Plantyn Wetenschappelijk Werk. Verloop infosessie. Extra oefeningen voor de leerling Handleiding voor de leerkracht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Plantyn Wetenschappelijk Werk. Verloop infosessie. Extra oefeningen voor de leerling Handleiding voor de leerkracht"

Transcriptie

1 Plantyn Wetenschappelijk Werk Leerwerkboek 2 u / 3 u Welkom Verloop infosessie Nieuw leerplan Wetenschappelijk Werk 1 ste graad Plantyn Wetenschappelijk Werk Extra oefeningen voor de leerling Handleiding voor de leerkracht Bordboek voor de leerkracht Service voor de gebruiker Vragenronde 1

2 Nieuw leerplan 1 ste graad Programma en lestijden 2 de ljr. Leerinhoud Periode 2 u/week of 3 u/week Project 1 Contexten WW Project 2 Contexten WW september oktober - december januari februari - juni Volledig in vierkleurendruk In overeenstemming met nieuwe leerplan 2

3 Krachtlijnen boek Leerwerkboek in 2 delen Bevattelijke taal, duidelijke structuur Kleurrijke, mooie en tegelijk functionele lay-out Handleiding voor de leerkracht op knooppunt.net Inhoud Plantyn WW Leerwerkboek A Project Sport: Tour de France van uitdaging tot natuurwetenschap Deel 1 Elektriciteit Deel 2 Kracht en druk Project Water: Water, niet zomaar een vloeistof... 3

4 Inhoud Plantyn WW Leerwerkboek B Deel 3 Zinken, zweven en drijven Deel 4 Indeling van stoffen Deel 5 Licht en kleur Deel 6 Microscopie Deel 7 Biotoopstudie: Leven in en rond zoet water Deel 8 Vergelijkend onderzoek: Volume, oppervlakte en warmteregeling bij dieren met een constante lichaamstemperatuur Inhoud Plantyn WW Project Sport: Tour de France van uitdaging tot natuurwetenschap Natuurwetenschap en wielrennen Bewegen Trager trappen, sneller rijden Een koninginnenrit uit de Tour de France 4

5 Inhoud Plantyn WW Deel 1 Elektriciteit Elektrische stroomkring Elektrische meettoestellen Weerstand en de wet van Ohm Serieschakeling en parallelschakeling Inhoud Plantyn WW Deel 2 Kracht en druk Kracht Evenwicht Druk 5

6 Inhoud Plantyn WW Project Water: Water, niet zomaar een vloeistof... Waar komt water voor? Water, een uitzonderlijke stof Watergebruik Beroepen en natuurwetenschappen Inhoud Plantyn WW Deel 3 Zinken, zweven en drijven Massametingen Volumemetingen De dichtheid 6

7 Inhoud Plantyn WW Deel 4 Indeling van stoffen Scheiden van mengsels Etikettering Chemische reacties Zure en basische oplossingen Inhoud Plantyn WW Deel 5 Licht en kleur Licht en geluid, een alledaags verschijnsel Kleur 7

8 Inhoud Plantyn WW Deel 6 Microscopie Wat je al weet en kunt Cellen vormen weefsels en weefsels vormen organen Onderzoek naar kleurstoffen in plantencellen Onderzoek van een brandhaar van een brandnetel Microscopisch onderzoek van het pantoffeldiertje Inhoud Plantyn WW Deel 7 Biotoopstudie: Leven in en rond zoet water Een kunstmatige tuinvijver Een natuurlijke vijver of waterloop Vergelijkend onderzoek Invloed van de mens 8

9 Inhoud Plantyn WW Deel 8 Vergelijkend onderzoek: Volume, oppervlakte en warmteregeling bij warmbloedige dieren Probleemstelling Verband tussen oppervlakte en oppervlaktevolumeverhouding bij kubussen Verband tussen oppervlakte en oppervlaktevolumeverhouding bij levende wezens met dezelfde vorm Verband tussen oppervlakte-volumeverhouding en warmteverlies Warmteregeling bij dieren Verband tussen de vorm en de oppervlaktevolumeverhouding Inhoud Plantyn WW Bijlagen via knooppunt (afdrukbaar) Studietips Algemene werkwijze bij het realiseren van elektrische schakelingen Nauwkeurig noteren van grootheden en meetresultaten Hoe los ik een vraagstuk op? Hoe teken je een diagram van meetresultaten Bijkomende proeven en oefeningen 9

10 Structuur Plantyn WW Elk deel heeft dezelfde structuur Deelinhoud Structuur Hoofdstuk Paragraaf 10

11 Structuur Nieuw begrip (vet) Besluit Structuur Opgaven voor tijdens de les methode oplossen vraagstukken 11

12 Structuur Proeven tijdens de les Uitdiepingen Uitdiepingsparagraaf: kan gebruikt worden voor binnenklasdifferentiatie 12

13 Intermezzo s Behandelen van: randproblemen of praktische toepassingen of historische feiten Samenvatting Hulp bij het studeren Wat je moet weten Wat je moet kunnen Vet gedrukte woorden uit de tekst 13

14 Extra vragen en oefeningen Meer oefeningen dan strikt noodzakelijk zelfstudie Functionele illustraties Duidelijke figuren en foto s 14

15 Praktisch gebruik van meettoestellen Digitaal Analoog Werken met Plantyn WW Praktische voorbeelden en experimenten Historische context en praktische toepassingen Basisleerstof, uitdiepingsleerstof en keuzeopdrachten Overzichtelijke samenvattingen Gevarieerde opgaven na elk hoofdstuk 15

