vragen waar de mantelzorger tegenaan loopt. In de wenselijke situatie is het ook bij de mantelzorger bekend dat er mensen (eigen sociale omgeving, professionals en vrijwilligers) zijn bij wie ze terecht kunnen voor een luisterend oor Rol van de gemeente De gemeente kan vanuit haar informatierol in kaart brengen welke organisaties emotionele steun bieden aan mantelzorgers en deze (verder blijven) faciliteren. Voorbeelden hiervan zijn de dinsdagmiddagbijeenkomsten voor mantelzorgers georganiseerd door Mozaïek/De Twern en de bijeenkomsten van het Alzheimer café. 2.4 Educatie: hoe kan ik leren om? De basisfunctie educatie Mantelzorgers kunnen gebaat zijn bij voorlichting en training. Dit gaat weer verder dan informatie en advies en wordt meestal groepsgewijs aangeboden. Educatie kan gericht zijn op het omgaan met een bepaalde ziekte of beperking, kennis over het ziekteverloop of zaken als bijvoorbeeld tiltechnieken. Maar educatie kan ook specifiek gericht zijn op de rol van de mantelzorger zelf. Vaak wordt educatie gecombineerd met emotionele steun omdat de deelnemers ook lotgenoten zijn. De basisfunctie educatie bestaat uit de volgende vormen: Aanbod gericht op grenzen stellen/voor jezelf zorgen/empowerment Deskundigheidsbevordering over mantelzorg en de ondersteuningsmogelijkheden Instructie voor het juiste gebruik van hulpmiddelen of een praktische training Cursussen over ziektes, ziektebeelden, ziekteverloop of omgaan met ziektes Opmerkingen van de deelnemers Deze vorm van ondersteuning wordt geboden door Mozaïek/De Twern. Het overgrote deel van de deelnemers die de eerder genoemde bijeenkomsten in het Galgenwiel bezoeken is hier zeer over te spreken. Een enkeling vindt het teveel lotgenotencontact en is daar niet naar op zoek. Voor degenen die wel tevreden zijn is juist de combinatie van informatie halen, lotgenotencontact en elkaar de weg wijzen heel waardevol.

17 Inzet naar behoefte Wenselijke situatie In de gewenste situatie bieden de mantelzorgbijeenkomsten een uitgebalanceerde combinatie van inhoudelijke thema s en lotgenotencontact. Ook zijn in de gewenste situatie alle mantelzorgers op de hoogte van het bestaan van deze bijeenkomsten Rol van de gemeente De gemeente kan Mozaïek/De Twern vragen om de mantelzorgbijeenkomsten inclusief de inhoudelijke uitwerking van de thema s aan te blijven bieden. Daarnaast kan de gemeente ervoor zorgen dat de informatievoorziening over deze bijeenkomsten verbeterd wordt, onder andere door hier aandacht aan te besteden binnen het zorgloket. 2.5 Praktische hulp: wie kan mij helpen met? De basisfunctie praktische hulp Veel mantelzorgers hebben behoefte aan praktische hulp. Deze praktische hulp is veelal gericht op de zorgvrager. Het aanbod geeft echter vaak verlichting voor het gehele systeem rondom de zorgvrager. De basisfunctie praktische hulp bestaat uit de volgende vormen: Huishoudelijke hulp Welzijns- en gemaksdiensten Vrijwillige hulp Administratieve hulp Extra kinderopvang Opmerkingen van de deelnemers Veel zorgvragers/mantelzorgers krijgen ondersteuning van Thebe. De tevredenheid over de organisatie varieert nogal. De ontevredenheid zit vooral in situaties waar de wisseling van de thuiszorgmedewerkers groot is. Wel is aangegeven dat men merkt dat er in de afgelopen tijd hierin het een en ander ten goede is veranderd. Men is ontevreden over de communicatie rondom de eigen bijdrage voor thuiszorg en respijtzorg. Bij de toekenning van huishoudelijke hulp wordt hier niet (of niet duidelijk) over gesproken en de ontvangers van thuiszorg worden achteraf geconfronteerd met een eigen bijdrage die aan het CAK moet worden afgedragen. Een ander punt betreft het vragen van eenvoudige praktische steun aan vrijwilligersorganisaties (bijvoorbeeld het invullen van de belastingaangifte, mee gaan wandelen, samen in de tuin werken). Een beperkt deel van de mantelzorgers maakt hier gebruik van. Bij de anderen blijkt nog veel onbekendheid hierover te bestaan. De ondersteuning bij het invullen van de belastingformulieren wordt geboden door de ouderenbonden. De vraag naar deze ondersteuning blijkt echter groter dan de beschikbare capaciteit bij de ouderenbonden hiervoor.

18 14 Inzet naar behoefte Praktische ondersteuning in de vorm van klusjes in en rond huis wordt ook als waardevol ervaren voor mensen die geen sociaal netwerk (in de buurt) hebben. Opvallend in de gesprekken was overigens dat men in een aantal gevallen eerder geneigd is om een professional in te schakelen dan in het eigen netwerk hulp te vragen omdat men denkt dat ze hier een ander niet mee lastig mogen vallen Wenselijke situatie In de wenselijke situatie hebben de mantelzorgers met zo min mogelijk verschillende gezichten te maken wanneer zij gebruik maken van huishoudelijke ondersteuning aangeboden door Thebe. Verder is het de mantelzorgers duidelijk wat de eigen bijdrage is voor thuiszorg (en respijtzorg) voordat men van deze dienstverlening gebruik gaat maken. In de gewenste situatie is het bij de mantelzorgers duidelijk dat er ook praktische hulp geboden kan worden door vrijwilligers en bij welke organisatie men kan aankloppen om deze ondersteuning aan te vragen. Naast de ouderenbonden bieden in de wenselijke situatie ook organisaties, als bijvoorbeeld banken in het kader van maatschappelijk betrokken ondernemen, ondersteuning bij het invullen van de belastingaangifte van mantelzorgers. Bovenal zijn in de gewenste situatie de mantelzorgers zich meer bewust van het feit dat ze in hun eigen omgeving best hulp mogen vragen. Hier komt het belang van herkenning en erkenning van de positie van de mantelzorger weer in beeld Rol van de gemeente De gemeente kan ten aanzien van de praktische ondersteuning die uitgevoerd wordt door Thebe, hen wijzen op het belang van een zo klein mogelijk aantal verschillende mensen dat bij mantelzorgers over de vloer komt. De gemeente kan betrokken organisaties vragen om meer aandacht te geven aan bekendheid rondom deze ondersteuningsvorm. Zo zou een organisatie als Exfam het voordeel van ondersteuning door vrijwilligers in een gezin bespreekbaar kunnen maken en er zo voor kunnen zorgen dat er meer bekendheid komt over de mogelijkheden van deze ondersteuningsvorm zodat er vervolgens ook meer gebruik van wordt gemaakt. De gemeente kan bedrijven erop wijzen dat zij in het kader van maatschappelijk betrokken ondernemen een bijdrage kunnen leveren aan het ondersteunen van mantelzorgers. Het ondersteunen bij het invullen van de belastingaangifte is hier een voorbeeld van. Door telkens aandacht te geven aan mantelzorg en de positie van mantelzorgers kan de gemeente een bijdrage leveren aan de herkenning en erkenning van mantelzorgers wat ertoe bij zal dragen dat mantelzorgers zichzelf ook herkennen en erkennen in deze rol. Dit kan voor hen de drempel verlagen om vanuit deze positie hulp en ondersteuning te vragen binnen de eigen sociale omgeving.

19 Inzet naar behoefte Respijtzorg: hoe neem ik tijd voor mezelf? De basisfunctie respijtzorg Respijtzorg is de tijdelijke en volledige vervangende zorg, zodat de mantelzorger de ruimte heeft om eigen activiteiten te ontplooien (werk, opleiding, ontspanning). Het doel is een adempauze of even vrijaf voor de mantelzorger. De basisfunctie respijtzorg bestaat uit de volgende vormen: Vrijwillige respijtzorg, zoals oppas, bezoekservice, vrijwillige thuishulp, vervangende mantelzorg Professionele respijtzorg, oppas, ondersteunende begeleiding, thuisondersteuning Dagvoorziening/dagopvang Meerdaagse voorzieningen als een logeerhuis of zorghotel Aangepaste vakanties Activiteiten ter ontspanning van de mantelzorger gecombineerd met respijtzorgvoorzieningen Opmerkingen van de deelnemers Respijtzorgvoorzieningen worden als onmisbaar ervaren door de mantelzorgers. Het geeft ze de ruimte om ook nog tijd te hebben voor eigen activiteiten en eigen sociale contacten te onderhouden. De deelnemers aan de panelbijeenkomsten maken gebruik van verschillende vormen van respijtzorg: zorgboerderij, dagopvang, vrijwilligers die oppassen, vrijwilligers die een activiteit ondernemen met de zorgvrager. Ook de andere kant van respijtzorg wordt als heel waardevol ervaren: het is voor de zorgvrager ook een manier om geactiveerd te worden; een stuk hobby uit te kunnen blijven oefenen (bijvoorbeeld tuinieren, muziek). Mantelzorgers ervaren nog veel drempels om van respijtzorg gebruik te maken, onder andere wanneer de zorgvrager eigenlijk niet ergens anders heen wil of niet iemand anders in huis wil die de zorg over komt nemen. Bij allochtone mantelzorgers wordt de cultuur nog als een extra drempel genoemd om anderen in te schakelen om (een deel van de) zorg over te nemen. De weg naar de respijtzorgvoorzieningen wordt veelal gewezen door organisaties als MEE Brabant Noord, de dementieconsulente, Exfam en Mozaïek/De Twern. Een aantal mantelzorgers maakt ook gebruik van mogelijkheden om samen met de zorgvrager op vakantie te gaan (waarbij een deel van de zorgtaken van de mantelzorger worden overgenomen). In de gesprekken bleek dat niet alle mantelzorgers op de hoogte waren van de mogelijkheden die hierin bestonden.

20 16 Inzet naar behoefte Wenselijke situatie In de gewenste situatie blijven er voldoende mogelijkheden voor respijtzorg, aangeboden in verschillende vormen. Voor de allochtone zorgvragers is ook een specifiek aanbod. In de wenselijke situatie weten de mantelzorgers ook de weg te vinden naar deze respijtvoorzieningen en ondervinden zij geen drempels om hiervan gebruik te maken. Wanneer een zorgvrager geen gebruik wil maken van een respijtvoorziening, wordt het systeem rond de zorgvrager ondersteund zodat de mantelzorger toch voldoende rust en ruimte krijgt om activiteiten voor zichzelf te kunnen ontplooien. Ook de vakantiemogelijkheden voor de mantelzorgers met de zorgvrager zijn in de wenselijke situatie bekend Rol van de gemeente De gemeente moet erop toezien dat het respijtzorgaanbod breed genoeg is en voldoende plaatsen biedt. Om daadwerkelijk gebruik van de respijtvoorzieningen te stimuleren is er voor de verwijzers (MEE Brabant Noord, dementieconsulente, Exfam en Mozaïek/De Twern) een belangrijke rol weggelegd. De gemeente moet er in haar rol als subsidieverstrekker en regisseur op aansturen dat deze rol voldoende aandacht blijft krijgen. Verder is ook weer ten aanzien van dit punt de informatievoorziening erg belangrijk. Mantelzorgers moeten goed weten wat respijtzorg hen kan bieden en welke mogelijkheden er in hun situatie zijn. Zowel ten aanzien van structurele respijtvoorzieningen als meer eenmalige mogelijkheden waar vakantiemogelijkheden een voorbeeld van is. De gemeente moet erop toezien dat deze informatie helder en met regelmaat wordt aangeboden. 2.7 Financiële tegemoetkoming: welke financiële tegemoetkomingen zijn er? De basisfunctie financiële tegemoetkoming Ziekte en beperkingen gaan vaak gepaard met hogere kosten. Mantelzorgers die vanwege deze situatie in de financiële problemen komen, hebben behoefte aan tegemoetkoming in de kosten. De basisfunctie financiële tegemoetkoming kan bestaan uit: Fiscale compensatie Bijzondere bijstand (voor uitkerings- en bijstandsgerechtigde mantelzorgers) Tegemoetkoming onderhoudskosten thuiswonende gehandicapte kinderen Kosten kinderopvang voor mantelzorgers Vrijstelling van sollicitatieplicht (het UWV kan vrijstelling van sollicitatieplicht verlenen aan mantelzorgers met een WW- of bijstandsuitkering)

21 Inzet naar behoefte 17 Het persoonsgebonden budget (PGB). Dit is geen financiële tegemoetkoming maar biedt wel mogelijkheden voor de zorgvrager om de mantelzorger een financiële vergoeding te geven voor verleende (geïndiceerde) zorg. Het mantelzorgcompliment (gerelateerd aan een AWBZ-indicatie) Opmerkingen van de deelnemers Financiën zijn een belangrijk punt voor de deelnemers. De praktijk is dat ziekte en beperkingen extra kosten met zich meebrengen. Er is niet veel kennis over de mogelijkheden om in aanmerking te komen voor financiële vergoedingen of fiscale compensatie. Er worden diverse opmerkingen gemaakt over het mantelzorgcompliment. Op zich is het een welkom gebaar, maar over de voorwaarden in het verleden zijn veel klachten. Op dit moment is er veel onduidelijkheid over waar het mantelzorgcompliment is gebleven. Dat het nog bestaat en dat de aanvraag verloopt via de CIZindicatie is bij slechts een enkeling bekend. Ook de belastingregeling is onlangs veranderd en is voor veel mensen onbekend of onduidelijk. Veel onduidelijkheid bestaat ook ten aanzien van de eigen bijdragen voor bijvoorbeeld dagopvang. Soms komen rekeningen pas heel laat waardoor men niet weet waar men aan toe is Wenselijke situatie In de wenselijke situatie zijn er voldoende mogelijkheden om de financiële gevolgen van de situatie van de mantelzorger te compenseren in gevallen waarin dat noodzakelijk is. Ook is bij de mantelzorger bekend welke mogelijkheden er zijn. Om te voorkomen dat mantelzorgers in een situatie terecht komen met meer financiële lasten dan voorzien, zijn de financiële consequenties van de verschillende ondersteuningsvormen (de hoogten van de eigen bijdragen) tijdig bekend. De mantelzorger kan er zo tijdig rekening mee houden Rol van de gemeente De gemeente kan de basisfunctie financiële ondersteuning op verschillende manieren invulling geven. Als uitvoerder van de Wet Werk en Bijstand kan de gemeente de mantelzorgers mogelijkheden bieden en ervoor zorgen dat deze mogelijkheden ook bekend zijn bij de mantelzorgers 2. Verder kan de gemeente een rol vervullen in het vergroten van de bekendheid over de fiscale mogelijkheden (aftrek specifieke zorgkosten), onder andere via informatievoorziening in het zorgloket. 2 De gemeente is verantwoordelijk voor de (aftrekregelingen) Bijzondere Bijstand. Uitkerings- en bijstandsgerechtigde mantelzorgers kunnen soms niet voldoen aan de bijzondere voorwaarden vanwege hun mantelzorgtaken. Soms zijn zij als gevolg daarvan zelfs in de bijstand terecht gekomen.

22 18 Inzet naar behoefte Ook bij deze basisfunctie blijkt dus weer dat de tijdige en volledige informatievoorziening van groot belang is. 2.8 Materiële hulp: welke voorzieningen zijn beschikbaar? De basisfunctie materiële hulp Materiële hulp is vaak gericht op de zorgvrager maar geeft tegelijkertijd de mantelzorger verlichting doordat deze minder ondersteuning hoeft te geven. Ook kan het bijdragen aan een minder afhankelijke verhouding tussen mantelzorger en zorgvrager. Bij de toewijzing van materiële hulp kan ook expliciet het belang van de mantelzorger(s) betrokken worden. Vormen van materiële hulp zijn: Hulpmiddelen zoals tilliften, toiletverhoger, beugels Woningaanpassing; hierbij kan ook worden gedacht aan mantelzorgwoningen en -kamers Parkeerplaatsen en parkeervergunningen (indicatie nodig) Autoaanpassing (indicatie nodig) Aangepast vervoer (indicatie nodig) Vervangend vervoersvoorziening, regionaal vervoer (indicatie nodig) Belbus (geen indicatie) Opmerkingen van de deelnemers De ervaringen met het aanvragen van voorzieningen zijn heel wisselend. In een aantal gevallen is dit probleemloos verlopen en in een aantal gevallen is veel onduidelijkheid over de toepassing van de regels waardoor men niet in aanmerking komt voor een bepaalde voorziening. De parkeervergunning levert meerdere ontevreden opmerkingen op. Voor het aanvragen van de vergunning is (altijd) een keuring nodig. Ook al is al bekend dat een persoon al jaren rolstoelafhankelijk is. De keuring wordt gezien als een onnodige bureaucratische schakel. Het aanvragen van een parkeervergunning wordt door een aantal deelnemers als erg ingewikkeld ervaren. Een enkeling meldt dat bij het aanvragen van voorzieningen voor aanpassingen in het huis hiervoor geen mogelijkheden waren, enkel het plaatsen van een mantelzorgunit in de tuin. Enkele anderen melden dat zij bij het aanvragen van voorzieningen om het huis aan te passen het advies gekregen hebben om te verhuizen! Als opmerkelijk wordt genoemd dat de seniorenwoningen in Balade niet standaard uitgerust zijn met een aantal voorzieningen zoals beugels op toilet en in de douche. Deze moeten nu telkens apart worden aangevraagd en worden aangebracht. Ten aanzien van vervoer is er ook een aantal mantelzorgers met slechte ervaringen (met name taxibedrijf v.d. Hout). De ervaringen met de deeltaxi/regiotaxi zijn niet goed: onheuse bejegening en veel te lange ritten hebben ervoor gezorgd dat sommige doelgroepen er geen gebruik meer van maken omdat ze dit fysiek en of/ psy-