16 Service voor de gebruiker Perfect bruikbaar leerlingenmateriaal Handleiding voor de leerkracht op knooppunt.net Jaarplan Oplossingen van de opdrachten Leerlingenproeven: extra info en richtlijnen Toetsen Examenvragen Hyperlinks Powerpointpresentaties Service voor de gebruiker Bordboek voor gebruik in de les (online, jaarabonnement via de school) Volledige inhoud Oplossingen: ingevuld leerwerkboek Hyperlinks Powerpointpresentaties Bijkomende illustraties 16

17 Bedankt voor uw aandacht! Zijn er vragen? 17

PRAKTISCH. BIOLOGIE 2e GRAAD ASO OVERZICHT. Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 Bezoek onze website: www.plantyn.com

PRAKTISCH. BIOLOGIE 2e GRAAD ASO OVERZICHT. Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 Bezoek onze website: www.plantyn.com WAT OMVAT BIO NATURALIS 3 VOOR DE LEERLING? Leerwerkboek: Laboboek: Een algemene inhoudstafel en methodewijzer Onderzoeksvragen die elk nieuw onderwerp inluiden Actieve leermethode: gevarieerde werkvormen,

Nadere informatie

WW what? Patrick De Coninck, Guy Verstraelen

WW what? Patrick De Coninck, Guy Verstraelen WW what? Patrick De Coninck, Guy Verstraelen De site www.knooppunt.net geeft je toegang tot het digitale lesmateriaal bij dit boek. Je moet jouw licentie eerst wel activeren aan de hand van een activatiecode.

Nadere informatie

Ze wordt aangeduid met het woordje uitbreiding in de titelbalk. De moeilijkheidsgraad van de opgaven is aangeduid met een kleurgradatie:

Ze wordt aangeduid met het woordje uitbreiding in de titelbalk. De moeilijkheidsgraad van de opgaven is aangeduid met een kleurgradatie: Pulsar 1 leerwerkboek 2 u is bedoeld voor het eerste jaar van de tweede graad ASO met 2 lestijden fysica per week. Het is een combinatie van een leerboek met een werkboek. De leerstof wordt telkens ingeleid

Nadere informatie

Moderne Wetenschappen. Info studiekeuze

Moderne Wetenschappen. Info studiekeuze Moderne Wetenschappen Info studiekeuze Moderne Wetenschappen = kennismaking met: Natuurwetenschappen in WW Economische Wetenschappen in SEI Humane Wetenschappen in SEI Moderne Wetenschappen 2 vakken Wetenschappelijk

Nadere informatie

2 uur. 2 uur. Leerwerkboeken: Theoretische handboeken én praktische doe- en invulboeken Begeleid zelfstandig leren Ca. 500 illustraties.

2 uur. 2 uur. Leerwerkboeken: Theoretische handboeken én praktische doe- en invulboeken Begeleid zelfstandig leren Ca. 500 illustraties. 2 uur 2 uur theorie wetenschappelijk werk www.plantyn.com Leerwerkboeken: Theoretische handboeken én praktische doe- en invulboeken Begeleid zelfstandig leren Ca. 500 illustraties 1 Leerwerkboeken: steeds

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingsdoelen en een nieuw leerplan

Nieuwe ontwikkelingsdoelen en een nieuw leerplan Nieuwe ontwikkelingsdoelen en een nieuw leerplan Aangepast leerplan voor b-stroom in voege vanaf september 2010 graadsleerplan, chronologie van thema s niet bindend aandacht voor taalondersteuning, gebruik

Nadere informatie

Waarom een nieuwe reeks?

Waarom een nieuwe reeks? Waarom een nieuwe reeks? didactische vernieuwingen van de eindtermen natuurwetenschappen leerplan AV natuurwetenschappen (2010/004) + het keuzegedeelte wetenschappelijk werk (2010/005) Leerplan inhoudelijke

Nadere informatie

Elektriciteit. Hoofdstuk 2

Elektriciteit. Hoofdstuk 2 Elektriciteit Hoofdstuk 2 (het blijft spannend) Om de lamp te laten branden moet er een gesloten stroomkring zijṇ Om de lamp te laten branden moet er een gesloten stroomkring zijṇ Om de lamp te laten branden

Nadere informatie

Waarom kiezen voor WW what?

Waarom kiezen voor WW what? Waarom kiezen voor WW what? Luchtige insteek met voldoende wetenschappelijke diepgang Kennismaking met verschillende disciplines Alle contexten van het leerplan Voldoende uitbreiding en verdieping voor

Nadere informatie

LEERWERKBOEK IMPULS 2. L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters. Plantyn

LEERWERKBOEK IMPULS 2. L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters. Plantyn LEERWERKBOEK IMPULS 2 L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters 1u Plantyn Ten geleide Impuls 2 leerwerkboek 1 u is bedoeld voor het tweede jaar van de tweede graad ASO met 1 wekelijkse lestijd. Het

Nadere informatie

LEERWERKBOEK IMPULS 2. L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters. Plantyn

LEERWERKBOEK IMPULS 2. L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters. Plantyn LEERWERKBOEK IMPULS 2 L. De Valck J.M. Gantois M. Jespers F. Peeters 2u Plantyn Ten geleide Impuls 2 leerwerkboek 2 u is bedoeld voor het tweede jaar van de tweede graad ASO met 2 wekelijkse lestijden.

Nadere informatie

PULSAR 1 Leerwerkboek 2 uur

PULSAR 1 Leerwerkboek 2 uur PULSAR 1 Leerwerkboek 2 uur Plantyn De site www.knooppunt.net geeft je toegang tot het digitale lesmateriaal bij dit boek. Activeer jouw licentie aan de hand van de onderstaande code. Tijdens de activatie

Nadere informatie

Ze wordt aangeduid met het woordje uitbreiding in de titelbalk.