23 Inzet naar behoefte 19 chisch door hun beperking niet aankunnen. Een rit mag hooguit twintig minuten duren en geen anderhalf uur. Verder is het onduidelijk waarom je met een deeltaxi niet naar het ziekenhuis mag Wenselijke situatie In de wenselijke situatie is het bij de mantelzorger duidelijk voor welke materiële voorzieningen men in aanmerking kan komen en wat de bijbehorende voorwaarden en procedures zijn Rol van de gemeente De gemeente heeft een belangrijke taak in deze basisfunctie vanuit de positie van het zorgloket. Vanuit het zorgloket moet er duidelijke informatie gegeven worden over mogelijkheden, voorwaarden en procedures. Bij aanvragen zoals een parkeervergunning waar een indicatie nodig is, is het goed als het zorgloket een vinger aan de pols houdt tijdens het proces (hoe staat het met de aanvraagprocedure). 2.9 Toegankelijkheid en bereikbaarheid Een aantal opmerkingen is niet zozeer onder te brengen bij een van de basisfuncties. Het betreft hier met name opmerkingen ten aanzien van de toegankelijkheid van voorzieningen en begaanbaarheid (met name voor rolstoel of rollator) van trottoirs en fietspaden. Ook de toegankelijkheid in een nieuw gebouw als Balade is niet optimaal voor mensen met een rolstoel. Daarnaast is gesproken over bereikbaarheid. Opgemerkt werd dat de meeste bijeenkomsten voor mantelzorgers in Waalwijk worden georganiseerd. Deze zijn slecht bereikbaar voor mantelzorgers die in Sprang-Capelle of Waspik wonen. Als voorbeeld werd genoemd de bijeenkomsten in het Galgenwiel (georganiseerd door Mozaïek/De Twern).

24 20 Inzet naar behoefte

25 Inzet naar behoefte 21 3 Samenvatting De ondersteuning van mantelzorgers in de gemeente Waalwijk wordt ingevuld door verschillende organisaties die ieder hun eigen aanbod hebben. Om inzicht te krijgen in de vraag of dit aanbod aansluit op de vraag heeft Zet een inventarisatie gemaakt van de behoeften van de Waalwijkse mantelzorgers door het organiseren van panelgesprekken. Bij de rapportage van de bevindingen uit deze gesprekken zijn de basisfuncties mantelzorg als leidraad genomen. Hieronder een samenvatting van de belangrijkste bevindingen per basisfunctie. 3.1 Informatie Waar moet ik met mijn vragen heen? De mantelzorger wil graag weten waar informatie over mantelzorgondersteuning te vinden is, wat die ondersteuning dan inhoudt en wat de voorwaarden (en kosten) zijn van die vorm van ondersteuning. Daarbij is het heel belangrijk dat het voor de mantelzorger duidelijk is bij wie men terecht kan met vragen. De vorm waarin de informatie wordt aangeboden is ook erg belangrijk. Om zoveel mogelijk mantelzorgers te bereiken moet de informatie in verschillende vormen (schriftelijk, mondeling en digitaal) worden aangeboden en moeten ook verschillende kanalen gebruikt worden. Naast het eigen informatiekanaal van de ondersteunende organisatie moeten ook kanalen als bijvoorbeeld die van andere ondersteuners, de lokale pers, ouderenbonden en kerken gebruikt worden. Om ervoor te zorgen dat de informatievoorziening wordt verbeterd is er voor de gemeente een rol weggelegd ten aanzien van de eigen informatievoorziening (bijvoorbeeld vanuit het zorgloket). In haar regierol en in haar rol als subsidieverstrekker of opdrachtgever kan de gemeente ook andere organisaties wijzen op de noodzaak van een verbetering van de informatievoorziening. 3.2 Advies en begeleiding Wie denkt met mij mee? De voorkeur van de Waalwijkse mantelzorger gaat uit naar een contactpersoon van een ondersteuningsorganisatie die de vraag serieus neemt en daar pro-actief mee aan de slag gaat. Deze contactpersoon wijst de mantelzorger ook op eigen initiatief op de ondersteuning die hij/zij nodig heeft om de rol van mantelzorger vol te kunnen houden. Goede voorbeelden van dergelijke ondersteuning zijn te vinden bij de dementieconsulent en MEE Brabant Noord. De gemeente kan zelf hierin verbetering aanbrengen door ook in het zorgloket medewerkers te hebben die zich tot mede-eigenaar van het probleem van de mantelzorger maken en pro-actief op zoek gaan naar oplossingsmogelijkheden.

26 22 Inzet naar behoefte Verder kan de gemeente in haar regierol ondersteuningsorganisaties wijzen op het grote belang van gewenste benadering van de (vraag van) de mantelzorgers. 3.3 Emotionele steun Wie biedt mij een luisterend oor? Mantelzorgers hebben verschillende behoeften ten aanzien van de vorm waarin emotionele steun wordt geboden; in groepsverband (lotgenotencontact) of in een één op één gesprek, met een professional, vrijwilliger of in de eigen omgeving. Al deze mogelijke vormen moeten onder de aandacht komen van de mantelzorger. De gemeente moet de verschillende vormen in kaart brengen en deze (verder blijven) faciliteren. 3.4 Educatie Hoe kan ik leren om? De Waalwijkse mantelzorgers hebben behoefte aan bijeenkomsten met een inhoudelijk thema. Voor een deel van de mantelzorgers geldt dat zij dit graag zien in combinatie met lotgenotencontact. Voor degenen die in het algemeen geen behoefte hebben aan lotgenotencontact geldt dit uiteraard niet. Daar waar deze bijeenkomsten worden aangeboden (Mozaïek/De Twern) moeten deze blijven bestaan. Er mag wel meer bekendheid aan de bijeenkomsten gegeven worden. 3.5 Praktische hulp Wie kan mij helpen met? Veel mantelzorgers maken gebruik van de huishoudelijke ondersteuning aangeboden door Thebe. Voor hen is het belangrijk dat er zo min mogelijk verschillende personen over de vloer komen. Dit moet een aandachtspunt blijven voor Thebe. Andere vormen van praktische hulp bijvoorbeeld aangeboden door vrijwilligers, zijn niet zo bekend. Daar waar er gebruik van wordt gemaakt is men er wel tevreden over. Ook over deze vorm van ondersteuning zal dus meer bekendheid gegeven moeten worden. De gemeente kan hier vanuit het zorgloket en vanuit haar regierol aandacht aan besteden. 3.6 Respijtzorg Hoe neem ik tijd voor mezelf? De Waalwijkse mantelzorgers zien respijtzorgvoorzieningen als onmisbaar om hun mantelzorgtaak vol te kunnen houden. De deelnemers aan de panelbijeenkomsten maakten van verschillende vormen van respijtzorg gebruik. Voor een aantal mantelzorgers is er echter nog een drempel om van respijtzorg gebruik te maken.

27 Inzet naar behoefte 23 Het is van groot belang dat deze mensen gestimuleerd worden om hier toch gebruik van te maken. Mantelzorgers moeten goed weten wat respijtzorg hen kan bieden en welke mogelijkheden er zijn in hun situatie. De gemeente moet erop toezien dat deze informatie helder en met regelmaat wordt aangeboden en dat de verwijzers naar respijtzorg op een actieve manier blijven bemiddelen richting respijtzorg. 3.7 Financiële tegemoetkoming Welke financiële tegemoetkomingen zijn er? Financiën zijn een belangrijk punt voor de deelnemers. De praktijk is dat ziekte en beperkingen extra kosten met zich meebrengen. Er is echter niet veel kennis over de mogelijkheden om in aanmerking te komen voor financiële vergoedingen of fiscale compensatie. De gemeente kan als uitvoerder van de Wet Werk en Bijstand de mantelzorgers mogelijkheden bieden en ervoor zorgen dat deze mogelijkheden ook bekend zijn bij de mantelzorgers. Verder kan de gemeente een rol vervullen in het vergroten van de bekendheid over de fiscale mogelijkheden, onder andere via informatievoorziening in het zorgloket. 3.8 Materiële hulp Welke voorzieningen zijn beschikbaar? De ervaringen met het aanvragen van voorzieningen zijn wisselend. Waar in het ene geval de aanvraag probleemloos verloopt, heeft men in een ander geval hele slechte ervaringen met de bejegening door de loketmedewerker of de complexiteit van de aanvraagprocedure. De gemeente heeft een belangrijke taak in deze basisfunctie vanuit de positie van het zorgloket. Vanuit het zorgloket moet er duidelijke informatie gegeven worden over mogelijkheden, voorwaarden en procedures. Bij aanvragen zoals een parkeervergunning waar een indicatie nodig is, is het goed als het zorgloket een vinger aan de pols houdt tijdens het proces (hoe staat het met de aanvraagprocedure).

28 24 Inzet naar behoefte

29 Inzet naar behoefte 25 4 Conclusie en aanbevelingen In dit hoofdstuk komt de top drie van de belangrijkste conclusies aan de orde. Bij deze top drie worden ook aanbevelingen genoemd. In hoofdstuk 2 zijn naast deze aanbevelingen ook nog verschillende andere aanbevelingen terug te lezen, gegroepeerd naar basisfunctie (onder de kopjes wenselijke situatie en rol van de gemeente ). Deze moeten ook zeker in het totaal van de aanbevelingen worden meegenomen. 4.1 Informatievoorziening Voor wat betreft informatievoorziening is de voornaamste conclusie van de inventarisatie dat de mantelzorgers in de gemeente Waalwijk veel behoefte hebben aan duidelijke, toegankelijke informatie over mantelzorgondersteuning. Ten aanzien van iedere basisfunctie kwam naar voren dat men onvoldoende op de hoogte was van wat er aan ondersteuning mogelijk is, waar die ondersteuning geboden wordt en wat de voorwaarden of kosten van die ondersteuningsvorm zijn. De gemeente kan hierin een belangrijke rol vervullen. De gemeente kan zelf zorgen voor een goede informatievoorziening via het zorgloket en het informatiepunt bij Balade. Daarbij moet ook duidelijk gecommuniceerd worden welke informatie de mantelzorger/de burger waar kan vinden. Daarnaast kan de gemeente in haar regierol andere organisaties wijzen op het belang van een goede informatievoorziening. Om de boodschap over te brengen is het niet alleen belangrijk dat de informatie regelmatig en op heldere wijze wordt aangeboden maar ook de vorm waarin de informatie wordt aangeboden is van belang om de informatie voor iedereen toegankelijk te maken. Dit betekent in de praktijk dat informatie zowel schriftelijk, mondeling als digitaal aangeboden moet worden. Om een zo groot mogelijk bereik te hebben moet de informatie daarbij via verschillende kanalen worden aangeboden. 4.2 Erkenning en herkenning Voor wat betreft erkenning en herkenning is de conclusie dat de mantelzorgers zichzelf moet leren zien als mantelzorger en erkennen dat zij vanuit die positie ondersteuning kunnen vragen bij de problemen waar zij tegenaan lopen. Tevens moeten zij zich er meer van bewust worden dat die ondersteuning dan niet alleen in het professionele circuit gevonden kan worden, maar ook bij vrijwilligersorganisaties en zeker niet in de laatste plaats in de eigen sociale omgeving. Om met name de drempel te verlagen zodat ook (meer) ondersteuning gevraagd wordt in de eigen omgeving, is het ook van belang dat de maatschappij in het algemeen mantelzorgers meer gaat herkennen en erkennen. Al met al draait het ook hier om een brede informatievoorziening die op verschillende manieren en via verschillende kanalen wordt aangeboden.

Gelet op het collegevoorstel van 22 juni 2010 waar de volgende uitgangspunten zijn ODoenomen:

Gelet op het collegevoorstel van 22 juni 2010 waar de volgende uitgangspunten zijn ODoenomen: gemeente nieuwkoop gemeenteraad IIIIIIIIII G10.0709 nieuwkoop raadsbesluit onderwerp Kadernotitie mantelzorgbeleid 2010-2013 Gelet op het collegevoorstel van 22 juni 2010 waar de volgende uitgangspunten

Nadere informatie

Rapportage Onderzoek Mantelzorg

Rapportage Onderzoek Mantelzorg Rapportage Onderzoek Mantelzorg Westelijke Mijnstreek, september 2015 Inhoudsopgave pagina Inleiding - 1-1. Voorbereiding - 2-2. Bevindingen - 3-3. Conclusie & aanbevelingen - 5-4. Dankwoord - 6 - Inleiding

Nadere informatie

Wij wensen u de komende tijd veel succes met het invullen van prestatieveld 4 van de Wmo, zodat ook uw gemeente in 2012 kan zeggen:

Wij wensen u de komende tijd veel succes met het invullen van prestatieveld 4 van de Wmo, zodat ook uw gemeente in 2012 kan zeggen: Goed Voor Elkaar Checklist basisfuncties lokale ondersteuning mantelzorg Toelichting Voor u ligt een vragenlijst over mantelzorgondersteuning binnen uw gemeente. Deze vragenlijst ligt er niet zomaar. Vanuit

Nadere informatie

Respijtzorg in de regio

Respijtzorg in de regio Respijtzorg in de regio Pagina 1 van 7 Respijtzorg in de regio Aandachtspunten van aanbieders en verwijzers in het Land van Cuijk Respijtzorg in de regio Pagina 2 van 7 Inleiding Respijtzorg geeft mantelzorgers

Nadere informatie

waardering Zwolle Jonge mantelzorgers (jonger dan 18 jaar) zijn in de onderzoeken van de gemeente niet meegenomen,

waardering Zwolle Jonge mantelzorgers (jonger dan 18 jaar) zijn in de onderzoeken van de gemeente niet meegenomen, Zwolle Rapportage Mantelzorg in beeld Resultaten uit onderzoeken onder mantelzorgers 2012 en 2014 De gemeente Zwolle wil de positie van de mantelzorger versterken en hun taak verlichten. Met de komst van

Nadere informatie

Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid

Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid Rapport Onderzoek Mantelzorgbeleid In opdracht van VNG Datum: 16-6-2015 Team Kennisnetwerk Wmo RadarAdvies Veemarkt 83, 1019 DB Amsterdam T (020) 463 50 50 www.radaradvies.nl Inhoudsopgave 1 Inleiding

Nadere informatie

Wegwijzer voor mensen die zorgen voor een familielid, buur, partner of vriend(in) met een ziekte of handicap.

Wegwijzer voor mensen die zorgen voor een familielid, buur, partner of vriend(in) met een ziekte of handicap. Mantelzorgwijzer Arnhem Wegwijzer voor mensen die zorgen voor een familielid, buur, partner of vriend(in) met een ziekte of handicap. Waarom een mantelzorgwijzer? Voor veel mensen is het verzorgen van

Nadere informatie

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg

Beleid mantelzorg en vrijwilligers Fener Zorg P a g i n a 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Begrippen 1-2 3. Verschillen tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk 2 4. Mantelzorg in Rotterdam 2-3 5. Visie van Fener Zorg op mantelzorg en vrijwilligers

Nadere informatie

Wie zijn mantelzorgers?

Wie zijn mantelzorgers? Mei 2018 1 Wie zijn mantelzorgers? Vanuit een relatie met de zorgvrager Vrijwillig en onbetaald Gedurende langere tijd Meer dan gebruikelijke zorg Mei 2018 2 In Nederland verlenen ruim 4 miljoen mensen

Nadere informatie

Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen

Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen Notitie Mantelzorgbeleid 2017 gemeente Harlingen Inleiding De gemeente Harlingen wil passende ondersteuning bieden aan mantelzorgers. Inzicht in de belasting en ondersteuningsbehoeften van deze doelgroep

Nadere informatie

Voorbereiden op het keukentafelgesprek?

Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Voorbereiden op het keukentafelgesprek? Deze brochure helpt u daarbij! 2015 een coproductie van: Voor kinderen, partners, verwanten, vrijwilligers die mantelzorgtaken vervullen voor hen die hun dierbaar

Nadere informatie

Steunpunt Mantelzorg Dokkumer-Walden Het bieden van: Informatie (brochures, website, speciale gelegenheden) Advies en begeleiding (individueel) Emotionele steun: Luisterend oor Weg naar steunpunt soms

Nadere informatie

EVEN VRIJAF VOOR DE MANTELZORGER

EVEN VRIJAF VOOR DE MANTELZORGER Communicatieplan: EVEN VRIJAF VOOR DE MANTELZORGER Week van de Respijtzorg Noord-Holland 19 25 januari 2009 Inhoudsopgave 1. UITGANGSSITUATIE 3 Week van de Respijtzorg Noord-Holland Doelgroep en doelstelling

Nadere informatie

Minters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg

Minters Mantelzorg. Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals. Voor mantelzorgers. Voor professionals. Over mantelzorg Voor mantelzorgers Voor professionals Over mantelzorg Minters Mantelzorg Kenniscentrum voor mantelzorgers én professionals Zorgt u meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden voor uw partner,

Nadere informatie

Welkom. Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013. Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent

Welkom. Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013. Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent Welkom Raadsconferentie Gulpen-Wittem 3 oktober 2013 Gertie de Veen en Sonja Vlaming Directeur en mantelzorgconsulent Inhoud presentatie Informatie en kengegevens Steunpunt Mantelzorg De praktijk aan het

Nadere informatie

Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden

Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden Onderzoek naar wensen en behoeften op het gebied van dagbesteding van (kwetsbare) ouderen en hun mantelzorgers in het Schilderskwartier in Woerden Voor wie is dit onderzoek? 1) Zelfstandig wonende ouderen

Nadere informatie

Samenwerken met familie en mantelzorgers. Met elkaar de zorg die nodig is mogelijk maken.

Samenwerken met familie en mantelzorgers. Met elkaar de zorg die nodig is mogelijk maken. Samenwerken met familie en mantelzorgers Met elkaar de zorg die nodig is mogelijk maken. Samenwerken met familie en mantelzorgers Folder voor familie en mantelzorgers van mensen die (tijdelijk) zorg ontvangen

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V.

Mantelzorgbeleid AYA Thuiszorg B.V. 1 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 : Visie op werken met mantelzorgers Hoofdstuk 2 : Wat kunnen mantelzorgers doen bij AYA Thuiszorg? Hoofdstuk 3 : Ondersteuning van mantelzorgers Hoofdstuk 4 : Mantelzorg en

Nadere informatie

DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee

DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee DEMENTIEPROOFMETER 2015 Gemeente Helmond Ja Nee 1.a Uw gemeente kent/heeft een actuele sociale kaart dementie opgebouwd uit vragersperspectief met het aanbod in uw gemeente en in de eigen regio. 1 wel

Nadere informatie

Vragenlijst voor mantelzorgers - <naam organisatie>

Vragenlijst voor mantelzorgers - <naam organisatie> Vragenlijst voor mantelzorgers - Algemene gegevens Deze vragenlijst is anoniem 1. Hoe oud bent u? jaar 2. Wat is uw geslacht? man / vrouw 3. Wat is uw postcode? (het gaat hier om de

Nadere informatie

Manifest. van de mantelzorger

Manifest. van de mantelzorger Manifest van de mantelzorger Manifest van de Mantelzorger Mantelzorgers zijn mensen die onbetaald en vanuit een persoonlijke band zorgen voor een hulpbehoevende oudere, chronische zieke of gehandicapte

Nadere informatie

Zorgloket Bergeijk. De wegwijzer op het gebied van welzijn & zorg!

Zorgloket Bergeijk. De wegwijzer op het gebied van welzijn & zorg! Zorgloket Bergeijk De wegwijzer op het gebied van welzijn & zorg! 2 Zorgloket Bergeijk De Wet maatschappelijke ondersteuning zorgt ervoor dat iedereen kan meedoen in de maatschappij en zo lang mogelijk

Nadere informatie

Klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2012 Wmo-hulpmiddelen onder de loep. Gemeente Ubbergen Juni 2013

Klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2012 Wmo-hulpmiddelen onder de loep. Gemeente Ubbergen Juni 2013 Klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2012 Wmo-hulpmiddelen onder de loep Gemeente Ubbergen Juni 2013 Colofon Uitgave I&O Research BV Zuiderval 70 7543 EZ Enschede tel. (053) 4825000 Rapportnummer 2013/033 Datum

Nadere informatie

Wordt de mantelzorger lokaal ondersteund?

Wordt de mantelzorger lokaal ondersteund? Onderzoeksresultaten Mantelzorgondersteuning in uw gemeente juni 2017 Wordt de mantelzorger lokaal ondersteund? Het Nationaal Mantelzorgpanel is gevraagd of zij bekend zijn met lokale mantelzorgondersteuning

Nadere informatie

Doel. Inleiding. De mantelzorger als samenwerkingspartner MANTELZORGBELEID VIERSTROOM

Doel. Inleiding. De mantelzorger als samenwerkingspartner MANTELZORGBELEID VIERSTROOM MANTELZORGBELEID VIERSTROOM Doel Het doel van deze tekst is een kader beschrijven waarbinnen doelstellingen en randvoorwaarden zijn vastgelegd die de samenwerking met mantelzorgers en ondersteuning van

Nadere informatie

Algemeen: Antwoorden in rood op vragen gesteld op de bijeenkomst over zorg in Stadsdorp Rivierenbuurt 13 december 2014.

Algemeen: Antwoorden in rood op vragen gesteld op de bijeenkomst over zorg in Stadsdorp Rivierenbuurt 13 december 2014. Antwoorden in rood op vragen gesteld op de bijeenkomst over zorg in Stadsdorp Rivierenbuurt 13 december 2014. Zie ook http://www.amsterdam.nl/zorg-welzijn/zorg-ouderen/ Algemeen: Wat betekenen de bezuinigingen

Nadere informatie

Vragenlijst Ervaren regie in de zorg

Vragenlijst Ervaren regie in de zorg Vragenlijst Ervaren regie in de zorg versie voor mondelinge afname Introductie Zwart = tekst interviewer Schuingedrukt = ter ondersteuning interviewer (niet hardop lezen) De vragen uit deze vragenlijst

Nadere informatie

Ik heb hulp en ondersteuning thuis. Wat verandert er in 2015?

Ik heb hulp en ondersteuning thuis. Wat verandert er in 2015? Ik heb hulp en ondersteuning thuis Wat verandert er in 2015? Meestal kunt u met hulp van familie of buren uw leven prima organiseren. Maar soms heeft u hulp nodig. Voor ondersteuning in de huishouding.

Nadere informatie

Nederlandse werkgevers en duurzame inzetbaarheid

Nederlandse werkgevers en duurzame inzetbaarheid 1 Nederlandse werkgevers en duurzame inzetbaarheid Inleiding Het streven naar gezonde werknemers die zo weinig mogelijk ziek zijn is een streven van iedere werkgever. Het werken aan duurzame inzetbaarheid

Nadere informatie

Beleid mantelzorg. Versie 031109 Herzieningsdatum 031112

Beleid mantelzorg. Versie 031109 Herzieningsdatum 031112 Beleid mantelzorg Herzieningsdatum 031112 Mantelzorgbeleid Cederhof Mantelzorg kan worden gedefinieerd als de extra zorg en begeleiding die mensen, vrijwillig, langdurig en onbetaald, verlenen aan personen

Nadere informatie

Iets voor u? L e e s m e e r i n d i t n u m m e r. o v e r d e a a n g e b o d e n d i e n s t e n.

Iets voor u? L e e s m e e r i n d i t n u m m e r. o v e r d e a a n g e b o d e n d i e n s t e n. Steunpunt Mantelzorg, Iets voor u? L e e s m e e r i n d i t n u m m e r o v e r d e a a n g e b o d e n d i e n s t e n. Informatie, advies & bemiddeling Geachte lezer, Steunpunt Mantelzorg: iets voor

Nadere informatie

Onderzoek cliëntervaringen Wmo, Jeugdwet, sociale wijkteams en basisteams jeugd en gezin

Onderzoek cliëntervaringen Wmo, Jeugdwet, sociale wijkteams en basisteams jeugd en gezin Onderzoek cliëntervaringen Wmo, Jeugdwet, sociale wijkteams en basisteams jeugd en gezin Gemeente s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek Augustus 2015 2 Samenvatting De gemeente wil weten hoe

Nadere informatie

Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait. december 2018

Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait. december 2018 Inwoners van gemeente Schiedam laten zien waar goede zorg om draait december 2018 In deze rapportage van Mijnkwaliteitvanleven.nl leest u de uitkomsten en ervaringen van inwoners van de gemeente Schiedam.