Ze wordt aangeduid met het woordje uitbreiding in de titelbalk. Ten geleide Ten geleide Pulsar 1 leerwerkboek 2 u is bedoeld voor het eerste jaar van de tweede graad ASO met 2 lestijden fysica per week. Het is een combinatie van een leerboek met een werkboek. De leerstof

Nadere informatie

Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad

Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad Onderzoekscompetenties (OC) in de 1e graad Wat zijn OC's? Een eenvoudige definitie van OC is niet voorhanden. Op het internet vind je maar liefst 16 betekenissen voor 'onderzoek' en 31 voor 'competentie'!

Nadere informatie

Welkom. Uitkomst. Uitkomst. J.P. De Beleyr M. De Sadeleer E. Vanbiesbrouck M. Vanlede

Welkom. Uitkomst. Uitkomst. J.P. De Beleyr M. De Sadeleer E. Vanbiesbrouck M. Vanlede Welkom J.P. De Beleyr M. De Sadeleer E. Vanbiesbrouck M. Vanlede Uitkomst Uitkomst Methode wiskunde voor B-stroom en tweede graad BSO Decennialang: jarenlange ervaring met bso-leerlingen 1 Uitkomst Remediërend

Nadere informatie

Peiling natuurwetenschappen eerste graad A-stroom. Voorstelling resultaten Werkseminarie 17 november 2016

Peiling natuurwetenschappen eerste graad A-stroom. Voorstelling resultaten Werkseminarie 17 november 2016 Peiling natuurwetenschappen eerste graad A-stroom Voorstelling resultaten Werkseminarie 17 november 2016 Overzicht De peiling natuurwetenschappen Resultaten van de peiling o Behalen eindtermen o Samenhang

Nadere informatie

Gemeenschappelijk gedeelte

Gemeenschappelijk gedeelte Gemeenschappelijk gedeelte Godsdienst 2 Nederlands 5* Frans 4* Wiskunde 4* Aardrijkskunde 2 Biologie 2 Geschiedenis 1 Technologische opvoeding 2 Lichamelijke opvoeding en sport 2 Muzikale opvoeding 1 Plastische

Nadere informatie

Onderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1

Onderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1 Onderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1 1. Kennis maken met + gebruik maken van de natuurwetenschappelijke methode: 1. Probleem 2. Onderzoeksvraag 3. Hypothese 4. Verzamelen informatie,

Nadere informatie

1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE. Hoofdthema: elektriciteit / energie Onderwerp : Eenvoudige stroomkring maken Doelgroep: 2 e graad

1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE. Hoofdthema: elektriciteit / energie Onderwerp : Eenvoudige stroomkring maken Doelgroep: 2 e graad 1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE Hoofdthema: elektriciteit / energie Onderwerp : Eenvoudige stroomkring maken Doelgroep: 2 e graad Timing: 1 á 2 lestijden De les in het kort: De leerlingen

Nadere informatie

CURSUS AARDRIJKSKUNDE 'WERKMAP 2' (WDM) 7,15 PLANTYN ALGEMENE WERELDATLAS EDITIE 2012 (isbn:9789030136309)

CURSUS AARDRIJKSKUNDE 'WERKMAP 2' (WDM) 7,15 PLANTYN ALGEMENE WERELDATLAS EDITIE 2012 (isbn:9789030136309) Klein Seminarie Zuidstraat 27 8800 ROESELARE tel: 051/26.47.26 - fax: 051/26.47.27 Leerling: Boekenlijst: 2 Grieks-Latijn (2014-2015) Afhalen boeken op donderdag 28 augustus 2014 van 08u30 tot 10u00. Mogelijkheid

Nadere informatie

De ijzer en zwavelreactie

De ijzer en zwavelreactie De ijzer en zwavelreactie Onderzoeksvraag Hoe kunnen we aantonen dat we ijzersulfide (FeS) anders is dan ijzer (Fe) en zwavel (S). Voorbereiding Begrippen als achtergrond voor experiment Stofeigenschappen:

Nadere informatie

De hen wij 1@ndel WELKOM! Agenda: -Nieuw in De h@ndel en wij. -Ondersteuning: ook digitaal. -Sage BOB 50: tips & tricks.

De hen wij 1@ndel WELKOM! Agenda: -Nieuw in De h@ndel en wij. -Ondersteuning: ook digitaal. -Sage BOB 50: tips & tricks. De hen wij 1@ndel WELKOM! Agenda: -Nieuw in De h@ndel en wij -Ondersteuning: ook digitaal -Sage BOB 50: tips & tricks -Rondleiding 1 Wat is nieuw? DE HANDEL EN WIJ 1 (keuzegedeelte) Volledig geactualiseerd.

Nadere informatie

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso)

STUDIEGEBIED CHEMIE (tso) (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad Techniek-wetenschappen Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting... Logisch denken Laboratoriumwerk

Nadere informatie

2017: VERNIEUWING PIENTER 3 TSO

2017: VERNIEUWING PIENTER 3 TSO 4 Tso 2017: VERNIEUWING PIENTER 3 TSO 2018: VERNIEUWING PIENTER 4 TSO WAT HOUDT DE VERNIEUWING JUIST IN? Indeling Concept Structuur Aanbod oefeningen Aanbod taken en toetsen Leren leren Basis en uitbreiding

Nadere informatie

Jaarplan. Quark 4.2. 4 Quark 4.2 Handleiding. TSO-BTW/VT TSO-TeWe. ASO-Wet

Jaarplan. Quark 4.2. 4 Quark 4.2 Handleiding. TSO-BTW/VT TSO-TeWe. ASO-Wet Jaarplan TSO-BTW/VT TSO-TeWe ASO-Wet Fysica TWEEDE GRAAD ASO VVKSO BRUSSEL D/2012/7841/009 4de jaar, 2u/week JAARPLAN Vul de donkergrijze kolommen in en je hebt een jaarplan; vul de andere ook in en je

Nadere informatie

Van TSO naar TSO : (g)een probleem

Van TSO naar TSO : (g)een probleem Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen Van TSO naar TSO : (g)een probleem De brochure Van ASO naar TSO werd uitgebreid met een gedeelte dat de aansluitmogelijkheden bij overgangen binnen de TSO-richtingen

Nadere informatie

Basiskennis en Basisvaardigheden II (245)

Basiskennis en Basisvaardigheden II (245) ASISKENNIS EN ASISVAARDIGHEDEN II 245 asiskennis en asisvaardigheden II (245) SCHEIKUNDE 245.01 De kandidaat kan de belangrijkste scheikundige en natuurkundige verschijnselen onderscheiden. 245.02 De kan

Nadere informatie

INLEIDING. Veel succes

INLEIDING. Veel succes INLEIDING In de eerste hoofdstukken van de cursus meettechnieken verklaren we de oorsprong van elektrische verschijnselen vanuit de bouw van de stof. Zo leer je o.a. wat elektrische stroom en spanning

Nadere informatie

Gelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO

Gelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO Gelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO Federatie Steinerscholen Vlaanderen v.z.w. Gitschotellei 188 2140 Borgerhout Februari 2013 Gelijkwaardig verklaarde eindtermen

Nadere informatie

VITAAL Plus 1 e graad

VITAAL Plus 1 e graad VITAAL Plus 1 e graad Krachtlijnen VITAAL Plus 1 e graad 1 Bouwstenen VITAAL Plus 1 e graad DIFFERENTIATIE TAALTAKEN AUTHENTIEKE COMMUNICATIEVE SITUATIES SCHOOLTAALWOORDEN VAARDIGHEDEN REMEDIËRING INTERCULTURALITEIT

Nadere informatie

Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren.

Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren. Keuzes eerste leerjaar A 2018-2019 Keuze 1: Deze keuze maak je voor de algemene vorming: een pakket van 28 lesuren. Basis: Je haalt voldoende tot behoorlijke cijfers in de basisschool. Je kiest om de basisleerstof

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde H7 elektriciteit

Samenvatting Natuurkunde H7 elektriciteit Samenvatting Natuurkunde H7 elektriciteit Samenvatting door een scholier 1150 woorden 22 april 2016 8,3 8 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Samenvatting Natuurkunde H7 Elektriciteit/Elektrische schakelingen

Nadere informatie

Frans & ICT Plantyn Taaldagen 2011

Frans & ICT Plantyn Taaldagen 2011 Frans & ICT Plantyn Taaldagen 2011 Frans 2 1 Par étapes - krachtlijnen stap voor stap voorbereiden op communicatieve oefeningen heel duidelijke, herkenbare structuur rodedraadverhaal (Cédric & Thibaut)

Nadere informatie

Peiling natuurwetenschappen eerste graad A-stroom. dr. Daniël Van Nijlen Colloquium 16 juni 2016

Peiling natuurwetenschappen eerste graad A-stroom. dr. Daniël Van Nijlen Colloquium 16 juni 2016 Peiling natuurwetenschappen eerste graad A-stroom dr. Daniël Van Nijlen Colloquium 16 juni 2016 Overzicht De peiling natuurwetenschappen Beschrijving van de steekproef Resultaten van de peiling o Behalen

Nadere informatie

ipad 1. Als je in dit projectboekje een QR code ontdekt kan je deze inscannen met QR scan app (application = toepassing)

ipad 1. Als je in dit projectboekje een QR code ontdekt kan je deze inscannen met QR scan app (application = toepassing) Nico Goddé Inhoud Inhoud 1 ipad 2 1. Probleemstelling 3 2. Technische realisatie 5-10 3. De stroomkring van onze boot 11-12 4. Serie-Parallelschakeling 13-16 5. Voorbeelden van een realisatie in beeld

Nadere informatie

BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN

BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN Gerrit Schuermans voor alle leraren De berichten die in de vorige mededelingen werden gepubliceerd en andere interessante informatie over de vakken biologie, chemie

Nadere informatie

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte:

LABO. Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen. Totaal :.../20. .../.../ Datum van afgifte: LABO Elektriciteit OPGAVE: De cos phi -meter Meten van vermogen in éénfase kringen Datum van opgave:.../.../ Datum van afgifte: Verslag nr. : 7 Leerling: Assistenten: Klas: 3.1 EIT.../.../ Evaluatie :.../10

Nadere informatie

Waarom een herwerking?

Waarom een herwerking? Waarom een herwerking? Grondig herwerkt op basis van reacties van gebruikers Actualisering en actualiteit Meer activerende werkvormen Onderzoekscompetenties Link met het raamplan ict Link met economie

Nadere informatie

Basiskennis en Basisvaardigheden IV (404)

Basiskennis en Basisvaardigheden IV (404) ASISKENNIS EN ASISVAARDIGHEDEN IV 404 asiskennis en asisvaardigheden IV (404) SCHEIKUNDE 404.01 De kandidaat kan het scheiden van mengsels in verschillende zuivere stoffen 404.02 De kandidaat kan de opbouw

Nadere informatie

6.0 Elektriciteit 1 www.natuurkundecompact.nl

6.0 Elektriciteit 1 www.natuurkundecompact.nl 6.0 Elektriciteit 1 www.natuurkundecompact.nl 6.1 a Stroomkring b Geleiders en isolatoren 6.2 Chemische spanningsbron 6.3 a Schakelingen b Schakelingen (Crocodile) 6.4 a Stroom meten (Crocodile) b Schakelingen

Nadere informatie

6.2 Elektrische energie en vermogen; rendement

6.2 Elektrische energie en vermogen; rendement 6.2 Elektrische energie en vermogen; rendement Opgave 9 Het rendement bereken je met E nuttig en E in. E nuttig is de hoeveelheid energie die nodig is het water op te warmen. E in is de hoeveelheid energie

Nadere informatie

New Contact 4 TWO-IN-ONE WELCOME!