Nadere informatie

Gemeente Sittard-Geleen. Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers

Gemeente Sittard-Geleen. Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers Gemeente Sittard-Geleen Uitvoeringsplan Informele Zorg Inzet van mantelzorgers en (zorg-)vrijwilligers 2015 Inhoud 1. Inleiding... 1 2.1 Mantelzorgondersteuning... 2 2.1.1 Aandacht aan de voorkant... 2

Nadere informatie

Ketenzorg dementie. Ketenzorg dementie in Zoetermeer

Ketenzorg dementie. Ketenzorg dementie in Zoetermeer Ketenzorg dementie Wat is dementie? Dementie is niet één bepaalde aandoening, maar een ziektebeeld (syndroom) waarvan meer dan 60 oorzaken bekend zijn. Kenmerkend voor dit ziektebeeld is een combinatie

Nadere informatie

Gemeente Roosendaal. Klanttevredenheidsonderzoek Wmo over 2013. Concept. 11 augustus 2014

Gemeente Roosendaal. Klanttevredenheidsonderzoek Wmo over 2013. Concept. 11 augustus 2014 Gemeente Roosendaal Klanttevredenheidsonderzoek Wmo over 2013 Concept 11 augustus 2014 DATUM 11 augustus 2014 TITEL Klanttevredenheidsonderzoek Wmo over 2013 ONDERTITEL Concept OPDRACHTGEVER Gemeente Roosendaal

Nadere informatie

Bestuurlijk hoor en wederhoor onderzoek mantelzorgbeleid

Bestuurlijk hoor en wederhoor onderzoek mantelzorgbeleid Gemeente Noordwijkerhout Rekenkamercommissie HLN Postbus 200 2160 AE LISSE Herenweg 4, 2211 CC Postbus 13, 2210 AA Noordwijkerhout Tel: 0252 343 737 www.noordwijkerhout.nl gemeente@noordwijkerhout. nl

Nadere informatie

boek mantelzorg In geval van nood Belangrijke informatie voor de vervangende (mantel)zorger

boek mantelzorg In geval van nood Belangrijke informatie voor de vervangende (mantel)zorger mantelzorg boek In geval van nood Belangrijke informatie voor de vervangende (mantel)zorger (020) 333 53 53 info@mantelzorgenmeer.nl www.mantelzorgenmeer.nl Mantelzorgboek Er zijn momenten dat de mantelzorger

Nadere informatie

Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg

Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg Eenzaamheid onder mantelzorgers Jolanda Elferink, Expertisecentrum Mantelzorg 4-06-13 Inhoud - In welke mantelzorgsituaties kom je eenzaamheid tegen? - Welke drie stappen kun je zetten om eenzaamheid te

Nadere informatie

HOE U DE SAMENWERKING MET THUISZORGMEDEWERKERS VERBETERT

HOE U DE SAMENWERKING MET THUISZORGMEDEWERKERS VERBETERT HOE U DE SAMENWERKING MET THUISZORGMEDEWERKERS VERBETERT Tips voor mantelzorgers die voor thuiswonende ouderen zorgen ZORGNETWERK VAN EEN KWETSBARE OUDERE Team van verpleegkundigen en verzorgenden Partner

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

Tevredenheids- en ervaringsonderzoek Wmo over 2011

Tevredenheids- en ervaringsonderzoek Wmo over 2011 Tevredenheids- en ervaringsonderzoek Wmo over 2011 Onderzoek onder alle Wmo doelgroepen, waaronder klanten Wmo-loket, gebruikers hulp bij het huishouden, mantelzorgondersteuning en andere individuele voorzieningen

Nadere informatie

Monitor en klachten meldpunt Sociaal Domein

Monitor en klachten meldpunt Sociaal Domein Monitor en klachten meldpunt Sociaal Domein De ingekochte individuele maatwerkvoorzieningen en de gemeentelijke dienstverlening worden gemeten op hun kwaliteit. Wat zijn de eerste bevindingen? Alice van

Nadere informatie

Dit onderzoek heeft als doel het in kaart brengen van de wensen van de cliënt en het waar nodig verbeteren/ optimaliseren van de dienstverlening.

Dit onderzoek heeft als doel het in kaart brengen van de wensen van de cliënt en het waar nodig verbeteren/ optimaliseren van de dienstverlening. Cliënt tevredenheidsonderzoek 2014-2015 Inleiding en samenvatting 1 In het kader van een cliënt tevredenheidsonderzoek heeft Olcea een vragenlijst samengesteld. Deze vragenlijst is bedoeld voor thuiswonenden

Nadere informatie

Mantelzorg, waar ligt de grens?

Mantelzorg, waar ligt de grens? Mantelzorg, waar ligt de grens? CDA Talentacademie 2014-2015 Anita Relou Wat is volgens het christendemocratisch gedachtengoed de grens van mantelzorg. Inleiding 2015. Een jaar met veel veranderingen in

Nadere informatie

Rapportage Wmo onderzoek Communicatie

Rapportage Wmo onderzoek Communicatie Rapportage Wmo onderzoek Communicatie Cliënten zijn tevreden over hoe het proces nu verloopt, voornamelijk door de inzet van traditionele communicatiekanalen 23 juli 2014 Versie 1,0 Inhoudsopgave Doelstelling

Nadere informatie

Veranderingen in de zorg

Veranderingen in de zorg Informatiemiddag Veranderingen in de zorg Gemeente Baarn Waarom taken naar de gemeente? Landelijke overheid vindt dat de zorg te duur is geworden Wens om zorg dichter bij mensen te regelen Uitgangspunt

Nadere informatie

Programma. 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph uur. 2. Presentatie van organisaties uur Pluspunt MEE Activite

Programma. 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph uur. 2. Presentatie van organisaties uur Pluspunt MEE Activite Programma 1. Presentatie onderzoek: Fadoua Achgaph 19.35-19.55 uur 2. Presentatie van organisaties 19.55-20.10 uur Pluspunt MEE Activite 3. Presentatie 20.15-20.20 uur Gemiva Mezzo LVvm 4. Workshops in

Nadere informatie

Kanteling Wmo Iedereen doet mee

Kanteling Wmo Iedereen doet mee Kanteling Wmo Iedereen doet mee Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Een brochure voor iedereen die ondersteuning nodig heeft vanuit de Wmo. Vrijwillige ouderenadviseur uit Gelderland

Nadere informatie

1 Inleiding... 2. 2 Onderzoeksgroep en dataverzameling... 2. 3 Informatie... 4. 4 De aanvraag... 8. 5 Procedure... 14. 6 Wachttijd...

1 Inleiding... 2. 2 Onderzoeksgroep en dataverzameling... 2. 3 Informatie... 4. 4 De aanvraag... 8. 5 Procedure... 14. 6 Wachttijd... Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Onderzoeksgroep en dataverzameling... 2 3 Informatie... 4 4 De aanvraag... 8 5 Procedure... 14 6 Wachttijd... 16 7 Bejegening... 19 7 Toegewezen aanvragen...

Nadere informatie

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm

zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm zorgen voor elkaar over mantelzorgers met een migranten achtergrond stamm Mantelzorg is... Mooi De hulpvrager is je dankbaar, mantelzorg geeft veel voldoening Divers De taken lopen uiteen: huishoudelijke

Nadere informatie

Rapportage Enquête Mantelzorgondersteuning 2012

Rapportage Enquête Mantelzorgondersteuning 2012 Rapportage Enquête Mantelzorgondersteuning 2012 November 2012 Inhoudsopgave Samenvatting... 3 Inleiding... 4 Onderzoeksopzet... 4 Doel... 4 Aanpak... 4 Blok I: Algemene gegevens... 5 Figuur 1: Leeftijd...

Nadere informatie

Feiten en cijfers mantelzorg

Feiten en cijfers mantelzorg Feiten en cijfers mantelzorg Hieronder leest u de meest belangrijke feiten en cijfers op het gebied van mantelzorg in Nederland uit het SCP-rapport 'Informele hulp: wie doet er wat?' (2015). Aantal mantelzorgers

Nadere informatie

6. VERLICHTEN. 6.1 Inleiding. 6.2 Werk netwerkgericht en zet in op preventie van

6. VERLICHTEN. 6.1 Inleiding. 6.2 Werk netwerkgericht en zet in op preventie van 6. VERLICHTEN U organiseert ondersteuning om ervoor te zorgen dat mantelzorgers de mantelzorgtaken kunnen (blijven) uitvoeren. 6.1 Inleiding Goede ondersteuning voor mantelzorgers draagt ertoe bij dat

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid Stichting Thuiszorg Groot Limburg. Inleiding. 1. Doel

Mantelzorgbeleid Stichting Thuiszorg Groot Limburg. Inleiding. 1. Doel 1 Mantelzorgbeleid Stichting Thuiszorg Groot Limburg Inleiding Mantelzorgers zijn onmisbaar voor de cliënt en verdienen ondersteuning en begeleiding bij het uitvoeren van hun zorg- en ondersteuningstaken.