New Contact 4 TWO-IN-ONE WELCOME! New Contact 4 TWO-IN-ONE WELCOME! Het leerwerkboek Auteurs: Caroline Deltour Ann Plaquet Geert Claeys 2 Onze aanpak Voorop staat de doelgroep Structuur is belangrijk Eigentijdse thema s en teksten, 6 units,

Nadere informatie

Energie, arbeid en vermogen. Het begrip arbeid op een kwalitatieve manier toelichten.

Energie, arbeid en vermogen. Het begrip arbeid op een kwalitatieve manier toelichten. Jaarplan Fysica TWEEDE GRAAD TSO INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN VVKSO BRUSSEL D/2012/7841/083 4de jaar TSO-TeWe ASO-Wet Fysica TWEEDE GRAAD ASO VVKSO BRUSSEL D/2012/7841/008 4de jaar, 1u/week JAARPLAN Vul de

Nadere informatie

Reactie propaan-2-ol, azijnzuur en zwavelzuur

Reactie propaan-2-ol, azijnzuur en zwavelzuur Reactie propaan-2-ol, azijnzuur en zwavelzuur 1. Onderzoeksvraag Wat verkrijg je wanneer je propaan-2-ol, azijnzuur en zwavelzuur samen gaat verwarmen? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor

Nadere informatie

1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE

1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE Hoofdthema: winter Doelgroep: 1 e gr 1 Onderwerp : warm blijven: isoleren Timing: 1 lestijd voor het experiment 5 lestijden voor een gans project energie De les in het kort: In deze les gaat het vooral

Nadere informatie

Proeven uit leerplannen fysica/chemie/natuurwetenschappen met voedingsmiddelen

Proeven uit leerplannen fysica/chemie/natuurwetenschappen met voedingsmiddelen Proeven uit leerplannen fysica/chemie/natuurwetenschappen met voedingsmiddelen Donderdag 12 mei Lerarenopleiding BASO Chemie OF2 Begeleiding: F. Poncelet R. Frans Renaat.Frans@khlim.be N. Mombaerts Nico.Mombaerts@khlim.be

Nadere informatie

Kennismaking met natuurwetenschappen

Kennismaking met natuurwetenschappen Kennismaking met natuurwetenschappen 1 De natuurwetenschappen 5 1.1 De natuurwetenschap en de levende natuur 7 1.2 De natuurwetenschap en de niet-levende natuur 8 1.3 De natuurwetenschappelijke methode

Nadere informatie

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van TSO naar TSO : (g)een probleem

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van TSO naar TSO : (g)een probleem Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen Van TSO naar TSO : (g)een probleem Schooljaar 2004-2005 Inleiding De brochure Van ASO naar TSO werd uitgebreid met een gedeelte dat de aansluitmogelijkheden bij overgangen

Nadere informatie

Nascholing: Scheidingstechnieken (praktijk/ict/didactisch)

Nascholing: Scheidingstechnieken (praktijk/ict/didactisch) Nascholing: Scheidingstechnieken (praktijk/ict/didactisch) Donderdag 14 oktober 2010 Lerarenopleiding BASO Begeleiding: F. Poncelet Info: http://www.khlim.be/ecache/33160/scheidingstechnieken_proeven_met_dagdagelij

Nadere informatie

BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN

BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN WISKUNDELESSEN - Situering - Lkr over binnenklasdifferentiatie - Binnenklasdifferentiatie? - Leerplannen - Binnenklasdifferentiatie in wiskunde Hilde De Maesschalck 8 oktober

Nadere informatie

Groep 6 - Les 3 Kan deze stroomkring ook?

Groep 6 - Les 3 Kan deze stroomkring ook? Leerkrachtinformatie Groep 6 - Les 3 Kan deze stroomkring ook? Lesduur: 30 minuten (zelfstandig) DOEL De leerlingen weten het verschil tussen parallel en serieschakeling. De leerlingen kunnen het geleidend

Nadere informatie

Kristallisatie in snel tempo

Kristallisatie in snel tempo Kristallisatie in snel tempo 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we op een snellere manier zoutkristallen maken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Neutralisatiereactie: reactietype

Nadere informatie

Leerling maakte het bord volledig zelf

Leerling maakte het bord volledig zelf 3. Oefeningen en Metingen 3.. Montageoefening Bouw een paneel als volgt: lampvoeten monteren draden van de lampvoeten naar een suikertje verbindingsstuk brengen. Twee verbindingsstukken doorverbinden.

Nadere informatie

Studiegebied. (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen. Derde graad...

Studiegebied. (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen. Derde graad... Studiegebied (tso) Tweede graad... Techniek-wetenschappen Derde graad... Techniek-wetenschappen STUDIEGEBIED CHEMIE Studierichting Techniek-wetenschappen de graad Een woordje uitleg over de studierichting...

Nadere informatie

Onderwerp: Onderzoek doen Kerndoel(en): 28 Leerdoel(en): - Onderzoek doen aan de hand van onderzoeksvragen - Uitkomsten van onderzoek presenteren.