Nadere informatie

Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten. Informatie voor patiënten

Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten. Informatie voor patiënten Kaart 6: Ondersteuning mantelzorg Achtergrondinformatie voor patiënten en gemeenten Informatie voor patiënten Speciale aandacht van gemeenten voor mantelzorg Met de Wmo heeft de gemeente een speciale verantwoordelijkheid

Nadere informatie

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2014. Te besluiten om:

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2014. Te besluiten om: COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2014 Te besluiten om: 1. De resultaten van het klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2014 in het kader van artikel 9 Wmo juncto artikel 8.9 vierde lid

Nadere informatie

Zorgen voor een ander

Zorgen voor een ander Zorgen voor een ander Ruggesteun en het Steunpunt voor Mantelzorgers R U GGESTE U N Zorgen voor een ander Steunpunt voor Mantelzorgers Soms hebben mensen meer nodig dan goede zorg alleen; een extra luisterend

Nadere informatie

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz

Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz Antwoorden op vragen over veranderingen Wmo/Awbz BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE Hoe word ik als cliënt geïnformeerd over de veranderingen? Met een brief van de gemeente Met een persoonlijk gesprek in 2015

Nadere informatie

Kaart 1: Wmo = meedoen Achtergrondinformatie voor patiënten

Kaart 1: Wmo = meedoen Achtergrondinformatie voor patiënten Kaart 1: Wmo = meedoen Achtergrondinformatie voor patiënten De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) betekent voor gemeenten een andere manier van denken en doen. De Nederlandse gemeenten werken gezamenlijk

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Bijlage: Literatuurlijst. Rapport onderzoek naar Centraal Punt Mantelzorg Aa en Hunze

Inhoudsopgave. Bijlage: Literatuurlijst. Rapport onderzoek naar Centraal Punt Mantelzorg Aa en Hunze Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Literatuuronderzoek 3 3. Interviews met medewerkers (steun)punten mantelzorg 5 4. Focusgroep bijeenkomst met professionals en (ex)mantelzorgers 8 5. Conclusies en aanbevelingen

Nadere informatie

Platform Mantelzorg Amsterdam

Platform Mantelzorg Amsterdam Reactie van het Platform Mantelzorg Amsterdam op het conceptrapport Naar een continuüm van respijtzorg in 2015 RIGO Research en Advies 8 maart 2013 Reactie van het Platform Mantelzorg Amsterdam op de concept

Nadere informatie

Ik heb hulp en ondersteuning thuis

Ik heb hulp en ondersteuning thuis Ik heb hulp en ondersteuning thuis Wat verandert er in 2015? Voor mensen vanaf 18 jaar die ondersteuning krijgen vanuit de AWBZ Meestal kunt u met hulp van familie of buren uw leven prima organiseren.

Nadere informatie

Plan Informele Zorg 2016

Plan Informele Zorg 2016 Plan Informele Zorg 2016 2016 Inhoud 1. Inleiding... 1 2. Mantelzorg... 2 2.1 Mantelzorgondersteuning... 2 2.1.1 Aandacht aan de voorkant... 2 2.1.2 Aandacht voor speciale doelgroepen... 4 2.1.3 Breed

Nadere informatie

Reactie op advies Mantelzorgondersteuning en waardering

Reactie op advies Mantelzorgondersteuning en waardering bericht Ontwikkeling Maatschappelijke Ontwikkeling Retouradres: Postbus 10007, 8000 GA Zwolle Participatieraad Zwolle t.a.v. de heer J. van der Heiden Sassenstraat 33 8011 PB..ZWOLLE Stadskantoor Lübeckplein

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid ZAB Nederland

Mantelzorgbeleid ZAB Nederland Mantelzorgbeleid ZAB Nederland 1. Inleiding Mantelzorg is een thema dat momenteel veel aandacht krijgt in onze samenleving. Het gaat om zorg die noodzakelijkerwijs langdurig, onbetaald en vanuit een persoonlijke

Nadere informatie

Quickscan en Puzzel informele zorg. Het huidige en wenselijke aanbod informele zorg in Waalwijk samen met lokale partijen in kaart gebracht

Quickscan en Puzzel informele zorg. Het huidige en wenselijke aanbod informele zorg in Waalwijk samen met lokale partijen in kaart gebracht Quickscan en Puzzel informele zorg Het huidige en wenselijke aanbod informele zorg in Waalwijk samen met lokale partijen in kaart gebracht Quickscan en Puzzel informele zorg Het huidige en wenselijke aanbod

Nadere informatie

Nieuwsbrief zomer 2015 Inhoud o.a.

Nieuwsbrief zomer 2015 Inhoud o.a. Nieuwsbrief zomer 2015 Inhoud o.a. Wat is onafhankelijke cliëntondersteuning Misverstanden over WMO 2015 Mantelzorgcompliment aanvragen Niet vergeten Gehandicaptenraad Westervoort Molenacker 79 6932 JG

Nadere informatie

Mantelzorgbeleid WZU Veluwe 2015

Mantelzorgbeleid WZU Veluwe 2015 Mantelzorgbeleid WZU Veluwe 2015 April 2015 Ant Stremmelaar Adviseur Zorg en Kwaliteit Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Doel 3 3. Begripsbepaling 3 4. Uitgangspunten WZU Veluwe 4 2 Inleiding Mantelzorg

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Vrijwilligerswerkbeleid Oostzaan

Uitvoeringsprogramma Vrijwilligerswerkbeleid Oostzaan Uitvoeringsprogramma Vrijwilligerswerkbeleid Oostzaan Kantelen naar vrijwilligers Gemeente Oostzaan 22-12-2011 Joost Nellen, JongeHonden Anne Vrieze, WWZ Consultancy Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1.

Nadere informatie

In voor mantelzorg. Bijeenkomst leergemeenschap Transmurale Zorg Cecil Scholten, 14 maart 2016

In voor mantelzorg. Bijeenkomst leergemeenschap Transmurale Zorg Cecil Scholten, 14 maart 2016 In voor mantelzorg Bijeenkomst leergemeenschap Transmurale Zorg Cecil Scholten, 14 maart 2016 Voorstellen Cecil Scholten Wat is mantelzorg? Ondersteuning en zorg die mensen vrijwillig en onbetaald verlenen

Nadere informatie

Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg

Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg Steunpunten vrijwilligers en mantelzorg Welkom De steunpunten algemeen Stand van zaken steunpunt vrijwilligers Stand van zaken steunpunt mantelzorg Vragen Contactgegevens De steunpunten Startbijeenkomst

Nadere informatie

Zorgen over het keukentafelgesprek De bedoeling en werkwijze van het keukentafelgesprek in de Wmo AVI / VNG / 19 april 2015

Zorgen over het keukentafelgesprek De bedoeling en werkwijze van het keukentafelgesprek in de Wmo AVI / VNG / 19 april 2015 Zorgen over het keukentafelgesprek De bedoeling en werkwijze van het keukentafelgesprek in de Wmo AVI / VNG / 19 april 2015 De Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) is er op gericht dat gemeenten

Nadere informatie

Mantelzorg waardering en ondersteuning

Mantelzorg waardering en ondersteuning 6 juli 2017 Mantelzorg waardering en ondersteuning Betreft: kadernota 2017-2021 Beste leden van de gemeenteraad, burgemeester, wethouder en andere aanwezigen, Vanavond wordt de kadernota 2017-2021 van

Nadere informatie

Dementiemonitor Mantelzorg 2016 Mantelzorgers over zorgbelasting en ondersteuning

Dementiemonitor Mantelzorg 2016 Mantelzorgers over zorgbelasting en ondersteuning Dementiemonitor Mantelzorg 2016 Mantelzorgers over zorgbelasting en ondersteuning Daniëlle Jansen (NIVEL) Wendy Werkman (Alzheimer Nederland) Anneke L. Francke (NIVEL) Samenvatting en aanbevelingen Het

Nadere informatie

1. Resultaten van het onderzoek

1. Resultaten van het onderzoek 1. Resultaten van het onderzoek 1.1 Respons De gegevens voor het onderzoek zijn verzameld door middel van een schriftelijke vragenlijst. Deze vragenlijst is verstuurd naar mantelzorgers die bekend zijn

Nadere informatie

ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3. 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen

ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3. 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen ThiemeMeulenhoff Zorg Niveau 3 2.3 Begeleiden op sociaal/maatschappelijk gebied Antwoordmodellen Inhoudsopgave 1 Een zorgvrager begeleiden 5 1.1 Het sociale netwerk begeleiden 5 Praktijk: Ik zie bijna