Onderwerp: Onderzoek doen Kerndoel(en): 28 Leerdoel(en): - Onderzoek doen aan de hand van onderzoeksvragen - Uitkomsten van onderzoek presenteren. Vak: Scheikunde Leerjaar: Kerndoel(en): 28 De leerling leert vragen over onderwerpen uit het brede leergebied om te zetten in onderzoeksvragen, een dergelijk onderzoek over een natuurwetenschappelijk onderwerp

Nadere informatie

Practicum elektriciteit VMBO-t, Havo & Atheneum

Practicum elektriciteit VMBO-t, Havo & Atheneum De ampèremeter De elektrische stroom is te vergelijken met de hoeveelheid water die voorbij stroomt. De hoeveelheid water meet je in serie met de waterleiding. Op dezelfde wijze meet je elektrische stroom

Nadere informatie

Eenparig rechtlijnige beweging met de NXT

Eenparig rechtlijnige beweging met de NXT Eenparig rechtlijnige beweging met de NXT Project tweede graad : VRIJ TECHNISCH INSTITUUT VEURNE Iepersesteenweg 90 8630 VEURNE e-mail: info@vtiveurne.be vzw Katholiek Secundair Onderwijs Veurne Nieuwpoort,

Nadere informatie

Ontdek de nieuwe editie van Atrium

Ontdek de nieuwe editie van Atrium NIEUW ATRIUM ATRIUM LEESBOEK LATIJN VOOR HET TWEEDE JAAR TAALBOEK ATRIUM LATIJN VOOR HET TWEEDE JAAR WOORDENLIJST LATIJN VOOR HET TWEEDE JAAR Ontdek de nieuwe editie van Atrium Plantyn LATIJN VOOR HET

Nadere informatie

HUISTAAKVOORBEREIDING:

HUISTAAKVOORBEREIDING: HUISTAAKVOORBEREIDING: Het blijkt dat vooral bij jonge kinderen de ouders dikwijls de opdracht opnieuw moeten uitleggen en toelichten. We zorgen bij het geven van huistaken voor ondubbelzinnige en concrete

Nadere informatie

Naam: Klas: Repetitie natuurkunde voor havo (versie A) Getoetste stof: elektriciteit 1 t/m 5

Naam: Klas: Repetitie natuurkunde voor havo (versie A) Getoetste stof: elektriciteit 1 t/m 5 Naam: Klas: Repetitie natuurkunde voor havo (versie A) Getoetste stof: elektriciteit 1 t/m 5 OPGAVE 1 Teken hieronder het bijbehorende schakelschema. Geef ook de richting van de elektrische stroom aan.

Nadere informatie

Inhoud. 1 Inleiding 13. 1 energie 19

Inhoud. 1 Inleiding 13. 1 energie 19 Inhoud 1 Inleiding 13 1 onderzoeken van de natuur 13 Natuurwetenschappen 13 Onderzoeken 13 Ontwerpen 15 2 grootheden en eenheden 15 SI-stelsel 15 Voorvoegsels 15 3 meten 16 Meetinstrumenten 16 Nauwkeurigheid

Nadere informatie

Elektrische huisinstallatie

Elektrische huisinstallatie Elektrische huisinstallatie Titel: Vak: Domein: Sector: 3D aspecten: Elektrische apparaten - Ontwerp een huisinstallatie Natuurkunde Energie Havo - vwo Werkwijze: Modelontwikkeling en gebruik, Onderzoeken,

Nadere informatie

3 Theoretische leerweg

3 Theoretische leerweg Programma van ing en afsluiting Schooljaar 2015-2016 3 Theoretische leerweg Gomarus College Cohort 2015 Programma van ing en afsluiting Vak:aardrijkskunde periode type duur weging ED01 1, 2 Arm en rijk

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen: Samenvatting Thema 1: Stofwisseling Basisstof 1 Organische stoffen: - Komen af van organismen of zitten in producten van organismen - Bevatten veel energie (verbranding) - Voorbeelden: koolhydraten, vetten,

Nadere informatie

3.4.3 Plaatsing van de meters in een stroomkring

3.4.3 Plaatsing van de meters in een stroomkring 1 De stroom- of ampèremeter De ampèremeter is een meetinstrument om elektrische stroom te meten. De sterkte van een elektrische stroom wordt uitgedrukt in ampère, vandaar de naam ampèremeter. Voorstelling

Nadere informatie

Aan de slag met de nieuwe leerplannen fysica 2 de graad ASO

Aan de slag met de nieuwe leerplannen fysica 2 de graad ASO Aan de slag met de nieuwe leerplannen fysica 2 de graad ASO M. De Cock, G. Janssens, J. Vanhaecht zaterdag 17 november 2012 Specifieke Lerarenopleiding Natuurwetenschappen: Fysica http://fys.kuleuven.be/alon

Nadere informatie

BIOTOOPSTUDIE HET BOS

BIOTOOPSTUDIE HET BOS BIOTOOPSTUDIE HET BOS DOELEN Met dit educatief pakket, ontwikkeld door de natuur- en milieueducatie dienst van de Provincie West-Vlaanderen worden belangrijke doelen en leerplandoelstellingen bereikt in

Nadere informatie

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van ASO naar TSO : (g)een probleem?

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van ASO naar TSO : (g)een probleem? Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen Van ASO naar TSO : (g)een probleem? Schooljaar 2008 2009 Overgangen van ASO naar TSO binnen onze SG Opmerkingen : -Veel leerlingen die de overstap maken naar TSO denken

Nadere informatie

Elektrische stroomkring. Student booklet

Elektrische stroomkring. Student booklet Elektrische stroomkring Student booklet Elektrische stroomkring - INDEX - 2006-04-06-17:02 Elektrische stroomkring In deze module wordt uitgelegd wat een elektrische stroomkring is en wat parallel- en

Nadere informatie

Tweede jaar van de eerste graad kaz-klas

Tweede jaar van de eerste graad kaz-klas Tweede jaar van de eerste graad kaz-klas Na één jaar in de kaz-klas heb je al iets meer de kans gehad om je een beeld te vormen van de aanpak en de vakken in het secundair onderwijs. De overstap naar het