Nadere informatie

Achtergrondinformatie geldstromen en wetten

Achtergrondinformatie geldstromen en wetten Achtergrondinformatie geldstromen en wetten Tot stand gekomen in het kader van het project RAAK-MKB Ontwerpen voor zorgverleners Auteurs Dr. F. Verhoeven; onderzoeker lectoraat Co-design (HU) Ing. K. Voortman-Overbeek;

Nadere informatie

1. Inleiding Methode van onderzoek Responsverantwoording Leeswijzer 2

1. Inleiding Methode van onderzoek Responsverantwoording Leeswijzer 2 Inhoud 1. Inleiding 1 1.1. Methode van onderzoek 1 1.2. Responsverantwoording 1 1.3. Leeswijzer 2 2. Tevredenheid Wmo-cliënten 3 2.1. Aanvragen van de voorzieningen 3 2.2. (On)Tevredenheid PGB 4 2.3. Tevredenheid

Nadere informatie

Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010

Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010 Enquête onder de vrijwilligers van de Gemiva-SVG Groep 2010 De Gemiva-SVG Groep heeft ruim 900 vrijwilligers die op zeer uiteenlopende momenten hun diensten verlenen bij activiteiten voor mensen met een

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot

Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer 1. Wet maatschappelijke ondersteuning 2. Het gesprek voorbereiden 3. Tot slot Inhoudsopgave Inleiding... 4 Leeswijzer... 5 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 6 De gemeente... 6 Het Wmoloket... 6 Het gesprek... 7 2. Het gesprek voorbereiden... 8 Woonsituatie... 9 Huishouden...

Nadere informatie

BrabantZetOpenPrijs 2011

BrabantZetOpenPrijs 2011 Zet Spoorlaan 460 Postbus 271 info@zet-brabant.nl 5038 CH Tilburg 5000 AG Tilburg www.zet-brabant.nl Statenlaan 4 Tel 013 54 41 440 ABN-AMRO 46.90.68.620 5042 RX Tilburg Fax 013 54 40 605 Kvk Midden-Brabant

Nadere informatie

Zorgen voor een ander

Zorgen voor een ander Zorgen voor een ander Steunpunt voor Mantelzorgers en Ruggesteun R U GGESTE U N Zorgen voor een ander Soms hebben mensen meer nodig dan goede zorg alleen; een extra luisterend oor bijvoorbeeld, of iemand

Nadere informatie

Onderstaand onze adviezen c.q. bevindingen n.a.v. het rapport van Companen d.d. juli 2014:

Onderstaand onze adviezen c.q. bevindingen n.a.v. het rapport van Companen d.d. juli 2014: Participatieraad Montfoort Secretaris Aad van der Veen Mannenhuisstraat 23 3417 ED Montfoort Tel. 0348 473129 aadvdrveen@zonnet.nl 23/10/2014 Onze referentie: ParRaad / U / 014 / 011 Geachte heer Vlaar,

Nadere informatie

pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden

pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden Enquête Mantelzorg en dementie 2014 Vooraf In juli 2014 vroegen wij onze leden naar hun ervaringen met mantelzorg in het algemeen, en mantelzorg

Nadere informatie

BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE

BEREIKBAARHEID EN INFORMATIE Vragen en antwoorden Klankbordgroep In het najaar van 2014 hebben een aantal cliënten en mantelzorgers uit de zes Dongemondgemeenten (Aalburg, Drimmelen, Geertruidenberg, Oosterhout, Werkendam en Woudrichem)

Nadere informatie

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning

Wmo-loket. In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning Wmo-loket In gesprek over wat u nodig heeft aan ondersteuning sopgave 1. Wet maatschappelijke ondersteuning... 5 De gemeente... 5 Het Wmo loket... 5 Het gesprek... 6 2. Het gesprek voorbereiden... 7 Woonsituatie...

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Voor cliënten MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Voor cliënten Ik red me prima, maar nu mijn zoontje zich niet normaal ontwikkelt weet ik het even niet meer. Mijn beperking vraagt om aanpassingen in huis.

Nadere informatie

E-panel. Belangrijke rol weggelegd voor Zorgverzekeraars Second opinion: een patiëntenrecht met obstakels

E-panel. Belangrijke rol weggelegd voor Zorgverzekeraars Second opinion: een patiëntenrecht met obstakels E-panel Met de uitkomsten van de enquête over second opinion Nr. 18 - januari 2011 Belangrijke rol weggelegd voor Zorgverzekeraars Second opinion: een patiëntenrecht met obstakels We weten bijna allemaal

Nadere informatie

Onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van Mantelzorgers in Kapelle

Onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van Mantelzorgers in Kapelle Onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van Mantelzorgers in Kapelle Utgevoerd in februari maart 2007 door Ronald Masclé. Inleiding Eén van de prestatievelden van de Wet maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2008 Gemeente Nijkerk

Klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2008 Gemeente Nijkerk Klanttevredenheidsonderzoek Wmo 2008 Gemeente Nijkerk Onderzoek uitgevoerd in opdracht van: de gemeente Nijkerk DIMENSUS beleidsonderzoek Juni 2008 Projectnummer 321 Inhoud Samenvatting 3 Inleiding 7 1

Nadere informatie

www.maison-pat ick.nl Helpt de mantelzorger Ami de la maison worden? Stichting Maison Patrick

www.maison-pat ick.nl Helpt de mantelzorger Ami de la maison worden? Stichting Maison Patrick Ami de la maison worden? Spreekt het werk van Maison Patrick u aan? Steun ons dan met een maandelijks bedrag of een eenmalige donatie. Als donateur heeft u jaarlijks de mogelijkheid tot inzage van de inkomsten

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht

Nadere informatie

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Nazorg na ontslag uit het Refaja ziekenhuis

Refaja Ziekenhuis Stadskanaal. Nazorg na ontslag uit het Refaja ziekenhuis Nazorg na ontslag uit het Refaja ziekenhuis NAZORG NA ONTSLAG UIT HET REFAJA ZIEKENHUIS INLEIDING U ontvangt deze folder omdat u na het ontslag uit het ziekenhuis mogelijk nog hulp of zorg nodig heeft.

Nadere informatie

I N H O U D. Hoe regelt u respijtzorg? Verzekeringen voor Mantelzorgers. Hulp nodig bij uw administratie? Arrangementen OpKracht

I N H O U D. Hoe regelt u respijtzorg? Verzekeringen voor Mantelzorgers. Hulp nodig bij uw administratie? Arrangementen OpKracht I N H O U D Een zomer vol respijt Hoe regelt u respijtzorg? Verzekeringen voor Mantelzorgers Hulp nodig bij uw administratie? Arrangementen OpKracht Activiteiten Steunpunt Mantelzorg Mantelzorgers Binnenboord

Nadere informatie

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente?

Cliëntondersteuning. Tips voor het keukentafelgesprek. Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente? Cliëntondersteuning Tips voor het keukentafelgesprek Hoe kan ik mij voorbereiden op het gesprek met de Wmo-consulent van de gemeente? Inleiding...3 Leeswijzer...4 Wet maatschappelijke ondersteuning...5

Nadere informatie

Cliëntervaringsonderzoek Wmo

Cliëntervaringsonderzoek Wmo RAPPORTAGE Cliëntervaringsonderzoek Wmo Gemeente Stichtse Vecht november 2018 RESULTAAT KWALITEIT CONTACT Cliëntervaringsonderzoek Wmo 2017 Gemeente Stichtse Vecht Deze samenvatting presenteert de belangrijkste

Nadere informatie

Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden

Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden 1 Aandachtspunten voor het gesprek in de Wmo Voor Wmo-raden Het gesprek (ook wel keukentafelgesprek genoemd) is een gesprek tussen burger en gemeente.

Nadere informatie

Rapportage tot Stichting welzijn Zundert ( SWZ)

Rapportage tot Stichting welzijn Zundert ( SWZ) Rapportage 1-1-2017 tot 31-12-2017 Stichting welzijn Zundert ( SWZ) Inleiding De hieronder staande rapportage geeft een (cijfermatig) inzicht van de werkzaamheden van de Stichting Welzijn Zundert. De vraag

Nadere informatie

Uitvoeringsplan Nota Mantelzorgondersteuning Gemeente Beek 2010-2013

Uitvoeringsplan Nota Mantelzorgondersteuning Gemeente Beek 2010-2013 Uitvoeringsplan Nota Mantelzorgondersteuning Gemeente Beek 2010-2013 1. Bekendheid vergroten van het begrip mantelzorg, het Steunpunt Mantelzorg Westelijke Mijnstreek, en het ondersteuningsaanbod bij mantelzorgers

Nadere informatie