Nadere informatie

Contexten in Pulsar: In de introductie als motivatie voor de leerling en het ophalen van voorkennis

Contexten in Pulsar: In de introductie als motivatie voor de leerling en het ophalen van voorkennis Pulsar Natuurkunde 3 e editie havo en vwo Tweede Fase Pulsar: Uitdagend en gestructureerd Keuze SE in het boek Veel aandacht voor conceptueel begrip (Pulsjes) Aansprekende en relevante contexten Stimuleert

Nadere informatie

4.0 Elektriciteit 2 www.natuurkundecompact.nl

4.0 Elektriciteit 2 www.natuurkundecompact.nl 4.0 Elektriciteit 2 www.natuurkundecompact.nl 4. Statische elektriciteit 4.2 Stroom in schakelingen 4.3 Wet van Ohm 4.4 a Weerstand in schakelingen b Weerstand in schakelingen (Crocodile) 4.5 Kilowattuurmeter

Nadere informatie

Duid in de kolom naast de prijs met een kruisje aan, welke boeken je wenst te bestellen.

Duid in de kolom naast de prijs met een kruisje aan, welke boeken je wenst te bestellen. 8580 AVELGEM KEUZE: LATIJN IK WENS NIEUWE BOEKEN TWEEDEHANDSBOEKEN (ZOLANG DE VOORRAAD STREKT) Duid in de kolom naast de prijs met een kruisje aan, welke boeken je wenst te bestellen. Latijn - Leerwerkboek

Nadere informatie

De massadichtheid, dichtheid of soortelijke massa van een stof is de massa die aanwezig is in een bepaald

De massadichtheid, dichtheid of soortelijke massa van een stof is de massa die aanwezig is in een bepaald Hieronder wordt uitgelegd wat massadichtheid betekent. De massadichtheid, dichtheid of soortelijke massa van een stof is de massa die aanwezig is in een bepaald volume. De massadichtheid is dus bijvoorbeeld

Nadere informatie

Pagina 1 van 5 EVALUEREN. 1 Procesevaluatie versus productevaluatie

Pagina 1 van 5 EVALUEREN. 1 Procesevaluatie versus productevaluatie Pagina 1 van 5 1 Procesevaluatie versus productevaluatie Procesevaluatie: richt zich op de kwaliteit van het leerproces en probeert dus het leerproces van de leerlingen en het onderwijsproces (het didactisch

Nadere informatie

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019

KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs

Nadere informatie

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde.

BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. BETA VAKKEN Biologie, Natuurkunde, Natuur Leven en Technologie (NLT), Scheikunde en Wiskunde. Biologie In tegenstelling tot wat je gewend was uit de onderbouw is biologie in klas 4, 5 en 6 een stuk theoretischer.

Nadere informatie

Elektrische techniek

Elektrische techniek AOC OOST Almelo Groot Obbink 01-09-2013 . Zowel in huis als bij voertuigen heb je met elektriciteit te maken. Hoe zit een meterkast in elkaar? Hoe werkt een elektrisch ontstekingssysteem van een motor?

Nadere informatie

Inleiding 3hv. Opdracht 1. Statische elektriciteit. Noem drie voorbeelden van hoe je statische elektriciteit kunt opwekken.

Inleiding 3hv. Opdracht 1. Statische elektriciteit. Noem drie voorbeelden van hoe je statische elektriciteit kunt opwekken. Inleiding hv Opdracht Statische elektriciteit Noem drie voorbeelden van hoe je statische elektriciteit kunt opwekken Opdracht Serie- en parallelschakeling Leg van elke schakeling uit ) of het een serie-

Nadere informatie

Elektriciteit. Inlage

Elektriciteit. Inlage Elektriciteit Inlage Proef 1 Batterijen - Werkblad 1 - Potlood - Verschillende batterijen Bekijk de verschillende batterijen. Maak nu je werkblad. Proef 2 Brandend lampje - 1 Lampje (nr. 14) - Hittedraad

Nadere informatie

R Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk

R Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk PROEFWERK TECHNOLOGIE VWO MODULE 6 ELECTRICITEIT VRIJDAG 19 maart 2010 R Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk 2P 2P 2P Opgave 1 Tup en Joep willen allebei in bed lezen. Ze hebben allebei een fietslampje.

Nadere informatie

JAARPLAN NATUURWETENSCHAPPEN tweede jaar

JAARPLAN NATUURWETENSCHAPPEN tweede jaar JAARPLAN NATUURWETENSCHAPPEN tweede jaar DEEL 1 Organismen vormen een levensgemeenschap Hoofdstuk 1 Voedselrelaties Hoofdstuk 2 Foto DEEL 2 Organismen planten zich voort Hoofdstuk 1 Voortplanting bij bloemplanten

Nadere informatie

Ars Legendi Vestibulum

Ars Legendi Vestibulum Martine Bourgeois Hugo De Smedt Mieke Detienne Lucien De Vuyst Henri Dreesen Dietske Lehembre Marc Van Den Eynde Bruno Van der Biest Ars Legendi Vestibulum In deze presentatie Nieuw leerplan (sept 2011)

Nadere informatie

Klas / leerjaar Natuurkunde. H4. Geluid + H5. Bewegingen. H7. Symmetrie + rekenvaardigheden. Toets stof Hoofdstuk 2. Toets stof Chapter 3

Klas / leerjaar Natuurkunde. H4. Geluid + H5. Bewegingen. H7. Symmetrie + rekenvaardigheden. Toets stof Hoofdstuk 2. Toets stof Chapter 3 H4. Geluid + H5. Bewegingen H7. Symmetrie + rekenvaardigheden Duits Hoofdstuk 2 Chapter 3 Aardrijkskunde Hoofdstuk 2-3 Hoofdstuk 2-3 Werkwoordspelling, ontleden en tekstbegrip. Hoofdstuk 2-3-4 Aardrijkskunde

Nadere informatie

TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE. Hoofdthema: Elektriciteit Onderwerp : Stroomkring motor/zoemer Doelgroep: 3 e gr

TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE. Hoofdthema: Elektriciteit Onderwerp : Stroomkring motor/zoemer Doelgroep: 3 e gr TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE Hoofdthema: Elektriciteit Onderwerp : Stroomkring motor/zoemer Doelgroep: 3 e gr Timing: 2 lestijd(en) De les in het kort: De leerlingen experimenteren met elektrische

Nadere informatie

Sterktes en zwaktes uit de peilingen WO (natuur en techniek) en Natuurwetenschappen 1 ste graad. Patricia De Grande & dr.

Sterktes en zwaktes uit de peilingen WO (natuur en techniek) en Natuurwetenschappen 1 ste graad. Patricia De Grande & dr. Sterktes en zwaktes uit de peilingen WO (natuur en techniek) en Natuurwetenschappen 1 ste graad Patricia De Grande & dr. Marjolein Muys Evolutie van de resultaten WO: natuur en techniek (1) Natuur 2005

Nadere informatie

EINDTERMEN Bosbiotoopstudie

EINDTERMEN Bosbiotoopstudie EINDTERMEN Bosbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde De mens en het landschap Het landelijk landschap 22 milieueffecten opnoemen die in verband kunnen gebracht worden

Nadere informatie

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland

Concept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Concept Cartoons Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Doelen wetenschap en techniekonderwijs Inhoud: Biologie, natuurkunde, scheikunde, techniek,

Nadere informatie

Exo- en endo-energetische reacties met eenzelfde stof

Exo- en endo-energetische reacties met eenzelfde stof Exo- en endo-energetische reacties met eenzelfde stof 1. Onderzoek: a. Onderzoeksvraag: Kunnen we met eenzelfde stof zowel een exo- als een endo-energetische reactie uitvoeren? b. Hypothese: Ja, natriumsulfide

Nadere informatie

Foutenberekeningen Allround-laboranten

Foutenberekeningen Allround-laboranten Allround-laboranten Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... 2 LEERDOELEN :... 3 1. INLEIDING.... 4 2. DE ABSOLUTE FOUT... 5 3. DE KOW-METHODE... 6 4. DE RELATIEVE FOUT... 6 5. GROOTHEDEN VERMENIGVULDIGEN EN DELEN....

Nadere informatie

7.4.3 - de ph-schaal van 0 tot 14 in verband brengen met zure, neutrale en basische oplossingen en met de concentratie van H+-ionen en OH--ionen;

7.4.3 - de ph-schaal van 0 tot 14 in verband brengen met zure, neutrale en basische oplossingen en met de concentratie van H+-ionen en OH--ionen; Leergebied: concentratie Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 5.5.2 - de massaconcentratie van een oplossing definiëren als het aantal gram opgeloste stof per 100 ml oplossing; de oplosbaarheid van een stof

Nadere informatie

Werken met de Excelmappen

Werken met de Excelmappen Werken met de Excelmappen Het nieuwe leerplan wijst op het gebruik van een Excelrekenmap naast andere ICT-toepassingen. Het handboek voorziet in de mogelijkheid om sommige opdrachten en oefeningen met

Nadere informatie

OPDRACHT 1 Vul zelf de juiste fase in.

OPDRACHT 1 Vul zelf de juiste fase in. Het technologisch proces. Om een technisch probleem op te lossen gaan we altijd werken volgens een bepaalde methode. OPDRACHT 1 Vul zelf de juiste fase in. FASE 1:.. We willen zelf een voorwerp maken om

Nadere informatie

MODERNE WETENSCHAPPEN

MODERNE WETENSCHAPPEN MODERNE WETENSCHAPPEN EERSTE GRAAD TWEEDE LEERJAAR - BASISOPTIE LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS September 2011 VVKSO BRUSSEL D/ 2011/ 7841/ 009 1ste graad 1 Inhoud 1 Beginsituatie...3 2 Inleiding...3 3 Leerplandoelstellingen

Nadere informatie

verwijderen P 31 32 kleurenblindheid 3.6 Optische toestellen: bril verwijderen P 45 (3.6) - 47 A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a

verwijderen P 31 32 kleurenblindheid 3.6 Optische toestellen: bril verwijderen P 45 (3.6) - 47 A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a Inhoud EUREK(H)A! 1 2015-2016 Leerplandoelstellingen 2015/7841/017 Opmerkingen n voor de e doelstellingen EUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen 3.2 Netvlies, kegeltjes, staafjes en verwijderen P 31 32 kleurenblindheid

Nadere informatie

Deling van elektrische stroom en spanning. Student booklet

Deling van elektrische stroom en spanning. Student booklet Deling van elektrische stroom en spanning Student booklet Deling van elektrische stroom en spanning - INDEX - 2006-04-06-17:15 Deling van elektrische stroom en spanning In deze module wordt uitgelegd

Nadere informatie

VWO Module E1 Elektrische schakelingen

VWO Module E1 Elektrische schakelingen VWO Module E1 Elektrische schakelingen Bouw de schakelingen voor een elektrische auto. Naam: V WO Module E1 P agina 1 38 Titel: Auteur: Eigenfrequentie, VWO module E1: Elektrische schakelingen Simon de

Nadere informatie

Gemengde schakelingen

Gemengde schakelingen Gemengde schakelingen We hebben in vorige lessen de serieschakeling en de parallelschakeling behandeld. Veel schakelingen zijn een combinatie van de serieschakeling en de parallelschakeling. Dat noemen

Nadere informatie